Bidden voor een christelijk I Vandaag Bij id e d ood van d s. J 1. Gronloh Ontvoerde Argentijnse theoloog leeft nog Onze adressen: Zweeds verbod op kloosters opgeheven Brief bisschoppen over r.k. onderwijs Conferenties Kerk afgebrokkeld door gebruik van slechte stenen VOORBIJGANGER Meer katholieke Westduitsers DONDERDAG 13 JANUARI 1977 KERK - BINNENLAND door ALDERT SCHIPPER Van Argentinië weten we. ook door de ontvoering van de theoloog professor Mauricio Lopez, in de kerk iets af. Over Brazilië, het andere land waarvoor door de gereformeerde kerken in Friesland gebeden wordt, hebben de plaatselijke bisschoppen een boekje opengedaan. Dit is gebeurd in een herderlijke brief van de nationale bisschoppenconferentie. Nog niet zo lang geleden was de enige bisschop die je in het buiten land hoorde klagen over zijn overhe den de ..rode" bisschop van Olinda en Recile. Dom Helder Camara Sinds zijn aanklachten tegen het re gime echter niet meer in de pers mogen worden afgedrukt, hebben zijn collega-bisschoppen zijn taak overgenomen Het hoogtepunt is tot dusver de herderlijke brief en de eind vorig jaar gepubliceerde brief, waarin de bisschoppen klagen, dat in het Braziliaanse systeem het recht en het geweten te koop zijn en dat de armen geen recht van spreken hebben De kerk wordt door de regering steeds meer beschouwd als haar te» genstandster. Het gevolg hiervan is dat priesters gemarteld worden, dat predikanten zomaar verdwijnen en dat bisschoppen onder censuur wor den geplaatst of worden ontvoerd Ruw In hun herderlijke brief schrijven de bisschoppen dat hun collega dom Adriano Hipolito, de bisschop van Nova Iguacu. op klaarlichte dag en kele straten van zijn huis werd klem gereden door twee auto's met vijf of zes gewapende mannen met pisto len. Op ruwe wijze dwongen zij de bisschop in hun auto over te stap pen. Ze zetten hem een kap op het hoofd, boelden zijn polsen en dwon gen hem zich te buigen, zodat hij van bulten niet gezien kon worden, ter wijl de wagen met grote snelheid wegreed. De kidnappers sneden alle knopen van de soutane van de bisschop Na ongeveer dertig minu ten stopten ze de auto en trokken de bisschop al z'n kleren uit. zodat hij geheel naakt was. Ze trachtten hem de hals van een fles brandewijn In de mond te duwen. Zodra de bisschop zich daartegen verzette, lieten zij hun idee varen Ondertussen schreeuwden ze dat ze van de ..Brazi liaanse Anti-Communistische Alli antie" waren, dat de bisschop een „verraderlijke communist" was en dat „straks bisschop Calhelros aan de beurt zal komen" (bedoeld wordt Dom Waldyr Calhelros. bisschop van Volta Redonda in de deelstaat Rio de Janeiro) Later brachten zij de bisschop naar een nogal afgelegen plaats. Nadat ze de bisschop volge spoten hadden met rode verf, zetten ze hem weer in de auto. Ze lieten hem vastgebonden achter op het trottoir van een straat in de wijk Jacarepeguó, ver van Nova Iguacu. Gevonden De bisschop werd gevonden door een paar mannen die hem wat kleren gaven en naar de dichtstbijzijnde parochie brachten. Wie de bisschop op deze behandeling hebben getrak teerd is door de politie nimmer ach terhaald. In oktober brachten een priester, pa ter Joao Bosco Penido Bumier en bisschop Pedro Casaldaliga van Sao Fellx een bezoek aan een politiebu reau in een dorp. waar een Indiaanse vrouw ernstig door de politie was mishandeld. De twee geestelijken wilden met een rustig gesprek met de aanwezige politiemannen tegen de marteling protesteren. De politie reageerde met beledigingen en be dreigingen. toen ze hoorden hoe deze willekeurige behandelingen aan de kaak werden gesteld. De pater kreeg een vuistslag en een stoot met een geweerkolf in het gezicht en een schot met een dum-dum-kogel in het hoofd. Gedurende de ongeveer drie uur dat hij nog bij bewustzijn was ontving pater Jaoa Bosco het sacra ment der stervenden en droeg God zijn lijden op voor het volk en de Indianen. Nadat hij. helse pijnen lij dend. naar de stad Goiania was ge bracht, stierf hij op 12 oktober om 17 uur. Ontvlucht Nadat de herderlijke brief gepubli ceerd was. werd de vermoedelijke moordenaar van pater Joao Bosco gearresteerd. Hij wist echter op on verklaarbare wijze uit zijn cel te vluchten en is sindsdien onvindbaar gebleven. De Braziliaanse bisschoppen pro beren er achter te komen wat de oorzaken zijn van dit soort politiek terrorisme, waar met alleen de kerk. maar ook andere organisaties slach toffer van zijn. Zij noemen als eerste de rechteloosheid van de armen in hun land. Het zijn voornamelijk ar men en weerlozen die de gevange nissen en politiebureaus bevolken. Dom Helder Camara, een profeet tot zwijgen gebracht In Brazilië opereert het zogenaamd Eskader van de Dood. een organi satie van politiemensen, die in hun vrije tijd „orde" scheppen, met mid delen, die officieel niet door de beu gel kunnen. Deze groep is berucht geworden. De bisschoppen wijzen er op dat politiemannen die beschul digd worden van moord, corruptie, handel in verdovende middelen en zedenmisdrijven, niet gestraft wor den. maar bescherming van hoger hand genieten, zogenaamd omdat zij bruikbaar zijn bij het bestrijden van politieke misdadigers. Op deze wijze wordt het beginsel dat ieder een gelijk is voor de wet basisbe grip in elke samenleving met voe ten getreden. Indianen De bisschoppen wijzen in hun her derlijke brief ten slotte op het lot van de indianen, die steeds meer van hun grond verliezen aan grote boeren en kolonisten. Hele stammen gaan ten onder als gevolg van de gedwongen aanpassing van de indi anen aan de westerse cultuur. waar zij regelmatig mishandeld wor den; ze worden vastgezet omdat ze geen identiteitspapieren bij zich hebben of opgepakt tijdens grote politieoperaties. Het zijn alleen ar men die opgepakt en beschuldigd worden als ze zonder beroep en vas te verblijfplaats zijn. Anders Voor de invloedrijken is de situatie totaal anders. Onder hen zijn misda digers die niet gestraft worden, om dat ze beschermd worden door de macht van het geld en door hun invloed ln de maatschappij; door hierover te zwijgen wordt de gehele maatschappij mede verantwoorde lijk voor dit onrecht. Door dit meten met twee maten wordt in onze maat schappij de indruk gewekt dat het verkrijgen van recht meer te maken heeft met het bezitten van geld dan met het feit dat men een mens is. Op de onlangs gehouden algemene ver gadering van de Orde van Advoca ten in Bahia werd de bezorgdheid om de huidige situatie als volgt ge formuleerd: het strafrecht bestaat allen voor de armen, niet dat het hen beschermt maar omdat het slechts op hen met grote strengheid wordt toegepast. Het erge en ergerlijke van deze kerkvervolging is dat zij wordt uit gevoerd door een regering die be staat uit mensen die zich goede ka tholieken noemen en onder sanctie van een Lutherse president. Wij heb ben hier niet te maken met Godloo chenaars of blinde heidenen, maar met mensen, die zich zelf beschou wen als vertegenwoordigers van het beste dat de christelijke cultuut heeft voortgebracht. Het zijn vaak trouwe kerkgangers, die vol zijn van fraaie gedachten over het hierna maals. Zij maken echter met hun verwaten optreden geloof en chris tendom tot een bespotting van de Heer. die zij zeggen te dienen. UIT Korte, duidelijk geschreven, liefst aan ééa kant getypte, brieven kunnen worden gestuurd naar: Secretaris Hoofdredactie Trouw/ Kwartet. Postbus §59. Amsterdam. BIJ publlkatle wordt de naam van de schrijver vermeld. VAN LEZERS Overlevenden (1) Trouw van 6 januari berichtte ons over een wetenschappelijk opgezet onderzoek naar de sterfte onder overlevenden uit de concentratie kampen met de „verrassende conclusie" dat die beneden het ge middelde van het gehele Neder landse volk Ugt. Voorts dat de on derzoekers. tastende naar de verkla ring van dit verschijnsel, allerlei fac toren opsommen, die voor henzelf geen afdoende bewijskracht hebben. Op onze beurt vragen wij ons ietwat verbaasd af of niet een eerste, voor de hand liggende factor vergeten is. Bi die van de „survival of the fit test" De ontberingen veroorzaak ten o.l. een natuurlijke selectie, zo dat de overlevenden (ook de zieken en verzwakten, die er tóch nog bo venop kwamen) een groep van ge harde. bijzonder sterke mensen vormden met goede kansen op oud worden llardegarijp C. Mak Overlevenden (2) In uw bericht over overlevenden uit concentratiekampen wordt ver meld. dat aan „ontbering" ln 1945 het sterfte-cljfer tien maal zo hoog was als bij de overlevenden van de hongerwinter Voorts bij t.b.c. twee maal zo hoog? Men noemt dit dan een uitzondering. Men heeft er achtduizend onder zocht. Uit het overzicht in Trouw blijkt niet. welke overlevenden men heeft onderzocht. Ik bedoel, uit wel ke concentratiekampen? Spreekt men dan nu over een naar verhouding lager sterfte- gemiddelde op dit moment, dan be treft dit voornamelijk de z g. „ster ken", die nog ln leven zijn. Maar vraag niet onder vaak welke omstandigheden en in welke situa tie! Denk maar eens aan de „geeste lijke" handicaps! Ik acht dus de ..ondersterfte" een dubieuze conclu sie. Volledigheidshalve moge ik er aan toevoegen, dat ik zelf een over levende uit Auschwitz ben en volle dig in het „arbeidsproces" na dc oorlog ben opgenomen, althans tot één jaar vóór mijn pensioen. Amsterdam Mr Herman Boasson Vesper Wie heeft eigenlijk uitgemaakt, dat de tv-vesperviering de meest4 geëi gende presentatie van het evangelie AMSTERDAM Posfbus 059 Wibauistraai 13i Tel 020 913456 Tele* 13006 ROTTEROAM/DORDRECMT Postbus 948 WesiWaah 9 Rotterdam Tel 010-115500 DEN HAAG/LEIDEN Postbus 101 Parkstraat 22 Den Haag Tel 070-469445 ZWOLLE /GRONINGEN Postbus 3 Meikmarki 56 Zwolle Tel 05200-17030 is? Is daar ooit een onderzoek naar ingesteld, ook bij ouderen en lang durig zieken? Voor hen die nog in staat zijn de morgendiensten ln hun kerk bij te wonen, mag zo n vesper- uitzending zoiets zijn als „het snoep je van de week". Ik weet, dat velen verlangend uitzien naar een „gewo ne" kerkdienst op de tv. waar geen select groepje, maar de gemeente de blijde boodschap hoort en bezingt Dan kunnen ze meezingen met de prachtige liederen uit het nieuwe liedboek Ook voor de rand- en bui tenkerkelijken. voor wie soms de kerk een afgeschreven zaak is kan het goed zijn. wanneer ze zien en horen, hoe ook nu nog vele duizen den door het evangelie geboeid wor den en God in gebed en Lied danken voor Zijn onuitsprekelijke genade in Christus, de Heer. Arnhem M. de Groote Supporters (1) Tot mijn verwondering legt nie mand de vinger bij de ooizaak van de vernielzucht: de drank! Even wordt het vermeld; veertien tot vijf tienjarigen die danig de drankfles hadden aangesproken: de drank maakte hen van mensen tot wilde, verscheurende beesten. Waarom zwijgt men over deze oorzaak? Is het alcoholprobleem taboe geworden? Hoe komt dat, hebben die jongens thuis al „hun pilsje" geleerd te drin ken? Laten we toch wakker worden; stoppen er mee! Oeen alcohol meer te koop in de stadions en de treinen en dat is het enig nodige! Emmeloord E. Visser-Bloem Supporters (2) Het moet toch mogelijk zijn deze jongeren duidelijk te maken dat ze door hun gedrag op de verkeerde weg zijn. Wil men van deze ellende afkomen dan zoeke men onverwijld contact met deze Jongeren en prate met hen over hun beweegredenen. Utrecht D. C. J. Oosting Supporters (3) Een oplossing is om zo'n stelletje een gewapende macht van 25 mari niers mee te geven om de orde te handhaven Tweede oplossing: zet voor deze lieden een trein klaar die bestaat uit een diesellocomotief plus een aantal gesloten goederen wagons. Ik wil dan wel vragen aan de rangeerders deze wagons niet te strak te koppelen, en aan de machi nisten om bij het remmen niet te voorzichtig te wezen. Het resultaat kunt u zien bij aankomst op het station. Wassenaar J. E. Oosterling Gein De heer Looijen vond de lijst van bijbelse persoons- en plaatsnamen lang niet ver genoeg gaan en haalde ook nog woorden aan als tov en mazzel. Mag ik hem wijzen op een boekje genaamd Uit Mokum en. de Mediene. Joodse woorden in Neder landse omgeving, geschreven door H. Beem Heiloo F. E. Jansen-Deen Provincies (2) Het wetsontwerp. Ingediend door minister De Oaay Fortman en staatssecretaris Polak voor de her indeling van het regionaal bestuur is een miljarden verslindend wets ontwerp waar de belastingbetaler niet mee is gediend. Het levert mo gelijk een paar hoge posten op voor oud-ministers. Om het dan nog iets aannemelijk te maken: er zal dan meer aandacht geschonken worden aan het milieu, het stokpaardje van minister De Gaay Fortman. Iedere •Nederlander die niet aan politiek doet zou daar wel intrappen. Laten ministers die verkondigen „iedere Nederlander een stapje terug" een daad stellen door dit wetsontwerp te schrappen. Die vier miljard, en nog meer zouden beter besteed kunnen worden aan het bedrijfsleven. Zeist D. Hoekstra Provincies (3) Er zijn eerder voorstellen geweest voor de vorming van 66 gewesten en daarna voor 44 gewesten en vervol gens voor 26 provincies. Nu is er een voorstel voor 24 provincies, waarbij de minister zelf stelt, dat het voor stel ook voldoende ruimte biedt voor indeling in een aantal tussen de 15 en 30. Als met de aantallen zo willekeurig kan worden omgespron gen. dan zou het ook wel eens 11 kunnen worden. Die zijn er al en dat spaart dan miljarden, die dan in plaats van voor het opbouwen van een bureaucratie kunnen worden ge bruikt om iets te doen. Er is geen reden langer te wachten. De reorga nisatie van het politie-apparaat tot provinciale politie kan nu reeds plaatsvinden. De herindeling kan in versneld tempo doorgaan. De zogenaamde pregewesten blijven gemeenschappelijke diensten voor gezondheid, onderwijs, brandweer enz. behartigen. De provincies wor den Intern gereorganiseerd bijvoor beeld door Instelling van provinciale streekcommissies en het benoemen van meer dan zes gedeputeerden. Nu op rijksniveau de ene dwaling volgt op de andere, is er reden voor een gezamenlijke actie van de 11 provincies. Arnhem II. H. Bod Rectificatie In de brief van de heer Van der Hoeven in de krant van gisteren stond een zetfout. Hij bedoelde, dat Jezus geen uitverkiezingsleer ver kondigde. (ADVERTENTIE) Deze week in Hervormd Nederland o.a.: Interview met Pater van Kilsdonk Opjaagsystcem breekt boeren de nek Geweld ais middel tot verande ring Werkgevers dreigen zich te over spelen. Israel en de Palestijnen; onvermij delijke toenadering. Kinderen krijgen hoe gaat dat? ik abonneer mij op/vraag een proefnummer van Hervormd Nederland. ab.pnjs 28,50 per halfjaar Zonder postzegel verzenden aan: Antw.nummer 1776, Den Haag. Bel len mag ook: 070-512111. Ook in df losse verkoop. LEUSDEN/GENÊVE Mauricio Lopez, de ontvoerde Argentijn se theoloog, die op de loonlijst staat van de gereformeerde zending, leeft nog. Zijn familie heeft een handgeschreven brief ontvangen, waarin hij meldt dat hij gezond is en goed wordt behandeld. De wereldraad van kerken heeft ten tweeden male aan de Argentijnse president Videla een onderzoek ge vraagd naar de verblijfplaats van STOCKHOLM De nieuwe Zweed se regering heeft het verbod op het vestigen van kloosters opgeheven. De laatste jaren neemt de belang stelling voor het kloosterleven, voor al ook onder protestanten, toe. In 15 jaar zijn er tien religieuze huizen bijgekomen. Er zijn 12 katholieke kloosters in het land, die met een speciale toestemming zijn opge richt. New York Het kerkbezoek in de VS is in achttien jaar niet zo hoog geweest als vorig jaar. Gallup heeft bekendgemaakt dat 42 percent van de Amerikanen in een ondeizoek zeiden dat zij de voorgaande zondag naar de kerk waren geweest. Voor katholieken was het getal 55. voor protestanten 40 procent. Ameri kaanse vrouwen gaan meer naar de kerk dan mannen en jongeren gaan minder naar de kerk dan de ouderen. UTRECHT De r.k. bisschoppen zullen volgende maand een herder lijk schrijven over het katholiek on derwijs publiceren. Het is de bedoe ling. dat deze brief zondag 13 februa ri op grote schaal wordt verspreid in de parochiekerken. De tekst is deze week door de bisschoppenconferen tie goedgekeurd. Er is lange maan den aan gewerkt. Zestig ouders en personen uit de onderwijswereld zijn erbij betrokken geweest. door prof. dr. C. H. Lindijer Gisteren was in Arnhem de begrafenis van ds. J. Gronloh. Zeer onverwacht is hij, tijdens een buitenlandse vakantie, overleden. 65 jaar oud. De lutherse kerk in Nederland heeft in hem een bekwaam en zeer toegewijd dienaar verloren. Nadat hij in de vooroorlogse Jaren theologie had gestudeerd in Amster dam, was hij predikant in Bodegra ven, Deventer en vele Jaren, tot aan zijn emeritaat ln Arnhem. Hij was een enthousiast en hartelijk pas tor ln zijn gemeenten. De theologie was niet het terrein dat hem speciaal boeide, wel het werk ln de gemeente en in de landelijke kerk. en bijvoor beeld ook liturgie en het religieuze toneel. Zijn organisatorische gaven toonde hij o.a als organisator van de luther se kerkdagen en vooral ook daarna als secretaris van de synode en de synodale commissie. Het was in een kleine kerk als de onze werk dat moest gebeuren naast het predi- kantswerk. vaak in de zogenaamde „vrije tijd". Oeweldig veel arbeid heeft ds. Oron loh in zijn synodale jaren veizet, vergaderend, brieven schrijvend en telefonerend en zijn kerk vertegen woordigend op vergadering of confe rentie. En het fijne was dat hij hier bij niet de allure^ kreeg van een kerkelijke autoriteit die het wel eens vertellen zou. Hij bleef menselijk, bescheiden en hartelijk. Maar heel kort heeft ds. Gronloh van zijn emeritaat geprofiteerd. Het ging vorig jaar in en hij bleef nog het werk voor de synode doen. Velen zullen hem met verdriet nu missen, in zijn vroegere gemeenten, in de bestuurs organen, in de oecumene. Ik heb ds. Gronloh op een kerkdag eens horen preken over de tweede slaaf uit de gelijkenis van de talen ten: de man die twee talenten had, die nooit opvalt naast de slaaf met de vijf talenten en de luie slaaf, maar tot wie de Heer toch ook zei: welge daan. jij goede en getrouwe slaaf. Over weinig ben je getrouw geweest, over veel zal ik je stellen, ga in tot het feest van je Heer. Deze tweede knecht lijkt misschien wat op ds. Oronloh. In elk geval: hij preekte en leerde nooit om meer te zijn dan zo. Dr. C. H. Lindijer is hoogleraar aan het Luthers seminarie aan de Univer siteit van Amsterdam. Koffie In een gezellige gelegenheid waar ik 's morgens vertoef zitten we op het koffieuur te genieten van de on volprezen koffie Zegt er plotseling iemand: „En nu wordt de koffie weer goedkoper t Stond ln de krant, hoorde ik. 't zou geloof ik veertig centen wezen." 'k Lees wel twee kranten maar op dat prille uur had Ik die toch niet helemaal uit gelezen. Dus, 't was niet tegen te spreken. Als het toch in de krant gestaant heeft! Tot ik in het middaguur dat stukje in Dichtbij en Verder las met als kop erboven ..de koffie woordt goetko- per". 'k Heb in mezelf gegrinnikt en ervaren de grote kracht van een krantenbericht, 't Stond in de krant en in dit geval niet eens ln een sensatieblad, dus 't wordt geloofd. Zelfs in een kinderspelling! Geluk kig het land waar men zich over de prijs van de koffie nog druk kan maken. Schiedam-Kethel J. Vink Stervensbegeleiding. 21-24 januari in Putten. Inf. en aanm. ICCC- jeugdcontact. postbus 80. De Bilt. zuid-Afrika, spiegel van onze sa menleving. Regionale studie dag. za terdag 15 januari tien uur tot half vier in Groningen-Helpman. Opstandingskerk. m m v Horst Kleinschmidt. K Maartense. dr P Wlepkema. prof dr H N. Ridderbos en ds Ntoane Anders gelo-ven. Conferentie voor ouderlingen over de ruimte in de kerk. m m v. drs. N. A. Schuman. zaterdag 22 Januari van half elf tot vijf uur. Toerustingscentrum te Leusden (tel. 033-43244). Zin in zelfstandigheid, wee- kendcursus met zelfstandig wonen den van 30 jaar en ouder. 22-23 janu ari. Den Alerdinck. Laag Zuthem (tel. 05290-5411. Een duidelijk boekje Men behoeft niet het gehele boek) „Ras, volk en natie, en volkerenvej houdingen in het licht van Schrift", goedgekeurd en aanvaai door de Algemene Synode van Nederduitse Gereformeerde Kerf oktober 1974 (Kaapstad-Pretoria gelezen te hebben om vooral uit hi laatste hoofdstuk over huwelijk a gemengd huwelijk te weten te kl men waar het om gaat. De in Zui/ Afrika bestaande kerkelijke weigf ring om een zg. gemengd huwelijk te zegenen wordt hier conseque een „waarschuwing genoemd uitspraak van de Gereformeerde C cumenische Synode (Lunteren). c kerk en staat zich moeten weerho den om zulke huwelijken te verb den. omdat zij geen recht hebben o de vrije keuze van de huw lijkspartners te beperken, wordt hi als „eenzijdig en een oververeenvc diging van de feiten" gekwalificeei De kerk heeft een pastorale roepi om tegen zulke huwelijken waarschuwen „met het oog op gunstige complicaties van zulk e huwelijk voor de echtelieden z maat vooral voor hun nageslachlj Die waarschuwing komt neer op v gering van inzegening. Wat bedoi men met complicaties voor het r geslacht? Wie dat wil weten worl hier niet wijzer. Het uitspreken vÉ deze complicaties zou misschien v# dere complicaties in de verhoudif tot andere kerken opleveren. Wel ideologie steekt hierachter? 1 4 Zuidafrikaanse kerken proberen e 1 paar geloofsartikelen in de belijd nis te smokkelen. Zoals: „de eige heid van ieder ras". „De door G( gegeven verscheidenheid en iden teit." ,.De maatschappelijke stn tuursituatie". „De geestelijke encifa turele schatten die zij in een proc je van eeuwen verworven hebben". ,,1^ staat mag huwelijken die hierai» tekort doen verbieden. Terwille va" de „vrede". Dat zijn de zaken die Zuid-Afrika meer gezag worden te gekend dan het evangelie. Lopez. Hij werd in de vroege ochtend van nieuwjaarsdag door acht gemas kerde mannen uit zijn huis in Men- doza ontvoerd. Nu Lopez blijkbaar nog leeft en er geen losprijs voor hem is geëst be staat het vermoeden dat hij toch door semlpolitie is gearresteerd. Te genover de ambassadeurs van de Bondsrepubliek en de Verenigde Staten, die naar Lopez" lot hebben geïnformeerd, heeft de president van Argentinië echter gezegd dat hij op geen enkele zwarte lijst voorkomt en te goeder naam bekend staat. In de brief die Lopez aan zijn familie heeft gestuurd zegd, hij verder nog dat hij hoopt dat alles goed zal aflo pen en dat hij zijn verwanten bin nenkort weer zal zien. „Mijn geweten is schoon. Ik ben niets anders ge weest en ik zal niets anders zijn dan een christen, gewijd aan getuigenis en dienst aan de mensen, zoals ons geloof van ons vraagt". De wereldraad vraagt aan alle ker ken en kerkelijke organisaties, druk te oefenen op de Argentijnse autori teiten. teneinde Lopez' vrijheid te verkrijgen. Vanavond spreekt het moderamen van de gereformeerde synode over het lot van prof. Lopez. van een onzer verslaggeefsters ROTTERDAM De oorzaak van het afbrokkelen van stenen van de toren van de St.Laurenskerk in Rot terdam komt door het gebruik van slechte stenen (met haarscheurtjes) tijdens de wederopbouw van deze toren, die bij het bombardement in de meidagen van 1940 grotendeels verwoest werd. Dit heeft het onder zoek van de dienst van gemeente werken van Rotterdam uitgewezen, nadat afgebrokkelde stukken steen op straat en op de torentrans waren gevonden. Tijdens de restauratiewerkzaam heden, die van 1948 tot 1968 duur den, heeft men gebruik gemaakt van de na het bombardement over gebleven stenen, mede omdat er grote schaarste was aan zandsteen, men heeft evenwel verzuimd de kwaliteit van de „oude" stenen en de nog overeind staande muren na te gaan. Toen vorig najaar brokstukken van de toren naar be neden kwamen, werd aanvankelijk gedacht dat dit het gevolg was van de aanhoudende droogte tijdens de zomermaandea Een onderzoek heeft evenwel uitge wezen dat er haarscheurtjes in de stenen zitten, die moeten zijn ont staan door de grote hitte waaraan de stenen hebben blootgestaan tij dens het bombardement. Door die haarscheurtjes hebben de weersomstandigheden veel meer in vloed op de torenwanden dan in normale omstandigheden het geval is. De Laurenskerk is aan de plein zijde inmiddels afgesloten met hek ken, terwijl ook de rondleidingen in de toren zijn gestaakt. Welke maat regelen genomen moeten worden om verdere afbrokkeling te voorko men. wordt nog onderzocht. Beroepingswerk NED. HERV. KERK Beroepen te Krimpen a d. Lek,: K. Korporaal te Willige-Langer^ te Zeist: G. Bos te Terheijde; Waddinxveen. J. Verweüus te Vf nendaal. Bedankt voor Wezep en Kinderdijl C. A. v.d. Sluijs te Poederooijen Beroepbaar: G. Boër, laatstelijk zê digspred. te Ambon Van Boisotrii 5, Zoetermeer. L GEREF. GEMEENTEN IJ Bedankt voor Wageningen: A. Ho gerland te Krabbendijke. M. Fink De opperrabbijn van de joodse f4* meente in Den Haag, M. Fink. ho»j- een benoeming aanvaard tot rl", bijn in Engeland. Hij wordt rabh van de Saint Johnswood-synaga311 de centrale synagoge van LonclMJ De heer Fink (30 jaar oud en ztro van de opperrabbijn van Halna kwam zes jaar geleden naar Nediog land, omdat hij tot opperrabijn tms Den Haag benoemd was. Hij hfeei veel gedaan om het contact tusfacl de kerk en het orthodoxe jodendeva te intensiveren. Verwacht wordt, Itre hij in april of mei zal vertrek# a< Het is nog niet zeker, of zijn opïeft ger ln Den Haag weer de rang au opperrabbijn zal krijgen. Op bvc ogenblik telt het Nederlands Isfcgei lisch Kerkgenootschap twee opfcn rabbijnen, M. Just te Amsterquig die afgelopen zondag werd ge"n^_ leerd, en Fink. WIESBADEN - De Westduitse» tholieken hebben hun protestai landgenoten in 1976 getalsmatig passeerd. Er zijn nu 27,3 mil] katholieken tegen 27 miljoen prd tanten in de Bondsrepubliek, verschuiving wordt toegesc! aan beëindiging van het kei maatschap en het immigrerei mensen. pro g ek. *ta

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 2