ropberaad van Arabieren en PLO in Riaad Vrijlating Chileense gevangenen onder druk van VS .Varkenspest op Cuba kwam van CIA' Carter stuurt z'n vice-president naar bondgenoten Muurkranten in Peking eisen Teng als premier Tsjechoslo waakse oppositie gaat door' Thais-Maleis optreden tegen guerrilla Brit houdt Rus aan Nieuwe chef troepen in Oost-Europa 4INDAG 10 JANUARI 1977 BUITENLAND TROUW/KWARTET 5 IASHINOTON (UPI, Reuter) - ip Cuba zijn In 1971 honderddul- »nden varkens afgemaakt wegens en epidemie van Afrikaanse var- enspest, die een antl-Catro-groep E:ettelijk had laten uitbreken, t virus, dat de ziekte veroorzaak- zou met Amerikaanse hulp naar Uba zijn gebracht Ut meldde gisteren het New 'orkse dagblad Newsday. Het blad Iteert een medewerker van de jnerikaanse inlichtingendiensten, leze vertelde dat hij in 1971 op een .merikaanse basis bij het Pana- lakanaal een verzegelde container iet het virus had gekregen. Vervol- ens was de container met een vis- sersboot naar Cuba gebracht. Daar had een groep mensen die zich te gen het bewind van Fidel Castro verzette voor verdere verspreiding verzorgd. Al vrij kort nadat de Amerikaan de container had afge leverd was er in de Cubaanse hoofdstad Havana Afrikaanse var kenspest uitgebroken. In die tijd hielden veel Cubanen varkens, ook ln stedelijke gebie den. In verband met de voed selschaarste. Het was de eerste keer dat Afrikaanse varkenspest op het westelijk halfrond voor kwam. De ziekte verspreidde zich zeer snel en ongeveer 500.000 var kens zouden zijn afgemaakt, aldus de zegsman van het blad Newsday. De centrale Inlichtingendienst, de CIA, wilde gisteren geen commen taar geven. Zeker ls dat de CIA zeker tot 1975 voorraden biologische en che mische middelen bewaarde, die voor geheime operaties konden worden gebruikt Volgens de vroe gere CIA-dlrecteur Colby zijn die voorraden ln 1975 vernietigd. Tot 1970 was de CIA betrokken bij een langdurig en kostbaar project voor de ontwikkeling van allerlei biolo gische en chemische strijdmidde len. Cuba was ln die tijd voortdu rend een doel voor geheime CIA- operaties, zo is bij het onderzoek van de Amerikaanse Senaat ge bleken. PLAINS (UPI, Reuter) Nog deze maand zal de nieuwe Ameri kaanse vice-president Walter Mondale beginnen aan een reis langs de belangrijkste bondgenoten van de Verenigde Staten. HIJ zal zijn baas, president Jimmy Carter, vertegenwoordigen in Engeland, Frankrijk, West-Duitsland, Japan en bij de NAVO in Brussel. AAD, CAIRO (Reuter, UPI, AP) In de Saoedl-Arablsche iofdstad Riaad zijn gisteren acht Arabische ministers van litenlandse zaken en een vertegenwoordiger van de Palestijnse «vrijdingsbeweging PLO bijeen gekomen om te praten over dé tuatie in het Midden-Oosten en over de financiële hulp die de (ke Arabische olie-landen aan de zogenaamde „confrontatie- nden" in ht Midden-Oosten zullen geven. confronjatielanden zijn die lan- >n die actief betrokken zijn'blj het inflict met Israël. De Egyptische inister van buitenlandse zaken Is- Bil Fachmi, verdween gisteren on- irwacht nadat hij slechts een half ir de conferentie had bijgewoond. Ij zei naar Cairo terug te moeten n daar de Finse minister van bui- nlandse zaken. Kejo Kurhonen op vangen, die gisteravond laat in ilro aankwam. Boze Saoedi- rabische tongen beweerden echter )t de minister besloten had te ver- ekken nadat duidelijk was gewor- ïn dat de conferentie niet bereid &s tegemoet te komen aan het ryptische verzoek om meer finan ce steun. Toch zei Fachmi voordat jj vertrok dat de conferentie in Rl- ld een succes zou worden. Ook zui- h de ministers van de confrontatie- hden, Egypte, Syrië en Jordanië, |rder besprekingen houden in Cal- L aldus Fachmi. 'olitiek front e Saoedische minister van bulten- ndse zaken, Saoed Al Faisal had irder voor de radio gezegd dat de inferentie de toezegging van finan ce steun en de Arabische solidari- it zou bespreken. De confrontatie- nden hebben de laatste tijd ge- aagd dat zij niet de volledige hoe ielheid van het toegezegde geld itvangen, dat hen in 1974 op de an-Arabische top-conferentle ln abat was beloofd om hun verliezen de oktober-oorlog tegen Israël in 73 te bekostigen. Saoedi- rablsche regeringskringen lieten steren weten dat de regering in laad de confrontatie-landen en de jie-rijke Arabische landen probeer- i te verenigen ln een „sterk politiek ont", dit als voorbereiding op de iderhandelingen over een regeling het Midden-Oosten. .anstaande donderdag vertrekt de ordaanse koning Hoessein naar gypte om met president Anwar Sa- at te overleggen. Verwacht wordt at Hoessein ook al de Arabische ;rategie zal aankaarten voor een logelijke vredesconferentie met Is- lël. Tevens zullen waarschijnlijk adats voorstel dat een eventuele alestijnse staat verbonden moet jn met Jordanië, en de Jordaanse eelname aan de vredesconferentie orden besproken. Volgens eerdere srichten wordt de Saoedi- rabische koning Chaled ook voor ïn privébezoek in Egypte ver acht. Het is waarschijnlijk dat de drie leiders elkaar zullen ontmoeten. In Cairo werd gisteren bekend ge maakt dat vier Franse ondernemin gen gaan deelnemen aan een project voor wapenproduktie in Egypte. PEKING, TOKIO (Reuter, UPI, AP) Op muurkranten in de Chinese hoofdstad Peking is gisteren geëist dat de vroegere vice-premier Teng Shiao-ping, die vorig jaar april in ongenade viel, onmiddellijk tot premier wordt benoemd. Volgens waarnemers is het geen vraag meer óf Teng terugkomt op het politiek toneel, maar wanneer hij terugkomt. De afgelopen dagen ls al op tal van muurkranten aangedron gen op eerherstel van de voormalige vice-premier en'vice-voorzitter van de Chinese communistische partij. Maar gisteren verschenen er voor het eerst muurkranten met de tekst „wij willen Teng als premier", terwijl an dere teksten in wat algemenere ter men verlangen dat aan Teng de „lei ding van het volk wordt toe vertrouwd." Opnieuw werd Teng in verschillende muurkranten afgeschilderd als een slachtoffer van de „bende van vier" met aan het hoofd de weduwe van de vorig Jaar gestorven partijvoorzitter Mao-Tse-toeng, Tsjiang Tsjing. Meermalen is in muurkranten de be straffing van de vier geëist. Volgens het Japanse persbureau Kyodo wordt nu ook de bestraffing geëist van degenen die ln april de demon straties ter ere van de overleden pre mier Tsjoe in Peking hebben tegen gegaan. Tijdens die herdenkings plechtigheden vorig Jaar leidde de verwijdering van kransen tot ge welddadigheden, die werden toege schreven aan Teng en zijn „kapitalis tische vrienden." Kyodo meldt ech ter dat verschillende muurkranten gisteren kritiek leverden op Woe Teh, burgemeester van Peking en lid van het Politburo van de partij en op Ma Hsiao-lioe, plaatsvervangend lid van het centrale comité van de partij en verantwoordelijk voor het volksleger van de hoofdstad, vanwe ge de onderdrukking van de demon straties. „Wrede orders" Ook op generaal Tsjen Hsl-lien, de bevelhebber van het militaire dis trict Peking en lid van het politbu reau, werd gisteren kritiek geleverd. Hem wordt verweten dat hij tijdens de rellen op het plein van de hemelse vrede in april vorig Jaar „wrede or ders" heeft gegeven om de menigte te verspreiden. Volgens de muurkranten kan het Chinese Volk geen vertrouwen meer hebben in de ze leiders. Of Teng werkelijk premier van de Chinese Volksrepubliek zal worden is nog de vraag. Momenteel treedt partijvoorzitter Hoea Kwo-feng op als premier, maar geruchten gaan dat hij deze post wil opgeven en de dagelijkse aangelegenheden wil overlaten aan iemand anders. Voor die post komt volgens waarnemers Li Hslen-nien in aanmerking. Li is vice-premler en deskundige op fi nancieel terrein. gen aan de muur van de verboden stad. In Washington heeft het hoofd van de Chinese vertegenwoordiging in de Verenigde Staten, Hoeang Tsjen, be sprekingen gevoerd met de huidige Amerikaanse minister van buiten landse zaken Henry Kissinger en diens opvolger onder de komende president Jimmy Carter. Cyrus Van ce. Voordat het onderhoud begon zei Vance dat hij. het beleid van zijn voorganger ten aanzien van de nor malisatie van de betrekkingen met China had overgenomen. Het ls nog niet bekend wanneer Vance naar China zal gaan. Kissinger heeft vrij wel elk Jaar na 1972 een bezoek ge bracht aan de Volksrepubliek. Een fregat van de Britse marine heeft gisteren een Russisch vissersschip aangehouden wegens vissen binnen de zone van 200 mijl. Sinds 1 januari mogen alleen vissers uit de EG- landen binnen een zone van 200 mijl voor de Britse kust vissen. Op de foto: het Britse fregat en een Russisch bevoorradingsschip, dat met de Rus sische vissers optrekt. JERUZALEM(Reuter, AP) - De Is raëlische regering heeft gisteren be volen dat de politie het onderzoek ln verband met de Israëlische minister Avraham Ofer, die vorige week zelfmoord pleegde, stopzet. De rege ring verklaarde Ofer onschuldig aan corruptie. De politie had een onder zoek Ingesteld naar het doen en la ten van de voormalige minister van volkshuisvesting en woningbouw en de met regeringssteun werkende bouwonderneming die hij leidde. Hij werd ervan verdacht gelden, be stemd voor ontwikkelingsprojecten, in eigen zak te hebben gestoken. De reis van Mondale werd door Car ter aangekondigd op een persconfe rentie in Plains. De president zal zelf het reizen zoveel mogelijk beperken in het begin van zijn ambtsperiode. Wel is hij van plan een grote econo mische topconferentie van de rege ringsleiders van de belangrijkste ka pitalistische landen bij te wonen. Die wordt misschien in mei Juni ge houden. maar daarover bestaat»nog geen zekerheid. De reis van Mondale zal een alge meen karakter hebben. Het heet offi cieel dat hij met de belangrijkste Amerikaanse bondgenoten van ge dachten moet wisselen over econo mische problemen, de coördinatie van de buitenlandse politiek van de verschillende NAVO-landen en de verhoging van de olieprijzen. Aange nomen wordt dat hij vooral tot taak zal hebben de bevriende regeringen ln te lichten over de aard van het nieuwe regiem in Washington. Car ter zal de regeringsleiders van Frankrijk, Engeland, West- Duitsland en Japan persoonlijk tele fonisch inlichten over Mondales mis sie. Carter, die als nieuwkomer in de politiek voor de meeste bondgeno ten nog een onbekende is. wil op deze manier kennelijk zo snel moge lijk het onderling vertrouwen in het westerse kamp opbouwen. Het is erg gebruikelijk dat de Ameri kaanse president zijn plaatsvervan ger voor dergelijke buitenlandse missies gebruikt. Mondale zal in to taal een dag of veertien weg zijn. MOSKOU (AP. Reuter) De 55- jarige Russische generaal Viktor Koelikow is benoemd tot opperbe velhebber van de strijdkrachten van het Warschau Pact. het militaire bondgenootschap van Oost-Europa. Hij is ln die functie opvolger van de vorig jaar november overleden maarschalk Jakoebowski. Koelikow is sinds 1971 chef-staf van de strijdkrachten van de Sowjet- Unle. Deze taak zal nu worden over genomen door generaal Nikolai Ogarkow, Generaal Koelikow. die nu het bevel gaat voeren over de omvangrijkste troepenmacht in Eu ropa. staat bekend als een militair van de harde lijn. Hij heeft veel gedaan voor de tech nologische ontwikkeling bij de Sow- jet-strijdkrachten. Vorig jaar werd hij gezien als een belangrijk kandi daat voor de post van minister van defensie. Die baan ging toen naar de niet-militair Oestinow. Dissident in Praag: WENEN (Reuter) De Tsjechoslowaakse schrijver Vaclav Havel zegt dat de oppositie tegen de huidige Tsjechoslowaakse rege ring sterk ls en haar strijd zal voortzetten. Havel zei dat in een teleloongesprek met een Journalist in Wenen. De oppositie in Tsjechoslowakije manifesteerde zich vorige week met een geschrift dat „Handvest 77" wordt genoemd. Daarin wordt gepro testeerd tegen de schending van de BANGKOK (Reuter, UPI)—Thailand en Maleisië gaan gezamenlijk optreden tegen de communis tische guerrillastrijders ln het Zuid-Thaise grensgebied. Voor besprekingen over dit gezamenlijk optreden is de opperbevelhebber van het Maleisische leger, generaal Ibrahim Bin Ismail aan het eind van de vorige week ln het geheim op bezoek geweest in de Thaise hoofdstad. Dit hebben welingelichte kringen ln Bangkok bekendgemaakt. Herdenking Het hele afgelopen weekeinde heeft Peking in het teken gestaan van de herdenking van de dood van Tsjoe En-lai, die zaterdag een Jaar geleden overleed. Naar schatting een miljoen mensen eerden op het plein van de hemelse vrede in Peking zijn nage dachtenis. Tal van mensen lieten zich fotograferen onder een groot portret van Tsjoe dat was opgehan- De Maleisische generaal had een on derhoud met de plaatsvervangend opperbevelhebber van de Thaise strijdkrachten, generaal Kiransak Chamanan. Voordat de militairen ln oktober vorig Jaar de macht ln Thai land overnamen hadden de burger regeringen het de Maleisische strijdkrachten steeds verboden de Maleisische communistische guerril lastrijders op Thais grondgebied achterna te zitten. De nieuwe militaire machthebbers hebben meer begrip voor het optre den van het Maleisische leger, aldus de bronnen in Bangkok. Het Thaise leger is in het zuiden reeds begonnen met een vorige week vrijdag al in het vooruitzicht gesteld offensief tegen de communistische guerrillero's, zo hebben kranten in Bangkok gisteren gemeld. (Voor de goede orde: in Thailand wordt iedereen die er enigszins andere ideeën op nahoudt dan de huidige regering al voor een communist versleten). De kranten melden dat veronderstelde commu nistische stellingen ln de Banthad- bergketen door vliegtuigen en artil lerie beschoten zijn. Deze bergketen ligt in de provincie Trang, niet ver van de grens met Maleisië. Uit militaire bronnen werd gisteren vernomen dat het Thaise leger 200 guerrillero's heeft omsingeld en dat er al meer dan 20 gedood zijn. De Thaise regering had de guerrillastrij ders vrijdag 24 uur de tijd gegeven zich over te geven en een offensief op grote schaal te vermijden. rechten van de mens in Tsjechoslo wakije. Het manifest was onderte kend door 242 Tsjechoslowaken. Zes van de ondertekenaars, onder wie Havel. werden voor verhoor opge pakt. Hun huizen werden doorzocht. Alles zes zijn weer vrij gelaten. Havel zei gisteren in het telefoonge sprek dat de beweging veel steun geniet. „Er staan veel mensen achter ons, en het zou een vergissing zijn te denken dat het alleen maar intellec tuelen zijn. Er werken ook arbeiders met ons samen, en ook mensen die ln het geheel niet hebben geleden na de gebeurtenissen van 1968." Havel doelt daarmee op de invasie van Sowjet-troepen ln Tsjechoslowakije en de daarop volgende zuiveringen. De Tsjechoslowaakse autoriteiten zijn de afgelopen dagen doorgegaan met hun campagne tegen de dissi denten. In het partijblad Rude Pra- vo verscheen zaterdag het derde arti kel ln een serie tegen de oppositie. De dissidenten werden daarin „bui tenlandse legionairs" genoemd,, die worden gesteund door „krijgers van de koude oorlog" ln het westen. De Tsjechoslowaakse communisten zijn voor deze houding inmiddels op de vingers getikt door hun Italiaanse broeders. lachwekkende van de beslissing van Pinochet en zijn luitenanten aange toond: „Het (Amerikaanse) ministe rie van buitenlandse zaken heeft met voldoening het bericht onvan- gen van de vrijlating van de politie ke gevangenen ln Chili en heeft la ten weten dat de beslissing van de regering in 8antiago het gevolg is van de stappen die door de Verenig de Staten gezet zijn. Een woordvoer der van het ministerie van buiten landse zaken heeft gezegd dat de aankondiging van Pinochet geen en kele verbazing heeft gewekt in offi ciële kringen in Washington. Drie weken lang hebben wij besprekin gen gevoerd over dit onderwerp met leden van de Chileense regering, zo bevestigde de woordvoerder". Bezoek Na de vrijlating van zo'n 300 gevan genen uit het concentratiekamp Tres Alamos (drie populieren) zijn Journalisten uitgenodigd voor een bezoek aan een deel van de barak ken, en wel aan die barakken die voor vrouwen waren bestemd. Daar entegen kreeg men geen toestem ming om een bezoek te brengen aan de afdelingen waar mannen worden vastgehouden, noch aan het nabij gelegen concentratiekamp Cuatro Alamos (vier populieren), dat nog slechter bekend staat dan het eerder genoemde kamp. Hieronder volgt het verslag van wat Journalisten gezien hebben tijdens het vluchtige bezoek aan het pavil joen waar tientallen vrouwen maan den en zelfs Jaren zijn vastgehouden op bevel van de Chileense junta: Het ls een grote houten barak met veertien deuren die uitkomen op veertien vertrekken. In elk ver trek ziet men bedden. In de kleine ruimte binnen waarop de deuren uitkomen heerst de wanorde van vlak na het vertrek, matrassen, kus sens en andere zaken liggen overal in het rond. Twee grote tafels met banken erlangs staan in de eetzaal. Op de planken van de houten wan den zitten nog raadgevingen die her inneren aan de verplichting een ge meenschappelijk leven te leiden. „Vriendinnen, laten we ieders rust respecteren (van 14.00 tot 16.00 uur). De eetketels dienen alleen gebruikt te worden voor het eten". Plaatjes Naast de houten bedden zitten plaatjes geplakt om wat verstrooi ing te bieden ln de eindeloze dagen: foto's van Yves Montand en Alain Delon naast reproducties van Matis se, Picasso en Degas. Kleine rekjes gemaakt van gesloopte kistje heb ben voor het profijtelijk gebruik van de ruimte die niet groter ls dan twee bij drie meter. Een kam, een fles shampoo, een verwelkte roos zijn vergeten. Zelfs een rieten wieg en speelgoed, die de vroegere aanwe zigheid van een baby onthullen, zijn vergeten. In de hoek van een cementen plaatsje is het notitieboek van een kleine bibliotheek achtergelaten: Sartre, Sabato en Garcia Marquéz behoren tot de meest gelezenen. BIJ het verlaten van het paviljoen, om afscheid te nemen van de bezoe kers ziet men een groot beeld van de lijdende Christus en een kleine boodschap „Een christen ls degene die in andere mensen de hoop wekt een beter mens te worden". ran een medewerker >e regering van Pinochet kondigde half november de vrijlating an van 300 politieke gevangenen. Deze zaten tot die datum pgesloten in een van de concentratiekampen die door het tgiem zijn opgezet onmiddellijk na de staatsgreep die de rondwettige regering van Salvador Allende omver wierp. e officiële pers heeft lachwekkende jgingen gedaan om de mensen te ten geloven dat het hier om een levereine beslissing ging. „Ik laat e door niemand ónder druk zet- n", durfde Pinochet te verklaren. (t is echter opmerkelijk te consta- en dat de komende president van Verenigde Staten. Jimmy Carter. de dag voor de bekendmaking m de vrijlating zijn waarschuwing ïrhaalde die hij al tijdens zijn ver- ezingscampagne had uitge- jroken. Irter zei van plan te zijn alle Ameri- lanse hulp aan Chili stop te zetten s het regime in Santiago niet zou sluiten een einde te maken aan de hëndingen van de rechten van de fens. Het is dan ook geen verrassing merken dat de overwinning van de tmocratische kandidaat met een torme afkeer en ongerustheid is vangen door de Chileense militai- De massamedia hebben een zo ote vijandigheid tegen Carter aan i dag gelegd tijdens zijn verkie- bgscampagne dat enkele vrouwe- ke partijgangers van het regime le bovendien stompzinnig en on- fetend zijn) op de dag na de verkie- pg van Carter in het openbaar hun hartelijke teleurstelling over het peuren publiekelijk bekend maak- fi: de Verenigde Staten hebben een Brxistische president gekozen! hlgens Pinochet is de vrijlating van een deel van de gevangenen (het is maar een deel, want tallozen zitten nog vast ln de gevangenissen en de concentratiekampen van het regi me) onderdeel is van een veel breder besluit dat enkele maanden geleden werd genomen en waarvan de uit voering veel „tijd, aandacht en ana lyse" heeft gekost. Om aan te geven dat het niet om êen overhaaste be slissing ging gebruikte de dictator de volgende redenering: „Er zijn men sen die denken datje alleen maar de gevangenissen hoeft open te zetten om de gedetineerden zonder enige formaliteit vrij te laten. Ze vergissen zich. Het is echt niet zo eenvoudig als men denkt om deze bandieten in vrijheid te stellen". Het ls echter even opmerkelijk dat deze bandieten, die naar men zegt zich hebben schuldig gemaakt aan tamelijk ernstige misdrijven (als dat niet het geval was zouden het toch zeker geen bandieten zijn) enkele maanden en soms zelfs enkele Jaren in de concentratiekampen hebben gezeten zonder dat ze ooit beschul digd zijn van een zodanig delict te gen de Chileense wet. Identiteit Nog komischer zijn, om het met een zwarte humor te zeggen, de verkla ringen die zijn geformuleerd door admiraal José Merino, de tweede man in de hiërarchie van de Junta. In het Chileense concentratiekamp Tres Alamos stellen 129 gevangenen zich op in afwachting van hun vrijlating. Ze vormen een deel van de 300 politieke gevangenen die de Chileense regering beloofde vrij te laten. Tijdens zijn bezoek aan Buenos Ai res heeft hij trachten aan te tonen dat de beslissing om de gevangenen vrij te laten al in juni van het vorig Jaar was genomen, maar dat hij ge noodzaakt was te wachten met de uitvoering van het besluit. „Wij moesten eerst zeker zijn van de identiteit van elk der delinquen ten Met andere woorden: de agenten van de binnenlandse spio nagedienst waren op het moment van de arrestatie niet zeker van de identiteit van de personen die ze aanhielden en niet wisten welke fou ten deze mensen hadden kunnen be gaan. In het licht van deze opmer king van nummer twee van het regi me moet wel juist zijn wat de „stem des volks" ons verzekert, dat deze man ln permanente staat van dron kenschap verkeert. De waarheid, die de hoogwaardig heidsbekleders van het regiem met zoveel moeite hebben trachten te verbergen, is niet lang onontdekt gebleven. Een persbericht van het Spaanse persbureau EFE, waarvan niemand weet hoe het in de Chileen se pers is terecht gekomen op 20 november, heeft onmiddellijk het

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5