5
,lk denk dat ik redelijk ben'
Personalia
De tekening van een lezer
solidariteit "i
fERDER
Commentaar
Portret van vakbondsleider Cees Schelling
ie bisschoppen en het onderwijs (1)
)e bisschoppen en het onderwijs (2)
CNV-delegatie gaat
naar Zuid-Afrika
Zeevalking: Geen
gespannen situatie
in gevangenis Assen
Van het Schip (CPN) uit Tweede Kamer
liedboekje
carnaval
de laatste
stakingen niet van gisteren
nweer in Emmen
Wintersport
poolexcursie
lAG 11 FEBRUARI 1977
BINNENLAND
•Trouw/Kwartet
herderlijke brief van de rooms-
x thoiieke bisschoppen getuigt van
irechte zorg voor het christelijk
J rakter van de scholen. Die zorg
len de bisschoppen met tal van
ganisaties van zowel het rooms-
itholiek als van het protestants-
istelijke onderwijs. Mensen die
laatste jaren hard gewerkt heb-
d om het christelijk karakter van
school nieuwe inhoud te geven,
anen de brief dan ook opvatten
een bemoediging.
enkele opzichten roept het her-
:lijk schrijven echter meer vragen
dan het beantwoordt. Om te
1 'ginnen stellen de bisschoppen
is' bo de docent de eis dat zij „katho-
•k leven."
i is het zeker niet de bedoeling
'|n de bisschoppen een ketterjacht
organiseren. Zij willen geen te-
nstellingen oproepen, maar vrede
htend bezig zijn. Docenten van
thoiieke scholen die wel eens
ijfelen aan hun eigen katholiek
n hoeven zich dus niet direct
eigd te voelen
aar aan de andere kant is het wel
zo dat de brief van de bisschoppen
hier en daar gelezen kan worden als
een oproep tot zuivering.
De laatste jaren zijn als gevolg van
een soepel, misschien al te soepel,
benoemingsbeleid heel wat docen
ten aan gesteld die het met de
katholieke grondslag niet zo nauw
namen. Het zou gemakkelijk zijn
hen de deur te wijzen, nu het aan
bod van leraren weer ruimer en de
katholiciteit weer scherper omlijnd
Juridisch zou het een koud kunstje
zijn zich van minder rechtzinnige
docenten te ontdoen. Zij hebben bij
hun benoeming immers moeten in
stemmen met het katholieke karak
ter van de school en zich daarmee
impliciet onderworpen aan het ge
zag der bisschoppen.
Nogmaals, wij geloven niet dat het
de bedoeling van de bisschoppen is
zo'n zuivering aan te moedigen.
Maar juist omdat de katholieke
bisschoppen op de scholen zoveel
gezag hebben, zouden al te ijverige
dienaren van dit gezag in de verlei
ding kunnen komen zich roomser
dan de paus op te stellen.
door Leo Kleyn
Terwijl Rinze Zijlstra vorige week vrijdagavond, onmiddellijk na
de uitspraak van de rechter in het „zuivelgedlng", in welgekozen
bewoordingen uiting gal aan zijn tevredenheid over het vonnis,
brieste zijn tegenspeler Cees Schelling in heel wat minder
parlementaire taal dat met het voorlopig stakingsverbod de
schijnheiligheid ten top was gedreven. Hoewel naar eigen zeggen
zijn boosheid de volgende morgen al weer gezakt was, ontzag hij
zich niet 's avonds in een tv-actualiteitenrubriek de rechter van
„klassejustitie" te betichten. De hem die week door de Haagse
Post verleende reputatie „de meest militante vakbondsleider
van Nederland" te zijn, deed hij alle eer aan.
in tweede kanttekening zetten we
j de bisschoppelijke veroordeling
n de samenwerkingsschool van
iristenen en niet-christenen en bij
wel erg zuinige oordeel over de
ccumenische school van protestan-
elukfn en rooms-katholieken.
o VI
s. dit
hl het eerste betreft: wij zullen de
jaa imenwerkingsschool van christe-
heiplen en humanisten hier niet aanbe-
roefelen. Toch menen we dat de
ngf «schoppen voorzichtig moeten
ija met hun veroordeling. Onder-
"pie ver"c'lt door de socioloog J.
ken van Kemenade, heeft ooit aan-
ms?' Moond dat heel wat rooms-
me itholieken hiervoor best voelen.
e bisschoppen hebben het recht
ts te ontraden, maar hun nu
jesproken veroordeling laat de
ilholieke gelovige wel erg weinig
t\\mve om hun eigen verantwoorde
lijkheid waar te maken.
De samenwerkingsschool ten slotte
van protestanten en rooms-
katholieken lijkt ons helemaal een
zaak die men met een gerust hart
aan de gelovigen ter beoordeling
kan overlaten.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Op 24 maart vertrekt
een delegatie van het CNV naar
Zuid-Afrika voor een oriëntatiereis.
De delegatie bestaat uit CNV-voor-
zitter J. Lanser, de heer A.Hordijk,
de algemeen secretaris, de heer B.
Wieringa, de voorzitter van de Ne
derlandse Christelijke Bond van
Overheidspersoneel en de heer 8.
Weidenaar, de penningmeester van
de Industriebond CNV. De reis
duurt ongeveer drie weken. De dele
gatie gaat op uitnodiging van het
Urban Training Project in Johan
nesburg, dat zwarten opleidt tot het
vervullen van vakbondsfuncties.
Cees Schelling, volgende week 50
Jaar. erkent dat hij „niet een van de
meest gematigde vakbondsleiders"
is. Nooit geweest ook, voegt hij eraan
toe. Sinds 1 september 1976 is hij
voorzitter van de ongeveer 60.000
leden tellende Voedingsbonden
FNV. Hij is voortgekomen uit het
NW, waarin hij als gewezen landar
beider een steeds hogere sport van
de ladder bereikte. Voordat NW en
NKV elkaar in een federatie vonden,
was hij vlce-voorzltter en, sinds 1
maart 1976, voorzitter van de Voe
dingsbond NW.
Zijn carrière heeft hij mede te dan
ken aan de omstandigheid dat hij
zelden of nooit met de mond vol
tanden hoefde te staan. Hoewel hij
als gevolg van de oorlog gebrekkig
geschoold was, deed zijn welbe
spraaktheid hem al vroeg op een
voorzittersstoel belanden. In zijn ge
boorteplaats Klaaswaal, een dorp in
de Hoeksewaard, werd hij geroepen
de gereformeerde Jongellngsvereni-
ging te presideren. Evenals FNZ-
voorzitter Zijlstra stamt de vak
bondsleider uit een gereformeerd
milieu.
Als Jongen was hij een ijverig propa
gandist van zowel ARP als SOP. Als
er verkiezingen naderden, ging hij in
Klaaswaal de boer op met in zijn ene
broekzak pamfletten van de ARP en
in de andere vouwbladen van de
SOP. Die gespletenheid vloeide
voort uit de verschillende geloofso
vertuigingen die zijn (Inmiddels
overleden) ouders erop na hielden.
Zijn vader was lid van de gerefor
meerde kerken, terwijl zijn moeder
de beginselen van de gereformeerde
gemeenten (door hem aangeduid als
„de zwarte-kousenkerk") was toege
daan. BIJ wijze van compromis
(Schelling: „Er waren wel eens
confllctjes tussen mijn ouders")
werd hij in de hervormde kerk ge
doopt. Hij staat nog steeds als doop
lid van die kerk te boek.
Domela Nieuwenhuis
en verslond hij het ene boek na het
andere. Gebrek aan schoolopleiding
compenseerde hij met een grondige
studie van vooral politiek getinte
literatuur. Al lezende raakte hij
weldra in de ban van de gewezen
predikant Domela Nieuwenhuis en
in mindere mate, P. J. Troelstra. Na
de oorlog meldde hij zich aan als lid
van de PvdA. In de confessionele
partijen ontwaarde hij te weinig mo
gelijkheden voor wat hij een „evan
gelisch reveil" noemt.
Zijn tien Jaar oudere broer en zijn
acht zusjes bleven het ouderlijk mi
lieu trouw. Vooral met zijn broer,
voorzitter van de ARP-gemeente-
raadsfractie in Klaaswaal, onder
houdt hij een hartelijk contact. Niet
alleen betrekt hij van zijn broer op
gezette tijden een partij aardappe
len, onlangs woonde hij ook de intre
de van diens oudste zoon als gerefor
meerd predikant in Heinkenszand
bij.
Na bij de marine zijn dienstplicht
vervuld te hebben, keerde hij niet
terug naar zijn geboorteplaats,
maar vestigde hij zich met zijn
vrouw in Zevenhuizen, waar hij op
het land werkte en gemeente
raadslid voor de PvdA werd. Tevens
trad hij toe tot de, zoals die toen
heette, Landarbeidersbond van het
NW. Hoewel slechts in het bezit van
een paar melkdiploma's, werd hem
in 1957 door zowel het NW als de
PvdA een bezoldigde betrekking
aangeboden. HIJ koos voor de vak
beweging.
Naar zijn zeggen heeft hij zich nooit
zo tot de politiek aangetrokken ge
voeld. In de politiek moeten er
compromissen gesloten worden, en
daar voelt hij maar bitter weinig
voor. Het compromis is ook de vak
beweging natuurlijk niet geheel
vreemd, maar met alleen de werkge
vers tegenover Je, hoef Je daar, vindt
hij, niet zoveel soorten water ln de
wijn te doen.
Cees Schelling: als jongen ijve
rig propagandist voor ARP en
SGP
blijkt ook uit zijn stemgedrag. Op
alle zich progressief noemende par
tijen, van D'66 tot PSP, heeft hij wel
eens zijn stem uitgebracht. Hoewel
nog steeds lid van de PvdA. acht hij
zich in het geheel niet verplicht ook
op die partij te stemmen. Zelf wijst
hij erop dat hij er minder een ge
voelsmatige band mee heeft dan
veel van zijn collega's in de vakbe
weging die ooit nog lid van de AJC
zijn geweest.
looft. Daarmee bedoelt hij dat hij
niet een „socialisme voor een paar
honderd mensen" nastreeft, maar
dat iedereen het heil deelachtig
dient te worden.
CNV-voorzitter Jan Lanser, die de
FNV eens verweet de „conflictlijn"
te volgen, kreeg van Cees Schelling
te horen dat ook de FNV in het
geheel niet afkerig is van de „partici-
patielijn". Schelling zei te streven
naar een „evenwichtssituatiedie
pas na een groeiproces bereikt zou
kunnen worden. HIJ verzette zich te
gen de gedachte dat hij de werkne
mers de alleenheerschappij zou wil
len bezorgen. Hij gaat het conflict
niet uit de weg, maar zegt het niet te
zoeken omwille van het conflict.
Dolkstoot
Zoals hij tijdens de twee korte gedin
gen in de Utrechtse rechtszaal zat.
maakte hij, grimmig kijkend, een
onverzettelijke en strijdvaardige in
druk. Ondanks mooie, verdraagzame
gedachten, leek hij militanter dan
ooit. Zo te zien (en na afloop van de
gedingen, te horen) had hij de „parti-
cipatielijn" ver overschreden.
Naar zijn overtuiging hadden de
werkgevers het daarnaar ook ge
maakt. Hij voelde zich. met name
door Zijlstra. „op zijn hart getrapt".
Zijlstra kwam aandraven met arme
veehouders die nog minder verdie
nen dan werknemers in de zuivelin
dustrie, en die de dupe van een sta
king zouden worden. Schelling er
voer dat als „een dolkstoot in de
rug", die hij zijn ergste vijand (Zijl
stra dus) nog niet toegediend zou
hebben. Want was niet juist hij altijd
opgekomen voor de belangen van de
kleine boeren, ook toen bijvoorbeeld
op winst beluste zuivelbedrijven met
de melkprijs gingen stunten?
Nu werden die boeren tegen hem
opgehitst, moest hij maken dat hij
weg kwam. Zijn woning in Bilthoven
kon hij 's nachts niet meer betreden:
de politie moest een oogje in het zeil
houden. Als hij zegt zichzelf erg rede
lijk te vinden, voegt hij eraan toe.
dat de wederpartij natuurlijk be
paalde grenzen wel in acht moet
nemen. Pas als dat niet meer ge
beurt. schrikt hij er niet voor terug
Arte Groenevelt, in zijn ogen toch
„harder" dan hij. naar de kroon te
stekpn
Groeiproces
In de oorlog werkte hij op het land Zijn wat a-polltieke gezindheid
Tijdens het kort geding dat deze
week tegen onder andere de Voe
dingsbonden FNV diende, sloeg de
advocaat van de eisende partij hem
ten overstaan van de rechter om de
oren met zijn uitspraak dat hij twin
tig jaar op stakingen had gewacht.
HIJ werd afgeschilderd als een gebo
ren werkgevershater, die slechts wil
staken om te staken.
Een misvatting, vindt hijzelf.
Werkgevers, denkt hij vaak, zijn ook
maar een produkt van de maat
schappij waarin ze leven. Tot nog toe
beschouwde hij ze ook niet als vij
anden. maar als wezens met wie,
hoewel van een andere orde. best te
praten viel. Zelf was hij ook altijd
bereid tot overleg: „Ik denk dat ik
erg redelijk ben".
Wie hem zijn visie op de maatschap
pij hoort ontvouwen, moet dat wel
beamen. Zo zegt hij dat hij. anders
dan bijvoorbeeld Arie Groenevelt,
niet in „exclusieve solidariteit" ge
Overleden - Op 53-jarige leeftijd is in
Amsterdam Overleden de heer
Wolfgang Brenninkmeijer, een ach
terkleinzoon van August Bren
ninkmeijer. die een van de beide
oprichters was van het C. en A.-
concern (Carl und August Bren
ninkmeijer). De overledene heeft ve
le jaren een leidende functie in het
Nederlandse C. en A-bedrijf vervuld,
laatstelijk als beherend vennoot van
C en A Nederland. Hij was onder
meer voorzitter van het bestuur van
de Stichting RK Ziekenverpleging
Amsterdam, waaronder ressorteren
het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis en
het St. Lucas Ziekenhuis in
Amsterdam.
DEN HAAG Staatssecretaris Zee
valking vindt dat er in het huis van
bewaring in Assen 'geenszins' spra
ke is van een gespannen situatie. In
het wekelijks vragenuurtje in de
Tweede Kamer zei de heer Zeeval
king geen moeilijkheden te ver
wachten in Assen.
Van de Lerk (PSP) vroeg de
staatssecretaris nadere informatie
over het niet aanstellen in vaste
dienst van de gevangenispredikant
die reeds in die functie in Assen
werkzaam is De heer Zeevalking
antwoordde dat binnen enkele da
gen over de positie van de predikant
beslist zal worden.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Wim van het
Schip (CPN) keert na 25 mei niet
meer terug in de Tweede Kamer. Hij
heeft met het oog op zijn gezond
heid verzocht om van zijn werk in de
Kamer te worden vrijgemaakt. Van
het Schip heeft de CPN gedurende
tien jaar in het parlement vertegen
woordigd.
Als lijstaanvoerder heeft de CPN
opnieuw Marcus Bakker aangewe
zen. Op de lijst wordt hij gevolgd
door Henk Hoekstra, Joop Wolff en
Fré Meis.
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859, Amsterdam.
Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon.
Er blijkt een enorme belang
stelling te bestaan voor het
boekje met bijna vergeten
christelijke en vaderlandse
liedjes, dat het Ulrummer
schoolhoofd E. J. v.d. Molen
heeft samengesteld en laten
drukken. Mocht u menen dat
het nu wel te laat zal zijn om
nog één of meer exemplaren te
bestellen, wanhoop dan niet:
de eerste oplage (2000
exemplaren) is weliswaar
schoon op, maar de tweede ligt
al weer klaar. Desondanks
toch wel zaak om snel een
briefkaartje te sturen naar de
heer Van der Molen (Aslnga-
straat 30 in Ulrum) want ze
worden nu al weer bij tiental
len tegelijk aangevraagd. Het
boekje kost vier gulden plus
portokosten (die worden naar
verhouding natuurlijk lager bij
grotere bestellingen), de reke
ning wordt meegesdtuurd en
kan dus na toezending betaald
worden. En ook als u het
„Trouwboekje" bij hem bestelt
zoals het Ulrumse liedboek-
Je een keer ln onze krant ge
noemd is komt dat wel goed
over. De heer Van der Molen
begrijpt ook dan wel waar het
om gaat.
Het is weer bijna carnaval en
dat geeft een groot aantal be
kende en onbekende zingende
artiesten de kans een carna
valskraker uit te brengen. Een
platenmaatschappij heeft de
moeite genomen om na te tel
len, hoeveel nieuwe carnavals-
platen de Nederlandse platen
industrie op de markt heeft
gebracht. Dat blijken er 139 te
zijn, maartet overgrote deel,
weet de tellende firma, komt
toch in de prullenmand te
recht. Vast staatln elk geval
dat maar een heel enkele het
tot „hit" zal brengen. Van die
139 zijn er tot nog toe vijf door
gedrongen tot de nationale hit
parade, maar nog niet één
heeft het tot een plaatsje in de
toptien gebracht.
Woensdagavond in Hoofddorp
sprak minister Van Kemenade
voor een PvdA-afdeling over
de middenschool. Een van de
vragen luidde: „Als die mid
denschool er komt, moeten we
dan straks een standbeeld op
richten voor de laatste loodgie
ter?" Van Kemenade: „Ik
vrees dat we dan niet eens
meer een standbeeld kunnen
oprichten."
Toen het even later over stu
dentenstops ging, haalde Van
Kemenade een grapje op dat
eerder door staatssecretaris
Klein gemaakt is: het is na
tuurlijk prachtig als ledereen
vrij is te studeren wat hij wil.
Misschien gaat dan iedereen
agologie studeren en niemand
elektrotechniek. Maximale
vrijheid dat wel. Maar als
straks één op de twee Neder
landers agoog is, moet de een
de ander wel in het donker
begeleiden (want begeleiden is
hetwerk van agoloog).
onder redactie van Loes Smit
Hij klopt, hij veegt, hij zuigt en
staakt nooit, zolang hij maar
met batterijen gevoed wordt.
Deze robot, Arok geheten, kan
nog praten ook, reden waarom
zijn uitvinder, ene Ben Skora
uit Chicago, hem niet alleen als
„werkster" verhuurt. Dat kost
de huurder trouwens zo'n dui
zend gulden per dag. zodat een
gewone menselijke hulp in de
huishouding heel wat goedko
per is.
(ET WEER door Hans de Jong
onze weerkundige
'erker
was weer een gedonder,
avond in noordoost-
rland. Onze medewer-
ln Emmen belde in de
ivond op dat daar in
Ig minuten zeven ontla-
in waren waargenomen,
daarna was zijn collega
Musseik an aal aan de lijn
het ook over twee A drie
die 'Uadingen had, waaronder
oor n zeer felle. Dat gebeurde
I een gebied met krachtige
-1,7 Kenbulen. Ze gingen samen
Bil een depressiekern die
dt het zuidwestelijk deel
:hL to de Noordzee dichterbij
fcomen was. Er waren nog
r 1 w meer centra: een boven
12 Ierse Zee. een andere ten
,21 **dwesten van Ierland en
Dol 11 waren allemaal loten van
34 oude stormdepressie van
3 j 5 millibar ten zuiden van
t «land die heel moeilijk
ïril uit de voeten kan ko-
>of Door die nakomelingen
30 het weer gisteren een
zeer onstandvastig karakter,
niet alleen ln het noordoos
ten, maar ook in het midden
en zuiden. Nog meer specta
culair was het verschil in
temperatuur. Op een bepaald
ogenblik werd in midden- en
zuid-Nederland tien tot
twaalf graden celslus waarge
nomen terwijl tegelijkertijd
in het uiterste noordoosten
van Groningen de thermome
ter tot nul graden gedaald
was en daar hier en daar nat
te sneeuw neerdwarrelde.
Wat verder naar het noord
oosten in Denemarken was
het winters met lichte vorst
Die depressies blijven voor
eerst in de buurt van ons land
rondhangen en daardoor mo
gen we niet rekenen op
standvastig weer, ook niet
tijdens het weekeinde. De
mogelijkheid bestaat dat de
centra gaandeweg wat meer
ln zuidoostelijke richting ver
dergaan en in dat geval kan
een wat koudere luchtstro
ming uit richtingen tussen
oost en noord zich wat meer
ontplooien. Tijdens het
weekend verwachten we dan
ook enige daling van tempe
ratuur begeleid door regen of
sneeuw. Met een beetje geluk
kan er ln de loop van het
weekend ook wat drogere
lucht binnenstromen waarna
zich dan opklaringen zullen
voordoen, afgewisseld door
enkele winterse buien. Hoe
wel het niet uitgesloten is dat
het ook in ons land tot wat
vorst zal komen (veelal licht,
's nachts tussen min één en
min vijf graden) geloven we
toch niet dat de winter tot
iets serieus in staat mag wor
den geacht. In elk geval zal
dat heel wat moeite kosten,
aangezien een krachtig hoge-
drukgebled boven Scandina
vië niet voorhanden is. Er ligt
wel een kern van 1014 milli
bar ten noorden van Oslo,
maar die verplaatst zich ln
noordelijke richting. Kort
om, het is daar niet allemaal
erg imponerend. Ijsvelden
werden vrijdagmiddag op de
breedte van Ostersund waar
genomen in de Botnlsche
Oolf.
De levende natuur heeft wel
baat met het zachte weer van
de laatste dagen. Zo zijn de
eerste salamanders uit hun
slaap ontwaakt, wat zeer
vroeg is (waarneming ln vij
ver te Amstelveen). De grote
stern, waarover kortgeleden
iets gezegd werd, is nog altijd
present ln Vlissingen. Achter
af blijkt, dat er 24 december
bij het Grevelingenmeer nog
zes van die vogels zijn gezien:
een nieuw record in vergelij
king met voorafgaande win
ters. In Middelburg zingen de
zanglijsters, heggemus en het
winterkoninkje voluit. De
winterjasmijn is in volle bloei
en verder de els. de hazelaar,
katjes en de toverhazelaar.
Van de bolgewassen wordt ln
dit verband gerept van de
winteraconiet, de oranjekro
kus en het madeliefje. Dat is
dus ln het zuidwesten. Het is
interessant het oprukken van
de bloeilljn in noord tot
noordoostelijke richting ln
de komende weken gade te
slaan en eventueel waar te
nemen dat die lijn tot
stilstand zal komen door een
of andere koulnval.
Door aanvoer van zachte
lucht uit het westen is de
sneeuwtoestand ln de win
tersportcentra verslechterd.
In het Alpengebied regent
het tot 1800 meter hoogte,
waardoor de sneeuw zeer klef
en nat is geworden. Pas bo
ven tweeduizend meter zijn
de condities redelijk tot
goed. Berchtesgadenerland
meldt in de middelste lagen
dertig tot veertig centimeter
sneeuw, in de hogere tot 170
centimeter 8alzburgerland
respectievelijk veertig tot 140
centimeter en tot twee meter,
Karinthië 40 tot 170 centime
ter en tot 2.50 meter. De cij
fers voor Zwitserland en
noord-Italië zijn 20 tot 110
centimeter en tot twee meter.
Een belangrijke verbetering
wordt in het Alpengebied
niet verwacht. In Chamonix
en omgeving kan er bij 30 tot
100 centimeter sneeuw nog
altijd geskied worden, even-
ils in Llllehammer met 100
x>t 165 centimeter poe
dersneeuw, maar in de Ar
dennen ln de Harz is win
tersport onmogelijk gewor
den, ook zo ln Sauerland
waar in de hoogste gebieden
nog wel 30 20 centimeter
sneeuw lag gisteren.
Hoogwater, zaterdag 12 fe
bruari: Vlissingen 7.50-20.39,
Haringvlietslulzen 7.59-20.40,
Rotterdam 9 47-22.37. Sche-
veningen 8 54-21.33, IJmul-
den 943-22.22, Den Helder
0.28-13.03, Harlingen
2.54-15.34, Delfzijl 5.19-18.00.
Stakingen en loonconflicten
zijn bepaald niet iets van de
laatste tijd. Om heel ver terug
te gaan: zelfs Jona kan al als
niet-werkwillige bestempeld
uorden, omdat hij aanvanke
lijk weigerde zijn opdracht in
Niveve uif te voeren. Dat had
niets met een loonconflict te
maken, maar wel was dat het
geval in de gelijkenis over de
wijngaard. Daar worden de
druivenplukkers van het
eerste uur vreselijk kwaad en
opstandig, als blijkt dat hun
collega's die alleen het laatste
uur van de dag gewerkt heb
ben, precies evenveel geld in
hun loonzakjes krijgen als zij.
Een puur loonconflict, waar
aan misschien wel een staking
te pas gekomen zou zijn, ware
het niet dat het werk toen al
gedaan was.
De eerste combinatie van
loonconflict en werkstaking
vond de befaamde kenner van
de historie van Amsterdam, de
heer J. H. Kruizinga, terug in
de .Notities van het Merk
waardigste meyn bekent" van
de achttiende-eeuwse dag
boekanierJacob Becker
Rape. De werkstaking die hij
ln 1744 noteerde, was voor die
tijd iets heel nieuws Dit
schrijft de heer Kruizinga
„De Amsterdamse katoen-
drukkersknechts wilden meer
loon hebben. Logisch, want de
lonen waren toen niet bijster
hoog. Maar de „bazen", de
werkgevers, dachten er anders
over; zij vonden het loon meer
dan voldoende. En omdat de
knechts dat niet langer na
men, sloten zij een „complot,
waarbij zij de boazen wilden
dwingen meer loon te geven
als voor deeze" Op zekere dag
in de maand mei staakte de
overgrote meerderheid van de
katoendrukkersknechts. Ook
toen waren er goedwllltgen,
.onderkruipers", die niet mee
wilden doen.
Zij werden gedwongen soli
dair te zijn en verscheidene
winkels iwerkplaatsenwer
den „vuil" verklaard
Daarop mengde de stadsrege
ring zich in het conflict. De
volgende nacht werden door
het „volle gerecht" vijf. zes lei
ders van hun bed gelicht. Som
migen van hen hielden hun
deuren gesloten, maar die wa
ren spoedig opengebroken en
voordat het licht werd zat het
hele stakingsbestuur in de
Boeyen (de gevangenis in de
kelders van het stadhuis op de
Dam).
De volgende dag dreigden in
de omgeving van de Leidse-
poort opstootjes: men was van
plan enkele katoendrukkerij
en te plunderen. De vroed
schap sloot de Leidsepoort en
ook voor de andere poorten
werden soldaten geposteerd.
Een streng plakkaat tegen de
„muytemakers" werd overal
afgelezen en aangeplakt. Wie
de eerste staker kon aanwij
zen, kreeg een beloning van
driehonderd gulden, een for
midabel bedrag voor die da
gen. Voor de katoendrukkers
zat er toen niets ander op dan
weer aan het werk te gaan.
„Wat er verder van de gevan
gene sal worden, sal de tijt
leere", eindigt Becker Raye
zijn relaas van deze achttien-
de-eeuwse arbeidersbeweging.
Zondag stijgen driehonderd
passagiers van een Jumbo-
toestel van Qan tas in de Aus
tralische stad Sydney op om er
elf uur later weer te landen,
zonder ook maar ergens de reis
onderbroken te hebben. Alle
maal hebben ze ruim achthon
derd gulden neergeteld om de
eerste vlucht naar de vierdui
zend kilometer van 8ydney ge
legen Zuidpool mee te kunnen
maken. Het vliegtuig zal zich
boven de pool tot ongeveer
drieduizend meter boven de
grond laten zakken, van welke
hoogte alle passagiers de ijs
bergen en de kustlijn van de
Zuidpool kunnen bewonderen.
Er is zoveel belangstelling voor
deze pool-excursie, dat de vol
gende trip al volgeboekt is. Die
gaat over een maand, ook met
driehonderd mensen aan
boord.
