Grondwetswijziging over onderwijs in de Kamer m dichtbij ïrote leegstand in ehuizen van de underbescherming tnmentaar sbruik Vrijheid zou in gevaar kunnen komen Meerderheid geeft Gruijters Van Dam en Schaefer een ruime voldoende LOONACHTERSTAND VRACHT WA<^N'CR4UTTEURS MET VERKEERSBORD V4N DE WERKGEVERS waar gaat de kerkuil heen? bij de neus fabels haai verslagen meterminnaar 1 1 11 Ihet weer door hans de Jong Buien en wind weerrapporten Twaalf vissers en watersporters veilig aan land )AG 7 DECEMBER 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 itssecretaris Mertens van ale zaken heeft gisteren elijk het wetsontwerp in- end om een aantal geval- van onbedoeld gebruik van ale voorzieningen onmoge- te maken. Eindelijk, want tgen al geruime tijd uitge- cte adviezen van deskundi- olleges ter tafel. Maar. zo is gd. de technische verwer- tot wetsregels bleek iets ilijker dan was gedacht. gaat hierbij niet om echt oruik van uitkeringen, om •treders van de regels. Het eft een oneigenlijk ge- als gevolg van te ruime i in de wetten. Het is jtngrijk dat een aantal van I gaten binnenkort zal zijn licht. Daarbij gaat het niet Is zozeer om het uitgespaar- geld, als wel om het gezicht I de sociale voorzieningen. laatste jaren worden we Is weer met de neus erop ukt dat de sociale voorzie- ;en onbetaalbaar dreigen 'orden. De regering heeft al aantal ingrepen op stapel ,n om dit te voorkomen, en chien zullen nog meer itregelen moeten worden cht. Maar al te gemakke- worden in zo'n situatie de isen met een uitkering erop igezien. Dat kan vaak de al moeilijke situatie van imensen die graag hun-alt- ig niet nodig hadden ge- 1, aanzienlijk verergeren. st daarom is nu meer dan eger nodig dat iedereen er- n op aan kan dat degenen een uitkering hebben, daar werkelijk recht op hebben, halen o.ver misbruik en on- enlijk gebruik van uitkerin- moeten aan de hand van en de kop ingedrukt kun- worden. Het uitsluiten van jementair juist, maar onbe eld gebruik is daar toe een ste vereiste. Daarnaast >et de controle zodanig zijn erop kan worden ver- rasrd dat misbruikers vetlreders dus worden aan- ;epa\t. li controles tot nu toe is leeds gebleken dat het be- japte misbruik in feite mini- aal is, hooguit anderhalf a ke procent van de uitke- (gsgevallen. De schade van geringe aantal gevallen aan gezicht van de sociale irzieningen kan echter toch t zijn. Daarom zou het id zijn wanneer de uitvoe- ide instanties, juist in deze van beheersing van de kos- igroei, meer werk gaan ma- van het contrölewerk. en aan ook meer bekendheid n, overigens zonder daar- te vervallen in politie- tig optreden. iarbij zou ook eens overwo- moeten worden of de htrólè niet meer uitbesteed U kunnen worden aan ande diensten dan die de uitke- |gen verrichten. Het idee van n actieve en onafhankelijke htröle kan bijdragen aan H positief beeld van de socia- voorzieningen. tMEN De werknemers van EN- l in Emmercompascuüm gaan za- dag demonstreren tegen de slui- g van hun fabriek. De industrie- Idikant ds. J. Alkema zal een toe aak houden. door Henri Kruithof DEN HAAG De Tweede Kamer behandelt deze week de wijziging van een aantal grondswetsar- tikelen, waarvan het onderwijsartikel ongetwijfeld het belangrijkst is en ook de meeste problemen zal opleveren. De ministers De Gaay Fortman (binnenlandse zaken) en Van Kemenade (onderwijs) zeggen dat het gaat om een technische wijziging, die in het kader van de modernisering van de grondwet doorgevoerd moet worden. Hun tegenstanders zeggen echter dat het wel degelijk een fundamentele wijziging is. De waarheid hieromtrent zal, zoals gewoonlijk, wel weer ergens in het midden liggen. De problematiek is zo ingewikkeld en zo verschrikkelijk technisch dat het moeilijk is de hele zaak tot in de finesses te doorgron den. laat staan deze kwestie ook nog in begrijpelijk Nederlands uit te leggen. Met name de CHU-tweede kamerle den Kruisinga en Van Leijenhorst (met in hun voetspoor een aantal organisaties op het gebied van het bijzonder onderwijs) waarschuwen al sinds de eerste geruchten over een op handen zijnde wijziging van het onderwijsartikel in de grondwet, dat hiermee de vrijheid van onderwijs weieens in gevaar zou kunnen komen. De essentie van de wijziging is van wetgevings-technische aard. Het gaat er daarbij om of de minister in bepaalde gevallen op zijn eigen hou tje voorwaarden aan het bijzonder onderwijs mag stellen, of dat hij daarvoor altijd een wetsontwerp bij het parlement moet indienen, dat daarover dan een uitspraak moet doen. Van Kemenade vindt het eerste, maar het huidige onderwijs artikel schrijft strikt genomen voor dat voor elke voorwaarde die aan het bijzonder onderwijs wordt gesteld, er een wetsontwerp door het parlement heen moet. Het vreemde van deze ruzie tussen voor- en tegenstanders van de voor stellen van de minister is, dat in de praktijk Van Kemenade's voorstel eigenlijk al jaren wordt toegepast. Op allerlei gebied heeft hij al de bevoegdheid regels te stellen, zonder daarin vooraf het parlement te ken nen, hoewel dit formeel tegen de grondwet ingaat. Wat Van Kemena de nu wil is de grondwet aanpassen aan de praktijk. Minister Van Kemenade bruik van de mogelijkheden die zij hebben om het onderwijs in te vullen zoals zij dat willen. Experimenten Er bestaat een experimentenwet en ook in andere wetten staan experi menteer-artikelen. Dat wil zeggen dat in bepaalde gevallen de scholen het recht hebben af te wijken van de wettelijke regels. Van deze experi menteer-mogelijkheden wordt ech ter weinig gebruik gemaakt, terwijl juist met dit wapen in de hand het bijzonder onderwijs veel zou kunnen doen. Dat deze mogelijkheden zo weinig worden gebruikt komt voor een groot deel voort uit angst. Ook de invoering van de Mammoet wet is een teken aan de wand. De toenmalige minister Cals wilde aller lei zaken in die wet slechts globaal regelen, zodat de scholen zelf veel mogelijkheden zouden hebben om het onderwijs in te vullen. Onmid dellijk werd er, met name van de kant van de leraren, geschreeuwd om een meer gedetailleerde invulling van de wet. omdat men anders niet wist waar men aan toe was. De theoretische kant van de onder wijsvrijheid zal deze week een be langrijkere rol spelen bij de debat ten, dan de praktijk. Het is overigens zeer de vraag of het voorstel het zal halen. Een grondwetswijziging moet namelijk twee keer door het parle ment worden goedgekeurd en bij de WD en de CDA-fracties bestaan grote reserves tegen het wets ontwerp. De eerste keer is daarvoor maar een gewone meerderheid nodig en dat zal misschien wel lukken. Na de verkiezingen moet het echter nóg een keer door het parlement, maar dan moet er tweederde van de stem men voor het voorstel worden uitge bracht. Of dat zal lukken is zeer de vraag. Leerplannen Hoe werkt die onderwijsvrijheid waar het dus in wezen om zal gaan deze week nu in de praktijk? Als voorbeeld kennen we het voortgezet onderwijs. De minister stelt voor de meeste vakken die hier gegeven wor den zogeheten leerplannen vast. Daarin staat wat er zoal onderwezen moet worden. Dit gebeurt overigens niet tot in alle details, maar toch wordt vrij uitvoerig aangegeven wel ke onderdelen van een bepaald vak aan de orde dienen te komen. De bewindsman kan een dergelijk leerplan uitsluitend voorschrijven aan de rijksscholen, omdat dat de enige soort scholen is, waarover hij gezag kan uitoefenen. De rijksscho len maken maar een zeer klein deel uit van het totale onderwijs in ons land. De andere scholen krijgen het leerplan „ter kennisname" toege stuurd. Zo van: hier heb je het, zie maar wat je ermee doet. Tot zover niets aan de hand. Maar dan komt het. De landelijke schriftelijke eindexamens worden mede op het leerplan gebaseerd. En dat landelijke eindexamen geldt wel voor het totale onderwijs. De leerkrachten aan de bijzondere scho len die dus niet onder het recht streekse gezag van de minister val len doen er dus verstandig aan om toch maar in elk geval het leerplan in de gaten te houden bij het lesgeven. Zo oefent de minister indirect toch invloed uit op de inhoud van het onderwijs op scholen, waar hij eigen lijk niets over te vertellen heeft. Aan de andere kant maken de scho len ook niet altijd uitputtend ge- in onze parlementsredactie SN HAAG In oktober van dit jaar was in de kinderbescher- ngstehuizen een leegstand van elfhonderd plaatsen. Dit ont- 1de staatssecretaris Zeevalking van justitie gisteren in recht, waar hij een werkgroep installeerde die de planning en flening bij de kinderbeschermingstehuizen moet aanpakken. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De drie be windslieden van het departement van Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening, minister Gruijters en de staatssecretarissen Van Dam en Schaefer, krijgen deze week van een meerderheid van de Twee Kamer een ruime voldoende voor het beleid dat zij in de afgelopen jaren hebben gevoerd. Dat gebeurt bij de behan deling van het begrotingshoofdstuk volkshuisvesting en ruimtelijke or dening, de laatste van deze kabi netsperiode. Die voldoende krijgen zij voorname lijk van de regeringspartij PvdA en de CDA-fracties, die overigens op punten wel kritiek hebben. De grootste oppositiepartij, de WD, heeft geen goed woord over voor wat de drie bewindslieden de afgelopen jaren op hun departement hebben verricht. WD-kamerlid De Beer, die woensdag het woord zal voeren, vindt dat zij zo druk in de weer zijn geweest „met het maken van het huur- en subsidiebeleid tot een in strument voor de herverdeling van inkomens", dat men daardoor verge ten heeft om ook nog voldoende hui zen te bouwen. Dat bouwbeleid vormt overigens ook voor de twee andere grote groeperin gen onderdeel van kritiek. PvdA- woordvoerder Kombrink meent dat „niet alle inspanning is geleverd die geleverd had kunnen worden". De CDA-woordvoerder Scholten heeft „twijfel over de slagvaardigheid in het bouwbeleid." Het bouwprogramma voor volgend jaar bij elkaar iets meer dan 100.000 woningen heeft zowel bij PvdA als CDA twijfels opgeroepen wat betreft de haalbaarheid. Er staan ondermeer achtduizend parti culiere huurwoningen in de duur dere sector op, die echter door geen enkele belegger gefinancierd zullen worden. Daarom willen beide groe peringen de bouw van deze wonin gen toch veilig stellen door ze in andere sectoren onder te brengen: de PvdA „in de woningwetsector en ook wat in de premie-koopsector", het CDA „in de premie-koopsector en ook in de woningwetsector". Het plan van minister Gruijters om ruim tienduizend woningen niet via de rijksbegroting maar via de kapi taalmarkt te financieren heeft ook weinig vertrouwen gewekt. Zowel PvdA als CDA vinden dat het onze kere deel van dat geld veel beter via de rijksbegroting kan lopen, vooral om de bouwproduktie veilig (e stellen. Het grote strijdpunt tussen PvdA en CDA, zeven of acht procent huurver hoging volgend jaar, zal deze week nauwelijks aan de orde komen. Het scherpe geschut daarvoor bewaart men voor de laatste dag voor de kerst, de dag waarop het betreffende wetsontwerp behandeld wordt. Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. onder redactie van loes smit certen, opera's en soortgelijke vermakelijkheden te gaan. althans afgaande op de cijfers over 1974. de nieuwste In het boekje, maar allemaal weer lager dan in het jaar daarvoor. De kerkuil dreigt te verdwijnen in Nederland. Van steenuilen, bos-. rans- en velduilen zijn vorig jaar vaak vele honderden broe dende paartjes méér waargeno men dan in 1964. maar met de kerkuil is het droevig gesteld: de drieduizend paren die een goeie tien jaar geleden nog zaten te broeden, zijn uitgedund tot (vorig jaar) tussen de drie- en vijfhon derd paartjes en je vraagt je af waar dat heen moet. Misschien nog wel naar Den Bosch toe. want daar heb je nog fatsoenlijke to rens voor een kerkuil, maar waar elders vindt een kerkuil nog een huis in een land. waar oude kerkgebouwen gesloten en nieu we vaak zonder torens worden gebouwd? We weten dat zo precies dankzij het juist verschenen statistisch zakboek 1976". waarin het centraal bureau voor de statis tiek jaar in jaar uit in tienduizen den cijfers al het wel en wee van ons land weergeeft. Ditmaal gaat het om de cijfers over 1975 en er kan intussen dus alweer heel wat veranderd zijn, maar het blijft interessant om te zien. hoe er bij voorbeeld vorig jaar weer zes miljoen kippen méér waren dan het jaar daarvoor (toen ..maar" ruim 62 miljoen), waarvan bijna veertigduizend slachtkuikens. Genoeg over vogels, want over zaken als vakantie, kerkelijke gezindte en nog veel meer valt ook nog wel een en ander te mel den. Hoeveel rooms-katholieken. hervormden en gereformeerden in 1975 nog bij hun kerkge nootschap stonden ingeschreven weten we niet. omdat zelfs het statistisch zakboekje het niet weet; de laatste percentages date ren van 1971 en toen was dat respectievelijk 40,4. 23,5 en 7.2 procent, voor de roomsen even veel als in 1960. voor de her vormden een daling van bijna 5 procent en voor de gereformeer den een lichte toename sinds ruim tien jaar. Als vakantieland was vorig jaar Frankrijk het meest in trek. di rect gevolgd door West-Duitsland en Spanje. Griekenland, de Oost- europese en de Scandinavische landen kregen van alle reizigers naar het buitenland maar een schamel beetje. Als kampeerge- bieden in eigen land waren voor al de badplaatsen aan de Noord zee gezocht, maar ook op de Velu- we moet het gekrioeld hebben van de vakantiegangers. Steeds min der mensen lijken naar biosco pen, toneelvoorstellingen, con- En dan nog even de dienstplichti gen. die nog elk jaar letterlijk van meer gewicht worden, niet alleen doordat er ongezond gege ten zou worden in dit land. maar ook doordat ze steeds langer wor den. Hadden we in 1974 nog 5874 dienstplichtigen van 1.90 meter en groter, vorig jaar waren dat er wel 7014 Hun gewicht: in 1974 lelde het leger 473 dienstplichtige jongens van honderd kilo of nog meer. maar het aantal zwaarge wichten haalde vorig jaar al het respectabele aantal van 560. Eet een paar appels in plaats van een boterham; neem een citroen of grapefruit op je nuchtere maag; probeer eens zoutarm te eten; neem liever geroosterd brood dan gewoon en ga vooral naar de sauna. Allemaal bekende huis-, tuin- en keukenadviezen om af te slanken, maar geen doeltreffende. „Margriet" durft ze zelfs „leugens over lijnen" te noemen en zegt er ook bij waarom: een appel bij voorbeeld levert 50 calorieën en wie vijf appels eet in plaats van een paar boterhammen, krijgt er dus toch 250 calorieën bij. Ge roosterd brood ziet er anders uit en smaakt anders, maar bezorgt je geen calorie meer of minder dan ongeroosterd brood. Grape fruits. citroenen of andere zuur smakende vruchten werken geen enkel calorietje weg. Zoutarm eten verstoort het evenwicht tus sen water en zout in het lichaam en daardoor verlies je aanvanke lijk wat water en dus gewicht. Maar er verdwijnt geen gramme tje vet uit een dik lichaam, en ook de sauna is alleen nuttig voor verlies van vocht en dus gewicht. Maar wie net uit de sauna komt, heeft beslist behoefte aan vocht en drinkt het juist verloren ge wicht er dus zó weer aan. Mogcns Klitgaard had beter kun nen weten. Hij is een hoge ver koopchef bij een Deense oester- handel, maar ondanks zijn kennis van schaaldieren liet hij zich bij de opening van een zeebanket-bar op een permanente landbouwten toonstelling in Kopenhagen door een forse kreeft in de schaar ne men. Meneer Klitgaard verloor plotseling zijn waardigheid en bij na het puntje van zijn neus. Een onwaarschijnlijk verhaal be reikt ons uit Florida, waar in een kustplaats een negentienjarige Amerikaan met de blote handen een haai op de vlucht moet heb ben gejaagd. De jongen. Alan Brenneka. was aan het spelevaren op een surfplank. Zo'n vijftig me ter uit de kust dobberde hij, op z'n gemak liggend, rond, toen er een haai opdook die hem in zijn rechterarm beet en van de surfplan sleurde. Alan had zich met zijn andere arm vast weten te houden en begon de haai te schoppen Toen dat niet hielp, sloeg hij zijn benen om het beest en nam het zo knellend in de houdgreep, dat de haai ten slotte f eieren voor zijn geld koos, de arm losliet en overhaast de vinnen nam. Alan vertelde het verhaal zelf rond. zodat het moeilijk te controleren valt. Zijn arm zit er in elk geval nog aan Op heterdaad betrapte de Haar lemse politie een man. die in het holst van de nacht bezig was een parkeermeter uit te graven Bij controle bleek, meldt het Haar lems Dagblad, de meterminnaar al twee complete parkeermeters in zijn huis te hebben opgesteld. Waarom de man zo verwoed par keermeters verzamelde, is niet duidelijk, maar misschien vond hij het gewoon een leuke manier om te sparen, vooral als er al een aanvangsbedragje in zat. ds 1972 is het steeds duidelijker rorden, dat er door verminderd lbod een teveel aan plaatsen in soort tehuizen is. aldus de be- dsman. Omdat ook justitie ge- Ifen is door de algemene over- Bsbezuinigingen, zo redeneerde heer Zeevalking verder, zal er pas f,inlevering" van deze lege inrich- Jsplaatsen geld vrijkomen voor uwe voorzieningen in de kinder- Chermlng. Hiertoe zal als het no- is in de toekomst de goedkeu- |sbeschikking van tehuizen kun- I worden ingetrokken als een ver- Iderde behoefte blijkt. londmaking van de inrichtings- (aciteit zal verder moeten gebeu- door afbouw of gedeeltelijke af- Iw van voorzieningen die hun tijd jben gehad. Overheid en particu- initiatief zullen de moed moeten hebben samen vast te stellen aan welke plaatsen ln de eerstkomende jaren geen behoefte meer zal zijn, aldus de staatssecretaris. Van een verslaggever VLISSINGEN Door mist en storm hebben de afgelopen dagen op de Ooster- en Westerschelde in totaal twaalf sportvissers en watersporters in moeilijkheden verkeerd. Gisteren hebben, terwijl diverse rijkspolitie- boten al urenlang in touw waren, drie boten met in totaal acht sportvissers aan boord, op eigen kracht de wal kunnen bereiken. Een tot 953 millibar uitge diepte depressie in Noord- Schotland heeft er geen gras over laten groeien. Die stuur de gisteren een uitloper op ons af die eerst sneeuw, later regen bracht, circa 5 mm. Zeeland was de eerste provin cie waar de bewolking brak. Onze man in Middelburg sprak om 14.00 uur al van een vriendelijk zonnetje en een wat mildere zuidwestenwind. In zijn woonplaats is, dat mag wel even worden gezegd, tot nu toe dit najaar ook nog geen sneeuwvlok gevallen. Wel een verschil met de war me oceaan. Op een breedte van 51 graden bijvoorbeeld lager dan Zeeland (en 33 gra den westerlengte) meldde het Britse schip C.P. Trader gis termiddag een sneeuwbui met onweer bij 5 graden celsius luchttemperatuur en 9 graden celsius watertem peratuur. In het zeegebied ten zuidwesten van de Britse eilanden blijft het trouwens roerig bij een voortdurende aanvoer van koude Groen- landse lucht en daardoor gro te onstabiliteit. Verschillen de schepen op die route meldden maandag storm weer, ook weerschip Romeo en soms 10 tot 11 meter hoge golven. Ook ln onze omge ving ontkomen wij vandaag en morgen niet aan buien. Tot op 12.000 meter hoogte was gistermiddag duidelijk een trog van lage druk her kenbaar. waarin de west tot zuidwestelijke stromingen flink versnelden. De locatie was toen nog Zuidwest- Engeland Er komt dus van uit zuidwest-Europa nog meer „troep" op ons af en voor de scheepvaart blijft het zaak uit te kijken naar zware uitschieters die tijdens buien met regen, hagel of sneeuw tot stand kunnen komen en waarbij kracht 9 tot 10 geen zeldzaamheid is. Al wat oudere schippers die meer dan 60 jaar in het vak zitten, kunnen zich niet her inneren de barometer ooit zo lang zo laag te hebben zien staan. Je moet dan ook werkelijk bijna gaan emigreren om een hogedrukgebied te vinden. Boven de Noordpool heeft er tot voor kort een gelegen en boven de Oeral is er ook een. Hoe het komt. dat die baro meters zo lang en zo uitge breid laag staan? Het is ver leidelijk te zeggen: als com pensatie op het zo lang hoog staan van de barometers in de zomer, maar te bewijzen Is dat natuurlijk niet Vooral Noord-Holland heeft vlak voor en tijdens het weekeinde nogal de nadelen van de onstabiliteit onder vonden. Marken ving 53 mm neerslag over vijf dagen. On ze medewerker Jan Visser is vrijdagavond even over half elf aan de dood ontsnapt. Hij had enkele enorme buienwol ken zien naderen en begaf zich toen naar zijn weersta tion „Waterland", opgesteld midden in een weiland. Vol komen onverwacht deed zich toen een ontzettend felle bliksemontlanding voor. De hoofdader verdween op 800 meter afstand in de Gouw zee. dichterbij trof een blik- semtak twee schapen dode lijk. Onweerswolken in het koude najaar kunnen gevaar lijk zijn: ze hangen lager dan in de zomer. Vraag het maar aan Jan. Van dr. M. A. J. Visser ln Breda ontving ik een opgave van de gemiddelde etmaal- temperatuur van het zeewa ter (lichtschepen) in de laatste vijf Jaar in vergelij king met de normale etmaal- temperatuur van de lucht te De Bilt. Die zeetemperatuur Is vanaf begin juli 1976 bijna voortdurend boven de waar den van de voorafgaande Ja ren geweest, het markantst half oktober met 157. graad celsius tegenover 127« tot 14'/, graad ln de voorafgaande ja ren. De normale luchttempe ratuur was bijna vijf graden lager (10.7 graad). De zeewa tertemperatuur Is in de loop van november sneller gaan dalen. In die maand was de gemid delde zeewatertemperatuur onder normaal van het noordwestelijk deel van de Atlantische oceaan tot het Iberisch schiereiland en bo ven normaal ln Straat Dene marken tussen IJsland en Groenland, de Noordzee en de oceaan ten westen van de Azoren. Het atmosferische circulatiepatroon op het noordelijk halfrond in no vember 1976 leek op dat in de overeenkomstige maanden van 1912, 1962 en 1967. aldus de Engelse computers. Locarno Londen Luxemburg Madrid Malaga Mallorca Munchen Nice Oslo Parija Rome Split Stockholm Wenen Zurich Casablanca zwaar bew /waar bcw zwaar bew regenbui onweer zwaar bew zwaar bew zwaar bew half bewolkt onweer regen onbewolkt licht bew sneeuw regen regenbui motregen zwaar bew geheel bew regen zwaar bew regenb geheel •nbui hall bewolkt half bewolkt regen zwaar bew sneeuw hall bewolkt zwaar bew I hall bewolkt Hoogwater woensdag 8 december* VlUalngen 2 42 14 55 Haringvliet»luizen 2 57-15 08. Rotter dam 4.45-17 02 Sehevenlngen 4 02-18 10 IJmul- den 4 35-18 43 Den Helder 840-30.43. HaxUngen 10.48-33.00. Dellzlj) 0.32-13.53.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5