Kunst of geen kunst,
fijne expositie
een
Hoge rente!
amro bank u
Waarom roken
250.000Nederlanders
Roxy Dual?
KUNST
Uit brieven van lezers
Tjeempie
met
plaatjes
kt
O/4/0
CRM Studiebeurzen
voor buitenland
Big-Bandfestival
in Tilburg
Roxy Dual. De lekkerste "teer - en nicotine-arme sigaret.
WOENSDAG 2 FEBRUARI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet8 j
door G Kruis
LEEUWARDEN ..Het Beeldverhaal". Nederlands- en Friesta
lige strips sinds 1938 in Het Princessehof. een tentoonstelling, die
een royale indruk geeft van wat er zoal op dit gebied verschijnt
en verscheen.
Het verhaal is bekend en amusant
- genoeg het schoolmeisje Liesje
krijgt van haar leraar Nederlands
Van Dale een taak op voor de paas
vakantie. te weten het interviewen
van moderne schrijvers" Alras
voegt zich daar een tweede taak bij:
er achter zien te komen wat seks ia.
Uit de afwijzende reactie van haar
moeder heeft Liesje namelijk opge
maakt dat moderne schrijvers we
ten wat seks ia «en zij weet dat nog
nieti. vandaar dat zij in ..de hoofd
stad na in de trein een hippe
versie van Kees de Jongen te heb
ben ontmoet op het spreekuur
van de best gekapte schrijver ver
schijnt (Mulisch) en daar een de
monstratie in filosofische, maar ook
lichamelijke, zin ondergaat van wat
seks is. Verder ontmoet zij nog. inci-'
denteel de verlegen Campert zelf.
de bloemige Vinkenoog en de haar
schoolvriendje Patrick kastijdende
Reve Tenslotte blijkt de seksu-
eelste schrik van allen, het Roofdier
(Cremen. door haar Wassenaarse
moeder in lichamelijke ban gehou
den te worden
Herlezing van dit uit '68 afkomstige
verhaal vond ik een aangename er
varing. De grapjes erin zijn goed
gedoseerd, er is op verschillende ma
nieren (taalkundig, structureel, bio
grafisch» luchUg van te genieten
Des te meer nu Joost Roelofsz er
zijn voortreffelijke pastelkleunge il
lustraties bij heeft vervaardigd Die
zijn een wonder van passende, iro
nische preciesheid, knap van detail,
een kunstige strip boven een geestig
verhaal.
Remro Camprrl en Joosl Koclofsr
Tjeempie of Liesje in Luiletterland
Amsterdam. De Bezige Bij. 1976 63
blz gebonden 24.50 T. v. D.
De strip in het museum, t is geen
bijzonderheid meer sinds ze. in het
Stedelijk Museum te Amsterdam,
daartoe in 1962 een eerste nog wat
voorzichtige aanzet gaven t
Beeldverhaal hoort dan (nog) wel
niet (helemaal) tot de officiële kunst
(wat dat dan ook precies moge zijn»,
niemand zal ontkennen, dat het een
zeer belangrijk, zo niet al onmisbaar
facet van onze hedendaagse cultuur
geworden is.
Een vorm van communicatie En
hebben we het daar ook niet altijd
over als het om „echte" kunst gaat?
Met dit verschil, dat de invloedssfeer
van de strip veel en veel groter is.
Iedereen wordt er dagelijks mee ge
confronteerd. Er is geen krant meer
zonder strip en er zijn mensen, en
dan bedoel ik nog niet eens de fana
tieke stripofielen. die een krant op
zeggen omdat er een bepaalde strip
uit verdwijnt
Al was het vooral in de laatste tien.
vijftien jaar. dat de Nederlandse
strip duidelijk beïnvloed door de
Belgische „renaissance" op dat ge
bied een enorme ontwikkeling
doormaakte, vroeger was er toch ook
wel het een en ander te beleven. En 't
leuke van de expositie in Leeuwar
den een idee van Auke K. van
Wijk. uitgewerkt door Nico Noorder-
meer is. dat ook de ouderen aan
hun trekken komen. „In de Soete
Suyckerbol" Is niet zo n erg grote
verrassing meer. die is sinds 1932 ai
meermalen met succes uit de mot
ten ballen gehaald, maar er is b v.
ook een overzicht van het vooroor
logse stripblad „Bravo" en dat
maakt dan toch wel even iets bij je
los. omdat je t helemaal vergeten
was en toch allemaal weer herkent.
Verder allerlei driedimensionale
stripfiguren als de bekende Smurfen
of de Marsipulami zal velen
waarschijnlijk niets zeggen of
Kuifje, oude Friese centspren
ten. die zeer vroege voorlopers van
de strip, veel boeken en tijdschriften
en vooral origineel werk van mensen
als o.a. Marten Toonder. Hans G.
Kresse. Willy Vandersteen, Martin
Lodewijk. The Tjong Khing, Piet C.
Wijn. Daan Jlppes en een groep teke
naars van Donald Duck
fADVERTENTIE
De 8%% Amro Spaarbrief '77-'82
Net als de AMRO Spaarbiljetten is deze Spaarbrief
een waardepapier aan toonder. Tussentijdse verkoop
gedurende de looptijd is mogelijk via de beurs tegen
de koers van dat moment. Het nominale bedrag van
een Spaarbrief '77-'82 is f 1.000,- en per 14 december
'82 krijgt u er f 1.600,- voor terug. Na datum van eerste
afgifte wordt het aankoopbedrag steeds iets hoger,
omdat de inmiddels verstreken rente er dan in ver
werkt is. Bij de huidige koers
betekent dit een rente van V//
Informeer bij een van de ruim 800 kantoren.
DEN HAAG Evenals vorige Jaren
biedt de CRM-begroting voor 1977
de mogelijkheid in beperkte mate
beurzen te verlenen voor voortgezet
te studie op het gebied van muziek
en dans in het buitenland. Voor deze
beurzen kunnen zowel uitvoerende
als scheppende kunstenaars in aan
merking komen. Voorwaarde is dat
de vakopleiding voltooid is. dan wel
dat in Nederland een studiemoge
lijkheid ontbreekt. Aanvragers die
nen de Nederlandse nationaliteit te
bezitten. Toekenning geschiedt na
dat advies van een commissie van
deskundigen is Ingewonnen. Tevens
wordt rekening gehouden met de
financiële omstandigheden van de
aanvragers Inlichtingen bij CRM,
afdeling Muziek en Danskunst. Sir
Winston Churchilllaan 362. Rijswijk
(ZH).
TILBURG In de Stadsschouw
burg te Tilburg wordt zondag 6 fe
bruari een landelijk Big-Band festi
val gehouden waaraan twaalf big
bands uit heel Nederland deelne
men Het festival wordt gepresen
teerd door Piet Daalhuisen die drie
Jaar geleden het initiatief tot deze
festivals nam. De prestaties van de
bands worden beoordeeld door een
jury waann zitting hebben Piet
Noordijk, Jack Buiterman, Dick de
Winter. Ruud Kuyper en Cees Smal.
Tijdens het slotconcert dat om 21.00
uur begint zal de prijsuitreiking
plaatsvinden. Er wordt door meer
dan 300 muzikanten aan dit festival
deelgenomen
Loonconflict
Er waren twee volken welke in vrede
met elkaar leefden. Maar dan is er
het conflict. Praten, praten, echter
geen oplossing. Als enige uitweg
meent men elkaar te kunnen dwin
gen met het zwaard. Het wordt oor
log en verbitterd bestrijdt men el
kaar tot., men ziet, dit geeft ook
geen oplossing. Er is weer een we-
derwijds verlangen naar rust en vre
de. Als het zwaard is opgeborgen,
ziet men pas het resultaat, de werke
lijkheid. Puin, doden, weduwen en
wezen, verbindingskunstwerken in
de vernielingen, kortom een hopelo
ze troosteloze chaos, en alles was
eerst toch zo mooi. De strijd bracht
geen oplossing maar maakte alles
'veel erger. Voorbeelden? Libanon,
Noord-Ierland, Vietnam enz. Gelei
delijk schuilt men bij het loonover-
leg, dat nu een loonconflict is gewor
den naar de strijd toe. Maar wat zal
bij staking de balans worden? Ver
bittering, haat, nijd, verwijt naar de
top en naar omlaag, in eigen kring.
Werk dat verloren gaat. Fabrieken
die blijvend zullen sluiten. Uitgeput
te stakingskassen, ga zo maar door.
En toch moet men weer een keer
naar elkaar toe. om te praten en te
vragen, hoe verder. Maar wat ligt er
dan niet plat wat nooit meer over
eind komt. Moet men nu zoveel ris
keren? In Engeland weet men er ook
iets van. Er kunnen omstandighe
den zijn dat het moet. Zijn deze nu
aanwezig? Feodaal vind ik bepaald
de toestand hier niet. Een uitweg?
Gewoon doorgaan. Geef elkaar ver
trouwen, dat als het kan, de prijzen-
compensatie er komt. Alleen als het
kan. Anders desnoods uit extra be
lastinggeld. Maar vernielt elkaar
niet, juist nu niet, nu we in de terug-
Korte duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden
gestuurd naar Secretaris Hoofdredactie Trouw/Kwartet. Postbus 859. Amsterdam Bij
publikatie wordt de naam van de schrijver vermeld.
gang zitten. Wat niet ls. het te kort,
zullen we ook moeten delen. Ziet af
van een middel dat de kwaal alleen
maar erger maakt. Dit is geschreven
door geen werkgever of werknemer.
U weet er zijn ook zogenaamde
zelfstandigen, die er zo'n beetje tus
sen in staan. Maar dit loonconflict
gaat velen en ook mij, zeer ter harte.
's-Gravenzande E. van Zanten
Loonconflict (2)
Zijn staklngs-capriolen op dit mo
ment wel gewenst, geeft het niet een
egoïstische indruk naar buiten als je
zegt democratisch bezig te zijn en
ondertussen het zwakke in de maat
schappij hier of in de ontwikkelings
landen voor de gevolgen van een
dergelijke actie op laten draaien?
Als zoals we zeggen, we ons welzijn
niet van brood alleen verwachten, is
het toch onzin om twee verliezers te
creëren en de buitenwacht te laten
lachen?
Veendam
Omdat Roxy Dual
zo'n lekkere filtersigaret is.
Omdat Roxy Dual zo'n laag
'teer: en nicotine gehalte heeft.
met meer ruimte te geven aan de
Geest die waait waarheen Hij wil en
mag het door wie Hij wil. Moeten
we niet oppassen dat wij de Geest
gaan kanaliseren; en zou het met het
oog op dat gevaar niet dienstig
wezen de (verouderde) structuur van
onze samenkomsten eens te herzien?
Ede J. van der Woude
J. Nauta
Onbevoegd (4)
Je vermag toch wel de huiver op te
merken van het moderamen van de
gereformeerde synode, om anderen
dan predikanten op de kansel toe te
laten. Waarom wordt niet begonnen
Vlag uit
31 januari, de verjaardag van onze
kroonprinses. Vlaggen? Ho maar!
Mensen, waar blijft toch onze ver
antwoordelijkheid in deze tijd. Wat
moeten onze christelijke voorman
nen nu toch met zulke lakse
landgenoten. Zelfs een vlag* uitste
ken is nog te veel. Bedroevend!
mensen nauwelijks in tel zijn en zou
moeten leiden tot uiterste terughou
dendheid om aan dit beleid mee te
werken. Het tweede artikel benadert
de Braziliaanse vraag naar kern
energie positief en begrijpt niet. dat
veel mensen in Nederland, w o. de
PPR moeite hebben met de Brazili
aanse weigering het verdrag tegen
de verspreiding van kernwapens te
tekenen. Zij achten deze weigering
typerend voor een agressief bewind
Dit tweede artikel acht kennelijk de
veiligheidswaarborgen van het
Weense atoombureau voldoende om
de levering van kernenergie aan
Brazilië door te zetten. Het gaat
volkomen voorbij aan de spits van
het rapport van de PPR-
deskundigen. dat als men kerne
nergie aanvaardt verspreiding
van kernwapens alleen voorkomen
kan worden door het opzetten van
enkele internationale centra, waar
de kernsplijtstof wordt gemaakt en
verwerkt. In de rest van de wereld
mogen dan alleen internationaal ge
controleerde kerncentrales staan
Dit is niet alleen de mening van een
kleine groep in Nederland, maar ook
van diverse deskundigen en politici
in de VS
Leiden
B. E. Veerman-Zwarts Amsterdam
E. Boeker
Progressief geloof
Henk Hoekstra, voorzitter CPN,
spreekt van progressief gelovigen.
Betekent dit, dat deze zich laten
gebruiken om hier een totaalsys
teem in te voeren, dat we tussen
1940-1945 met bloed en tranen heb
ben afgewezen? Zouden bovenstaan-
den menen, dat zij zetbazen in dit
dictatoriale geheel kunnen worden
en dan alles en ieder naar dit stelsel
inrichten? Is dat progressief? Gelo
vigen hebben dagelijks contact met
hun leider, Jezus Christus, die een
Donor is voor de hele wereld. Door
Zijn Geest worden gelovigen inge
schakeld in alle arbeid van de kerk
die door Hem tot leven is gebracht
en gestuwd tot alle werk in de sa
menleving, dus ook voor de naaste.
Dat is een andere politiek dan die
communisten voorstaan en de neo-
socialisten, die overal op macht uit
zijn! Vernieuwing door samenspraak
en met geduld is de goede demo
cratie.
Dokkura
W. E. Torensma
Niets te winnen
Het redactionele commentaar
„Niets te winnen" (27 Jan.) vraagt
om een weerwoord. Om te beginnen
wordt de afstraffing die de redactie
de P.v.dA. en haar fractievoorzitter
in de Tweede Kamer, drs. Ed van
Thljn. toedienst, ook. zonder diens
naam en functie te noemen, aan
minister-president Den Uyl, uitge
deeld. Deze laatste was het immers,
die aan het verzoek van de heer Van
Thljn tegemoet kwam door met de
voorzitters van de christen
democratische fracties te gaan pra
ten om te horen of en in hoeverre
deze fracties zich achter de vier zo
geheten hervormingsvoorstellen (Ja
zo mogen ze gerust genoemd wor
den) zouden scharen. Het ging er
daarbij niet om te vernemen dat de
tijd té kort was en dat het Kabinet
té laat was én dat de fracties zich de
vrijheid voorbehielden om, voor zo
ver ze dat niet reeds gedaan hadden,
te zijner tijd ten aanzien van de
wetsontwerpen met haar eventuele
kanttekeningen te komen (nogal
vanzelfsprekend). Maar het ging er
wel om. om uit de mond van de heer
Andriessen te horen „voor wat ons
betreft gaan wij in beginsel akkoord
met de reeds ingediende wets
ontwerpen en zullen wij, voor zover
het van ons afhangt, een spoedige
behandeling daarvan niet in de weg
staan". Want wat is er aan de hand?
Het gaat om een viertal wetsontwer
pen, waarin m.i. het C.D.A. op grond
van zijn e vangelische inspiratie kop
loper zou moeten zijn en waarbij zij
de progressieve partijen tot een hei
lige jaloezie zou moeten opwekken.
De vraag rijst echter: wil het C.D.A.
in dit geval wel koploper zijn? Of
was de woordvoerder van het C.D.A.
(dat dit nu uitgerekend de heer
Andriessen moest zijn) toch eigen
lijk niet erg blij, dat hij zich achter
een aantal argumenten kon ver
schuilen om zo aan de kern van de
vraag te ontkomen?
Heemstede H. J. Verkouw
Brazilië
In „Trouw" van afgelopen zaterdag
trof ik twee artikelen aan over Brazi
lië. Het eerste had als kop „Brazili
aanse uitbreiding gaat over lijken
van Indianan", het tweede „Brazilië
akkoord met Weens atoombureau'
Opmerkelijk was het verschil in
loon tussen beide artikelen, waar
Namibië
In het bericht „Zuid-Aftaka lokt in
Namibië conflict uit" (Trouw van 27
januari) is sprake van een de inter
nationale parlementaire unie. die
heeft gesproken met meer dan vijf
tig mensen (deels vluchtelingen) in
Zambia en Tanzania. Wie zijn die
vijf van de commissie? Wie waren de
meer dan vijftig mensen waarmee
gepraat is? En vluchtelingen waar
vandaan, met welke nationalitiet?
Is ook gesproken met dr Siteke
Mwale, minister van buitenlandse
zaken van Zambia? Hij heeft gezegd
dat als de Rhodesische regering van
Ian Smith niet capituleert dat zuide
lijk Afrika in een kernoorlog zou
kunnen storten. Hij zei ook daarbij
steun te zullen zoeken van goedge
zinde. socialistische landen. Welke
landen dat zijn laat zich raden.
D. de Vos Leuth
AOW en Vrouw (4)
Helemaal eens met brieven van de
dames Stoker en Drechsler. Volledi
ge baan en huishouding wordt voor
een groot aantal veel te zwaar
Waarom niet alsnog een protest
naar Den Haag omtrent dit droevige
regeringsbesluit? Wij betalen dub
bel en dwars aan de premies mee!
De gehuwde werkende vrouwen ech
ter krijgen hun AOW-premie terug
Wanneer de echtgenoot van een kin
derloze vrouw van 40 jaar komt te
overlijden, krijgt deze vrouw wedu-
wenpensioen Wij betalen tot ons
65e jaar hieraan mee.
Altijd is er voor de gehuwde vrouw
de voile aandacht. Gaat zij op oude
re leeftijd nog in loondienst en
wordt door ziekte afgekeurd, dan
gaat de WAO door tot haar 65e jaar
Intussen verwacht men van ons al
tijd nog een vriendelijk en opgewekt
voorkomen, want al gauw krijgt
men het predikaat „die wordt
zuuur" opgeprikt. Wij wachten op
de protesten van onze bazen: H. H.
direkteuren, chefs, schoolhoofden,
schoolinspekteuren. bedrijfsleiders
Zij weten en zien dagelijks hoe
zwaar het voor onze categorie be
roepsvrouwen gaat worden (rond de
60 jaar).
Den Haag Jok. Roos
Vrouw en AOW (5)
Ja. ook ik voel het als een discrimi
natie, dat de oudere ongehuwde
vrouw, desgewenst, haar be
roepswerkzaamheden niet op 60-
jarige leeftijd kan beëindigen, om
over te gaan naar de categorie pen-
sioen-of-AOW-trekkers. Nu er zo'n
enorme meevaller aan minister
Boersma ter beschikking staat (1600
miljoen gulden) waaraan wij
ruimschoots, dank zij de fiscus heb
ben bijgedragen, zouden er arbeid
splaatsen voor jongeren vrijge
maakt kunnen worden, door ons
vervroegd AOW of pensioen toe te
kennen. Zeer velen van ons zouden
hier graag toe over willen gaan. In
de ons omringende landen zijn der
gelijke voorzieningen toch ook mo
gelijk gebleken? Ik denk hierbij aan
België, waar oudere werknemers
eerder met pensioen kunnen gaan
mannen 62 jaar. vrouwen 58 jaar)
terwijl taakverlichting ook tot de
mogelijkheden behoort Het onder
wijs aldaar biedt zelfs keuzemoge
lijkheden tot pensionering op 55-.
60- of 65-jarige leeftijd Wat elders
kan. moet in ons land met zijn hoog
geroemde sociale voorzieningen
toch ook kunnen.
Rotterdam
P. B. de Boer