William Halewijn schildert
volgens recept van Rubens
Litanie
Het
andere
Londen
Uw probleem ook het onze
'Ik vecht voor het herstel van de christelijke beschaving'
MAANOAG 10 JANUARI 1977
BINNENLAND
TROUW/KWARTET*
door Fred Lammers
OUD-VALKENBURG „Met
de portier van kasteel Oen-
hoes." zegt een vrolijke stem
aan de andere kant van de lijn.
als ik de kunstschilder William
Halewijn, bewoner van het dui
zend Jaar oude Zuid-Limburgse
kasteeltje aan de weg van Val
kenburg naar Schin od Geul,
opbel om een afspraak te ma
ken voor een gesprek.
..Soms zeg lk 'met de kasteelheer* en
ook wel 'met de schoonmaker", net
wat me te binnen schiet, en het is
allemaal waar. Ik zit hier moederziel
alleen als een kluizenaar en doe alles
zelf. ook het verkopen van kaartjes
aan bezoekers, die hier vooral ln de
zomermaanden naar mijn schilderij
en komen kijken, het rondleiden en
het restaureren van het kasteel,"
verduidelijkt William Hale wijn (49).
als lk een week later met hem door
zijn uitgestrekte woning dwaaL
Als lk de hal binnenstap en daar
wordt geconfronteerd met een la
waaimakende heteluchtblazer, be
grijp lk waarom William me op het
hart heeft gedrukt ln de oprijlaan
vooral te toeteren, omdat hij de ou
derwetse klepelbel, al heeft die nog
zo'n doordringend geluid, meestal
niet hoort. Het toeteren helpt wel,
want terwijl ik nog op de slotbrug
loop. steekt William zijn hoofd al uit
een raampje hoog ln het kasteel om
te roepen dat hij er aankomt
De heteluchtkachel valt in het kas
teel uit de toon. Het apparaat werkt
zo ontnuchterend in deze historische
omgeving, dat mogelijk daardoor de
veertig geesten, die volgens legen
den ln dit kasteel hulzen en die be
kend staan als „de intelligentla van
Oenhoes", zich in de elf Jaar dat
William in Oud-Valkenburg woont,
nog nooit aan hem hebben gemani
festeerd.
„Deze heteluchtblazer ls een nood
oplossing voor het verwarmingspro
bleem ln het kasteel. Ik heb hem
gekregen van een neef die er zijn
fabriekshal mee verwarmde maar al
lang op een ander systeem ls overge
schakeld. Toen lk ln 1965 het kasteel
ging huren van de Vereniging tot
behoud van natuurmonumenten,
vertelden ze me dat het huls geres
taureerd moest worden. Wanneer
was nog de vraag, maar met de aan
leg van centrale verwarming zou het
wel spoedig voor elkaar komen, be
loofden ze. Ik wacht er nóg op, en om
te voorkomen dat mijn schilderijen
en tekeningen verschimmelen heb ik
er dit op gevonden. Het helpt maar
gedeeltelijk," zegt William triest.
Dat hij niet overdrijft, blijkt als we
ln een zolderkamer terechtkomen,
waar zelfportretten en afbeeldingen
van hem dierbare familieleden han
gen. Op een paar tekeningen ls de
schimmel goed zichtbaar. William
ptuift erop af. „Die moet lk morgen
weer uit de lijsten halen, anders
gaan ze er onherroepelijk aan. Het ls
om er wanhopig van te worden".
William heeft een opgewekte natuur,
maar soms wordt het hem te veel.
Verweerde muren
„Toen lk hier ln 1965 kwam kijken,
was Genhoes ln gebruik bij een anti
quair. Alles stond vol met mooie
spullen en het leek heel wat. Toen
het leeg was en lk er voor het eerst
kwam. schrok ik geweldig. Al die
verweerde muren waar de kalk af
viel als Je er maar even met Je vin
gers aankwam. Mijn vader kwam
kort erop ook kijken. Zijn reactie
was: „Jongen, wat ga Je nou begin
nen?" Nu achteraf heb lk het ook wel
betreurd hier naar toe te zijn gegaan,
maar Ja. ik hoopte op die verwar
ming! De afgelopen Jaren ben ik zelf
aan het restaureren gegaan. Ik heb
inmiddels zeker een ton ln dit kas
teel gestoken. Dan zeg Je niet zo
gauw: lk vertrek maar. want dan ben
Je al dat geld kwijt."
„Hoewel, ik begin er de laatste tijd
steeds meer over te denken. Een
paar jaar geleden ben ik zelfs met
mijn hele hebben en houden vertrok
ken. Al mijn schilderijen heb ik toen
naar Los Angeles gestuurd. Daar zou
een nieuw museum voor mijn
werkstukken worden gebouwd. Ail es
was ln kannen en kruiken. De teke
ningen waren goedgekeurd en de
bouw kon beginnen, iets wat daar
niet zo lang hoeft te duren, en Juist
op dat moment kondigde president
Nixon bezuinigingsmaatregelen aan
en werd de bouw van het museum
onmogelijk."
„Daar zat lk toen met mijn schilde
rijen ln grote kisten. Met hej zomer
seizoen voor de deur ben lk uiteinde
lijk maar weer teruggegaan naar
Genhoes. Dat grapje heeft me tien
duizenden guldens gekost. Ik had
voor dat geld zelf verwarming ln het
kasteel kunnen laten aanleggen,
maar dat is praten achteraf. Nu het
steeds vaker voorkomt dat er schim
mel op schilderijen zit, denk lk ero
ver het William Halewijn-museum
voorgoed te sluiten en mijn
werkstukken te verkopen. Die schil
derijen zijn mijn kinderen en wat
doet een vader als hij zijn kinderen
niet meer kan geven wat ze nodig
hebben terwijl hij weet dat dit elders
wel mogelijk is? Dan is er in het
uiterste geval maar één oplossing: er
afstand van doen. Ik heb onlangs al
contact opgenomen met Sotheby,
maar wonderlijk, die veilingplannen
zijn op het laatste moment afge
sprongen. Misschien zorgt God nog
William Halewijn koningin en prins als gewone mensen
voor een oplossing denk ik
sindsdien."
Heilige land
William Halewljn is een religieus
man. Al zijn werkstukken zijn daar
van doortrokken, vooral de schilde
rijen die hij maakte in het Heilige
Land, zoals Leila, het meisje van
Jeruzalem, de dorsende Jongens in
de Jordaanvallei, het herderinnetje
van Berseba en het vluchtelingen-
jongetje bij Haifa. In de catalogus
van zijn werken heeft William onder
tal van schilderijen passende bijbel
teksten gezet. „Die stonden er ook
bij toen lk in Rome. Parijs, Londen
en Los Angeles exposeerde. Ze heb
ben me dat ontraden, maar ik sta
erop, omdat de religie de basis ls van
mijn bezig zijn. Ik heb mijn talent
van God gekregen en met deze gave
wil lk Hem dienen."
Visioen
„Ik vecht voor het herstel van de
christelijke beschaving. Al dat ab
stracte gedoe zie ik als duivels
geïnspireerde kunst om het schone
kapot te maken. Je hoort mensen
tegenwoordig vaak zeggen dat mo
derne schilderijen hen bang maken,
dat ze beklemmend zijn. Dat is goed
te verklaren. Er zijn maar twee mo
gelijkheden. Een schilder die niet bij
de gratie van God leeft, leeft bij de
gratie van de demonen en maakt
werkstukken die daar het spoor van
dragen. God geeft harmonie en
schoonheid, maar als Je Je niet door
Hem laat inspireren, trekt Hij zich
terug. Dat ls mijn ervaring." William
Halewijn heeft het er vaak moeilijk
mee gehad voor zijn principes uit te
komen. Het wordt hem dikwijls niet
ln dank afgenomen. „Maar ik zou
niet anders kunnen." zegt hij.
Het werkstuk dat hem het liefste is,
ls zijn „Christus met drie Indone
sische kinderen." Ik heb dat ln 1950
geschilderd op Celebes bij de rivier
de Tello, waar lk lange tijd met mijn
ouders woonde (William ls ook in
Indonesië geboren). Ik schilderde ln
die tijd vaak kampongbewoners,
vooral kinderen. Op een dag was lk
daar weer mee bezig, toen lk in een
visioen dit schilderij voor me zag. Ik
heb er drie maanden dag en nacht
aan gewerkt."
Nadat het op een tentoonstelling in
Australië grote belangstelling had
getrokken, kwam president Soekar-
no in 1952 met motorescorte naar
het huls van de schilder in Boger.
het vroegere Buitenzorg. Hij wilde
het schilderij meteen kopen om het
boven zijn bed te hangen." Ik zat er
erg mee, want als je Soekamo iets
weigerde, liep Je grote kans in de
gevangenis terecht te komen. Ik heb
hem eerlijk verteld dat dit werkstuk
erg veel voor me betekent. Nadat hij
had gehoord hoe wonderlijk het tot
stand was gekomen, zag hij van aan
koop af," vertelt William.
Korte tijd later liet koningin Zain,
de moeder van koning Hoessein van
Jordanië, William overkomen. De
vader van William was voor de VN in
dat land werkzaam en zodoende had
de koningin over zijn schilderende
zoon gehoord. Het was de bedoeling
dat William haar uitschilderde,
maar dat feest ging niet door omdat
de regering weigerde er geld voor uit
te trekken. Vandaar dat William nu
erg ingenomen is met de opdracht
die hij heeft gekregen om koningin
Juliana en prins Bemhard te schil
deren, een portret dat het koninklijk
paar namens een grote groep parti
culieren zal worden aangeboden ter
gelegenheid van hun veertigjarige
huwelijk.
Lieve moeder
„Ik schilder ze als gewone mensen,
de prins in jacquet, de koningin als
(foto: Anton Werker)
een lieve moeder van haar volk,"
zegt William Halenwijn. Het ont
werp van het schilderij is gereed. De
foto daarvan zal William deze
maand op Soestdijk gaan aanbie
den. Hij zal dan voor het eerst in zijn
leven het koninklijk paar ontmoe
ten." Want dat is een vereiste. Je
kunt nog zoveel foto's van mensen
bekijken en ze kennen van film en
televisie, maar als kunstenaar moet
Je ze ook echt meemaken. Dat is
nodig, wil je in een schilderij een ziel
kunnen leggen."
William Halewijn zal het schilderij
van het koninklijk paar, dat in het
voorjaar voltooid moet zijn, schilde
rijen volgens zijn beproefde metho
de, die is geënt op de wijze waarop
Rembrandt, Rubens en Titiaan
schilderden," Ik maak mijn verven
allemaal zelf. Daar is niets geen ge
heimzinnigs aan. Je kunt in oude
boeken precies lezen hoe dat moet.
Daarom verbaast het me dat ande
ren dit niet doen." Al woont hij nu al
weer geruime tijd in Nederland, toch
kan William Halewijn zijn geboorte
land niet vergeten." Ik zou liever
vandaag dan morgen teruggaan
naar Indonesië, en dat doe ik ook
zodra ik me geen zorgen meer hoef
te maken over mijn schilderijen. Ik
loop al een poos rond met het plan
op grote panelen het dagelijks leven
in Indonesië te gaan schilderen, het
leven van de gewone mensen: vrou
wen die rijstplantjes uitzetten, va
ders achter de karbouwen en moe
ders met hun kinderen. Er is zo veel
dat ik wil vastleggen. Indonesië is
een heerlijk land. Je weet niet hoe
mooi het daar allemaal is met die
blauwe bergen in de zon."
(Degenen die een bijdrage willen geven voor het
huwalijksgesehenk aan het koninklijk paar, kun
nen die overmaken op giro 1844 van N. V. Held
ring en Pierson, Korte Vijverberg S, Den Haag
onder vermelding Geschenk Juliana-Bernhard
40-jarige huwelijk).
door Mink van Rijsdijk
Is januari niet de minst aangename maand van het
jaar? Dat begin al, net een overjarige, taaie oliebol.
Overal stuit je op rommel, resten en kaarsvet. Kom
denk je. in een vlaag van nou-niet-zeuren, kom, maak
de kandelaars maar schoon. Helaas helpt actief zijn
niet, je kunt wel poetsen en soppen, maar dat
genieperige, ombestemde januarigevoel blijft. En je
zou het nieuwe jaar toch ingaan met de impulsen van
Kerstmis? Vasthouden zou je ze, erop teren, dat had
je duidelijk met jezelf afgesproken.
Natuurlijk geloof je niet meer in de legende van een
nieuw begin. De schone eerste bladzijde van het
nieuwe schrift is onzin. Maar waar komt dan toch dat
katterige gevoel vandaan dat er niets is veranderd?
Had je heimelijk wel op een wonder gehoopt?
Negatieve gedachten dringen zich aan je op. Je baalt
van zoveel dingen, van zoveel mensen ook. Ze stelden
je teleur, waren onhartelijk. Je baalt vooral van jezelf
omdat je je dat aantrekt. Trouwens ben je zelf dan
zo'n zonnetje? Helemaal niet, maar anderen willen
wel dat je het bent en van die claim baal je nog hel
allermeest.
Je hoeft niet naar buiten te kijken, want je weet het
wel: koud, guur, somber. Zo'n weerpraatje heb je
dan later met de postbode. „Wat wilt u?" zegt de man
„het is januari." Alsof je dat niet wist. In een laatste
poging tot medemenselijkheid vraag je of hij koffie
wil. Als hij nou ja had gezegd, zou de grauwe dag
misschien nog een beetje warm zijn geworden. Maar
de man zei dat hij last van zijn maag had net als altijd
om deze tijd van het jaar. Geen koffie dus. Wel
vervelende brieven. Je klungelt wat aan. Sopt de dag
door.
Er komt iemand langs die ook al niet vibreert van
levenslust en je vraagt of je misschien een gezellig
boek te leen hebt.
„Een gezellig boek, bestaat dat nog?" reageer je
bitter.
Dan krijg je de wind van voren. Je moet positief zijn
en dankbaar. Vooral dat laatste, want zijn er niet
zoveel mensen die het moeilijker hebben dan jij?
Kom, doe gewoon. Een januari-depressie? Die be
staat helemaal niet. Als de blaadjes van de bomen
vallen ja dan zijn sommige mensen wat somber,
maar nu de dagen weer beginnen te lengen is er alle
reden om opgewekt te zijn.
Ze zeggen: tel jij je zegeningen maar eens. Hoe doe je
dat als je ze niet ziet? Als ze er ooit waren, dan zijn ze
nu verdampt in de zure mist van januari en het duurt
nog erg lang voor het lente wordt.
Herkent u iets van deze kommer en ellende? Hoe dan
ook, grijp nu niet acuut uw pennentje om mij met
vurige woorden weer op het pad der blijdschap te
lokken. Ik ken weliswaar wel dollere perioden van het
jaar dan deze maand, maar bovenstaande zwargallig-
heid is niet de mijne. Ik tekende dit relaas op uit de
mond van een ander zo heet dat, hoewel ik het een
vreemde uitdrukking vind.
Waarom dit klaaglied genoteerd? Wel, de vrouw die
het mij vertelde zat echt in de put en niet zonder
reden, ze heeft een leven vol verdriet en problemen.
Ze wil daar wel eens over uithuilen.
Maar toen ik naar haar luisterde, betrapte ik mezelf
op onaardige gedachten. Ik luisterde niet met mijn
hart zodat haar verdriet me een beetje begon te
vervelen. Dat krijg je dan. Eerlijk gezegd was ook ik
het nieuwe jaar ingestapt met goede voornemens,
maar die strandden behoorlijk toen ik er aan haar iets
van had kunnen waarmaken. Wat kost het vaak een
moeite er even te zijn voor een ander.
Daarom moet het verhaal van de vrouw maar eens in
de krant. Dat u haar niet kent, is geen punt. Andere
mensen hebben ook hun verhalen. Die zijn niet 'altijd
leuk, dikwijls zelfs erg vervelend. Maar als ze oor in
en vlug weer oor uit gaan, worden ze een beetje
dodelijk. Voor de verteller én voor degene die de
kans krijgt er echt naar te luisteren.
)ij
Wie tegenwoordig voor een paar da
gen naar Londen vertrekt wordt vol
gestopt met goede raad en adviezen
over wat waar te zien of te kopen.
Het is misschien aardig daarom
eens van de grote paden zoals Ox
ford street. Regent street en
Knightsbridge af te wijken en te
kijken naar niet alledaagse
adressen.
Een van de wonderlijkste straatjes
is Beauchamp place, (spreek uit
Biesjemplace) een zijstraat van
Brompton road tussen Harrods en
het Victoria en Albert museum. Na
alle drukte van de grote winkelstra
ten een oase van rust en sfeer. Men
vangt een glimp op van het oude
sjieke Londen, van de gerestaureer
de Mews en de daaromheen liggende
grote huizen. Het lijkt wel alsof
Beauchamp place uitsluitend be
staat uit piepkleine exclusieve win
keltjes; antiek zilver en speelgoed,
giftshops (daar zijn de Engelsen
sterk in), een bijzondere winkel met
kostbare handgemaakte schoenen
en laarzen. De moeite waard zijn
twee Reject Shops, een voor linnen
goed en een voor serviezen. Het gaat
hier om kwaliteitsspullen met een
foutje, b-keus.
door
Annemarie Lücker
Het andere uiterste is Covent Gar
den, achter Strand. Hier waren een
paar jaar geleden nog de markthali^
len, maar net zoals de Parijse hallef
zijn ze naar elders verhuisd. Coven(L£
Garden is sterk in opkomst, want de
voormalige stalletjes met kun krul-ge
lerige ijzeren hekken veranderden^e
in progressieve modewinkeltjes, ga-jjj
leries, boekwinkels en restauranls.je,
Vlak bij Camabystreel zit in BeaJph
street no 65 (W 1) een winkel waai*'5
iedereen op het eerste oog zo voorbijxa>
loopt, maar die voor linkshandigele'
mensen een eldorado kan beteke-!in
nen. „Anything Lefthanded Limi-cel
fed" verkoopt scharen, aardappel-val
mesjes, blikopeners, kurketrekken ,ai
en messen, maar dan voor linkshan,nJ
digen. Voor kinderen, die het extra»110
moeilijk hebben in het begin, zijn er^e
kinderscharen, speciale pennen en
lineaals. U kunt zelfs een catalogus
aanvragen met bestelformulieren,Wa
waarin alle specifieke informatie en,
prijzen gegeven worden.
ey
Ie
icf
Wat u ook onderneemt in Londen, de
het bezoek is niet compleet zonder-at
een keer het ritueel van High Tea*1 s
met taarten en flinterdunne sandwi
ches te hebben genoten in een van de""
grote ouderwetse hotels, een evene-f
ment om niet snel te vergeten. I"
-9
i/i
Vragen (één per brief) zenden naar uw probleem ook het onzeT"
Postbus 507, Voorburg. Naam en adres vermelden. Eén gulden I
aan postzegels bijsluiten. Geheimhouding is verzekerd.
VRAAG: Is het mogelijk mij nader
te Informeren over de nadelige in
vloed van kleurshampoos. In hoe
verre zijn de geruchten waar dat ze
kankerverwekkend zijn (met name
borstkanker) of betreft dat bepaalde
merken? Wat is veilig en wat on
veilig?
ANTWOORD: Verleden Jaar lieten
wij ons uitvoerig inlichten in de Den
Hoedkliniek in Rotterdam. Na de
Tweede Wereldoorlog werd het ge
bruik van spoelingen en kleurverste-
vigingen algemeen door de Neder
landse vrouw geaccepteerd. Er werd
nog geen enkel geval van huidkan
ker geconstateerd als gevolg hier
van. Wat de toekomst brengt, ls niet
bekend. Als zoiets vele Jaren vergt
(30 d 40 men vergeleek het onder
zoek van patiënten die zoveel Jaren
geleden met asbest te maken heb
ben gehad) maakt een vrouw die op
een bepaalde tijd grijze haren gaat
ontdekken, en daaraan iets doet,
dat niet eens meer mee. Kanker ln
de weefsels van de vrouwelijke orga
nen komen helaas ook zonder
haarspoelingen voor. Wij zullen u
een afschrift van onze correspon
dentie over dit onderwerp toezen
den. Wie hiervan eveneens een foto-
copy wenst te ontvangen, kan deze
op de gebruikelijke manier zie
kop van de rubriek bij ons aan
vragen. De onkosten zijn voor ons
1,50. Wij willen dit bedrag graag in
postzegels van 55 cent en aanvullen
de waarden Ingesloten ln de enve
loppe ontvangen. Briefkaarten en
vragen zonder zegels worden terzij
de gelegd.
VRAAG: Als lk mijn huis beglaas
met polycarbonaatplaat. dat im
mers minder warmteverlies dan glas
heeft en onbreekbaar is (glasverze
kering wordt dan onnodig) kom ik
dan ook ln aanmerking voor
rijksbijdrage isolatie?
ANTWOORD: Wij hebben ons laten
voorlichten zowel door de importeur
als door een ambtenaar van het mi
nisterie van Volkshuisvesting en
R.O.A. Dit produkt heeft zeker zin
bij gebouwen waarvan de ruiten het
zwaar te verduren kunnen hebben,
sporthallen en dergelijke. Of voor
kogelvrije afscheidingen in banken,
voor huizen en auto's van oliemag
naten. Ook wel voor bescheiden ge
bruik door particulieren. Goedkoop
is het beslist niet en op een rijksbij
drage hoeft u ook niet te rekenen.
Jammer, want mooi ls het wèl.
VRAAG: In 1933 vertelde de onder
wijzeres ons dat de spelling vereen
voudigd was en dat allerlei woorden
nu met één inplaats van met twee
o's en e's werden geschreven. In een
afdruk van Trouw uit 1944 en ln
verschillende boeken uit die jaren
hield men zich daar niet aan: (wij
eeren onze dooden). Waarom niet?
Ik hield me er ook aan.
ANTWOORD: In die tijd moest men
roeien met de krikkemikkige rie
men. die men nog over had. weinig
papier, verouderde machines en
mensen, die heel wat achter den rug
hadden. Nu na meer dan dertig jaar
is het moeilijk zoiets uit te gaan
zoeken. Men werkte toen zes dagen
in de week op een redactie en ver
schillende kranten moesten na el
kaar gedrukt worden. Haasje repje
in een ontredderde tijd. We zullen de
werkers uit die dagen maar een
pluimpje geven voor alles wat ze wel
goed gedaan hebben, vindt u ook
niet. Krachtens de spellingswet van
1947 werd de nieuwe spelling in de
couranten Ingevoerd.
ANTWOORD: Als een van beide
echtgenoten overlijdt, houdt de an
der het eigen gedeelte en erft het
bezit van de overledene. De familie
leden van de overledene hebben ge
nerlei recht, tenzij er testamentaire
bepalingen zijn. Als de overgebleve
ne ook overlijdt, zijn de familieleden
van de laatste overledene erfgena
men. tenzij er een testament is. Nu
begrijpen we wel dat het in sommige
gevallen triest is. als bepaalde siera
den of meubelstukken „uit de fami
lie zouden gaan." Men kan daarvoor
regelingen treffen, ook zonder dat er
een testament is. door een codicil
(eigenhandig geschreven, gedateerd
en ondertekende beslissing). Niet
over geld of onroerend goed. Men
moet hier samen over spreken, zo
lang belden nog in leven zijn. Onze
raad: laat u door niemand opjutten
en geef niets uit handen in de tijd
dat u veel verdriet heeft over het
wegvallen van de echtgenoot(note).
Het zijn niet de sympathiekste fami
lieleden die in een dergelijke tijd
iets komen vertellen, wat kant noch
wal raakt.
VRAAG: Wij zijn bejaarde mensen,
zonder kinderen. Wij meenden, dat
na het overlijden van een van ons.
de ander alles zou behouden, maar
nu vertelde men ons laatst dat de
familie van de overledene recht
heeft op een deel van de nala
tenschap.
VRAAG: Is het schadelijk voor een
kanarie op of vlak bij een TV-toestel
te staan?
ANTWOORD: Als een mens te dicht
op de TV gaat zitten (en hoe vaak
kruipen kinderen niet heel dicht bij
het toestel) is dat beslist af te raden.
Hoeveel te meer zo'n klein wezentje,
afgezien nog van de zware geluids
trillingen. Hedenmorgen las ik in
een vakblad de klacht van een man
die hele dagen het gedreun van de
apparaten van z'n benedenbuurman
moest verdragen. „Ik wist nooit wat
hoofdpijn was nu wordt ik er
bijna dol van". Als een gezonde man
van 54 dat zegt, verklaart zoiets wèl
waarom het kanarietje van slag
is
VRAAG: Ik kocht dit najaar een
zwartfluwelen mantel, voor 98 gul
den die niet kleurvast is en afgeeft.
De zaak staat niet voor de kleur in,
werd gezegd, toen ik terug naar de
winkel was gegaan. Ook een stome
rij durfde de behandeling niet aan.
Wat moet ik nu doen?
ANTWOORD: Fluweel is een weefsel
dat uiterst kostbaar is om te ver
vaardigen en dat dientengevolge
niet goedkoop op de markt kan ge
bracht worden. Dit hoeft een mode
zaak niet expres aan de klanten te
vertellen, want het is bekend dat
men voor een prikje (nog niet eens in
de uitverkoop) geen 100 procent
kwaliteit kan verwachten. Een
shawltje is het enige om er minder
last van te hebben en verder valt er
niets aan te doen.
VRAAG: Gaarne het recept voor
boenwas, die tegelijk houtworm te
gengaat.
ANTWOORD: Twee delen zuivere
bijenwas, twee delen terpentijn, ver
mengen (verwarmen mag beslist
niet) daarna twee delen Cayennepe
per toevoegen. Deze was verdelgt de
houtworm, die er al in zit en verhin
dert aantasting als het nog niet het
geval is ook voor andere meubels.
Aanvulling door lezer: de Stichting
Advies- en begeleidingscentrum
voor het onderwijs. Tolstraat 129,
Amsterdam, gaf een uiterst handig
boekje uit: Historische kleding 700
jaar. Kosten 5.-. Stadsdrukkerij
Weesperpleln 6, Amsterdam, met
praktische aanwijzingen voor het
zelf vervaardigen. De door ons eer
der aangeraden boekjes waren in
het Duits en het Deens geschreven,
hadden wel plaatjes (meer dan 700
jaar» maar geen aanwijzingen. Har
telijk dank.
VRAAG: Bij mijn keramische
werkzaamheden heb ik te maken
met een glazuur, dat gifstoffen be
vat. Het is een prachtige kleur en ik
zou die graag willen handhaven.
ANTWOORD: Er zijn slechts bezwa
ren te verwachten als men deze
schaaltjes en kommetjes gebruikt
om er voedsel in te bewaren, bv
boter en melk. Eten van borden,
daarmee geglazuurd en het opdie
nen van eetwaren kan geen kwaad.
Dat duurt nooit zo lang. Het opdie
nen van salade en zure gerechten
moet men ook liever maar in hout en
glas doen. Vraag de catalogus van
VEKA Amsterdam aan
(Bloemgracht 132). In deze catalo
gus staat ook aangegeven wanneer
er vergiftige bestanddelen zijn.
HULP VAN ABONNEE: Hierbij*
stuur ik u een fotokopie van een hee61
oud stuk papier, waarop alle bijbePe'
boeken voorkomen. Daar werd imPY!
mers om gevraagd.
ANTWOORD: Hartelijk dank voafev
dit merkwaardige blad. Het is nieian
het veel gevraagde gedicht: Het hele i
lig Bijbelboek bevat enz., dat dint
bedoeling had de rijtjes van djo'n
opeenvolgende boeken er muurvasten
in te krijgen. (Op de wijs van psalqet
68 was het zeer meeslepend, zoals i|at
aan het gezang van de huisgenotebu
constateerde.) De belangrijkstjin(
plaats wordt hier ingenomen doch-ot
een merkwaardig lijstje van allerl%
getallen, van bv het aantal van djer
woorden van het OT en het NT (hdorr
woordje ende oftwel en komt 462^e]
x in de bijbel voor. De naam Jeh<jjeii
vah, 6855x het middelste op 2 Kroifo
4 vs 16. Het aantal letters is 356648^
enz. Tegenwoordig zijn we van coi%0,
puters heel wat gewend, dus van igj
die duizendtallen zijn we niet onde rot
steboven, maar we vermoeden. d(an
alle vrome mensen, die ouderwe ,jsl
uitgedrukt, herhaalde malen do< n
de bijbel heen gekropen zijn, hi
niet gelukkig mee zouden zijn. Oi ge)
interesseert echter wèl: waar kon »sc
dit papier vandaan? Uit een boek jiej
was het een verjaardagspresentje ldr
