Nederland is duur wat
geneesmiddelen betreft
Hoeveelheid geld
niet automatisch
motor prijsstijging
Veehouders eten
eigen bedrijf op
Marktberichten
Beurs van New York
f raag naar export-
rediet houdt aan
Noord-Zuid-dialoog biedt uitzicht
op regelingen energie- vraagstuk
ndustriële
roduktie
oegenomen
ergelijking met andere Europese landen
ok Nieuw-Zeeland
:valueert dollar
Actueel bij prijscompensatie
Preadviezen Vereniging Staathuishoudkunde:
Situatie „allerbedroevendst"
Verdere daling
hypotheekrente
1TET 'jnAfi 30 NOVEMBER 1976
FINANCIËN-ECONOMIE
TROUW/KWARTET HS 13
ln een onzer verslaggevers
IEN HAAG/UTRECHT De Consumentenbond is bij een prijsvergelijking van een aantal
(neesmiddelen tussen Nederland en een aantal Westeuropese landen tot de conclusie gekomen
(t er enorme prijsverschillen bestaan en dat Nederland bij de duurdere landen van Europa
Mioort. Van dit onderzoek wordt verslag gedaan in de Consumentengids die dezer dagen wordt
ipubliceerd.
een in Zwitserland. Oostenrijk en
itsland zijn de geneesmiddelen
duurder dan hier. Daarentegen
alen de Engelsen. Ieren, Italianen
Spanjaarden vaak minder dan de
ft van de prijzen in Nederland. In
den als België. Luxemburg en
nkrijk blijken heel wat medicij-
zo'n vijfentwintig tot dertig pro-
it goedkoper dan hier.
Consumentenbond merkt hierbij
dat de landen die het krachtigst
ireden tegen de prijzen van ge
neesmiddelen. tot de goedkoopste
behoren. Ons land blinkt echter be
paald niet uit door een stevige aan
pak. Voor het ministerie van
Volksgezondheid telt voornamelijk
de veiligheid en de gezondheid van
de burgers, maar op de prijzen wordt
niet zo erg gelet. Dat is weer een taak
van het ministerie van Economische
Zaken, maar helaas laat de samen
werking tussen deze ministeries te
wensen over. aldus de Consumenten
bond.
INBERRA/WELLINGTON -
euw-Zeeland heeft het voorbeeld
Australië en Papoea Nieuw-
uinea gevolgd en zijn munt. de
illar, gedevalueerd met zeven pro
nt. De Nieuwzeelandse dollar
Jgt ten opzichte van de Austra-
che 12.7 procent in waarde. De
euwzeelandse dollar verhield zich
orheen tot de Amerikaanse als
tot 1.
>k de dollar van de Fidzji-eilanden
gedevalueerd, en wel met 5,6 pro
nt. De devaluatie van de Austra-
che dollar met 17,5 procent (zoals
Ij gisteren berichtten) betekent
ihter dat de Pidzji-dollar ten op-
chte van die munt is opgewaar-
;erd met ongeveer 12 procent.
e devaluatie van de Australische
>llar is in dit land niet met gejuich
egroet. De Australische industrie
ttemde de maatregel „desastreus".
devaluatie betekent dm-mere in
ter en lagere exportprijzen, waar-
tor de concurrentiepositie van het
ustralische bedrijfsleven op de in-
rnationale markten verbetert. In
tanciële commentaren wordt erop
wezen dat o m. de prijzen van
lito's, levensmiddelen, tv-
estellen. kleding, benzine, gedistil-
erd en reizen flink zullen stijgen.
Prijsstop
nsterdam In de loop van 1976 heeft de Export-Financiering-
aatschappij (EFM) tot behoorlijke bedragen aan
lingscontracten afgesloten. De vraag naar financiering van
portorders blijft voortduren, al is het ook zo, dat er zich in de
ird van de gefinancierde kapitaalgoederen accentverschuivin-
n voordoen.
t blijkt uit het emissieprospectus
n de 8,75 pet obligaties 1977 per
11—1984. groot 30 min., van de
'M, waarvan de koers van uitgifte
erlijk op 3 december bekend zal
irden gemaakt. De inschrijving
or deze lening staat open op 7
gember.
EFM verwacht over 1976 in ver-
luding tot vorig jaar een wat hoger
ploitatie-saldo, waarvan een
langrijk deel in het bedrijf wordt
houden.
et de emissie beoogt de EFM te
lorzien in de behoefte aan middel-
ige middelen ter financiering van
uwe goederen en dienstenlever-
ties aan het buitenland.
BATENBURG: op grond van de
tultaten over de eerste negen
len verwacht de onderneming
n bevredignde uitkomt. Onvoor-
ine omstandigheden voorbehoud-
zal over het lopende jaar
nzelfde dividend (24 pet in contan-
i) kunnen worden vastgesteld.
ROBECO: De aandelen van deze
leggingsmaatschappij zullen op 8
an een verslaggever
EN HAAG In september is
e industriële produktie in ons
ind na maandenlang wei-
ig beweging te hebben ge
rond verder gestegen.
september was het voorlopige in-
xcijfer van het Centraal Bureau
tor de Statistiek voor de gemiddel-
fdagproduktie (gecorrigeerd voor
óoensinvloeden) 116 tegen 107 in
ntember vorig jaar. Dat komt neer
een stijging van ongeveer negen
ocent ten opzichte van september
'hg Jaar en op een vooruitgang van
]na zes procent in vergelijking met
'gustus dit jaar.
h industriële produktie bleef gedu-
Inde de eerste acht maanden van
Pi Jaar op of om het peil van de
ptste maanden van vorig jaar. In
pember vorig jaar bereikte het
pstel van de industriële produktie
el. rj (voorlopige) top van 113, die
►durende de negen daarop volgen-
J maanden niet werd overtroffen.
Het zou intussen, zo meent de farma
ceutische industrie, zowel uit econo
misch- als uit volksgezondheidsoog-
punt niet verstandig zijn de farma
ceutische industrie door een strak
prijsbeleid tot een noodlijdende'be
drijfstak te maken. Nefarma zegt tot
slot altijd bereid te zijn tot een dia
loog over prijzen van geneesmid
delen.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Is prijsstijging inderdaad een gevolg van een
steeds grotere hoeveelheid geld, dat in omloop is? Nu bij het
huidige loonoverleg de kwestie van de prijscompensatie een heet
hangijzer is in de onderhandelingen tussen werkgevers en
werknemers is die vraag weer erg actueel.
Een land- en tuinbouwmechanisatiebedrijf in Barendrecht is
erin geslaagd een spruitjesoogstmachine te construeren. De
uitvinder zegt, dat deze machine per dag zes ton spruitjes kan
verwerken. Ter vergelijking: een ploeg geroutineerde plukkers
brengt het per dag niet verder dan een produktie van zes- tot
zevenhonderd kilogram. De machine wordt bediend door drie
man.
De vraag is des te meer actueel
omdat de theorie, dat meer geld
hogere prijzen veroorzaakt de
laatste tijd opnieuw populair is. Die
theorie is al heel oud Maar was
onder invloed van de grote econoom
Keynes sterk op de achtergrond
geraakt. Keynes betoogde onder
meer dat in een toestand van grote
Als voorbeelden van hoe het wel kan.
worden Italië en Engeland genoemd.
Italië heeft jarenlang een prijsstop
voor medicijnen gehandhaafd en in
Engeland heeft de overheid door het
mededingingsbeleid de prijzen be
hoorlijk weten te drukken.
In een reactie op dit artikel zegt de
Nederlandse Associatie van de Far
maceutische Industrie Nefarma, dat
de conclusie van de Consumenten
bond (over de enorme prijsverschil
len en dat Nederland bij de duurdere
landen behoort) in grote trekken
juist is. Wat Engeland en Italië
(waar. zoals gezegd, medicijnen
meestal minder dan de helft van de
prijs in ons land bedragen) betreft
meent Nefarma, dat de economische
nood in die landen de nationale over
heden ertoe bracht de prijzen van
geneesmiddelen vrijwel te bevriezen.
Daardoor was een aanpassing aan de
dramatische koersdaling van het
pond en de lire onmogelijk. De Ne
farma tekent hierbij nog aan, dat er
in Engeland een kentering gaande is,
waarbij nu prijsverhogingen van
meer dan dertig procent voorkomen.
Chaos
De sterke internationale prijsver
schillen worden zodoende toege
schreven aan de valutachaos. Niets,
aldus Nefarma, zou de geneesmidde
lenindustrie liever zijn dan gelijke
prijzen in geheel Europa.
werkloosheid de overheid geld in de
economie moest pompen om de
vraag te stimuleren en daarmee de
werkgelegenheid. De laatste vijfjaar
heeft de inflatie echter zo'n grote
vlucht genomen dat achter deze ge
dachtengang vraagtekens werden
gezet en de economen die de oplos
sing van de problemen zien in regule
ring (soms dus ook vermindering)
van de geldhoeveelheid weer gehoor
kregen. Heel simpel gezegd, zien ze
de inflatie zo: produceer je in een
maatschappij 1000 appels en heb je
100 gulden dan kost iedere appel een
dubbeltje. Is er echter 110 gulden in
omloop, dan kost iedere appel 11
cent.
Import
Van een onzer redacteuren
Amsterdam Tussen de olieproducerende landen (OPEC) en de industrielanden lijken wel
regelingen op het gebied van de energie en ten behoeve van OPEC-kapitaal tot stand te kunnen
komen in de Noord-Zuid-dialoog in Parijs. Het is echter de vraag of de OPEC-landen de resultaten
van de energledialoog en van het overleg over hun investeringen zullen aanvaarden zonder dat ook
op andere terreinen veel voortgang wordt geboekt.
Waarschijnlijk is, dat de aan de
Noord-Zuld-dlaloog deelnemende
olieproducerende landen zich in dit
geval solidair zullen betonen met de
nlet-olieproducerende ontwikke
lingslanden. Zij kunnen dan op korte
termijn een verhoging van de olie
prijzen doorvoeren, of daarmee drei
gen, en op iets langere termijn de
hoop gevestigd houden op hervat
ting van de dialoog.
Dit schrijft de leider van de Neder
landse delegatie naar de verleden
jaar december begonnen Noord-
Zuid-dialoog in Parijs, drs R. J. van
Schalk, chef van de Directie Econo
mische Samenwerking van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken, in
een pre-advles voor de op 11 decem
ber in Utrecht te houden ledenverga
dering van ded Vereniging voor de
Staatshuishoudkunde. De vergade
ring zal zijn gewijd aan een discussie
over het energievraagstuk. Een paar
dagen na de jaarvergadering (op
20december) zal dit vraagstuk aan
actualiteit winnen. Dan zullen de
OPEC-landen in Qatar nl. een be
sluit nemen over de toekomstige
Een olleprijsverhoglng is nadelig
voor de ontwikkelingslanden, die
geen olie produceren. Zij zullen deze
prijsverhoging echter moeten beta
len in ruil voor de bereidheid die de
OPEC-landen blijven betonen om
bijvoorbeeld bij een hervatting van
de dialoog de eisen van de ontwik
kelingslanden kracht bij te zetten.
Een verhoging van de olieprijs, die
door velen wordt verwacht, zal vol
gens drs Van Schalk, extra fors uit
vallen als de dialoog in Parijs op een
confrontatie uitloopt en meer gema
tigd kunnen zijn of achterwege kun
nen blijven als op concrete resulta
ten kan worden gewezen.
Over de Noord-Zuid-dialoog. die in
1974 begon en half december 1976 zal
worden afgesloten in een ministerië
le vergadering (waarbij nog niet
vaststaat of, en zo Ja in welk kader,
het energie-overleg zal worden voort
gezet), schrijft drs Van Schalk, dat
de voornaamste zorg van de indus
trielanden aanvankelijk de hoge en
ergieprijzen betrof en de onzeker
heid over de aanvoer van olie. Gelei
delijk heeft deze belangstelling een
ietwat ander accent gekregen
Er is thans de neiging te bespeuren
in het hoge prijsniveau te berusten,
al blijft men tegen nieuwe prijsstij
gingen gekant. De meeste industrie
landen achten het nu meer van be
lang dat overleg over de situatie op
de energiemarkt op korte en lange
termijn wordt voortgezet In een ge
structureerd overleg zou althans in
direct geleidelijk meer invloed kun
nen worden uitgeoefend op het ni
veau van de prijzen en voorziening,
aldus de heer Van Schalk.
Hij acht het mogelijk, dat uit het
zich geleidelijk uitkristalliserende
december voor het eerst worden ver
handeld op de beurs van Tokio. Dit
heeft het Japanse ministerie van
Financien offcieel bekendgemaakt,
aldus een mededeling van Robeco.
Tokio wordt de twintigste beurs
waar beleggers een belang in Robeco
kunnen verwerven. Het is de tweede
notering van dit fonds buiten
Europa. Robeco is de eerste
Nederlandse maatschappij die aan
de beurs van Tokio wordt genoteerd.
Het is tevens de eerste
beleggingsmaatschappij. Zelfs
Japanse beleggingsfondsen worden
niet ter beurze verhandeld.
IJMUIDEN. maandag 39-11 - 10709 kg tong.
130 kisten tarbot en griet. 301 kisten kabeljauw.
595 kisten koolvls. 121 kisten schelvis. 433 kis
ten wijting. 1296 kisten schol. 161 kisten schar.
4 kisten haring. 236 kisten diverse. 28 kisten
makreel.
Prijzen per kilogram: tarbot 15 53-13 79. gr.
tong 13.28-12 92. gr. m. tong 13.63-13.05. kl. m
tong 14 54-13.29, long I 15.21-13.51. 11 12.82-
11.19.. koolvls II 84 71. m 75-64. IV 64-59. tarbot
406-240. griet 254-134
Per 40 kilogram: schelvis 120-82. O 124-62. IV
90-76. wijting III 114-76. heek I 222-188. heek III
162-142. heek 190-170. schar 82-64. witte kool-
vis 173. III90. schol 1112-84. II112-94. UI 112-92.
IV 112-94. gr. leng 85. kL leng 88. makreel II
72-30. haring I 40. kabeljauw I 204-132. II 158-
107. m 144-104. rv 134-114. V 134-92. Inktvis 220.
Besommingen:
KW 4 4.150. KW 22 12.550. KW 24 9 860. KW 29
6 700. KW 34 38 280. KW 51 2.120. KW 88 8 000,
KW 105 58.170. KW 117 36.600. KW 145 11 120.
KW 149 6 000. KW 152 9.000. KW 170 74.900. KW
174 5.250. KW 175 28.800. KW 18 6 730. KW 189
10 000. KW 104 9.340. KW 214 6.730. KW 221
4 970. SCH 173 7 560. SCH 256 6 300. IJM 44
21660. UM 154 8 950
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG In een kanttekening bij de door het
Landbouw-Economisch Instituut voor 1976/1977 opgestelde
prognose zegt het Landbouwschap, de verwachte resultaten
in de rundveehouderij „allerbedroevendst" te vinden.
Het is volgens het
Landbouwschap onbegrijpe
lijk, dat rundveehouders met
een arbeidsopbrengst van ten
hoogste 15.000 gulden bedrijfs
economisch nog een bedrijf
kunnen voortzetten. Het
Landbouwschap noemt dit
roofbouw en meent, dat het
bedrijf uiteindelijk „opgege
ten" wordt. Gezien deze on
gunstige en zorgwekkende in
komenssituatie meent het
Landbouwschap, dat een pro
ducentenheffing op melk (die
de Europese Commissie wil
doorvoeren om het zuivelpro-
bleem te bestrijden - red) nu
niet opgelegd mag worden.
Ten aanzien van de door het
LEI verwachte gunstige uit
komsten in de akkerbouw
merkt het Landbouwschap op.
dat de uitkomsten per bedrijf
sterk uiteen zullen lopen. Het
wordt mogelijk geacht dat wei
nig bedrijven met zeer goede
uitkomsten en veel bedrijven
met minder gunstige resulta
ten uit de bus zullen komen.
In dit verband wordt de vraag
opgeworpen, of het gunstige
beeld (de huidige prijzen van
consumptie aardappelen, poot
aardappelen, uien en stro zijn
bijvoorbeeld duidelijk hoger
dan normaal) tot aan het einde
van het seizoen is te handha
ven. De vraag is bijvoorbeeld,
aldus het Landbouwschap, of
een opbrengstprijs van vijftig
cent per kilo consumptie
aardappelen voor het gehele
seizoen erin zit.
onderhandelingsproces in de Noord-
Zuid-dialoog in december conclu
sies kunnen worden getrokken, die
zowel voor de olieproducerende als
voor de ontwikkelde landen interes
sant zijn en die ook aan ontwikke
lingslanden beperkte voordelen bie
den. Het blijft echter de vraag, of
ontwikkelde landen meer zekerhe
den kunnen verschaffen ten aanzien
van de reële waarde van beleggin
gen van OPEC-landen. vooral Saoe-
dl-Arabië, in ontwikkelde landen.
Met toezeggingen zouden aan de ka-
pltaalexporterende olielanden meer
garanties worden geboden dan an
dere kapitaalverschaffers.
Daar staat tegenover, dat de weste
lijke landen geïnteresseerd zijn in
een voortzetting en uitbreiding van
de produktie in Saoedl-Arablë. In
elk geval zou aan de kapitaalexpor-
terende olielanden meer zekerheid
kunnen worden gegeven over de
vrije toegang tot de kapitaal
markten van westelijke landen. Ook
kunnen toezeggingen worden gefor
muleerd ter voorkoming van confis
catie (onteigening). Dit laatste heeft
als voordeel, dat hantering van het
ollewapen bemoeilijkt wordt.
In zijn preadvies komt drs. Van
Schalk tot de conclusie, dat de mo
gelijkheden van benutting van het
oliewapen begrensd zijn. De grenzen
worden bepaald door economische
en politieke belangen van de olie
producerende landen zelf. die bij
hantering van het wapen in het ge
ding zijn, en door de verwachtingen
ten aanzien van de effectiviteit van
het wapen.
Krachtmeting
De effectiviteit is door veel factoren
aangetast, onder meer door de aan
eensluiting van negentien industrie
landen in het Internationaal Ener
gie Agentschap. In het kader van dit
agentschap is een zodanig complex
van maatregelen getroffen, dat de
olieproducerende zich extra zullen
bedenken, voordat zij een
krachtmeting zullen aangaan.
Drs. Van Schalk constateert ook,
dat er mogelijkheden (weliswaar on
der wat minder gunstige omstandig
heden) van succesvolle kartelvor
ming voor andere grondstoffen dan
olie bestaan. Als voorbeelden noemt
hij: koper, kwik, kobalt, lood. nikkel
en zink.
„Het is het onrecht van ongelijke
welvaartsverdeling, de onrust over
het tempo waarin het Westen een
aanslag pleegt op de eindige
grondstoffen en de onmacht van het
westen zich afdoende tegen
plaagstoten met op zichzelf be
perkte machtsmiddelen van de ont
wikkelingslanden te beschermen,
die de ontwikkelingslanden wapens
in handen geeft Deze factoren, ge
combineerd met de machtsmidde
len van de OPEC, zijn op zichzelf
geen voldoende basis voor een be
langrijke wijziging in de internatio
nale economische verhoudingen. ZIJ
lijken echter wel voldoende om ge
leidelijk het toekomstbeeld van de
volkeren van de derde wereld te
verbeteren", zo besluit drs Van
Schalk.
VISSERIJBERICHT SCHEVENINGEN
Maandagmorgen werden er bij de vtialslag In
Schevenlngen 537 kisten verse vu aangevoerd,
als volgt verdeeld: tong en tarbot 4 673 kilo
gram. schol 358 lusten, wljtln
jauw 30 kisten, diversen 29 k
Notering per kilogram: grote tong 12.55-13.16,
groot middeltong 13.04-13.63. klein mlddcltong
13.56-14 39. tong 1 13.91-14.33, tong 2 11,77-12.28,
tarbot 1 1361-14.41. tarbot 2 8 15-9.23. tarbot 3
6.79-7.17. tarbot 4 6.24-6 81. griet 1 5.606.41.
griet 2 3.75-464.
Notering per 40 kilogram: schol 1 82-90. schol 2
90-108. schol 3 96-106. schol 4 74-83.60, wijting
80-90. schar 64 50-65. kabeljauw 2 148-155. ka
beljauw 3 130-140. kabeljauw 4 110-120, kabel
jauw 5 105-115
Notering per 100 kilogram- kabeljauw 1 386-420
Besommingen: trawlloggers Sch 57 19.243,
Sch 62 37.890. 8ch 72 6 940. Sch. 246
25.833. Kustvlssers: KW 106 5 336.
VEEMARKT LEIDEN - Aanvoer totaal 2104.
waaronder 1351 slachtrunderen, 155 varkens en
598 schapen en lammeren. Prijzen (ln guldens
per kg>. sUeren le kwab 7,00-7.45. 2e kwal.
6,60-6,90, vaarzen le kwal. 6.70-7,25. 2e kwal.
6.20-6.55. koelen le kwal 6,20-7.10, 2e kwal
5.30-6,00 en 3e kwal. 4.85-5.20. woretkoeten 4.20-
5.00. slachtvarkens extra kwal boven notering,
le kwal. 3.05-J.07. 2e kwal 3.03-3.05. 3e kwaL
3.01-3.03. slachtteugen 2.50-2.55 en zware var
kens 2.90-3,00 Prijzen (ln guldens per stuk):
schapen 180-210 en lammeren 190-240. Over-
Poeldijk Ooiden champ. 630-850. Tomaten 800-1630. Andijvie 122-127 Sla ll-40'/i Komkommen
42-129. krom kg 138. Pepen groen 670-890. Pepers rood 280. Paprika groen 185-380. Paprika rood
260-320 Selderij 28-35. Krulpeterselie 35-43. Prei 73-85. Radijs 45-67 Rode kool 27-36. Oroene kool
23-34. Bleekselderij 29-101.
'a Oravenzande - Glassla 12>/*41 Tomaten 670-1600. Bloemkool 97-129. Paprika rood 165-375
Spinazie 230-250 Pepers groen 730-820 Pepers rood 110-230. Radijs 55-84. Chinese kool 39
Boerenkool 29-50. 8elder1J 10. Raapstelen 22-26. Prei 92-98.
DE LIER - Andijvie 98-115 Snijbonen 710. Alicante 460-520 Spruiten 85-117. Rode paprika p kg
215-300 Or paprika p kg 140-375 Peterselie 17-34 Radijs 6042 Selderij 6-16. Sla 14-46 Bloemkool
133-141. Tomaten 890-1590. Uien p. kg 80-82. Prei 79-106 Komkommers 43-115. Krom p kg 126-132.
zicht (resp. aanvoer, handel en prijzen):
slachtrunderen ruim - stroel ieta lager, pon-
nlea: matig «troel - stabiel, schapen en lamme
ren: matig - vlot - hoger.
VETTE KALVERENMARKT BARNEVELD -
Aanvoer 398 stuks, handel redelijk. Prijzen (ln
guldens per kg levend gewicht): le kwal 5.00-
5.35. 2e kwal. 4.75-4.90, 3e kwal. 4.60-4.70.
COÖPERATIEVE E1ERVEIL1NO BARNE
VELD Aanvoer 1.368 550 stuks, stemming
redelijk. Prijzen ln guldens per 100 stuks: eieren
van 50 gram 13.61. van 55 gram 15.50. van 60
gram 16,65. en van 65 gram 11,49
HONSELERSDIJK Euphorbia 39—97. SnlJ-
groen 135—255. Amaryllis 55—98. Anjers 29—49.
Anjers tros 261—475. Anthurlum 128—350,
Chrysanten, tros. norrnaalcultuur 171—320.
Chrysanten, gcplnorrnaalcultuur 45—97.
Chrysanten, tros. JaarrondcuJtUur 263—42^
Chrysanten, gepijaorrondcultuur 51—73. Fre
sia. enkel 207—450. Fresia, dubbel 334—560.
Oerbera gemengd 49—62, Oerbera op kleur
49-87. Irissen 278-360^ LeUekelken 80-133.
LelleUkkcn 70—330. Orchideeën 52—310. Ro
zen. groot 50-106. Rozen, klein 29-83. StreliL
Zia 211-290
VEILINOVERENIOINO „ZUID HOLLAND
ZUID" BARENDRECHT - Spruiten, aanvoer
Een ander preadvies ls gemaakt
door dr. ir. H. Hoog, voorzitter van
het Energie Onderzoek Centrum Ne
derland en adviseur bij Shell, en Ir.
A. Hols. eveneens adviseur bij Shell.
In hun studie, die zich toespitst op
het aanbod van energie, menen zij,
dat in de komende tientallen Jaren
niet de grootte van de wereldener
giebronnen een eerste reden tot zorg
zal geven, maar de technische en
financieel bepaalde produktlemoge-
lijkheden. De energieprijzen zullen
daarom blijven stijgen. In het pre
advies brengen de auteurs de ge
dachte naar voren om de OPEC-
olieprijzen niet te koppelen aan de
wereldinflatie (wat de olielanden
wensen), maar aan de werkelijke
groei van het bruto nationaal pro-
dukt van de industrielanden.
De hoogleraren dr. L. H. Klaassen en
J H. P. Paelinck, directeur van het
Nederlands Economisch Instituut,
gaan in op de ontwikkeling van de
vraag naar energie en op de gevol
gen van veranderingen ln de relatie
ve prijs van energiebronnen voor de
omvang van de vraag. ZIJ trachten
aan te geven, welke strategie olie-
producenten en olieverbruikers zul
len kunnen volgen om belden voor
deel te trekken uit de schaarste aan
grondstoffen.
Raakvlakken
Dr. Ir. A. P. Oele, lid van de Alge
mene Energieraad, komt in zijn pre
advies met een aantal stellingen
over „de industriële ontwikkeling en
de energievoorziening". Hij meent,
dat het energie- en industriebeleid
(vastgelegd in de Energienota en de
Nota Selectieve Groei van minister
Lubbers) elkaar niet bijten. De
raakvlakken, zo schrijft hij, zijn dus
danig dat eerder sprake is van een
afwachtende houding dan van een
actief ingrijpen ln de energie-
intensieve industrie ten bate van
een energie-besparingsbeleid.
Dit besparingsbeleid zal zich vooral
gaan richten op particuliere huis
houdens en op de ruimteverwar
ming Dit neemt niet'weg, dat de
industrie nu reeds moet Inspelen op
de veranderde prijsverhoudingen.
Op wat langere termijn zal de
In wereldverband gezien zit er wat in
die theorie. Maar hoe zit het met een
land dat in tegenstelling tot alle
andere staten de geldhoeveelheid
niet vergroot heeft ten opzichte van
de produktie. Dat land heeft toch
last van hogere importprijzen want
door de gestegen omvang van de
wereldgeldhoeveelheid zullen
grondstoffen duurder zijn geworden.
Conclusie: in het hierboven
genoemde denkbeeldige land is er
geen verband tussen de binnen
landse geldhoeveelheid en de prijs
van importgoederen. Niet het geld is
daar ooizaak van de inflatie maar de
prijs! In zo n land is het dan ook heel
gevaarlijk de inflatie te bestrijden
door de geldhoeveelheid te ver
minderen. We zouden het probleem
aan de verkeerde kant aanpakken
met als gevolg een geringere
koopkracht, bedrijven raken hun
produkten niet kwijt, werkloosheid
volgt en de koopkracht daalt nog
verder.
Keren we nu terug naar de in dis
cussie zijnde prijscompensatie, dan
zijn er economen die zeggen akkoord
als Je compensatie geeft voor
prijsstijgingen die hun oorzaak in
het binnenland hebben. Inderdaad
zien we dat in Nederland de laatste
tien jaar de geldhoeveelheid veel
sneller gegroeid is dan de goeder-
enhoeveelheld. Maar diezelfde econ
omen willen die prijscompensatie
niet voor prijsstijgingen die hun oor
zaak niet (of hooguit via een heleboel
omwegen) aan de geldhoeveelheid
danken. De gedachte is dat de
werknemer ln dat geval kunstmatig
een grote portie uit de totale
geldkoek krijgt. Voor de werkgever
betekent dat ln feite een loonkos
tenstijging die niet door hogere
prijzen wordt gecompenseerd
Volgens dezelfde theorie is ook ver
hoging van overheldstarieven
(belastingen, accijnzen) voor
werknemers een lastenverzwaring
die weinig met de „gewone" binnen
landse prijsstijgingen te maken
heeft en daarom ook niet
gecompenseerd zou mogen worden
Bovendien, aldus een redenatie, een
hogere btw komt de hele
gemeenschap toch weer ten goede
Het ls hier niet de plaats voor een
omschakeling op minder energie- woord over een gedeeltelijke
intensieve prod uk ties met grote toe- prijscompensatie. Het probleem
gevoegde waarde geboden zijn. Voor
de energie-intensieve Industrie zul-
voor het verlies aan koopkracht is
evenwel niet opgelost. Krijgen
len de groeimogelijkheden ln de Ja- werknemers voor 8 procent duurdere
ren tachtig sterk verminderen door goederen, 4 procent compensatie.
dan kopen ze minder, bedrijven ver
kopen minder enz. enz.
de dan opkomende concurrentie
elders.
AllCnamS* 3 41/.
AlluMCOAm J4»/,
S4V|
27V.
32'/, ContNalG 32'/, 171/,
13V. CortCmnCd 33 37.,.
21V. Conrt» 37,/, 36 88
2IV» ConlTalC ij'/, 1', ag
3«v,
42V#
ABroadC 38
AmCanCo 351/,
AmCyinCo 25»/,
23»/»
CPCInt
Crown2ad
2»/« CutvoC
2»/. CurtWfC
II'/. CuflWrCA
JMtnvl# 3SV»
Ka/*C)ly 21'/,
KanaPo» 19'/.
KannacüO 28'/»
6 LM 42'/*
KraflCo 43'/»
KroQarC© 23'/,
RoyaiD
S»FoVx)
O*"»* .12$'/, 124'/»
40'/» 40
2SV# 28»/.
62'/. 62
6'/» 6v, FatotftC
18»/. 16 86 FtorWa
50
AnacondaC 28'/»
ApacoCwp IV)
ArmcoSiaal 29'/,
ASAUd 2,./.
1SV.
EfPaaoQ 14'/» 13 88
EvnaM 34 34'/»
FnonC 51V. 51
41'/. 40»/.
30'/. 8146
FVjorC 36»/. 38
FordMëM 55'/. 54'/.
Frueh.ul 26V. 26 V.
GaoCorp 29 29'/.
GanCaMa 10'/. 10'/»
GanEto* 51V. 51V.
OanFooOC 30V» 30»/.
?OV. 71V.
AI 112123. AH 34/100. BI 118. Bn 102/105. Cn
95101. AIU 7889. BIU 3860. ADI 128138. ADU
100/100, ADIU 76/79. Dl 140. DII 98/104. DIU
7817. Stoofsla kt 5011 WlUof. All 280/370 BU
220/300. Dn 240/200 Bloemkool 8 121/180. 10
108/167, 12 62/122. 15 36/63 Tomaten A 1400 B
1280 C 1060. Andijvie kg 108/162. Boerenkool kg
39/63, Chln. kool kg 46/55, Oele kool 10/67.
Oroene kool 21/39, Knolaeld. *t. 18/64. Witte
kool kg 26/48, Peterselie 19/49, Prei 88/123. Rode
kool 7/51.Selderij 15/27. Olacela 1251. Spitskool
88/137. Uien 14/114. Veldsla 390/470, Winterpeen
17/35.
Van een verslaggever
HOEVELAKEN Het Bouwfonds
Nederlandse Gemeenten heeft giste
ren de hypotheekrente (opnieuw)
verlaagd, en wel met 0.2 procent.
De renté voor 30-jarige hypotheken
bedraagt thans 9,4 pet, die voor vijfja
rige 9 pet en die voor tweejarig* 8,8
pet, aldus de bank.
BEURS MONTREAL
90m JONES MOOft
WCACorp
954 62
224 28
102 76
362 87
3V7 98
818 8
- Né». 0 - biaam. d - m O
