tussische erstoort politie betoging >mith terug laar Fascisme in Latijns-Amerika e PSOE niet de enige Spaanse socialisten op historisch congres bijeen Cyrus Robert Vance geduldig diplomaat Palestijnen zullen hun zware wapens Syriërs geven aan jharmv door agenten weggevoerd lerrillaleider ontsnapt aan brand Fidel Castro president Mexicaanse boeren zetten nieuwe president onder druk Grote brand in Londonderry Opvolger van Kissinger )AG 6 DECEMBER 1976 TROUW/KWARTET 5 OU (AP. Reuter) In Moskou is gisteren een vreedzame demonstratie van vooraanstaande lische dissidenten en hun aanhangers door agenten van de politie en de KGB opgebroken. De onstratie werd gehouden ter gelegenheid van de verjaardag van de grondwet van de jjet-Unie. is de eerste maal in vier jaar dat larlijkse bijeenkomst van de dis- jten op het Poesjkin-plein in de fisehe hoofdstad door de politie jn werd gedreven. De dissiden- Jeweren dat de garanties voor de prrechten die in de Sowjet- dwet staan alleen op papier burgerrechten-activist Andrei jarow werd door een kordon van üeagenten van het in het ^centrum gelegen plein gevoerd. Igenten begaven zich in de me- van ongeveer 300 personen en |n „doorlopen". De 55-jarige No- pjswinnaar Sacharow verzette 'eerst tegen de opdringende poli- ja stak zijn armen in die van zijn stiefdochters en die van andere aan hangers. Verscheidene voorbijgan gers bekogelden Sacharow en de an dere demonstranten met sneeuwbal len en scholden hen uit. Sacharow riep zijn aanhangers op ter ere van Poesjkin hun hoeden af te nemen. Poesjkin protesteerde in de 19e eeuw tegen de tirannie van de tsaar. Ge- uniformeerde agenten en politie in burger hielden echter vol en duwden de demonstranten naar de rand van het plein. Nadat Sacharow van het plein was gestuurd, reed hij in de auto van een vriend weg. Honderden nieuwsgierige voorbij gangers verzamelden zich rond het plein. Toen Sacharow werd wegge voerd. werd hij door velen met applaus begroet. .ISBURV GE^ÊVE Reuter) De leider van de blanke Ddesische.jnindertaei'd'sregering. Ian Smith, keert terug naar Rhodesiè cortterentie in Genève om dezelfde reden waarom ~"jde bijeenkomst een maand geleden verliet: Ontevredenheid Ir de gang vah zaken. Ten minste twee Russisch- sprekende mannen namen foto's van dissidenten en verslaggevers. Een correspondent werd. terwijl hij foto grafeerde. door twee man in bur gerkleding die weigerden zichzelf be kend te maken weggevoerd. De ver slaggever werd 10 minuten aan de andere kant van de straat vastge houden en daarna zonder commen taar vrijgelaten. Twee banden van zijn auto waren doorgesneden. Het jaarlijkse protest op de herden kingsdag van de opstelling van de Sowjet-grondwet werd in 1966 voor het eerst gehouden. Toen stonden de schrijvers Joeri Daniel en Andrei Sinjavski terecht wegens ahti- Sowjetactiviteiten. De eerste vijf jaar weigerde de politie de demon stratie te laten plaatsvinden, maar vanaf 1973 keek de politie slechts toe wanneer een kleine groep dissiden ten bij het standbeeld van Poesjkin in stilte bijeenkwam. Het is niet duidelijk waarom dit jaar tegen de demonstranten wordt opge treden. maar het is bekend dat iede re onofficiële of spontane openbare demonstratie de ergernis van de Sowjet-autoriteiten opwekt. De politie leek niet voorbereid te zijn op verzet van de kant van de demon stranten. Veel demonstranten ne geerden het politiebevel door te lo pen. Gewoonlijk worden politie- orders onmiddellijk door de Moskou- se bevolking opgevolgd. Felipe Gonzales, leider van de Spaanse socialistische partij, en Willy Brandt, voorzitter van de Socialistische Internationale. door Herman Amelink BARCELONA De uitbun dige publiciteit die gepaard gaat met het congres van de Spaanse socialisten, verenigd in de Partido Socialista Obre- ro Espagnol (PSOE) is welbe wust georganiseerd. Door het grote spektakel in Madrid wil de PSOE Europa, de Span jaarden en zichzelf er van wil. proberen de conferentie ta brengen ..op het rechte dat wil zeggen de Brits- rikaanse voorstellen voor een fcling van de kwestie Rhodesië in van de voorstellen van de leiders en van de Britse con- e-voorzitter Ivor Richard. deliekendmaking van zijn terug- fr liet Smith opnieuw felle kritiek jen op Richard. Hij zei dat Ri- Irds grootste zorg was toe te ge- aan iedere eis van de extfreme jjrte politici met voorbijgaan aan 'elangen van de blanke Rhode- der heeft Smith gezegd dat de pken nu eindelijk wel eens willen jen of Groot-Brittannië en de Ver gde Staten van plan zijn vast te )den aan hun eigen voorstellen, jniet. aldus de leider van de blan- jminderheidsregering. dan zullen ideze voorstellen eenzijdig ultvoe- i met .gematigde zwarten'. Dit zijn Ir het merendeel oudere stam- jfden die door de leiders van de irte vertegenwoordigingen in Ge- te worden gezien als marionetten au l de rege/ing-Smith. len bovendien dat de overgangsrege ring in meerderheid zwart is en on der leiding staat van een zwarte eerste minister. Deze regering zou de overgang naar een meerderheidsbe wind moeten voorbereiden dpor het opstellen van een grondwet en het uitschrijven van verkiezingen. Betoging reekpunt prnaamste... breekpunt bij het jrleg in Genève is op het ogenblik overgangsregering. Volgens de its-Amerikaanse voorstellen blij- de posten van defensie en justi- daarin voorbehouden aan blan- maar de nationalisten eisen dat ie ministeries die zeggenschap -en over leger en rechtspraak fden bezet door zwarten. Zij wil- Meer dan dertig duizend zwarten be toogden gisteren in de Rhodesische hoofdstad dat bisschop Abel Moezo- rewa de leiding moet hebben van zo n meerderheidsbewind. Moezore- wa is één van de zwarte voormannen bij het Rhodesië overleg in Genève en kan volgens ingewijden rekenen op grote steun bij de zwarte Rhode sische bevolking. Dat is reden waar om de bisschop aandringt op het snel houden van verkiezingen, hij zal daarbij waarschijnlijk als overwin-- naar uit de bus komen. In het hotel in Genève van één van zijn rivalen, nationalistenleider Ro bert Moegabe, is zaterdagochtend brand uitgebroken. Er vielen geen slachtoffers en Moegabe kon het ho tel ongedeerd verlaten Verscheide ne gasten sprongen uit het raam en werden in zeilen en lakens opgevan gen. De brandhaard lag vlak bij de kamer van één van Moegabe's be langrijkste delegatieleden, Rex Nhongo. guerrillaleider en gezocht in Rhodesië. Hij baande zich in pyjama een weg door de vlammen om in veiligheid te komen. Volgens de poli tie was de brand het gevolg van kortsluiting, maar nationalistische leiders houden het op een aanslag. BEIROET, BELGRADO (UPI, AP) De Palestijnen in Libqnon zullen hun meeste zware wapens moeten overdragen aan de Syrische troepen in dat land. Alleen in het zuiden van Libanon zullen de Palestijnen waarschijnlijk zware wapens mogen houden. Dit wordt opgemaakt uit berichten uit Beiroet over een „belangrijke doorbraak" bij het geschil dat er tussen de Palestijnse bevrijdingsor ganisatie PLO en Syrië bestond over de kwestie van de ontwapening. De ze doorbraak zou eind vorige week zijn bereikt bij een gesprek tussen PLO-leider Jassir Arafat en de Sy rische president Assad. Arafat, die dit weekeinde bij de Joegoslavische president Tito op bezoek was. zei gisteren in Belgrado desgevraagd dat de Palestijnen -zich zullen hou den aan „de overeenkomst van Cairo van 1969". Volgens dit akkoord mo gen de Palestijnen alleen in het zuid en van Libanon een strijdmacht hebben. Arafat zei wel dat ook de christenen en andere rechtse groeperingen in Libanon hun zware bewapening zul len moeten overdragen aan het Sy rische „vredeskorps". Bezettingsleger Links Libanon heeft gisteren felle kritiek geuit op het gedrag van dit Syrische leger in Libanon. In een verklaring van de politieke partij van de linkse leider Joemblatt wordt gezegd dat de Syriërs zich gedragen als „bezetters". De verklaring is uit gegeven naar aanleiding van een bomontploffing, die zich zaterdag avond voordeed niet ver van de wo ning van partijleider Joemblatt in Beiroet, Daarbij werden zes mensen gedood. In dezelfde buurt staat ook het kan toor van de pro-Iraakse vleugel van de Libanese Baath-partij. Er bestaat een diepgaande vete tussen de Iraakse en de Syrische Baath-partij. in de verklaring van de Joemblatt- partij heet het daarom dat de bomaanslag het werk is van de Sy rische troepen. Syrië wordt ervan beschuldigd een „terreur- campagne" te zijn begonnen tegen alle anti-Syrische groepen in Liba non. Er wordt op gewezen dat het kantoor en de radiozender van de Baath-partij in de noordelijke ha venstad Tripoli ook zijn geplunderd en bezet door de Syriërs. overtuigen dat zij de enige echte socialistische partij van Spanje is. Niet zonder reden wordt het 27ste congres van de PSOE een uniek gebeuren genoemd. Het is voor het eerst sinds 44 jaar dat de partij binnen de Spaanse grenzen verga dert. De aanwezigheid van een groot aantal socialistische leiders uit diverse landen zet het congres extra luister bij: Willy Brandt, voorzitter van de westduitse soci aal-democraten, Pietro Nenni van de Italiaanse socialisten. Olof Pal- me uit Zweden en de Britse La- bourminister Michael Foot, om er een aantal te noemen. Het partijcongres, dat een maand geleden nog verboden werd door de Spaanse regering, is nu volledig geaccepteerd. Vandaag zal Willy Brandt een bezoek brengen aan koning Juan Carlos en premier Adolfo Suarez. De PSOE heeft in zijn eerste secretaris, de 34-jarige Felipe Gonzalez, een zeer talentvol leider. Hij spreekt door zijn optre den sterk tot de verbeelding van de Spanjaarden. Voor het succes van een partij in Spanje is het gezicht van de leider veelal van groter* be lang qtan het politieke program. De PSOE geniet uitgebreide steun van de socialistische Internationa le. Men mag echter ccn vraagteken plaatsen bij het electorale nut van deze steun. Nog twee De in de PSOE verenigde socialis ten willen door dit congres naar buiten toe de indruk wekken dat zij de enige ware socialisten Zijn. His torisch gezien heeft de PSOE ster ke papieren. Ze werd in 1879 opge richt door een gToep van 19 arbei ders, onder wie de vermaarde Pa- blo Iglesias, en een vijftal intellec tuelen. In 1921 splitsten de commu nisten zich af van de PSOE. In de jaren '30 maakten de socialisten regelmatig deel uit van de regering. Ondanks deze historie zijn de aan hangers van Felipe Gonzalez niet de enige socialisten in Spanje. Twee groeperingen doen momen teel evenzeer een beroep op socia- In de laatste tien tot vijftien jaar zijn de fascistische tendenzen in Latijns-Amerika steeds sterker geworden. De ene na de andere min of meer democratische regering op het Amerikaanse continent heeft plaats moeten maken voor een militaire dictatuur. Voor CLAT-Nederland is deze ontwikkeling aanleiding voor een actie tegen het fascisme in Latijns-Amerika. In een brochure getiteld „Fascisme in Latijns-Amerika" schetst CLAT-Nederland, een solidariteitsbeweging met de onafhankelijke, democratische vakbeweging in Latijns-Amerika. de voornaamste contouren van het fascisme als ideologie. Kenmerkend voor het fascisme is het reactionaire denken, dat wil zeggen het idealiseren van een vroegere vorm van de bestaande samenleving en het verzet tegen verandering. Voorts het irrationele, het met-redelijke als bron van het menselijk handelen (bloed- en bodemtheorie), de ontkenning van de fundamentele menselijke gelijkheid, de nadruk op autoriteit en leiderschap, de corporatistische staatsopvatting, het sterke nationalisme, de verheerlijking van het geweld en de totalitaire denkwereld (de leer legt beslag op alle levensuitingen van de mens). Wanneer men deze elementen beziet in de verschillende Latijns-Amerikaanse landen, dan moet men concluderen, aldus de brochure, dat de fascistische tendenzen in Latijns-Amerika de laatste jaren steeds sterker zijn geworden. Het Latijnsamerikaanse fascisme heeft geen grote ingang bij het volk gevonden. Dat betekent dat de heersers hun toevlucht moeten zoeken tot geweld en onderdrukking om hun positie te handhaven. Aan de hand van vele gegevens wordt daarna in de brochure voor de diverse landen aangetoond hoe aan dit fascisme vorm is gegeven. CLAT-Nederland is daarom op 6 november met een actie gestart om de publieke opinie te mobiliseren tegen deze mensonterende ontwikkelingen. De actie wordt gevoerd in nauwe samenwerking met de vakbeweging van Latijns-Amerika en gaat een half jaar duren. CLAT-Nederland. Nieuwe Gracht 47. Utrecht, tel. 030-319675 postgiro 1918108 CLAT-Nederland geeft een tweemaandelijks tijdschrift uit over de ontwikkelingen in Latijns-Amerika. Men kan lid worden voor een dagloon per jaar. met een minimum van 20.-. Revolucion Uitgebreide informatie over de ontwikkelingen in Latijns Amerika geeft ook het blad Revolucion. dat vier maal per jaar verschijnt. Over het algemeen wordt dit blad gevuld met vertalingen van artikelen die in buitenlandse bladen over Latijns-Amerika verschenen zijn. Het herfstnummer van Revolucion is geheel gewijd aan de ontwikkelingen in Centraal-Amerika. Het bevat een artikelenserie van Alain Vieillard-Baron, overgenomen uit Notes en Etudes Documentaires - Problémes d'Amerique Latine(mei 1975). Degenen die graag op de hoogte blijven van buitenlandse literatuur vreemde taal. zullen veel aan dit blad hebben. Revolucion is een uitgave van de Werkgroep Informatie Latijns-Amerika. Breebaartlaan 32, Rijswijk (ZH). Men kan zich abonneren op deze kwartaaluitgave door storting van 10. - op postrekening 3051600 t.n.v. Revolucion. Rijswijk (ZH). Indianen De werkgroep Indianen Zuid-Amerika (WIZA) geeft vier maal per jaar een bulletin uit over de situatie van de indianen in Amerika. Deze oorspronkelijke bewoners hebben in het verleden onnoemelijk veel geleden van de overkomst van Europeanen naar het Amerikaanse continent. Vuurwapens, dwangarbeid en voor de Indianen onbekende ziekten hebben deze bevolkingsgroep op vele plaatsen gedecimeerd. Nummer 2 van het WIZA-bulletin is grotendeels gewijd aan de situatie van de Indianen in Chili, de Mapuchen in het zuiden van dit land, die sedert de val van Allende aan ernstige vervolgingen blootstaan en aan de Aymarii, een minderheid in het noorden van het land. Nummer 3 van het WIZA-bulletin, een uitgave in samenwerking met hetBrazilië-comité, besteedt aandacht aan de situatie van de Indianen in Brazilië. De openlegging van het enorm grote Amazóne-gebied heeft tot gevolg dat de hier wonende Indianen opgejaagd worden. Ze worden verbannen naar voor de blanken niet interessante gebieden, waar ze zich met moeite in leven kunnen houden De komst van de blanken, die hun eigen nuttigheidswaarden meebrengen, ontwricht de Indiaanse samenlevingen. Door het verlies van eigen grond en eigen cultuur is er een enorme wanhoop onder de Indianen ontstaan. Behalve de uitgave van het bulletin verzorgt de WIZA ook enkele acties, zowel moreel als financieel voor de Indianen. Onder andere voor de Paraguayaanse antropoloog Chase Sardi, die sedert januari wordt vastgehouden in Asunción. Chase Sardi was de leider van Marandü. een ontwikkelingsproject voor de Indianen in Paraguay, oorspronkelijk opgezet met steun van de regering van Stroessner. maar later door dezelfde regering afgebroken. Het adres van de Stichting WIZA is Postbus 594 te Leiden. Postrekening 2017500 Abonnement op het bulletin 12,50. listische kiezers: De Federatie van socialistische partijen (FPS) en de Socialistische Volkspartij (PSP). Ook is het congres van de PSOE niet de eerste socialistische bijeen komst in Spanje. Vorige week hiel den de PSP en de FPS in Barcelona een internationaal congres van so cialisten uit de landen rond de Mid dellandse Zee Dit congres, dat als tegenhanger was bedoeld van de vergadering van de socialistische internationale in Genève. werd bij gewoond door socialisten uit onder andere Italië. Griekenland. Libië, Irak, Algerije. Malta en Cyprus. Het niet er naar uit dat deze socia listische samenwerking een vaste vorm gaat aannemen. Wat hun po litieke koers betreft, mikken PSP en FPS niet zozeer op Europa maar vooral op de landen van de derde wereld en de staten rond de Middel landse Zee. Een kléinere concurrent van de congresserende PSOE is een afge splitste, zogenaamde „historische" vleugel. Het betreft hier vooral ou dere socialisten, die zichzelf als de echte PSOE beschouwen en die zich als zodanig ook willen aanmel den bij het loketje dat de regering daarvoor heeft opengesteld. Samenwerking Spanje heeft momenteel meer dan 400 verschillende politieke partij en. Voor de verkiezingen moeten dan ook afspraken worden ge- ma kt om te voorkomen dat de politieke vertegenwoordiging van het Spaanse volk al te zeer ver splinterd en het land onbestuur baar wordt. Een brede samenwer king van socialisten zou hiervoor een goede aanzet zijn, maar misschien voelt de PSOE zich daar voor pas na het congres zeker ge noeg. De politieke lijnen van de drie socialistische partijen lopen zeker niet zo ver uiteen, dat die samenwerking onmogelijk is. HAVANNA (Reuteri Fidel Castro is gekozen tot president van Cuba en bezet daarmee alle belangrijke posten op het eiland behalve presi dent is hij partijleider en comman dant van de strijdkrachten Fidels broer Raul werd door de nationale vergadering „gekozen" tot vice- president en werd daarmee de twee de man in de regering en de partij Castro waarschuwde de nationale vergadering voor personenverheer- lijking: „geen revolutionair is be langrijker dan de revolutie". De twee voornaamste verdachten van een mogelijke aanslag op een Cubaans lijnvliegtuig in oktober zouden hebben verklaard dat zij in derdaad explosieven hebben ge plaatst en lid zijn van de Ameri kaanse inlichtingendienst CIA. Bij het ongeluk, begin oktober, kwamen 73 inzittenden van het toestel om het leven. Een lid van het Moskouse instituut voor bouwnijverheid daarentegen heeft verklaard dat de stand van de maan oorzaak is van de vliegtuigon gelukken die zich voordoen in de „geheimzinnige driehoek van Ber muda". Op bepaalde tijden zijn er op de oceaanbodem magnetische verstoringen merkbaar waardoor de navigatieapparatuur van vliegtui gen en schepen gaat afwijken. MEXICO-STAD (Reuter. UPI) - Landhongerige boeren hebben de nieuwe Mexicaanse president Lopez Portlllo onder druk gezet. Duizen den betogers bezetten land in de staat Sinaloa in het noorden van het land. aan de Grote Oceaan Zij eisen van de president nieuwe landontei- geningen. Lopez Portillo heeft laten weten dat hij zo snel mogelijk ge sprekken wil hebben met zowel grootgrondbezitters als landloze boeren. De onrust in Sinaloa volgt op landonteigening door Lopez' voorganger vlak voor zijn aftre den die aan meer dan tiendui zend boeren land gaf dat werd afge nomen van grote eigenaren Deze maatregel heeft door héél Mexico tot landbezettingen geleid van vaak gewapende boeren. Behalve met grootgrondbezitters en boeren heeft Lopez ook gesprekken aangekondigd met het zakenleven. Mexico verkeert op het ogenblik in economische moeilijkheden o.a. om dat het bedrijfsleven het vertrou wen in de vorige regering had verlo ren. Een woordvoerder van Lopez zei dat het de bedoeling was dat vertrouwen te herstellen en een ein de te maken aan de confrontatie tussen regering en bedrijfsleven. LONDONDERRY - In de voor naamste winkelstraat van London derry in Noord-Ierland heeft van morgen vroeg een zware brand ge woed nadat een reeks brandbom men was ontploft Volgens een woordvoerder van de politie leek de brand op zeker ogenblik een ..infer no" en is omvangrijke schade aan gericht. De brand woedde in acht winkels. De Ship Quay Street is over 75 meter in de as gelegd. WASHINGTON Cyrus Robert Vance, de toekomstige Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken, is in veel opzichten het tegenovergestelde van Henry Kissinger, die nog tot 20 januari de buitenlandse politiek van de Verenigde Staten zal kunnen bepalen. Mensen die ervaring hebben in de omgang met de nu 59-jarige Vance zeggen dat hij goed in teamverband kan werken. Hij wordt omschreven als een geduldige en rustige man. die goed kan luisteren naar de mening van anderen en ook niet bang is bevoegdheden uit handen te geven. Alleen door deze eigenschappen al zal Vance een heel andere minister van buitenlandse zaken zijn dan Kis singer was. Deze laatste maakte van het buitenlandse beleid juist in ster ke mate een éénmans-zaakje. Kissin ger hecht grote waarde aan opzien barende persoonlijke successen en is in de omgang met zijn minderen niet bepaald gemakkelijk. Een ander opvallend verschil tussen Vance en Kissinger is dat de eerste veel meer betekenis lijkt te hechten aan morele en ethische overwegin gen. De hooggeleerde Kissinger gaf vaak blijk van een nogal cynische kijk op de mensen en de geschiede nis. Vance lijkt iets meer van een idealist te hebben. Hij heeft tenminste meermalen blijk gegeven van diepe zorg over proble men als schending van de mensen rechten en de bijna ongeremde groei var de bewapening overal in de we reld. In dit opzicht past Vance goed bij zijn toekomstige chef Jimmy Car ter. die ook gezegd heeft dat morele waarden terug moeten in de politiek Vietnam In dit verband is het opmerkelijk dat Vance zich in de jaren zestig niet kon verenigen met de als maar verder gaande uitbreiding van de oorlog in Vietnam. Aanvankelijk was hij als onderminister op het departement van defence een loyaal uitvoerder van het beleid van president Johnson en minister McNamara die met veel Amerikaanse troepen een eervol resultaat in Vietnam probeer den te halen. In 1967 behoorde hij echter tot dege nen die tegen het bombarderen van Noord-Vietnam waren. Korte tijd la ter heeft hij „om persoonlijke rede nen" ontslag genomen bij het Penta gon maar hij bleef werken voor de regering-Johnson. Hij heeft in die tijd de president ook geadviseerd niet langer een „militaire" oplossing te zoeken voor de Vietnamese kwestie. Door zijn werk als onderminister en als speciaal onderhandelaar heeft Vance ruime ervaring opgedaan, ook internationaal. Zijn benoeming is mede daarom goed gevallen in Was hington. Niemand minder dan Kis singer zelf heeft al gezegd dat Carter met de benoeming van Vance „een uitstekende keuze" heeft gedaan „Ik heb jarenlang het voorrecht ge had met Vance samen te werken en hij is uitzonderlijk geschikt voor zijn nieuwe functie", aldus de verklaring van Kissinger. Vance, die geboren werd in de staat West-Virginia, heeft rechten gestudeerd. Hij bezocht de universiteiten van Kent en Yale, in stituten die hoog staan aangeschre ven in de VS.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5