PPR overweegt serieus
uit kabinet te stappen
Betere beschermingprivacy'
Rijnproces wordt toch
in Nederland gehouden
Spoorlijn naar
Almere komt er
ïwM.
Alabastine
Tijdstip nog niet beslist
Uitbreiding ultracentrifugefabriek kan tot crisis leiden
Royal Nederland
Registratiekamer ziet toe op drie verschillende systemen
Leeftijd voor minimumloon
niet verlaagd
Rechtzaak over vervuiling door Franse kalimijnen
Soldaat opgenomen
met nekkramp
Gevangenisstraf
voor röntgenologen
Schadevergoeding
nu ook mogelijk
In Zuid-Beijerland
toch geen „bewijzen
van niet-jood zijn"
1
nr
4,;'^
Dodenspoorweg door het oerwoud
V'
Het pannetje van Oliemans
WOENSDAG 1 DECEMBER 1976
BINNENLAND
DEN HAAG De Almere-
lijn, de spoorlijn tussen de
nieuwe groeikern in de Fle-
vopolder Almere en het oude
land. wordt aangelegd. Dat
heeft minister Westerterp
gisteren bekend gemaakt in
Almere. waar hij sleutels uit
reikte aan de eerste tiental
len bewoners van deze
plaats, die in het jaar 2000
een inwonertal van 250.000
moet hebben.
Minister Westerterp lichtte daar
alvast een tipje op van de sluier,
die er nu nog hangt over het
structuurschema verkeer en ver
voer. dat de regering in februari of
maart wil publiceren. In dat
structuurschema zal staan dat de
Almerelijn wordt aangelegd.
Wanneer dit het geval zal zijn
staat echter nog niet vast. Aange
nomen wordt, dat nu volgens mi
nister Westerterp eenmaal de be
slissing is genomen om de spoor
lijn te gaan bouwen, de aanvang
daarvan niet lang pp zich zal laten
wachten.
Vooruitlopend op de spoorlijn
opende minister Westerterp giste
ren twee nieuwe buslijnen, die
een uurdienst gaan onderhouden
tussen Almere en Amsterdam en
tussen Almere en Bussum. ..De
kwaliteit van het openbaar ver
voer moet hier vanaf het begin op
een hoog peil staan, en een goed
alternatief zijn voor de perso
nenauto's". zei Westerterp in
Almere.
Echte woonplaats
Vanaf gisteren is Almere een ech
te woonplaats geworden, met en
kele tientallen gezinnen, een
school die maandag open gaat.
een winkel en een café, dat de
eerste tijd tegelijk dienst zal doen
als kerk Het aantal inwoners zal
snel worden uitgebreid, zo snel
dat na enkele jaren er iedere
werkdag veertig inwoners bij zul
len komen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG In Den Haag wordt steeds meer aangenomen dat het de PPR volle ernst is om uit
het kabinet te stappen indien wordt besloten tot een grote uitbreiding van de splijtstoffenfabriek
in Almelo. Steeds ernstiger wordt rekening gehouden met een kabinets-crisis op dit punt, hoewel
de PPR-bewindslieden zich nog steeds niet publiekelijk hebben uitgesproken over de vraag of zij
na een positief besluit over de fabrieksuitbreiding zullen opstappen.
ADVERTENTIE
Verwacht wordt, dat het kabinet in
de loop van de volgende week zal
beslissen medewerking te verlenen
aan de uitbreiding van de uranium-
verrijkingsfabriek. Aangenomen
wordt ook, dat een belangrijke meer
derheid in de Kamer geen onoverko
melijke moeilijhedenzal hebben met
de uitbreiding. De Kamer zal. zoals
bekend, meteen nadat de regerings
beslissing is gevallen, een debat
daaraan wijden.
De PPR is als tegenstander van de
uitbreiding van de Almelose
splijtstoffabriek aanzienlijk verder
geïsoleerd geraakt. Dat komt in de
eerste plaats omdat minister Lub
bers (economische zaken) meerdere
leden van de Tweede Kamer er in
een brief van heeft weten te overtui
gen dat het project voor uraniumver-
nking de Nederlandse overheid geen
financiële strop kan opleveren. Het
aantal twijfelaars in de Kamer is
daardoor gereduceerd, waardoor nu
voornamelijk het principiële be
zwaar tegen het gebruik van kerne
nergie is overgebleven.
Standpunt harder -
Daarnaast is het PPR-standpurit
nog eens extra verhard, omdat de
partijraad van de PPR afgelopen
weekeinde in navolging van de PPR
heeft gesteld dat de bewindslieden
van deze partij uit het kabinet moe
ten treden als besloten wordt tot
uitbreiding van de uranium-fabriek.
In kringen van de andere regerings
partijen. de PvdA en de twee groot
ste CDA-fracties KVP en ARP.
wordt de actie van de PPR voor een
goed deel als ..niet helemaal eerlijk"
ervaren, omdat verwacht wordt dat
deze kleine partij straks bij de ver:
kiezingen een keihard item zal gaan
maken van de te verwachten uitbrei
ding van de kernstoffenfabriek.
In de brief die Lubbers aan de Twee
de Kamer stuurde wordt uiteengezet
dat de Nederlandse overheid veel
minder bij de financiering van de
fabrieksuitbreiding betrokken be
hoeft te zijn dan aanvankelijk werd
gedacht. Daarbij wordt nu uitgegaan
van een aanzienlijk mindere stijging
van de inflatie, en van het feit dat de
fabriek bij volledige produktie op
normale commerciële basis kan
gaan draaien.
Contracten
In de brief schrijft Lubbers' dat met
de uitbreiding uiterlijk eind van het
jaar moet worden begonnen, omdat
anders niet aan de reeds afgesloten
contracten voldaan kan worden. Het
gaat om de levering van 2000 ton
verrijkt uranium in de jaren tachtig,
voor het belangrijkste deel in Alme
lo. voor een geringer deel in een
zuster-fabriek in het Engelse Capen-
hurst.
Van die contracten is zestig procent
afgesloten met energiebedrijven in
West-Duitsland, dertig procent in
Engeland, en tien procent in niet-
Europese landen. Van die laatste
tien procent zou een belangrijk deel"
een bijna-afgesloten contract met
Brazilië inhouden. Omdat dit land
het non-proliferatie verdrag niet
heeft willen ondertekenen worden
hierover in Den Haag nog politieke
moeilijkheden verwacht.
De aarzelende voorstanders van de
uitbreiding van het project vinden
namelijk dat indien Nederland mee
werkt. er in elk geval alleen splijt-
arbeid geleverd mag worden aan lan
den die dit verdrag hebben onderte
kend. en dus hebben erkend de opge
dane kennis van kernenergie niet te
gebruiken voor kernwapens.
(ADVERTENTIE)
Praat daarom tijdig met uw verzekeringsadviseur Bijvoorbeeld over
een kostbaarheden - en instrumentenverzekering van
verzekering maatschappij nv
dochter van Royal insurance Co Ltd er
in de grootsten ter wereld
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG - De staatscom
missie Koopmans, die onge
veer vijf jaar geleden in het
leven werd geroepen door mi
nister Van Agt van justitie, om
te onderzoeken hoe de privacy
van de individuele burger het
best beschermd kan worden in
verband met het opslaan van
persoonlijke gegevens heeft
gisteren haar eindrapport hier
over afgeleverd.
In dit rapport is tevens een
voorontwerp van de wet op de
persoonsregistraties vervat.
Centraal hierin is dat er een
openbaar register voor dit
soort systemen komt. beheerd
door een speciaal daarvoor in
het leven geroepen registratie
kamer.
In het voorontwerp worden drie ca
tegorieën registratiesystemen onder
scheiden. waarvan de beheerders
respectievelijk meldingsplichtigen.
reglementsplichtigen en vergun-
ningsplichtigen genoemd worden.
Onder meldingsplichtigen verstaat
men degenen die bijvoorbeeld lede
nadministraties of abonnementsad
ministraties. salarisadministraties of
boekhoudingen beheren en deze ge
gevens niet aan derden doorgeven.
Deze meldingsplichtigen kunnen
met een simpele melding van hun
systeem bij de registratiekamer
volstaan.
Reglementsplichtig zijn beheerders
van systemen die iets gecompliceer
der en gevoeliger zijn dan die der
meldingsplichtigen. maar nog niet
in aanmerking komen voor een pro
cedure zoals de zwaarste categorie,
die de vergunningsplichtigen zullen
moeten ondergaan
Gedacht wordt hierbij aan perso
neelsadministraties van grote be
drijven en aan studentenadmini
straties bij universiteiten en ho
gescholen. Reglementsplichtigen
moeten voor inschrijving bij de regi
stratiekamer hun reglement over
leggen waarin de werking van hun
systeem duidelijk omschreven moet
staan. Dit wordt dan door de regi
stratiekamer kritisch getoetst. Is de
reglementsplichtige eenmaal inge
schreven dan mag hij zijn reglement
niet meer wijzigen.
Vergunning
Bij de derde categorie gaat het om
beheerders van systemen van waa
ruit informatie aan anderen doorge
geven wordt en om systemen waarin
..gevoelige" gegevens, zoals me
dische en psychologische, opgesla
gen zijn. Zij worden vergunnings-
plichtig genoemd, opmdat ze een
speciale vergunning nodig hebben
van de registratiekamer Alvorens
die afgegeven wordt komt er een
grondig onderzoek waarbij met na
me wordt bezien of het belang van
het bestaan van het betrokken sys
teem opweegt tegen het belang van
privacy der geregistreerden.
Ingrijpen in een eenmaal geregi
streerd systeem kan de registratie
kamer bij vergunningsplichtigen
pas na vijf jaar en bij de twee andere
categorieën na tien jaar. Wel houdt
de registratiekamer permanent toe
zicht op goede toepassing van het
reglement. Hiertoe zullen inspec
teurs gaan functioneren.
De leden van de registratiekamer
worden benoemd door de Kroon
voor een periode van zes jaar.
Richtlijnen voor de Kamer kunnen
door de regering bij algemene maat
regel van bestuur gegeven worden
Eenmaal per jaar stuurt de kamer
een verslag naar regering en Staten-
Generaal Tegen een beslissing van
de registratiekamer staat beroep
open bij de Kroon.
Rechten
Belangrijk in het wetsontwerp is
vooral ook. dat de burger van wie in
een systeem bepaalde gegevens op
geslagen worden door de beheerder
van dat systeem ingelicht moet wor
den. Bovendien kan ieder een af
schrift van de opgeslagen gegevens
krijgen. Uitzonderingen zijn hier wel
mogelijk, bijvoorbeeld bij medische
gegevens waarvan kennisname door
de patiënt te schokkend zou zijn.
Op verzoek van de geregistreerde
moet de beheerder ook correcties
aanbrengen in onjuiste gegevens of
gegevens die niet terzake doen ver
nietigen. Tegen weigering van cor
rectie kan de burger in beroep gaan
bij de gewone rechter. Ook is in dit
verband schadevergoeding moge
lijk.
Hoewel het wetsontwerp zich alle
reerst richt op geautomatiseerde
opslagsystemen van persoonsgege
vens geeft het op termijn ook aanzet
tot kanalisering van handregistra-
tiesystemem Wanneer daar bij be
paalde systemen aanleiding toe is
kunnen die onder regiem van de
registratiekamer gebracht worden
bij algemene maatregel van
bestuur.
In zijn voorwoord bij het rapport
van de staatscommissie zegt minis
ter Van Agt dat het naar de mening
van de regering een deugdelijke ba
sis verschaft voor wettelijke maatre
gelen op dit terrein. Hetgeen niet
wegneemt dat de bewindsman com
mentaren op het rapport gaarne in
zijn overwegingen betrekt. Deze
commentaren kunnen tot 1 mei 1977
naar het ministerie van justitie ge
stuurd worden.
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG - De leeftijd waarop
recht ontstaat op het minimumloon
voor volwassenen, zal volgend jaar
niet worden verlaagd van 23 naar 22
jaar De subsidies voor bedrijven in
zwakke bedrijfstakken met veel mi
nimumloners, zullen volgend jaar
waarschijnlijk worden voortgezet,
maar dan wel minder dan dit jaar
het geval was
Minister Boersma (Sociale Zaken i
heeft dH gisteren laten weten in het
loonoverleg. De minister is niet van
plan in te gaan op de werkgeverseis
om op 1 januari het minimumloon
minder te verhogen dan voortvloeit
uit de wet zoals die op dit moment
luidt.
De huidige wet leidt per 1 januari
tot een stijging van het minimum
loon met 4.6 procent. Daarvan is 3.3
procent een inhaal van de beperkt
gehouden verhoging van 1 juli dit
jaar De laagste sociale uitkeringen
zullen per 1 januari navenant wor
den verhoogd, gekoppeld aan het
netto-minimumloon.
Zoals het er nu naar uit ziet zullen,
volgens Boersma. de kosten voor de
bedrijven voor het minimumloon
stijgen met 7.5 procent in 1977 Dat
is ongeveer evenveel als de algeme
ne stijging van de loonkosten die
voor volgend jaar wordt voorzien
Middenstandsvoorzitter Perquin
echter berekende de stijging der mi
nimumloon-kosten op elf procent.
Daafin zit dan wel 2.6 procent wan
neer de huidige subsidies voor mini
mumloners geheel zouden vervallen.
Van een onzer verslaggevers
LUXEMBURG/AMSTERDAM De Nederlandse rechter mag zich uitspreken in
de rechtzaak die de stichting Reinwater en drie Westlandse tuinders hebben
aangespannen tegen de Franse kalimijnen in de Elzas in verband met de
vervuiling van de Rijn. Deze uitspraak deed gisteren het Europese hof van justitie
in Luxemburg, de rechtsprekende instantie van de Europese Gemeenschap.
Van een verslaggever
OIRSCHOT De 21-jarige soldaat
H. van Beek uit Leiden is in het
academisch ziekenhuis in zijn
woonplaats opgenomen in verband
met nekkramp. De toestand van de
patiënt wordt naar omstandigheden
redelijk genoemd. De soldaat is ge
legerd in de generaal-majoor de
Ruyter van Steveninckkazerne in
Oirschot. De compagnie waartoe de.
militair behoort, de 24e schoolcöm-
pagnie, is onder medische controle
geplaatst. De militairen mogen al
leen nog maar lichte binnendiensten
verrichten. Ook andere medische
maatregelen zijn genomen.
Met deze uitspraak heeft het Euro
pese hof een knoop doorgehakt, die
lang onontwarbaar bleef. Volgens de
stichting Reinwater is de uitspraak
van groot belang. Niet alleen omdat
nu de rechtzaak in Nederland kan
worden voortgezet, maar ook omdat
in eigen land vergoeding kan worden
gevraagd voor schade die het gevolg
is van vervuiling, afkomstig van een
ander land van de Europese ge
meenschap.
Sproeiwater
De stichting Reinwater en de drie
tuinders eisten voor de Rotterdamse
rechter een schadevergoeding van
de Franse kalimijnen, die dagelijks
grote hoeveelheden afvalzout in de
Rijn lozen en verantwoordelijk zijn
voor ongeveer veertig procent van
het in de Rijn geloosde zout.
De tuinders, die het Rijnwater als
sproeiwater gebruiken, lijden jaar
lijks ongeveer dertig miljoen gulden
schade door het zoute Rijnwater De
rechtbank in Rotterdam achtte zich
echter niet bevoegd een uitspraak te
doen, waarop de stichting in hoger
beroep ging bij het gerechtshof in
Den Haag. dat op zijn beurt de zaak
in februari van dit jaar voorlegde
aan het Europese hof. Door de giste
ren gedane uitspraak keert de zaak
Van een verslaggever
DEN BOSCH - De rechtbank heeft
de twee röntgenologen, die schuldig
geacht werden aan het opmaken
van valse declaraties waardoor een
groot aantal ziekenfondsen bena
deeld werd. veroordeeld tot negen
maanden gevangenisstraf waarvan
zes maanden voorwaardelijk met
een proeftijd van drie jaar. Het von
nis is in overeenstemming met de eis
van de officier van justitie.
De röntgenologen zijn S. F. van Z.
en P. K.. beiden uit Valkenswaard.
De rechtbank heeft bij het vonnis
rekening gehouden met hun maat
schappelijk aanzien; de publiciteit
moet als extra-straf over hen wor
den gezien. De rechtbank heeft de
straf opgelegd, om niettemin duide
lijk te maken dat een en ander een
ernstig vergrijp is tegen de ethische
kant van het medisch beroep waarin
algemeen vertrouwen dient te heer
sen en te worden waargemaakt".
weer terug naar het Haagse ge
rechtshof.
De onduidelijkheid over de bevoegd
heid komt voort uit artikel vijf van
het in 1968 gesloten verdrag van
Brussel, waarin wordt bepaald dat
een inwoner van een EG-lan<) die
schade ondervindt die wordt veroor
zaakt binnen de Europese ge
meenschap. daarvoor vergoeding
kan eisen.
Van een verslaggever
ZUID-BEIJERLAND B en W van
Zuid-Beijerland zijn teruggekomen
op hun besluit om in voorkomende
gevallen uittreksels uit het bevol
kingsregister af te geven met daarop
de vermelding van de kerkelijke ge
zindte. Dergelijke uittreksels wor
den in de regel gebruikt als bewijs
van niet-jood zijn bij reizen naar
sommige Arabische landen.
Het college heeft een brief ontvan
gen van minister De Gaay Fortman,
waarin om inlichtingen over de
kwestie werd gevraagd De minister
meent dat het afgeven van dit soort
verklaringen in strijd is met de geest
van het internationale verdrag tot
uitbanning van de rassendiscrimi
natie Begin dit jaar wijzigden enige
gemeenten, zoals Oegstgeest en
Prinsenbeek, hun houding wat deze
zaak betreft na een waarschuwing
uit Den Haag.
Volgens burgemeester A. Schout
van Zuid-Beijerland was er al voor
de ministeriële brief in principe be
sloten tot een andere gedragslijn.
Dit zou een gevolg geweest zijn van
„persberichten, waarin de zaak in de
sfeer van de discriminatie werd ge
trokken" en van een onlangs in de
gemeenteraad gevoerde discussie
Het was overigens in deze raadsver
gadering. dat B en W ondanks ver
zoeken van verschillende leden, on
der wie een van de twee wethouders,
weigerden een ander beleid te gaan
voeren.
Uitspraak hierover kan worden ge
daan door de rechter op de plaats
waar zich het schadebrengend feit
heeft voorgedaan Volgens de Franse
regering en de kalimijnen is dat de
Elzas. waar de afvalzouten worden
geloosd, maar stichting Reinwater
meent dat de rechter van de plaats
waar de schade wordt geleden, be
voegd is.
Kiezen
Nadat de procedure was verwezen
naar het Europese hof in Luxem
burg, heeft de Europese commissie
(het dagelijks bestuur van de EG»
een advies ingediend, dat zegt dat
beide rechters bevoegd zijn en dat dg
eisers mogen kiezen tot wie zij zich
wenden Ook de Nederlandse rege
ring staat op dit standpunt Nadat
op 12 oktober beide partijen hun
pleidooien voor het Europese hof
hadden gehouden, trok een maand
later. 10 november, de advocaat
generaal bij het Europese hof. de
Italiaan F Capotori. als zijn conclu
sie dat de Nederlandse reohter wel
bevoegd is.
(ADVERTENTIE)
r- LEKKER -i
Rita
-
„Geen zorgen. Ik kek zo een vuurtje
voor uw pijp
ADVERTENTIE
Het drama van de Pakan Baroe-spoorweg op Sumatra
door HENK HOVINGA
Omvang 160 pagina's. Geïllustreerd met tientallen loto's en tekeningen. In fraaie gebonden
uitvoering met geplastificeerd stofomslag in vier-kleurendruk
Voorintekenprijs 19,90
(geldig tot 1-1-77; daarna 24,90)
De aanleg van de PAKAN BAROE-spoorweg cp Sumatra is tijdens de Japanse bazatting door
krijgsgevangenen en dwangarbeiders onder gruwelijke omstandigheden verricht.
Deze geschiedenis vrijwel onbekend tot dusver is in menig opzicht de pendant van wat zich in
diezelfde tijd en onder vergelijkbare omstandigheden heeft afgespeeld bij de aanleg van de be
ruchte BIRMA-spoorweg, een drama dat vooral door toedoen van de film ..Bridge over the River
Kwaï' tot in de verste uithoeken van de wereld is bekend geworden.
Ti|dens een reis door Indonesië ontdekte de journalist Henk Hovmga midden in het Sumatraanse
oerwoud de restanten van deze (letterlijk en figuurlijk) doodlopend# spoorweg en. bijna onvind
baar. de graven van de vele naamlozen die aan de constructie daarvan ten otter zijn gevallen
Getroffen door deze ..stille getuigen" van een vergeten hoofdstuk uit da Pacific-eerlog zag Hovinga
het als zijn opdracht alle beschikbare gegevens, tekeningen en foto's ta varzamalen. uiteraard met
medewerking van de weinigen die de verschrikkingen van PAKAN BAROE hebben overleefd in
deze uitgave is dit materiaal tot een even sobere als beklemmende reportage gerangschikt
Behalve aan de aangrijpende verklaringen van overlevenden ontleent dit boek zi|n documentaire
waarde vooral aan de unieke foto's en tekeningen, waardoor het drama van de PAKAN BAROE-
spoorweg aan de vergetelheid is ontrukt en de aandacht krijgt die het. zowel uit historisch als uit
algemeen menselijk oogpunt, zonder twijfel verdient
Bahd- en stofomslag zijn geïllustreerd met een afbeelding (in kleur) naar een authentieke situatie
schets van C B Snijders, die zelf bi| het gebeurde betrokken is geweest
DODENSPOORWEG DOOR HET OERWOUD is een gezamenlijke uitgave van Buijten Schipper-
heijn/Repro Holland. Amsterdam en Uitgeverij T Wever B V Franeker
Eerder verscheen:
f.
l'»i d>«m4 t.ia 4-
fifm Duw
500 krijgsgevangenen onder de Japanners (Zuid-Atjeh 1944)
door C. VAN HEEKEREN e.a.
Tweede, uitgebreide druk. Omvang 224 tekstpagina's, geïllustreerd met een aantal loto'a en
kamptekeningen. Lady Mauntbaften. dia na de Japanse
Paperback f 17,50 capitulatie de kampen bezocht .n ge
sprek met een invalide gevangene
Een voortreffelijke documentaire overtuigender, beter en boeiender dan menig literair pro- wiens rechterbeen door oe Hollandse
dukt Van Heekeren is een man zonder bitterheid, met een alkeer van retoriek en literaire chirurg en medegevangene dr W J
verfraaiing Zijn boek is een sober en evenwichtig geschnfi geworden en misschien |uist daarom zo Kmgma (m het midoenj moest worden
overtuigend, Het behoort tot het beste dat in het Nederlands over de Japanse kampen geschreven geamputeerd
,s (Rob Nieuwenhuys)
..Het zou te betreuren zijn als dit boek niet in wi|dere kring dan alleen die van indie-kenners werd
gelezen, want het verdie"! brede belangstelling als document humain. als een stukje geschiedenis
en als verslag over de belevenissen van een onversaagd groepje mannenworstelend om in leven te
blijven (J. E. Koch In het UTRECHTS NIEUWSBLAD)
..Wat er ook verder nog verschijnen mag over Indonesië onder Japanse bezetting dit zo nuchtere
en zakelijke en tevens zo aangrijpende relaas kan nauweli|ks overtrotten worden
(Clara Eggink In het LEIDSCM DAGBLAD)
Oeze boeken kunnen binnen enkele dagen In uw bezit zijn als u gebruik maakt van onderstaand*
BON. Zend deze vandaag nog aan uw boekhandel of (in open envelop, zonder postzegel) aan:
UITGEVERIJ T. WEVER B.V. - ANTWOORDNUMMER S - FRANEKER TELEF. 05170-3147
Zend mij de volgende boeken
rechtstreeks/via boekhandel
ex H Hovinga. DODENSPOORWEG DOOR HET OERWOUO
Voorintekenpri|S geb 19.90
ex C van Heekeren e a HET PANNETJE VAN OLIEMANS
Paperback 17.50
BESTELBON
Naam
Straat
Plaats:
Gironummer
Datum
Doorhalen wat u niet wenst
CP 3
-» I
- -
r
vF'
..Oom Karei Comehs. de verzorger
van de stervenden *n de doden m
Kamp 2. b.j zijn huisje op de Puntiak,
Java 1975
