Koraalboek bij het Liedboek Liever de EO, maar snakken naar de NVO Veranderende houding in Spanje jegens Israël Vandaag ABN leent niet meer aan Z.-Afrika In Soweto zie je minder dronken mannen op straat voorlopig VOORBIJGANGERS DONDERDAG 2 DECEMBER 1976 KERK/BINNENLAND TROUW/KWARTET 2 door A. J. Klei Bij (te stapel kerkbladen die we elke week in hui* krijgen, zat een nieuweling. Het was een klein blaadje van zes pagina s Erg bescheiden dus. maar het droeg een wakkere naam: „De Wekkerklok'' Ik meende eerst van doen te hebben met een fusie van het christelijke gereformeerde weekblad „De Wekker" en „De Kerkklok", het blad van de classis Apeldoorn van de christelijke gereformeerde kerken, maar nadere beschouwing van „De Wekkerklok leerde mij dat ik in een geheel andere hoek zat „De Wekkerklok is het contactorgaan van de stichting Nieuwe Vrijzinnige Omroep, de NVO Nu rees een moeilijkheid Een beleidskwestie, mag ik welzeggen. Ik meld dit even omdat de buitenstaander zo licht denkt dat journalistiek een makkelijk baantje is. Even een stukje schrijven en daarmee uit Maar wij zaten met de vraag waar hoort „De Wekkerklok" thuis1 Bij ons. op pagina twee, of moest ik het blaadje naar Riet Diemer brengen voor pagina vier1 Na langdurig beraad kwamen we overeen dat „De Wekkerklok" hier mag prijken Pagina vier is voor het Ómroepwezen en die NVOj^er nog niet. maar de vrijzinnigen Aiw^iczc dmroep begeren, zijn er WJT; yn vrijzinnigen behoren tol 4-erkterrein Beschouwen wij thans dfe wekkerklok. zoals die naast de kop van „De Wekkerklok" staat I I Het is vijf vóór twaalf afgebeeld Blijkens de streepjes erboven gaat de wekker af. en eronder staat alarmerend dat het vijf vóór twaalf is. De redactie van het nieuwe blad legt in kloeke taal uit waarom: „Waaraan wij behoefte hebben is een duidelijk overgaande signaal tot vrijzinnig reveil in de maatschappij in het algemeen en in het radio- en t v -bestel in het bijzonder". Nu, dat is weer eens wat anders dan het ethisch reveil van de heer Van Agt. waarvoor gedeconfesslonaliseerde roomsen en opstandige priesters zo benauwd zijn. zij zien de fatsoensrakkers weer opdraven Ik moet deze benarden terstond waarschuwen, zich niet in de armen van dit vrijzinnig reveil te stortep. want dan komen zij van de regen in de drup In „De Wekkerklok" krijgt de IKON er van langs omdat zij meedoet aan „het onderwijzen van de seksuele moraal'De Wekkerklok" schrijft steevast het IKON: Ik vind dat de NVO zich beter op de hoogte moet stellen van de naam vanz'n concurrenteni Het is trouwens een misverstand te denken dat links in de kerk ook betekent links ..in de maatschappij in het algemeen en in het radio- en t.v.-bestel in het bijzonder". Van degenen die zich scharen rondom de NVO en wier namen staan in „De Wekkerklok". kan ik erzo twee noemen die gretige Telegraaf-lezers zijn en dat willen weten ook. Gelukkig is onder hen ook een Trouw-lezer en dat geeft de al dan niet vrijzinnige burger weer moed. De NVO-vrijzinnigen noemen zich principieel-vrijzinnig. we zijn in de buurt van de Zwingli-bond. en zij nemen het „gewone" vrijzinnigen kwalijk dat die „uitverkoop" houden. Zij verlangen terug naar een echte VPRO. zoals vroeger toen. naar het woord van dr E D. Spelberg in zijn proefschrift, in alle uitzendingen ..wel op een of andere wijze de dogmatische omlijning van het vrijzinnig protestantisme aan den dag trad" De VPRO is niet VP meer en in „De Wekkerklok" wordt een plakzegel aangeboden waarop staat: „Ik kijk liever naar de E O dan naar de VPRO. maar snak naar de N V.O." Ik kan hieraan toevoegen dat EO en NVO behalve hun afkeer van VPRO en IKON een voorliefde voor zang en snarenspel gemeen hebben. Blijkens het verslag dat „De Wekkerklok" biedt van „Ons geslaagde eerste NVO-congres" klonk daar met overtuiging een „eigen lied", door gitaar begeleid. Joods wereldcongres in Madrid door James Dorsey Op 4. 5, en 6 december komt de Europese sectie van het Joodse Wereld Congres in een hotel in dè Spaanse hoofdstad Madrid bijeen Dit is opnieuw een teken voorde veranderende houding van de Spaanse autoriteiten, die geen diplomatieke betrekking met Israël onderhouden, jegens niet alleen de joodse gemeenschap in Spanje maar ook jegens de joodse gemeenschap in in het algemeen Een kleine tachtig Joodse delegaties uit geheel Europa zullen zich drie dagen over de problemen in het Mid den-Oosten. de situatie van de Joden in Oost-Europa en het opkommende antisemitisme in West-Europa be zighouden. De bijeenkomst van het Joodse Wereld Congres, net als een sludu seminarie, van de Joodse We reld Studenten Unie. die volgend voorjaar in Spanje zal worden ge houden dient volgens joodse zegslie den als „erkenning van de politieke veranderingen m Spanje". Eerste De bijeenkomst van het Joodse We reld Congres in Madrid werd officieel door de Spaanse koning Juan Carlos goedgekeurd Het zal de eerste d»r gelijke joodse bijeenkomst in Spanje zijn sinds 1492 In die tijd werden de joden door Koning Frederek en Ko ningin Isabella uit het land verdre ven. omdat de financiële afhanke lijkheid van de Spaanse monarchie van de joodse gemeenschap zo groot was geworden, dat dit de enige mo gelijkheid van kwijtschelding van de si-Kulden was Sindsdien was de posr- tie van de- joodse gemeenschap in Spanje bijzonder onzeker en werd haar bestaan vaak nauwelijks ge duld Tot aan vandaag is het anti semitisme in de rooms-katholieke kerk van Spanje diep geworteld Het initiatief om de Europese sectie van het Joodse Wereld Congres in Madnd bijeen te laten komen werd genomen door de joodse ge meenschap van Madrid De Spaanse regering zal de inreis van de Oosteu- rnprse delegaties voor zo ver moge lijk vergemakkelijken. Op de bijéén.- komst irrMadrid zullen ook voor het eorLt u/rteauaaoordigers "j&n neenscbarr-dei AMSTERDAM De Algemene Bank Nederland heeft sedert geruime tijd geen nieuwe leningen aan de regering of aan instellingen van de regering van Zuid-Afrika yerstrekt, mede gezien de onoverzichtelijke politieke en economische situatie van dat land. Dit is door de voorzitter van de raad van bestuur, dr A. Batenburg, meegedeeld naar aanleiding van de aankondi ging van de actiegroep ..Betaald Antwoord" van een boycot tegen de bank wegens haar kredietbeleid ten opzichte van Zuid-Afrika. De heer Batenburg is van mening dat geen enkele bank over haar kre dietbeleld ten aanzien van specifieke debiteuren onverschillig of het be paalde landen, ondernemingen of particuliere personen betreft ver antwoording kan afleggen aan een actiegroep. „Wij dragen een eigen verantwoorde lijkheid voor ons kredietbeleid. waarbij het winstmotief lang niet het enige criterium Is." zei de heer Batenburg ons Bij wijze van voor beeld dat in het kredietbeleid ook andere motieven dan het winstmo tief meespelen, wees hij op bv. con sumptieve leningen aan partlculle ren die de bank alleen bereid is te geven binnen de te verwachten fi- Kerken doen beroep op Vorster DEN HAAG De moderamina i besturen i van de hervormde en de gereformeerde synode hebben in een gezamenlijk telegram aan pre mier Vorster van Zuid-Afrika diens tussenkomst gevraagd na het poli- tie-optreden tegen het christelijk in stituut en tegen de Zuidafrikaanse raad van kerken „Vooral de arrestatie en voortgezet te detenüe van een zestal medewer kers wekt in ons land de Indruk, dat het openhouden van contacten naar de gestalte van gerechtigheid en vetzoening strafbare feiten zijn ge worden. Met klem verzoeken wij u om de ogenblikkelijke vrijlating van deze personen te bewerken." aldus de beide moderamina in hun geza menlijk telegram aan Vorster Onze adressen: AMSTERDAM Postbus 859 Wibautstraat 131 Te» 020-913456 Tele* 13006 ROTTERDAM/DORDRECHT Posiöus 948 Westbiaak 9 Rotterdam Tel 010 115588 OEN HAAG/LE'DEN Postbus 101 Parkstraat 22 Den Haag Tel 070-469445 ZWOLLE/GRONINGEN Postbus 3. Melkmarkt 56 Z*olie Tel 05200-17030 nancièle draagkracht van de client De heer Batenburg zei zeker niet de suggestie te willen afwl^en in alge- men termen de overwegingen uiteen te zetten die de basis "zijn voor de kredletpolltiek van de bank Vrijgemaakten in Australië beginnen middelbare school ARMADALE De kleine ge meenschap van vrijgemaakt- gereformeerden in Australië begint binnenkort een middelbare school en er zijn al plannen om tot een tweede te kómen. De kerkgemeenschap, die in Austra lië gesticht is door vrijgemaakt- gereformeerde Nederlanders die naar dat land waren geëmigreerd, telt slechts drie gemeenten met sa men 1700 leden Twee gemeenten liggen in West-Australie en de derde op Tasmanie «onderlinge afstand hemelsbreed 2600 kilometer, verder dan Amsterdam-Moskou». Volgens het Nederlands Dagblad start in Armadale iWest-Australiéi deze winter een middelbare school en bestaan er ook op Tas manié plannen. In alie drie de gemeenten zijn al vrijgemaakte basisscholen. Het onderwijs in Australië wordt voor vijftig percent gesubsidieerd, de andere helft moeten de ouders zelf opbrengen. De bouwkosten van de middelbare school (410 000 gul den» moeten helemaal uit eigen zak worden betaald {*0\C*TCNTi£) Om schoorstenen van Bloemenhove reken als eens die van Auschwitz Zo stond 't er... Krachtige taal? Wal'1 Protserige zelfingenomenheid I Lees wat (drs) Harm Oane er over opmerkt in VOORLOPIG Het intrigeert Henk Biersteker te ont dekken hoe een top-ectivut als Oag Hammarskjold terug viel op Thomas Kempis en Smt Jan van het Krui*. U ook?. Het artikel staat in VOORLOPIG. Evenals vele andere interessante bijdragen. Noteer mi| als abonnee op VOORLOPIG d 28.25 pi (studenten 719.75). Novem bernummer gratis. Naam Adres F X, Opzenden aan Maandblad VOORLOPIG. Antwoordno. 101. Delft. Geen postzegel. Geef Vraag eens wat anders! B.v. Nachwenv Ooidmun. voorzillet an" her JOöOsë'Werrtd congres. zrtMv dens de bijeenkomst door koiuhg Juan Carlos worden ontvangen Ver wacht wordt, dat Rafael Mendizabal. staatssecretaris van Justitie en voor zitter van de regeringscommissie voor religueze vrijheid, de bijeen komst zal toespreken In de wandel gangen zullen deelnemers aan het Joodse Wereld Congres contact heb ben met verschillende Spaanse op positiepartijen. Bezoek De veranderende houding van het Spaan.sf regiem jegens de joden werd eerst duidelijk toen koning So fia deze zomer als eerste Spaanse vertegenwoordigster van de mo narchie in de afgelopen vijfhonderd jaar een bezoek bracht aan de syna goge in Madrid., Ondanks dezf ver anderingen houdt Spanje wel vast aan z'n traditionele vriendschap met de Arabische wereld Desniettemin zijn er ook aanwijzingen van een toenadering tussen Israel en Spanje. Zo-ontving Juan Carlos, de voorzit ter van de Israëlische parle mentscommissie van buitenlandse zaken en veiligheid. Jitzhak Navon. toen deze een internationale vél dering in september it>~£panj* bè$- -- woonde Ook andere «ra®.,.®-®- de zoekers worden ,n Sp«nie me» alle ^nde mMiregelen tegen de zwarte eren ontvanei n rolking worden betaald. Alcohol. zeggen de bewuste Jongeren, is ons De Spaanse autoriteiten makeïl eCD"- door blanken aangeboden, tene- W .„Ier. I.nnn rto 7«rOrls OlltHo nitC in Van een onzer^rerslaggevers Op straat in Soweto zie je de laatste tijd opmerkelijk minder dronken mensen lopen dan vroeger. Dat komt ten dele doordat de jongeren tijdens de bloedige opstanden in de zwarte woonste den zich met grote overgave hebben gestort op het afbranden van de bierhallen. Arrestanten in een politiewagen (Foto van Peter Magubane. de ster-fotograaf van de Rand Daily Mail, die op het moment ook gevangen zit). In deze bierhallen wordt verkocht hetgeen met een scheldwoord wordt aangeduid als ..kafferbier". Op dit bier wordt door de bantoe- administratie een accijns geheven ter tijdens deze gesprekken telkens weer duidelijk dat Spanje."geZfljn zijn afhankelijkheid van de Ara bische wereld niet tot een erkenning van Israel kan overgaan. Met name de vrees voor een olieboycot en het verlies van de Arabische markt als afzetgebied van Spaanse produkten speelt hierbij een zekere rol gelen tegen de zwarte einde ons in slaap te sussen en ons een vals ge voel van verzoening te geven met het systeem Sober De oproep van de jongeren is overge nomen door het comité voor de men senrechten. De secretaresse van dit comité. Sheila Weinberg, vraagt alle vrienden dit jaar een sober kerstfeest te vieren en met name geen alcohol te gebruiken. Het comi té vraagt dit als een teken van rouw egaals een symbolische steun aan de Jongeren in Soweto en aan de talrij ke gpyangètien. Ondertussen hebben ook de eige naars van de shebeens, de illegale drinkgelegenheden in Soweto. een brief ontvangen van de jongeren. ..Beste shebeen-houder. Wij hopen dat deze brief u niet zal teleurstellen. U wordt beleefd verzocht vanaf heden geen alcohol meer tv verkopen, totdat wij bevrijd zijn. Alcohol vergiftigt de 14 De Heer is mijn herder Van een on2er verslaggevers Een boek waarvoor enig enthousi asme past. is de bundel begelei dingen bij het Liedboek voor de Kerken een uitgave van het Boekencentrum in Den Haag en Jongbloed-Zetka in Leeuwarden. -Dat enthousiasme geldt zeker voor de prijs en dat mag dan in deze week voor 9i Ntcolaas wel even gezegü worden. Tot 5l de cember kost het boek maar 45 guldcp «na 1 januari 59 gulden»en dat is geen geld voor een gebon- dep en helder gedrukt muziek boek van meer van 450 pagina's in een praktisch hanteerbaar for maat Dat zal iedereen moeten concluderen, die even aan prijs vergelijking gaat doen Maar het enthousiasme geldt nog veel meer de inhoud De/e is voortgekomen uit het cursuswerk van de Com missie voor kerkmuziek van de Nederlandse Hervormde Kerk, een werk dat o a gericht is op de begeleiding en vorming van de titnetallen amateur kerkorganisten in de dorpen en buitenwijken van steden dre somfc Verplicht zijn elke week bo ven hun technisch kunnen uit te grijpen mei aue onsucntelijke leen daarvan Met name deze organisten zullen veel profijt hebben van deze bun del die alle 491 gezangen uit hel liedboek bevat in een eenvoudige drie- of vierstemmige zettjng en met korte eveneens eenvoudige voorspelen Maar niet alleen Voor,pel <tnj Bastiaans: tussenspel) *3 Lirtl (bij Bastiaans: voorspel) 3 ■ir—i ri—'r-' i-TJïV So p if- ..-1. i-A j J ,J jj.J-,4 - J.»J A J -TJJ j J.J_J J J-J J 1.J..J j JLJ •I de laatste twee maten zijn niet van Oastlaans kerkorganisten zullen plezier heb ben van deze uitgave Zt) is ook geschikt voor de huiselijke kring t-n muziekstudie Kinderen, die een of anderhalf jaar muziekles hebben gehad, kunnen al met dit bock overwegen er lesmateriaal uil halen. Het is verrassend tussen al deze zettingen van tijdgenoten als Wil lem Vogel. Maarten Kooi). Evert WesLra en Freek Houtkoop wat oudere zettingen tegen te komen. o.a. van de negentiende eeuwer Johannes Bastiaans «soms in een wat vereenvoudigde bewerking van Willem Vogel Als voorbeeld van de werkwijze van de bewerkers van deze bun del en van Bastiaans drukken wij hierbij als illustratie de zetting van gezang 14 af Deze weck in Hervormd Nederland oa.. Interview met Prof. Delfgaauw Krakers slachtoffers of nieu we criminelen' Prof. Goudswaard de econo mische crisis is een cultuurcrisis Het echte gesprek tussen Joden en Christenen is nog ver weg. Engeland is te weinig kritisch op zichzelf. Valt er met Vorster nog wel een zinnig woord te wisselen? Ik abonneer mij opvraag een proefnummer van Hervormd Nederland. ab.prijs 28.50 per halfjaar. Zonder postzegel verzenden aan: Antw.nummer 1776, Den Haag. Bel en mag ook: 070-512111. Ook in d« losse verkoop. VRIJHEID Het onderzoek naar de opinie van een aantal mensen voor de televisie tegen Zuid-Afrika ten aanzien van de vraag of ons land eventueel al leen een economische boycot tegen Zuid-Afrika op gang moet brengen, bracht weer enkele onthullende za ken aan het licht. De heer Hoogen- dijk was duidelijk op toeren toen hij beweerde dat grootse stakingen toch niets uithalen in politieke conflicten. Wanneer hij in het geval van Zuid-Afrika daarmee tegelijk een vernietigend oordeel uit over datzelfde Zuid-Afrika. Waarschijn lijk beseften zij die hier en daar opnieuw de nadruk legden op onze economie en een plotseling ontstaan medeleven met mensen zonder werk niet. dat ze met dergelijke argumen ten tegenover een principiële stel- lingname tegelijk alle stakingen en sabotage, onder de Duitsers ge pleegd. veroordeelden. Mensen die toen ..hun hersens gebruikten", zo als dat heet. deden toen dan ook niet mee en lieten dat over aan hee thoofden' Maar dat de zwarten van Zuid-Afrika niet gediend zijn van ai dat aaien over hun hoofd met een kneepje in de nek na. maar dat ze maar eén zaak belangrijk vinden, namelijk de vrijheid als mensen, de gelijkwaardigheid, die door velen juist in de bijbel zo mooi gevonden wordt, dat ontgaat hen. En het is al weer jaren geleden dat juist in chris telijke kringen de negerpoëzie gele zen werd. waarvan hier nog een voorbeeld ter herinnering- O vrijheid, vrijheid over mij! Nimmermeer zullen wij slaven zijn. willen liever begraven zijn. Gods hart zal onze haven zijn. geest. Als u dcre order niet opvolgt, zal er actie tegen u worden onderno men. liet zou wel eens kunnen, dat u uw bezittingen verliest". De brief was getekend door de Verte genwoordigende raad van studenten in Soweto. de schimmige organisa tie. die tot leven kwam tijdens de eerste opstand In Soweto in juni. Het is zowat de enige organisatie, die nog enige gezag bezit over de circa één miljoen inwoners van Soweto. De meeste shebeen-bezitters geven toe aan de opdracht van de studen ten En dit is zowat de belangrijkste reden dat er geen dronken mannen meer in de straten van Soweto rond- strompelen. De sluiting van de she beens is een teken van de aanzienlij ke invloed, die de jongeren in Sowe to bezitten Het waren bijvoorbeeld ook de studenten, die toestemming gaven voor de hervatting van de voetbalcompetitie in Soweto (voet bal is er de belangrijkste sport). Nog steeds komen de 180.000 studenten in Soweto niet op school. De mannen van het bantoe-onderwijs doen ech- ler hun best. de jongeren naar school terug te krijgen Wanneer de huidige besprekingen met de schoolbesturen en de Organisatie van zwarte ouders niet dit effect heeft»-kon het wel eens zover komen dat onderwijs verplicht gesteld wordt voor de zwarte jonge ren Hiermee zou dan een van hun grieven tegen het onderwijssysteem tegemoetgetreden worden (Ai?V ERTENTlE) Beroepingswerk NED HERV. KERK Beroepen te Veenendaal: dr. J. Broekhuis te Schoonhoven; te Voor burg: G. Messie te Zwolle. Benoemd tot geest vera. v. d. Stich ting Eikendonk te Waalwijk: D. Stolk. hulppred. te Babylo-' menbroek. die deze benoeming heeft aangenomen. Aangenomen naar Stavenisse: W. J. Gorissen. kand. te Gouda'; GEREF. KERKEN (VRLÏG.) Beroepen te Urk: J B. van Meche- len. voorheen pred. van de reforme rende kerk aldaar. Aangenomen naar Enschede-Noord (voor de miss. dienst op Irian Jaya): J. P. D. Groen. kand. te Groningen, die bedankte voor New Westminster (miss. dienst in Brazilië) en voor Groningen N. (miss. dienst Irian Jaya). Bedankt voor Monster: H. Mostert te Hoogeveen. GEREF. KERKEN Beroepen te Steenwijk en Katwijk aan Zee: P. v. d. Horst te Giessen- Rijswijk. VRIJE EVANG. GEMEENTEN Bedankt: voor Hilversum A. J Buur man te Bussum. Mr. W. Aantjes Woensdagmiddag 8 december om half drie opent mr. W. Aantjes in het bijbefs museum aan de Hee rengracht in Amsterdam (het beken de bijbelhuis op nummer 366» de tentoonstelling „Macht, wat is dat1' Met als uitgangspunt het bij belverhaal over de torenbouw van Babel wil het museum het probleem van de machtverhoudingen aan de orde stellen Met behulp van een klankbeeld, foto's enz. wordt de to renbouw van Babel in de actualiteit van vandaag geplaatst. Eigenlijk is het geen tentoonstelling, zo meldt directeur ds Tj Bijlsma van het bijbels museum, maar een gevisuali seerde bijbelles. Ds. Bijlsma meldt ook. dat mr Aantjes niet als politi cus. maar als privé persoon de ope ning verricht. Dezelfde middag wordt de tentoonstelling „Kerstfeest verplicht" geopend; hierbij gaat het om de mogelijkhe den. waarop het kerstfeest kan wor den gevierd. Ds J. C. H. Jörg De Apeldoornse hervormde predi kant (en oud-synodepraesesi J. C. H. Jörg gaat na zijn emeritaat, dat vol gend jaar mei moet ingaan omdat hij dan 65 jaar zal zijn. naar Zwitser land. Hij heeft een beroep aangeno men van de Evangelisch Reformier- te Kirchengemeinde in Gan- terschwil De evangeiische kerk van Zwitserland kent niet het verplichte emeritaat, men zit daar met een predikantentekort en dit laatste bracht mee ds Jörg tot zijn beslis sing. (ADVERTENTIE) Good News Bible De Engelse b«|bei «n omgangstaal (Ver taling volgens dezeltde principes ais „Groot Nieuws voor U" m het Neder lands Pnis mg 9 90 Pri|S get) f 15. Nu verkrijgbaar in de boekhandel ot bi| Nederlands Bijbelgenootschap. Postbus 620 - Haarlem iel. 023-259501

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 2