iDuits concern neemt
-Duphar over
Olcasal
Record-aantal eigen huizen
Zeker helft van extra loonstijging was te vermijden
Plan voor studie
naar nieuwe Rolma
m
Menselijke consumptie
vet daalt niet meer
J)verneming van belang voor voortbestaan
_Groei uit halvarine-verbruik
KLM verloor in
derde kwartaal
ruim 20 miljoen
Bonden vragen
advies leden
over Enka
Treinfabriek op kleinere schaal
Belasting-regiem
levensverzekering
Aanloopsteun voor initiatieven „Eigen Huis"
West-Duitsland wil inflatie onder 4 pet
Uit gegevens van VNO en NCW over 1976 blijkt:
sïl!£
IDAG 28 JANUARI 1977
FINANCIEN/ECONOMIE
TROUW/KWARTET PS 15/RH 17
INDHOVEN Het Westduitse chemisch-farmaceutische concern Schering is van plan Philips-
Juphar over te nemen. Besprekingen tussen Philips en Schering, die al een aantal maanden aan
Jivile gang zijn, wettigen de verwachting dat de overneming binnenkort een feit zal zijn.
47V.
39 Philips-Duphar heeft een geconsoli-
'2v<ieerde jaaromzet van ongeveer 500
^miljoen gulden. Van het personeel
ssvarerkt ongeveer de helft (2000 man)
|™jn het buitenland. Het bedrijf houdt
i4'/iich bezig met het maken van pro-
J2 dukten voor de gezondheid van
en dier, de vervaardiging van
s7vj)iochemische produkten, zoals vita-
en produkten voor
Het Duitse be-
Schering heeft een jaaromzet
„jvfran rond de 1800 miljoen mark.
van Philips-Duphar
N-/*door Schering zal. aldus Philips, voor
|^|Schering tot een belangrijke verster
king van haar markt- en researchpo-
sitie leiden. Voor Duphar betekent
het een schaalvergroting die van
groot belang is voor haar voortbe
staan.
De twee concerns zijn tot de conclu
sie gekomen, dat voor Phyto-
Amsterdam, waar middelen tegen
plantenziektes worden vervaardigd
en waar ongeveer 275 man werken,
vooralsnog een speciale regeling
moet worden getroffen. Het ligt in de
bedoeling, dat de eerstkomende ja
ren de verantwoordelijkheid voor
het personeel van deze vestiging bij
het Philips-concern zal blijven be-
>2Vi|
Van een onzer verslaggevers
s De Nederlander heeft in 1976 evenveel vet geconsumeerd als in
~~1915: 22 kilo. Daarmee is de daling van het menselijk verbruik tot
^Jtand gebracht die in 1973 was begonnen en in 1974 zelfs vrij
aanzienlijke vormen had aangenomen. Voor 1973 was het mense
lijk vetverbruik regelmatig gestegen.
un-
vertelde de heer J. Pasman voor
zitter van het Produktschap voor
margarine, vetten en oliën in zijn
nieuwjaarsrede. De heer Pasman
deelde mee dat het verbruik van
J? halvarine. voor het eerst sinds het in
AMSTELVEEN De KLM heeft
over het derde kwartaal van het
boekjaar 1976/77. dat zijn de maan
den oktober tot en met december
1976, een verlies geleden van 20,7
miljoen gulden. Aanzienlijk meer
dan het verlies van 300.000 gulden,
dat werd geboekt in dezelfde perio
de van het vorige verslagjaar.
Over de eerste negen maanden van
het lopende boekjaar (april tot en
met december 1976) werd per saldo
een netto-winst behaald van 89,1
miljoen gulden, tegen een winst van
33,9 miljoen gulden in de eerste ne
gen maanden van het vorige boek
jaar.
Per aandeel van 100,- bedroeg het
verlies in het derde kwartaal 6,66,
tegen 0,09 in het derde kwartaal
van 1975. Over de eerste negen
maanden kwam de winst per aan
deel uit op 28,70, tegen 10,93.
Het resultaat werd in het derde
kwartaal negatief beïnvloed door
een terugval in het passagiersver
voer (verband houdende met minder
vervoer uit Suriname) en koersda
lingen van diverse valutas (wegens
koersverschillen werd 14 miljoen
gulden ten laste van het kwartaalre
sultaat gebracht).
1969 zijn intrede deed. niet is geste
gen. Evenals in 1975 bedroeg het 3,1
kilo per hoofd. De margarine-
consumptie handhaafde zich met
13,5 kilo per persoon op het peil van
1975, waardoor voor het eerst sinds
1968 geen verdere daling optrad. Het
huishoudelijk verbruik van vetten
en oliën steeg met 0,2 kilo tot 8,8 kilo
terwijl het industrieel verbruik met
eenzelfde hoeveelheid daalde tot 6,8
kilo.
Niet voor menselijke consumptie be
schikbaar komende vetten en oliën
zijn het afgelopen jaar aanzienlijk
meer afgezet dan in 1975. Het ver
bruik lag een vijfde hoger, meren
deels voor veevoederdoeleinden. De
rest is gebruikt in de zeep- en verfin
dustrie enz. In deze sector is de inzin
king van 1975 nagenoeg weer inge
haald.
Produktschappen
De heer Pasman ging ook in op de
positie van de produktschappen.
Hoewel concentratie van pro
duktschappen een nuttige zaak kan
zijn, ligt zijns inziens het zwaarte
punt van de problemen rond de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie
op het punt van de bevoegdheden
die de instellingen hebben. Pasman
ging verder niet op deze zaak in,
omdat de SER eind dit jaar een
advies wil uitbrengen.
De heer Pasman sprak er verder nog
zijn teleurstelling over uit dat er nog
steeds geen vermelding van ingre
diënten staat op de pakjes. De
branche-organisatie was het daaro
ver eens geworden maar goedkeu
ring van de overheid is er nog steeds
niet.
meer dan het metsele
een open haard
U^T .T Wrtrrlnfdljk IS. Om.bU Ep«.TH:057*4-442*
OPEN VUUR ARCHITECTUUR opw M.t* *r. »-u i s uur, m. is »u>
rusten. De activiteiten van Duphar
op het gebied van isotopen in Petten
zullen van de overneming geen deel
uitmaken.
Bonden
De bonden vragen zich intussen af,
wat er met Phyto gebeurt als dit
bedrijf binnen enige tijd niet finan
cieel gezond is te maken. Bovendien
verlangen zij duidelijkheid over de
aan dit bedrijf gekoppelde re
searchafdeling. Verder willen zij van
Philips weten, of de arbeidsvoor
waarden van het personeel gelijk
blijven aan het Philips-pakket.
De vakbonden noemen het opval
lend, dat Philips zijn volledige be
lang ni uit Philips Duphar te
rugtrekt Dat is een verandering in
de politiek van Philips, zo zeggen zij.
Bij eerdere onderhandelingen (mid
den 1974) omtrent een fusie van Phi
lips Dupl ar met Akzo-Pharma, die
overigens afsprongen, was het voor
stel van Philips een 50:50 belang in
een nieuw te stichten firma.
Volgens een woordvoerder van Phi
lips speelt hierbij een rol, dat de
directie van Philips-Duphar al voor
dat de besprekingen met Schering
begonnen erop heeft gewezen, dat
een participatie van Philips-Duphar
een rem zou betekenen op een opti
male ontplooiing van de activiteiten
van Philips-Duphar.
ARNHEM De vakbonden die met
de leiding van Enka Glanzstoff on
derhandelen over de aanvullende
saneringen bij het concern (een ver
lies van ongeveer 1000 arbeidsplaat
sen in ons land), gaan in de komende
weken hun leden raadplegen. De
donderdag is een gesprek met Enka
verkregen aanvullende informatie
zullen de bonden eerst bestuderen.
Op 1 maart zullen de vakorganisa
ties opnieuw met Enka besprekin
gen voeren.
Het gesprek eerder deze week
met vertegenwoordigers van de mi
nisteries van economische en socia
le zaken over mogelijke door de
overheid te scheppen werkgelegen
heid in vooral Emmen en Breda was
teleurstellend verlopen, aldus de
bonden. Niettemin willen de Indus
triebonden NW en NKV opnieuw
van de overheid weten of deze be
reid is bijdragen te verlenen bij mo
gelijke vestigingsplannen. Pas dan
zijn deze twee bonden bereid een
oordeel te geven over de plannen,
aldus de heer J. de Jong van de
Industriebond NVV. Het contact
met de overheid, deze week, had
plaatsgevonden op initiatief van de
Industriebond CNV en de Unie
BLHP.
Ook deze bonden gaan met hun le
den praten. Volgens de heer B.
Nieuwland van de Industriebond
CNV zijn er echter, „als je me diep in
het hart kijkt" geen reële alternatie
ven. Daarom is het waarschijnlijk
dat de leden van die bonden zal
worden geadviseerd akkoord te
gaan.
Mr D. Sorgdrager, plaatsvervan
gend voorzitter van de raad van
bestuur van Enka. heeft wel begrip
voor uitstel door intern overleg bij
de bonden maar vindt het wel verve
lend.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Rotterdamse hoogleraar in de economie
prof. dr. C. Rijnvos heeft het initiatief genomen tot een
werkgroep die moet gaan bestuderen of er in Nederland weer
plaats is voor een fabriek voor trein- en tramrijtuigen.
Komende zomer wórdt op de lijn naar Parijs door de Nederlandse
Spoorwegen dit nieuwe „koraalrijtuig" (foto boven) ingezet. Het interieur
(foto onderis uiterst gerieflijk: de nadruk ligt op de individuele stoel, met
een eigen leeslampje, een ruime klaptafel, lectuurnet en een sterk verbeterd
uitzicht door een veelheid aan glas. Het rijtuig heeft een eigen klimaatrege
ling. De stoffering is uitgevoerd in oranje en rood. terwijl een glazen
tussenwand de tachtig zitplaatsen in een rook- en niet rookafdeling scheidt.
Zo'n fabriek Rolma, afkorting van
„rollend materieel" heeft tot 1971
bestaan als onderdeel van VMF-
Stork. De fabriek werd destijds ge
sloten wegens gebrek aan afzetmo
gelijkheden maar de sluiting was
destijds zeer omstreden. Rolma gaf
destijds aan 1.250 mensen werk.
Prof. Rijnvos heeft voor zijn plannen
ondermeer de Nederlandse Spoorwe
gen benaderd die er hem op wezen,
dat ook bij de ministeries van econo
mische zaken en verkeer en wa
terstaat een onderzoek wordt ver
richt naar een mogelijke nieuwe
treinfabriek. De belanghebbende
partijen NS. de ministeries en
VMF-Stork voelen er wel voor om
samen rond de tafel te gaan zitten,
mede om doublures te voorkomen.
Volgens de ideeën van prof. Rijnvos
zou ook de vakbeweging aan het
overleg moeten deelnemen.
Opvallend is overigens dat VMF-
Stork onlangs een beperkt onder
zoek naar een mogelijk wederoprich-
ten van Rolma heeft stopgezet. Vol
gens een woordvoerder is dit ge
beurd omdat noch van verkeer en
waterstaat noch van de Spoorwegen
een „positieve indicatie" was verkre
gen dat dit onderzoek zinvol was.
Sinds de opheffing van Rolma be
trekken de NS en bijvoorbeeld ook
de gemeente Amsterdam voor de
metro hun rijtuigen bij de Duitse
wagonfabriek Talbot in Aken. Een
nieuwe Nederlandse fabriek zal in de
visie van prof. Rijnvos in ieder geval
niet zo groot mogen worden als de
oude Rolma. De nieuwe fabriek zou
onderbezetting kunnen voorkomen
als NS en gemeenten hun orders over
langere tijd zouden uitsmeren Ken
nis op het gebied van rollend materi
eel is er in ieder geval nog wel. De
Utrechtse dependance van het VMF
ingenieursbureau Alpha-
Engineering heeft zich tot voor zeer
kort met studies op dit gebied bezig
gehouden.
EMMEN Het wetsontwerp van
staatssecretaris Van Rooyen (Fi
nanciën). dat het belasting-regiem
rond individuele levensverzekerin
gen sterk wil verslechteren, zal het
in deze vorm niet halen. Ook lijkt
het zeer onwaarschijnlijk, dat dit
wetsontwerp koopsomposten nog
voor de verkiezingen over de parle
mentaire eindstreep zal zijn ge
trokken.
Dit zei mr. P.A. Nouwen. directeur
van de nationale Nederlanden en
voorzitter van de Voorlichtingscom
missie uit het Levensverzekeringbe-
drijf, gisteravond in een bijeen
komst van assurantiedeskundigen
in Emmen. De heer Nouwen ver
klaarde met genoegen te hebben ge
constateerd dat, blijkens het kri
tische voorlopige verslag op het
wetsontwerp, de leden van de Twee
de Kamer-commissie de kwestie se
rieus nemen. Hij achtte het daarom
waarschijnlijk, dat de termijn van
twintig jaar. die de staatssecretaris
wil invoeren alvorens het rentebe
standdeel in de uitkering van een
gemengde levensverzekering fiscaal
wordt belast, sterk zal worden ver
laagd.
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT Op een totaal van 106.000 zullen dit jaar 40.000 gepremieerde woningen en
24.000 woningen ln de vrije sector worden gebouwd. Dat betekent dat zestig procent van de
nieuwbouw eigen huizen worden en dat is een record. Dit zei minister Gruijters (Volkshuisvesting)
gisteren bij de officiële opening van het nieuwe kantoor van de Vereniging Eigen Huis. Kamp 42 in
Amersfoort.
Gezien de stijging van het aantal
woningbezitters dit Jaar met een
heel grote sprong zei de minister,
voor de Vereniging Eigen Huis een
grote toekomst weggelegd te achten.
Hij liet het echter niet bij deze vrien
delijke opmerking, maar deed de
toezegging eigen initiatieven van de
Vereniging Eigen Huis gaarne finan
cieel te willen bijspringen met aan
loopsteun.
Meer in het algemeen deelde minis
ter Gruijters nog mee, dat dezer da
gen het resultaat van het „woonbe
hoefte-onderzoek" zal worden gepu
bliceerd en dat het „structuuronder
zoek volkshuisvesting" in maart te
verwachten is-.
Snelle groei
De directeur van de Vereniging'Ei
gen Huis, drs H. J. van Herwijnen,
sprak in zijn openingswoord óver de
snelle groei van het aantal leden.
Gedurende de 27: jaar, die deze con
sumentenvereniging voor (toe-
BONN De Westduitse regering
heeft er alle vertrouwen in dat zij
zowel de inflatie als de werkloosheid
in de Bondsrepubliek dit jaar onder
de vier procent zal weten te houden
bij een economische groei van vijf
procent. Dit staat in het jaarlijkse
economische overzicht van het
Westduitse kabinet, waarin de
streefcijfers van het economische en
financiële beleid worden bekendge
maakt.
De stijging van de kosten van het
levensonderhoud in de Bondsrepu
bliek zal, als de prognoses van de
regering uitkomen, dit jaar weer on
geveer het peil van 1970 bereiken.
Het aantal werklozen, dat op het
ogenblik nog boven het miljoen ligt,
zal over het hele jaar gemiddeld
ongeveer 850.000 bedragen.
Minister van economische zaken.
Hans Friderichs, liet zich op een
persconferentie ter gelegenheid van
de presentatie van het jaaroverzicht
met voorzichtig vertrouwen uit over
de vermoedelijke economische ont
wikkelingen in het lopende Jaar.
komstlge) woningbezitters thans be
staat, zijn 30.000 leden ingeschreven.
Dit aantal groeit momenteel met een
1.000 tot 1.500 leden per maand. Deze
gunstige ontwikkeling is de oorzaak,
dat naar een ruimere behuizing
moest worden omgezien.
Uit de toespraak van de heer Van
Herwijnen bleek voorts, dat Jaarlijks
drieduizend juridische en technische
adviezen aan de leden worden uitge
bracht en daarnaast nog eens zo'n
tweeduizend aankoop- en onder
houdsadviezen. Hij noemde deze ac
tiviteiten hoewel belangrijk
slechts twee druppels op een gloeien
de plaat. De Vereniging Eigen Huis
hoopt de doelstelling van maat
schappelijk nut, zo voegde hij hier
aan toe, in de toekomst nog beter te
kunnen waarmaken.
Meer garanties
De vice-voorzitter van de Vereniging
Eigen Huis. drs P. Gille bepleitte
meer garanties voor de koper van
een huis. „Voor het kopen van een
set pannen krijgt de consument
wettelijk bedenktijd, maar voor
het kopen van een huis bestaat een
dergelijke regeling niet."
Hij zou graag, zoals bijvoorbeeld in
Belgie het geval is. wettelijk een
bedenktijd geregeld zien. waarin de
koper van een huis het recht zou
moeten krijgen zich terug te trek
ken, zonder financieel nadeel Voorts
zou hij graag zien dat er veel meer
woningen (ook bestaande) onder het
Garantie Instituut voor de Wo
ningbouw zouden worden gebracht.
Verder bepleitte hij een beter toe-
Zicht tijdens de bouw van woningen
en tenslotte vroeg hij de minister te
streven naar een eenvoudiger en
doorzichtiger subsidiesysteem.
Over de handleiding voor het zelf
(zonder tussenkomst van een make
laar) kopen of verkopen van een
huis, waarmee de Vereniging Eigen
Huis grote successen heeft, zei Gil
len daarmee „niet de makelaars te
willen beroven van hun inkomsten,
maar wel van hun dubbele moraal".
Het bleek dat in een paar weken tijd
zo'n zestienduizend van deze in
structiemappen zijn verkocht.
WINTERSWIJK - De overheid
heeft zich bereid verklaard de lopen
de kredietgarantie voor Koninklijke
Textielfabrieken Batavier in Win
terswijk van 2,5 miljoen gulden te
verhogen tot 4,5 miljoen gulden.
Hiermee is de financiering van 1977
zeker gesteld
Deze extra middelen zijn noodzake
lijk wegens de verhoging van het
werkkapitaal, als gevolg van de ho
gere omzetverwachtingen voor 1977.
zo heeft het bedrijf bekend
gemaakt.
door Johan van Workum
—DEN HAAG zeker de helft van de verrassend hoge „incidentele" loonstijging is vorig jaar door
de bedrijven vrijwillig betaald. Noch wettelijke regelingen, noch afspraken met vakbonden
noopten hen daartoe. Dit valt af te leiden uit gegevens, die de werkgeversverbonden VNO en NCW
,4, zelf hebben verstrekt.
de stijging van de loonkosten is in
"1976 bijna anderhalf procent groter
140 geweest dan op grond van de loon-
58* maatregelen en andere bekende fei-
J??ten was verwacht. Dit vorige week
les bekend geworden feit speelt een be
langrijke rol in de huidige loonon-
16( derhandelingen. De vakbeweging
5-3 verwijt de werkgever, dat ze vorig
lil jaar onderhands meer zijn gaan be- SchdttillQ
<2j talen dan nodig was. Dus, als ze nu
,23 opnieuw roepen dat er geen geld is,
zelfs niet voor prijscompensatie, dan
zal ook dat wel weer gelogen zijn, zo
36) redeneert de vakbeweging.
over het aantal gevallen, dat een
bepaalde opgegeven loonsverbete
ring moet worden betaald. Ook zegt
dit cijfer niets over loonsverbeterin
gen, die boven de CAO's uit worden
gegeven. De meeste CAO's namelijk
minimum-voorschriften.
«2 Wat is „incidentele' loonstijging
ia Ieder jaar berekent het Centraal
Planbureau de loonstijging (per
*7t werkkracht) aan de hand van verbe-
teringen in CAO's en andere ver-
JJplichte regeleingen, zoals het mini
mumloon. Die gegevens zijn bekend,
want CAO-veranderingen worden al-
tijd opgegeven bij het ministerie van
13 sociale zaken (loonbureau) Men
spreekt dan over „regelingslonen".
w.' Een verbetering in een bepaald on-
derdeel van een CAO zegt echter nog
ai niets over het aantal mensen, dat die
verbetering ondergaat. Het cijfer der
regelingslonen zegt dus niet alles
gende cijfers over de post „inciden
teel" gegeven:
1. Stijging minimumloon
2. Uitstraling minimumloon
3. Vermindering korter
werken
4. Overige oorzaken
0,2 pet
0,5 pet
0,2 pet
0,8 pet
Daarom peilt een ander bureau, het
CBS (Centraal Bureau voor de Sta
tistiek), regelmatig welke loonkos
ten werkelijk zijn gemkaakt door de
bedrijven. Daaruit rolt het cijfer van
de werkelijk „verdiende lonen". De
loonpost „incidenteel" is nu het ver
schil tussen regelingslonen en ver
diende lonen. Het Planbureau pro
beert het cijfer hiervoor tevoren al
tijd in te schatten. Maar precies goed
zal zo'n schatting zelden zijn. Vorig
jaar bleek ze dus liefst bijna ander
half procent te laag Ingeschat Ge
schat was een half procent. Uitge
gaan wordt bij de thans bekende
gegevens van zeker 1.7 procent.
VNO en NCW, zich bewust van de
grote lading van dit feit in de huidige
CAO-onderhandelingen, hebben op
een speciale persconferentie de vol
Samen 1,7 pet
Burgemeester
Met ingang van 1 maart is benoemd
tot burgemeester van Appingedam
drs C. de Loor te Zaandam. Hij is 44
jaar en leraar aan het reformato
risch college „Blaise Pascal" te
Zaandam en lid van de gemeente
raad van Zaanstad. Hij is hervormd
en lid van de PvdA.
Minimumloon
1. Stijging minimumloon. Het mini
mumloon werd door de regering 2.6
procent meer verhoogd dan de rest
van de lonen. Voor zover minimum
loners zelf hiervan geprofiteerd heb
ben, is dat tot uiting gekomen in het
cijfer van de regelingslonen. Dat
geldt echter niet voor het onbeken
de aantal werknemers, dat voorheen
net iets meer verdiende dan het mi
nimumloon, maar nu door de snelle
opgang van het minimumloon is „in
gehaald". Hun minder sterk ver
hoogde CAO-loon (regelingsloon)
bleef achter bij het minimum
loon. Dit verschijnsel heeft 0,2 pro
cent van de post „incidenteel" ver
oorzaakt. De werkgevers moéten dit
betalen, want minimumloon is wet.
2. Uitstraling minimumloon.
Werknemers die voorheen niet al te
veel meer verdienden dan het mini
mumloon, merken nu, dat zij niet of
nauwelijks nog meer verdienen dan
lager betaalde collega's met minde
re functies. Er ontstaat druk op de
bedrijfsleiding om de oude afstan
den in loon weer wat te herstellen
door extra verhoging van deze
werknemers met iets hogere
functies.
VNO en NCW noemen dit „uitstra
lingseffect" een doodnormale zaak,
waar werkgevers wel aan moeten
geloven om geen spanningen onder
het personeel te krijgen. Niettemin
doen de bedrijven dit soort bepalin
gen geheel vrijwillig. En onderne
mers die financieel echt heel moei
lijk zitten, zullen er heus wel heel
karig mee zijn geweest.
Illegaal
Daar komt nog bij, dat deze betalin
gen gemakkelijk illegaal hebben
kunnen zijn, namelijk in strijd met
de loonmaatregelen van 1976. Onder
deze maatregelen was het verboden
meer te betalen dan eind 1975 plus
de verhogingen die de maatregelen
zelf voorschreven. Een werkgever,
die voorheen meer betaalde dan
waartoe de CAO verplicht, mocht
daarmee doorgaan, maar dan niet in
grotere mate dan hij voorheen deed.
Als het gebruikelijk was elk Jaar een
twintigtal werknemers te honoreren
met een extra dienstjaar, mag dat
aantal onder de loonmaatregelen
niet plotseling worden uitgebreid.
Nu kunnen extra verhogingen wor
den gegeven onder het mom van
opwaardering van de functie van
betrokkene. De loontechnische
dienst van het ministerie van sociale
zaken, belast met Controle op nale
ving van de loonwet, vindt zulke
promoties alleen goed als het be
trokken bedrijf al werkte met een
systeem van functiewaardering.
Schijnpromotles zijn dus ook ille
gaal.
VNO en NCW hebben nu aange
voerd. dat van grootscheepse ont
duiking van de loonmaatregel vorig
Jaar niets is gebleken. Dit feit is
bevestigd door de loontechnische
dienst. Dit zegt echter niet veel als
je kijkt naar de werkwijze van deze
dienst. De controle gebeurt via
steekproeven. Het aantal daarvan is
echter zo klein dat het resultaat van
de controle geen representatief
beeld geeft van de naleving door het
bedrijfsleven. Ook bij de betrokken
dienst zei1 is dit de mening.
3 Vermindering korter werken BIJ
gebrek aan orders kunnen bedrijven
het personeel tijdelijke werktijdver
korting geven. De sociale fondsen
betalen dan een deel van het loon.
Na afloop gaat het bedrijf zelf uiter
aard weer de lonen betalen. Het kor
ter werken werd in de loop van 1976
minder. Dat veroorzaakte 0,2 pro
cent „incidentele" loonstijging,
waar de werkgevers dus niets aan
konden doen.
Overwerk
4. Overige oorzaken. VNO en NCW
noemen nog vijf andere oorzaken
voor „incidenteel", zonder dat de
omvang daarvan precies is te schat
ten. In de eerste plaats waren er de
vrijstellingen van de loonmaatrege
len om afspraken met vakbonden na
te komen Inzake harmonisaties of
nieuwe indelingen in CAO's. waarbij
doorgaans bedragen worden afge
rond ten gunste van de werknemers.
Evenmin komt het effect van meer
overwerk tot uiting in het cijfer der
regelingslonen. In de regelingen zelf
verandert immers niets, ze worden
alleen in meer gevallen toegepast.
Volgens VNO en NCW nam het over
werk vorig jaar toe doordat bedrij
ven het aantrekken van meer perso
neel uitstelden vanwege de econo
mische onzekerheden.
Dan ls er het verschijnsel dat be
drijfstakken als textiel en confectie,
met veel laagbetaald personeel, In
krimpen. De lage-CAO-
loonregelingen worden dus gewoon
in minder gevallen toegepast. De
regelingen veranderen niet, maar
het gemiddeld betaalde loon gaat
omhoog. Ook hierop hebben
werkgevers geen invloed.
Andere oorzaken
Die invloed hebben ze wel op twee
andere oorzaken die VNO en NCW
noemen, namelijk stijging van dc
gemiddelde leeftijd en van het ge
middelde scholingsniveau. Oorza
ken zijn de langere leerplicht en
meer scholing. Goedkope Jonge en
ongeschoolde krachten werden ge
leidelijk vervangen door duurdere.
Hoe welkom dit ook ls, het valt
moeilijk te rijmen met de hoge
werkloosheid en de door VNO en
NCW beweerde algemene grote
geldnood van de bedrijven. Juist bij
veel werkloosheid zijn er volop on
geschoolden te krijgen. Bedrijven
die echt moeilijk zitten, zullen graag
proberen dure krachten, die vertrek
ken of met pensioen gaan, te vervan
gen door iets goedkopere. Het om ge
keerde heeftzich echter waarschijn
lijk vaker voorgedaan.
Wanneer we ervan uitgaan dat de
post „overige ooizaken" voor de
helft zou kunnen worden toege
schreven aan de twee laatstgenoem
de oorzaken, dan blijkt dat van de
1.7 procent „incidenteel" vorig jaar
ruim de helft, namelijk 0.9 procent
(0,5 uitstraling minimumloon plus
0.4 overige oorzaken) door de
werkgevers vermeden had kunnen
worden. En vermeden zou zijn. als
zij allen werkelijk financieel met de
rug tegen de muur hadden gestaan.
