vrouwen kunnen weer 'eigen leven leiden' Wil® dichtbij ^Commentaar Tehuis van „Blijf van m'n lijf" in Amsterdam loopt goed Vragen Boerhaave-cursus over regionalisatie ndwi in gezondheidszorg „Je kunt hier praten over je problemen" gevraagt: een moppeboekje' bevrijd het weer door hans de Jong Regendepressie nadert 5 WOENSDAG 24 NOVEMBER 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 De rapportage van de procureur- generaal bij het Amsterdamse ge rechtshof Mr. J.F. Hartsuiker over de verdwijning van de van oor logsmisdrijven verdachte P. Menten is vooral in deze zin onthullend dat er uit blijkt hoeveel vragen er nog moeten worden beantwoord. Niemand had in redelijkheid kun nen verwachten dat dit eerste rap port al zou openbaren of Menten is getipt en zo ja, door wie- als is dat natuurlijk het meest kardinale gege ven dat aan het licht moet komen. Er zijn echter andere zaken die meteen al hadden kunnen worden opgehelderd. Een van de drin gendste vragen is wie er nu eigenlijk in de week van 8 tot 14 november F'J heeft besloten dat'Menten pas 15 i november heeft besloten dat Men ten pas 15 november zou worden aangehouden. Die datum is blijkens het rapport voor het eerst genoemd tijdens een telefoongesprek dat het hoofd staats- en strafrecht van het 'ministerie van justitie dinsdag 9 no vember had met Mr. Hartsuiker. Maar het rapport onthult niet wie precies op het fatale idee kwam, een zo late datum te prikken en evenmin wat daarvan de motive- reing was. Een antwoord op die vraag kan interessant zijn, omdat het mogelijk licht werpt op de rol die het depar tement in het échec heeft gespeeld. Het merkwaardige is dat van de kant van de betrokken politiebe ambten keer op keer blijkt te zijn aangedrongen op eerdere aanhou ding. Een wachtmeester heeft zijn iperieuren er zelfs een keer op gewezen dat zich een mooie kans voor deed om de arrestatie bij ver- issing te verrichten. Maar telkens leeft de betrokken hoofdofficier 'an jusitie de zaak op besliste wijze "gehouden. Men krijgt de indruk dat hij strikte orders had. Als dat zo is, waren het dan orders van het departement of van de procureur- generaal? De rol van het departement komt te meer in de belangstelling nu blijkt dat er van de zijde van het minis terie herhaaldelijk op is aangedron gen een onderzoek in Polen en de Sowjet-Unie mogelijk te maken. Uit het rapport blijkt dat het depar tement daar uitermate sloom op placht te reageren: het kon weken of maanden duren voordat de loofdofficier van justitie en de ijksrecherche in staat werden ge leld hun werk te doen. Verbazingwekkend is ook dat een door de secretaris generaal mr. A. Mulder geparafeerd rapportje met de aankondiging van de arrestatie twee dagen op het bureau van mi nister Van Agt heeft geslingerd zon der dat deze het onder ogen kreeg. Daags voor zijn vertrek naar Roe menië heeft de heer Van Agt in Berg en Dal een conferentie van het openbaar ministerie bezocht. Was mr. Mulder daar ook aanwezig en zo ja, heeft hij de minister toen niet nog even aangeschoten over de be langrijke arrestatie die op til was? Of heeft de secretaris-generaal ge meend, dat minister niet nodeloos met zulke dingen te moeten lastig vallen. Als dat zo is, dan moet men de heer Van Agt toe wensen dat hij spoedig zal kunnen beschikken over adviseurs die beter in de gaten heb ben wat wel en niet zijn attentie verdient. h< i voc, waga idige: Nt er vai tandt WJ it4 del t< me« g mei kri> di itrand galojh igaai me te: stond -tt lena ichooi ïtg» g w ok gnj moet terb ha; gil» goe ertet Rud Pau :ich: i VOC p he chtu volf door Cisca Dresselhuys AMSTERDAM ,,Ik ben zestig jaar, ben 34 jaar getrouwd en heb in die 34 jaar al heel wat slagen moeten incasseren. Ik ben in huize „Blijf van m'n lijf" gekomen via mijn dochter. De tijd, die ik hier verblijf, is me heel erg meegevallen. We hebben de vrijheid hier weer, daar moet je aan wennen. Geen gejaag, geen gefoeter, geen ruzie, geen slaag. Je weet de eerste dagen niet hoe je het hebt. Na 34 jaar onder dwang geleefd te hebben, is dat zo'n grote overgang, dat je levenswijze drastisch verandert. Wat alleen ellendig is, is de Dit is een van de interviews, die voorkomen in het jaarverslag van de stichting „Blijf van m'n lijf", die sedert oktober 1974 in Amsterdam een tehuis heeft, waar men vrouwen opvangt met hun kinderen die thuis zijn weggelopen, omdat ze door hun man mishandeld werden. Het huis bestaat nu twee jaar en loopt over het algemeen goed. Er zijn in de periode oktober 1974 tot eind 1975 maar liefst 252 vrouwen en 375 kinderen geweest, die hier voor korte of langere tijd een veilig onderdak hebben gevonden. Van het totaal aantal vrouwen vertrok twintig pro cent na verlbop van tijd toch weer terug naar huis, naar man of vriend, negentien procent kreeg een eigen woning toegewezen en ging schei den, negentien procent vond ergens kamers en ging ook scheiden, der tien procent ging bij familie of ken nissen wonen, elf procent ging naar een ander tehuis en achttien procent vertrok met onbekende bestem ming. Over het algemeen verbleven de meeste vrouwen niet erg lang in het tehuis: 47 procent minder dan twee weken, elf procent minder dan een maand, 23 procent minder dan twee maanden, zestien procent tus sen de twee en zeven maanden en één procent langer dan zeven maan den. Het grootste deel van de vrou wen zat in de leeftijdsklasse 21 tot 35 jaar (71 procent) en was afkomstig uit Amsterdam- (zestig procent). Toch kwamen er ook nog heel wat vrouwen (veertig procent) uit andere delen van het land. met name uit de provincies Utrecht en Zuid-Holland. En. hoewel het tehuis van „Blijf van m'n lijf" in eerste instantie bedoeld is voor de opvang van Amsterdamse vrouwen, wordt er niemand gewei gerd, die om hulp komt vragen. Ook al niet, omdat men niet veel moge lijkheden heeft om deze vrouwen naar andere tehuizen te Verwijzen, aangezien die ér op een enkele uitzondering na gewoon niet zijn. houding van m'n familie: eerst waren ze het ermee eens, dat ik thuis wegging, maar nu zeggen ze: „je moet naar je man terug, anders kom je er bij ons ook niet meer in." Nou, ik heb ze hun deur laten sluiten. Want ik heb eindelijk geleerd me nergens meer toe te laten dwingen. M'n eigen leven leiden, dat is m'n grootste wens en daar zal ik voor blijven vechten. Wat ik hier in huis heb geleerd, is m'n zelfrespect terugvinden. Ik ben zelfstandiger geworden en neem nu zelf de beslissingen." LEIDEN Ruim honderdenvijftig mensen zullen zich vandaag en mor gen bezighouden met de ..regionali satie in de gezondheidszorg en de rol van het medisch onderwijs". Dat is het onderwerp van de Boerhaave- cursus georganiseerd door de fa culteit der geneeskunde van de rijksuniversiteit in Leiden die on der leiding staat van prof. dr. A. Querido en gehouden wordt 'in de collegezaal van het laboratorium voor fysiologie. In de cursus, waaraan niet alleen mensen van medische faculteiten, maar ook bestuursleden van acade mische ziekenhuizen, gezondheids instellingen en vertegenwoordigers van de departementen van onder wijs en wetenschappen en volksge zondheid zullen deelnemen, zal die per worden ingegaan op de doelstel lingen van de regionalisatie. Die doelstellingen zijn: een kwali teitsverbetering van de ge zondheidszorg; het scheppen van voorwaarden voor degelijk medisch onderwijs en nascholing aan stude renden en beroepsbeoefenaars en beheersing van de kosten. Er zal ook een vergelijking worden gemaakt met die landen, waar de regionalisatie van de ge zondheidszorg al geheel of ten dele is verwezenlijkt, zoals Enge land. Zweden en Canada (Ontario). Verder wil men aandacht besteden aan de moeilijkheden, die zich daar hebben voorgedaan bij het ontwik kelen van een dergelijke structuur Hoewel niet verwacht wordt, dat uit deze cursus een blauwdruk voor re gionalisatie op tafel komt. willen de organisatoren toch wel de deelne mers van de noodzaak ervan doordringen. Dat is althans mede het doel van deze Boerhaavecursus Goede sfeer Nog een paar citaten uit het jaarver slag: „Ik w^s helemaal in de war. toen ik hier kwam. Ik had een dik blauw oog en ben door de politie hierheen ver wezen. Ik weet niet meer hoe ik opge vangen werd, alleen dat ik een kop soep kreeg. De eerste nacht brak er hier een man in, daar kreeg ik de zenuwen van. De sfeer vond ik erg goed. Je kunt hier over je problemen praten, iets wat ik daarvoor nooit heb kunnen doen. Mijn kinderen zijn hier veel rustiger geworden. Ik kan ze nu zelf meer aandacht geven. Als ik nog een jaar langer thuis was gebleven, had ik mijn zoontje naar een inrichting kunnen brengen. Hij was ontzettend bang voor m'n man en is bij alle ruzies geweest en heeft dus gezien hoe ik geslagen werd. Ik ben zelf veel vrijer geworden, thuis moest ik m'n karakter voor hem ver anderen. hier heb ik geleerd mezelf te zijn. Ik ben blij, dat er zo'n tehuis is, met alle troep erbij genomen." „Een jaar geleden ben ik vier maan den in het huis van „Blijf van m'n lijf" geweest met mijn drie kinderen, de opvang vond ik naar omstandig heden. prima. Die grote ijzeren deur vond ik geweldig, toen ging er al een hele zorg van me af. Teruggaan naar m'n man was voor mij een hele grote stap en zeker geen fijne, want je wist wat je had en je wist niet wat er zou komen. Want die mooie verhalen van dat moment, daar komt niet veel van terecht. Het verblijf in het huis is voor mijn man een heel goede les geweest, die ik hem nooit had kun nen geven, als dat huis er niet ge weest was. Als hij nu een keer kwaad is. herstelt hij zich vrij vlug en goed en dat is al bijna een jaar. dus ik krijg toch nog hoop. dat het goed is geweest, dat ik terug ben gegaan. Ja. dit huis is mijn redding geweest, want anders had ik niet geweten, hoe het afgelopen was. maar ik vrees niet best." De stichting „Blijf van m'n lijf" werd in oktober 1974 opgericht. Daar was een tijd van enkele maanden voorbe reiding aan vooraf gegaan. In januari 1974 begonnen zes vrouwen van het JAC in Amsterdam over dit onder werp te praten. Na een maand beslo ten deze vrouwen zich specifiek te gaan bezighouden met het fysiek ge weld van mannen jegens vrouwen: verkrachting, mishandeling, bedrei ging met geweld. „Dat komt niet voor" Toen de groep dit plan voorlegde aan het JAC riep dat onmiddellijk flinke agressie op. voornamelijk bij de mannelijke leden. „Verkrachting, mishandeling, bedreiging, dat komt niet voor" meenden ze „en als het al voorkomt, dat vinden de vrouwen dat meestal prettig". Daarna beslo ten de zes vrouwen het plan zelfstan dig door te voeren. Men vertrok uit het JAC naar het Amsterdamse Vrouwenhuis. In de paasvakantie ging men naar Engeland voor een bezoek aan Chiswick, waar het eerste Engelse opvangtehuis voor ge slagen vrouwen staat. Daar kwam' Veilig tehuis in Amsterdam men nog weer eens tot de conclusie, hoe broodnodig deze vorm van hulp is. Terug in Nederland legde men contacten met het MAI-bureau dat wilde meewerken door zijn telefoon nummer ter beschikking te stellen, met een paar vrouwelijke advocaten, die wilden helpen en met de vertrou wensarts voor kindermishandeling. Ook hij wilde meewerken: hij kende de problemen uit eigen ervaring. Hij dacht, dat in gezinnen waar kinde ren mishandeld worden in negentig procent van de gevallen ook de moe der mishandeld wordt. Eind septem ber kwam het er eindelijk van: men kraakte een huis en plaatste er de enige bezittingen: vier matrassen, twee verroeste bedden en de ver- bandtrommel. Tien dagen lang wordt er gezwoegd: al het sanitair is aan diggelen in het huis, geen elektriciteit, geen water, geen gas, de vloeren vermolmd, ka potte ramen. Na een eerste uitzen ding over het nieuwe huis via de radio komen er meer spullen binnen en tegelijk ook vijftien vrouwen en 25 kinderen. De dekens zijn dan weer op. lakens moeten gehuurd worden, er zijn te weinig bedden, maar de vrouwen die zich komen aanmelden, worden opgenomen. Na drie weken volgt een televisie uitzending, waarna weer veel hulp en spullen worden aangeboden (er ko men trouwens ook vreemde reacties op deze uitzending: twintig weduw naars vragen „of er nog iets voor hen tussen zit"). Alles gaat dan langza merhand z'n gangetje, maar het huis wordt overvol. Het wordt voelbaar dat er geen limiet gesteld wordt aan het aantal vrouwen, dat kan worden opgenomen. Elke vrouw, mits mis handeld of met lichamelijk geweld bedreigd, kan komen. Daardoor ont staan er problemen in verband met de huisvesting (privacy, sanitaire voorzieningen enz.). In januari 1975 verhuist men naar een door de ge meente Amsterdam toegewezen nieuw huis. In dit huis komt er voor het eerst wat meer ruimte voor de bewoonsters en hun kinderen; er komt een echt kin derteam: twee beroepskrachten, aangevuld met vrijwilligers. Ook voor het eerst komt er een man in huis. Hij maakt deel uit van het kinderteam. Men wil de kinderen hiermee laten zien, dat er ook een prettige omgang met een man moge lijk is, zonder dat er geschopt en geslagen wordt. De zomer van 1975 wordt een moei lijke tijd voor het tehuis: er komen minder nieuwe aanmeldingen, waar door er een vaste kern van „oude" vrouwen in het tehuis blijft zitten. Dezen gaan zich een soort van „di- rectrice"-functie aanmatigen: ze wei geren soms dat hoort de leiding pas achteraf vrouwen de toegang tot het huis. omdat ze het wel zo rustig vinden om op zichzelf te blij ven. Verder gaan ze steeds meer kla gen en uiten die klachten ook in verschillende interviews, waardoor de sfeer er niet beter op wordt. Tegenstellingen Er ontstaan tegenstellingen tussen de „oude" bewoonsters en de nieuwe, die tenslotte uitlopen op een uit barsting. Tenslotte wordt een van de „stemmingmaaksters" het huis uit gezet. waarna de andere „directri ces" uit zichzelf volgen. Daarna breekt er weer een tijd van rust en gezelligheid in het huis aan. of, zoals het in het jaarverslag staat „we gaan het nieuwe jaar in met veel vertrou wen. Het is weer gezellig en vaak vol. Het huis draait op rolletjes en het is plezierig om er te werken (en hopen- lijk ook om te wonen)". Tenslotte nog dit: vaak wordt de stichting „Blijf van m'n lijf" verwe ten; dat zij niets voorde mannen van de mishandelde vrouwen doet. Dit is inderdaad zo. Men verklaart dit als volgt: „Wij staan achter de vrouwen, die mishandeld worden. We werken niet met de echtgenoot. We vinden dat dit onze positie onduidelijk zou maken en het vertrouwen, dat de vrouwen in ons hebben, zou bescha men. Dat de echtgenoten (vrienden) van deze vrouwen problemen heb ben, is heel duidelijk. Ze zijn in ieder geval erg agressief. We hebben ge probeerd op een bijeenkomst met andere hulpverleners een adres te vinden voor doorverwijzing van deze mannen. Alleen de mensen van de stichting Korrelatié en één mede werker van het JAC bleken bereid met de mannen te praten." DE- VAN EEN LEZER DE OLi(E)GARCHiE Trkcnlngen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859, Amsterdam. Naam en ndres ann de arMerriJdr vermelden. Voor gepluutstc prenfen is er een boe- kenbon. GOOIT OLiE OP HET VUUR onder redactie van loes smit Behalve al of niet zakelijke me dedelingen van onderwijzers en bestuursleden bereiken ook de er varingen en fantasieën van de leerlingen van de (lagere) Van Heemstraschool in de Amster damse wijk Buitenveldert de schoolkrant „De Zoemer". Die mogen er advertenties in zetten (deze staat er bijvoorbeeld in: „gevraagd: een moppeboekje te gen eetui met 19 stiftenopstel len en tekeningen. Remco Noordzij uit de tweede klas maakt zich kwüad op na- tuurvernielers: „er was er eens een man. een hele stoute man. trouwens er waren er een hele boel. ze rukken planten uit de grond, de mensen noemen ze. stropers, op een dag in de lenten kwam er een stroper te voorschijn. maar een politie zag hem. hij pakte de man. en stopple hem in de gevangenis, en dat is nou pressies wat er met alle stro pers moet gebeuren". Remco's klasgenootje Ronny ont houdt de lezer jammer genoeg de afloop van een triest, maar span nend verhaal: „in amsterdam. stont een huis in brand, de brandweerauto reed er snel naar toe. iedereen vluchtte weg. allen Het ondergronds opererende „dierenbevrijdingsfront" van En geland dat op zijn manier vecht voor dieren die bestemd zijn voor naar zijn mening zinloze, wrede proeven heeft opnieuw toege slagen: uit een kennel, vijf kilo meter van het plaatsje Llandeilo in Wales, lieten actievoerders van de beweging dertien jonge hon den los, die daar wachtten op het moment dat ze in een laborato rium experimenten ten behoeve van de schoonheidsmiddelenin dustrie zouden moeten onder gaan. De dieren zijn niet zomaar losgelaten, maar ondergebracht bij dierenliefhebbers. Een dame belde tenminste later een persbu reau op met de mededeling dat er al goede tehuizen voor de dertien honden waren gevonden. Al een keer of zes eerder is het „dieren bevrijdingsfront" dit jaar tot ac tie overgegaan. Zo hebben de aan hangers eens dieren in het noor den van Engeland bevrijd uit een benarde situatie, een transport- auta vernield die proefdieren naar een laboratorium zou ver voeren en het kantoor van een hoge regeringsadviseur voor die- renbehandeling overhoop gehaald. een dikke oude tante niet. die was ziek. en zij kon niet uit bed." In de derde klas zit Lucas Kruis wijk. die een opstel over dieren in De Zoemer mocht schrijven:On ze konijnen krijgen misschien jongen. En als ze uit het hol zijn gekomen, dan gaan icij er mee spelen. En als ze groot zijn geven we ze ook sla en wortels. Wij krijgen meestal vijf konijnen. Onze moederkonijn is al heel oud. En als ze heel groot zijn geven we ze weg. Maar we houden soms een moederkonijn. Voor als onze moeder dood gaat. Maar ge lukkig leeft ze nog". „Mijn zusje en ik", schrijft vier- deklasscrtje Judith Schulp, „zor gen heel goed voor planten en dieren. Wij vinden het heel jam mer dat wij geen dier hebben. Maar mijn vader zegt tegen mij: op een flat kan geen dier. Mijn moeder vindt hetzelfde Maar als ik groot ben neem ik een hond". Ook Claudia Verschoor, die al in de zesde zit. vertelt over haar konijntjede manier waarop ze aan het diertje kwam. geeft ook haarzelf blijkbaar te denken: „Mijn beste vriend is mijn konijn. Ik heb hem drie weken geleden gevonden in het bos bij Ermelo. Want onze buurman heeft 40 tam me konijnen los gelaten voor als hij met andere mannen op jacht gaat dat hij dan hier en daar een konijntje kan schieten". Tot slot Marcel de Wijs. die in dc vierde klas vast en zeker een les over pyramides heeft meege maakt. Hij tekent tenminste dc pyramide van Gizeh en vertelt daarover: ..Hij werd ontdekt bij het wegen graven. Ze klopten op alle muren, omdat er geen deur kon zijn. En jawel hoor voelden zij een deur. Er was een lange gang en er waren veel zij gangen. Soms liepen ze verkeerd, maar toen eindelijk liepen ze goed cn toen kwamen ze in een soort kel der. Daar stond een sarcofaag (kist). Ze deden hem open en daar lag een Mummie (gebalzemd mens). Nu kun je hem bezich tigen!" buffel Het Wereldnatuurfonds heeft de regering van Thailand gevraagd zo gauw mogelijk maatregelen te nemen om de kouprey een wil de buffelsoort die bij ons meestal Cambodjabuffel genoemd wordt voor uitsterven te behoeden. Het dier, de zeldzaamste onder de wilde buffels, is pas in 1937 ont dekt. Behalve in Thailand komen er ook nog enkele exemplaren voor in Cambodja, Laos en Viet nam, maar alleen in Thailand zou de soort volgens het Wereldna tuurfonds nog te redden zijn. gedekt Het leven van de Britse koningin Elizabeth is al vaker flink verze kerd. maar nog nooit zo hoog als deze keer: een aantal bedrijven dat al druk bezig is met het ma ken van aardige souvenirs voor volgend jaar. als koningin Eliza beth haar zilveren ambtsjubi leum viert, heeft haar leven voor zo'n vier en een kwart miljoen gulden verzekerd. Want stel, rede neren ze, dat de koningin zou ko men te overlijden, dan worden de feestelijkheden afgelast en zitten wij met onze onverkoopbare sou venirs. Mocht zoiets gebeuren, dan hebben we tenminste een deel van de schade gedekt. Hun koningin zal zich met deze wetenschap wel erg op het feest verheugen. soldatenfoto Dezer dagen is dit portret van de vroegere Amerikaanse president Woodrow Wilson weer eens in een Amerikaans tijdschrijft afgedrukt. Het portret werd bijna zestig jaar geleden gemaakt door één foto graaf en éénentwintigduizend Amerikaanse soldaten. Op aanwij zingen van die fotograaf, die op een éénentwintig meter hoge toren op een militaire basis in de staat Ohio stond, stelden die soldaten zich in 1918 zo op dat dc compositie aardig op het hootd (in het heel groot dan) van president Wilson leek. Zodra de fotograaf zijn werk had gedaan, was het protret veranderd in een vormloze wirwar van mensen, maar de foto is bewaard gebleven. Jammer voor al diegenen die er voor ..poseerden", is dat Jack. Pete en John nooit meer terug hebben kunnen vinden of ze nou in het kapsel, in de scheiding, op het boordje of in het neusgat van de vroegere president gestaan hebben. weerrapporten Maandagavond tussen half tien en tien uur is in het noordoosten plaatselijk de eerste sneeuw van het nasei zoen gevallen. Er kwam een rapportje uit de stad Gronin gen binnen. In de nacht daar opvolgend kwamen andere oorden aan de beurt, waaron der Texel. In Gorredijk ga ven zeer dikke plakkerige sneeuwvlokken de natuur gistermorgen rond kwart voor tien plots een winters aanzien. De arctische lucht, die aangewarmd boven de Noordzee Nederland be reikte, heeft tijdens de ophel deringen in de afgelopen nacht zijn ware temperatuur- aard kunnen vertonen. Het kan dan hier en daar tot een graad of twee vorst zijn geko men onder een rug van hoge re druk naderend van de Brit se eilanden. Ook zal dit sys teem de buien wat hebben uitgedund. Het blijft allemaal veel te on rustig voor een schaatswinter van betekenis. Zo is er op merkelijk snel een reactie ge volgd van de zijde der Atlan tische Oceaan. Een depressie bij IJsland, in het stuk van gisteravond al vermeld, heeft het gat in de hogedrukmuur bij de Faröer in Schotland ontdekt en buitte vandaag die ontdekking verder uit. Een golfstoring trekt nog wat verder uitdiepend snel in de richting van Jutland of noordwest-Duitsland. Als ge volg daarvan zullen we van daag de bewolking zien toe nemen en volgt er neerslag voornamelijk als regen. Don derdag en vrijdag zullen wij dan liggen in zachtere stro mingen uit zuidwest tot west, af en toe kan er regen vallen en als het zo uitkomt zingt de zon ook weer een deuntje meer. Een rug van hoge driik boven Frnakrijk kan deze zonnige plekken bevorderen. In Schotland is de wind gis termiddag bij dalende baro meters al terug gegaan naar zuidwest, de Faröer meldden matige regenval, schepen verder westwaarts op de oce aan rapporteerden over uit gebreide zeegebieden luchtdrukdalingen van twee tot vijf millibar in drie uur. Oók in dc hogere niveaus de den zich onmiskenbare voor boden van een „warmteoffen- sief" voor. Boven de wateren ten westen van Ierland ver oorzaakten zachtere westelij ke stromingen, die op de kou de noordnoordwestelijke cir culatie inliep, heftige bran dingsverschijnselen. tot ui ting komend in turbulentie waarmee sterke luchtwoelin- gen worden bedoeld. Ze wer den gerapporteerd door straalvliegtuigen op de route Europa-Amerika, op hoogte tussen tien en elf kilometer. Op het eilandje Jan Mayen, tussen Groenland en noord- Noorwegen, vond gisteren de hele dag nog een krachtig transport van poollucht plaats maar de temperatuur is daar sinds zondag en maandag niet verder ge daald: minus negen graden midden op de dag Om een idee te krijgen van het tempo waarmee de arctische lucht over de Shetlands heenblaast hier nog even de gistermid dag gepeilde snelheden bo ven deze eilandengroep: op 5000 meter was die 115 km per uur, op 7000 meter: 130 Dr Dili Doelen Belde Eindhoven Den Helder Rtd km, op 9000 meter: 172 km en op ruim 10.000 meter. 180 km per uur, veelal uit noordwest tot noordnoordwest. Dat het erg hard ging met die wind hoog boven onze hoofden was gisteren ook te zien aan de grote snelheid waarmee de cirruswolken en vliegtuigspo ren overtrokken (en snel ver vaagden). Hoewel de depres sie waarin hierboven sprake was uitdiept lijkt de kans dat die op een complete stormde- pressie gaat uitgroeien klein. HOOGWATER donderdag 25 november; Vllssingen 4.06- 16.29; Haringvlietsluizen 4 23-16.41. Rotterdam 6 12- 18.36: Scheveningen 5.20- 17.37; IJmuiden 5.57-18.14; Den Helder 10.01-22.35; Har- lingen 0 00-12.17; Delfzijl 1.59-14.32. Athene Barcelona Bordeaux Brunei Frankfort Genève Hclalnkl Innxbruck Kopenhagen Loraino Londen Luxemburg Madrid Mnl.it.» Zurich Cnublanca IxtantxK-l

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5