n
Duizend man weg bij Van Gelder
Jimmy Carter beëdigd
Werven moeten
4500 man kwijt
Knop
Let Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
DSM mag op Graetheide bouwen
en met
Korter werken voor
10.500 man (Hoogovens)
'Heroïnegebruik
grondig
aanpakken'
pag. 3
75 jaar
zending
op Soemba
India heft
censuur op
Enka in 1978
luit verlies
|Anti-bekerknop
Zwaar bewolkt
uis bijt kat
ik uit neus
Limburgse staten:
IRA: Belfast
met de grond
gelijk maken
I
Probeer het
maar eens
Welkomstvoordeel
hoort bij u.
•35STE JAARGANG NR 10040 VRIJDAG 21 JANUARI 1977
IGAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J. TAMM1NGA DIRECTEUR ING O POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
lONNEMENT 14,82 PER MAAND - 44,45 PER KWARTAAL-175,60 PER JAAR-POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED, BANK REK.NO. 23.00.12.574 - GEMEENTEGIRO X11000 - LOSSE VERKOOPPRIJS ƒ0,55
in deze krant Klap komt in Apeldoorn hard aan
Pagina 2:
Pagina 3:
Trein gebruikt
meer
energie dan auto
Pagina 5:
Vara wil kunst
bij mensen
brengen
Pagina 7:
Pagina 9:
Toch uitzicht
voor zeelieden
Pagina 19:
I Van een onzer verslaggevers
'wAGENINGEN - Studen-
|ten van de landbouwho
geschool hebben iets uitge
vonden tegen het verspillen
van plastic bekertjes door
koffie-automaten. Het in
drukken van een extra knop
op de automaat zorgt ervoor
dat er geen bekertje valt. De
gebruiker kan onder het tap
punt dan een eigen mok zet
ten. Wie die niet heeft, drukt
niet op de knop en krijgt toch
een bekertje voorgeschoteld.
De materiaalkosten voor de
ombouw van een automaat
bedragen één gulden zestig.
Er gaan nu op de hogeschool
Jaarlijks 700.000 plastic be
kertje om drie cent per
stuk). Het hoofd van de
technische dienst ls enthou
siast over het idee van de
antl-bekerknop.
VANDAAG Zwaar bewolkt
op de meeste plaatsen
droog. Aanvankelijk bier en
daar mist. Tot matig hier en
daar vrij krachtig toenemende
zuidoostelijke wind. Maxi
mum temperaturen van plus
één graad in het noordoosten
tot vier graden in het zuiden
van het land.
MORGEN EN OVERMOR
GEN: plaatselijk regen ook en-
iele opklaringen en hogere
temperaturen.
Van onze redactie economie
AMSTERDAM BIJ de papierfabrieken Van Gelder zullen ln de loop van dit Jaar 950 mensen
ontslagen worden. In totaal gaan ln 1977 bij Van Gelder 1.100 arbeidsplaatsen verloren, maar voor
150 mensen kan een oplossing worden gevonden door overplaatsingen binnen het concern of
vertrek van anderen. BIJ het Van Gelderconcern werken nu nog 5.400 mensen.
De grootste klap valt tn Apeldoorn,
waar de fabriek voor houtvrij druk-
en schrijfpapier mogelijk al op 1 Juli
dichtgaat. Dat betekent een verlies
van 520 arbeidsplaatsen. Een fabriek
voor verpakklngsprodukten ln Rot
terdam waar 200 man werken
gaat eveneens dicht. Volgens het be
stuur van Van Gelder kan een deel
van het produktenpakket van Apel
doorn en Rotterdam naar andere
vestigingen worden overgebracht.
Tenslotte gaan nog 370 arbeidsplaat
sen verloren ln de Indirecte sfeer; dat
betreft onderhoudspersoneel of
mensen die administratief
werkzaam zijn. Deze 370 plaatsen
zijn verspreid over alle Van Gelder
vestigingen, Inclusief het hoofdkan
toor ln Amsterdam.
Telegram
De aangekondigde sluiting van Van
Oelder Apeldoorn ls ln deze plaats
emotioneel erg hard aangekomen.
De papierfabriek ls sterk geworteld
ln de Apeldoomse gemeenschap. Bo
vendien ls de werkgelegenheid ln de
stad betrekkelijk kort geleden ook al
sterk aangetast door de sluiting van
Philips Electrologlca.
In een telegram aan de ministerraad
zeggen burgemeester en wethouders
dat zij „met ontsteltenis" hebben
kennis genomen van het voornemen
Enkele ogenblikken na het afleggen van de ambtseed
WASHINGTON (Reuter, UPI, AP) Het was koud, maar de zon scheen toen de negenendertigste
president van de Verenigde Staten, Jimmy Carter, gisteren de ambtseed aflegde voor de voorzitter
van het Amerikaanse hooggerechtshof, Warren Burger met zijn linkerhand op de bijbel die hij
twintig jaar geleden van zijn moeder kreeg.
In een tien minuten durende inaugu
rale rede legde de 52-jarige Carter de
nadruk op de Amerikaanse Idealen
van vrijheid en rechtvaardigheid.
Hij vermeed het noemen van concre
te doelstellingen van zijn regering
maar pleitte wel voor versterking
van de vrijheid ln de wereld, voor
ontwapening en voor uitbanning van
de kernwapens.
Jimmy Carter stond achter een ko
gelvrij glazen scherm. Naast hem
stonden zijn vrouw Rosalynn en de
aftredende president Gerald Ford.
De ambtseed en de Inaugurale toe
spraak werden aangehoord door de
leden van het congres (het Ameri
kaanse parlement), vertegenwoordi
gers van andere landen en naar
schatting 100.000 toeschouwers die
zich rond het Capitool verzameld
hadden.
Na afloop van de toespraak tartte de
nieuwe president alle veiligheids
voorschriften door wandelend hand
in hand met zijn vrouw de afstand
van drie kilometer tussen het Capi
tool en het Witte Huls af te leggen.
Jimmy wilde de gepantserde limou
sine, waarin de Amerikaanse presi
denten zich plegen voort te bewegen
niet gebruiken. De veiligheidsdienst
was daar niet erg gelukkig mee. Een
woordvoerder van deze dienst ver
klaarde: „Het ls bekend dat wij de
voorkeur geven aan maximale veilig
heid".
Vele staatshoofden en regeringlei
ders hebben president Carter giste
ren gelukgewenst met zijn
ambtsaanvaarding. President Pod-
gorny van de 8owjetrUnie zond een
gelukstelegram waarin hij de hoop
uitsprak dat Carter en de leiders van
het Kremlin flinke vooruitgang zul
len boeken op de weg naar betere
betrekkingen tussen de Verenigde
Staten en de 8owjet-Unle. Volgens
het offlciéle persbureau van de Sow-
Jet-Unle, Tass, ls het van groot be
lang dat Carter onverwijld stappen
doet in de richting van ontwapening
en ontspanning.
Jimmy Carter was de meest heuglij
ke dag ln zijn leven begonnen met
het lezen van twee dagbladen. Na
het ontbijt ging hij met zijn vrouw
naar de kerk.
De gebedsdienst die ln de morgen
uren bij het gedenkteken van
Abraham Lincoln werd gehouden en
die geleid werd door de vader van de
vermoorde dr. Martin Luther King
en ds. Bruce Edwards van de Baptis
tengemeente in Plains, werd niet
door het presidentiële echtpaar bij
gewoond. De oude ds. King deed een
beroep op president Carter de
richtlijnen van de sociale rechtvaar
digheid zoals die in de bijbel zijn
vastgelegd, te volgen.
Meer over Carters inauguratie op
pagina 7.
Van een onzer verslaggevers
MAASTRICHT De provinciale staten van Limburg hebben gisteren met ruime meerderheid
besloten het 225 hectare grote gebied de Graetheide bij Sittard te reserveren voor de toekomstige
uitbreiding van de chemische tak van het DSM-concern.
{kun je verder kijken dan je neus
(is.
De ln Limburg omstreden uitbrei
ding zal echter wel worden geboden
aan een aantal voorwaarden, met
name wat betreft de te verwachten
milieu-overlast.
Tegen het voorstel het gebied van de
Graetheide voor D8M te reserveren,
stemden gisteravond vier leden van
het CDA, drie leden van de PvdA. de
vier leden tellende fractie van de
PPR en de statenleden van de Boe
renpartij en de CPN. In het voorstel
van het provinciaal bestuur, dat deel
uitmaakte van het ontwerp
streekplan Zuid-Limburg, werden
wat betreft de uitbreiding van DSM
wel enkele wijzigingen aangebracht.
Zo werd een voorstel van het CDA
aangenomen om uit te gaan van het
beginsel dat de milieu-overlast ln de
westelijke mijnstreek niet mag toe
nemen, maar dat er Integendeel naar
moet worden gestreefd de milieu
belasting in dit gebied vla een betere
afgifte van vergunningen en planolo
gische maatregelen te verminderen
Ook moet bij de uitbreiding van
D8M een rapport worden opgesteld.
van Van Oelder de Apeldoomse ves
tiging te sluiten. „Het ls onjuist",
aldus b en w deze fabriek te sluiten
zonder dat de rijksoverheid een visie
heeft ontwikkeld over de aanpak
van de structurele problemen ln de
papierindustrie. Gaat de sluiting
toch door, dan leggen b en w van
Apeldoorn reeds nu een verzoek om
rijkssteun bij de regering op tafel.
Ook overweegt het gemeentebestuur
een stuurgroep waarin naast de ge
meente Apeldoorn ondermeer verte
genwoordigd zullen zijn, de directie
van Van Gelder, het gewestelijk ar
beidsbureau, de vakorganisaties en
nog enkele andere belangenorgani
saties.
Studie
De Industriebond CNV, de grafische
bond CNV, de Unie BLHP en de
Vereniging hoger Personeel Van Gel
der vreest, gezien het beeld van de
huidige situatie het ergste ter zake
van de te nemen maatregelen. Voor
een definitief standpunt wordt Inge
nomen zullen deze bonden de door
Van Oelder verstrekte informatie
grondig bestuderen.
Ook de FNV-bonden hebben gezegd
de situatie nader te willen bestude
ren. Op 15 februari gaan ze met de
directie praten, echter nog niet over
de maatregelen zelf maar over de te
volgen procedures. Voor het bestu
deren van de maatregelen denken zij
meer tijd nodig te hebben dan tot 15
februari.
De FNV-bonden willen ondermeer
nagaan welke uitgangspunten Van
Oelder en McKlnsey hebben gehan
teerd bij de onderzoeken naar de
situatie ln het concern. McKlnsey
heeft de wit-papiersector en de Indi
recte sector onderzocht, terwijl het
onderzoeksbureau GEA (grafisch
economisch adviesbureau) de ver
pakkingsindustrie heeft doorgelicht.
Verliezen
De zeer omvangrijke verliezen ln
1975 en 1976 hebben de stoot gege
ven tot de ontslagplannen. Met na
me ging het slecht ln de witpapler-
sector van de papierdivisie, maar
ook ln de sector van de flexibele
verpakkingen en vouwkartonnages
in Leeuwarden en Rotterdam. De
oorzaken daarvan liggen, naast de
economische terugslag waaronder
het hele bedrijfsleven lijdt, volgens
het concern ln de zeer hoge
grondstoffenprijzen en de sterk ver
slechterde concurrentieverhou
dingen.
Een woordvoerder noemde de sane
ring voorwaarde voor Van Gelder
om er weer bovenop te komen. Om
de reorganisatie te kunnen volvoe
ren ls een overbruggingskrediet aan
gevraagd bij de overheid.
Een onderdeel van het sanerings
plan ls ook nog de poging de wltpa-
plerfabriek te Wapenveld geheel of
gedeeltelijk aan derden te verkopen.
Wapenveld ls een prachtige fabriek,
aldus een woordvoerder, maar een
probleem ls de verkrijging van cellu-
loze, de grondstof voor papier. Van
Gelder acht het daarom beter als
deze fabriek een nauwe band krijgt
met een cellulozeproducent. De
woordvoerder kon nauwelijks gelo
ven dat deze aansluiting zou misluk
ken, daar ls het produktle-apparaat
in Wapenveld te goed voor. Er wer
ken daar enkele honderden mensen
IJMUIDEN Hoogovens heeft voor 10.500 van de ln totaal 24.000 werkne
mers een aanvraag voor werktijdenverkorting Ingediend. Het gaat om 7.900
man uit de prod uk tie-afdelingen en 2.600 man uit de ondersteunende
afdelingen, zo deelt het staalconcern mee.
De werktijdverkorting zal gemiddeld 30 procent bedragen. De periode gaat
23 Januari ln en zal zes weken duren. De werktijdverkorting ls gespreid over
deze zes weken, maar de meeste mensen zullen erbij betrokken raken in de
week van 23 tot en met 29 Januari en ln de week van 13 tot en met 19 februari
De maatregel, zegt Hoogovens, is noodzakelijk geworden door de zeer lage
bezettingsgraad van de meeste Installaties van het bedrijf. In het algemeen
wordt de hele Westeuropese staalindustrie nog steeds geconfronteerd met
een sterk achterblijvende vraag. Nadat de markt, die zich half 1975 op een
dieptepunt bevond, in de loop van 1976 enigszins herstelde ls deze ln het
laatste kwartaal weer verslechterd. Een herstel wordt in de tweede helft van
dit Jaar verwacht.
Van onze verslaggevers
DEN HAAG - In ongeveer anderhall Jaar zullen 4500 man
mensen de scheepsbouw moeten verlaten. Dat ls een van de
kernpunten van het plan, dat de beleidscommissie scheepsbouw
gisteren aan de regering heeft aangeboden.
De beleidscommissie (werknemers,
werkgevers en overheid) hoopt dat er
geen gedwongen ontslagen nodig
zullen zijn, maar volgens voorzitter
drs. J.A. Bakker zijn absolute garan
ties op dit moment niet te geven. De
commissie wil dat de bouwcapaciteit
dit Jaar met dertig procent wordt
teruggebracht. Aan het einde van
1977 zal bepaald worden of verdere
beperking van de capaciteit nodig ls.
De overheid wil de werven financieel
ln staat stellen verliesgevende
opdrachten te aanvaarden. De over
heid zal jaarlijks, gedurende vier of
vijf Jaar, met een steunbedrag van
driehonderd miljoen gulden over de
brug komen. Daarbij komen de kos
ten voor sociale begeleiding.
Drs. Bakker zei gisteren, dat het
beleidsplan zowel werkgevers als
werknemers pijn heeft doen UJden.
Voor de werkgevers lagen de proble
men vooral op het gebied van de
steunverlening, terwijl de „sociale
paragraaf" de vakbonden zeer veel
moeite heeft gekost.
De groep werknemers, voor wie in de
ingekrompen scheepsbouw geen
plaats zal zijn, ls het vorig Jaar met
tweeduizend man gedaald door vrij
willig vertrek.
Meer nieuws op pagina 19
BELFAST (DPA, Reuter) Het Ier
se Republikeinse Leger (IRA) zal
Belfast met de grond gelijk maken
Dit heeft een officier van de IRA
gisteren verklaard in een telefoonge
sprek met het kantoor van de Britse
omroep BBC.
Het telefoontje kwam vrijwel direct
na een zware bomaanslag die vol
gens een anoniem telefoontje het
werk van IRA was. Door de aanslag
werd een van de nieuwste gebouwen
van Belfast dat na een eerdere aan
slag voor miljoenen guldens was
hersteld, opnieuw verwoest. Het be
treffende gebouw, een warenhuis,
zou binnen enkele dagen heropend
worden.
r/:
ii
i
i
il
Er zijn meer dan genoeg plastic bekertjes op de
wereld, vinden ze kennelijk ln Wagenlngen. Een
probleem dat met een druk op de knop ls op te
lossen. Het kiezen van een goeie krant ls minder
eenvoudig: daar moet u echt even uw naam voor
opschrijven.
waarin alle effecten van de uitbrei
ding voor het milieu moeten worden
opgesomd. Daartoe zal de medewer
king van het rijk worden gevraagd.
Indien een dergelijk rapport niet tij
dig gereed zal zijn moet het provin
ciaal bestuur een milieubeheersplan
opstellen. De provinciale staten
moeten voorts een rapport sa
menstellen over het verband tussen
het milieu en de sociaal-
economische aspecten, met name de
werkgelegenheid. Het is nog niet be
kend welk soort chemische Industrie
D8M ln het begin van de Jaren tach
tig op Graetheide wil vestigen
Giro-
Betaalt per kwartaal
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:
Opgegeven door:
Naam:
Adres.
Plaats:
f~"| t fraaie zwart-kunstlrderrn onder/vlters met zilver bedrukte ou
wetse locomotiefmodellen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel
Tekening van het vroegere li te Amsterdam.
De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel Hij bc
taalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant te
hebben ontvangen) fi 55 minder voor de eerste termijn
Schrijf op de open envelop Trouw/Kwartet, antwoord
nummer 2792, Amsterdam
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij
rouw