Fabrieken stilgelegd
om veiligheidsredenen
amro bank
Met het water was het 'kantje boord'
Niet alle zeep mag straks als
zeep aangeduid worden
Rennies moet je altijd
bij je hebben.
Werkgevers betalen
meer dan vakbonden
Citroenplaatje op flesje wasmiddel wordt verboden
De Wadden...
Texel voorjaars voordeel vakantie.
Aan iedereen die eindelijk wel tis
met succes zou willen sparen.
Werkgevers in havens niet naar de rechter
Bedrijfsleven
hield publikatie
rapport tegen
Druk op de maag? Rennies helpen direkt.
Wat kosten de stakers?
Kerncentrales
Beweging
Deskundigen maken balans op van een ongewoon droge zomer
Met kunst
en vliegwerk
ging 't goed
DONDERDAG 10 FEBRUARI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet 3
Van een verslaggever
DEN HAAG. - Alleen
„echte" zeep mag ge
noemd worden. Synthe
tische reinigingsproduk-
ten mogen niet meer aan
geduid worden met na
men waarin het woordje
zeep voortkomt. Daarop
zijn slechts drie uitzonder
ingen: „synthetische toi
letzeep". „synthetische
badzeep" en „zeepwas-
middelMaar dat zeep-
wasmiddel moet dan wel
voor negentig procent uit
echte zeep (vetzure zou
ten) bestaan.
Dit is eea van de bepalin
gen uit het wasmiddelen-
besluit 1976. dat gisteren
in het staadsblad versche
nen is Volgens dat besluit
(het is nog niet bekend
wanneer het van kracht
zal worden het wachten
is nog op een bijbehorend
besluit over cosmetica)
moeten fabrikanten van
zeep en wasmiidelen in de
toekomst nauwkeuriger
aangeven wat zij in hun
produkten stoppen, welke
risico's het gebruik van
sommige zepen met zich
meebrengt en hoeveel
waspoeder er in de was
machine moet.
Andere voorschriften uit
het nieuwe besluit:
Op de wikkels van deo-
dorantzeep en desinfecte
rende zeep moet staan:
„waarschuwing niet ge
bruiken voor kinderen be
neden drie jaar." Boven
dien moet erop staan wat
erin zit, en de fabrikanten
van deodorantzeep moe
ten ook nog waarschuwen
tegen overmatig gebruik.
Schoonmaak-, bleek-
en poetsmiddelen, die bij
inwendig gebruik etsend
werken, moeten gesierd
worden met een verklein
de versie van het bekende
driehoekige bordje dat
langs de openbare weg
wordt gebruikt om voor
gevaarlijke situaties te
waarschuwen. Op de fles
sen of busjes moet boven
dien staan: „Ouders pas
op buiten produkt
buiten bereik van kinde
ren houden bij inslik
ken direct arts waarschu
wen." De aard van het bij
tende bestanddeel moet
vermeld worden.
Misleidende, onjuiste of
onvolledige aanduidingen
op wasmiddelen en derge
lijke worden uitdrukkelijk
verboden. Bovendien wor
den aanduidingen verbo
den die kinderen in ver
warring kunnen brengen
Zo mag straks een flesje
wasmiddel niet met een
plaatje van citroenen ver
sierd worden, een kind zou
kunnen denken dat er li
monade in het flesje zit.
Op de verpakking van
textielwasmiddelen moet
de fabrikant aangeven
hoeveel gram per kilo was
of per liter sop nodig is in
gebieden met hard. nor
maal en zacht water In
plaats van in grammen
mag hij de dosering ook
aanduiden in maatscheep-
jes of -bekertjes, maar dat
moet hij wel bekend ma
ken hoeveel grammen er
in een bekertje gaan
ADVERTENTIE
Het stilleggen van de negen fabrie
ken met in totaal achthonderd
werknemers dient, gezien de aard
van het produktieproces. zeer
zorgvuldig te geschieden. Gisteroch
tend kwam de arbeidsinspectie op
het terrein en na een korte bespre
king met de directie kwam de in
spectie tot de conclusie, dat
doordraaien met een minimumbe
zetting even gevaarlijk is, zo niet
gevaarlijker, dan het stilleggen door
ondeskundigen. „Een ogenblik poog
de de directie." aldus De Heer, „met
een aantal werkwilligen de zaak te
forceren. Dit werd echter door de
stakers verhinderd." Gisterochtend
werd niemand meer tot het terrein
van de negen chemische fabrieken
toegelaten behalve de ploegen, die
belast waren met het stilleggen van
de produktie.
Door de staking bij ICI konden ook
65 man van het aannemersbedrijf
Troost niet meer werken.
Stakingsparolen werden er in de in
dustriële sector verder uitgegeven
bij ESK-Chemie (130 man) in
Delfzijl, bij Philips Roermond (970
man) een toeleveringsbedrijf voor de
kleurentelevisiefabriek). Bij Philips-
dochter Volt in Tilburg (1420) duurt
de staking voort. In beide Philips-
bedrijven is een aantal werkwilligen
aan de slag gebleven. Volgens de
bonden zijn er op verschillende afde
lingen van Philips-bedrijven giste
ren korte werkonderbrekingen ge
houden.
vinden een afkoelingsperiode te ge
lasten. Daarnaast gaan de haven-
werkgevers er vanuit dat het aan
spannen van een geding meer
kwaad dan goed zou doen. Het zou
de gemoederen van de havenarbei
ders verder verhitten.
Mèt compensatie
De grafische bonden hebben giste
ren een CAO met prijscompensatie
afgesloten voor het technisch perso
neel bij drukkerij „De Volharding"
in Amsterdam, waar ongeveer vijf
tig mensen werken. De Volharding
is eigendom van de ABOP. de
NVV-bond voor onderwijzend perso
neel.
De drukkerij Rotabest in het Bra
bantse Best is gistermorgen volledig
plat gegaan met als gevolg dat on
der meer vier regionale dagbladen
vandaag niet verschenen. In totaal
hebben meer dan 310.000 Nederlan
ders in het oosten en het zuiden
gisteren hun regionale krant niet in
de bus gehad.
Model-werk
De ambtenarenbonden van NVV en
NKV, ABVA en KABO, hebben hun
dienstcommissies bij de PTT een
overzicht gestuurd van de perio
dieken die ten gevolge van de sta
kingen in de grafische industrie „be
smet" zijn. Het gezamenlijk actie
centrum van de ABVA en de KABO
Den Haag
Aardenburg
De Industriebond CNV heeft tegen
gesproken dat er een afspraak zou
zijn gemaakt met de directie van
Lucas Aardenburg (800 man) in Hoo-
geveen (Unilever, diepvriesproduk-
ten) over het inzetten van een uit
CNV'ers bestaande dagploeg. De di
rectie probeert wel zo'n ploeg te vor
men. De bond heeft zijn leden ge
vraagd daaraan niet mee te werken.
Bij de staking in dit bedrijf is de
Industriebond CNV die er enkele
honderden leden heeft niet be
trokken, omdat op een ledenverga
dering net niet de vereiste meerder
heid voor een staking werd gehaald.
De Industriebond CNV zegt dat zijn
leden niet kunnen worden verplicht
om werk over te nemen van staken
de FNV-leden. De bond beschouwt
dat werk als „besmet". CNV'ers, die
door de stakers niet in staat worden
gesteld om hun eigen werk te doen,
krijgen een stakingsuitkering.
Havens
De vervoersbonden hebben de in
druk dat de „speerpunttaktiek" in
de havens van Amsterdam en Rot
terdam bijzonder effectief is. Vier
bedrijven liggen geheel plat maar
daarnaast worden bij vrijwel alle
havenbedrijven dagelijks onder
steunende acties gevoerd, die tot
gevolg hebben dat het werk een
twee uur stil ligt.
Sinds gisterenmorgen wordt er niet
meer gewerkt bij het bedrijf De
Kroonvlag in Rotterdam (400 man).
De stakingen gaan door bij Quick
Dispatch en het Nederlands
Transport Bureau in Rotterdam en
bij de Stichting Samenwerkende
Havenbedrijven in Amsterdam. Ook
de zeelieden, die varen op de Neder
landse schepen van de maatschap
pij Zeeland (Hoek van Holland-
Harwich) en op de veerschepen van
de Norflok Line. Noordzee-
veerdiensten en Transport Ferry
Service blijven in staking. De haven
van Amsterdam zit volgens de bon
den nagenoeg verstopt
De werkgevers ln de havens, vere
nigd in de Scheepvaartverenigingen
Noord en Zuid zullen geen beroep
doen op de rechter om de havensta
kingen te verbieden. Het besluit is
gebaseerd op „Juridische en psycho
logische overwegingen." De werkge
vers menen dat het CAO-overleg zo
danig is geweest dat de rechter daar
in vermoedelijk geen aanleiding zou
ADVERTENTIE
Vraag de brochure Hotelarrangementen (lot 1/6 en na 1/9)
b.v. 3 dagen v.a.f 74.- all-in. en/of de Bemiddelingsbrochure
voor bungalows, appartementen en huizen. Inlichtingen en boekingen
VVV Texel, Postbus 3, Den Burg. Tel. 02220 - 28 44.
Putilik-ilK' in Munrnwi-rlking mi l hrl Nationaal Bureau voor lucmmc.Dcn i laafi
Van onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM/ROTTERDAM De chemische fabrieken van de ICI in het Europoortgebied, die
een etmaal met een minimumbezetting hebben doorgedraaid, zijn gisteren op de uitdrukkelijke
wens van de arbeidsinspectie stilgelegd. De fabrieken konden blijven draaien doordat het
ultimatum van de Industriebond CNV een dag later afliep dan dat van de industriebonden NVV en
NKV. „Natuurlijk was dat zuur voor onze mensen", aldus Daan de Heer van de Industriebond
CNV, „ma^r zij hebben zich geheel aan de instructies gehouden."
U weet hoe 't gaat, sparen is een
kwestie van regelmaat. Elke maand iets
kunnen missen. Voor een apart potje.
De Amro helpt u daarbij. Door dat
bedrag dan ook elke maand in zo'n
„potje" te stoppen. Of tewel, op een
Amro Spaarrekening naar keuze.
Eén keertje afspreken en 't gaat
voortaan vanzelf. Zo houdt u de
regelmaat d'r in. En u kunt 't niet meer
„per ongeluk" uitgeven, terwijl uw
spaargeld toch meteen opvraagbaar
kan blijven. Dit noemen we het
AmrOmaat spaarsysteem.
Probeer het. Door eerst 'ns met een
bescheiden bedrag te beginnen. U kunt
nog altijd hoger. Maarook lager.
En stoppen natuurlijk. En moet u 'ns
een maandje overslaan, dat kan ook.
Stap 'ns bij ons binnen, dan kijken
we samen naar uw mogelijkheden.
heeft de PTT-ers die bij de post
werken aangeraden deze bladen
„model" te behandelen, dat wil zeg
gen: precies volgens de voorschrif
ten van de PTT. Eén van die voor
schriften luidt, dat de periodieken
geteld moeten worden. Daardoor
kan in de bestelling grote vertraging
optreden.
De Algemeen Nederlandsche Gra
fische Bond (ANGB) heeft de sta
kingsacties bij Wegener's Couran
ten Concern voorlopig opgeschort,
maar acties zoals het weigeren van
overwerk blijven gehandhaafd. Re
den hiervan is, dat de directie de
indruk heeft gewekt zich niet tegen
een automatische prijscompensatie
te verzetten.
In de actiecentra van FNV en CNV
worden momenteel plannen uitge
werkt voor een grote werkonderbre
king op donderdag in Den Haag. De
actie richt zich op alle werknemers
in de Residentie en houdt tevens
een demonstratie in. die voert van
het Malieveld naar de Beatrixlaan
(waar de werkgeversorganisatie
VNO is gevestigd.)
De ondernemingsraad van Hoechst
Holland N.V. in Vlissingen heeft gis
termiddag alle overleg met de direc
tie opgeschort. Hij wil hiermee soli
dariteit betuigen met de stakingsac
tie bij andere bedrijven in het land.
Van onze redactie economie
ROTTERDAM Een onderzoekte
am van de Interfaculteit be
drijfskunde (Rotterdam en Delft)
heeft op aandringen van enkele
grootwinkelbedrijven een onder
zoek naar supermarkten in Den
Haag niet gepubliceerd.
De conclusie van het onderzoek was
dat grote supermarktketens (als Al-
bert Heijn en De Gruyter) in de
komende jaren hun marktpositie
zullen zien verslechteren, zo zij niet
ten dode opgeschreven zijn. Volgens
de onderzoekers heeft, slechts één
supermarktketen in Den Haag
Konmar een gezonde bedrijfsvoe
ring.
In Quod Novum, het weekblad van
de Erasmus Universiteit wordt op
gemerkt dat de publikatie is opge
houden. hoewel de Interfaculteit
(een rijksinstelling) het onderzoek
heeft gefinancierd. De leider van het
onderzoek, de Amerikaanse profes
sor D. J. Tigert is verbaasd over de
reactie van de Nederlandse bedrij
ven. Bij eenzelfde onderzoek met
Amerikaanse bedrijven had hij geen
problemen.
Tigert is er bij zijn rapportering van
uitgegaan dat in de toekomst de
prijs bepalend is voor de plaats waar
de consument koopt, in de Veren
igde Staten is dat nu al zo. Factoren
als kwaliteit, een schone winkel en
een vriendelijke bediening, waarop
Albert Heijn de nadruk legt, zullen
volgens Tigert ook hier minder be
langrijk worden. Het genoemde
Konmarbedrijf speelt daar op in.
De heer Albert Heijn heeft kritiek
op de methode, de conclusies en de
presentatie van het rapport. Hij
vindt het onderzoek niet origineel.
Elders in het bedrijfsleven had men
bezwaar tegen de methode van tele
foon-interview. Die wordt voor Ne
derland niet nauwkeurig genoeg ge
acht. Er is onmiddels een tweede
onderzoek toegezegd, nu op kosten
van enkele concerns.
ADVERTENTIE
Maagzuur overvalt je. Komt
onverwachts. Goed als je dan
een paar Rennies bij je hebt.
Brandend maagzuur?
Opgeblazen gevoel?
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG De stakingen kos
ten de weerstandskas van de ge
zamenlijke werkgevers meer dan
de vakbonden. Het
weerstandsfonds van de werkge
vers betaalt aan bedrijven waar
wordt gestaakt een tientje per
uur per werknemer, dus zo'n tach
tig gulden per dag. De stakers zelf
krijgen van hun vakbond een uit
kering van vijftig gulden per dag
netto. De kosten voor de bond
zijn 61 gulden per dag per staker
De werkgevers die zijn aangeslo
ten bij het weerstandsfonds dat
zijn de meesten hebben on
langs een brief ontvangen waarin
hen wordt gevraagd 125 gulden
per geregistreerde werknemer te
storten in het weerstandsfonds.
Ervan uitgaande dat er rond 3,3
miljoen werknemers zijn. bevat
het weerstandsfonds van de
werkgevers thans 440 miljoen gul
den, als tenminste alle bedrijven
hun bijdrage storten, wat lang
niet vast staat.
Gisteren staakten volgens opgave
van de vakbeweging zo'n 16.000
werknemers. Deze dag heeft het
weerstandsfonds van de werkge
vers dus bijna 1,3 miljoen gulden
gekost. De werkgevers zouden
zo'n staking ruim een jaar kunnen
uitzingen, namelijk 317 dagen
(uitgaande van 260 werkdagen
per jaar).
De dag van gisteren, heeft de
weerstandskas van de vakbewe
ging zo'n 950.000 gulden gekost
Niet alle stakers krijgen een volle
dige uitkering. Jongeren beneden
21 krijgen wat minder Ongeorga
niseerden krijgen niets
vervolg van pagina 1
In dat geval zouden er van de tien
nu genoemde vestigingsplaatsen,
waarvan er vijf duidelijke voorkeur
genieten, in eerste instantie drie
moeten worden uitgezocht voor de
drie nu voorziene kerncentrales.
Aan provincie- en de gemeentebes
turen zal worden verzocht om dit
jaar reeds mee te denken over de
uiteindelijke keus.
Afgevallen
vervolg van pagina 1
De achterban van de voedingsbon
den blijft onverkort vasthouden aan
de automatische prijscompensatie.
Een kans op een akkoord met de
zuivelwerkgevers is daarmee vrijwel
zeker verkeken.
Deze conclusie trekt de Voedings
bond FNV uit een eerste raadple
ging van hun leden in de zuivelin
dustrie. Ook bestuurder P. de Nooij-
er van de Voedingsbond CNV heeft
de indruk dat zijn achterban tot
eenzelfde standpunt zal komen. De
ledenvergaderingen van de CNV-
bond moeten evenwel nog beginnen.
De afkoelingsperiode van twintig
dagen die de bonden is opgelegd
heeft tot dusver niets veranderd aan
het aanvankelijk ingenomen
standpunt
In het in 1975 verschenen struc
tuurschema electriciteitsvoorzie-
ning werden nog 32 mogelijke vesti
gingsplaatsen voor mogelijke
kerncentrales genoemd Achttien
daarvan zijn nu afgevallen omdat is
gebleken dat daar te weinig moge
lijkheden voor koelwater waren
Twee. Ossenisse en de Markerw
aard. vielen af wegens onduidelijke
toekomstige ontwikkelingen IJmui
den, Dordrecht en Tiengemeten vie
len af wegens te hoge bevolkings
concentraties.
Het kabinet is er bij de keuze van uit
gegaan dat het warme afvalwater
van de kerncentrales, dat aanzien
lijk warmer is dan van conventione
le energiecentrales, nergens voor ge
bruikt zal worden, in tegenstelling
met het buitenland, waar het warme
water in toenemende mate gebruikt
gaat worden voor bijvoorbeeld
stads- of kassenverwarming De ves
tigingsplaatsen in Nederland zijn
juist geïsoleerd van bevolkings- of
arbeidsconcentraties gekozen, zo
dat volgens minister Lubbers afval
warmte pas gebruikt zou kunnen
worden als de technologie van geïso
leerd en warmhoudend vervoer van
het water over grotere afstanden
verder zou worden ontwikkeld
Beperkingen
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De mensen die voor ons water zorgen, zijn over de droge zomer
van 1976 nog lang niet uitgepraat. Op een congres van de Vereniging voor
waterleidingsbelangen vergeleken zij hun voorlopige conclusies. Algemene
indruk: met kunst en vliegwerk is het allemaal nog net goed gegaan.
De zomer was dan ook zo
droog als gemiddeld maar
eens in de tweehonderd jaar
verwacht kan worden, vertel
de dr. C. J. E. Schuurmans
van het KNMI. Dat wil niet
zeggen dat het niet dit jaar
weer net zo wordt, het blijft
een toevalskwestie. De mete
oroloog kan nog steeds niet
uitleggen hoe het nou komt.
laat staan dat hij het kan
zien aankomen. Er zijn geen
aanwijzingen dat het klimaat
systematisch droger zou
worden.
Ir. J. Haasnoot van het Pro
vinciaal waterleidingbedrijf
Noord-Holland, had het bar
moeilijk gehad met het zout
gehalte van zijn grondstof
Het bij Jutphaas ingenomen
Rijnwater bereikte in sep-
tember een gehalte van 260
milligram chloride per liter,
en dat is al flink veel. Zijn
andere bron, het IJsselmeer,
liep nog verder uit de hand,
tot 320 milligram. Toen het al
te dol werd is PWN duinwater
gaan bijmengen.
Voor het IJsselmeer zijn er
nog andere zoutbronnen dan
het Rijnwater uit de IJssel:
de sluizen in de Afsluitdijk en
het overtollige water dat de
Wieringermeer wegpompt.
Dat brengt per jaar vierhon
derd miljoen kilo chloride
mee, zo'n vijftien procent van
de totale belasting. Ir. Haas
noot pleitte er vurig voor, die
lozing naar de Waddenzee te
verleggen. Dat zou het IJssel
meer meer helpen dan de zo
langdurig bevochten vermin
dering van de Franse zoutlo-
zingen in de Rijn, die overi
gens nog steeds moet be
ginnen.
Lage afvoer
Zout was ook voor de Zuid
hollandse waterhuishouding
een ernstig probleem. Door
de ongekend lage wateraf
voer van de Rijn kon het zou
te zeewater van de Nieuwe
Waterweg bij twee gelegen
heden oprukken tot bii de
monding van de Hollandse
IJssel. Dat is een kritiek
punt, omdat daaruit al het
water komt dat de hoog
heemraadschappen Rijnland
en Delfland innemen om ten
behoeve van de landbouw
het 's zomers dalende
grondwaterpeil aan te vullen.
Op ons enige inlaatpunt, bij
Leidschêndam, hebben we
één zoutpiek van 400 milli
gram per liter gehad, verleide
ir. P. Slijkhuis van Delfland
Door zorgvuldig manipuleren
met een heleboel sluisjes kon
men voorkomen dat de con
centratie in het Westland.
verder naar het zuiden, al te
ver boven de 300 milligram
kwam Bij die grens begint de
ernstige schade voor de tuin
bouw.
Bouw-vakantie
Maar het was kantje boord
Een van de factoren die hiel
pen was de bouwvak
vakantie. die Juist in de
meest kritieke periode viel.
Daardoor konden de forse
hoeveelheden brak Maaswa
ter die bij elk gebruik van de
Parksluizen in Rotterdam
Delfland binnenspoelen. be
langrijk worden beperkt
Het grondwaterpeil in Neder
land is door de droge zomer
een kleine meter onder het
normale gemiddelde niveau
gekomen, bleek uit een over
zicht van drs. F Walter van
de Dienst grondwaterverken
ning TNO. Maar dat trekt bij
normaal weer vlot weer bij.
Een uitzondering vormen
hooggelegen gebieden als de
Veluwe, Montferland en
Zuid-Limburg. Daar reageert
het grondwaterpeil met een
vertraging van een jaar of
meer op de neerslaghoeveel
heden. Onder de Veluwe
staat het grondwater nu een
meter onder het gemiddelde,
maar dat heeft nog niets met
de zomer van '76 te maken
Het is het gevolg van vrij
weinig regen in voorafgaande
jaren Te verwachten is, dat
het Veluwe-water tegen het
eind van dit jaar nog een me
ter dieper zal zitten. Herstel
is op zijn vroegst in 1980 te
verwachten, als twee natte
winters zijn geweest.
Het aantal beregeningsin-
stallaties voor de landbouw
is opgelopen tot ongeveer
25 000. vertelde dr ir J Wes-
seling van het Instituut voor
cultuurtechniek en water
huishouding in Wageningen.
In 1973 waren het er nog
maar 10 000 Dat komt er op
neer dat een kleine wintig
procent van alle Nederlandse
cultuurgrond nu kan worden
beregend. Van de installaties
werkt ongeveer 60 procent op
oppervlaktewater De rest
pompt grondwater op Waar
dat op grote schaal gebeurt,
wordt het grondwaterpeil in
één seizoen tien d twintig
centimeter extra verlaagd
Maar in verreweg de meeste
gevallen trekt dat in de win
ter weer bij.
De plaatsen, die tenslotte voor vesti
ging van kerncentrales worden gere
serveerd. worden aan zeer beperken
de maatregelen onderworpen Zo
mogen in een straal van anderhalve
kilometer rond een centrale van cir
ca duizend megawatt niet meer dan
in totaal duizend mensen wonen,
terwijl tot op twintig kilometer be
perkende eisen aan de bevolkings
concentraties worden gesteld Tot
drie kilometer mogen geen installa
ties worden gebouwd waarin even
tueel grote explosies kunnen voor
komen. Vliegvelden waar regelma
tig vliegtuigen zwaarder dan twee
ton opstijgen, moeten op behoorlij
ke afstand liggen.
Minister Lubbers hield gisteren nog
eens zijn betoog dat kerncentrales
relatief weinig gevaarlijk zijn „Het
ongevallenrisico is vele malen klei
ner dan van andere zaken die we in
onze maatschappij ondernemen
aldus Lubbers, die ook nog eens
stelde dat kernenergie de goed
koopste wijze van energie
opwekking is
Rita
,.AI» u niet zoveel over opvoedkunde
had gelezen, zou ik nu niet van huif
weglopen."
