Het leven
delen
met armsten
(Sn
Begroting hervormde
kerk weinig omhoog
Vandaag
Het jongerenconcilie is:
Nederlandse theologen
op bezoek in Israël
Vrouwen mogen geen priester zijn,
maar hebben een verheven roeping
Onze adressen:
Adviseur van
Simonis weg
Congregatie voor de geloofsleer:
Synode-uitspraak
gevraagd over
kernenergie
interview met
Boekovski
VOORBIJGANGERS
VRIJDAG 28 JANUARI 1977
KERK - BINNENLAND
TROUW/KWARTET
door Aldert Schipper
..De wereldbevolking is een fami
lie'. Deze slagzin komen we steeds
weer tegen in het Concilie van de
Jongeren, dat van Taizé uit over de
hele aarde gaat Frère Roger sloeg
het concilie gade vanuit Latijns-
Amerika en schreef ..Het concilie
lijkt een fris briesje, dat enkele
zaadjes van gemeenschap met zich
draagt. Je ziet het briesje niet. net
als het concilie van de jongeren,
dat ook een beginsel van ge
meenschap brengt. Een beweging
van gelijksoortige mensen begin
nen is niet zo lastig. Het concilie is
een poging een gemeenschap ie
vormen van hen die over de hele
wereld verdeeld en zeer ongelijk
soortig zijn. terwijl zt| toch alle
maal trachten Christus voor de
mensen te beleven.'
De eerste periode van het concilie
duurde tot Pasen 1976. In Taizé en
op alle continenten werden vierin
gen gehouden. In een basisge
meenschap in Guadalajara in
Mexico, onder de armste boeren
van Argentinië in Goya, in Vitoria
in Brazilië, waar geen priesters zijn
om de kerk te leiden, in een zwarte
woonbuurt in Philadelphia, met
Mexicaanse arbeiders in Cahfornie.
in een arbeidersbuurt van Doeala
in Kameroen, met werkelozen in
Loemoembasji in Zaïre Vorig jaar
kondigde frere Roger aan dat hij
naar Azié zou vertrekken, naar
Chittagong in Bangladesj en naar
Calcutta in India
Soberder
Aan het concilie van de jongeren
doen naast veel Franse vooral ook
grote groepen jongeren uit Neder
land en Duitsland mee. In deze
welvarende landen zoeken velen
naar een soberder leefwijze met
meer gemeenschap. Voor zijn reis
naar Azié koos. frère Roger als zijn
vertrekplaats Duitsland. Op 22 en
2? oktober 1976 waren er vieringen
in Ttlbingen en Münster, die in het
teken stonden van een zoeken naar
gemeenschap en soberheid.
Tübingen geldt als een hoofdplaats
van het protestantisme. Hier
barstte de menigte uit de
Stiftskirche. Er moesten luidspre
kers In een nabijgelegen kerk wor
den aangebracht In de dom van
Münster waren tienduizend men
sen. 's Avonds bezocht frere Roger
de gezinnen van gastarbeiders. Hij
sliep, zo meldt de „Brief uit Taizé".
bij een Spaans gezin in Münster
De volgende dag vertrok de groep
naar Azié.
In Bangladesj leefde de groep in
Chittagong. Er waren veel ontmoe
tingen met vertegenwoordigers van
de cultuür van het land en met
kerkelijke leiders. Twee aan twee
gingen de leden van de groep naar
de dorpen en 3praken daar met de
mensen.
In Calcutta werkte frère Roger in
de sterfhuizen van de bekende
rooms-katholieke religieuze moe
der Teresa. Samen met een interna
tionale groep jongeren woonde hij
bij de armsten. Samen met de men
sen uit India schreef de groep een
Tweede Brief aan het Volk van
Ood
Deze brief is op 5 december van het
vorige jaar in de Parijse Notre Da
me voorgelezen onder aanwezig
heid van duizenden jongeren en
verscheidene kerkelijke leiders.
Van het begin van het concilie van
de jongeren trachtten de broeders
van Taizé het kerkelijk esta
blishment en niet van uit te sluiten.
Het concilie omvat allen. Op zon
dag 5 december zaten daar in de
Notre Dame vooraan dan ook ver
schillende kerkelijke leiders, zoals
de aartsbisschop van Parijs, kardi
naal Marty.
Tijdens zijn verblijf in Calcutta werkte frère Roger samen met de
rooms-kathoileke religieuze Moeder Teresa in de sterfhuizen. Hij
adopteerde een Indiaas kindje, dat de naam Marie-Louise kreeg
en dat frère Roger bijna dagelijks opzoekt bij de onmiddellijke
buren van Taizé. waar zij wordt opgevoed.
In de Tweede Brief aan het Volk
van God gaat het concilie meer in
detail in op de nood in de wereld.
De brief roept om radicaliteit, maar
eist geen puriteinse gestrengheid,
zonder schoonheid en vreugde.
„Deel alles wat je hebt, je zult er
vrijheid door vinden", zegt de brief.
„Bied weerstand aan de con
sumptie; door alsmaar te kopen,
raak je gevangen. Het opbouwen
van reserves voor jezelf en je kinde
ren is het begin van de ongerechtig
heid. Delen veronderstelt een rela
tie van gelijke tot gelijke, die de
ander nooit afhankelijk maakt."
De brjef getuigt van een gevoel
voor realiteit, wanneer gezegd
wordt: Ret is niet mogelijk van de
ene dag op de andere de le
vensstandaard te wijzigen. De brief
raadt daarom aan christelijke ge
meenschappen aan een zeven-
jarenprogram op te stellen van op
elkaar aansluitende etappes, waar
in men afstand doet van hetgeen
niet absoluut noodzakelijk is. te
beginnen met uitgaven die er
slechts the dienen onze stand op te
houden
Je kunt al beginnen met je huis te
vereenvoudigen, zonder tegelijk
van oudere mensen hetzelfde te
verlangen. Je kunt
Vriendschapsbanden met buren en
straatgenoten aanknopen. Nodig
mensen uit aan tafel. Een feestelij
ke stemming komt eerder uit de
eenvoud dan uit de overvloed aan
eten. De brief raadt sommigen als
concreet gebaar van saamhorig
heid van woonomgeving te veran
deren en te gaan wonen bij vreem
delingen en buitenlandse arbei
ders. De brief roept op tot samen
delen en af te zien van een carrière,
rivaliteit, een hoog salaris. „Werk
om te verdienen wat noodzakelijk
is, nooit om op te potten.
In de brief wordt ook de internatio
nale goederenverdeling aanbevo
len. De structuren, die ten
grondslag liggen aan de internatio
nale onrechtvaardigheid moeten
tegen elke prijs gewijzigd worden.
De kerk kan helpen de wonden van
de mensenfamilie te helen, als zij
afstand doet van alles wat voor
haar leven niet absoluut wenselijk
is. Ze zal de structuren van on
rechtvaardigheid doen wijken, ze
zal golven van pessimisme doen
wegebben en ons van de huidige
crisis van vertrouwen in de mens
bevrijden.
Niet concreet
Toegegeven, het is allemaal nog
steeds niet zo erg concreet. Er is
echter blijkbaar een generatie jon
geren, die in deze woorden iets
nieuws horen, dat hen aantrekt.
Vanaf Pasen zullen zij weer bij tien
duizenden naar Taizé reizen, om
met elkaar en de broeders hun mys
terie te delen.
Vragen naar succes is niet op zijn
plaats. Frère Felix, een broeder die
met Roger Schütz in Calcutta was,
zei: „Bij het evangelie gaat het niet
om succes, maar om vruchtdra-
gen." Een ander woord, dat men in
Taizé laat horen is vleeswording,
incarnatie. Het woord van verzoe
ning wil vleesworden door ons le
ven Er zijn kennelijk veel jonge
ren. die dat avontuur willen wagen.
Maar ook voor hen die gewoon een
willig oor zoeken om hun dromen te
delen, staan straks op Taizé de
poorten van het concilie van de
jongeren weer wijd open.
Dit is het derde artikel over de com-
munauteit Taizé. De vorige stonden
ih de krant van gisteren en eergis
teren.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De begroting 1977 van het landelijk kerkewerk
van de Nederlandse hervormde kerk is maar 6,5 procent hoger
dan die van 1976. Vrij algemeen hebben de hervormde landelijke
en provinciale instanties gehoor gegeven aan het verzoek, zich
zoveel mogelijk in hun uitgaven te beperken.
Om alle plannen van de landelijke
en provinciale organen (met inbegrip
van het zendingswerk en de diakona-
le hulpverlening) ten uitvoer te bren
gen, is dit Jaar bijna dertig miljoen
aan inkomsten uit de kerk nodig.
Dit moet door de hervormde kerkle
den worden opgebracht naast de ho
ge bedragen, die nodig zijn voor het
plaatselijke werk.
Met de bijdragen uit de kerk zelf
komt de landelijke kerk er overigens
nog niet. In totaal is ruim 54 miljoen
begroot. Aan overheidssubsidies
voor speciale takken van werk wordt
ruim zeven miljoen ontvangen, ter
wijl uit andere inkomsten nog eens
zeventien miljoen wordt geput.
Voor het algemeen kerkewerk, waar
onder vallen de algemene dienst van
de generale synode, pastoraat en ere
dienst. apostolaat en vorming,
jeugdzaken, opleiding, oecumene en
dienstverlenende arbeid, financiën
en administratie, het werk van pro
vincie en classes, is, wat de in
komsten uit de kerk betreft. 10,8
miljoen begroot. Dit wordt vrijwel
geheel opgebracht door de gemeen
ten via een quota-systeem en het
collecteplan.
Subsidies
Uit de generale kas (waaraan elke
hervormde persoonlijk een bijdrage
betaalt) wordt In 1977 een bedrag
van 5,7 miljoen voor de landelijke
kerk verwacht. Hiervan worden sub
sidies aan gemeenten en landelijke
hervormde instellingen verstrekt.
De zending zal dit jaar 9,3 miljoen
uit de kerk nodig hebben om haar
werk te kunnen uitvoeren. Hierin is
het werk van de gereformeerde zen-
dingsbond niet begrepen. Voor dia-
konale hulpverlening in binnen- en
buitenland is ruim vier miljoen
nodig.
De generale financiële raad en de
algemene kerkvoogdljraad zijn over
eengekomen, dat het quotum van de
hervormde gemeenten verhoogd
wordt met elf procent (in 1976 was
dat twaalf). Dit percentage houdt
verband met de gemiddelde stijging
van het levend geld in'de gemeenten
volgens de gegevens van de laatste
vier jaar.
JERUZALEM In een land als Israël is het praktisch onmoge
lijk, zich helemaal aan het geloof te onttrekken. Dat is een van de
constateringen van het Nederlands-Belgische theologensemi-
naar, dat deze maand in Jeruzalem is gehouden.
UIT
Kort*, duidelijk resehreven, liefst
un één kont getypte, brieYen
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet. Postbus 859. Amsterdam.
BIJ publlkatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Raadsels
Enkele dagen geleden toverden de
ministers Boersma en Lubbers 16
miljoen gulden te voorschijn als te
veel ontvangen premies sociale ver
zekeringen. Nu al komen de sugges
ties los over de besteding van deze
miljoenen. De ene groep wil de pre
mies omlaag hebben, de andere
groep wil dit bedrag bewaren als
appeltje voor de dorst na 1977. Ik
vraag mij af of de regering het groot
ste gedeelte van dit bedrag al heeft
weggewerkt. In Trouw van 11-1-T7
las ik: „Zoals bekend neemt het rijk
de Amsterdamse schulden ter groot
te van 1645 miljoen gulden over.
Daarnaast ontvangt de hoofdstad
een extra uitkering van 200 miljoen
gulden en een groot deel van de
bouwkosten van het nieuwe stad
huis." In Trouw van 13-1-77 stond
dat b. en w. van Amsterdam in no
vember "76 hierover een akkoord
met het rijk heeft gesloten. Ik vraag
me af of dit is bedisseld door een van
de Sint Nicolazen in het Catshuis of
ts ook de volksvertegenwoordiging
daarin nog gekend? Als het rijk
schuldbetekenissen van gemeenten
wil overnemen dan heb ik het idee
dat er In Hilversum ook nog heel wat
miljoenen schuld zijn over te ne
men. terwijl deze stad al tot de kop
lopers van gemeentelijke belastin
gen en heffingen schijnt te behoren.
Hilversum J. Tobcr
Vrij parkeren
Toen ik nog een Jong meisje was
(dat is lang geleden) vroeg ik eens
aan mijn gTote broer: „Wat is nu
eigenlijk het verschil tussen zuinig
heid en gierigheid?" Hij zei: „O kind.
dat is heel eenvoudig, als je zuuug
bent. dan ben je niet alleen zuinig
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westbtaak 9 Rotterdam
Tet 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tet 05200-17030
voor jezelf, doch ook vooreen ander.
Als Je echter gierig bent, dan ben je
krenterig als het je eigen portemon
nee betreft, maar als het die van een
ander aangaat, zeg je „O. die. die
kan het wel betalen." Aan deze
woorden moest ik denken toen ik
het stukje van dr Drees las tegen het
gratis parkeren van Kamerleden en
de onbenullige reactie van het Ka
merlid Nooteboom daarop.
Ongeveer 8 maanden geleden kre
gen de Kamerleden van min. De
Oaay Fortman een verhoging van
hun reiskostenvergoeding van
5.500.- tot 7.700.- en dat in een
tijd dat bezuinigingen moesten wor
den toegepast. Maar toen hoorde je
de heer Nooteboom niet.
Rijswijk Mej. J. C. Hoekveen
Nieuwe Spiegel
Onze reactie op het eerste nummer
van de Nieuwe Spiegel (anders dan
de uwe!) is: Een grote duidelijke
druk. wat heel belangrijk is voor
bejaarde lezers. Een leuk verhaal
voor de kinderen. Een rubriek voor
tieners. Kortom een veelbelovend
begin van een blad zonder sensatie,
dat u rustig op tafel kunt leggen.
Om u een idee van de behoefte te
geven, In korte tijd konden wij der
tig abonnees doorgeven.
Dokkum
E.M. Baalbcrgcn-Dwarswaard.
Spanningan (3)
In ingezonden stukjes stond on
langs dat Jezus geen uitverkiezing
leerde, althans niet van personen.
Dat is dwaalleer, een miskennen van
wat wij in de Dordtsche leerregels
op grond van Gods Woord belijden
en waarin o.a. staat: „..dat Hij ook
enige bepaalde mensen van eeuwig
heid heeft uitverkoren welke Hij in
de tijd, boven anderen met het ge
loof in Christus en met volstandig
heid zou begiftigen, gelijk geschre
ven is: Ik heb uw naam geopenbaard
de mensen die GIJ mij uit de wereld
gegeven Hebt (Johannes 17 vers 6)
en Handelingen 13 vers 48: Efeze 1
vers 4
Ie Exloërmond J. Tipker
Spanningen (slot)
Volkomen oneens ben ik het met de
heer Witze, dat de Schrift geen uit
verkiezing verkondigt Hiervoor ver
wijs ik naar Romeinen 9 en Efeze 1
Voorts zegt Jezus in zijn redes over
de laatste dingen, dat de antichrist,
ware het mogelijk, ook de uitverko
renen zou verleiden Overigens ben
ik het met de heef Witsel eens. dat
het offer van Christus genoeg is voor
alle mensen
Conferenties
De androgyne samenleving en haat
(heoiogisehe consequenties. Ho-
geschooldag van de katholieke theo
logische hogeschool te Amsterdam,
vrijdag 4 februari, half twee. Kei
zersgracht 105, Amsterdam, m.m.v.
Anneke Rooselaar en Maria de
Groot. Over het ideaal van een we
reld zonder stereotiepe man-vrouw-
rollen.
Hoe neem je jezelf mee overzee?
Bedoeld voor mensen die binnen
kort „overzee" gaan werken. 4-6 fe
bruari, Hendrik Kramer Instituut te
Oegstgeest. Opg. en inl. Neder
landse zendingsraad, tel. 020 -
717654.
Voorbeeldig leven. Voor leidsters
van evangelisatievrouwenkringen,
dinsdag 1 februari van half elf tot
half vijf, Toerustingscentrum, Leus
den (tel. 033-43244, toest. 123).
Mensen-wegen. Ingmar-Bergman-
weekend op Den Alerdinck te Laag
Zuthem (tel. 05290-541), 5-6 februari.
Het thema van' deze studiebijeen
komst, waaraan dertig reformato
rische en r.k. theologen uit Neder
land en Vlaanderen deelnamen, was
„Traditie en Saecularisatie". De
sprekers, merendeels hoogleraars
van de Hebreeuwse universiteit, wa
ren prof. Zw Werblowsky, Zwi Yaron,
Moshe Kerem, dr. David Hartman en
de schrijver-dichter Yehuda Amihai.
Tussen saecularisatie in Israël en
een land als Nederland bleken grote
verschillen. Wel is waar, dat geloof
en godsdienst in Israël niet minder
aan betekenis hebben ingeboet dan
in Nederland. Maar aan de andere
kant zijn in het openbare leven van
de joodse staat zoveel sporen van
God te vinden (in de wetgeving en
het onderwijs, de sabbat en de natio
nale feestdagen, die bijna allemaal
godsdienstige feesten zijn, en niet te
vergeten de bijbel, de taal, het
landschap en de geschiedenis), dat
het praktisch onmogelijk is, zich he
lemaal aan het geloof te onttrekken.
ROTTERDAM De Nijmeegse
godsdienstpsycholoog prof. dr W. J.
Berger heeft ontslag genomen uit de
benoemingsadviescommissie voor
de r.k. bisdommen Haarlem en Rot
terdam. Aanleiding tot zijn besluit
is de schenking van twee ton, die
bisschop Simonis heeft gedaan aan
het door bisschop Oijsen opgerichte
seminarie te Rolduc.
Deze commissie heeft tot taak de
bisschoppen te adviseren over de
geschiktheid van kandidaten voor
het priesterschap. In een brief aan
bisscjiop Simonis zegt de commissie
bezwaren te hebben tegen de Rol-
ducse opleiding. De bezwaren gel
den vooral de praktijk in Rolduc,
om aspirant-priesters eerst tot dia
ken te wijden, voordat zij hun stages
in de praktijk gaan maken. Daar
door wordt aldus de brief niet
alleen de priester-kandidaat belem- 1
de benoemingsadviescommissie
wordt belemmerd in haar vrijheid
van advies, de kandidaat al dan niet
te aanvaarden. De diakenwijding
bindt de pneSter-kandidaat name
lijk reeds ambtelijk aan de kerk met
alle daaraan verbonden verplich
tingen.
Confrontatie
Het was reeds voor het derde jaar,
dat het Nederlandse Interkerkelijk
Contact Israël een dergelijk semi-
naar organisseerde. Behalve de colle
ges in Jeruzalem bood deze leertocht
de theologen een brede confrontatie
met het godsdienstige, maatschap
pelijke en politieke leven ln Israë.
Daartoe doorkruisten zij het land in
de lengte en breedte.
Zij bezochten een talmoedschool en
vierden de sabbat mee in een syna-
gogedienst. Meer dan één kibboets,
waaronder de christenkibboets Nes
Ammim, werd aangedaan. Zij baden
de Hebreeuwse vespers mee van de
zusters van Onze Vrouwe van Sion in
Ein Kerem en bezochten de Neder
landse pater Willebrands op zijn
bergtop.
Op het programma stonden voorts
een excursie naar de opgravingen bij
de tempelberg in Jeruzalem en een
bezoek aan de ontwikkelingsstad
Ma'alot in het uiterste noorden, een
lezing over de islam, een bezoek aan
een Arabische familie en een gedach-
tenwisseling met docenten van de
pas opgerichte Arabische universi
teit, even buiten Jeruzalem.'
Van een onzer verslaggevers
ASSEN Vijf hervormden in Assen
hebben de hervormde synode ge
vraagd om een duidelijke uitspraak
over het gebruik van kernenergie.
In 1962 sprak de hervormde synode
een „radicaal neen" uit tegen de
kernwapens. De vijf Assenaars (een
predikant, een fysicus, twee psychi
aters en een ingenieur) zijn van me
ning, dat een keuze voor het
vreemdzaam gebruik van kernsplij
tingsenergie momenteel een even
groot, zo niet groter gevaar voor de
schepping inhoudt. Dat deze ont
wikkeling zich zo geruisloos
voltrekt, noemen de briefschrijvers
onheilspellend en verontrustend ge
noeg om op een uitspraak aan te
dringen.
Ook gemeenteleden in Vlissingen
hebben de synode terzake benaderd.
fADVERTENTIE
Hervormd
Nederland
ROME _In een verklaring voor de bisschoppen heeft de
curie-congregatie voor de geloofsleer in Rome uitdrukkelijk
vastgesteld, dat het priesterambt voorbehouden is aan mannen.
Over het diakonale ambt in de r.k. kerk spreekt de congregatie
zich niet uit. Aan de bisschoppen wordt opgedragen de verkla
ring uit Rome uit te leggen aan de kerkleden in hun bisdommen,
omdat zij het beste op de hoogte zijn van de opvattingen, die
daar leven.
Rotterdam
S. Riet
Deze week in Hervormd Nederland
o.a
Minister Trip: Er is direfcl verpand
lussen kernenergie en kernwapens.
Oppositie in Oosteuropa ruikt de
lente
Prol. Lammems over kertt en poli
tiek.
Harry Zeidenrust Je moet met te
gauw zeggen „ik ben geweldloos'
Radio Vrij Beig<e zet alles op z'n
kop
Ik abonneer mij op HN vraag een
proefnummer
Naam-
Straat
Plaats
Tet nr
Ab pnjs f 34— per halfjaar
Zonder postzegel verzenden aan
Antwoordnummer 1776 Oen Haag
Bellen kan ook: 070 912111
MN Is ook in de loase verkoop ver-
Ti
In haar verklaring neemt de congre
gatie niet de conclusies over. die de
pauselijke bijbelcommissie in haar
studie over de kwestie van de vrouw
in het ambt heeft getrokken. In dit
rapport (ten behoeve van de congre
gatie voor de geloofsleer gemaakt)
zei de meerderheid van de pauselijke
bijbelcommissie, dat er niet voldoen
de bijbelse gronden zijn om de moge
lijkheid van de vrouw in het ambt uit
te sluiten.
„Mislukt"
De congregatie voor de geloofsleer
neemt echter niet de motiveringen
over. welke in het verleden wel eens
werden gebruikt om de vrouw van
het ambt uit te sluiten. Met name
niet die van de middeleeuwse theolo
gen. die de vrouw minderwaardig
noemden en soms zelfs „een misluk
te man" vonden
Maar zo zegt de congregatie
uitdrukkelijk niemand heeft ooit
bewezen, dat de uitsluiting van de
vrouw van de priesterwijding uitslui
tend op culturele en sociale gronden
stoelt De congregatie acht het ook
onmogelijk dit bewijs te leveren In
tegendeel. vrijwel allen die deze tra
ditie hebben verdedigd, hebben zich
gebaseerd op de plicht van de kerk.
trouw te blijven aan het type van
gewijd ambt. dat is gewild door
Christus en welbewust gehandhaafd
door de apostelen.
In tegenstelling tot de bijbelcommis
sie wijst de congregatie voor de ge
loofsleer. die in opdracht van de
paus heeft te waken over de zuiver
heid van de leer in de r.k. kerk, erop,
dat het Nieuwe Testament wel dege
lijk aanwijzingen geeft inzake de
uitsluitende roeping van de man tot
het ambt. Christus gedroeg zich te
genover vrouwen op een manier, die
een contrast vormde met die van zijn
milieu. HIJ week af van de wet van
Mozes door gelijke rechten van man
en vrouw in het huwelijk te onder
strepen. Een en ander aldus de
verklaring van de congregatie ver
leent bijzondere overtuigingskracht
aan het feit. dat Christus de
opdracht van de twaalf apostelen
niet aan vrouwen heeft verleend.
De congregatie zegt, dat de aposte
len het voorbeeld van Christus heb
ben gevolgd, ofschoon zij toch in
landen kwamen waar de discrimina
tie van de vrouw niet bestond, zoals
b.v Griekenland Sociale en culture
le Invloeden hadden dus helemaal
geen rol gespeeld.
Teken
Bij het verrichten van ambtshande
lingen. waarvoor het priesterschap
vereist is b.v. het voorgaan in de
J1
DE DRIE SLEUTELS ie
Van Rabbi Jochanan (gestorveioe
279) is het woord: „Drie sleutels zijon
ln Gods Jiand, die niet in handevje
van een lasthebber gegeven worder£
namelijk de sleutel tot de regen,
sleutel tot de moederschoot en
sleutel tot de opwekking deïii
doden". Ik denk dat wij mensen vage
deze tijd die drie gemakkelijke ver^o
geten. We hebben het zo heerlijk vei
gebracht! Hoewel juist dat „heeihjt
lijk" de laatste tijd terecht opnieuvec
aangevochten wordt. We hebben '|er
wel ver gebracht, maar, eerlijk geier
zegd, zitten we er op allerlei fronterjtu
verlegen mee. We hebben methode»
ontwikkeld om de aarde op de mees^a
efficiënte wijze van z'n bodemschat10l
ten te ontdoen. Het kan vrijwel nietoe
sneller en uitputtender, maar we zit^tL
ten wel met de brokken. Onze voor
uitgang is in veel opzichten een pro
bleem geworden. We weten er geeiP6
raad mee. We spreken elkaar fundaint
menteel tegen als het erom gaaf^c
bepaalde maatregelen voor te stelBa
len. Het duurt mijn tijd wel, mag dë51
naam van een programma zijnPe
maar iedereen zal zich wel eens o^e<
meermalen op die mentaliteit be-ac
trappen. Het gaat ons .kunnen te(E
boven. Zo denken we er vaak over.er
En dan is daar ineens die rabbi vanv'
wie we het sterfjaar blijkbaar wetenvc
en die vertelt ons iets dat we ons_
naar mijn mening, maar weer eens
heel goed moeten realiseren. Regen- 1
makers of niet, de sleutel van de I
regen en van de vraag of we een i
toekomst hebben ligt elders. Men
behoeft daarmee niet opnieuw een
oud godsbeeld op te poetsen om zich
door zo'n uitspraak tot bezinning
geroepen te weten. Mensen zeggenve
te gemakkelijk: wij willen de eerste^0
jaren geen kinderen. Zij voor wieui
later de sleutel onbereikbaar bleekge
kennen de domheid van zo'n uit-*e
spraak. En of we een toekomst heb-W(
ben of niet, wie heeft dat in zijnL.
hand. God, zegt rabbi Jochanan. En*
gelukkig maar. zullen velen het henïQ,
nazeggen. de
lei
Beroepingswerk ,ni
NED. HERV. KERK
Beroepen te Dordrecht: J. den HoedP
te Sliedrecht. f"
Bedankt voor Pernis (nadere beslii
sing): D. W. Koelman, te .Katwijtp'
aan Zee. |d<
Afscheid op 30 januari van OldebertiP'
als vie. kand. W. Bousema ber. tejre
Woudsend. c a. 'd<
Intrede te 's-Gravenzande: G. Ha-ih'
moen uit Heusden; te Alblasserdamld"
H. Veldhuizen uit Wapenveld;
Zaamslag: A. Schellevis uit Holten;^
te Berlikum: Chr. S. Verwoerd uilis
Leerdam; te Markelo: H. L. Boon|Vi
stra uit Hillegom; te Rijnsaterwou N
de: kand. G. G. Kruijf uit Utrëcht; te
Serooskerke (classis Zierikzee) (bij
stand in het pastoraat): B. Baks
sinds 16 jan. em. pred. van Pernis D
eucharistieviering en het vereoenen
van zondaars (de biecht) treedt de
priester niet louter als zichzelf op De
priester is het daadwerkelijke teken
van Christus, die hij vertegenwoor
digt en die door hem handelt. En
Christus is nu eenmaal een man. Dit
kan niet verdoezeld worden, aldus de
congregatie voor de geloofsleer
De congregatie meent tenslotte, dat
de controverse over de priesterwij
ding van de vrouw de vrouwelijke
christenen zou kunnen beletten ten
volle de verhevenheid van haar zen
ding te beseffen, terwijl zij juist zo
veel kunnen doen voor de vernieu
wing en vermenselijking van de sa
menleving en voor de herontdekking
van het ware gelaat van de kerk
GEREF. KERKEN
Afscheid van Warffum: H. Hoeksi
ma wegens emeritaat; van H. I. Amjv
bacht; J. L. Delbaas wegens benoelE
ming tot staffunctionaris (program-o
mamaker/redacteur) bij de IKON;u
van Zevenhuizen (Gr): J. Nie-b
mantverdriet ber. te Meppel B
Intrede te Stadskanaal: G. F. Hooij-2'
er uit Bruchterveld; te Kollum-a
merewaag: A. Veldhuizen uitHonse-d
lersdijk. z<
Beroepen te Heemstede (bijz. werkz.d
op het instituut voor epilepsiebe-n
strijding): L. J Wolthuis te Drach|
ten, die dit beroep heeft aangep
nomen. d
GEREF. KERKEN (VRIJG.( a
Intrede te Rijnsburg; G. Zomer; teb
Steenwijk: G. van Rongen ,ui(j'
Grand Rapids (VS)
v
GEREF. KERKEN (VRIJG: B.V.) C
Intrede te Den Haag: J. D. Janse uilB
Haarlemmermeer-Oostzijde; ten
Steenwijk: J. Verhoeff, legerpred. q
Zuidlaren.
CHR. GEREF. KERKEN
Intrede op 2 febr. te Capelle aan dei| j
IJssel: kand. W. Kok uit Ben; t
nenkom. c
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Ermelo: B. Reinders te e
Hardinxveld-Giessendam; te Melis-
sant: H. Ligtenberg te Terwolde; te p
St-Annaland; J. Karens te Op-fc
heusden. t
BAPT. GEMEENTEN
Afscheid van Apeldoorn: A. Ac
Boeschoten wegens benoeming tota
legerpred. in lang verband mele
standplaats Ede.
I
Ds M. Wilschut
Op 63-jarige leeftijd is te Soest over
leden ds. M. Wilschut. Op 14 novern
ber j.l. was hij daar na veertif
dienstjaren met emeritaat gegaail
als predikant van de gereformeerd'
kerk. Ds. Wilschut werd in 1936 pre
dikant. Hij werkte achtereenvolgen
in Oosternijkerk. Delfzijl. Hilveij
sum. Amsterdam-West en
Soestdijk-Soest. In Amsterdam
West. waar hij stond van 1951 to
1966, had hij een belangrijk aandee
in de opbouw van kerkelijk leven n
Amsterdam-Nieuw West D:
Wilschut was lid van de laatste ge
nerale synode-
