De zwarte politie verkleedt
zich in het bureau
Vandaag 5
Italiaans Groot nieuws voor u"
van meet af aan een bestseller
Ds van Dam nog altijd
aan huis gebonden
Conferenties
Ook een exemplaar voor de paus
Onze adressen:
VOORBIJGANGERS
TROUW/KWARTET 2 |N
door Aldert Schipper
Sinds vorige maand is in Nijmegen weer een Nederlander gevestigd, die zich hier niet geheel
thuisvoelt, ook al woont hij in zijn eigen ouderlijk huis. Het is Tolne Eggenhuizen, een 38-jarige
man, die tien jaar in Zuid-Afrika heeft doorgebracht. Hij behoort niet tot de nu langzaam op
gang komende groep Nederlanders, die in de jaren vijftig en zestig naar Zuid-Afrika zijn
geëmigreerd en nu spijt hebben gekregen van hun stap en daarom terugkeren naar ons land.
Toine Eggenhuizen is naar Zuid-
Afrika gegaan omdat hij inzag dat
daar enig werk te verrichten was
voor een jonge dominicaan, die van
zijn priesterschap meer wilde ma
ken dan rondkeutelen in een paro
chie in het rijke zelfvoldane Wes
ten. Hoewel hij het woord niet zo
prettig vond, vertïok Toine Eggen
huizen op 12 januari 1967 als „mis
sionaris" naar het diocees
Kroonstad in Oranje Vrijstaat Sa
men met een collega werkte hij in
een gebied groter dan de provincie
Utrecht. Zijn parochianen waren
de zwarte mensen, die in het Zuid-
Afrika van toen een uitzichtloos
leven leidden.
.Als blanke buitenlander moest ik
deze mensen toespreken over
rechtvaardigheid en gerechtigheid.
Dat voelde ik aan als iets schijnhei
ligs. Ik woonde in een blanke woon
wijk. Bij mijn parochianen wonen
mocht ik immers niet, dan zou ik
het land zijn uitgezet Ik reed in een
auto, die dan weliswaar niet van
mij was, maar die ik toch kon ge
bruiken. Ik voelde toen: Het is fout
als ik de zwarte mensen over ge
rechtigheid vertel. Ik moet dat
mijn blanke soortgenoten doen.
Als ik bij de blanken niet over
gerechtigheid kan praten, waarom
zou ik het dan hier doen?"
Toine Eggenhuizen vertelt dat hij,
voordat hij naar Zuid-Afrika ging.
al een beetje scheef tegen de kerk
aankeek. „Ik vermoedde al dat je
het geloof ook voor verkeerde
dingen kunt gebruiken. Dat is mij
in Zuid-Afrika meer dan duidelijk
geworden. Toen ik zag wat daar in
naam van het geloof gedaan wordt
tegen de zwarte mensen, voelde ik
mijzelf radicaler worden".
Toine Eggenhuizen verliet na vier
jaar werk zijn post als missionaris.
„Ik ben niet tegen de kerk, maar ik
zie wel dat er gevaarlijke kanten
aan zitten. De dominees en pries
ters komen doorgaans uit een be
paalde klasse van de bevolking.
Hoe je die klasse moet noemen,
weet ik niet. maar die mensen zijn
ongewild de vertegenwoordiger
van een bepaald waardensysteem,
dat hun theologisch denken
beïnvloedt. De uiterste consequen
tie daarvan zie je terug in Zuid-
Amerika en Zuid-Afrika. De Neder
duits Gereformeerde kerk tolereert
niet slechts het systeem, het sanc
tioneert het zelfs. Het geeft het een
geur van heiligheid.
Omdat Toine Eggenhuizen veel af
wist van' bedrijfsapostolaat onder
gastarbeiders, trad hij in dienst
van een kerkelijk adviesbureau dat
in Johannesburg iets trachtte te
doen voor de duizenden trekarbei
ders. Hij organiseerde conferenties
over het verschijnsel van de trekar-
beid en bevorderde sociaal werk
onder de arbeiders. Dat betrof
doorgaans moeilijkheden met ras
senwetten. maar ook kwesties als
afbetaling. Het werk van Eggenhui
zen werd voor een deel betaald
door Nederlandse en Duitse
kerken.
Repressief
De anglicaanse en roomskatholieke
kerk in Zuid-Afrika hebben dit jaar
de regering getergd met hun besluit
hun scholen in het vervolg open te
stellen voor zwarte kinderen. Ook op
andere punten laten deze kerken
zien dat zij het apartheidssysteem
niet op prijs stellen. Hoe diep zit dat
bij deze kerken?
Heb je wel eens gehoord van re
pressieve tolerantie? Deze kerken
spreken wel tegen de apartheid,
maar zij handelen er niet tegen.
Het wordt tijd dat er eens een
bisschop in de gevangenis wordt
gezet. Er is maar één man, Beyers
Naudé, die echt iets doet. Hij is
oud-hoofd van een synode en hij
wordt openlijk gebrandmerkt als
staatsgevaarlijk.
Comité Mensenrechten
Maar de katholieken hebben niet
een keus gedaan voor de armen.
Die hebben de houding aange
nomen dat zij de armen bijstaan
voorzover zij de rijken daarmee
niet afstoten. Het is een neutrale
opstelling. En dat betekent een
keuze tegen de verandering.
Toine Eggenhuizen is Zuid-Afrika
uitgezet, vermoedelijk, omdat hij
lid was van het Zuidafrikaanse co
mité voor Mensenrechten. Dit was
een groep vrienden, die in het open
baar werkten en probeerden de be
vrijdingsgedachte bij de bevolking
levend te houden. Hun voor
naamste middel daartoe was een
bulletin, dat zij gratis verspreiden.
Het comité heeft in totaal vijf bul
letins verspreid. Omdat je in Zuid-
Afrika geen propaganda mag ma
ken voor een verboden organisatie
of voor een buitenlandse bevrij
dingsbeweging. zoals het Frelimo,
had men besloten in de bulletins te
volstaan met het geven van een
historische terugblik op wat er de
afgelopen twintig Jaar in Zuid-
Afrika is gebeurd. Elke keer na de
verschijning werd een bulletin ech
ter tot verboden lectuur verklaard.
De latere bulletins werden ook tot
verboden bezit verklaard, totdat
ook de nog te verschijnen bulletins
verboden werden. Toine Eggenhui
zen denkt dat het bulletin ongeveer
zo werkte als het ondergrondse
Trouw in de oorlog. Het ging van
hand tot hand. Het laatste nummer
van het bulletin werd in februari
verbonden, maar in juli werd Toine
nog opgebeld door iemand die
vroeg om dat exemplaar. De
laatste grote activiteit van het co
mité voor de mensenrechten was
een advertentie in het dagblad
World, dat voornamelijk voor zwar
ten is. In deze advertentie sprak
het comité zich uit tegen de
zelfstandigheid van het thuisland
Transkei. Binnen een week na deze
advertentie kreeg de secretaresse
van het comité, Sheila Weinberg,
huisarrest en ontving Toine Eggen
huizen een deportatiebevel.
Hij heeft Zuid-Afrika achterge
laten in de overtuiging dat het land
aankoerst op een rassenoorlog. On
der de blanken is een groeiend ge
voel van onveiligheid. Er zijn geen
wapens meer te koop. vertelt Eg
genhuizen. Onder de zwarten is er
een toenemend bewustzijn van
saamhorigheid. De ouderen kiezen
steeds meer de kant van de scholie
ren en studenten. Toine Eggenhui
zen wijst op het aantal gedode jon
geren: „Dat laat geen vader of moe
der koud."
De reactie van de regering is een
poging de thuislandpolitiek te ver
snellen. „De thuislanden zullen er
komen. De regering zal haar Ma-
tanzima's wel vinden om de Mus
serts van de zwarte Zuid-Afrikanen
te worden. De vertengewoordiger
van Zuid-Afrika ?n in de Verenigde
Naties, Pik Botha, heeft daar ge
zegd dat Zuid-Afrika van zijn ras
sen discriminatie af wil. Hij kon wel
eens gelijk krijgen, want de rassen
discriminatie wordt vervangen
door discriminatie op grond van
nationaliteit. Daar is de thuis
landpolitiek het werktuig voor. De
zwarte wordt straks niet meer ver
nederd als zwarte, maar als bezitter
van de nationaliteit van de
Transkei of van een ander zwart
thuisland.
Toch zijn er elk jaar tienduizenden
zwarten die uit de omliggende lan
den naar Zuid-Afrika trekken. Het is
kennelijk toch niet zo verschrikke
lijk voor deze mensen om daar te
werken.
Die mensen hebben niet de keus
tussen werken in Lesotho of in Mo
zambique of werken in Zuid-Afrika.
Hun keus is tussen doodgaan thuis
en je gezin zien sterven of naar de
Zuid-Afrikaanse mijnen gaan. Een
oude trekarbeider zei me eens: Je
moet je voorstellen dat Je naar een
dorp gegaan bent om een
boodschap te doen. Je gezin heeft
honger en de dood dreigt. Je komt
op weg naar huis terug bij de rivier.
Die kun je niet meer doorwaden.
De enige die je kan overzetten is de
Satan, die aan de oever staat. De
vraag is: laat je Satan toe je te
helpen terwille van je kinderen, die
honger hebben.
Het systeem van de trekarbeid
zuigt de landen uit. De meest on
dernemende jonge mannen gaan
naar de mijnen. Alle initiatief
wordt thuis gedood. Er komt niets
van de grond. Als de blanken wij
zen op het gebrek aan initiatief van
de zwarte in deze landen, moet hij
zich eens afvragen, wat het trekar-
beidsysteem deze mensen heeft ge
daan in de bijna honderd jaar dat
het functioneert.
Het is nu betrekkelijk stil geworden
in Zuid-Afrika. Voor hoe lang?
De boog van de opstand kan niet
steeds gespannen blijven. De zwar-
De 38-jarige Toine Eggenhuizen, hier samen met zijn „grote" vriendje
Braam Naidoo. Braam dankt zijn Afrikaner naam aan Braam Fischer, de
vorig jaar overleden Zuid-Afrikaanse communistenleider. Braam is de zoon
van Indres Naidoo, die in de jaren zestig werd veroordeeld tot een verban
ning van tien jaar op Robbeneiland. Indres heeft nu vijf jaar huisarrest.
ten maken nu de balans op van de
afgelopen maanden. Zij zien dan
aan de ene kant dat er veel jonge
ren dood, gearresteerd of gevlucht
zijn. Zij likken hun wonden. Aan de
andere kant is alle ontzag voor de
politie verdwenen. De politie hoeft
maar een geringe fout te maken of
de massa reageert fel met stenen
enzo. Zwarte politiemannen dur
ven niet meer in uniform naar huq»
huis terug te keren. Zij verkleden
zich tegenwoordig in het politiebu
reau.
Het is nu schoolvakantie in Zuid-
Afrika. Dat betekent dat de school
als ruimte waar men zich organi
seert. gesloten is. Maar nu komen
de studenten, die buiten de zwSrte
woonbuurten studeren naar huis
terug. Er is dus een mogelijkheid
gedachten uit te wisselen.
Er is onder de zwarten nog steeds
geen echte blinde haat tegen de
blanken. Een enquête, die kortgele
den onder de zwarte jeugd werd
gehouden wees uit dat er vooral
een zeer toegenomen bewustheid is
van eigen identiteit. Daarom vin
den de zwarte leiders het nog niet
te laat. Maar de blanken willen
geen verandering.
I
STINKENDE WONDEN
want zulks is niet weggelegd voor
het studiehoofd, maar voor de ge
lukkige bezitter van een geloof ter
grootte van een mosterdzaad. En
daarvoor behoef je zelfs (ik citeer
drs Leih) niet streng christelijk te
zijn.
Haarlem W.F. Miedema
Menten (28)
Aan prins Bemhard is men het ver
plicht, dat thans de kwestie tipge-
verts) in de zaak Menten tot op de
bodem wordt uitgezocht. Ook al zul
len er „excellente hoofden" moeten
vallen.
Amsterdam
M.J.C. Dijkema-van Kessel,
Help ik word geholpen. Studiedag
voor studenten van sociale acade
mies. Sprekers drs Johan Vink, Jo-
han van der Sluis. Zaterdag 11 de
cember, Driebergen. Inl. Youth for
Christ, tel. 03438 - 5744.
Kerstkamp doopsgezinde vre
desgroep, 24 dec. - 2 jan. Bloem en
Bos op Texel. Inl. tel. 070-875413.
Van een onzer verslaggevers
VLAARDINGEN Ds W.C. van
Dam. hervormd predikant te Vlaar-
dingen, heeft van zijn kerkeraad
extra verlof gekregen tot 31 decem
ber. Ook zal hij niet meer preken. De
reden is, dat ds Van Dam al vele
weken zijn woning praktisch niet
meer verlaten heeft. In zijn huis
bevindt zich een vrouwelijk gemeen
telid, dat dermate door demonen
bezeten zou zijn, dat zijn permanen
te aanwezigheid geassisteerd
door enkele dames van de stichting
„Oase" vereist zou zijn.
Ds Van Dam hoopt op een dergelij
ke gebeurtenis, als de bekende Duit
se dominee J.C. Blumhardt in 1842
in diens gemeente Möttllngen mee
maakte. Ook Blumhardt zag in de
ziekteverschijnselen, die zich bij het
meisje Gottllebin Dittus openbaar
de, de symptomen van demonische
.bezetenheid. Een langdurige en af
mattende gebedenstrijd met en om
dit meisje leidde tot een overwin
ning door de kracht van de Heilige
Geest. Deze gebeurtenis was het be
gin van een opwekkingsbeweging.
Ds Van Dam gaat zich per 1 januari
fulltime wijden aan het werk van de
stichting „Oase" te Rotterdam. Het
ligt wel in de bedoeling, dat hij nog
in een officiële kerkdienst op 2 janu
ari afscheid neemt van zijn gemeen
te. In de Wijkbrief van eind deze
week zal een uitvoerige verklaring
van de hadn van ds Van Dam staan
over de gebeurtenissen.
Ouderparticipatie in de ba
sisschool. Voor ouders en onderwij-
zers(sen). 17-18 december op Den
Alerdinck te Laag Zuthem (tel.
05290-541)
,,In die tijd kondigde keizer Augustus het besluit af een volkstelling te laten
houden in de hele wereld." Tekst en tekening uit „Groot NieUws voor u".
WOENSDAG 8 DECEMBER 1976
UIT
VAN LEZERS
Vooringenomen?
De woorden militarist en pacifist
worden door ds. Helmers
(Trouw/Kwartet 2 december) beide
in een ongunstige, ideologische be
tekenis gebruikt („vooringenomen
standpunten"). Ik denk dat weini
gen graag militarist willen heten;
niemand wil oorlog. Ook militairen
streven veelal naar vrede als doel.
Met pacifisme ligt het iets anders.
Bij radicaal pacifisme is er geen
strijdigheid tussen doel en midde
len; daarom heeft zulk pacifisme
geen ideologie nodig om haar mid
delen te rechtvaardigen. Het evan
gelisch spreken over een weg (zij die
van die „weg" waren) impliceert m.i.
eenheid van doel en middelen.
Baarn Dies Heitmcijer
VU en doelstelling (2)
N a.», de voortdurende suggestie in
de pers. als zou de VU bezig zijn haar
chrl. doelstelling te verkwanselen
(laatstelijk door H. J. van Eikema
Hommes in TROUW van 4.12 '76a
breng ik het volgende in herinnne-
ring:
1. de gehele VU-gemeenschap heeft
de laatste tijd meermalen uitdruk
kelijk de onverenigbaarheid van
haar grondslag met de communis
tische ideologie uitgesproken.
2. aan alle personeel van VU van
hoog tot laag wordt bij benoeming
uitdrukkelijk instemming met de
doelstelling gevraagd.
3 zoals bij elke christelijke onder
wijsinstelling staat ook de deur van
de VU open voor studenten van wel
ke levensovertuiging dan ook. dus
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Tele» 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
Westbiaak 9 Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/lElOEN
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 8S9, Amsterdam.
BIJ publtkatle wordt de oaam van
de schrijver vermeld.
ook voor communisten. Volgens wet
(de WUB) hebben zij een beperkt
recht tot inspraak, waaraan ook de
VU vorm behoort te geven. De VU
heeft zich daarbij uitdrukkelijk uit
gesproken voor het principe: demo
cratisering, akkoord, mits nietT ten
koste van de doelstelling.
4. Involge dit principebesluit wordt
aan elke gekozen bestuurder toe
gang tot de bestuurscolleges gewei-
E&rs. als hij zich niet bereid ver-
laart om in de geest van de
doelstelling te werk te gaan. Boven
dien,vormen deze studenten in deze
colleges altijd een minderheid t.o.v.
het vaste personeel.
Dit alles overwegend vraag ik me af:
wat is de grond voor al die reglemen
taire verontrusting? Of is ons chris
telijk geloof soms zo klein gewor
den, dat het alleen al voor de DIA
LOOG met communisten de benen
moet nemen?
Dr Van den Heuvel zei, dat in de
Geref kerken vaak meer schade
ontstaat door het bluswater dan
door het vuur zelf. Wie kennisneemt
van het beleid van de hoogste be-
leidscolleges komt onder de indruk
van de zorgvuldigheid waarmee
men over het zuiver functioneren
van de doelstelling waakt en vraagt
zich bezorgd af: krijgt dr V.d. Heuvel
niet opnieuw gelijk?
Almelo drs. J. v. d. Zanden.
lid van de ledenraad
Eén der onzen
In het artikel over dr Geelkerken,
die een halve eeuw geleden niet lan
ger in het gereformeerde denkpa
troon bleek te passen, stond dat hij
toch altijd een der onzen is geble
ven. Nu blijkt dat ook ds. Zeldenrust
een minder passende plaats in de
gereformeerde kerken inneemt om
dat hij de begrippen christen en
militair) geweld wat minder gemak
kelijk weet te combineren dan ge
bruikelijk is. Zijn ontslag hangt
voor een deel samen met het feit dat
veel van zijn gemeenteleden hun
boterham verdienen als militair.
Zou hij zich ook „een der onzen"
kunnen blijven voelen? Ds Helmers
vraagt in de krant van 2 december of
deze kwestie niet minstens even be
langrijk is als de kwesties die nu al
spelen op de gereformeerde synode.
Zijn verzoek om de lezers op de
hoogte te houden van de stappen
die de synode gaat ondernemen wil
ik graag ondersteunen. Als deze
kwestie de synode echter niet eens
zou halen, vallen er geen stappen
meer te vermelden Misschien zou
het dan goed zijn te bedenken dat
de grote doofpot het geweten zelden
rust kan geven.
Rotterdam A. P. de Winter.
Smeekschrift
Het bericht „Smeekschrift uit Rus
land" bewijst voor de zoveelste maal
dat het communistische systeem ln
de praktijk geen godsdienstvrijheid
biedt. We mogen wel ontzettend
dankbaar zijn dat Nederland (nog)
niet overspoeld is door deze verder-
flijke en zeer besmettelijke ziekte.
Helaas zijn er nog veel mensen die
niet in willen zien, dat het gevaar
ook in Nederland dreigt. Aan de
andere kant is het zo dat. ondanks
de vaak zeer zware vervolgingen er
in de Sowjet Unie veel gelovigen zijn
die letterlijk voor hun Heer door het
vuur zouden willen gaan. We moes
ten ons ln Nederland af en toe flink
schamen, met ons vaak zeer lauwe
geloofsleven. Laten we eens wat
meer gaan bidden voor de christe
nen ln de Sowjet-Unie die het ten
minste echt waar zijn „christen1' ge
noemd te worden
Wassenaar Dick Kraay
Drs Lelh
Drs Leih heeft 2000 Jaar we
reldgeschiedenis bestudeerd en
geen vinger Gods gezien. Dat klopt
Van een onzer medewerkers
AMSTERDAM Het nieuwe
testament in de Italiaanse om
gangstaal dat vertaald werd
door twee protestantse en twee
rooms-katholieke bijbelverta
lers, blijkt een bestseller te
zijn. Sedert het eind november
verscheen, is al de helft van de
oplage van tweehonderduizend
exemplaren verkocht. Ver
wacht wordt dat de oplage nog
vóór het eind van dit Jaar ver
spreid zal zijn. Dit nieuwe tes
tament is uitgegeven door het
Italiaanse Bijbelgenootschap
en een rooms-katholleke uitge
verij.
Dit vertelde dr Jan de Waard die
enkele dagen in ons land was om de
Nederlandse bijbelvertalers te advi
seren, die bezig zijn het oude testa
ment in omgangstaal over te zetten.
Hij kwam regelrecht uit Rome. waar
hij de verschijningsplechtigheden
had bijgewoond (en eerder de verta
lers bij hun werk begeleidde).
Een van de eerste exemplaren werd
uitgereikt aan de president van de
republiek Italiè. Hij beantwoordde
de overhandiging van het nieuwe
KERK
testament met een onverwachte toe
spraak die grote aandacht heeft ge
trokken in de Italiaanse pers. Onder
meer sprak hij de hoop uit dat deze
gezamenlijk, eensgezinde vertaling
het volk zal helpen om gezamenlijke
en eensgezinde oplossingen te vin
den voor de huidige moeilijke poli
tieke en economische problemen.
Volledig
De volgende dag werd een eerste
exemplaar officieel uitgereikt aan
paus Paulus. Zowel bisschop Ablon-
di van de bisschopsconferentie en ds
Ulrich Fick. de secretaris-generaal
van de wereldbond van bijbelge
nootschappen als de paus zelf voer
den het woord. Nog dezelfde dag
werden deze redevoeringen volledig
afgedrukt in de Osservatore Roma
no. De toespraak van ds Fick werd
door dit officiële blad van het Vati-
caan in het Engels gepubliceerd, om
dat er geen tijd meer was geweest
om hem te vertalen.
Ds Fick hoopte dat deze interconfes
sionele vertaling miljoenen Italianen
zal aanspreken. Hij hoopte en bad
dat ook elders in de wereld deze
samenwerking mogelijk zou zijn. In
een land waar de tegenstellingen
tussen protestanten en rooms-
katholieken nog zeer groot waren,
was door deze samenwerking in het
vertalen van Gods Woord een geheel
nieuwe eenheid geboren, zei hij.
Evenals in Nederland „Groot Nieuws
voor u" zal deze vertaling door de
kerken vooral gebruikt worden in
hun contacten met buitenstaanders.
De vertaling poogt in zo eenvoudig
mogelijk Italiaans de bijbelse
boodschap getrouw weer te geven.
Problemen
Dr. De Waard besprak in ons land
met de Nederlandse protestantse en
rooms-katholieke bijbelvertalers een
groot aantal vertaalproblemen die
de laatste maanden tijdens het ver
talen zijn opgedoken. Behandeld
werden teksten uit de boeken Leviti
cus. Rechters (zoals Richteren nu
genoemd zal worden). Samuel, Ko
ningen. Kronieken, Job en Mlcha,
die in tweede lezing gereed zijn.
Dr. De Waard heeft voorheen als
vertaalconsulent in Afrika gewerkt.
Als coördinator van het vertaalwerk
in Europa heeft hij contact met der
tig vertaalprojecten. Persoonlijk be
geleidt hij zes projecten zelf. onder
andere vertaling van het oude testa
ment ln het Grieks. Nederlands en
Fins.
De vorige week stond op deze pagi
na een advertentie waarin een groep
mensen die in hun kerken veront-
rust zijn over de gang van zaken P.1]
anderen opriepen om zich bij hen te jij
voegen en lid te worden van hun )ti
vereniging. Op zichzelf een heel nor- (jri
male zaak. Je staat iets voor. je
zoekt medestanders en je adverteert
daarvoor in een krant waarvan je
verwacht dat die door potentiële nd
nieuwe leden gelezen wordt. Nu ben L
ik niet van die vereniging en ik kan
de opstellers van die advertentie. ir
hoe gaarne ook de "ruimte gegund,
dus niet met een eerlijk hart succes L
toewensen. Maar ook dat is niet on- r
gewoon. Ik kom massa's adverten- l
ties tegen waarvan ik denk: ik hoop L]
dat de mensen er maar niet op in-
gaan. Wat mij echter bijzonder trof
was de spreuk die boven de werven- p
de woorden geplaatst was. Even La
dacht ik dat het echt een „spreuk"
uit de bijbel was, maar dat was niet
het geval, het is maar gewoon een ,pt
woord van vroeger. Het woord luid- L
de: Zachte heelmeesters maken Lj
stinkende wonden. U begrijpt dat 't Lt
van heel vroeger was. Toen chirur- :a]
gijnen nog snel met het mes klaar ïej
stonden omdat ze vonden dat er snel
ingegrepen moest worden. Het zou |n
dan pijn kosten en „hard" lijken, l,
maar "t was nu eenmaal goed voor
de patiënt, die overigens niet veel
keus had. Het woord boven de ad-
vertentie sloeg kennelijk op de wijze L
waarop de synode van deze kerken |et
handelt met mensen die er andere l y
opvattingen op na houden dan laten ju,
we even zeggen de tot nu toe
gangbare. Zacht handelen met zulke
mensen wordt door de wervende '0l
groep blijkbaar veroordeeld. Er ko- P
men stinkende wonden van. Ik denk wjj
dat ten tijde van-'onze vaderen in de
reformatietijd sommige katholieken »al
dat ook dachten en Ze sleepten hun Qr
tegenstanders, mensen met afwij- ae
kende gevoelens regelrecht naar de
brandstapel. Maar dat tfèdoelen de L]
adverteerders natuurlijk niet. Zij
vinden dat er ultimata gestéld moe- He
ten worden en als dat niet helpt >e1
schorsingen en afzetting moeten I®1
volgen. Ik zou de opstellers willen.
vragen: meent u dat nu werkelijk?
Denkt u daar iets mee op te lossen?
De mensen om wie het gaat zijn J"
bijzonder toegewijde volgelingen |t<
van Jezus en worden als zodanig i"1
door veel christenen erkend. Ook W
die christenen hebben niet de 2i
minste begeerte om hun kerk te de
verlaten. Ze voelen zich er thuis en de
willen graag met anderen samen-
werken voor het evangelie. Vindt u n<
dat nu werkelijk een zachte heel-
meesterij die stinkende wonden )e
maakt, als een synode de weg van 5,
het gesprek zoekt? Of moet het dan n,
altijd maar hard toegaan in de we- !0
reld? Hard tegen mensenharten? ;o
Dacht u dat mensen op zo'n kerk
afkwamen? En dacht u dat zo'n kerk ,e
zou kunnen blijven? Hebben we niet
juist altijd mensen nodig die op
nieuwe mogelijkheden wijzen? Wa-..^1
ren Calvijn en Luther niet zulke
mensen? -
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Terneuzen: (toez.) G.
Zonneberg te Heerdë.
Bedankt voor Rotterdam-
Kralingen: S.W. Verploeg te
Oudshoorn-Ridderveld.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hoornsterzwaag (voor
de herv. geref. federatie aldaar). K.
Lammertsma herv. pred. aldaar, die
dit beroep heeft aangenomen; te
Dokkum: R.H. Boiten te
Vroomshoop.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
Bedankt voor Buitenpost: J. de Feij-
ter te Hoogezand.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te 's-Gravenzande: J. W.
Verweij te H. L Ambacht.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Voorschoten:drs
J.D.A. de Zwart, laatstelijk zen
dingspredikant te Magelang (Indo
nesië).
Ds. G. Staal I
Op 92-jarige leeftijd is overleden de
vrijgemaakt-gereformeerde emeri
tuspredikant G. Staal te Groningen.
Ds. Staal was predikant te Culem-
borg van 1924 tot 1929 en vervolgens
tot 1941 in Drachten. Als emeritus
was hij in Groningen nog vele jaren 1
werkzaam inhet zlekenhuispasto-
raat. Ds. Staal was onder meer een
van de oprichters van de christelijke
landarbeidersbond en van de chris
telijke spaarbank Eigen Haard te
Groningen.
Burgemeester
De nieuwe burgemeester van Rome,
prof. dr Carlo Argan, heeft gevragd
om een audiëntie bij paus Paulus.
Argan stond als onafhankelijk op de
lijst van de communistische partij
en werd als zodanig tot burgemees
ter gekozen. Welingelichte kringen
ln Rome zijn van mening, dat Ar
gan, noch de communistische partij
met de traditie wil breken, volgens
welke burgemeester en wethouders
van Rome aan de paus hun
kerstwensen aanbieden.