Uitbreiding in fasen
an splijtstoffabriek
KLM: sterke troeven tegenover Russen
,Meer wijkverpleegkundigen'
Gun Israel
zijnVeluwe
Wiesenthal
logelijke uitweg voor kabinet:
kermist meisje
ïrd vermoord
Menselijk falen
is oorzaak van
gat in olieput
Voorstel verhoging
kiesdrempel Tweede
Kamer verworpen
Bouwproduktie
iets toegenomen
7mwT7r
1963 De Japanse StempelmakerTakoOnano
ontdekt de viltstift (die in '62 in Amerika
al was uitgevonden).
Onderhandelingen met Aeroflot beginnen vandaag in Moskou
Protestanten tegen mogelijke
subsidie Palestina Comité
Afspraken
genegeerd,
tarieven
ontdoken
Royal Nederland
iensdag 17 november 1976
binnenland
trouw/kwartet 3
;wartï
in onze parlementsredactie
lEN HAAG Het kabinet zoekt naar mogelijkheden om voorlopig nog geen beslissing te nemen
ver een drastische vergroting van de produktiecapaciteit van de fabriek voor uranium-verrijking
Almelo. Men onderzoekt de mogelijkheid om nu slechts te beslissen over een geringe uitbreiding
iTu ookan de caPaciteit> om dan later steeds in fasen weer opnieuw te besluiten over uitbreidingen.
bêtaeff 1 wordt gezien ais een uitweg uit PPR wordt gepleit voor uitstel van
dan k impasse, waarin het kabinet na de beslissing tot de volgende kabi-
netsperiode. Dat valt evenwel bij an
dere politieke groeperingen weer
slecht.
AR-Kamerlld Van Houwellngen, die
overigens ook maar schoorvoetend
akkoord zal gaan met de fabrieks-
uitbreiding, meent dat met uitstel in
feite toch een beslissing genomen
wordt, namelijk dat West-Dultsland
op eigen bodem een uranium-
verrijkingsfabriek gaat bouwen. Dat
heeft dat land aangekondigd voor
het geval er in Nederland geen
uitbreiding zal plaatsvinden.
impasse, wjuiiw wei, naii
telli ee weken beraad over de voors en
Vo? eens van het ultra-centrifuge-
ruioifM oject is geraakt. De moeilijkheden
n de nn n ontstaan 1060 de PPR-ministers
•zameni het kablnet dwars gingen liggen,
indirect met opstappen dreigden,
men Bi willen om principiële redenen
wil uiti en medewerking geven aan dras-
j che verbreiding van kernenergie,
"J dus ook niet aan de ultra-
5™° ntrifuge-fabriek. die brandstof
»r kerncentrales levert,
ïweest.
rlidag bespreekt het kabinet de
otwiH 3k oP^enw- en ook de gedachte
£~lc n in fasen over de uitbreiding van
fabriek te beslissen,
c als me
:ij die! ,t kabinet staat nu in feite voor
te beslissingen. Ten eerste moet
u« 01,661 worden besloten om de ea
rn -{ citeit beperkt uit te breiden
;n njtjt noemd is 200 ton extra per jaar
t m! 1 'n de tweede Plaats wordt meteen
tuuriijk n besnssing gevraagd over een te
nHUM trelken eindcapaciteit van 2000
0 Diaai in. De eerste beslissing wil men wel
men, de tweede zou men nu voor-
dMe wUlen ultstellen.
impelI tussenoplossing lijkt overigens
eriano ,j PPR weer slecht te vallen.
Hcl amerlid Jansen zegt, dat ook bij
:mme» en beslissing voor een beperkte
h»L «^raiding men rnedeverantwoorde-
bben. fcheid voor een beslissing draagt,
dat de hoeveelheid er eigenlijk
erg veel toe doet. Binnen de
•ELDOORN De twintigjarige
Ineke Gerritsen uit Apeldoorn, die
Bnds 17 september werd vermist,
ilijkt te zijn vermoord. Gisteren-
liddag is haar lichaam, gehuld in
lekens, opgegraven nabij een via-
ract over de in aanleg zijnde auto-
nelweg Apeldoorn-Zwolle nabij
fattem. In verband met deze zaak
jijn de afgelopen dagen twee Apel-
oornse echtparen gearresteerd,
laar van het viertal heeft nog nle-
land een bekentenis afgelegd, ter-
Ijl de door hen afgelegde verklarin-
i nogal tegenstrijdig zijn. Ten
flien van de omstandigheden,
•onder het meisje is gedood,
ie de recherche gisteravond laat
«(volkomen in het duister.
PPR-problemen"
Binnen het kabinet heeft de grote
meerderheid geen grote moeite met
het uitbreidingsplan. Dat geldt ook
voor het grootste deel van de Twee
de Kamer, waar men In de meeste
fracties overigens nog geen definitie
ve standpunten heeft ingenomen. In
PvdA-kringen noemt men de zaak
„een PPR-probleem".
Overigens, door alle principiële pro
blemen speelt ook nog een financiële
problematiek. De verdere Neder
landse deelname zal via een soort
staatsbedrijf moeten plaatsvinden,
omdat bedrijven als Philips het
hebben laten afweten. Met de totale
uitbreiding zou een Nederlandse in
vestering van 700 miljoen gulden ge
moeid zijn, hetgeen in andere secto
ren beperkingen zal opleveren. Deze
problemen lijken echter voor nie
mand onoverkomelijk.
(ADVERTENTIE)
,-v
,1««"
VP<
,oO«V'\ /V
AC*
Twee leden van de landelijke Actiegroep Wijkverpleegkundigen hebben gisteren de voorzitter van de vaste Kamercom
missie voor volksgezondheid mevrouw Haas-Berger (PvdA) een pakket met eisen overhandigd. De eisen hebben onder
meer betrekking op het intrekken van de bezuiniging van 6,8 miljoen gulden op de begroting en uitbreiding van het
aantal wijkverpleegkundigen. Naast mevrouw Haas-Berger het Kamerlid Dolf Coppcs (PPR) en daarnaast het
KVP-Kamcrlid mevrouw Cornelissen.
CDA wil eerste lijnshulp versterken
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De CDA-fracties in de Tweede Kamer willen uitbreiding van het aantal
wijkverpleegkundigen en ziekenverzorgsters. ARP, CHU en KVP vinden die uitbreiding noodzake
lijk voor de versterking van de zogenaamde eerste lijnshulp (gezinszorg, wijk- en gezondheidscen
tra en dergelijke). Daartoe behoren ook de kruisverenigingen, die naar de mening van de
CDA-partijen en de WD financieel te zeer gekortwiekt worden door staatssecretaris Hendriks
(volksgezondheid).
ADVERTENTIE
i: L. J Gt
<toez.)
te Wi
;rv. out
vanen
le te
aarn.
inds I
kerk
Proces verbaal NAM
Van een verslaggever
SCHOONEBEEK De Inspectie
van het mijnwezen heeft gisteren
proces-verbaal opgemaakt tegen de
Nederlandse Aardolie Maatschappij
(NAM). Vast ls komen te staan dat
de spuitende olieput, die vorige
week kon worden afgedicht, inder
daad veroorzaakt is door menselijk
falen, zo heeft een woordvoerder van
de NAM meegedeeld.
De NAM heeft in het boorgat een
cementprop aangebracht en de put,
die als verloren moet worden be
schouwd, met cement verder afge
dicht
Naast een schade aan derden van
vijf miljoen gulden levert het verlies
van de put de NAM een extra be
drijfsschade op van anderhalf tot
twee miljoen gulden.
UTRECHT De vakbonden en de
directie van Eurochoc, het enige
produktiebedrijf van Kwatta, zijn
het eens geworden over een verhui
zing van de onderneming van Breda
naar Etten-Leur. Daar zal de pro-
duktle worden voortgezet onder de
naam Pieter Nieuwerkerk en Zn.
Het liberale Kamerlid mevrouw Ve
der-Smit diende gisteren, een motie
in, waarmee zij wil bereiken, dat de
financiële basis van de kruisvereni
gingen versterkt wordt, met behulp
van een financieringswet. Mevrouw
Cornelissen (KVP, ook sprekend na
mens AR en CHU) noemde het ont
breken van zo'n wet „de voor
naamste bron van moeilijkheden
Zij vond. dat Hendriks' woorden
over het grote belang van kruisver
enigingen niet strookten met zijn
daden, namelijk het beperken van
de subsidies.
PvdA-woordvoerder Drenth meen
de. dat de kruisorganisaties nog
steeds geen duidelijk inzicht hebben
geboden in hun financiële proble
men. Ook keerde hij zich tegen de
„absolute vrijheid, die de organisa
ties opeisen voor hun rechtsvorm en
werkwijze". Drenth bepleitte ruime
financiële armslag voor wijkge
zondheidscentra. waarin hij meer
vertrouwen bleek te hebben dan
CDA en VVD.
VVD en PvdA oordeelden, dat er
nogal wat heeft ontbroken aan het
beleid van staatssecretaris
Hendriks. „Goede voornemens,
een of onvoldoende uitwerking
luidde de mening van de socialist
Drenth. In soortgelijke bewoordin
gen liet de WD zich uit. De CDA-
partijen daarentegen spraken hun
waardering uit over het beleid van
Hendriks.
Traag
VVD en PvdA. vonden, dat
Hendriks veel te traag is geweest bij
het instellen van bevolkingsonder
zoeken. Andere grieven van de
PvdA betroffen het uitblijven van
een volksverzekering tegen ziekte
kosten (die is op het departement
blijven steken in moeilijkheden van
technische aard, die tijdig opgelost
hadden kunnen worden), het ontbre
ken van een goede kwaliteitscontro
le op medische verrichtingen, vooral
in ziekenhuizen en het gemis aan
maatregelen tegen de driehonderd
tandartsen, die „gestudeerd hebben
op kosten van de gemeenschap,
doch nu ziekenfondsleden uitsluiten
van tandheelkundige hulp." De
VVD noemde Hendriks beleid op het
gebied van de open hart-chirurgie
„onbevredigend".
De heer Tilanus. (CHU, ook spre
kend namens AR en KVP) hield een
pleidooi voor een geheel nieuwe
artsenopleiding. In die ge-
zondheidskunde staat niet het zie
kenhuis. maar de samenleving
centraal. Die opleiding, na het me
disch doctoraal examen, moet stu
dieonderwerpen omvatten als ge
zondheidseconomie. management.
ADVERTENTIEI
Het geschreven woord zet zich voort. Veenman Tekst Schrijfautomaten.
planning en epidemologie. Tilanus
vond dat de tandheelkundige er in
Hendriks begroting maar bekaaid is
afgekomen. Hij vroeg de staatsse
cretaris een plan te maken, waar
mee de tandheelkundige zorg in ons
land op peil gebracht kan worden.
DEN HAAG Het voorstel van de
KVP-ers Andriessen en Van der
Sanden tot verhoging van de
kiesdrempel voor de Tweede Kamer
is gisteren met grote meerderheid
van stemmen verworpen. Ervoor
stemden alleen de KVP zelf. vier
Kamerleden van DS'70 en slechts
zes kamerleden van de PvdA.
Weliswaar stond reeds vóór de be
handeling van het wetsontwerp
vast, dat het bij lange na geen meer
derheid zou halen, maar dat het
aantal voorstemmers zó klein was.
werd niet verwacht, omdat het aan
tal voorstanders in de PvdA-
fractie groter geacht werd. Tot de
zes voorstemmers in die fractie be
hoorde onder anderen Kamervoor
zitter Vondeling.
DEN HAAG In de eerste drie
kwartalen van dit jaar is de
bouwproduktie 1 procent groter ge
weest dan in dezelfde periode van
1975.
Vervolg van pagina 1
digd door wijlen mr L. G. Korten-
horst, die toen Kamervoorzitter
was. werd slechts bewezen geacht
dat Menten als tolk voor de SD
gens de rijksrecherche in Amster
dam. die koortsachtig bezig is met
de opsporing van Menten, ligt het
ook niet in de bedoeling dr Wie
senthal in te schakelen: „Hij kan
ons ook niet helpen. Als Menten
vanavond uit het vliegtuig stapt in
Zuid-Amerika. weten we dat morgen
hier ook", aldus de rijksrecherche.
Maar dat betekent nog niet. dat hij
dan ook gearresteerd kan worden.
Antwoord van de rijksrecherche
„Inderdaad, dat wordt wel moei
lijk".
Denkt u dat hij Europa heeft ver
laten?
Antwoord: „Daar kunnen we niets
over zeggen".
(Duitse geheime dienst) was opge
treden.
Verwijt dr Wiesenthal de Neder
landse justitie dal Menten kennelijk
zo gemakkelijk heeft kunnen ver
dwijnen?
Antwoord: „Ik verwijt de Neder
landse Justitie niets, ik bied wel
mijn hulp aan bij de opsporing van
Menten. Ik beschik in Zuid-Amerika
over voldoende relaties, die van be
lang kunnen zijn"
Hebt u al een verzoek om hulp ge
kregen?
Antwoord: „Nee. ik heb tot nu toe
zo'n verzoek niet ontvangen" Vol-
Het ministerie van justitie ontkent
dat de directe schuld voor de ver
dwijning in Den Haag ligt „Natuur
lijk is minister Van Agt wel politiek
verantwoordelijk voor wat het open
baar ministerie in Amsterdam doet
of laat, maar de directe uitvoering
van het beleid in de zaak-Menten
berustte volkomen bij de Amster
damse justitie". aldus een
woordvoerder. „Daar. in Amster
dam. ligt ook de verantwoordelijk
heid voor de politiebewaking van
het huis van Menten".
Inmiddels hebben gisteren de oor
logsslachtoffers in het Centrum'45
in Oegstgeest een protesttelegram
gestuurd aan Tweede-
Kamervoorzitter Vondeling, waarin
zij zeggen met verontwaardiging
kennis te hebben genomen van de
ontsnapping van Menten
Het hoofdbestuur van de zionis
tische organisatie Brith Cherut Hat-
zohar Nederland, waarvan de jour
nalist Hans Knoop die de zaak-
Menten aan het rollen bracht, deel
uitmaakt heeft het aftreden van mi
nister Van Agt geëist. Deze organi
satie. die de zogeheten Groot-Israël-
gedachte aanhangt, protesteert in
een telegram aan het ministerie van
justitie „tegen het laten ontsnappen
van de oorlogsmisdadiger Menten."
„Een minister, die zijn politieke car
rière op het spel zet vanwege de
moord op het ongeboren leven,
maar geen passende maatregelen
neemt tegen moord op onschuldige
mensen kan in een rechtsstaat niet
langer functioneren", aldus het tele
gram.
Voorzitter drs J. J. Meijers van de
Nederlandse Zionistenbond liet
hierop weten dat het bestuur van
deze bond zich distantieert van de
inhoud van het telegram van de
Brith Cherut Hatzohar. „Ons be
stuur wijst erop dat deze organisatie
slechts een gering percentage leden
(70 van de 1800 leden tellende Zio
nistenbond) omvat van onze groep",
aldus drs Meijers. „Deze uitspraken
komen dan ook uitsluitend voor re
kening van de Brith Cherut Hatzo
har en niet voor rekening van de
Zionistenbond. De bond heeft zelf
nog geen commentaar omdat het
bestuur nog geen overleg hierover
heeft gepleegd
1Q7A Lia Mwlenboom van Advokatenkantoor
Hassolt De Kleen ontdekt de extra
kwaliteiten van de Veenman Tekst
§chrijfautomaat.
Voor meer informatie over al onze schrijfautomaten: even bellen naar Veenman Tekst, tel. 010 -13 49 80.
raad)
come
lienst'
i. In
en mft
rentit
DEN HAAG De werkgroep Israël,
de joodse kerkgenootschappen en
de Nederlandse Zionistenbond heb
ben bij minister Pronk geprotes
teerd tegen de mogelijke subsidi
ering van het Nederlandse Palestina
Comité. De „Nationale commissie
voorlichting en bewustwording ont
wikkelingssamenwerking" beschik
te vorige week gunstig over een sub
sidie-aanvraag van het Palestina
Comité voor het aanstellen van een
full-time medewerker De
werkgroep, de kerkgenootschappen
en de zionistenbond vragen de mi
nister als uiteindelijk verantwoorde
lijk bewindsman het advies van de
commissie niet uit te voeren
stichting voor politieke bewustwor
ding en het oud-strijderslegioen
hebben het subsidie-voorstel van de
hand gewezen.
De subsidie is ook afgewezen door
de VVD'er Waalkens, Tweede-
Kamerlid, die er in vragen aan mi
nister Van der Stoel op wijst dat de
doelstellingen van het Palestina Co
mité gericht zijn op liquidatie van
de staat Israël. Door subsidiëring
zou de regering medeplichtig wor
den aan pogingen deze liquidatie te
bevorderen
ADVERTENTIE
was
chten
nstert
im Z.
AMSTERDAM De onderhandelingen over het conflict tussen de KLM en de
Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot, die vandaag in Moskou beginnen,
lam f 2u^en dat staat nu al vast van Nederlandse kant hard worden gevoerd. De
ornie5J Rijksluchtvaartdienst (RLD), die ons land vertegenwoordigt, heeft troeven in
handen waartegen de Russen moeilijk lijken te kunnen opbieden.
In het kort komen deze erop
neer, dat wanneer de Russen
bundM'ch niet gaan houden aan de
'n 1958 gesloten overeen
komst, zij per 1 december
niet meer op Amsterdam zul-
*n mogen vliegen en hun bo
vendien het recht wordt ont
zegd over ons land te vliegen
naar andere bestemmingen.
Joals Parijs. Londen en
ftoord-Amerika. Vooral dat
laatste zal voor Aeroflot een
k'ap kunnen zijn omdat zij
Jonder de Nederlandse
luchtwegen aanzienlijk zal
moeten omvliegen om die
verdere bestemmingen te be
token. Van Moskou uit ge-
l. n\f
°b -J Jen ligt ons land zo gunstig.
Oat de Russen niet minder
Jan tachtig maal per week
Nederlandse luchtruim
ie moeten gebruiken
Kern van het conflict is. dat
fle Russen de in 1958 ge-
,J ?a?kte afspraken vrijwel ge-
"eei negeren In die akkoor
den was vastgelegd, dat pas
sagiers op de lijn Amster
dam-Moskou (en terug) vrije
keuze hebben tussen KLM en
Aeroflot. In Amsterdam zou
voor de kaart-verkoop KLM
als generaal agent optreden
voor Aeroflot en in Moskou
Aeroflot voor de KLM.
Daarbij was nadrukkelijk
vastgelegd, dat wanneer in
Moskou een passagier de
voorkeur zou geven aan een
KLM-vlucht deze ook op een
toestel van deze maatschap
pij zou worden geboekt. Om
gekeerd moest dat ook. Aan
die afspraak heeft Aeroflot
zich. volgens de RLD. niet
gehouden. Er zijn gevallen
bekend, waarin (ook Neder
landse) passagiers aan de Ae-
roflotbalie in Moskou te ho
ren kregen, dat zij wel met
Aeroflot móesten vliegen om
dat het KLM-toestel was vol
geboekt. Meestal bleek dat
later niet juist te zijn, sterker,
het KLM-toestel had soms
niet meer dan een tien pro
centsbezetting.
Inkomstenderving
Voor de KLM betekende dat
een vrij forse inkomstender
ving. Dat blijkt niet alleen uit
de verhouding tussen de be
zette stoelen (van de 12.000
passagiers vervoerde Aero
flot er het afgelopen jaar
9.000 tegen de KLM maar
3.000), maar vooral ook uit de
opbrengsten. In die sector la
gen de verhoudingen met een
op negen nog veel onvoorde
liger voor ue klm. urtc cij
fers. maken duidelijk, dat de
Russen zich naast negering
van de afspraken, ook schul
dig maken aan tariefontdui
king. De RLD zegt daarvoor
ook bewijzen in handen te
hebben. In sommige gevallen
zouden door Aeroflot zelfs
tickets worden aangeboden
tegen de helft van de over
eengekomen prijs. Passa
giers op Schiphol zouden dan
een in Moskou uitgeschreven
retourbiljet betalen en op
vertoon daarvan in Rusland
een royale terugbetaling ont
vangen. Aan dit soort prak
tijken maken de Russen zich
trouwens meer schuldig, met
name op de lijnen naar het
Verre Oosten. Wie met Aero
flot via Moskou naar Tokio of
Aziatische bestemmingen
vliegt, is tenminste honder
den. maar veelal duizenden
guldens voordeliger uit dan
met Westeuropese lijnmaat-
schappljen. Aeroflot kan dit
doen omdat zij geen lid is van
de IATA, het overkoepelend
tariefsbepalend lichaam van
de westerse maatschappijen.
Verscheidende Nederlandse
toeroperators maken van dat
aanbod dankbaar gebruik,
daarbij het ongerief dat de
passagier bij het overkappen
in Moskou een dag lang in
zijn hotelkamer wordt opge
sloten, voor lief nemend.
Deviezen
Dat alles zal de Nederlandse
delegatie onder leiding van
drs R. J. Zwanenburg,
plaatsvervangend directeur-
generaal van de RLD. zeker
duidelijk op tafel brengen In
de wetenschap dat haar posi-.
tie sterk is. De KLM zal geen
moeite hebben de door Rus
sische manipulaties verlies
gevende Moskoulijn te sta
ken. De Russen hebben dat
wèl omdat ze dat deviezen
kost.
Maar veel belangrijker nog
voor hen is het recht te be
houden over Nederland te
mogen vliegen. Nederland zal
niet nalaten deze troef uit te
spelen voor het verkrijgen
van een directe KLM-lijn via
Moskou over Siberië naar To
kio (vier uur korter dan de
Poolroute). In principe heeft
de KLM daarvoor al een jaar
of vier toestemming, maar de
opgelegde beperkingen wa
ren zodanig, dat de maat
schappij deze diensten twee
jaar geleden heeft gestaakt.
Aanvankelijk was de KLM
verplicht vanaf Moskou met
gehuurde Russische toestel
len te vliegen. Dat werd een
zo dure zaak. dat de lijn com
mercieel niet aantrekkelijk
meer was. Uiteindelijk ston
den de Russen Nederland toe
ook het traject Moskou-
Tokio met KLM materiaal te
vliegen, maar dan alleen met
de DC 8 Ook dat was echter
voor de KLM niet aantrekke
lijk omdat dit toestel tussen
Moskou en Tokio een tus
senstop zou moeten maken,
waardoor de tijdwinst geheel
verloren zou raken.
Met jumbo's
Wens van de KLM is nog
steeds Amsterdam-Tokio via
Siberië met Jumbo's te vlie
gen. Maar daar willen de Rus
sen tot nu toe niet aan. om
dat Aeroflot zelf niet over de
ze toestellen beschikt en de
KLM dus op deze route al bij
voorbaat in het voordeel zou
zijn.
Wellicht dat bij de komende
onderhandelingen de Russen
ook op dit punt concessies
kunnen worden afgedwon
gen. Nederland lijkt daar
goede kaarten voor in han
den te hebben.
Volgens de werkgroep Israël is „het
duidelijk dat door steun aan de
haatcampagne van het Palestina
Comité de regering niet alleen zou
meewerken aan het ondermijnen
van het zelfbeschikkingsrecht van
het joodse volk. maar ook het stre
ven naar een rechtvaardige oplos
sing van het Midden-Oosten conflict
i zou ondermijnen".
De drie kerkgenootschappen en de
Zionistenbond stellen in hun brief
dat een bijdrage van de Nederlandse
overheid aan het Palestina Comité
indirecte steun betekent aan het
streven Israël te vernietigen. Ook de
AnvcniENhf
Pfaal daarom tijdig mei uw verzekeringsadviseur
Bijvoorbeeld over een caravanverzekering van
verzekering maatschappi nv
uw schild
legen schade
docHe* van Royal insurance Co LM
i van da 91 ooislsn te« *cw
