Abortusvoorstel verworpen
Meevaller van
700 miljoen
Israël verzoekt
uitlevering L.
Terug
Industrie
verwacht
(nog) geen
opleving
Toespraak Suarez
besloot campagne
met Nieuwe Haagse Courant en met Nieuwe Leidse Courant
Stemverhouding in Senaat verrassend: 34 voor, 41 tegen
PvdA voelt zich bekocht
Meer werk voor
schoolverlaters
IN DEZE KRANT
Prof. De Vreeze
neemt afscheid
Belgische
vrouwen
hamsteren
koffie
iN
Bij fondsen van sociale uitkeringen
'Meer risico
op hart- en
vaatziekten'
Levenslang voor ex-SS'er
Opklaringen
Premie van
koopwoning 10
procent lager
i
i
Trouw.
Elke dag prijs.
Welkomstvoordeel
^toUty hoort bij u.
VRTET
ïTrouw
34STE JAARGANG NR 10010 WOENSDAG 15 DECEMBER 1976
pagina 9
Advertenties voor dere zaterdagse rubriek moeten uiterii|k donderdag
(te post) m ons bezit zijn Inlichtingen tel 020-913456 1st 750
UITGAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J.TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
ABONNEMENT/ 14,17 PER MAAND42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 -GEMEENTEGIRO X 11000— LOSSE [VERKOOPPRIJS 0,55
PAGINA 2:
Gebedenboek van
Huub Oosterhuis
PAGINA 4:
Ex-alcoholisten wijzen
weg naar herstel
PAGINA S:
PAGINA 7:
Spaanse regering
lonkt naar Catalanen
PAGINA 9:
Eet met Kerst
eens geen dier
PAGINA 15:
Meer mechanisatie
en automatisering
PAGINA 8:
Familieberichten
BRUSSEL (ANP)
De Belgische
huisvrouwen zijn be
gonnen met het
hamsteren van kof
fie. Aanvankelijk
was dit vooral in en
rond Antwerpen te
merken, maar nu
wordt ook in Brussel
en in andere grote
steden veel meer
koffie ingeslagen
dan normaal. De
aanleiding is de ver
dere prijsverhoging
onlangs met 1,50
per kilo en de vrees
dat de koffie nog
veel duurder zal
worden.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Eerste Kamer heeft het PvdA-WD voorstel tot legalisering van abortus
gisteravond laat met verrassend ruime meerderheid verworpen. De stemuitslag was 34 stemmen
voor en 41 stemmen tegen. Tegen stemden de fracties van CDA, SGP, acht WD-Kamerleden, een
PvdA- en een PPR-senator. Voor stemden de overgrote meerderheid van PvdA, PPR, D'66, CPN en
vier WD-fractieleden. De uitslag was een grote verrassing. Het was niet verwacht dat een zo groot
aantal WD-senatoren tegen het eigen ontwerp zou stammen.
De tegenstemmers hadden zich niet
laten overtuigen door de klemmende
pleidooien van de indieners dat ver
werping van het wetsvoorstel voor
jaren een impasse ten aanzien van
de abortuswetgeving zou betekenen.
Zij verwachtten niet dat er binnen
afzienbare tijd in het parlement een
meerderheid mogelijk is voor een
andersluidende abortusregeling. De
verwerping betekent dat nu de hui
dige strakke wetgeving, die de
laatste tijd overigens niet meer werd
gehandhaafd, blijft gelden. De vraag
Is of de huidige vrije abortuspraktijk
nu weer kan worden teruggedraaid.
In een emotioneel betoog had dr.
Lamberts (PvdA), een van de indie
ners, gewaarschuwd dat verwerping
Van onze economische redactie
DEN HAAG De bedrijvigheid in de
Nederlandse industrie (de voedings-
tn genotmiddelenindustrie niet inbe
grepen) is in november vrijwel niet
veranderd. Voor de maanden decem
ber, januari en februari wordt even-
tens weinig verandering verwacht.
Dft blijkt uit de maandelijkse con-
Hctuurtest van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek Hieruit
blijkt voorts dat het indexcijfer van
de orderpositie in aantal maanden
welk, (basis eind januari 1975 100)
in oktober met een pount is gedaald
en hiermee weer op het dieptepunt
van september, namelijk 89. is geko
men. Deze daling blijkt vrijwel ge
heel het gevolg te zijn geweest van
een teruggang in exportorders. De
orderontvangst uit het binnenland is
nagenoeg gelijk gebleven.
De lichte teruggang van de orderpor
tefeuilles komt ook naar voren in de
wijze waarop de industrie de situatie
beoordeelt. Voor'4 (was 5) procent
was de orderpositie groot, voor 60
156) procent normaal en voor 36 (39)
procent klein.
Prins Claus schoot gis
teren met een antiek ka
non een bres in een poort
aan het begin van de Mar-
kerwaarddijk bij Enkhui
zen. De opening van de
dijk Enkhuizen-Lelystad
voor het verkeer was
daarmee een feit.
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG Bij de fondsen
voor sociale uitkeringen zit
waarschijnlijk een nieuwe.mee-
valler van zo'n 700 miljoen gul
den. Minister Boersma (sociale
zaken) deelde dit gisteren mee
in de Tweede Kamer, in een
debatje over het regeringsbe
leid tot bezuinigingen op de
uitgavengroei van sociale uit
keringen en overheid (het één-
procents-beleid).
Boersma vertelde dat het Centraal
Planbureau de „premiegrondslag"
opnieuw heeft berekend en daarbij is
gekomen op bijna 122 miljard gul
den in plaats van de eerder bereken
de bijna 120 miljard. De „premie
grondslag" is de totale som van bru
to lonen waarover de sociale premies
worden geheven. Als deze som groter
wordt, neemt de opbrengst van de
premies toe zonder dat de premies
zelf hoeven te worden verhoogd.
De minister vertelde dat zijn des
kundigen nog geen verklaring weten
voor de grotere premiegrondslag. Er
wordt driftig op gestudeerd. Op het
eerste gezicht lijkt het erop dat het
aantal werkenden groter zou zijn
dan aanvankelijk voorspeld. Dat zou
echter onwaarschijnlijk zijn.
Boersma wist ook nog niet of deze
meevaller alleen voor 1977 geldt, of
ook voor de jaren daarna. Zo moge
lijk nog volgende week zal de minis
ter met Kamercommissies nader
overleggen over deze meevaller en
over het verband met het bezuini
gingsbeleid.
Meer nieuws op pagina 11
Van een verslaggever
DEN HAAG Voor (Ie volgende
generatie zullen we rekening moe
ten houden meteen verder verhoogd
risico op hart- en vaatziekten. Die
conclusie trekt prof. dr. H.A. Val
kenburg uit tussentijdse resultaten
van een groot epidemiologisch on
derzoek onder de bevolking van Zoe-
termeer.
Vooral bij jongens van vijftien tot
negentien jaar zijn onverwacht hoge
bloeddrukken gemeten. Vijftien pro
cent zat aan de hoge kant, vier pro
cent is naar de huisarts verwezen.
Bedenkelijk hoeveelheden cholesto-
rol in het bloed vonden prof. Valken
burg en zijn team al bij vijfjarige
kinderen. Het gehalte blijft tot bij
twintigjarigen vrijwel gelijk. Van de
mensenb die in Zoetermeer het eten
klaarmaken, doet één op de tien er
flink zout bij.
Ongeveer zeventig procent van de
Zoetermeerse mannen heeft ooit ge
rookt en veertig procent doet het
nog. Voor vrouwen liggen die per
centages wat lager: vijftig respectie
velijk dertig.
Een kwart van de onderzochte men
sen had pijn in de rug, en dat vond
prof. Valkenburg verrassend veel.
Elders wordt tien procent tot vijftien
procent gevonden. Nog eens een
kwart had rugklachten gehad. Er
was geen invloed te bespeuren van
zwaar werk of ploegendiensten.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Israëlische au
toriteiten hebben het ministe
rie van justitie in Den Haag
verzocht de 58-jarige ex-SS'er
Lambert J. L. uit Hom in Lim
burg voorlopig aan te houden
met het oog op uitlevering. Een
uitleveringsverzoek zal spoedig
volgen. Het voorlopig verzoek
tot aanhouding is inmiddels
doorgezonden naar de hoofdof
ficier van justitie in Roermond,
mr. M. J. Bruigom,
L. is gistermorgen overeenkomstig
de eis van deze officier door de bij
zondere strafkamer van de
rechtbank in Roermond wegens het
plegen van oorlogsmisdrijven en
misdrijven tegen de menselijkheid
veroordeeld tot levenslange gevan
genisstraf. Een woordvoerder van de
Israëlische ambassade deelde mee,
dat volgens hem uitlevering van L.
ADVERTENTIE
Opklaringen afgewisseld door
wolkenvelden en op de meeste
plaatsen droog. Weinig wind en
hier en daar mist. Maxima mor
gen om het vriespunt
MORGEN EN OVER
MORGEN:
Droog weer met middagtempe-
raturen om het vriespunt. Lich
te tot matige vorst in de nacht
en ochtend.
Morgen zon op: 8.43
onder: 16.29
maan op: 2.35
onder: 13.29
MADRID AFP, UPT, AP) Met een toespraak van een kwartier
voor de televisie heeft de Spaanse premier Suarez gisteren de
campagne besloten voor het referendum over de hervormings
voorstellen van de regering, dat vandaag plaats vindt.
De premier heeft er bij de Spanjaar
den op aangedrongen vandaag ja te
stemmen en het hervormingspro
gramma van de regering goed te
keuren. De premier voegde eraan
toe dat een misdadig optreden als
de ontvoering van staatsraad Oriol
y Urquijo de gang van Spanje naar
een democratie niet zullen tegen
houden.
Opiniepeilingen hebben aange
toond dat zeventig tot tachtig pro
cent van de Spanjaarden voorstan
der is van de door de regering voor
gestelde hervormingen. Het officiële
Spaanse persbureau Cifra houdt re
kening met een opkomst van 75 pro
cent hetgeen de huidige politieke
onzekerheid duidelijk weerspiegelt.
De politie in heel Spanje was giste
ren in staat van paraatheid, nadat
rechtse extremisten hadden ge
dreigd linkse politieke leiders, die
gepleit hebben voor onthouding bij
het referendum, te zullen ontvoeren.
m
de kans op stijging van de illegale
abortussen groot zou maken.
Met het verwerpen van het abortus-
voorstel is anderzijds een dreigend
conflict in het kabinet voorkomen.
Bekend is dat minister Van Agt er
niet voor voelde een door de Senaat
aangenomen ruime abortusregeling
door middel van zijn handtekening
tot wet te verheffen. De linkse frac
ties waren niet bereid geweest met
deze weigering van Van Agt akkoord
te gaan. De indieners van het wet
sontwerp toonden zich gisteravond
zeer teleurgesteld. Dat gold met na
me voor de PvdA-indieners Lam
berts en Roethof. Hun jarenlange
arbeid om een nieuwe abortuswetge
ving op poten te zetten, is nu tever
geefs gebleken.
Zelf beslissen
Het voorstel, verdedigd door de
Tweede Kamerleden Geurtsen en
mevrouw Veder-Smit (beiden WD)
en Lamberts en Roethof (beiden
PvdA) wil de vrouw het recht geven
na overleg met de arts zelf over de
ingreep te beslissen. De arts heeft
wel het recht de ingreep zelf uit te
voeren. De afweging van belangen
van de vrouw tegenover die van het
ongeboren kind, moet volgens het
voorstel zwaarder worden naarmate
de vrucht ouder is. Een onafhanke
lijke landelijke commissie moet toe
zicht houden op de algemene abor
tuspraktijken in Nederland.
De indieners waarschuwden de Ka
mer dat verwerpen van hun voorstel
zal betekenen dat de abortuswetge
ving voor jaren in een impasse zou
geraken. Zij achtten het uitgesloten
dat er momenteel voor een ander
sluidend voorstel in Tweede en
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG PvdA-fractieleider in
de Tweede Kamer Ed van Thijn
heeft de VVD gisteravond in een
zeer verbitterde reactie verweten in
het abortusdebat vuil spel te heb
ben gespeeld. „Het was een voorop
gezet spel van de VVD om het wet
sontwerp te laten stranden. Zo wil
de WD een opening maken naar het
CDA om na de verkiezingen een
regeringssamenwerking van VVD en
CDA mogelijk te maken. We voelen
ons bekocht, dat was eens maar
nooit weer", aldus Van Thijn.
De WD-fractieleider Wiegel bena
drukte in een reactie dat alle
WD-Eerste Kamerleden hun eigen
geweten bij de stemming hebben
gevolgd. Zij zijn hierin volstrekt
vrijgelaten. Mensen die zeggen dat
dat niet waar is. zeggen iets dat
tegen de waarheid ingaat, aldus
Wiegel. Hij meent dat het abor
tusvraagstuk bij de komende kabi
netsformatie nu eens en voor altijd
geregeld moet worden.
De WD-fractieleider in de Eerste
Kamer, mevrouw Van Someren-
Downer meende dat de uitslag van
het debat niet zoveel uitmaakt, om
dat minister Van Agt toch gewei
gerd had het wetsontwerp te onder
tekenen: „Dat kan ik Van Agt als
CDA-lijsttrekker en als mens niet
kwalijk nemen". Zij meende dat er
in de Eerste Kamer nieuwe ge
zichtspunten naar voren zijn geko
men die een andere abortusregeling
mogelijk maken. Dr Lamberts, een
van de PvdA-indieners, consta
teerde dat abortus nu opnieuw een
speelbal van de politiek zou gaan
worden.
Binnen het CDA zal men zich nu
gaan beraden over de vraag of het
eigen KVP-AR ontwerp voor een
„Nee. tenzij" abortusregeling nu op
nieuw bij de Kamer moet worden
ingediend De beide initiatiefne
mers, de Tweede Kamerleden me
vrouw Van Leeuwen (AR) en me
vrouw Gardeniers (KVP) zullen daar
vandaag een eerste overleg over
hebben. Mevrouw Van Leeuwen
vond de uitslag van het debat een
verrassing.
Eerste Kamer een meerderheid
haalbaar zal zijn.
De PvdA senator Brongersma wees
erop dat er na verwerping van het
voorstel grote rechtsonzekerheid zal
ontstaan. Volgens hem is het zeer de
vraag oif de rechterlijke macht be
reid zal zijn de huidige vrije abortus
praktijk weer terug te draaien.
Vervolg op pagina 3
ADVERTENTIE
BISCHOFF TULLEKEN
mogelijk is op grond van een Israëli
sche wet die zegt dat misdrijven
waar dan ook tegen het joodse volk
bedreven door Israël kunnen worden
berecht. Israël is aangesloten bij het
Europese uitleveringsverdrag.
Het zal binnen een termijn van 24
dagen het officiële uitleveringsver
zoek met toelichting aan het Neder
landse ministerie van Justitie moe
ten doen toekomen, maar een
woordvoerder hier van justitie zei.
dat Nederland geen Nederlanders
uitlevert.
Als L. in cassatie zou gaan van het
vonnis van de bijzondere raadska
mer van de rechtbank in Roermond,
hetgeen zijn verdedigers overwegen,
zal deze zaak eerst door de Hoge
Raad in Den Haag moeten worden
behandeld.
Een uitleveringsverzoek moet
worden behandeld door de
rechtbank binnen wier arrondisse
ment de woonplaats is van degene
wiens uitlevering wordt gevraagd.
Het materiaal waarover de Israëli
sche autoriteiten kunnen beschik
ken zal hetzelfde materiaal zijn op
grond waarvan L. in Roermond heeft
terechtgestaan. Daarbij waren getui
genverklaringen van Pools-joodse
ex-gevangenen uit het kamp Bo
bruisk.
Deze getuigen zijn indertijd door de
rijksrecherche uit Amsterdam ge
hoord. De rechtbank in Roermond
heeft vier nu in Israël wonende ex-
gevangenen en één in West-
Duitsland wonende ex-gevangene
tijdens het proces gehoord.
De Israëlische regering is tot haar
verzoek gekomen, nadat tijdens het
proces onduidelijkheid was gerezen
over de nationaliteit van de ex-SS'er.
De advocaten van L. betoogden dat
hij door in vreemde krijgsdienst te
treden zijn Nederlandschap had ver
loren.
Dit zou betekenen, dat hij in Israël
kan worden berecht, aldus de
woordvoerder van de Israëlische am
bassade. De bijzondere strafkamer
echter stelde vast, dat L., ondanks
het verlies van zijn Nederlander
schap wegens zijn In diensttreding
bij de Waffen-8S, als Nederlander
moet worden aangemerkt.
Meer over de zaak L. op pagina 9
HEERDE-VELUWE
TEL. (05782) 1590
KERKDIJK 17
C0NIFEREN6R0EN
voor
KERSTVERSIERING
(versgesneden)
DEN HAAG De premies die
het Rijk geeft aan kopers van
premie-koopwoningen zijn met
ingang van gisteren tien pro
cent verlaagd. Minister Gruij-
ters (Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening) stelde
gistermiddag de Tweede Ka
mer van deze financiële in
greep in kennis, die volgens
zijn mededelingen noodzake
lijk is om het volgend jaar en
de jaren daarna binnen de fi
nanciële planning te blijven.
De rijks-uitgaven aan premies voor
koopwoningen gaan in snel tempo
omhoog, omdat er steeds meer pre
mie-koopwoningen worden ge
bouwd. Volgend jaar zullen er drie
duizend meer gebouwd worden dan
in het bouwprogramma is gepland.
Minister Gruijters zei gisteren in de
Kamer dat deze drieduizend in de
plaats komen van een gelijk aantal
geplande duurdere huurwoningen,
die door gedeeltelijk terugtrekken
van insütutionele beleggers uit de
woningmarkt niet kunnen worden
gerealiseerd.
Dingen die gebeurd zijn, kun je zelden weer te
rugdraaien. Dus is het opmerkelijk als Iemand voor
stelt om de instelling van de Nobelprijs voor econo
mie ongedaan te maken. Zeker als het de winnaar
van eerverleden jaar is. Typisch iets voor
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Giro-
Betaalt per kwartaal
Plaats:
Ik ontvang (r»( naar keuze:
4 fraaie zwart-kunstlederen onderzetten met zilver bedrukte ouder
wetse locomotief mode llen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel.
f~) Praktische, kleurrijke eeuwigdurende riemkalender. Modern, origi
neel. voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
2] Tekening van bet vroegere li Ie Amsterdam.
De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel Hij be
taalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant te
hebben ontvangen) 6,25 minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de open envelop: Trouw/Kwartet, antwoord
nummer 2792, Amsterdam
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
