Levering van verrijkt
uranium aan Brazilië
staat nog niet vast
markim
Sint koopt flink maar is prijsbewust
Meer faciliteiten
voor export
Een mens is
geen machine.
Dossier over L. lag
anderhalf jaar in
bureaula ministerie
Nederland heeft vetorecht
electrische treinen compleet va. 69.75
Dijk van Enkhuizen naar Lelystad
Zoon bekent
moord op
zijn vader
Ambtenaar deed er niets mee
Veel vraag naar nuttige cadeaus, ook bij speelgoed
DONDERDAG 2 DECEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
Van onze parlementsre-
dactie
DEN HAAG Het staat
nog lang niet vast of het
splijtstoffenconsortium
van Nederland, West-
Duitsland en Engeland
verrijkt uranium zal gaan
leveren aan Brazilië. Vol
gens het contract dat in
1970 tussen de drie rege
ringen werd opgesteld
moet dit soort beslissin
gen genomen worden in
een commissie- van
drie, waarin de drie rege
ringen vertegenwoordigd
zijn. Iedere regering, dus
ook de Nederlandse, heeft
in die commissie het veto
recht.
Namens de Nederlandse regering zit
in die commissies de directeur-
generaal voor de energievoorziening
van het ministerie van economische
zaken, mr L.G. Wansink. In de ge
mengde commissies moet het besluit
over de omstreden levering aan Bra
zilië nog vallen.
De levering van verrijkt uranium, de
brandstof voor kerncentrales, aan
Brazilië is. zoals wij gisteren
meldden, omstreden omdat dit land
•het non-proliferatieverdrag niet
.heeft ondertekend. Dit verdrag be
paalt onder meer dat kennis opge
daan door kernenergie-centrales niet
zal worden gebruikt voor kernwa
pens.
Het contract met Brazilië is een on
derdeel van het contracten-pakke
dat Urenco. het drie-landen
consortium, voorbereidt voor de toe
komstige capaciteit van de twee ver-
rijkingsfabrieken. in Almelo en in
het Engelse Capenhurst. Dat totale
pakket voorziet in leveringen van
2000 ton scheidingsarbeid per jaar
voor het overgr.ote deel aan energie
bedrijven in West-Duitsiand en En
geland.
Die uitbretding van vooral de Alme
lose fabriek - waar het grootste deel
van de toekomstige produktie moet
worden geleverd - is momenteel in
Haagse politieke kringen hoogst
omstreden, omdat de PPR. (rege
ringspartij,) heeft gedreigd de rege
ringsverantwoordelijkheid op te
zeggen.
Ook de andere regeringspartijen, de
PvdA. en de twee grootste CDA-
fracties, staan in de Tweede Kamer
huiverig tegenover dit kernenergie-
project. maar lijken bereid om met
de uitbreiding in te stemmen als aan
vergaande internationale veiligheid-
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De overheid moet de export veel meer faciliteiten
bieden; met name inzake financieringskredieten. Van veel kan
ten in de Tweede Kamer werd hierop gisteren aangedrongen in
het begrotingsdebat met minister Lubbers. De VVD dreigde al
met een motie als de minister in zijn antwoord, volgende week,
niet genoeg zal toezeggen.
„Een agressief en inventief ex
portbeleid voor de werkgelegen
heid zeker zó'belangrijk' als het sti
muleren van investeringen", betoog
de Van Houwelingen (AR) namens
de CDA-fracties. Ook Van der Hek
(PvdA) vond dat de faciliteiten in
Nederland achterblijven bij die van
concurrerende landen
Van Houwelingen vond ook het in
dustriebeleid van Lubbers lang niet
actief genoeg. Hij stelde de Verenig
de Staten ten voorbeeld, waar door
doelbewust beleid van de overheid
de computerindustrie als sterk ar
beidsintensieve bedrijfstak met veel
hoogwaardig werk tot grote succes
sen is gekomen.
Terlouw (D'66) stelde voor dat de
overheid conferenties belegt van mo
gelijke toekomstige afnemers en fa
brikanten van nieuwe produkten en
•diensten Ook het aankoopbeleid
van de overheid zou op die manier
gebaseerd kunnen worden op een
beleid tot vernieuwingen in de indus
trie. In andere industrielanden doen
ze het ook zo. aldus Terlouw.
Scheepsbouw
Nationalisatie van delen van de
scheepsbouw is volgens het Kamer
lid Wierenga (PvdA) wellicht het eni
ge middel om een groot deel van de
werkgelegenheid in deze bedrijfstak
te behouden. Hij noemde nationali
satie als mogelijk laatste redmiddel.
Het mag pas toegepast worden als
werkgevers in de scheepsbouw niet
bereid zijn mee te werken aan een
goede regeling, die ten doel heeft de
scheepsbouw „gezonder" te maken
en veel werkgelegenheid te behou
den. Er kan. aldus Wierenga. alleen
gemeenschapsgeld in de
scheepsbouw gestopt worden als er
bindende afspraken te maken zijn
met ondernemers over fusies en sa
menwerkingsverbanden. markt- en
orderverdeling, investeringsbeleid,
rechten van de vakbeweging en der
gelijke. Die afspraken moeten een
min of meer blijvend karakter
hebben.
De heer Van Aardenne (WDi meen
de dat de beste wjjze van financie
ring een schenking is. beter dan aan
voorwaarden gebonden steun. Im
mers. zei hij. uitholling van het ei
gen vermogen in werven betekent
een stille nationalisatie. Hij voegde
daaraan toe: is dan een openlijke
Rita
nationalisering, zoals in Frankrijk
en Engeland, niet zuiverder?
Terlouw (D"66) oordeelde, dat de
problemen in de scheepsbouw om
„vervangende werkgelegenheid ter
plekke" vragen. De overheid moet.
zei hij. veel initiatieven voor de ont
wikkeling van installaties voor olie-
en gaswinning op de Noordzee ont
wikkelen.
De CDA-fracties in de Kamer spra
ken de wens uit dat de consumente
norganisaties vertegenwoordigd zul
len zijn in de Sociaal Economische
Raad. Indien de reactie van de mi
nister op die wens piet positief is.
dan zal de heer Krosse (KVP) een
uitspraak van de Kanjer vragen.
seisen voldaan wordt. Levering van
splijtstof aan een land als Brazilië
dat het non-proliferatieverdrag niet
heeft getekend doet de twijfel bij
deze partijen weer toenemen. Ener
gie-woordvoerder namens de CDA-
fracties Van Houwelingen legde gis
teren in het Kamerdebat over eco
nomische zaken nog eens extra de
nadruk op het internationale veilig
heidsaspect bij de levering van
kernstoffen aan het buitenland.
Een woordvoerder van Ultra Centri
fuge Nederland deelde ons gisteren
mee dat volgens het voorbereide
contract tien procent van de geplan
de totale produktie aan Brazilië zal
worden geleverd. Het-zal voor Uren-
co geen ramp zijn als de Braziliaan
se order eventueel niet doorgaat,
aldus de woordvoerder, omdat het
Nederlands-Westduits-Engelse be-
drijtal een zo vaste voet heeft gekre
gen op de splijtstoffenmarkt dat de
vraag al groter lijkt te zijn dan de
geplande verrijkingscapaciteit
Als het contract met Brazilië tot
stand komt. is het de bedoeling dat
daaraan dezelfde veiligheidsvoor
waarden worden gekoppeld als
West-Duitsland aan Brazilië heeft
gesteld bij de recente afspraak voor
levering van twee kerncentrales aan
dit Zuidamerikaanse land.
UCN vindt dat dan aan strenge vei
ligheids- en inspectie-eisen is vol
daan. De uitvoering daarvan zou in
handen worden gesteld van het in
ternationale bureau voor atoome
nergie in Wenen.
„Snel"
In de Tweede Kamer werd gisteren
tijdens het begrotingsdebat van
economische zaken aangedrongen
op een snelle beslissing van de Ne
derlandse regering over de vraag of
Nederland wel of niet in het ultra
centrifuge-project blijft deelnemen.
VVD(oppositie)-woordvoerder
Portheine eiste een directe beslis
sing. omdat „door hernieuwd dra
len" van de regering nieuwe werkge
legenheid in Twente gevaar loopt.
Hij noemde het „te gek" als de rege
ring zich door een kleine minderheid
in de Kamer de wet zou laten Voor
schrijven. daarmee doelend op de
dwarsliggende PPR.
CDA-woordvoerder Van Houwelin
gen (AR) zei dat „om allerlei rede
nen" de principebeslissing van de
regering binnen enkele weken moet
vallen
Cormentaar op paai na 5
ADVERTENTIES
Steun
CDA en VVD brachten de wens naar
voren dat de voorwaarden waaraan
een bedrijf in financiële nood moet
voldoen om aanspraak te kunnen
maken op overheidssteun verbeterd
worden.
Dit is de nieuwe dijk tussen Enkhuizen en Lelystad, die prins Claus op 14 december voor het
verkeer zal openstellen. Nu wordt de laatste hand nog gelegd aan de parkeerhavens. Op de
achtergrond ligt Enkhuizen. De dijk is 25 kilometer lang en heeft ongeveer 272 miljoen gulden
gekost.
Nu vijf verdachten
Van een verslaggever
VLISSINOEN De zeventienjarige
A J uit Vlissingen heeft bekend dat
hij zijn vader, de 44-jarige reserve-
binnenschipper C. J met een flo
bert-geweer heeft doodgeschoten
De jongeman is voor verder verhoor
in het Vlisslngse politiebureau opge
sloten
Het aantal verdachten dat in ver
band met deze zaak opgesloten zit is
nu opgelopen tot vijf De andere vier
zijn: de 38-jarige mevrouw R J. -S
i vrouw van de schipper), haar
achttienjarige zoon J J. en twee
kelners, de 27-jarige H. S (minnaar
van de vrouw) en de 49-jarige F v d.
K. Deze laatste vier hebben, zo staat
wel vast, aan de moordplannen bij
gedragen
Het Tichaam van schipper J. werd
twee weken geleden door sportvis
sers in de bordtse Kil gevonden J
bleek door middel van drie schoten
om het leven te zijn gebracht. De
politie kon de vier arresteren na een
tip van een man, die door mevrouw
J was aangezocht om de moord te
plegen voor duizend gulden. Uit de
verhoren van de vier verdachten js
geblekeiv dat mevrouw J. ai in au-
rstus met de cRie aijd^h plannen
gaan smeden om haar echt genu..'
uit de weg teruimen Ze was name
lyk in verwachting van H. S. en zi
vreesde, dat haar mpn deze misptai
niet zonder meer over zijn kant zoi
laten gaan
Zoon A J die tijdens de verhorer
buiten schot is gebleven, is dinsdai
door de politie opgehaald uil
Amsterdam, waar hij bij familie ver
bleef Commissaris J van Marion
van de Vlisslngse politie zegt reserve
te hebben over de wijze waarop de
verklaring is afgelegd. De jongen
zou namelijk door de hele gang van
zaken danig overstuur geraakt kun
nen zijn.
Voorzitter van CHU
in ziekenhuis
Van een verslaggever
ARNHEM De voorzitter van de
CHU. mr, O W. A. baron Van Ver-
schuer. is door een maagbloeding
getroffen en naar een ziekenhuis in
Utrecht gebracht, waar hij met suc
ces is geopereerd. De heer Van Ver-
schuer is onder meer ook gedepu
teerde in Gelderland. Volgens de
griffier van de provincie zal het nog
wel enkele weken duren alvorens de
heer Van Verschuer zijn werk kan
.hervatten
fADVERTENTIE
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het dossier van de ex-SS-er L., die
voor de rechtbank in Roermond terecht staat wegens
oorlogsmisdaden, blijkt ongeveer anderhalf jaar ver
geten in een bureaula van het ministerie van justitie
gelegen te hebben.
Neem bij problemen
geruet contact op met de Arbeidsinspectie.
Kolder mei algemene inlichtingen
Sociale Zaken. Postbus 51. DenfHdag
In de zomer van 1973 kwam het
dossier reeds binnen op het ministe
rie. De ambtenaar van de afdeling
internationale rechtshulp, die het
verder had moeten behandelen,
heeft er toen niets mee gedaan
Pas toen deze ambtenaar begin 1975
werd overgeplaatst naar het ministe
rie van volksgezondheid en milieu
hygiëne, vond zijn opvolger het dos
sier Deze opvolger heeft toen oh-
Van een verslaggever
AMSTERDAM Ook dit jaar is de Sint weer kooplustig: zijn aankopen liggen
ongeveer op hetzelfde niveau als vorig jaar. De meeste winkelbedrijven zijn dan
ook niet ontevreden, al is het wel duidelijk merkbaar dat de mensen prijsbewus
ter kopen.
„Wf moeten verkleed op het ver
jaarsfeest je komen
Over het algemeen zijn de
aankopen wat later op gang
gekomen dan in voorgaande
jaren Meestal was er begin
november al extra drukte bij
de middenstand, maar nu is
de „koopdrift" pas enkele we
ken goed op dreef- Een ver
klaring hiervoor is-niet te ge
ven. maar insiders houaen
het voor een belangrijk deel
op de vrij onstabiele econo
mische situatie van dit
moment.
Een zwaarder accent is er ko
men te liggen op het kopen
van nuttige geschenken, ook
in de sector van het speel
goed. Voor de kinderen wordt
tegenwoordig veel technisch
speelgoed gekocht, waarbij
men creatief moet zijn. In dit
„Merkbaar
minder
kinderen"
verband ligt het Lego en
Playmobil speelgoed goed in
de markt, maar ook de mo
delbouw is erg „in". De mees
te winkeliers verwachten nog
deze week een top in de ver
koop. vooral in de avondu
ren. Eén factor kan deze koo
plust nog vergallen en dat is
het weer. „Als het zo guur
blijft als nu. zou de totale
omzet wel eens flink tegen
kunnen vallen", aldus een
woordvoerder van een van de
grote warenhuizen in de
hoofdstad.
Degelijk
Drs G. van Woerkom (Vroom
en Dreesmanni rekent op een
ongeveer gelijke omzet als
verleden jaar. „Het hele kli
maat is erop gericht de
koopkracht op hetzelfde peil
te houden en dat is duidelijk
te merken. Wel wordt het
geld uitgegeven voor duurde
re en degelijker cadeaus", al
dus drs. Van Woerkom. die
meent dat gezien de onzekere
economische situatie de win
kelbedrijven nog blij mogen
zijn dat het zo goed gaat.
Duidelijk merkbaar is dat
het aantal kinderen in Neder
land minder wordt. Een en
ander wordt wel gecompen
seerd doordat per kind nu
méér wordt uitgegeven. Bij
het speelgoed worden vol
gens hem vooral de ge
zelschapsspellen (ook puz
zels) veel verkocht.
Ook bij De Bijenkorf is men
tot nu toe tevreden
Woordvoerder Hieselaar:
„Deze week wordt nog een
belangrijke piek verwacht.
Wat omvang betreft is de Sin
terklaasverkoop hetzelfde als
in 1975. maar in geld uitge
drukt is er wel wat méér ver
kocht. Er gaat veel technisch
speelgoed van de hand. maar
een nieuwe rage zijn ook de
knuffeldieren. Ook cosmeti
ca (make-up) is een veel ge
vraagd Sinterklaasartikel".
De Hema (dochter
onderneming van De Bijen
korf i verkoopt vooral veel
creatieve doe-het-zelf artike
len. maar tevens luxe huis
houdelijke zaken Er blijkt
minder vraag te zijn naar
confectie Overigens wordt er
zowel bij de Hema als bij dé
Bijenkorf geen merkbare
concurrentie ondervonden
van Londen, waar de laatste
tijd duizenden Nederlanders
koopjes halen.
Laag-bij-de-
gronds
C A. gespecialiseerd in con
fectie. verkoopt dit jaar voor
al veel „laag-bij-de-grondse"
artikelen, zoals sloffen en
folklorekousen. Een rage ls er
ook voor gouden en zilveren
accessoires (tassen en rie
men) en voor het goedkopere
bont. Opvallend is. dat men
kennelijk steeds meer Sin
terklaas in „partysfeer" gaat
vieren, wat blijkt uit de aan
schaf van zwarte japonnen
en andere kleding voor uit-
gaansdoeleinden.
Een van de grootste speel
goedzaken in Nederland, de
firma Van Nuenen Boes in
Tilburg, vindt dat de verkoop
ditmaal laat op gang is geko
men. De omzetten zullen on
geveer hetzelfde zijn als vorig
jaar. Veel belangstelling is er.
behalve voor het Playmobil-
speelgoed. voor de zoge
naamde jongenspoppen (In-
dianenfiguren, helden uit be
kende films). „Echte uitschie
ters zijn er niet", aldus de
woordvoerder.
middellijk naar behoren gehandeld
met het gevolg dat in de loop van
1976 arrestatie en proces van L kon
den plaatsvinden
Een woordvoerder van het-ministe
rie van justitie bevestigde ons, dat
minister Van Agt er persoonlijk op
aangedrongen heelt, dat tegen de
nalatige ambtenaar passende maat
regelen getroffen zouden worden Uit
niet officiële kringen is inmiddels
vernomen, dat de betrokkene op het
ministerie van volksgezondheid een
ernstige berisping heeft gekregen.
Niet waarschijnlijk
Op het ministerie van volksgezond
heid wil men dit laatste bevestigen
noch ontkennen. Volgens een
woordvoerder van dit ministerie is
berisping niet waarschijnlijk, omdat
een ambtenaar moeilijk op het ene
ministerie bestraft kan worden voor
iets dal hij op het andere ministerie
heeft nagelaten Dit is te vergelijken
met het bedrijfsleven, waar iemand
door de directie van het ene becfrijf
évenmip ter yqrfuitwoordine geroe
pen zal worden voor fouten die hij in
een ander bedrijf maakte, aldus de
redenering. Overigens zou een beris
ping zeker niet openbaar gemaakt
worden, aldus deze woordvoerder
Snoep
Kamervragen
In de sector van het snoep
goed heeft men op dit mo
ment nog.geen volledig beeld
van de gang van zaken, om
dat chocoladeletters, strooi-
goed en banketstaven pas op
het laatste moment worden
aangeschaft. Bij Albert Heyn
in Zaandam wordt vrijdag en
zaterdag de grootste drukte
verwacht „Er worden geen
verschuivingen verwacht in
de aanschaf van het snoep
goed. maar we rekenen op
een goede afzet", aldus een
woordvoerder van dit bedrijf
Inmiddels hebben de PvdA-
Kamerleden KostO en Molleman mi
nister Van Agt vragen over deze
kwestie gesteld Met name willen ze
weten wanneer de bewindsman keni
nis genomen heeft van het dossier L
en wat er vervolgens met het dossier
'is gedaan. Ook willen de belde socia
listen van de minister weten of hij er
£eker van is, dat zich op zijn departe
ment wellicht niet nog meer dossiers
bevinden, waarvan de gegevens zou
den kunnen lelden tot vervolging
wegens oorlogsmisdaden Tevens
vragen de belde kamerleden of er
disciplinaire maatregelen tegen de
betrokken ambtenaar genomen zijn.
