Nieuwe stakingsgolf
is in voorbereiding
Geen sociale bouw door speculatie
Directeur commissie
ontwikkelingswerk
kondigt vertrek aan
Loonconflict
Man vrijuit na gevecht
politie bij huiszoeking
ff
HE
11
lli
tl!
11
ll
r- s
4
Federatieraad FNV: doel nog niet bereikt
Principiële uitspraak hof
WIJ ZIJN S0UDAIR
Hoofdprijs voor
Menten-reportage
li
i Hooghoudt
Berkel actueel voorbeeld voor debat over grondpolitiek
T'2 -1
i 'ZATERDAG 12 FEBRUARI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Het actiecentrum van de Industriebonden NVV en NKV bereidt de tweede
stakingsgolf voor Met de leden van onder meer Shell-Pernis in het Botlek-gebied (6 000
werknemers), de chemische bedrijven Cynres in Hoek van Holland (500 man), Windmill in de
Rijnmond (400 man) en Polynorm in Bunschoten (950 man) zal volgende week worden vergaderd
over het indienen van ultimatums.
De Federatieraad van de FNV
meent, dat het doel van de stakingen
nog niet is bereikt Want. behalve
over de automatische prijscompen
satie, moet nog worden onderhan
deld over een reële loonsverhoging,
over de invloed van de werknemers
op de investeringen en over het om
zetten van winst in werk Ook de
Industriebond CNV liet weten de ac
ties niet te zullen opschorten. „We
gaan door alsof er niets aan de hand
is", aldus bondsbestuurder Leo
Ester.
Akkoord
De Dienstenbonden FNV/NKV zijn
volledig akkoord met de Sbcialis
tische Uitgevermij Nijmegen (SUN).
Boekhandel De oude Mol in Nijme
gen en de Stichting Filmhuis Nijme
gen. Alle CAO-verlangens zijn inge
willigd. De Reinbouwgroep in Dieren
zal over 1977 de automatische prijs
compensatie betalen
De directie van de KLM, waar de
staking van het grondpersoneel in de
lucht hangt, heeft de Vervoersfede-
ratie FNV de schriftelijke toezegging
gegeven maandag CAO-
onderhandelingen te willen herope
nen op basis van de voorstellen van
het FNV Onder de CAO van de KLM
vallen 12.500. MAN
Negen timmerfabrieken in de Lek
streek. Bergambacht en omgeving
met in totaal 500 personeelsleden
hebben van de bonden een ultima
tum gekregen, nu de directies heb
ben geweigerd in te gaan op de CA
O-verlangens van het personeel.
Hetzelfde is gebeurd bij Ford-
Nederland (1500 man), waar het ulti
matum woensdag afloopt, en bij ma
rinewerf De Schelde (3800 man)
Het totale personeel (100 man) van
het expeditiebedrijf Damco-Van
Zwieten met vestigingen in Amster
dam en Rotterdam heeft gisteren
het werk neergelegd. In de ver
voerssector zijn nu. aldus de
woordvoerder van de Vervoerfedera-
tie FNV. in totaal 3060 werknemers
in staking verspreid over zestien be
drijven. Quick Dispatch. Neder
lands Transportbureau. Noordzee
Veerdiensten, Transport Ferry Ser
vices, Kroonvlag. EMO. Frans
Swarttouw, Damco en Van Zwieten
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De directeur van de nationale commissie
ontwikkelingssamenwerking (NCO), dr. Eddy van den Brink,
stapt op. Hij heeft een nieuwe baan aanvaard op het ministerie
van CRM.
Volgens dr. Van den Brink heeft zijn
vertrek voor een deel maken met de
kritiek op de commissie en de span
ningen binnen de NCO. Hij wil zich
daar over echter niet nader uitlaten.
,Ik heb geen zin om hier met slaande
deuren en grote verhalen in d? krant
uyeg te gaan. Het. \vêrk van .de com-
eenzijdig is bij de keuzen van pro
jecten.
Hoewel Van den Brink het voor een
belangrijk deel met de kritiek op de
NCO eens is, vond hij het niet op zijn
weg liggen daaraan iets te doen. ,Als
directeur ben je uitvoerder van de
besluiten die in de vergadering wor-
missie is mij d^arvpor te nuttig, .yvel den genomen'. Die vergadering be-
it*
Nind ik dat binnen de NCO het een
m ander moet veranderen'.
De commissie wordt verweten dat zij
,de bekeerden bekeert'. Zij doet te
veel aan voorlichting over ontwikke
lingssamenwerking onder groepen
die zich daarmee toch al bezighou
den en te weinig aan algemene be
wustwording. De NCO gaf vorig jaar
rond negen miljoen gulden steun
aan verschillende organisaties in Ne
derland. uiteen lopend van Marok
kaanse immigranten via het Angola-
comité tot Milieu-Defensie. Ook
wordt de NCO verweten 'dat zij te
staat uit vertegenwoordigers van een
groot aantal politieke, maatschappe
lijke en kerkelijke stromingen in Ne
derland.
De kritiek op de NCO wordt gedeeld
door minister Jan Pronk (Ontwikke
lingssamenwerking). Hij heeft zijn
adviescollege gevraagd uit te maken
of de NCO nog genoeg ruimte biedt
om nieuwe uitdagingen aan te gaan.
Ook wil de bewindsman weten of het
waar is dat beslissingen binnen de
NCO in een groot aantal gevallen
afhankelijk zijn van een kleine
groep.
(alle in Rotterdam). Pakhoed, Sta-
nntex. Damco-Van Zwieten. Cornel-
der, Cotterel (alle in Amsterdam) en
Norfolk Line (Schevenlngen).
In de bouw liggen door het staken
van 4.300 bouwvakkers ruim hon
derd objecten stil. Gisteren werd
door tachtig man het werk neerge
legd in Maassluis Ook de uitbrei
ding van het ziekenhuis van de Vrije
Universiteit in Amsterdam ging
plat. Zestig werknemers van het
bouwbedrijf Nelis uit Uitgeest ver
lieten hun werk Hun collega's in
Rotterdam, die werkten aan de
bouw van woningen aan het Zuid
plein. stapten eveneens op De
bouwbonden van de FNV en het
CNV willen het aantal stakingsob
jecten maandag verder opvoeren
om. verwijzend naar de ontwikkelin
gen op centraal niveau. ..de druk op
de ketel te houden
Industrie
De Industriebond NVV,NKV heeft
zijn acties in het Watergebied uitge
breid Behalve bij ICI (800 man)
wordt er nu ook gestaakt bij het
chemische bedrijf Cynamid, waar
280 man werken. Gistermorgen is
het stakingsparool gegeven voor
Unilever-Emery in Gouda (800 man).
Enkele dagen gelden al hadden de
bonden een gesprek met de directie
over een veilige afbouw van de pro-
duktie in geval van staking. De bon
den verwachten, dat het stopzetten
van de produktie. niet zoals enkele
dagen geleden bij ICI in Rotterdam,
problemen zal opleveren
Werkonderbreking NS
De bedrijfsgroep spoorwegen van de
Vervoersfederatie NW/NKV over
weegt een volledige werkonderbre
king van het spoorwegpersoneel ge
durende twee uur. Volgens een
zegsman van de federatie is nog
geen beeld beschikbaar van de be
reidwilligheid van de NS-
werknemers in het hele land. In een
bijeenkomst in Sittard bleek echter
dat de spoorwegmensen vooral om
technische redenen niet voor een
werkonderbreking voelen. De fede
ratie overweegt verder stipheldsac-
ties bij de NS.
Het ongeveer duizend man tellende
personeel van Bruynzeel heeft giste
ren om negen uur demonstratief het
werk voor twee uur onderbroken.
Aan de directie is een petitie over
handigd. waarin de CAO-elsen staan
vermeld.
Verschillende afdelingen van Phi-
llps-vestigingen in Eindhoven gin
gen eveneens voor korte tijd plat.
Volgens de bonden waren daarbij
900 en 1.000 mensen betrokken. Vol
gens een woordvoerder van Philips
163.
Bij de behandeling van het kort geding van de Nederlandse
Stikstofmaatschappij in Sluiskil tegen de industriebonden trad
namens de NSM als verdediger op mr. T. G. Scheer (rechts). Links
een assistent.
Vervolg van pagina 1
De industriebonden FNV. CNV en
de Unie BLHP mogen geen stakin
gen uitroepen bij de Nederlandse
Stikstof Maatschappij (NSM). Ook
de vice-president van de rechtbank
in Utrecht, mr. C. Laan. heeft een
afkoelingsperiode van twintig da
gen uitgesproken. De door NSM ge
vraagde dwangsom, elke bond 15
miljoen gulden per dag heeft hij niet
toegestaan.
Vice-president Laan bepaalde, dat
de bonden en NSM dinsdag 1 maart
weer voor hem moesten verschijnen
om nadere inlichtingen te geven
over de stand van zaken op dat
moment. Eerder verbood de presi
dent van de Utrechtse rechtbank,
prof. Van Dijk. stakingen in de zui
vel en de vleesindustrie.
Eén van de belangrijkste overwegin
gen die hebben geleid tot de beslis
sing van de vice-president een af
koelingsperiode te gelasten, is dat
„met voldoening kan worden ge
constateerd, dat landelijk overleg
tussen de werknemersbonden en
werkgevers - daarbij contact hou
dend met de regering - weer op gang
is gekomen en reeds tot bevredigen
de resultaten heeft geleld".
ADVERTENTIE
Delegatie naar Polen
Getuigenis over
Menten bevestigd
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Ook het persbu
reau Reuter heeft gisteren gemeld
dat de Nederlandse delegatie, die ln
Lvov (Lemberg) in de Oekraine een
onderzoek instelt naar de beschuldi
gingen tegen Pieter Menten, een
derde getuige heeft gevonden van
de executies in het dorpje Urycz.
Deze 63-jarige getuige. Herman
Schlelfer, zou hebben gezien dat op
14 september 1941 Menten in het
uniform van een SS-officier met
twee schutters met machinegewe
ren bij zich het dorp binnenreed en
daarna tweehonderd mensen wer
den gedood. Van de gebeurtenissen
in Urycz waren de twee andere ge
tuigen Abe Polak uit New York en
Michael Hauptmann uit Stockholm.
Van een verslaggever
DEN HAAG Een schriftelijke last om een woning binnen
te treden geeft de politie nog niet het recht huiszoeking te
doen. Daarvoor is nodig dat die huiszoeking speciaal in de
last vermeld wordt. Dit principiële standpunt heeft het
gerechtshof ln Den Haag gisteren in een vonnis ingenomen.
Het Hof meent dat, Indien de spe
ciale vermelding van huiszoeking
in de last ontbreekt, het belem
meren van huiszoeking geen
strafbaar feit oplevert. Vooral in
kleinere gemeenten komen huls-
zoekingen zonder speciale ver
melding in de lastgeving aan de
politie veelvuldig voor.
Het hof ontsloeg gisteren de 38-
Jarlge loonwerker H. H. uit
Borssele, die met de politie slaags
geraakt was toen hij zich tegen
huiszoeking verzette. van
rechtsvervolging. Het hof vernie
tigde daarmee het vonnis van de
poliUerechter in Middelburg die
de loonwerker veroordeeld had
tot een boete van 750 gulden of
veerUen dagen hechtenis.
Aan de loonwerker was verzet te
gen drie ambtenaren van de
rijkspolitie ten laste gelegd; hij
kon zich namelijk niet verenigen
met huiszoeking in zijn woning.
Een politie-adjudant had hem
een schriftelijke last getoond en
aangekondigd dat de politie tot
huiszoeking wilde overgaan om
dat zij vermoedde dat hij wapens
en munitie bezat De loonwerker
vroeg waarop dit vermoeden was
gebaseerd en hij weigerde de
huiszoeking. De adjudant weiger
de uitleg te geven en zei de loon
werker dat hij bij eventuuel ver
zet tegen de huiszoeking een
misdrijf zou plegen. De man bleef
echter weigeren waarop de adju
dant. vergezeld van een
wachtmeester en diens assistent,
tot daden overging. Toen de poli
tie de keuken binnenging en daar
kasten opende ontstond er een
vechtpartij tussen de politie en de
loonwerker.
(AOVERTENTtEl
Het Grafisch Basispersoneel van Perscombinatie N V. te Amsterdam
wil aan de Grafische collega's elders in het land laten weten:
„wij hopen dat de nieuwe gesprekken van de bonden met de
werkgevers gunstige resultaten voor de werknemers zullen
opleveren.
Maar als dat niet zo mocht zijn. dan blijven wij vierkant vasthouden
aan ons besluit, de door de bonden voorbereide acties volledig te
steunen. Wij zijn solidair met onze collega's die al staken of
binnenkort moeten gaan staken en zullen meedoen zodra de bonden
ons dat vragen. Grafisch Basispersoneel
PERSCOMBINATIE N.V.
Volgens Reuter hebben ten minste
vijf Russiche getuigen verklaringen
afgelegd tegenover de Nederlanders
over executies van Poolse Joden ln
het dorp Podgorodzy, waarbij Men
ten eveneens betrokken zou zijn ge
weest. De Nederlandse delegatie on
der leiding van rechter-commlssaris
mr W. H. J. van Duurenzou vandaag
(zaterdag) Rusland verlaten met als
volgend reisdoel Warschau, om daar
een gesprek te hebben met de Pool
se commissie voor nazi-misdaden.
„We moeien er wel wal herrie bij
maken, anders denken xe beneden,
dal we kaltekwaad uithalen".
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM - „Het dossier Pieter
Menten" van TROS-Aktua heeft de
hoofdprijs gewonnen op het Festi«
val voor actuele reportages in Monte
Carlo. Voor deze belangrijke erken
ning wordt de zogenaamde zilveren
nymph uitgereikt.
Ook de derde prijs ging naar Neder
land. Gegadigde was het samenge
stelde programma, van de uitzen
dingen die de Nederlandse omroe
pen hebben gemaakt over dé
Lockheed-affaire De tweede prijs
was voor „Hello Elisabeth", een pro
gramma van de Finse televisie.
{AOVERTENTlEl
door Bert de Jong
AMSTERDAM Volgende week donderdag be
gint de Tweede Kamer aan de behandeling van
het wetsor twerp, waarin aan gemeenten een voor
keursrecht, wordt gegeven bij grondaankoop. Ber
kel en Rodenrijs (randgemeenten van de Rotter
damse agglomeratie) geniet de twijfelachtige eer
actueel, schrijnend bewijsmateriaal aan te dra
gen, dat de gemeenten, om grondspeculaties te
gen te gaan, een dergelijk voorkeursrecht hard
nodig hebben.
i -MA
*-Jr.
Een makelaar is erin ge
slaagd de grond in de
Westpolder, die de gemeen
teraad had aangewezen
voor sociale woningbouw
onder de hand van de ge
meente weg te kopen en
door te verkopen. De prijs
was drie tot vier keer zo
hoog als de gemeente had
mogen betalen. „Een erger
lijke grondspeculatie". is de
reactie in Berkel.
De grond het gaat om
zeventien hectare is nu
eigendom van Noorlandse
Bouw BV Leidschendam
(sinds 15 november j.I.) en
van het Advies en ontwik
kelingsbureau Breda BV
(sinds 27 oktober 1976).
„Dit zijn voor ons volkomen
duistere BV's." zegt Berkels
gemeentesecretaris Th. IJ
zerman. „Het ontbreken
van een wet. die het voor
keursrecht voor de gemeen
te regelt is de oorzaak van
deze toestanden," is zijn
verder commentaar
Het gevolg van de
grondspeculatie is. dat van
sociale woningbouw (er zijn
al 380 aanvragen voor goed
kopere woningen op een in
wonerstal van 13 500) de
eerste jaren geen sprake
kan zijn. Want B. en W. heb
ben zich op het standpunt
gesteld, dat de grond van de
voor haar onbekende BV's
zal worden onteigend. De
i grond moet met het oog op
de woningwet- en premie-
bouw eigendom zijn van de
gemeente.
Tweede keer
De zaak is voor Berkel des
te pijnlijker, omdat de ge
meente zo'n tien jaar gele
den ook al behoefte had aan
het voorkeursrecht. Toen
voltrok zich ongeveer het
zelfde drama. De grond in
de Noordpolder kwam door
bemiddeling van makelaar
A de Vrij (ex-wethouder
van de gemeente) in handen
van Eurowoningen. Achte
raf heeft de gemeente goed
zqken kunnen doen met de
ze ontwikkelingsmaat
schappij. Bij de verkoop
waren toen, zegt De Vrij nu,
redelijke afspraken ge
maakt. Het stak echter wel,
dat de gemeente door de
jaren in haar woningbeleid
zo afhankelijk was van een
ontwikkelingsmaat
schappij.
Haast iedereen in Berkel
was razend, toen bekend
werd dat na de Noordpolder
nu ook de grond in de
Westpolder de gemeente
was ontgaan. De WD-
fractie in de raad wijst in
vragen aan B. en W. op „ern
stige onrust" die onder de
woningzoekenden kan wor
den verwekt
De plaatselijke afdeling van
het NKV, die reeds een fraai
plan voor sociale wo-
Een luchtfoto van Berkel, enkele jaren geleden genomen. De grond rondom
is zeer verleidelijk voor speculanten.
ningbouw liet publiceren,
terwijl er nog geen snipper
grond beschikbaar was.
schreef een woedende brief
naar staatssecretaris
Schaefer. Van de be
windsman werd geëist, dat
hij een onderzoek zou in
stellen naar de ergerlijke
grondspeculaties.
„We zouden dat gra-0
doen", is de reactie op het
departement van volkshuis
vesting. „De staatssecreta
ris heeft echter de wettelij
ke middelen niet om er iets
aan te doen."
De gemeente heeft dat
evenmin. Burgemeester
Reekers heeft, ndat de raad
2 juni 1975 het betreffende
gebied aanwees voor sociale
woningbouw, met de twee
veehoudereigenaars gespro
ken. Maar de gemeente had
zakelijk geen been om op te
staan. Ze kan niet verder
gaan dan zo'n drie gulden
per vierkante meter. Een
hoger bedrag kan niet door
gedeputeerde staten wor
den goedgekeurd.
Gemeentesecretaris IJzer
man werpt dan ook het ver
wijt, dat de gemeente nala
tig is geweest door de trans
actie niet te verhinderen ver
van zich af.
Veel inspraak
Aan het besluit van de raad
waarbij de grond werd aan
gewezen ging een lange pe
riode van studie en in
spraak vooraf. De Berkelse
bevolking had actief meege
daan aan het bestemmen
van het gebied voor de wo
ningbouw. De grondspecu-
lanten keken in deze perio
de belangstellend toe.
Na het besluit van de raad
was de jacht open. Berkel is
een aantrekkelijke gemeen
te voor ontwikkelingsmaat
schappijen. Dure huizen
worden er gemakkelijk ver
kocht. Gegadigden
meldden zich op het ge
meentehuis en bij de twee
boeren om wier grond het
ging
Makelaar A. de Vrij wil wel
kwijt, dat hij ook met de
twee boeren heeft onder
handeld en het over een
prijs van zeven gulden heeft
gehad (het dubbele ruim
van wat de gemeente zou
geven). Hij stelde dat met
een met de gemeente ge
sproken zou worden. De
boeren gingen er niet op in.
De Vrij ontkent, dat hij de
makelaar ls, die de grond
heeft doorverkocht. Hij
trok zich terug. Hij meent te
weten, dat de grond voor
tien tot elf gulden per vier
kante meter is verkocht. De
boeren zouden al hebben
„gevangen."
Schrale troost.
Volgens de voorstellen,
waarover de Kamer volgen
de week debatteert krijgt
de gemeente een voor
keursrecht. wanneer de be
geerde grond tot een struc
tuurplan, een bestemmings
plan of tot een door de raad
aangewezen gebied be
hoort. Dit laatste ls ln Ber
kel na alle studie en In
spraak zeker het geval.
De gemeente koopt er nu
echter niets voor en kan
niets doen voor de wo
ningzoekenden. Ze kan al
leen aan de bemiddelden (er
worden nog een 40-premie-
woningen gebouwd) en zeer-
bemiddelden huisvesting
geven. Dat de gemeente een
actueel voorbeeld is voor
een belangrijk kamerdebat
over de grondpolitiek is een
schrale troost voor Berkel.
De Japanee internerings
kampen voor burgert
gedurende de tweede
wereldoorlog
door Or. O. vin Velden
pagina's an ca. «0 biadzifdan (oto t an kempte
keningen. Gedeeltelijk In Ml color.
In aalMa pabondan u
ceerd stofomslag In r
10.000 vrouwen an kinderen gevangen ze-
Een herdr uk van d
£arT dal tn 14M voor het aarat verscheen,
svutaiei ongetwijfeld in aan behoofte. Onder
staande recensies lonen aen dal deze uitgave
als Mn dar beste an maast gezaghebbende
publikaties over de tweede wereldoorlog moei
worden beschouwd
„vermoedelijk zal er nooit meer een boek versehi|nen van zulk een volledigheid ets dat
van Or. D. van Velden.. Een kritische geest, bezonnenheid en mededogen hebben
samengewerkt om van dit boek aen bebouwbare bron voor historische informetie te
f'en (ALGEMEEN HANOELtBLAO)
..Oit boek heeft mij bijzonder geboeid Ik vind hel een van de beste wetenschappelijke
studies die wij tot dusver over Indie in de tweede wereldoorlog bezitten'
(PROF. OR. L OC JONQ)
Oe toodt d>e in kamp Lampersen ais ..zie
kenhui' fungeerde en waar het daglicht
nauwelijks doordrong.
J. C. Bijkerk
Vaarwel,
tot betere tijdenl
Documentaire ever de ondergang
ruim 5 OOÓ geïnterneerde vrouwen en kin
deren ondergebracht waren.
g in tekstpagina's an >4
bladzijden tola's. In traste
ring mal geplastificeerde s
lekenprlje? JI.W Na veracf
HET NEDERLANDS-INDISCHE
OPPERBEVEL IN SEPTEMBER 1944
„Een boek van kwaliteit Bijkerk betoont rich een teer bekwaam venelier - tevens aan
opmerkelijk componist van zijn boek door het invoegen ven reiezen wt dagboeken Met
is een sterk boek. zowel historisch als dramatisch an om te lazen bijzonder boeiend Een
licht op het mannenkamp Bolong. Cele-
ee. naar aen tekening van ea-gedetmeer-
8 Ir. Z Saiverda
J E. Keelt Ht hel UTRICMTS NIEUWSBLAO.
Wit ut intekent beipurt 115.501
Inderdaad, u geniet een prijsvoordeel van maar ketst
115.50 door tijdig op deze belangrijke haruitgaven
In te schrijven U kunt daarvoor gebruik maken ven
nevenstaand INTEKENBILJET.
Zend dit vandaag nog aan uw boekhandel of (In open
envelop, zonder postzegel) aan:
UITGEVERIJ T. WEVER B.V.
Antwoordnummer 5 Franeker
TeleL 05170-3147; b-Q-O- 3430.
Zand mij bi| verschl|ntno tapen voorintekenpri|« INTEKENBILJET
rechtstreekt/via boekhandel
e« Or O van velden OE JAPANSE INTERNERINGSKAMPEN VOOR
BURGERS Gebonden 165.-
ei. J. C Bijkerk: VAARWEL. TOT BETERE TUOEN! Gebonden
179.50
Doorhalen «ral u met wenst
op
