DA-congres verijdelt
ijziging drugparagraaf
Waar zit het lek op
buitenlandse zaken?
Nalatigheid ambtenaren
speelde Van Agt parten
CDA gaat
nu achteruit
NS schrapt
144 lijnen
Specialisten kritiseren
kostenbeleid Hendriks
"HU tegen onderscheid soft- en hard drugs
Onderzoek na bekend worden geheim telegram VS
Nieuwe partij van
„Resoluut"-leden
Karate „Bob"
tot 13 jaar
veroordeeld
Roel van Duijn
naar Pieterburen
Hoofdredacteur orgaan ARKA:
Voedingsbond FNV
overweegt staking
Korter werken
bij Volvo Car
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 11
Een onderonsje tijdens het
CDA-congres. Van links naar
rechts: prof. Steenkamp, prof.
dr. B. Goudzwaard, dr. R. J. H.
Kruisinga en mr. W. Aantjes.
Is or
Van onze parlementsredactie
?nI'i DEN HAAG Het CDA-congres heeft gisteren een poging van de CH-unieraad tot wijziging van
g°"!de drug-paragraaf van het ontwerp-programma verijdeld. Deze paragraaf stelt wat de soft drugs
betreft voor, niet het gebruik ervan maar alleen de handel erin strafbaar te stellen. Er wordt dus
H.vi onderscheid gemaakt met de hard drugs waarvan ook het gebruik strafbaar zou moeten blijven (al
n d moet volgens het programma ook hier de opsporing en vervolging worden toegespitst op de
re z handelaren).
Het CH-amendement nu beoogde
aan het onderscheid tussen hard en
soft drugs een einde te maken door
ook het gebruik van soft drugs in de
sfeer van het strafrecht te houden.
)e belangrijkste verdediger van dit
imendement was ds Oliemans die
;ichzelf als CH-woordvoerder aan
kondigde en daarvoor van zijn unie-
genoot Janssen-van Raaij voorzit
ter van het congres meteen een
standje kreeg. De afspraak is name
lijk dat tijdens het congres uitslui
tend als CDA-er wordt gesproken.
..Afglijden"
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Voor het eerst sinds
maanden komt uit een verkiezings-
onderzoek naar voren dat het CDA
niet langer in de lift zit. Uit de cijfers
van de Nederlandse stichting voor
de statistiek blijkt dat eind novem
ber nog 34 procent van de kiezers op
het CDA zou stemmen. Half novem
ber was dat volgens de stichting nog
39 procent.
De stichting brengt het abrupte ein
de van de groei van de CDA-aan-
hang in verband met de gang-van
zaken rond de van oorlogsmisdaden
beschuldigde Menten en de rol van
CDA-lijsttrekker en minister van
justitie Van Agt.
Volgens de berekeningen van de
stichting voor de statistiek gaat het
verlies van het CDA vooral naar de
progressieve partijen. Deze zouden
eind november 39 procent van de
stemmen krijgen, tegen 36 procent
half november. De VVD zou stijgen
van achttien naar negentien
procent.
t De in het afgelopen weekeinde be-
r kend gemaakte onderzoekcijfers
Lvan de VARA/Rooie Haan-enquète
r wezen nog maar nauwelijks op een
f teruggang voor het CDA. Daar mat
L men op 15 november een CDA-aan-
hang van 38 procent, en op 22 no-
l vember 36 procent. De recente pei-
ling van de stichting voor de statis-
Itiek is ruim een week later ge-
f houden.
Landbouw wil deel
uit projectenpot
voor werkgelegenheid
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het Landbouwschap
heeft minister Boersma (Sociale Za
ken) schriftelijk gevraagd, werkgele
genheidsprojecten in de agrarische
^sector te stimuleren. Een deel van
de 600 miljoen gulden, waarmee de
regering volgend jaar de werkgele
genheid wil bevorderen, zou daar-
voor gebruikt kunnen worden.
van een constitutionele monarchie
onder het huis van Oranje".
De voorzitter van het CDA prof dr P.
A. J. M. Steenkamp had het congres
geopend met een rede waarin hij zei
dat het verkiezingsprogramma be
doelt, een schild voor de zwakken te
zijn, maar dat het anderzijds een
gezonde financiële basis behoeft. Hij
deed een dringend beroep op de af
gevaardigden, zich van de financiële
risico's van wijzigingsvoorstellen be
wust te zijn.
Oliemans' voornaamste argument
was dat soft en hard drugs minstens
even gevaarlijk zijn en dat het ge
bruik van soft drugs maar al te vaak
tot dat van hard drugs leidt. „Wij
willen het Nederlandse volk voor af
glijden behoeden", zo voerde een
aanhanger van Oliemans' standpunt
aan. De AR-fractieleider in de Twee
de Kamer, mr W Aantjes behoorde
tot de woordvoerders die het CH-
amendement bestreden. Hij voerde
lan dat eerste taak behoort te zijn,
lorzaken en achtergronden op te
jporen van het gebruik van drugs.
„De vlucht in druggebruik komt
voort uit vereenzaming en gebrek
aan communicatie. Dat los je met de
strafwetgeving niet op", aldus Aan
tjes. Hij zei dat de handelaars „de
profiteurs" van drugs niet hard
genoeg kunnen worden aangepakt,
maar de gebruikers „de slachtof
fers" niet vaak genoeg kunnen
worden geholpen.
Het CH-amendement werd met een
aanzienlijke meerderheid van stem
men verworpen.
In de inleiding tot het CDA-
programma was voorts bij amende
ment de volgende volzin opgeno
men: „Het CDA spreekt zich uit voor
een democratische rechtsorde met
een parlementair stelsel, in de vorm
CNV-voorzitter Lanser (midden) en oud-premier De Jong (vooraan) tij
dens het CDA-congres
door Ferry Mingelen
BRUSSEL Minister Van der Stoel heeft de rijksrecherche ingeschakeld om te onderzoeken
wie op buitenlandse zaken verantwoordelijk was voor het uitlekken van een geheim Ameri
kaans telegram over de Parijse onderhandelingen betreffende de economische relaties tussen
de rijke en arme landen.
Buitenlandse zaken had eerst een
intern onderzoek ingesteld en de
resultaten daarvan waren aanlei
ding de rijksrecherche met het on
derzoek te belasten. Dit opent de
mogelijkheid dat de voor het lek
verantwoordelijke ambtenaar Jus
titieel vervolgd kan worden.
Minister Van der Stoel, die het on
derzoek gisteren in Brussel bekend
maakte, zei geenszins de indruk te
hebben dat op buitenlandse zaken
onzorgvuldig met geheime stukken
wordt omgesprongen. Hij wilde
niet ingaan op de vraag of de voor
dit lek verantwoordelijke man in
derdaad al is gevonden. Ook wei
gerde hij de inhoud van het Ameri
kaanse telegram aan te duiden.
Voor zover die inhoud is uitgelekt
betreft het telegram de Amerikaan
se stellingname in de Parijse onder
handelingen. Uit het telegram
blijkt dat de Verenigde Staten er1
op uit zijn in de groep van arme
landen een scheiding te forceren
tussen olielanden en andere ont
wikkelingslanden. Tot groot onge
noegen van minister Van der Stoel
werd het telegram twee weken gele
den op een persconferentie in Den
Haag ineens door een buitenlandse
journaliste geciteerd.
Opschudding
Deze affaire heeft inmiddels inter
nationaal voor enige opschudding
gezorgd. De Amerikaanse „Herald
Tribune" meldde gisteren dat vol
gens de Iraanse hoofdonderhande
laar in Parijs, minister Mohammed
Yeganem. de door het uitgelekte
telegram bekend geworden Ameri
kaanse stellingname de kans op
overeenstemming tussen de rijke
en arme landen over olieprijzen etc.
heeft getorpedeerd. „De Verenigde
Staten hebben nu op verbijsteren
de wijze duidelijk gemaakt dat zij
geen concessies willen doen aan de
derde wereld", aldus de Iraanse mi
nister.
Zowel de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken Kissinger
als minister Van der Stoel wilden
gisteren in Brussel op deze verkla
ring niet reageren. Kissinger zei het
betreffende telegram niet te ken
nen. Hij zei wel dat de manier
waarop de tekst van het telegram
opgesteld is, de mogelijkheid niet
uitsloot dat dit inderdaad af
komstig is van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken.
Kissinger zei dat te zullen uit
zoeken.
Gisteren werd bekend dat de slot
zitting van de Parijse onderhande
lingen is uitgesteld van volgende
week woensdag naar de eerste helft
van het volgend jaar. Kissinger be
nadrukte dat dit uitstel niets te
maken heeft met het uitgelekte te
legram dat volgens hem geen scha
de heeft berokkend. Het uitstel
heeft volgens Kissinger alleen
maar te maken met het feit dat er
binnenkort een nieuwe Amerikaan
se regering komt.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT In de nieuwe dienstre
geling voor 1977 en 1978 zullen de
Nederlandse Spoorwegen op door
deweekse dagen 45 treinen minder
laten rijden. Op zaterdagen komen
51 treinen te vervallen en op zonda
gen 48. Dit meldt het NS-blad „De
Koppeling".
Ook zullen in sommige plaatsen de
loketten later opengaan en eerder
sluiten (als vervanging zullen
kaartjesautomaten worden ge
plaatst) en zal een aantal inlichtin
genbalies worden opgeheven.
Het totale pakket bezuinigingen zal
neerkomen op ongeveer 36 miljoen
gulden per jaar. Van de in totaal
27.000 arbeidsplaatsen bij de NS zul
len er voorlopig ongeveer 550 sneu
velen, wat kan uitlopen tot ruim 800
plaatsen.
De bezuinigingen zijn een antwoord
op het verzoek van minister Wester
terp om jaarlijks 40 miljoen gulden
te besparen. De ondernemingsraad
van de NS is in meerderheid met de
besparingen akkoord gegaan, „maar
is niet blij", aldus De Koppeling.
Bij het opheffen van treindiensten is
een minimum van tien reizigers per
trein gehanteerd, hoewel een
woordvoerder van de NS heeft ver
klaard dat niet alléén naar dit ge
talscriterium is gekeken. Onder de
ze diensten bevinden zich ook een
aantal „spitstreinen" (o.a. Almelo-
Enschede. Amsterdam-Hilversum.
Roosendaal-Bergen op Zoom. Gro-
nmgen-Leeuwarden). Voorts wordt
de kwartierdienst Rotterdam Hof
plein-Den Haag CS op zaterdag een
halfuurdienst.
Vervolg van pagina 1
Drs Beumer zei dat „niets het DA
meer bedreigt dan vrome wensen
waaruit geen gevolgen worden ge
trokken." Dr Kruisinga (CHU) liet
weten achter de .eenderde
bepaling" te staan, mede omdat in
de huidige structuur de aandeelhou
ders ook onvoldoende hun medezeg
genschap tot gelding kunnen bren
gen. Anderen zeiden dat het CDA
niet de meeste redelijke vakcentrale
het CNV moet afstoten op juist
het punt waarin het CNV zich onder
scheidt van de FNV, namelijk de
kwestie van het mede verantwoor
delijkheid willen dragen door de
werknemers. Een kloof dreigt er dan
tussen CDA en CNV.
Prof. Goudzwaard, wees erop dat
het modern socialisme zich verzet
tegen het mede
verantwoordelijkheid dragen door
werknemers in hun bedrijf. Dat zat
ook achter het streven van vervan
ging van ondernemingsraden door
personeelsraden zoals het FNV wil
de. Goudzwaard bestreed dat de
„eenderde formule" zou leiden tot
polarisatie binnen de raden van
commissarissen. De groepen com
missarissen kunnen alleen samen
iets beginnen. „Gezamenlijk gedra
gen verantwoordelijkheden kunnen
mensen naar elkaar toebrengen."
Hij hield aan het begin van het
CDA-congres een rede over het the
ma: „Niet bij brood alleen". Onze
huidige materialistische samenle
ving lijkt verdeeld in een „aanmaak-
sector" de bedrijven en een
„opmaaksector" de bestedingen
van particulieren en overheid. De
aanmaaksector dient daarbij
uitsluitend om zoveel mogelijk in de
opmaaksector te kunnen opmaken.
Goudzwaard noemde dit „het bijge
loof dat het leven pas de moeite
waard wordt wanneer je veel beste
den kan. Het is het beeld van een
samenleving die leeft bij brood al
leen," aldus Goudzwaard.
Ondernemingen zijn dan vlakke
aanmaak-instituten. Efficiency is de
enige maatstaf, ook wanneer daar
door de kwaliteit van de arbeid
sterk vermindert of zelfs veel men
sen op straat moeten worden gezet.
Inflatie viert hoogtij inzo'n materia
listische samenleving, want „inflatie
is het teken dat we met elkaar meer
willen besteden dan we met elkaar
willen produceren." De overheid de
gradeert tot een bureaucratische
uitdeelinstelling van de koek, van
welvaart, inkomen en macht, aldus
Goudzwaard. Inflatie, werkloosheid,
milieuproblemen en de foute ver
houding tot ontwikkelingslanden
worden welhaast onuitroeibare ver
schijnselen.
Hier tegenover pleitte Goudzwaard
voor het „terugveroveren van vol
doende zinvolle en menswaardige
arbeid, van het zelfstandig kunnen
toekomen als goede rentmeesters
aan een eigen zorg voor de natuur,
aan een rechtvaardige dienstverle
ning aan de samenleving als ge
heel". Zonder concrete economische
offers kan dit niet worden bereikt.
Vandaar dat het CDA-prgram ook
pleit voor afremmen van de groei
van de uitgaven van overheid en
sociale voorzieningen.
Van een verslaggever
DEN HAAG Een aantal leden van
de onlangs opgeheven politieke be
weging „Resoluut" heeft een nieuwe
partij met de naam Algemene
Volkspartij opgericht. De oud-
vooizitter van Resoluut, ir De
Zeeuw, is niet benaderd om tot de
AVP toe te treden omdat hij niets
voor een nieuwe partij voelde. De
AVP hoopt aan de komende Kamer
verkiezingen mee te doen.
Van een verslaggever
AMSTERDAM - Voor het plegen
van drie moorden, twee pogingen
tot moord en een poging tot
doodslag is gisteren door het ge
rechtshof in Amsterdam de 28-jarige
Joegoslavische karateleraar M. ver
oordeeld tot dertien jaar gevange
nisstraf met aftrek van drie jaar
voorlopige hechtenis. M. die bekend
stond als „Karate Bob" had op
eerste kerstdag in 1973 drie landgen
oten met pistoolschoten om het le
ven gebracht. Voorts had hij twee
Joegoslavische vrouwen ernstig ver
wond en op Amsterdamse politie
agenten geschoten.
Vanaf de eerste behandeling van de
zaak door de Amsterdamse
rechtbank had M. zich beroepen op
politieke motieven! Bij het begin
van de tweede behandeling achtte
de rechtbank-president die politieke
achtergrond aannemelijk. Toch
werd M. toen na een eis van le
venslang tot achttien jaar veroor
deeld. „Karate Bob" ging op grond
van de aangevoerde politieke motie
ven in hoger beroep. De door hem
neergeschoten landgenoten zouden
zo voerde hij aan agenten zijn van
de Joegoslavische geheime dienst
en de opdracht hebben gekregen
hem te liquideren. Het gerechtshof
kon invoelen dat M. zich door de
aanwezigheid van de drie landgeno
ten ernstig bedreigd voelde, maar
overwoog anderzijds dat de
rechtsorde door M.'s handelen ern
stig was geschokt.
UTRECHT De Utrechtse hartspecialist prof. dr. C. L. C. van
Nieuwenhuizen heeft gisteren kritiek geuit op staatssecretaris
Hendriks (volksgezondheid).
Hij verweet Hendriks paniekmaatregelen bij het streven de
gezondheidszorg niet duurder te maken. Die maatregelen (waar
onder de rem op de bouw van ziekenhuizen en de stop voor
nieuwe specialismen) moeten volgens de hoogleraar zo snel
mogelijk ongedaan gemaakt worden.
Van Nieuwenhuizen zei dit gisteren
in Utrecht op een symposium van de
landelijke specialisten vereniging
(LSV). Onderwerp was: Het beheer
sen van de kosten in de ge
zondheidszorg, zonder de kwaliteit
van die zorg te schaden. Eén van de
sprekers rekende gisteren voor, dat
het komende jaar van elk verdiend
tientje één gulden in de ge
zondheidszorg gestopt wordt. De
maatregelen waarmee Hendriks de
kosten in de hand wil houden, zijn
volgens Van Nieuwenhuizen geno
men zonder een goede analyse van
de situatie. Evenmin zijn de gevol
gen doordacht, aldus de hoogleraar.
De Maastrichtse econoom dr. L. M. J.
Groot, hoogleraar In de structuur en
het functioneren van de ge
zondheidszorg, was het niet eens met
Van Nieuwenhuizen: „Bij een nood-
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Oud-wethouder
Roel van Duijn van Amsterdam
heeft aangekondigd zich volgende
maand te zullen vestigen in het
noord-Groningse Pieterburen. De
ex-provo, -kabouter en PPR-
wethouder wil zich na het conflict
dat hij in Amsterdam heeft gehad,
bekwamen op het gebied van de
alternatieve landbouw. Hij gaat deel
uitmaken van een in Pieterburen
gevestigde commune. Roel van
Duijn heeft Groningen mede geko
zen omdat hij zich in de strijd wil
storten tegen de plannen voor proef
boringen om radioactief afval in
zoutkoepels te storten. Pieterburen
is een van de kandidaten voor die
proefboringen.
situatie ontbreekt domweg een gele
genheid om alle pros en contra's
fijnzinnig tegen elkaar af te wegen".
Sleutel
De Utrechtse huisarts dokter A. de
Melker, de enige niet-spectalist on
der de sprekers-medici, noemde ver
sterking van de thuiszorg de sleutel
tot kostenbeheersing. Patiënten
worden volgens hem vaak onjuist,
onnodig naar specialisten verwezen.
Om daar verandering in aan te bren
gen is het nodig dat artsen gebruik
maken van de middelen die zieken
huizen voor diagnoses ter beschik
king staan.
De Amsterdamse chirurg dr. J N.
Landsman velde een hard oordeel
over specialisten. „De ziekenhuis
arts is niet gewend een poot buiten
de deur te zetten. Hij wil alles doen.
als hij de deur maar niet uit hoeft".
Hetzelfde geldt, aldus Landsman,
voor artsen in verpleegtehuizen Het
schamele contact tussen zieken
huis- en verpleeghuisartsen leidt er
toe dat te veel patiënten voor wie
een verpleegtehuis de beste ver
blijfplaats is. in een duur zieken
huisbed liggen. Landsman kwam tot
de stelling, dat „verpleeghuisarts en
ziekenhuisarts samen goedkoper
zijn dan ieder apart"
De Amsterdamse chirurg dr. O. den
Otter, hoogleraar in de algemene
heelkunde aan de Vrije Universiteit,
had veel kritiek op de bestaande
artsenopleidingen. In de eerste
twee, drie jaren wordt zeer veel tijd.
materieel en mankracht gebruikt
om de studie een wetenschappelijk
karakter te geven. Het rendement
daarvan is gering, aldus den Otter.
Slechts enkele van de artsen zijn na
hun opleiding daadwerkelijk we
tenschappelijk bezig.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het feit dat minister Van Agt een nota over de
voorgenomen arrestatie van Menten niet onder ogen kreeg
omdat die nota, voorzien van de spoedaanduiding „heden"
enkele dagen op zijn bureau lag, terwijl de minister elders was, is
geheel te wijten aan nalatigheid van ambtenaren.
Dat is de mening van mr. E. J. N. M.
Bogaerts, hoofdredacteur van het
weekblad van de ambtenarenbond
ARKA.
Volgens Bogaerts, die zelf zevenen
dertig jaar ambtenaar was op de
provinciale griffies van Brabant en
Zuid-Holland, en de gewoonten ln
ambtelijke kring goed kent. leggen
alleen topambtenaren die zich willen
of moeten dekken voor iets. en snel
van een nota af willen, deze op de
tafel van een bewindsman. Vooral
als men bij wat nadenken weet of
kan weten, dat de man niet meer op
zijn kantoor komt.
Wat daarvoor dan, behalve laksheid,
de motieven van bepaalde justitie
ambtenaren geweest zouden zijn,
kon de heer Bogaerts niet zeggen.
„Waarschijnlijk heeft men er snel
vanaf gemoeten". „Maar je kunt mij
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG De eerste CAO-
onderhandelingen zijn deze week na
één vergadering al afgebroken. Het
betreft de cao voor het bakkersbe
drijf. De werkgevers weigeren de
prijscompensatie. De voedingsbon
den FNV hebben nu laten weten dat
de eerder geplande vergadering van
21 december over de cao nu geen zin
meer heeft. Men beraadt zich op
acties, tenzij de werkgevers alsnog
laten weten over de brug te willen
komen met een prijscompensatie
„Staking is niet uitgesloten." aldus
een woordvoerder van de voedings
bonden FNV. De ledengroepen van
de brood- en banketsectoren van de
voedingsbonden hebben zich inmid
dels achter de cao-onderhandelaars
geschaard.
In de andere bedrijfstakken moeten
de cao-onderhandelingen nog be
ginnen. In de bouw en de metaal zijn
in de week voor Kerstnus de eerste
vergaderingen.
niet wijsmaken, dat zo iemand als
Mulder die toch al een paar jaar in
dit vak zit niet kon weten dat het op
deze manier niet zo snel onder ogen
van de minister zou komen." Ook
bevreemdde het hem dat niemand
de nota de volgende dag meenam
naar Berg en Dal. Zoals bekend was
mr. A. Mulder.de secretaris-generaal
van justitie daar zelf ook. „Maar zelfs
indien dit niet het geval was geweest
dan was het erg eenvoudig geweest
er een chauffeur met deze nota heen
te sturen".
Te begrijpen
Het feit dat minister Van Agt in de
paar uur die hij de dag voor zijn
vertrek wel op zijn kantoor
doorbracht de nota ook niet ontdek
te, is volgens Bogaerts goed te be
grijpen. „Ik had wel eens willen zien
wat er verder nog op dat bureau lag.
In ieder geval kan ik u wel vertellen
dat het gebruik van termen als „he
den. terstond en terstond ln handen"
zo snel afslijten dat het op zich niet
veel meer over de urgentie van het
stuk zegt. Telkens moeten er dan
weer nieuwe aanduidingen en stem
pels verzonnen worden. Ook op het
ministerie van justitie gaan er onge
twijfeld honderden nota's rond met
de aanduiding spoed en heden. Het
doeltreffendst blijft dan toch steeds
dat de verantwoordelijke ambtenaar
de nota zelf in handen van zijn mi
nister geeft".
Het feit dat minister Van Agt een
kamerbewaarder heeft speelt vol
gens de hoofdredacteur van het AR-
KAblad geen rol. „Zo iemand blijft
juist angstvallig van dit soort stuk
ken af".
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Voor 3600 van de
4200 werknemers in Nederland van
Volvo Car, die vestigingen heeft in
Eindhoven en Borne, zal volgend
jaar gedurende zeven weken een
werktijdverkorting gelden van zes
tig procent. De betrokken werkne
mers zullen dan twee dagen per
week werken met behoud van volle
dig salaris.
Aanvankelijk wilde Volvo Car de
vereiste werktijdverkorting van
twintig dagen bereiken door vier we
ken niet te werken. In een gisteren
gehouden gesprek met de vakbon
den, die akkoord zijn gegaan met de
werktijdverkorting, is hiervan afge
zien.
Simpkins
„Ik heb een af
spraakje met
een onbeken
de. Ze werkt in
het circus.
