Aantjes is het 'spuugzat'
zoals PvdA CDA bejegent
in Shell benzine zorgt voor
zuiniger rijden.
BRUILOFT
Geheimgehouden besluit maakt
terugkeer Menten mogelijk
Een bijzondere kerstkaart,
een geweldig weerzien
LENING - 4976
O
STAAT DER NEDERLANDEN
'Verbijsterende hoogmoed'
JULIANA EN BERNHARD
795
Arrestatie na ontvoering meisje
Miljard dollar
landbouwfonds
Van Thijn hoopt
dat prof. Heertje
beroep aantekent
Dood door drugs?
Zelfs advocaten wisten er niet van
Dagelijks bestuur TNO werkt
voorstel reorganisatie uit
=n:
UOAG 17 DECEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 9
De kerstkaart die hiernaast afgedrukt is. werd
naar ons gezonden door mevrouw C. van Nug-
teren-Slotboom uit Rotterdam. Naast de arre-
slee, de kerktoren en de gebruikelijke wensen
staat er een Zweedse vlag op afgedrukt en het ls
duidelijk uit welk land hij verstuurd is. Op de
adreszijde van de kaart blijkt dat hij afgestem
peld is in Eidsbro op 25 december 1943 en
voorzien is van een Wehrmacht-stempel met
hakenkruis. Als geadresseerde werd genoemd
Theodora Rook maar die bestond met. Wel,
woonde er. vertelt mevrouw Van Nugteren, een
familie Rook aan de Katendrechtse Lagendijk.
Bij die familie was echter geen Vera uit Zweden
(zo noemde de afzender van de kaart zich)
bekend en toch lag die kaart op zekere dag in
hun brievenbus.
Mevrouw van Nugteren schrijft verder: „Zij
wisten wel dat ik een verloofde had die zeeman
was. Zijn schip lag juist in de Rotterdamse
haven toen de oorlog in Mei 1940 uitbrak.
Zodra het mogelijk was moest het schip weer
uitvaren. Het ging in convooi met andere
vrachtschepen en met Duitse escorte over de
Noordzee naar het Kielerkanaal. Ieder
vrachtschip ging dan zijn eigen weg. Zij haal
den bijvoorbeeld hout uit Finland en keerden
dan naar Kiel terug. Daar werd opnieuw een
convooi gevormd en met Duitse escorte de reis
naar Rotterdam aanvaard. Het waren geen
plezierreisjes. Toen het schip dan ook in 1943
wat lang in reparatie lag kreeg mijn verloofde
een oproep om in Duitsland te gaan werken.
Hij vertikte het en dook onder. Er werd huis
zoeking gedaan. Hij werd niet gevonden en had
toen nog maar één gedachte: Naar Engeland
zien te komen. Maar hoe?"
„Toen het schip weer zeewaardig was monster
de hij opnieuw aan en vertrok. Hij kwam niet
meer mee terug. Van de bemanning hoorde ik
dat hij met nog vijf anderen overboord ge
sprongen was. Zo dicht mogelijk onder de
Zweedse kust. want Zweden betekende: vrij
heid. Maar ze doken in een donkere nacht en er
dreven IJsschotsen in het water. Hoe lang ze
zouden moeten zwemmen? Niemand wist het.
Er was niets meer van ze vernomen. Voor mij
begon een uitzichtloze wachttijd."
„En toen opeens die kaart. Een neef liet hem
mij zien en ik herkende het handschrift van
mijn verloofde. Die wilde mij natuurlijk schrij
ven. maar durfde dat niet rechtstreeks te doen
om mij niet in gevaar te brengen. HIJ kwam dus
op het idee als Zweeds meisje naar het adres
van mijn neef te schrijven. Wij volgden samen
een cursus boekhouden en hij zou dus zeker
van de verdwijning afweten, en dat was ook zo.
Later kwam er een brief met een adres waar
naar ik terug kon schrijven, dat was erg fijn,
hoewel we als vriendinnen geen liefdessbrieven
aan elkaar konden sturen. Vera vertelde dat zij
een vriend had die tijdelijk in het domineesge
zin logeerde. Hij was' houthakker geweest,
maar dat werk viel hem wat zwaar. Daarom
was hij kok geworden in een hotel. Ik kreeg een
foto van die vriend toegestuurd en ik kan niet
schrijven hoe gelukkig ik daarmee was. Mijn
verloofde stond er op tussen de dominee en zijn
vrouw in. Ze zagen er opgewekt uit. Het ging
dus goed met hem. Hij leefde en was gezond. Ik
heb nog enkele brieven naar dat adres terugge
schreven. Na korte tijd kreeg ik geen antwoord
meer, dus maar weer afwachten.
GOD JUL
GOTT NYTE AR
Teoen de oorlog over was in mei 1945 heb ik
direct via het Rode Kruis bij het domineesge
zin geïnformeerd naar mijn verloofde. In 1944
was hij naar Engeland overgevlogen en zij
hadden daarna ook niets meer van hem ge
hoord. Enkele weken later werd er bij ons
aangebeld. Er stond een bruingebrande mili
tair op de stoep." Het was een Canadees voor
onze overburen" meldde mijn zus, die de bene
dendeur opengetrokken had. Tot onze verba
zing stapte deze „Canadees" bij ons binnen en
toen hij begon te praten hadden we verschrik
kelijk veel te vragen en over en weer verschrik
kelijk veel te vertellen. Dat was een geweldig
weerzien," aldus mevrouw Van Nugteren.
«INTItNO»*!
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Mr W. Aantjes,
fractievoorzitter van de AR in
de Tweede Kamer is het
.spuugzat' zoals de PvdA het
CDA bejegent. Hij schrijft dit
in een felle aflevering van zijn
rubriek in het partijblad .Ne
derlandse Gedachten' van deze
week.
Doelend op de reacties van PvdA-
woordvoerders als drs Ed. van Thijn
en mevrouw Ien van den Heuvel op
het CDA-congres schrijft Aantjes:
„Het moet maar eens worden gezegd
dat zelfs een uitgesproken voorstan
der van een Combinatie van CDA en
PvdA langzamerhand deze wijze van
op hoge toon stellen van ultimata
spuugzat wordt".
Aantjes meent dat het CDA-congres
in hoofdzaak heeft gekozen voor de
lijn van het ontwerp program
Goudzwaard en dat de rede van
lijsttrekker Van Agt daarbij aan-
ADVERTENTIE
Op 7 januari 1977 viert heel ons volk,
samen met de koninklijke familie, het
40-jarig huwelijksfeest van
De geschiedenis van hun veertig bewogen
huwelijksjaren kunt u in woord en beeld méé-
beleven in "Geschiedenis van een huwelijk!'
Dit vorstelijke bock, met meer dan 150
foto's die alle hoogtepunten vereeuwigen,
is overal verkrijgbaar voor slechts
"Geschiedenis van een huwelijk"
is een zeer bijzondere uitgave van Libelle.
BRUSSEL (ANP) De Belgische
politie heeft vorige week een man
aangehouden, die wellicht betrok
ken is geweest bij de ontvoering van
het dertienjarige Nederlandse meis
je Joanna Berbers, nu ruim twee
weken geleden. Dit heeft het Brus
selse gerecht gisteren bekend ge
maakt. Verder werd bekend, dat de
familie Berbers een dreigbrief heeft
ontvangen, waarin meegedeeld
wordt dat het meisje opnieuw zal
worden ontvoerd, als de opsporin
gen in deze zaak niet worden stop
gezet.
De Belgische politie zoekt nog naar
een zekere David Hildesheim (27),
woonachtig in Elgenbrakel in Bel
gië. Deze Nederlander, een bekende
van de familie Berbers, is spoorloos
sinds de nacht van 4 op 5 december,
waarin Joanna werd losgelaten, na
dat haar vader ruim drie miljoen
gulden voor haar had betaald. Ook
de vrouw van deze man heeft niets
meer van hem vernomen.
sloot. Na afloop van het congres
sprak Van Thijn evenwel van „Stok
oude politiek" en mevrouw Ien van
den Heuvel van een CDA „waarvan
je niet weet waaraan je ermee toe
bent."
Onwil of onmacht?
De AR-fractievoorzitter schrijft dan:
„Welnu, die reacties ziende vraag ik
mij in gemoede af of hier nu van
onwil dan wel van onmacht door
verblinding om een reëtfl oordeel te
vellen sprake is. Het is eenvoudig
van een verbijsterende hoogmoed
zoals de PvdA zichzelf tot norm stelt,
en anderen aan zichzelf afmeet."
Aantjes schrijft verder ondermeer:
als de PvdA maar half zoveel loyali
teit Jegens haar CDA-partners zou
bewijzen Jegens de PPR. zou er in
Nederland een in uitstekende geest
samenwerkende coalitie zijn. „Aan
tjes meent overigens dat de reacUe
van Den Uyl op het CDA-congres
wat reëler was.
Hoogtijd
De AR-fractieleider besluit dan: ,,De
vraag die zich uit dit alles opdringt ls
of de PvdA eigenlijk in de komende
periode wel wil regeren. Den Uyl wel,
maar de PvdA als zodanig? Als de
leiding van de PvdA dit werkelijk
wil, dan wordt het hoog tijd dat zij
zich realiseert dat dit alleen zal kun
nen met het CDA. En met het CDA
betekent: met het CDA van Van Agt.
Na alles wat het CDA heeft gedaan
en besloten is het nu niet meer aan
de PvdA om vragen te stellen, maar
om eindelijk zelf eens antwoord te
geven." aldus Aantjes.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Aan het
landbouwfonds van de Verenigde
NaUes is één miljard dollar toege
zegd, zodat het kan gaan werken.
Het internationale fonds voor agra
rische ontwikkeling (IFAD) ls be
doeld om de landbouwproduktie In
de derde wereld te vergroten.
Het fonds werd al op de wereldvoed-
selconf eren tie in Rome, in november
1974 opgericht, maar kwam niet van
de grond omdat het miljard dollar
nog niet binnen was. De olielanden
waren van mening dat de westerse
landen meer moesten bijdragen, ter
wijl de westerse wereld de zwarte
plet Juist naar de ollestaten schoof.
Als PvdA-lid
afgewezen
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Drs Ed van Thijn,
fractieleider van de PvdA in de
Tweede Kamer, hoopt van harte dat
prof. dr. A Heertje gebruik zal ma
ken van de mogelijkheid, beroep
aan te tekenen tegen de beslissing
van de afdeling Naarden van de
PvdA, hem niet als lid van de partij
toe te laten.
Heertje, bekend econoom, colum
nist van .Accent" en de AVRO die
een tijdlang lid van DS'70 ls ge
weest, had zich gemeld als lid van de
PvdA-afdeling Naarden die hem
echter heeft geballoteerd. Tegen die
beslissing is beroep mogelijk bij het
gewestelijk bestuur Noord-Holland
en ten slotte eventueel bij het partij
bestuur. Heertje heeft nog geen be
roep aangetekend.
Van Thijn verklaarde gisteren dat
hij zich kan voorstellen dat de eerste
reactie van de partij tegen Heertjes'
lidmaatschap gereserveerd ls, aan
gezien deze Immers „de PvdA jaren
lang voor rotte vis heeft uitge
maakt". zoals de fractieleider zei.
Hij hoopte evenwel dat Heertje een
beroepsprocedure mogelijk zal ma
ken omdat zijn lidmaatschap in een
pluriforme PvdA mogelijk moet zijn
en de economische denkbeelden die
hij heeft ontwikkeld, binnen de par
tij tot uitdrukking behoren te kun
nen komen.
ROTTERDAM De 21-Jarige He
len Heath-Colman, Britse van natio
naliteit. ls dood aangetroffen in haar
woning aan de Persoonshaven in
Rotterdam. Volgens de patholoog
anatoom, die sectie heeft verricht, is
zij vermoedelijk overleden als ge
volg van heroïnevergiftiging. De
Rotterdamse politie stelt een onder
zoek in.
bedrag
koers
rente
aflossing
schuldbewijzen
inschrijving
storting
toewijzing
prospectus
open bedrag
de koers wordt na de inschrijving vastgesteld aan de hand van
de koersen en bedragen waarvoor is ingeschreven
(tendersysteem)
jaarlijks op 15 januari
in 20 jaarlijkse termijnen van 15 januari 1978 af
vervroegde aflossing is van 15 januari 1987 af mogelijk
tot 15 januari 1992 tegen de koers van 103%, daarna
tegen 102%
nominaal f 1.000 (CF of K)
schuldregisterinschrijvingen van tenminste f 100.000
22 december 1976 van 9 tot 15 uur
door tussenkomst van bank of commissionair in effecten, onder
opgave van het bedrag en van de koers waartegen men wil
deelnemen
op 18 januari 1977
met bijbetaling van 3 dagen lopende rente
uitsluitend aan inschrijvers die hebben ingeschreven tegen de
vastgestelde koers (gereduceerde toewijzing mogelijk) of tegen
een hogere koers (toewijzing ten volle)
afrekening vindt plaats tegen de vastgestelde koers
kosteloos bij banken en commissionairs
door Leo Kleyn
BERN Theoretisch is het
mogelijk dat de van oor
logsmisdaden verdachte Ne
derlander Pieter Menten op
een vliegtuig naar Nederland
wordt gezet, als de Zwitsere
regering vandaag tot zijn uit
wijzing besluit. Volgens rege
ringswoordvoerder Ulrich Hu-
bacher, die dit gisteren in Bern
verklaarde, kan Menten recht
streeks naar Nederland worden
gebracht op grond van een re
geringsbesluit uit 1965.
Dat besluit ls gebaseerd op artikel 70
van de Zwitserse grondwet, dat het
de regering mogelijk maakt zich te
ontdoen van vreemdelingen die de
binnen- of buitenlandse veiligheid
van de staat in gevaar brengen. Een
van oorlogsmisdaden verdachte
vluvhtellng kan geacht worden zich
daaraan schuldig te maken.
Met de verjaring van oorlogsmisda
den in 1965 stond de Zwitserse rege
ring voor het probleem dat Zwitser
land een toevluchtsoord voor oor
logsmisdadigers zou kunnen worden.
Met het oog op de verjaring zou van
uitlevering geen sprake meer kun
nen zijn. Uitwijzing bleef mogelijk,
maar daarbij wordt de ongewenste
vreemdeling eenvoudig over de Zwit
serse grens gezet. Een land dat een
vluchteling zou willen berechten,
zou dan maar moeten zien hem te
pakken te krijgen.
Om te voorkomen dat oorlogsmisda
digers op grond van de verjaring in
Zwitserland hun straf zouden ontlo
pen. besloot de Zwitserse regering
van de uitwijzingsprocedure te zul
len afwijken, wanneer artikel 70 van
de grondwet van toepassing zou wor
den verklaard op vluchtelingen die
van oorlogsmisdaden worden ver
dacht. In dat geval zou de vreemde
ling rechtsreeks kunnen worden uit
gewezen aan het land dat hem zou
willen berechten.
Niet nodig
Van onze redacteur wetenschappen
DEN HAAG Het dagelijks bestuur van de Centrale organisatie
voor toegepast wetenschappelijk onderzoek (TNO) gaat een
voorstel voor reorganisatie uitwerken, dat over twee maanden
klaar moet zijn. Door deze afspraak zijn de normale bestuurlijke Simpkins
verhoudingen binnen de organisatie hersteld.
Aan dat in 1965 genomen regerings
besluit ls nooit enige ruchtbaarheid
gegeven. Volgens Hubacher is dat
ook niet nodig, omdat het slechts
betrekking heeft op enkelingen en
omdat het uit de aard van de zaak
een beperkte geldigheidsduur heeft.
Voordat Menten in Zwitserland op
dook. had de regering ook nog nooit
haar toevlucht tot dat besluit hoe
ven nemen.
De geheimhouding had tot gevolg
dat buiten de regering niemand in
Zwitserland van het besluit op de
hoogte was. Ook de advocaten van
Menten. Hans R. Grendelmeier en
Walter Baechl uit Zürich, hadden er
nooit van gehoord. Een Zwitserse
autoriteit op het gebied van het
vreemdelingenrecht. dr. Hans
Schultz, hoogleraar aan de universi
teit van Bern, verzekerde ons deze
week nog dat langs legale weg Men
ten niet naar Nederland zou kunnen
worden uitgewezen.
Wat het besluit precies inhoudt, is
nog steeds niet bekend. De geheim
houding is niet opgeheven. Politici
noch Juristen in Zwitsewrland lijken
er zwaar aan te tillen. Schultz. van
het regeringsbesluit op de hoogte
gebracht, zei het de gewoonste zaak
van de wereld te vinden dat de rege
ring niet elke verordening we
reldkundig maakt. Als Menten op
grond van zo n geheim besluit naar
Nederland wordt uitgewezen, aldus
Schutz. is dat een politieke beslis
sing, waaraan verder door juristen
niet getornd moet worden.
In Nederland wekt deze gang van
zaken meer verbazing Een Neder
landse specialist in het vreemdelin
genrecht zei desgevraagd het eigen
lijk uit den boze te vinden dat een
regering maatregelen neemt op
grond van besluiten die niet open
baar zijn gemaakt Overigens voegde
hij daaraan toe dat die handelwijze
ook bulten Zwitserland niet geheel
onbekend ls. Zo vallen er volgens
hem ln Benelux-verband op ministe
rieel niveau ook wel beslissingen met
betrekking tot het vreemdelingenbe
leid die niet bekend worden
gemaakt
Geen traan
Nog minder dan de politici en juris
ten maken de ..gewone" Zwitsers
zich druk over de zaak-Menten Als
Menten op het vliegtuig naar Neder
land wordt gezet, zullen ze daar geen
traan om laten. Ze laten zich leiden
door de redenering dat Nederland
als rechtsstaat niet onderdoet voor
Zwitserland, en dat Menten. als hij
naar Nederland wordt gebracht,
daar niet voor de leeuwen wordt ge
worpen. Het zou, vinden ze, wat an
ders zijn als bijvoorbeeld de Sowjet-
Unie om de uitlevering van Menten
zou vragen, maar Menten is geen
Solzjenitzin
Algemeen werd hier gisteren in en
buiten het Bundeshaus verwacht
dat de zeven Zwitserse ministers
vandaag zullen besluiten of Menten
al dan niet het land zal moeten verla
ten En even algemeen is de ver
wachting dat de regering hem naar
Nederland zal uitwijzen. Morgena
vond. zo werd hier gisteren zelfs ge
zegd. kan Menten al in Nederland
zijn.
In oktober verrasten voorzitter dr. J.
B. J. Stuyt en ondervoorzitter J. van
der Velden vriend en vijand met een
discussie-nota over de nieuwe struc
tuur van TNO, die zonder medewer
king van de andere bestuursleden
werd verspreid. Daaruit kwam het
beeld van een strak en centraal gelei
de organisatie naar voren. De rol van
de. nu zeer zelfstandige, deelorgani
saties verschoof naar het tweede
plan. Het waren de voorzitters van
die deelorganisaties die, als leden
van het dagelijks bestuur, hun
handtekening niet onder de discus
sienota hadden willen zetten.
De gewekte misverstanden waren zo
groot dat Stuyt en Van der Velden
vorige maand met een lijvige „ver-
duidelljklngsnota" kwamen. Daaruit
bleek dat het ook hün bedoeling was
dat het onderzoekbeleid van de orga
nisatie ook in de toekomst van on
deraf zou worden opgebouwd. Het
waren vooral de beheerstaken die
toch echt wat centraler geregeld
moesten worden, wilde TNO als slag
vaardige organisatie de toekomst te
gemoet kunnen zien.
In een bestuursvergadering is nu be
sloten dat het dagelijks bestuur eeb-
nader uitgewerkt voorstel gaat ma
ken, „gebaseerd op een aantal ge
meenschappelijke uitgangspunten."
De nota's van het voorzittersduo, en
de reacties die daarop zijn losgeko
men uit de organisatie, zullen mede
als werkmateriaal dienen.
ADVERTENTIE
A.S.D
iiThnjft
Haal het testrapport met alle feiten bij uw Shell
tankstation. Of vraag het even aan bij Shell Nederland
Verkoopmij B.V., Antwoordnummer 175,Rotterdam
telefoon 010-696112.
