I Olieprijsstijging voor Nederland niet ongunstig Sfeervolle dagen. Bij B&C. Peek&Cloppenbug Weinig bijval voor stabilisatieplan Yamani Uiteenlopend*]; reacties op ethisch reveiP' DONDERDAG 16 DECEMBER 1976 UIT VAN LEZERS - Kernenergie (7) ..PPR vindt exploitatie van angstge voelens in de kernenergiediscussie principieel onjuist". Wellicht zou u deze kop hebben afgedrukt boven uw verslag van de begrotingsbehan deling van Economische Zaken, wanneer u ook de tweede termijn van het debat had verslagen. Ik heb toen opgehelderd, dat het interview met Bas de Gaay Fortman in AVRO's Televizier. een bron van misverstand werd doordat de mon tage ertoe leidde, dat het leek alsof de fractieleider van de PPR over afval van een verrijkingsfabrlek sprak, terwijl hij in feite een betoog hield over het afval van kerncen trales. Na opheldering van dit misverstand heb ik namens de PPR-fractie ver klaard, dat wij de exploitatie van angstgevoelens uit den boze achten. Het is bovendien zinloos. Iets geheel anders is je zorgen over bepaalde maatschappelijke technologische ontwikkelingen, zoals bij het kern- energiesysteem, tot uitdrukking te brengen. Die zorgen zijn, wat ons betreft, heel wat meer dan de veilig heid in strikt technische zin van de reactoren en het radio-actief afval. Ook wij zijn van mening dat de kans op een ongeval zeer zeer klein is. doch tegelijkertijd de gevolgen zeer zeer groot. Dit zijn niet te ontken nen feiten. Onze zeer wezenlijke zorg gaat verder naar vragen als de kans op menselijke fouten, de sa menhang tussen verspreiding van civiele kerntechniek en kernwapens, het optreden van wanhopige groe pen in noodsituaties, en last but not least het soort van maatschappelij ke organisatie dat nodig is om het kernenergiesysteem niet alleen technisch, maar ook organisatorisch voldoende te beveiligen. Niet alleen de PPR komt tot de conclusie dat een wezenlijke aantasting van de persoonlijke vrijheid daarbij in het geding is. Het naar buiten brengen van deze zorgen die uitgaande van de feitelijke gegevens op zuivere wij ze dient te geschieden, zal ons toch niet als het exploiteren van angstge voelens worden aangerekend, hopen wij. Den Haag Leo Jansen, lid van de Tweede Kamer voor de PPR Kernenergie (8) Hierbij wil ik ingaan op het ingezon den van mevrouw Israêls-van der Pot over het probleem, hoe de Schepper dit materiaal aan mensen handen heeft kunnen toevertrou wen. Zij laat zelfs het woord „onver antwoord" uit haar pen glippen. Ge lukkig schrijft ze erbij „naar mense lijke maatstaven gemeten". In den beginnen heeft God in Zijn schep ping de mogelijkheid van de atoom splitsing gelegd. En God zag alles wat Hij gemaakt had en zie het was zeer goed Door vele en vele eeuwen heen heeft God de mensheid wijs heid en wetenschap gegeven om Zijn schepping tot ontwikkeling te brengen; zo ook het „zeer goede" van de atoomsplitsing. Het eerste wat de mens gedaan heeft met dit „zeer goede" is er atoombommen van te maken, maar hiervoor is niet Ood verantwoordelijk, maar de mens met zijn verdorven zondige geest. We zullen moeten leren te leven met de atoombom. We weten dat turf. steenkool en olie niet onuit puttelijk zijn. Zou God toch in Zijn Heilige Wijsheid aan de mensheid de kernenergie gegeven hebben om hun voortbestaan te verzekeren tot op Zijn Dag? Abbenes N. T. Knibbe Sr Drs Leih (slot) Graag zou ik willen reageren op de uitlating van de heer W. F. Miedema over het geloof van drs Leih. Als hij drs Leih kende zou hij vast niet zo maar zeggen, dat deze man nog geen geloof heeft als een mosterdzaadje. Ik heb zeker recht van spreken, want ik heb al jaren les van drs Leih en ook in de geschiedenislessen brengt hij duidelijk zijn christelijke overtuiging naar voren. Wilsum Hennie van 't Veer Van Agt (5) Regeren is vooruitzien. Dat geldt ook voor het CDA. Het is natuurlijk gemakkelijk kritiek te hebben op een minister die men niet zelf heeft gekozen, daar gaat het dan ook niet om. want wie werkt maakt fouten.. Ik verwacht van het CDA. waarvan ik voorstander ben, een andere mi nister om op dit fundament verder te bouwen. Mijns inziens zijn er be tere binnen het CDA die standvasti ger zijn. De Krim K. v.d. Belt Van Agt (7) Zo Juist gelezen in het Beste van november j.l. een uitspraak van G us tav Stresemann De moed om impopulair te zijn onderscheidt de staatsman van de politicus. Amsterdam-Nieuwendam C. Maurice Abortus (4) „In abortuskwestie gaat het om au tonomie" (Trouw van 10 december). Daar gaat het mij ook om, namelijk om de autonomie van de personen in kwestie, en niet hoe een christen of een aanhanger van een andere godsdienst daarover denkt. Dat is niets anders dan hun wil met straf maatregelen opleggen aan anderen. De personen of organisaties die te gen abortus zijn, zijn tirannen en zo als alle tirannen, brengen die veel verdriet en ellende. Korte, duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen «orden gestuurd naar: Secretaris Hoofdredactie Trouw/ Kwartet, Postbus §59. Amsterdam. Bij publlkatle wordt de naam van de schrijver vermeld. Abortus (5) De vijf punten van prof. Velema zijn mij uit het hart gegrepen. Eindelijk eens duidelijke taal! De neem ze on voorwaardelijk over en ik ga ze toe passen op de moderne bewapening: 1. Het leven is een gave van God. Mensen hebben niet het recht, aan de hand van kriteria als het nut, de vreugde die zij van een bepaald mensenleven al of niet verwachten, van het ene leven te zeggen, dat het minder waard zou zijn dan een an der en wel vernietigd zou mogen worden. 2. De moderne bewapening berokkent psychische schade en stompt gewetens af en is dus scha delijk voor de geestelijke volksge zondheid. 3. Niet alleen het ongebo ren leven, maar ook andere groepen worden het slachtoffer. 4. De moder ne bewapening brengt ons terug in de barbarij van het germaanse hei dendom, de wet van de jungle. 5. Een volk dat een dergelijke bewape ning aanvaardt, roept Gods oorde len over zich. In het vertrouwen dat prof. Velema als ethicus het ver schijnsel van selectieve verontwaar diging evenzeer afwijst als ik, zie ik vol verwachting uit naar de eerstvol gende anti-bewapenings- bijeenkomst. waar hij uitgaande van onze 5 punten een rede zal houden. Kampen C. G. Waringa VU en doelstelling (7) De reactie van drs Van der Zanden op het ingezonden stuk van prof. Van Elkema Hommes vraagt m.i. dringend om commentaar. Laatstgenoemde heeft niet gesugge reerd. dat de VU bezig is haar doelstelling te verkwanselen, maar dat ze haar op de duut zal verliezen als getracht wordt haar op de door hem gewraakte wijze te behouden. Van belang is. dat gekozen bestuur ders eventueel weliswaar mogen verklaren in de geest van de doelstelling te werk te gaan, doch (wat weggelaten werd): naar vermo gen. Dit vermogen moet voor een principiële communist minimaal zijn. Waar het communisme een voet tussen de deur heeft, wordt deze nooit meer gesloten, maar vroeg of laat opengeworpen. De ver ontrusting is niet „reglementair" doch existentieel. Dat een lid van de ledenraad der Vereniging-VU zo schrijft, doet de ongerustheid nog toenemen. Als de vereniging haar christelijke signatuur thans niet on verkort handhaaft, zal de universi teit als confessioneel instituut van onderwijs en wetenschapsbeoefe ning eerlang ondergaan. Het is mijn vaste overtuiging, dat wanneer de leden der vereniging kans zouden krijgen zich te uiten (buitengewone algemene vergadering, referendum), zij in grote meerderheid blijk zou den geven deze overtuiging te delen. Op dit principiële punt moeten zij zich kunnen uiten, niet alleen via de ledenraad. Amsterdam G. A. Lindeboom VU en doelstelling (8) Drs Van der Zanden schrijft: „Of is ons christelijk geloof soms zo klein geworden, dat het alleen al voor de dialoog met communisten de benen moet nemen?" Hierover het volgen de: Het gaat helemaal niet over een dialoog. Het gaat er over of commu nisten bestuursfuncties kunnen ver vullen. Men zegt dat het jongelui betreft die nog niet voldoende ge rijpt zijn. Maar zijn ze dan wel rijp genoeg om een universiteit te be sturen? Dr J. Verkuyl schrijft in zijn boek over het communisme: „het lijkt mij voor geen tegenspraak vatbaar, dat al deze (nationale) communistische partijen, inclusief de Communis tische Partij Nederland, in hun sta tuten hebben vastgelegd dat ze het marxistische leninisme als grondslag aanvaarden" (blz. 47. 48). Voorts: „Het marxistische leninisme is principieel atheïstisch" (pag. 77). Communisten moeten zeker in de geest van deze doelstelling hande len. Als ze de VU besturen moeten ze beloven in de geest van de doelstel ling van de VU te handelen. Hoe kan dat? Kunnen ze beide beloven? On mogelijk. Nunspeet ds M. P. van Dijk Indringer Appiafedam J. Kuiper Toine Eggenhulzen, oor wie Aldert Schipper in u blad skryf, blyk ken merkend te wees van die soort bui tenlandse Indringer wat homself die reg toe-eien om in die Suid- Afrlkaanse politiek (wat reeds' kompleks genoeg is) in te meng. en verwag dat daar geen reaksle moet wees nie. Vele mense het in die afgelope ses maande in die swart oproer in Suid- Afrika gesterf. Die heersende poli tieke en maatskaplike slsteem ln die land is ongetwyfeld nie volmaak en miskien ook nie sonder skuld nie. Maar het mense soos Eggenhulzen en andere, ook die wat uit onkunde en tog met die edelste bedoelinge, steun verleen aan politieke groepe binnen en bulte Suid-Afrika wat met duistere werk bezig Is. nagedlnk of hulle nie d&lk regstreeks of on- regstreeks mede-verantwoordellk is vir die omstandighede wat tot daar- die sterftes gelei het nie? Nou is Eggenhulzen terug in Nijme gen. Hy het geen rede om ledig te wees nie. Vir iemand „die van zijn priesterschap meer wilde maken dan rondkeu telen ln en parochie ln het rijke zelfvoldane Westen", is daar veel te doen. Enkele voorstelle: daar is tlentalle Afrikastate waar werkllle onderdrukking, uitbuiting, armoede, geweld en lydlng hoogty vier Miljoene swart Afrikane is stemloos en word vertap deur die wreedste dlktature. Voordat die vro- mes van West-Europa, wat so di- kwels die indruk wek dat hulle hul eie rassistiese sondes wil afwas deur die blanke Suid-Afrikaners te krui sig, nie ook oor hierdie mensen be- sorgd raak nie, kan ons in Suid- Afrika nie verwag wordt om hul mo- tleve as smetteloos te aanvaar nie. Nader tuis kan mr. Egge nhuizen ook wat aandag gee aan die lot van die trekarbeiders uit die armer Eu ropese lande, om nie te praat van die wyse waarop sommige minder- heidsgroepe in Nederland behsndel wor nie. Londen Paul Greyling Indringer (2) Het artikel van Aldert Schipper in Trouw van 8 december. Dit is nu echt weer een stuk om Z. Afrika zo zwart mogelijk te maken. Toine Eg genhulzen geeft zich ook goed bloot. Deze ex-missionaris beweegt zich stellig gaarne in communistische kringen, met al de gevolgen hieraan verbonden. Zijn bewering dat er veel kwaad gedaan wordt in Z. Afrika tegen de zwarte mensen is een perti nente leugen. Geen land in heel Afri ka doet zoveel voor de niet-blanken als het Vorster-bewind. Dit zal vriend en vijand moeten bekennen, mits men er een eigen mening op wenst na te houden. Laat hij geen pertinente leugens rondstrooien in zake een vreedzaam en vredelievend volk dat zich al jaren inspant om de diverse volksgroepen een menswaardig bestaan te kunnen geven. 's Gravenpolder L. Janse Drank Naar aanleiding van uw artikel over de gereformeerde synode te Lunte- ren wil ik opmerken, dat Ik mij als christen geheelonthouder vreselijk heb geërgerd, dat daar sterke drank geschonken wordt. Gasselternijerveenschemond G. te Velde Breznjew In Trouw van 9 december vertelt de heer J. den Boef dat Sowjet-leider Breznjew bij het begroetingscere monieel in Roemenië zijn hoed op hield. Hij verbindt daaraan enige verstrekkende conclusies over de verhoudingen binnen het Oostblok. Mijn vraag is nu: kan het ook zijn dat de bejaarde en ietwat ziekelijke Breznjew van zijn artsen het na drukkelijke consigne had gekregen op dat winderige vliegveld zijn hoed vooral niet af te doen? Het is ln dit verband aardig er aan te herinneren dat professor Waterink destijds in de Keizersgracht Kerk zijn hoed al tijd ophield omdat het daar zo tochtte. Het zou een ernstig misver stand zijn daaruit te concluderen dat hij zijn gebrek aan eerbied voor God en diens Woord op die manier wilde demonstreren. Haarlem J. de Vries Zware baan Onder het kopje „Zware baan" rea geerde T. leien op de benoeming van drs. A. D. H. Roscam Abbing, her vormd predikant ln onze gemeente, tot docent aan het theologisch semi narium Hyde Park voor een halve werktijd. De vraag rees, hoe het mo gelijk is dat een dienstdoend predi kant naast zijn gewone gemeente werk ook nog de tijd heeft docent te zijn. We kunnen u gerust stellen. De benoeming gaat ln per 1 januari 1977. In de loop van 1977, waarschijnlijk jull-augustus, zal do minee Roscam Abbing afscheid ne men van de hervormde gemeente, zodat dan een vakature ontstaat, waarin voorzien moet worden. Van af Januari 1977 is al iemand bereid gevonden te helpen bij het gemeen tewerk. We hopen dat hiermee dui delijk geworden ls hoe de situatie is. Bilthoven G. Molenaar scriba hervormde gemeente Vernieuwing (3) Meent u dat nu? schrijver van „Vandaag", dat u die mensen die verontrusting in de kerk teweeg brengen, bijzonder toegewijde vol gelingen van Jezus noemt? Is het niet zo. dat juist degene die de schrift onderzoeken, zonder daar mee te sollen, van Hem getuigen? Mede door het afbreuk doen van bijbelse waarheden, leven we nu ln een tijd die gekenmerkt wordt door een afschuwelijk ziftings-proces, die uiteindelijk zal uitlopen in twee kampen: „Zij die de geboden van Ood en het getuigenis van Jezus hebben" en zij die zich verenigen en vergapen aan wonderen en tekenen. Zou het niet raadzaam zijn dat die uitverkorenen, hun kerk, waarin zij zich zo thuis voelen, verlaten en gehoor geven aan de waarschuwing: „Ga uit van haar Mijn volk, opdat Mijn toorn niet over u kome"? Schiedam H. van Holten Selectief (2) Dr C. A. de Leeuw verwijt het IKV dat het rechtse dictaturen meer dan linkse aanpakt. Ik zeg daarop: nou en? Onder rechtse dictaturen versta ik neokoloniale. zoals in de USA, fascistische zoals In Chill of racis tische zoals ln die andere USA (Unie van Zuld-Afrlka). Deze dictaturen maken de armen armer (ook ln hun eigen land) en de rijken rijker (ook in hun eigen land). Onder linkse dictaturen versta Ik socialistisch, communistisch of volksdemocra- tisch geregeerde landen. Tot nu toe is onder die dictaturen overal de armoe zo aangepakt, dat men te recht kan zeggen dat daar de men sen uit de derde-wereld-ellende zijn verlost. Hoe meer het IKV aan rechts toegeeft, hoe meer rechts zal eisen en hoe minder het IKV voor vrede en rechtvaardigheid kan doen. Amsterdam D. Veenstra Dsn. BINNENLAND TROUW/KWAR'nfcdl Van een onzer redacteuren AMSTERDAM Hoe hoog de prijsstijging zal uitvallen, aan het slot van de vergadering van olieministers in Qatar, is na een dag vergaderen nog niet te zeggen. De verlangens van de olie exporterende landen lopen daar ook te ver voor uiteen. Wel staat vast dat een niet al te grote prijsstijging voor Neder land eerder voor- en dan nade lig is. Uiteraard is het voor de Nederlandse economie op zich zelf niet gunstig als wij voor onze geïmporteerde olie voortaan bijvoorbeeld 8 procent meer moeten betalen. De duurdere olie werkt kostenverhogend voor de industrieën die olie als grondstof ge bruiken en maakt ook prijsstijgin gen voor consumentenprodukten (benzine!) onvermijdelijk. Dit alles geldt voor Nederland en voor vele andere geïndustrialiseerde landen. Er is echter één belangrijk verschil tussen Nederland en laten we zeggen Denemarken. Dit laatste land is voor zijn energievoorziening geheel op import aangewezen terwijl Neder land beschikt over belangrijke aardgasvoorraden. De situatie is in feite zo, dat onze export van aardgas meer geld opbrengt dan de invoer van olie ons kost. Gekoppeld de 10 procent duurder, wordt het verschil 2,2-1,1 1,1 miljard. Voor de Nederlandse betalingsba lans werkt dit zo gunstig dat deze balsn nu al weer enige jaren positief uitvalt. Met alle gevolgen voor de positie van de gulden, een munt die een korte periode in dit jaar daar gelaten een sterke positie inneemt op de internationale geldmarkt. Voordelig is een olieprijsstijging ook voor de winning van aardgas- en olievoorraden in Nederland en op het Nederlands deel van het Conti nentale plat. Bepaalde velden die op' het ogenblik nog te klein of te moei lijk bereikbaar zijn om een rendabe le winning mogelijk te maken, kun nen wèl de moeite waard worden als de prijzen voor energie nog hoger worden. Daar profiteren Nederland en Noorwegen van en in de naaste toekomst vooral Groot-Brittanië. Dit land immers, dat momenteel nog in ernstige economische zorgen ver keert, zal over twee of drie jaar de baten krijgen van de omvangrijke voorraden op de Noordzee. Keerzijden Belangrijk in dit verhaal is dat de aardgasprijzen gekoppeld zijn aan de olieprijzen. Wordt de olie duurder, dan ook het gas, al ijlt de gasprijs, vooral bij de leveringen aan het bui tenland enigszins na. Een eenvoudi ge rekensom leert dan dat des te meer de olieprijs omhoog gaat des te groter het verschil wordt tussen ga- sinkomsten en olie-uitgaven. Stel dat we voor 1 miljard olie importe ren en voor 2 miljard gas exporte ren. Positief verschil 1 miljard. Bei- Duurdere olie en gas heeft ook zijn keerzijden voor de Nederlandse eco nomie. Wanneer de prijsstijging in Qatar vrij fors uitvalt, bijvoorbeeld 15 procent, heeft dat een weerslag op de economie van landen die zelf nauwelijks over energiebronnen be schikken. Die landen zullen moge lijk minder importeren uit Neder land. Nationaal gezien is dat nog wel op te vangen maar voor sommige industrietakken kan het erg verve lend zijn. Trouwens, bepaalde be drijven kunnen ook de dupe worden van de olieprijsstijging op zich zelf. Een onderneming als Enka- Glanzstoff gebruikt olie als grondstof voor de kunstvezels en zal de duurdere grondstof wellicht on voldoende kunnen doorberekenen in de verkoopprijzen. Nog een ander nadeel kan zijn de onrust op het binnenlandse prij- zenfront. Ook binnen de grenzen is aardgas wat de prijs betreft aan de olie gekoppeld. Tuinders weten daarvan mee te praten, echter ook de consument. Duurder gas voor huisverbruik verhoogt de prijsindex voor de kosten van levensonder houd en kan daardoor de sociale spanningen vergroten. Yamani Sjeik Yamani, de Saoedi-Arabische minister van oliezaken kwam vlak voor het begin van de OPEC- bijeenkomst in Qatar ineens met het voorstel de olieprijs te laten op het huidige peil. De westerse econo mie zou zich nog niet voldoende hersteld hebben om duurdere ener gie aan te kunnen, vond de Ara bische minister. Hierbij moet echter bedacht worden, dat geen olieland zo vriendschappelijk staat tegeno ver het westen als Saoedi-Arabië. Pleidooien tegen prijsstijging zijn natuurlijk goed voor die hartelijke band. Een half jaar geleden, tijdens een OPEC-vergadering in Indonesië kreeg Yamani zijn zin met zijn prijsstabilisatieplannen. Maar of dat ditmaal ook lukt is de vraag. Waarnemers vermoeden dat die prijsverhoging in de buurt van de 10 procent zal komen en steeds meer olielanden spreken over een stijging minstens zo snel als de inflatie. Iran verlangt evenwel 15 procent en zou eigenlijk 40 procent willen hebben, als we de Perzische regering moeten geloven. Iran kan de olie-inkomsten als geen ander gebruiken vanwege zijn ambitieuze plannen voor bewa pening en economische groei. DEVENTER Verwarmingsinstal latiebedrijf C. L. Koster in Deventer wil zijn personeelsbestand gaan in krimpen. Voor dertien van de onge veer tweehonderd personeelsleden is ontslagvergunning aangevraagd. Met de vakbonden is nog geen over leg gepleegd. 1 b ee AMSTERDAM Van de mei^ die nog nooit over een ethisch r hebben gehoord, zijn er (toch) v tien procent vóór een ethisch r en drie procent tegen. De overigi procent gaf (in overeenstemm met de onwetendheid niet thuis, f wil zeggen: „geen oordeel". Dit blijkt onder meer uit steekproef die het Nederlands ini prj tuut voor de publieke opinie (NIP st heeft gehouden over de vraag of '<je mensen wel eens over een ethu|C( reveil hebben gehoord. Ongeveer 22 procent van de ond vraagden had er wel een iets gehoord, dat wil zeggen dat zev op, tien procent van de ondervraaf ege, vrouwen en 27 procent van de m nen de uitdrukking van mimsLcbi Van Agt bekend in de oren klonk t Maar wat de kreet inhoudt is t en beetje moeilijker. B H Ongeveer 34 procent van de men^g°| die er wel eens „iets" van hadd ye gehoord, hield het erop dat n ethisch reveil bedoeld was „fatsoi lijk leven door iedereen". Een anL yg re 21 procent dacht dat het wel ii met abortus te maken moest hs -a ben. Twintig procent: „eerlijkheid^ tw de politiek", achttien proce as „openbare zedelijkheid", twaalf p _D, cent: „misdaadbestrijding", elf p cent: „drugbestrijding", elf proce Uig] „geen aanstoot gevende progra E, ma's op radio en televisie", tien p cent: „pornografie" (aangenom ^al moet worden dat bedoeld is bestii D ding van pornografie), tien procer „meer naar de kerk". Zeventien procent noemde nog aj dere zaken. Twaalf procent van d mensen die wel eens van „ethisj reveil" hadden gehoord zei niet weten wat die woorden inhielden! Van alle mensen die er wel eens ovj gehoord hadden was 58 procent voj een „ethisch reveil", 20 procent v er tegen, en 22 procent had oordeel. dele Katoenen japon met Katoenen japon met volant- Katoenen japon met wijde dubbele volant-mouw. mouw en overrok. Zwart. mouw en overrok in chiffon- Zwart. Mt. 36 •d Mt.36t/m dessin op zwart fond. t/m42.J^J^(. JJÏ Mt.36t/m44.^^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 8