Verhaal weggelopen meisje in radioserie Hetdal der Craddocks Radio- en televisieprogramma's Bevrijding obelix co Ouders spelen zichzelf in „Jolanda loopt weg FERDINAND )0 Even P puzzelen r DONDERDAG 13 JANUARI 1977 RAOIO/TV/WEER TROUW/KWARTI Oesproken en geschreven woorden kunnen gemakkelijk aanleiding geven tot misverstaan. Maandag heb lk let* gezegd over een opmerking die werd gemaakt ln het eerste programma van 58 miljoen Nederlanders. Een Rotterdamse lezer vatte dit anders op dan lk heb bedoeld. Het ging over de uitspraak dat na 1940-'45 de bevrijding van anderen moest komen. Dit kwam op mij over alsof daar achter klonk: ..Die Hollanders hebben zelf geen poot voor hun vrijheid uitgestoken". Uiteraard kon de oorlogsmachinerie van Hitler alleen door een andere en veel sterkere strijdmacht uitgeschakeld worden Dooreen ongewapende burgerbevolking was dit niet te klaren Maar, aan de vrijmaking van ons land Is wel degelijk door landgenoten bijgedragen. Dooreen aanzienlijke groep zeevarenden van marine en koopvaardij, door de mannen van de Prinses Irenebrlgade en door leden van de Ondergrondse. Mijn briefschrijver stelt, dat in de huidige regering, die toch beter moet kunnen weten dan het vooroorlogse bestuur, ook nu nog totaal geen rekening houdt met de mogelijkheid vaneen bezetting. Daar zit misschien een nieuw televisieprogramma ln. Ik geloof echter niet dat men ln het Den Haag van de jaren *30 weinig wist. Men was zelfs Ingelicht over een Duitse Inval, compleet met datum. Ook bij de troepen was maanden tevoren bekend dat er Iets dreigde. Toen ik tijdens de strenge winter van 1939-'40 ln de Harskamp met honderden Jongens op het laatste appèl stond na een zware kadertraining, heb lk de overste Veldmeijer horen zeggen dat wij het geleerde hoogst waarschijnlijk ln het voorjaar ln de praktijk zouden moeten brengen Een programma dat deze periode recht doet. moet overigens nog worden gemaakt. Achter het andere deel van de veronderstelling moet lk eveneens een vraagteken plaatsen. Ik geloof door Ton Hydra dat er door de huidige bewindslieden en de militaire staven wel degelijk rekening wordt gehouden met mogelijke calamiteiten. Aanwijzingen daartoe waren nog zeer recent te ontlenen aan een gesprek met generaal-majoor B. D. van Eisen in Hier en Nu. Voor vitale zaken, ook wat betreft de belangrijke leidinggevende posten, zijn voorzieningen ln duplo getroffen. Een flink eind van elkaar gescheiden, zodat niet alles ln één klap is uitgeschakeld. Aan deze aspecten van ons bestaan hebben de media nog weinig aandacht geschonken. Misschien wel verstandig, want wanneer Je de burgerbevolking ln een soort oorlogsstemming brengt, dreigt paniek alom. Dat hebben voorouders die ln 1817 op het eiland Saparoea leefden, op de meest dramatische wijze aan het lijf ondervonden. U kunt daarvan morgenavond iets ervaren in de tweede aflevering van de IKON-serie over het volk van Ambon. De dienaren van de Verenigde Oost-Indische Compagnie hadden het met hun specerijen-monopolie zo verknald, dat de eilandbewoners een bloedige opstand ontketenden. Eerst openden zij echter de Bijbel, want zij waren christenen. Rechtvaardiging van hun aanval op de Hollanders vonden zij ln Psalm 17. De camera voert u naar de vesting Duurstede, waar zich de tragedie voltrok, waar ook de Jeugdige resldentsfamllle werd gedood, met uitzondering van de oudste zoon. Johan Lubbert van den Berg werd tussen de lijken gevonden door Molukse vrouwen. ZIJ verzorgden het kind en gaven het later aan zijn grootvader. Zijn nazaten dragen nog altijd de naam Van den Berg van Saparoea. De film onthult nog een frappant detail: onder de naam Pattlmoera houden Molukkers hier en Indoniërs ginds de gedachtenis aan de leider van de opstand ln ere. door Riet Diemer HILVERSUM Regelmatig lopen minderjarige kinderen van huls weg. Voor Maarten Nederhorst was dit een gegeven om uit te werken ln „Jolanda loopt weg". Zijn radioserie, waarvan steeds op vrijdagmorgen 9 uur, Hilversum 2, een deel wordt uitgezonden, heeft een heel nieuwe vorm. Daarin improviseren en spelen personen die zo n geval hebben meegemaakt wat er eigenlijk gebeurt. Hoe is het als een kind wegloopt? Wat gaat eraan vooraf? Wat gaat er in haar of hem om? Wat maken de ouders mee? Het resultaat Is een waar verhaal, dat noch een hoorspel, noch een do cumentaire U; het is het nog eens ln scène zetten van de werkelijkheid. Met een uitdrukking, die de luiste raars misschien ten onrechte doet afschrikken, heet zoiets een ..experi mentele radioreconstructie" Maarten Nederhorst begon met het SPECIAAL D. KBO aUrt de tiendelige Amerikaanse serie Koningen en Paupers, naar de roman Cap tains and the kings van Taylor Caldwell. Ned. 120 25 Eskimodokter is in het EO-p- rogramma een BBC-documen- taire over dr. Williams die per hondenslee naar sijn patiënten gaal. Ned. 1/20.50 In de EO-rubrick Christenen vandaag spreekt dr. R. W. M. Croughs over mogelijke over eenkomsten tussen denkbeel den in het nationaal-socialisme destijds en binnen radicale stro mingen nu. Ned. 1/22.15 Voor sijn film OUemacht mocht Gerhard Dambmann op namen maken op het be langrijkste olieveld van de Chi- nesen in Mandsjoerije. DuitsL 2/21.15 De AVBO laat de eerste uit voering horen van Jan van Gil- ses opera Thijl, gebaseerd op de befaamde legende van Ui lenspiegel en Lamme Goedzak. HUv. 2/20.10 Op het orgel van de kathedra le basiliek St. Bavo te Haarlem speelt Jan Jongepier werken van Hollins, Wesley, Best en Parry. Hilv. 1/21.20 In „spraakmaken" een veer tig minuten durend gesprek met prof. dr. \V. Aibeda met als uit gangspunt de vraag: „loont sta ken". (Ia het bedrijfsleven in derdaad aan bet eind van sijn mogelijkheden wat betreft de beloning van de werknemers; sijn eventuele acties voor geld reëel of leiden die alleen maar tot bedrijfssluitingen?) - Htlv. 1/21.44 Inzamelen van verhalen van tien ge zinnen waarvan een kind was wegge lopen. De serie „Jolanda loopt weg" is tenslotte gebaseerd op één familie, die meer dan vier Jaar geleden werd geconfronteerd met een dergelijke situatie. De vader en moeder spelen zichzelf ln de radioprogramma's, om dat ze volgens Nederhorst daarvoor zeer geschikt waren. Bij de dochter was dat minder het geval: een Jonge actrice heeft de rol van Jolanda. Maar dezelfde kennis sen die Indertijd op bezoek kwamen kregen nu weer hun eigen rol op het kaartavondje. Directe opnamen werden gemaakt ln een klas op de mavo. die het meisje jaren geleden bezocht De po litie speelt gedeelten van het drama na. evenals andere betrokkenen. handen, maar er werd gezegd waaro ver het ging en zijzelf konden de situatie Improviserend uitwerken. De luisteraar valt nu binnen bij het gezin, waar het gedrag van Jolanda, vooral bij de moeder, reden tot erger nis geeft. Ze heeft de naam geen gemakkelijk kind te zijn. Ze komt bijvoorbeeld altijd te laat thuis. En de moeder hakt daar meestal direct op ln. Jolanda ls veertien en ln de puber- telt, dus komen de moeilijkheden tot een uitbarsting, 's Ochtends aan het ontbijt verschijnt ze ln een te korte Jurk aan tafel. Ze moet de Jurk aandoen die haar moeder heeft ge maakt. maar op school wordt ze om die Jurk uitgelachen. Ze krijgt ruzie •met haar klasgenootjes en slaat een van de meisjes ln het gezicht. Dat ls deel één van de serie „Jolanda loopt weg". Al deze mensen kregen geen tekst ln Na de aanmoedigende aankondi- Bedoeling De opstandige klas waarin Jolanda, gespeeld door de jeudige actrice Maria Doodeman zou hebben gezeten. De leerlingen maken de jurk van Jolanda bespottelijk. RADIO HILVERSUM I Ibl m FM-kaaalen) NCRV 700 Nieuws. 7.02 Het levende *oord. 7.OS (S) Te Deum Laudamus gewij de muziek. 7.30 (S) Vandaag donderdag gevarieerd programma. (7 41 Hier en nu) 8 24 Op de man af, evangelisch commentaar bij dc tijd 830 Nieuw». 8 38 Gymnastiek voer de huuvrouw 8 45 (S) Tot uw dienst Klawiekc muziek 9 45 (S) Onder de hoogte- ton Muzikaal ziekenbezoek. 10 30 Nieuws 10 33 IS. In 't zilver. Programma voor oude- rt luisteraars. 12 00 (S) De Kilima Hawaii an! Show. 12.15 Boer en tuinder. 12 26 Me dedelingen voor land- en tuinbouw 12.30 Nieuws. 12.41 (S) Hier en nu 12.55 (S) Mid- dagpauzediensl 13 IS (S) Metropole Orkest amusementsmuziek 13 30 (9) Globaal, geva rieerd programma. 17.30 Nieuws. 17 32 (S. Hier en nu. 18 00 De kerk vandaag. 18.20 iS) Van onze correspondenten 18 3® Nieuws 18* Wereldpanorama 1153 Zojuist ver schenen. 19 00 (S) Leger des HeiUkwartier 19 15 <S> De wereld nngt Gods lof Ver- roekplatcnprogramma van gewijde muziek, 20 00 (S> Goed gestemd Zang in vele vor men. 20.40 Een. twee. uil de maat. program ma over onderwijs en opvoeding 21 00 By de tvjd. gesprek 21.20 (S) Orgelconcert 21 45 «Si Spraakmaken 22.25 Avondoverdenktng 22.30 Nieuws 22 40 <S) Hier en nu Aansl Politiek weekoverzicht 23.00 Rondom het woord 2325 <S) JazzUme 23.55-24 00 Nieuws HILVERSUM II (492 m en rM-kaoalenl AVRO 7 00 Nieuws 7.11 Ochtendgymnas tiek 7 20 Op blote voeu-n vraag en antwoordspel (8.00 Nieuws 8 II Radiojour naal) 8 50 Morgenwijding. 9.00 Op het rtnde van de rit. interview 9 35 Waterstanden 9.40 Schoolradio. 10.00 Radio Lawaaipape- gaai 10.10 Arbeidsvitaminen: populair ver- zoekplatenprogramma (11.00 Nieuws. 11.03 Radiojournaal.) 11.30 Rondom twaalf: een uur allerlei voor iedereen. 12 30 De Derde Kamer programma over landspolitiek en het randgebeuren. 13 00 Nieuws. 13 11 Radi ojournaal. 13.25 Beursplein 5. 13.30 'n Mid dagje AVRO muziek, informatie en servie 116 00 Nieuws 16.03 Radiojournaal 17 00 <S> 13-Spcciaal. jeugdprogramma 17 40 Uit zending van het Nederlands-Israëlisch Kerkgenootschap 17,55 Mededelingen 18 00 Nieuw*. 18 11 Radiojournaal. PF 18.20 Uitzending van de Pacifistisch Socia listische Partij. IKON 1830 Kleur Infor matie en commentaar over zaken van kerk en samenleving. AVRO 19.00 Sportpanora- ma 20.00 Nieuws 20.05 Radiojournaal 20.10 ThijL dramatische legende 22.37 As pecten. kunstrubriek NOS: 23.00 (S) Met het oog op morgen, met om 23 05 Aktualitei- tenoverzicht. 2330 Den Haag vandaag; 2352 Even ontspannen voor het slapen gaan. yoga 23 55-24 00 Nieuws. HILVERSUM UI (445 m en PM-kanalea) TROS 7.02 (S) Vaak s ochtends. 9.03 /S) Pep op drie 11 03 (S) Verzoekplaten 12.03 <S) Boter. Klaas en prijzen 14.03 (S) Polder- popparade 1603 (S) Europarade NOS 18-03 De vacaturebank 18.10 (S) NOS-maal. TROS 19.02 (S) Poster 20.02 (S) Ferry Mail's Soul Show 22 02 (S) Seajun jazz en blues. 23 02 (S) Close-up 0 02 (S> De Hugo van Gelderen Show. met LP-vrtrk 1 02 -7 00 (S) De Nachtwacht HILVERSUM IV (PM-kanalen) KRO 7 00 Nieuw* 7 02 (S) Badincrie klassieke ka mer- en orkestmuziek. 9.00 Nieuws. 9.02 (SI Aan woorden voorbij gedachten ter overweging. 9.10 (S) Bariton en piano. 9 30 lk sta hier niet voor de banken te praten de vele aspekten van het onderwijs. 10.00 (S) TV NEDERLAND I 11.10 NOS/NOT: Schooltelevisie 14.00 Schooltelevisie 15.00 EO: The Wakons. tv-sene 18.15 TEL£AC: Wereldgodsdiensten, lat 10 18.45 NOS. Bereöoot 18-68 NOS: Journaal 19.05 EO: De kmdeduant 19.30 Hel kieme huis. tv-sene 20.20 Aan de onbekende God. cumentaire 20.50 Eskimo-dochter, documentaire 21.36 NOS: Journaal 2160 EO: Vanuwüfcrogen. muziekprogramma 22.15 Christenen vandaag, gesprek 22.45 NOS: Journaal NEDERLANO 8 18.45 NOS: Toeristische Ops 1865 Journaal 19.05 KRO; Wldue de Vtung 19.30 Crffers en letters, kwis 20.00 NOS: Journaal 20.25 KRO: Koningen en paupers, tv-sene 21.15 Rond|e theater 22.05 Brandpunt 22.45 Napraten op donderdag, gesprek 23.15 NOS: Journaal «»€T© I© CO POM m.6 O Maarten Nederhorst ging „Nu staan u nieuwe verwikke lingen te wachten. Als ze 's avonds haar hulswerkt moet maken op haar kamertje en de buurvrouw oppast omdat haar ouders naar een feestje zijn en Jolanda niet alleen kan blij ven besluit ze Ineens weg te lopen. Ze pakt wat kleren bij elkaar en sluipt de straat op en belandt in een café. En zo ontrolt de geschiedenis zich verder in deel drie en vier. Tenslotte zal er op zondag 6 februari 's avonds tussen 21.50 en 22.25 uur op Hilversum 2 een discussie in de studio worden gehpuden over de problematiek van weggelopen kin deren en hun ouders. Zoals meestal het geval is konden deze week slechts de eerste twee delen door journalisten vooraf worden beluis terd. zodat geen totaal-beeld kon worden verkregen van de serie „Jo landa loopt weg" en van dè dis cussie. Nu gaan we eerst even naar Campa nula terug, waar de dikke wachtmeester Zwiebelmann de orde liep te handhaven. Ach, veel orde viel er niet te handhaven, want dat kleine Campanella was een rustig en vrij suf plaatsje. De bevolking keek eens nieuwsgierig naar de bezetten de macht en een klein kind liep ernstig te spelen met zijn trekwa- "gentje. Het enige, dat nog een beetje leven ln de brouwerij bracht, was het terrasje van de herberg „De Ver gulde Druif". Op dat terrasje zat Fritzl von Köpenick voor enkele centjes een glaasje wijn te drinken. Doch men denke nu niet dat hij zijn tijd doorbracht met niets doen en alcoholisme. Integendeel! Hij zat ge bogen over een gewichtige staf kaart, waarin nu nog niemand be grijpt hoe hij er zo gauw aan kwam! HIJ kuchte eens en zei met een ern stig gezicht tot zijn adjudant: „Ik geloof, dat we zonder veel te genstand te ontmoeten wel tot Ro me kunnen oprukken." Maar de arme Fritzl zou niet naar Rome kun nen oprukken, want er gebeurde iets héél anders. Plotseling werd zijn aandacht namelijk getrokken door een verschrikkelijk gedreun en ge schreeuw. Kreten als ,Weg met Sla- vonlë!" vervulden de lucht en de grond trilde zo hevig, dat het wel leek of alle olifanten ter wereld tege lijk waren losgelaten en gezamenlijk ln de richting van Campanella marcheerden. Ook de opper wachtmeester Zwiebelmann spronl onthutst op uit zijn anders zo rustf ge en waardige gang. Verstoord blil^ te hij ln de richting vanwaar heP geschreeuw klonk. Wie waagde hare daar zo ordeverstorend op te trérjte den? Doch wie zal de ontzettinL x beschrijven van al deze dappere lit-i. den, toen zij door het poortje op hej* pleintje van Campanella blikten efcei ln de verte een héél leger ontwaain. den, dat er met tanks en al kwaifcn aanrennen? „Te wapen!" riep kJ|ons pitein Fritzl nog maar hij was al tLze laat. Daar ontstond al een spontaai straatgevecht van man tegen mar Een verschrikkelijk gevecht was ha<e en de Slavonièrs weerden zich weealh kelijk als leeuwen, hetgeen op heeeft plaatje ook duidelijk te zien is. lten BIJ mij is daardoor de vraag blijven hangen w.at nu precies de bedoeling is van de serie. Gaat het er louter om een nieuwe programmavorm te ont wikkelen die net boven datgene uit komt wat er al ls en die knap vak manschap toont? Dat laatste mag best gesteld worden! Of zit er een ideële en menselijke intentie achter om gezinnen waar dergelijke conflicsituatles ontstaan en waar men in een kringetje blijft ronddraaien wat hulp te bieden? Misschien zal dat in de discussie iets duidelijker worden. Dan hebben de ouders van Jolanda hun best ge daan voor meer dan alleen een radi oprogramma met de dure naam van „experimentele radioconstructie" die de nieuwsgierigheid van de bui tenwacht bevredigt. Bij de afluistering van de eerste twee delen vooraf ls me dat niet helemaal duidelijk geworden. Wel stelde een collega de vraag of het meedoen van de ouders geen oud zeer naar boven haalde. De gevoe lens van Jolanda zelf kwamen niet ter sprake. Maarten Nederhorst gaf toe geen psycholoog te zijn zo ie mand zou wel op zijn plaats zijn geweest bij de voorbereiding. Hij liep vaak „op het randje van het ravijn". Wel kon hij constateren dat de ou ders al spelende nader tot elkaar kwamen. De kwestie met Jolanda had hen nogal verwijderd, maar er kwam enige verbroedering tot stand. De eerste aflevering ls morgen, vrij dag 14 januari. VANDAAG Aubade: klassieke en moderne muziek. 12.00 (S) Rondom Ravel (2). 14.00 Nieuws. 14.02 Hoogachtend herhalingen van programma's. 15.00-17.00 (S) Kollage van alledaags en zeldzaam. VANDAAG 70 - „Voor mijn part," zei ze tenslotte. „Als hij niet alleen wil komen moet hij haar maar meenemen. Ze kun nen ln een van de bijgebouwtjes wonen en dan zien we wel verder. Maar ze moeten ln de grote kerk trouwen. Mijn zoon zal niet met een vrouw ln bed kruipen als le in de kapel van de afgescheidenen ls ge trouwd." Paul dacht er een ogenblik over na. Kennelijk wilde Martin dolgraag dat Will bij hem terugkwam. Als oudste van de zonen Codsall zou hij de pacht van de hoeve erven, zoals ln de vallei gewoonte was. Maar Paul vroeg zich af of het verstandig was. een ophartige jongen als Will en een bijdehand meisje als Elinor in de buurt van de Codsalls onder te brengen, binnen bereik van Arabel la's scherpe tong. Hij wilde dat Rudd of Claire bij hem was om hem hierin te raden. Een voorval als dit kon onmin zaaien tussen hem en zijn pachters. Toen zag hij opeens weer voor zich hoe stralend Will er had uitgezien en moest hij eraan denken dat Sydney Codsall de lieve ling van zijn moeder was het zou best kunnen dat Will de Vier Winden helemaal niet zou erven. Zonder er doekjes omheen te winden zei hij: „Nee, dat gaat niet aan, mrs Codsall. Will is bijna meerderjarig en voor. zover ik hem ken wordt hij liever zelfstandig. Hij mag de Priorij pach ten als hij graag wil, maar ik zal er wel voor zorgen dat hij uw aanbod, hem weer thuis te laten komen, te horen krijgt." „Wilt u het hem aanraden?" vroeg Martin die in tegenstelling tot zijn vrouw, dodelijk bleek was ge worden. „Ik zal het hem vertellen," zei Paul. „maar ik vind wel dat Elinor en hij zelf moeten uitmaken wat ze willen." „Ik kan mijn oren niet geloven," zei Arabella. „Nee, ik kan mijn oren niet geloven." Ze beende naar de deur van de bibliotheek, terwijl Paul opstond. „De jongen moet de kans krijgen zelf zijn weg te zoeken, mrs Cod sall." zei Paul. „Het heeft geen zin hem in het harnas te Jagen door te willen uitmaken met wie en waar hij „De Boekeri), Baarn" trouwt. En er zijn hier gezinnen die aan dat van de Willoughby's niet kunnen tippen." BIJ de deur draaide ze zich om. „Inderdaad," zei ze en draalde zich bij de deur om. Haar blik was zo venijnig als van een slang. „Er is maar een gezin erger dan dat van de Willoughby's, mr Craddock. en dat zijn de Potters. Als Will zijn oog op een van die Pottersnolletjes had la ten vallen, zou u hem nog helpen, geloof ik, en ons omlaaggehaald hebben tot hun niveau." Hij zag in dat hij haar niet kon overtuigen. Haar vooroordelen wa ren te sterk. Hij had van nu af aan een vijandin, besefte hij. Nog een maal probeerde hij haar op andere gedachten te brengen. „Heus, mrs Codsall, ik moet zeil beslissen wat ik juist vind en wat niet wat de juiste weg is voor Will en voor de Willoughby's en ook voor u. Als ik doe wat u vraagt leidt dat tot nog meer moeilijkheden." Ze keek nog eenmaal om en ver dween. maar Martin bleef even bij Paul staan. Hij haalde zijn schou ders op en spreidde in een gebaar van wanhoop zijn beide handen. .Kunt u niets met haar beginnen?" vroeg Paul. Martin keek hem aan zonder met zijn ogen te knipperen en zei: „Nee, sir, ik speul et niet klaar; et is me nog nooit gelukt. Niemand krijgt der zover. Ik ben zelléf iemand die voor de vrede is. Net als in de Bijbel staat draai ik me andere wang naar iemand die me heit geslage. En toch ben ik et er na twintig jare nie meer mee eens. De Schrift ken zich wel vergisse. Ik heb me leve lang de gebode nageleefd, mot je zien wat dervan terechtge- komme is." Hij ging zijn vrouw achterna. Paul trachtte zichzelf ervan te overtuig© dat dit voorval niet belangrijk wak~> maar dat lukte niet helemaal. Hi! IJ werd nijdiger op zichzelf dan oj Arabella. Nee, de ouwe George L( veil zou hier wel raad op gewetef^ hebben, dacht hij. DEN long leste Wordt vervolgbar feerd kerk titelt ftood Vul horizontaal ln: 1. gebogen been, 2. bijenhouder, loot. 4. hoog bouwwerk, 5. zuKOp vrucht, 6. heideplantje. 7. pilaar, guld voertuig, 9. lofspraak, 10. Paard. Jonde Bij juiste oplossing vormen de tfhelei ginletters de naam van een beroe wijs. besti Oplossing van vorige puzzel: 1. ak derw laak. 2. moer, roem, 3. Edam madtnu g 4. tier riet. 5. idem demi, 6. sta onde mast, 7 toom moot het i AMETI8T aldu „Tek

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 4