Medische ethiek voor
mondige patiënten
fill
dichtbij
bmmentaar
igantische
eratie?
Theologisch proefschrift mevr Terborgh "f~
Gesprek over
ontsnapping
Menten later
Libië zou akkoord
gaan met vestiging
van Fiat in Israël
ambtenaar is ook een mens
liefde
verhuizing
grace
weer
NIEUWE REGEN
ERDAG 9 DECEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 5
en gigantische operatie."
der dit motto werd ruim een
»r geleden door politici en
ikundigen naarstig gezocht
ar een tiental miljarden gul-
ïs bezuiniging op de groei
de overheidsuitgaven en
:iale voorzieningen. Zonder
je „één-procents-operatie"
het land onverwijld te-
tkomen in de afgrond
arnaar het financieel op
g was, zo hield de regering
voor.
door drs. J. J. Klinkert
juni baarde het kabinet een
rige nota waarin de, vaak
olijke, bezuinigingsplannen
een rij stonden, voor andere
s wetswijziging nodig. Drie
tsontwerpen werden op kor-
termijn in het vooruitzicht
iteld: afschaffing van kin-
aftrek, verlaging van WAO-
jhten en invoering van het
grip kostwinner.
een inzake kinderaftrek en
liderbijslag is thans een wet-
itwerp in behandeling bij de
- eede Kamer. De twee ande-
onderwerpen bleken inge-
(tkelder dan was gedacht.
te beginnen werd maar
it besloten tot uitstel van de
bezuinigingen van 1 janu-
tot 1 april 1977. Vervolgens
aste minister Boersma, de
t verantwoordelijke man
ir deze zaken, gisteren de
reede Kamer met de mede-
ing dat een aantal bezuinin-
;splannen misschien toch
eens moeten worden „her-
Twogen."
vrouw Van Leeuwen (ARP)
je meteen opfleuren. De
lering kreeg, dacht ze, dan
n niich oog voor de grote bezwa-
wiph, die de CDAfracties had-
j? kJn aangevoerd tegen het kin-
'JJrbijslagplan. Maar ook Vel-
edrtpga (PvdA) had wel oren
n kjar het „heroverwegen" van
;rsma. Misschien zou, dacht
die verlaging van WAO-
:hten, die PvdA en vakbewe-
zo zwaar op de maag ligt,
•g kunnen worden afge-
nvertelde Boersma dat hij
ad gedoeld op mogelijk
lts tel van de WAO en de
ystwinner-bezuiniging. Maar
"nTin ook het kinderbijslagplan
-Hstellen, liet mevrouw Van
ÏV^euwen meteen weten. De
A-fracties willen de drie be-
ligingen tegelijk afhande-
zodat niet eerst het voor
in bezwaarlijke kinderbijs-
ilan wordt goedgekeurd en
rvolgens die twee andere za-
n worden verworpen.
Mondigheid van patiënten tegenover de arts en van artsen en patiënten samen tegenover de
medische techniek. Dat is het kernthema van het proefschrift, waarop mevrouw H. Terborgh-
Dupuis uit Voorschoten gisteren in Leiden tot doctor in de godgeleerdheid promoveerde. Het
draagt de titel: „Medische ethiek in perspectief een onderzoek naar normen en argumentaties in
de (medische)ethiek". Haar promotor was prof. dr H. J. Heering.
groi
nd
ichtfll
ri
iede
in
iep
noei
en e
«en.
'rouf)
lag
bezi
ndoi q
inge
iizin
irme
ondf1
g
fl
n D
1 ve
nlaa
s re!
alsc
je ti
ls
den
boe
iet geen woord repte
rsma over het gat dat in
t rijksbudget zal vallen door
van sommige bezuini
gen. Integendeel, even te-
iren in hetzelfde Kamerde-
had de minister 200 mil-
gulden voor aanvullende
;rken tegen de werkloosheid
de arena geworpen, waar-
or terstond van links en
hts spoorlijnen en andere
ittige zaken als bestemming
irden aangedragen. Hoe die
miljoen zullen worden gefi-
i ncierd? Dat zal het kabinet
het voorjaar nog wel uitzoe-
liet Boersma weten. (De
rkiezingen zijn op 25 mei.)
s-i.k i
argeloze toeschouwer moet
tot de conclusie komen dat
een jaar geleden ten on-
:hte is bang gemaakt met
■halen over een pijnlijke „gi-
ntische operatie" die onont-
ombaar zou zijn. Het lijkt
ip dat regering en parlement
eerder door henzelf noodza-
geachte ombuigingen in
uitgaven thans niet kunnen
brengen. Mevrouw Van
voigjeuwen, die dit even later in
debat zelf al constateerde,
leg hiermee de spijker op z'n
extra bezuinigings-
"feratie voor 1978 van de Ne-
(landse Spoorwegen valt
wel mee. Maakt u zich
ar niet ongerust (als u ten-
,ste autorijder bent, of niet
de spoorwegen werkt).
gaat slechts om 550 arbeid-
atsen in de komende twee
en in 1976 is het perso-
lsbnestand van de spoorwe-
teI nog maar met 200 man
ek.'uggelopen tot ongeveer
ai. j 100. (In 1960 nog ruim 32.00
'ei. n).
.zal natuurlijk hier en daar
treinstelletje uitvallen (ho-
i ijk niet bij u in de buurt), de
- etten gaan 's morgens iets
s Br open (u begint toch niet te
4 leg?) en 's avonds wat eerder
:ht (hopelijk bent u dan al
De medische ethiek heeft een lange
geschiedenis. Haar karakter is ech
ter tot voor kort weinig veranderd.
Het was in feite een gedragscode,
een etiquette van en voor artsen,
waarbij de patiënt slechts een onder
geschikte rol speelde. Het „heil van
den geneeskundigen stand" en het
belang van de patiënt, zoals gefor
muleerd door diezelfde stand, ging
daarin broederlijk samen. Proble-
iüf&(g)|rara
'ri winkel vol Meur.
DEN HAAG Het overleg van de
vaste commissie van justitie uit De
Tweede Kamer met minister Van
Agt naar aanleiding van het rapport
Hartsuiker over de gang van zaken
rond Mentens ontsnapping, zal niet
volgende week dinsdag maar vol
gende week donderdag, 16 decem
ber plaatsvinden.
De enorme hoeveelheid schriftelijke
vragen die de Kamer vorige week
naar aanleiding van het rapport, en
de begeleidende brief indiende kan
namelijk niet meer voor het eind
van deze week door de betrokken
ambtenaren beantwoord worden,
r Temeer niet omdat deze ambtena
ren nu ook betrokken zijn bij het
klaarmaken van de stukken die no
dig zijn om Menten naar Nederland
te krijgen.
Minister Van Agt verwacht wel dat
de vragen volgende week dinsdag, of
uiterlijk volgende week woensdag
beantwoord zullen zijn. Daarop kan
dan donderdag de vergadering vol
gen. Op deze vergadering zal de mi
nister vergezeld zijn van de heren
Mulder en Oranje, secretaris
generaal en loco secretaris-generaal
van het ministerie van justitie, en de
jurist Kuyper, hoofd van de afdeling
staats- en strafrecht. Ook van het
openbaar ministerie Amsterdam ko
men enkele ambtenaren naar Den
Haag om gehoord te worden, name
lijk de procureur-generaal mr.
Hartsuiker, de hoofdofficier van Jus
titie mr. Messchaert en de officier
van justitie mr. Habermehl. Het
overleg heeft plaats op verzoek van
de commissie van justitie.
ROME (UPD Wanneer het voor
het Fiatconcem „zakelijk gezien
goed is" dan zou het bedrijf ook in
Israël een bedrijf moeten stichten.
Deze op zich zelf niet zo vreemde
uitspraak is, opgetekend uit de
mond van Abdalla Saoedi, een van
de twee Libische vertegenwoordi
gers in de raad van commissarissen
van Fiat en presidentrdirecteur van
de Libische Arabische Bank. desal
niettemin opmerkelijk. Onlangs had
de Fiatdirectie bekend gemaakt dat
Libië tien procent van de aandelen
van het bedrijf had opgekocht
thuis). En in andere gevallen
worden de loketten vervangen
door kaartjesautomaten (u
heeft natuurlijk altijd gepast
geld bij u).
Ach en dan worden er nog en
kele riante stationsrecepties
opgeheven; er verdwijnen nog
wat conducteurs en ander sta-
tionspersoneel (die deden blijk
baar toch al niet zovbeel) en in
de zogenaamde „dal"-uren zul
len er nog wat minder treinen
rijden. Maar voor de rest valt
het echt allemaal wel mee.
Behalve natuurlijk voor het
personeel van de Nederlandse
Spoorwegen zelf, maar dat on
gemak zal vermoedelijk alleen
in de ziektecijfers zijn terug te
vinden (en die worden toch niet
in het spoorboekje afgedrukt).
En voor de niet-autorijders, de
bejaarden, invaliden, school
gaande kinderen, en noem
maar op zullen die bezuinigin
gen zich eerst op iets langere
termijn laten gelden en dan
merk je het nauwelijks meer.
Maar voor de rest moeten wij
ons niet te veel zorgen maken
over het openbaar vervoer. Als
het u en ons maar niet treft.
men met de toepassing van dié
ethiek traden nauwelijks op.
Behalve medici kenden ook be
roepsgroepen als advocaten en nota
rissen dergelijke gedragscodes. Deze
zijn niet zozeer interessant vanwege
hun inhoud als wel vanwege hun
maatschappelijke functie, te om
schrijven als die van symbool. Voor
de medische stand een symbool van
de grote zorgvuldigheid, waarmee de
leden van die stand onderling toe
zien op de juiste uitoefening van de
hun toevertrouwde taak: de zorg
voor de gezondheid van de leden van
de samenleving. Een dergelijk sym
bool schept, tezamen met andere
symbolen, het noodzakelijke ver
trouwen in de medici.
Veranderingen.
Ontwikkelingen in samenleving en
gezondheidszorg deden de laatste
tien jaar echter de rust in de me-
disch-ethlsche wereld afnemen. Alle
reerst was daarbij van belang de
geweldige toeneming van de me-
disch-technische mogelijkheden. In
zo'n situatie wordt bezinning op de
mens en het mens-zijn dringende
noodzaak, omdat anders de techniek
het dreigt te winnen van de mens.
Een andere belangrijke ontwikke
ling was de veranderde relatie tussen
arts en patiënt. De mondige patiënt
is sinds kort een nieuw ver
schijnsel in de medische wereld. Ook
daardoor werd de medische ethiek
gedwongen tot zelfonderzoek.
Protestantse stroming
Dr Terborgh behandelt in haar
proefschrift een tweetal richtingen
in de medische ethiek, waarna ze zelf
de „mondigheid" als ethisch basis
principe ontwikkelt.
In Nederland is een vrij sterke pro
testants-christelijke stroming in de
recente medische ethiek aan te wij
zen. Deze hanteert als fundament
Gods gebod of Gods wil. In dit kader
analyseert dr Terborgh de ethiek
van Karl Barth (aangeduid als. de
ethiek van het gebod). Dit brengt
de-
haar tot de slotsom, dat een beroep
op de Bijbel of op Gods wil nooit het
eind van een ethische discussie kan
zijn. Degene die Gods woord als in
spiratie voor het handelen heeft,
blijft immers op twee manieren aan
sprakelijk: enerzijds omdat de Bij
bel geïnterpreteerd moet worden
(waar Barth nauwelijks aandacht
aan besteedde), anderzijds is er de
keuze welke handelwijze te volgen.
Bijbelse normen zoals naastenliefde,
gerechtigheid en solidariteit, be
staan zeker, maar de realisering van
die normen is een zaak van de ver
antwoordelijkheid van de mens.
Schweitzer
Als tweede medisch-ethische rich
ting geldt die, welke „de eerbied voor
het leven" als basisnorm voor het
handelen hanteert. Albert Schweit
zer werkte dit ethisch principe uit.
Dr Terborgh concludeert, dat
Schweitzer hiermee de mens niet wil
de vastleggen op een waarde, om
hem zo te ontslaan van de noodzaak
van het maken van keuzes. Hij wilde
juist de grenzeloze menselijke ver
antwoordelijkheid voor alle leven
naar voren brengen. Soms moeten
keuzes gemaakt worden. Dat is nooit
goed te praten, er is altijd grensover
schrijding. Maar dat sluit niet uit d&t
die keuzes gemaakt moeten worden.
Ook „eerbied voor het leven" is dus
niet zo'n rigide norm, zoals vaak
wordt gedacht.
Verantwoordelijkheid
Dr. Terborgh komt in haar proef
schrift uit op mondigheid als ethisch
basisprincipe. Hiermee duidt ze de
relatie van de patiënt met de arts
aan. Ter realisering van die mondig
heid is een goede informatie
overdracht noodzakelijk. Pas dan is
mondigheid en deling van ver
antwoordelijkheid mogelijk.
Daarnaast heeft de term betrekking
op de positie van arts en patiënt
tegenover de medische techniek. In
principe zijn zij de meesters van die
techniek, maar het gevaar van ver-
Mevrouw dr. H. Terborgh-
Dupuis
slaving eraan is voortdurend aan
wezig.
De conclusie van dr Terborgh is. dat
de medische ethiek in het kader van
mondigheid, macht en verantwoor
delijkheid gevat moet worden. De
eigen verantwoordelijkheid van de
arts blijft bestaan: die voor het
handhaven van de „technische"
kwaliteit in zijn medisch handelen.
Daarbij moet echter tevens de eigen
verantwoordelijkheid van de mondi
ge patiënt erkend worden: een ver
antwoordelijkheid in het beschikken
over zijn eigen lichaam en zijn eigen
leven.
Gezondheidsethiek
Met dit proefschrift is naar mijn me
ning een belangrijke nieuwe stap
naar een volwassen medische ethiek
gezet. Een ethiek die zich nu ontwik
keld heeft van een gedragscode naar
onderdeel van de algemene ethiek.
Die haar speciale status niet meer
ontleend aan de speciale status van
de artsenstand, maar aan de speci
fieke problemen waarmee artsen en
andere werkers in de gezond
heidszorg geconfronteerd worden.
Problemen van ziekte en gezond
heid, abortus en euthanasie, leven en
dood.
De term „medische ethiek" lijkt me
daarom niet meer geschikt voor deze
ethiek; beter zou zijn „gezondheids
ethiek" of „ethiek van de gezond
heidszorg". Hiermee is duidelijk dat
de arts centraal stond in de me
dische ethiek, maar dat de patiënt,
het lijdend voorwerp van de gezond
heidszorg, tot onderwerp van de
ethiek van de gezondheidszorg ge
maakt wordt.
Drs J. J. Klinkert is wetenschappelijk
medewerker aan de Vrije Universiteit
te Amsterdam.
VAN EEN LEZER
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw,
jury politieke prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan
de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een
boekenbon.
onder redactie van loes smït
Hoe moet een ambtenaar zich ge
dragen tegenover de burger die
zich bij hem vervoegt?„Behandel
uw medeburgers zoals u zelf be
handeld wilt worden zegt de
burgemeester van Neurenberg le
gen zijn ambtenaren. Die burge
meester heeft zeven richtlijnen
gegeven, waarin volgens hem de
belangrijkste omgangsvormen
voor ambtenaren vervat zijn. Die
van net is er één van en verder
geeft die burgemeester regels als
„de stijl van uw brieven is uw
visitekaartje"en alleen wie luis
teren kan. begrijpt precies waar
om het gaat".
Het maandblad van het Amster
damse secretariepersoneel, ,,'t
Koggeschip", weet dat vrijwel
overal ter wereld ambtenaren
over diezelfde omgangsvormen
piekeren en puzzelen. Maar. zegt
het blad, „zo mogelijk nog moei
lijker is de vraag voor de burgers,
hoe zij zich tegenover de ambte
naren hebben te gedragen". En
daar heeft 't Koggeschip zich op
geworpen. De redactie van het
blad stelde net als die burgemees
ter van Neurenberg zeven regels
op voor de omgang van de bur
gers met de ambtenaren van de
gemeente Amsterdam. „Als deze
regels bij de burgers ingang zou
den kunnen vinden, wordt ons
arbeidsklimaat alweer wat
gunstiger", schrijft het blad. En
dat mag ook wel, als de Amster
damse ambtenaren echt ervaring
zouden hebben met het tegendeel
van wat in die regels gesteld
wordt. Waarvoor zou anders bij
voorbeeld regel 2 nodig zijn, als
het niet van tijd tot tijd voor
kwam dat een burger voor een
loket de rook van zijn sigaret
naar binnen blaast? Regel 2
luidt: „Steek nooit voor een loket
een sigaret op en blaas de
ambtenaar zeker geen rook in het -
gezicht: het kan zijn, dat de
ambtenaar iets bezit wat u niet
hebt, namelijk innerlijke bescha
ving".
Regel 3 zou kunnen betekenen
dat een ambtenaar op alles voor
bereid dient te zijn: „Probeer
nooit een ambtenaar door een lo
ket te sleuren: de meeste ambte
naren zijn sterker dan u denkt en
hun onderlinge solidariteit is
groot". Regel 4 doet daar nauwe
lijks voor onder: „Het enige wat u
een ambtenaar mag geven zijn
inlichtingen".
Regel 5: „Praat normaal en dui- t-G lclcit
delijk met een ambtenaar; stad
huistaal verstaat hij niet, die be
zigt hij alleen in stukken". Regel
6: Onjuiste en onduidelijke me
dedelingen uwerzijds doen voor u
de weg tussen het kastje en de
muur onvoorstelbaar lang wor
den". Dat maakt natuurlijk niet
veel uit. als je toch steeds van dat
kastje naar die muur moet. Regel
7 maakt duidelijk hoe makkelijk
er over een ambtenaar en zijn
werk gedacht en gesproken
wordt: Neem het een ambtenaar
nooit kwalijk, dat u geen ambte
naar bent geworden".
Regel 1 is eigenlijk, zoals het
hoort, de belangrijkste: .gedenk:
een ambtenaar is ook een mens".
Want zolang de mens achter en de
mens vóór het loket zich als mens
gedragen, kun je tenminste ge
woon als mens tot mens met el
kaar praten.
„Steek nooit voor een loket een
sigaret op en blaas de ambtenaar
leker geen rook in hel gezicht."
Een van de illustraties bij „de om
gang met ambtenaren" uit het blad
van het Amsterdamse secretarie-
personeel 't Koggeschip.
„Het was liefde op het eerste ge
zicht", zei de zeer oude Glen Post.
nadat hij op het stadhuis van
Columbus in de Amerikaanse
staat Ohio met zijn vele tientallen
jaren jongere bruid Velma Marie
in de echt verbonden was. Al bij
hun eerste ontmoeting, vertelden
Velma en hij aan ieder die het
wilde horen, wisten ze direct dat
ze voor elkaar bestemd waren.
Maar of ze even lang als gelukkig
zullen leven, lijkt hoogst on
waarschijnlijk: de bejaarde, be
baarde bruidegom is nu al 105
jaar.
Berichtten we onlangs, dat de
orang-oetang-dametjes Anak en
Nadientje het pleegvader Rein
Verkade nogal moeilijk maakten,
nu maken ze het zo bont. dat ze
binnenkort vanuit het pleeggezin
terug zullen moeten naar Ouwe
hands Dierenpark, waar ze
tenslotte geboren zijn en thuisho
ren. De apekleuters zijn nu zo ver,
dat ze echt niet meer zonder toe
zicht in huls kunnen blijven. In
afwezigheid van het echtpaar Ver
kade hebben ze al de planten van
de vensterbank gesmeten, de gor
dijnrails van de plafonds gerukt,
twee radio's finaal gesloopt,
steeds weer de telvisie aangezet
en zelfs plaatjes gedraaid, maar
dan wel zo grondig, dat platen èn
pick-up meteen de vuilnisbak in
konden. De bedoeling was steeds
de aapjes, zodra ze daaraan toe
waren, bij elkaar in een eigen die
rentuin-huis onder te brengen.
Hun eigen home is nu ongeveer
klaar en nog vóör de helft van
deze maand zullen Anak en Na
dientje in het park gaan samen
wonen. De apekinderen krijgen er
samen een woonkamer van 5 bij 5
meter ter beschikking en leder
een aparte slaapkamer, alles
tochtvrij en met verwarmde
vloeren.
Zijn vrouw had negen kinderen
van de buurman, maar daar was
niets onwettigs aan. Ze was ge
woon met die buurman getrouwd,
toen ze veertig Jaar geleden offici
eel te horen had gekregen, dat
haar eerste man in de Spaanse
burgeroorlog was omgekomen.
Nu pas is gebleken dat er niets
van die mededeling geklopt heeft:
de „overledene", Pio Fernandez,
dook plotseling springlevend in
zijn oude woonplaats in de
Spaanse provincie Santander op.
waar hij zijn huis en vrouw nog
terugvond. Te laat dus.
Behalve prinses Gracia van Mo
naco bestaat er ten minste nog
één Grace Kelly: de dochter van
een echtpaar uit de Amerikaanse
staat Massachusetts. Toen het
meisje negentien Jaar geleden ge
boren werd, vond het echtpaar
dat evenals prinses Oracia de
achternaam Kelly draagt, het
leuk de kleine dan ook maar met
een Grace te noemen. De oudste
Grace vond spoedig daarop een
geboortekaartje met begeleidend
briefje in de brievenbus van haar
paleis, en sindsdien werden er
met kerst en nieuwjaar over en
weer vriendelijke wensjes uitge
wisseld. Prinses Gracia heeft haar
naamgenoten vader, moeder en
dochter Kelly dus nu zelfs op
de thee genood, waarvoor de drie
volgende maand even naar Mona
co moeten overvliegen. Daar kan
nog iets moois uit groeien.
door hans de ]ong
weerrapporten
Van onze weerkundige mede
werker
De randstoringen gedijen
goed, net als in de afgelopen
herfst. Nadat er de afgelopen
dagen enkele trogjes uit Ier
land waren gepasseerd met
buien, sommige met onweer,
vraagt nu een volgende, in
ontwikkeling verkerende
golfstoring uit de Golf van
Blscaye (1006 millibaar) de
aandacht. Hij verplaatst zich
in noordoostelijke richting.
Golfstoringen zetten de sok
ken er nogal eens in. Vandaar
dat er in de loop vanvandaag
alweer regen te verwachten
is, het eerst en voornamelijk
in het zuiden en zuidoosten
van ons land. Het noorden en
noordwesten krijgen er ver
moedelijk veel minder van of
gaan zelfs geheel voorbij. Tot
gisteravond zeven uur tapte
Parijs 4 millimeter regen af.
Nantes en Brest 5 millimeter,
Alenson en Lille 9 millimeter.
De moederdepressie bevindt
zich nu ten noorden van de
Shetlands en deze vult meer
en meer op vandaag tot 986
millibaar. Nat het voorbij
trekken van de Franse sto
ring'zullen we vrijdag en za
terdag weer binnen het be
reik van de zuidwestelijke tot
westelijke stromingen zijn
wat kans geeft op onbesten
digheid. Het weer blijft ver
moedelijk tamelijk zacht
voor de tijd van het Jaar. De
westelijke circulatie boven
de Oceaan in west-Europa
blijft zich verder handhaven
en een op tien elf kilometer
hoogte boven de Grote Wa
terplas worden nog altijd
snelheden van 200 tot 250 ki
lometer per uur gemeten. Het
zou best eens kunnen gebeu
ren dat die westelijke circula
tie de hele maand niet meer
weggaat.
Belangrijke wijzigingen zijn
er voorlopig dus niet in zicht.
Een hogedrukgebied bevindt
zich pas boven oostelijk Rus
land. Daardoor is er ook in
Zweeds en Fins Lapland
sprake van een mild klimaat
voor december met 's nachts
maar twee tot vier graden
vorst. Daartegen is de situa
tie in het Alpengebied win
ters te noemen. Er ligt ruim
voldoende sneeuw. (In enkele
voorafgaande jaren zat men
soms met kerstmis nog bijna
geheel zonder). Die sneeuw is
te danken aan voorafgaande
kou-invallen in de hogere la
gen. Wanneer de weerhaan in
de richting van Groenland
wijst, krijgen de bergstreken
de ijzige lucht vrijwel in de
originele toestand van stren
ge vorst, terwijl de onderste
luchtlagen onderweg naar
West-Europa vrij belangrijk
worden verwarmd door het
zeewater. Is die koude lucht
eenmaal in midden-Europa
aanwezig dan gaat het vaak
uitgebreid sneeuwen bij een
tegenoffensief van de warme
en vochtige Middellandse-
zeelucht. Daarbij speelt
opstuwing van de lucht tegen
de bergen ook een rol waar
door het neerslageffect ver
sterkt wordt. Van de Azoren
werd woensdagmiddag een
stormstoot uit noordelijke
richting gemeld van kraofat
negen.' dat is daar weieens
anders. Sevilla kwam tot 19
graden Celsius evenals Mal-
Hoogwater vrijdag 10 december VIta
lingen 3 55 18 13. Hartagvlietalulzen
4 02 1615. Rotterdam 540-18 11. Sche-
venlngen 5 05-17.17. IJmutden
5 42-17 54. Den Helder 9 48-21 49. Har-
Ungen 12.12- Delfzijl 1 34-14 04
Station
De BUI
DEELEN
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rtd.
regenbui
regenbui
regenbui
regen
regenbui
regenbui
regenl
half b
Zd Limburg
Aberdeen
Athene
lorca. In Frankrijk is de tem
peratuur vrij hoog te noe
men. namelijk 9 tot 11 graden
en in het noorden 13 15
graden en 16 graden in het
zuiden en zuid-oosten.
De afgelopen herfst is te
droog geweest. Gemiddeld
viel er in Nederland 70 milli
meter water tegen 216 nor
maal. In De Bilt regende het
148 uur tegen 143 normaal In
Deventer werd niet meer ge
meten dan 86 millimeter (van
1 september tot en met 30
november) Apeldoorn 111,
Arnhem 126, Eist 128, Mussel-
k anaal 120, Andljk 141, Kam
pereiland 142, Emmen 143,
Ten Post 144, Nijmegen 145,
Uithuizermeeden 147, Mar
ken 149, Eede 153, Ulrum 159,
Almkerk 161. Slddeburen
162, Baflo 163. Bussum 169,
Wagenborgen en 8chevenln-
gen 173. Ameland 176, Fij
naart 180. Vlissingen 182,
Texel 185, Herwijnen 186,
Alkmaar 191, Maastricht 192,
Oostkapelle 196, Roosendaal
204, Zwijndrecht 208, Oud-
Bel Jerland 219, Santpoort 199-
millimeter.
KV-,
regenbui
i«ur bew.
regen
half bevolkt
Kopenhagen geheel bew.
Luxemburg licht bew
Madrid «waar bew.
Malaga twaar bew.
MaUorca
Nice
Oalo
Parij»
Rome
Split
Stockholm
Zurich
geheel b
BcM bei
laianboet régen
Laa Pahnat geheel bew.
