I
Het buitenland drong ons burgeroorlog op
Uit de kerkbladen
Verontrusten roepen op tot
vorming van noodgemeenten
Vandaag
Jozef ondersteboven
van zwangerschap
V
ki
0
Evangelische kerk
en de werkloosheid
Doopsgezinde
vragen over
ethisch reveil
Ge
01
VOORBIJGANGERS
Bisschop Gregoire Haddad over Libanon:
DINSDAG 16 NOVEMBER 1976
KERK
TROUW/KWARTET 2
JINSC
De tekening: Jozef is ondersteboven als hij hoort dat Maria
zwanger is. Een plaatje uit de dia-serie „De geboorte", een dia,
geproduceerd door TIME, Nigeria.
LAGOS De raad van kerken en de bisschoppenconferentie van Nigeria
hebben samen een instituut opgebouwd voor de morele en religieuze opvoe
ding. Het instituut, TIME genaamd, geeft onder meer dia-series uit, gewijd aan
christelijke en islamitische theologische onderwerpen. De series kunnen
gebruikt worden voor bijbelstudies en voor begeleiding van gesprekken met
moslims. De series over de bijbel plaatsen de bijbelse geschiedenis in
Afrikaanse context. TIME heeft onlangs een subsidie ontvangen van het fonds
van de Wereldraad van kerken voor theologisch onderwijs.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
BI) publlkatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Werkloosheid (3)
Eren een reactie op het stukje van
mejuffrouw O. 8chotanus over de
werkloosheid in het onderwijs uit
Trouw van dinsdag 9 november.
Moeten onderwijskrachten zich
schamen omdat zij werkloos zijn en
volgens u niet voldoende sollicite
ren? Zo Is het bij mij overgekomen!
Onze adressen:
AMSTERDAM
Postbus 059.
Wibautstraal 131
Tel 020-913456
Tele* 13006
ROTTERDAM/OORDRECHT
Poslbus 948
Westblaak 9. Rotterdam
Tel 010-115500
DEN HAAG/LEIDEN
Poslbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Poslbus 3.
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030
VELP Naar aanleiding van de afwijzende houding van de gereformeerde synode met betrekking
tot het stichten van noodgemeenten, heeft het hoofdbestuur van „Schrift en getuigenis" (de
vereniging van verontrusten in de gereformeerde kerken) een uitspraak gedaan, waarin het de
kerkleden opwekt tot verzet tegen de synodale koers en tot oprichting van noodgemeenten.
Het hoofdbestuur voegt hieraan toe,
dat het noodgemeenten als tijdelijke
noodoplossingen beschouwt en als
een middel om te komen tot de een
heid, waarom Christus gebeden
heeft. „Daarom zijn wij reeds intens
bezig met het leggen van contacten
met Schriftgetrouwe kerken en
Schriftgetrouwe groepen ln kerken".
Uit de oproep van „Schrift en getui
genis" citeren we: „Daar onze synode
dienaren des Woords en zelfs oplei
ders van onze toekomstige dienaren
des Woords, die fundamentele waar
heden van het belijden van onze
kerken loochenen, in hun ambt
handhaaft, werkt zij, zij het onbe
doeld en indirect, mee aan de ver
breiding van fundamentele dwalin
gen in onze kerken. Zolang onze sy
node dit blijft doen, mist zij elk in
geweten bindend gezag, omdat im
mers, volgens het bijbelse en refor
matorische beginsel, de ambtsdra
gers hun gezag enkel ontlenen aan
hun getrouwheid aan het Woord
Gods. Wanneer echter ambtsdra
gers, zij het ook onbedoeld en Indi
rect, de verbreiding van de dwaling,
bevorderen, moeten wij hen
weerstaan, daar de Heere ons im
mers in Zijn Woord verkondigt, dat
wij meer aan God dan aan mensen
moeten gehoorzamen (Hand.4:19).
Wij roepen daarom ieder lid van onze
gereformeerde kerken met kracht op
om op grond van hun ambt als gelo
vige zich te verzetten tegen dè huidi
ge koers van onze synode en om over
te gaan tot oprichting van nieuwe en
uitbreiding van bestaande noodge
meenten, daar de noodgemeenten in
de huidige situatie van onze kerken
het meest geëigende middel zijn om
het oprukken van de dwaling in onze
kerken een krachtdadig halt toe te
roepen."
BRUNSWIJK De synode van de
evangelische kerk in West-
Duitsland heeft uit zorg voor de
werklozen aan de anderen gevraagd
geen overuren meer te maken, in
dien daardoor meer werkgelegen
heid voor werklozen zou ontstaan.
De synode zag er van af, het ver
schijnsel van de werkloosheid te on
derzoeken. „Onze kerk kan in deze
situatie slechts wijzen op die
omstandigheden, die de grondwaar
den solidariteit en menselijke waar
digheid betreffen". De kerk moet, zo
stelde de synode vast, er vooral toe
bijdragen dat de werkloosheid niet
opgevat wordt als een smet voor de
getroffene, waar de buitenwereld
zonder belangstelling aan voorbij
zou gaan. „Onze gemeenteleden
moeten geven waar de werklozen
dringend behoefte aan hebben: be
reidheid tot gesprek, geen vooringe
nomenheid, maar begrip en ge
meenschap".
Weet u eigenlijk wel dat elke school
die een advertentie plaatst, daarop
vaak meer dan honderd reacties
krijgt? Er lopen vele onder
wijskrachten rond, die maar al te
graag een baan willen hebben, stad
en land af solliciteren, maar overal
nul op het request krijgen. Dacht u
nu werkelijk dat zij ln deze tijd van
grote werkloosheid ln het onderwijs
blijven wachten op een baan binnen
de 40 km van hun woonplaata? Ja, er
zijn volgens u banen te over! Hoe
verklaart u het dan dat ik en vele
anderen pas na over de honderd
sollicitatiebrieven te hebben ge
schreven, een baan krijgen die soms
200 tot 300 kilometer van hun
woonplaats vandaan is? Wilt u nog
beweren dat werkloze onder
wijskrachten broodnodig harder
aangepakt moeten worden? Alsof zij
voor hun plezier werkloos zijn! Niet
zij hebben een hardere aanpak no
dig, maar het hele probleem van de
werkloosheid binnen het beroep
waarvoor zij hebben gekozen!
Hengelo (Ov.) M. A. Honnef
Milieu-belasting
Milieu-belasting is gewoon belache
lijk. Watervervuiling komt van de
fabrieken en de schepen, het lijkt
Rusland wel wat ideeën betreft Bin
nenkort moet men ook belasting be
talen voor ademhaling, als Je een
vuile adem hebt Dit kabinet doet
niets anders dan de mensen uit
benen. Eenparig moest de gehele
bevolking weigeren deze belasting
te betalen.
Den Haag C. de Munnik
Het Algemeen Doopsgezind
Weekblad vreest, dat Van Agt's
„ethisch reveil" door velen opgevat
zal worden als een „teruggevoerd
worden naar de veilige regels en
regeltjes van vroeger, toen het gezag
nog aanvaard kon worden zonder
zich te hoeven verantwoorden". Het
blad vervolgt:
Voor Christenen zou de vrijheid een
prachtige kans moeten zijn een
uitdaging om het goede te doen zon
der dat er door (on)geschreven re
gels om gevraagd wordt. Voor ons
ligt het ethisch handelen besloten in
het begrip „navolging". In de navol
ging gaat het er niet om Jezus na te
bootsen, veeleer om te leven vanuit
dezelfde instellingen die ook ln Hem
was (Filippenzen 2:5) en die Hem
nog al eens in conflict bracht met de
regels die ln zijn tijd bepaalden wat
hoorde en wat niet hoorde. Hij
creëerde vrijheid, maar wist waarom
hij zo omsprong met de regels (De
sabbat is er voor de mens en niet de
mens voor de sabbat). Mijn grote
angst is echter dat het vooral de
Christenen zijn, die veilige, bescher
mende regels willen hebben en
dan niet alleen voor zichzelf (wan
neer we zeggen dat „de mensen" de
vrijheid niet aankunnen hebben we
het niet over onszelf, maar juist over
anderen), doch ook opgelegd aan de
rest van de samenleving. Misschien
is wat wij Christenen nodig
hebben niet zozeer een ethisch reveil
maar veeleer een opnieuw ontwaken
van dat godsdienstig besef dat leidt
tot de navolging van Christus.
Verzuim
Geen kerk, waar oud en Jong zo
trouw deelneemt aan de vele kerke
lijke activiteiten, als de gerefor
meerde kerken (vrijgemaakt), al sig
naleert ook daar ds. H. J. Begemann
te Assen in de plaatselijke Kerkbo
de „verschijnselen, die ons veront
rusten moeten". (De vrijgemaakte
kerk van Assen telt 1300 belijdende
leden en 1050 doopleden en heeft
vier gewone predikantsplaatsen):
Dat onwettig verzuim van catechi
satie, door ouders gewettigd, dreigt
onder ons ln te burgeren en begint
vaste voet te krijgen. De jongelui
wéten, dat ze op dat bepaalde uur
catechisatie hebben. Daar hebben
Ethisch reveil of navolging van Christus.
ze maar rekening mee te houden,
ook met de Indeling van hun werk.
Net zo goed als ze hun bepaalde
schooluren hebben en daarvan niet
kunnen verzuimen vanwege zoveel
werk voor een ander schooluur, kun
nen ze ook niet van de catechisatie
verzuimen. Dit moeten ze van huis
uit meekrijgen: aan zondagsheili
ging, kerkbezoek, catechisatie en
verenigingsleven wordt niet ge
wrikt. Dit moeten de jongelui maar
goed weten van vader en moeder:
over verzuim hoeven ze niet te be
ginnen, want dat is er niet bij. Ach
teraf zullen ze hun ouders dankbaar
zijn: ze hebben geleerd, hoe voor
vader en moeder de dienst, die de
Here van ons vraagt altijd voorop
ging) op de eerste plaats kwam in
hun leven: zij het daar nauw mee
namen. Dat moeten ze gemerkt heb
ben in allerlei dingen, maar dat
kwam dan zeker ook tot uiting in de
zaken, die ik zoéven noemde. Verder
noem ik onder de dingen, die ons
verontrusten moeten, wat u vorige
- week in een kerkeraadsverslag kon
lezen, n.l. dat er momenteel 82 jon
gelui geen lid zijn van een J.V. of
M.V. Gaat ook dat langzaam maar
zeker een wettige en aanvaarde zaak
worden? Is dat ook een besmettelij
ke kwaal? Hij gaat niet, hoeft niet te
gaan van zijn ouders en zij ook niet,
waarom ik dan wel?
Werfkracht
Prof. dr. H. Berkhof schrijft in het
Oegstgeester Kerkblad Indrukken
van zijn werkbezoek van ruim twee
maanden aan Indonesië:
De meeste indruk heeft op ons de
werfkracht der Indonesische zuster
kerken gemaakt. Zoiets kennen wij
in Nederland eigenlijk niet. We heb
ben velen ontmoet die pas enkele
jaren of zelfs enkele weken christen
waren. Bijna altijd waren ze moslim
geweest. Op de vraag, waarom ze
christen waren geworden, kwam het
antwoord altijd weer hierop neer:
Omdat ze daar geloven en ook met
hun daden laten zien, dat God ook
bij Je wil zijn in de zonde en in het
leed. Het is de liefde, als gezindheid
van God en als levenskracht in de
gemeente, die de mensen aantrekt.
Daarbij moet men weten, dat de
kerken elke agressieve propaganda
en ook veelal wat wij 'apostolaat'
noemen, vermijden. Ze zijn veel te
bang voor de reactie van fanatieke
Moslims. Evenals in de vroegste
christengemeenten ligt de
werfkracht niet in de woorden, maar
in het zijn van de gemeente, en
daarbij in de eerste plaats in het zijn
dat zich uitdrukt in het diaconaat.
Nog niet rijp
In de Gereformeerde Kerkbode van
Rotterdam en omgeving licht dr. K.
J. Kraan het werk van „Oase" toe:
Ik schreef: „Onze doelstelling is de
dienst der genezing en Bevrijding in
de Kerken te bevorderen, en zelf als
proefveld en voorlopig hulpstation
BETROKKENHEID
Zij die indertijd bij het tot stand]
komen van de vijf-dagenwerkweél
wel eens bang zijn geweest dat het]
vierde gebod (zes dagen Zult gij ar
beiden) in de knal kwam kunm
soms duidelijk constateren dat di»
vrees ten onrechte is geweest. Di
was met name het geval in dit weel
end toen er een ware vergaderwi
in ons land losbrak. Partijraden,
beraden, -overleggingen, christen»
vóór het socialisme, christenen té-]
gen het communisme en christen!
met de Molukkers, het hield niet op.;
Vroeger spraken we van „vergal
ren tot we vergaderd worden". Het]
leek er veel op in dit weekend. Wie]
trouwens hetzij tijdens zijn werk of
in de auto nog al eens naar bepaal»"
programma's van de radio luistert
(te vinden bij de gerenommeerde
omroepen) komt vaak onder de in
druk van de zaken waarvoor mensen
zich druk maken. Dat bedoel ik
geenszins denigrerend. Natuurlijk
zijn er ook zaken waarvan het be
lang niet snel is in te zien, maar in 't
algemeen gaat het om dingen waar
van je zegt: dit was toch geheel aan
mijn aandacht ontsnapt. Gelukkig
dat er mensen zijn die op zulke
dingen letten. Het is zo langzamer
hand een nieuwe vorm van samenle
ven geworden. De actiegroep, de so
lidariteitsbeweging, de fan-club en
wat dies meer zij, ze zijn in ons
model van samenleven niet meer
weg te denken. Vroeger ging alles
van onderop naar boven, als er iets
ging. Via de plaatselijke afdeling
van de partij of het vaJcverbond o!
de bewéging wilde het wel eens luk
ken de hele hiërarische weg af t«
leggen. Maar overal zaten mej
die daar al Jaren zaten en die vaai
ook meteen wisten te „onderschei
den". Ik herinner me nog dat me
name in de Gereformeerde Jonge
lingsbond alles werd afgedaan met:
dit is geen nieuws, want dit was door
die en die vroeger ook al beweerd
Laten we blij zijn met die vergade
ringen. Niet alleen voor de NS en de
Horeca-sector, want al die lui moe
ten natuurlijk reizen en zaaltjes vin-I
den en bediend worden, maar vooral
met het aspect van de directe be
trokkenheid.
V«D
GRO
dersb
Nede
ject o
n> te
den i
lijke
mee
onder
van
DEK
men
met
voor
tere<
De I?
ten t
de
Welc
Nede
JaaT
zelfs
te fungeren, totdat in dè kerken
deze Dienst zijn bijbelse plaats
heeft hervonden." Sommige lezers
hebben dit als „dwangmatig" ge
voeld: De kerk moet de Dienst der
genezing en bevriiding overnemen,
anders wordt de Geest tegenge
werkt. Dit is zwaar overtrokken!
Neem b.v. de zending en evangelisa
tie. Nog in mijn studententijd waren
er zware discussies of evangelisatie
wel een kerketaak was. Zeer voor
aanstaande predikanten vonden de
evangelisatie-beweging „methodis
tisch", van een andere statuur dan
het „stoere" calvinisme. De
kerkdeuren stonden wijd open voor
leder afgedwaald mens en alles wat
buiten de officiële kerkdiensten ge
beurde, deed daaraan maar afbreuk.
Ondertussen zijn de evangelisatie
mensen in verenigingsverband' als
pioniersgroepen rustig verder ge
gaan, hopend dat de kerk hun taak
zou overnemen, en de kerken daar
toe opwekkend. Maar dat is pas in
de dertiger jaren gebeurd. In Rotter
dam waren toen „Bidt de Here des
oogstes" en „Gideon" al tientallen
jaren bezig met gereformeerde evan
gelisatie. Zo is in de hervormde kerk
het zendingswerk pas na de oorlog
officieel van de zendingsverenigin
gen overgenomen. Wij hebben nooit
aan enige kerkelijke vergadering ge
vraagd, ons Oase-werk over te ne
men. Hoe zou dat kunnen? We doen
dit werk als leden van verschillende
kerken uit het hele Rijmond-gebied,
'en tot welke kerk zouden wij ons
moeten wenden? Onze hoop is, dat
wat op ons proefveld in een aparte
kas verbouwd wordt, zo vruchtbaar
zal blijken, dat men deze vrucht van
de Geest al meer in het open veld
van de kerken wil gaan telen. Zoals
dit ook met zending en evangelisatie
gebeurd is. Een kerkelijke vergade
ring kan eerlijk verklaren, dat ze
voor deze dingen nog niet rijp is.
Maar een principiële bewering, dat
de dienst der genezing en bevrijding
geen werk van God kan zijn, zou o.i.
de Heilige Geest bedroeven.
IKON
Prof. dr. K. Runia in Centraal
Weekblad:
Is de IKON er vooral om de kerken
kritisch te volgen? Of is het haar
eerste taak om de boodschap van de
Heer, die aan de kerken toe
vertrouwd is, door te geven aan de
vele T.V.-kijkers?
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Bennekom: J. C.
Schuurman te Putten, die bedaaito
voor Zoetermeer.
Bedankt voor Puttershoek (toez.).J.
Kaai te Nieuwveen; voor Strijen: P.
J. Bos te Ridderkerk: voor Lemmer.
J. A. Smit te Hariingen.
GEREF.KERKEN
Beroepen te Loenen en Vreeland: P.
E. R. Keizer, te Bazel te Rot-
terdam-Pemis: drs. F. de Vries te
Ommen.
Aangenomen naar Scheveningen:
drs J. Végh te Aalsmeer, die be
dankte voor Werkendam; naar Ede:
G. Bakker te Glanerbrug.
Beroepbaar: P. E. R. Keizer, te
Bazel.
GEREF. KERKEN (VRUG.)
Bedankt voor Meppel: H. Scholte te
Rotterdam-Zuid.
Beroepen te Buitenpost: J. de
Feijter te Hoogezand.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor IJmuiden: W. van Sor-
ge te Schiedam.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Hamilton (Can.): J.
van Haaren te Amersfoort.
VRIJE EV. GEM.
Bedankt voor Zwolle: H. Raven te
Goes.
Geref. Kerken (vrijg. buitenv.)
Aangenomen naar Amsterdam (Zuid
en West): G. Mul te Dronten.
Ir. J. van der Graaf
ds. A. A. Spijkerboer
„Het gesprek tussen de modalitei
ten zal voortgang moeten vinden-
De roeping blijft om elkaar van het
verstaan van de Schrift met als eni
ge norm voor het kerkelijk leven aan
te spreken. We mogen het elkaar
niet te gemakkelijk makeri omdat
het Woord zélf het ons niet gemak
kelijk maakt. Daarbij hebben wt
dan wel ernst te maken met het
verstaan van elkaar in onze wérke
lijke bedoelingen." Aldus ir. J. van
der Graaf en ds. A. A. Spijkerboerin
hun gezamenlijk „ten geleide" bij
het boekje „Eén kerk maar hoe?"
(uitgave Boekencentrum, Den
Haag; 69 blz.; ƒ8,90). Dit boekje
bevat de volledige tekst van de dis
cussie, die er dit voorjaar in het
hervormde ambtsdragersblad
Woord en Dienst is geweest over de
plaats van de gereformeerde bond in
de hervormde kerk. Eerste schreven
ir. Van der Graaf en ds. Spijkerbóef
enige artikelen in de vorm van brie
ven aan elkaar. Daarop verschenen
negentien ingezonden stukken, die
ook zijn opgenomen, samen roetdf
reacties van de auteurs en een n*
beschouwing van ds. J. T. Wiersro»
1
door Aldert Schipper
Sinds de burgeroorlog in Libanon ontbrandde is er voor zeker
drie miljard gulden schade aangericht Er zijn meer dan vijftig
duizend doden en een miljoen mensen, één derde van de oor
spronkelijke bevolking, zijn gevlucht. Er zijn minstens 10.000
weeskinderen, die verzorgd moeten worden.
Deze verschrikkelijke getallen wor
den opgesomd door bisschop Grego-
rius Haddad, die ln Europa tracht
steun te krijgen voor de „Maatschap
pelijke Beweging", die hijzelf twintig
Jaar geleden, toen hij nog bisschop
van Beiroet was, heeft gesticht. Hoe
wel ook toen reeds grote behoefte
bestond aan maatregelen om de ver
schillen tussen de weinige rijke Llba-
nezen en de grote massa armen te
verhelpen, kon toen nog niemand
weten dat er ooit z'n acute nood zou
zijn als nu.
De Maatschappelijke Beweging
heeft geen speciale band met een of
andere kerk. Bisschop Haddad is er
dan ook niet de baas, maar slechts
de vertegenwoordiger van. Sinds een
jaar heeft hij het Grieks katholieke
docees Beiroet gelaten voor wat het
was om zich helemaal te wijden aan
de nood in zijn land. De bisschop
vindt dat de oorlog in Libanon aan
de Llbanezen wordt opgedrongen.
„Wij zijn er niet de scheppers, maar
wel de slachtoffers van", zegt hij.
HIJ doelt op Syrië en de Palestijnen,
die elkaar op Libanees gebied naar
het leven staan en hij noemt Israël,
dat wapens levert om de oorlog aan
de gang te houden.
Israël en een deel van de Westerse
pers hebben er kennelijk belang bij,
de oorlog als een godsdienstoorlog
tussen christenen en moslims voor te
stellen. Maar de bisschop bestrijdt
deze simpele versie. „Het is een oor
log tussen vele verschillende partij
en, tussen Palestijnen en Syriërs,
tussen armen en rijken, tussen
rechts en links en dan op de laatste
plaats ook nog eens tussen christe
nen en moslims."
Genève
De Syriërs willen dat het „Palestijn
se vraagstuk" ln Genève aan de on
derhandelingstafel wordt opgelost
en aangezien de Palestijnen van Ge
nève niet veel goeds te verwachten
hebben, verzetten zij zich tegen on
derhandelingen. die er op kunnen
uitdraaien dat zij het recht op hun
oorspronkelijke vaderland moeten
opgeven. Maar de Syriërs hebben
besloten, de Palestijnen dan maar
naar Genève te bombarderen.
De Maatschappelijke Beweging van
bisschop Gregorius Haddad omvat
christenen en moslims, die twintig
Jaar lang met elkaar hebben ge
werkt aan ontwikkelingsprojecten
in hun land. De beweging is ondanks
de burgeroorlog niet uiteengevallen
en de organisatie Is daardoor een
van de laatst overgebleven groepen
geworden, die ln de huidige omstan
digheden nog iets kunnen uitrich
ten. Natuurlijk zijn er organen die
eerste hulp verlenen, zoals de Vati
caanse organisatie Caritas, het Ro
de Kruis of de Wereldraad van Ker-
Burgeroorlog in Libanon
ken. Maar bisschop Haddad mikt
meer op de lange termijn.
Voordat de oorlog uitbrak werkte de
Maatschappelijke Beweging op het
gebied van onderwijs, ge-
zomiheidszorg en woningbouw. En
nu al werkt zijn beweging aan de
voorbereiding van een ambitieus
wederopbouwplan dat ln zes grote
stukken uiteenvalt
De kinderen vormen voor hem niet
alleen een element van grote deer
nis, maar ook van hoop. Hij wil de
Jonge oorlogsslachtoffers maken tot
een ontwikkelingselement, zoals hij
dat noemt. Dat wil zeggen: hij wil de
Jongeren een goede vakopleiding ge
ven, zodat zij hun brood kunnen
verdienen en kunnen meehelpen bij
ie wederopbouw van het land.
De bisschop vertelt dat de beweging
reeds twee kinderinstituten heeft,
waar de Jongelui zoveel mogelijk in
gezinssituaties worden opgevoed.
Hier zijn enkele honderden Jongelui
opgevangen. Op dit gebied is, ver-
telt bisschop Haddad, grote behoef
te aan geld en deskundigheid, want
weeskinderen worden in de burger
oorlog bedreigd door misdadigheid.
Coöperaties
Hoewel de beweging zich niet socia
listisch noemt, streeft zij naar maat
schappelijke „zelfhulp" via coöpera
tieve produktle- en consumptie
organisaties. „Wij willen bijvoor
beeld voor tien dorpen ln een streek
een boerencoöperatie en een con
sumptie-coöperatie. Dat laatste is
nodig omdat de laatste Jaren de
prijzen sterk gestegen zijn". De Be
weging werkt aan de herscholing
van werklozen en ln sommige geval
len wil de beweging ook coöperaties
voor deze ambachtslieden stichten,
die samen kunnen werken aan de
export van hun produkten. In het
geheel wil de bisschop 45 coöpera
ties stichten, waarvan er nu drie
functioneren.
In het land zijn twintig tot dertig
medisch-maatschappelljke centra
nodig, waar de mensen eenvoudige
medische verzorging kunnen krij
gen, maar waar ook een sociale
dienst is.
Het bouwen van deze kleine centra
is begonnen, maar voor de werkelijk
grote dingen, die vele jaren zullen
vergen, kan de bisschop alleen nog
maar voorzichtige voorbereidingen
beginnen. Zo is er het plan, de sterk
achtergebleven zuidelijke Libanon,
het gebied langs de grens met Israël,
waar in dertig dorpen ongeveer
700.000 mensen wonen, tot ontwik
keling te brengen. Dit plan vereist
gigantische inspanningen. Maar nog
meer geld zal nodig zijn voor de
herbouw van de vernietigde huizen.
Er is ongeveer drie miljard gulden
nodig voor het bouwen van nieuwe
huizen en voor het herstel van ka
potte woningen.
Het is met een zekere vrijmoedig
heid dat bisschop Haddad een be
roep doet op buitenlandse hulpver
leners. „Libanon is het slagveld van
buitenlandse troepen geworden,
daarom mogen wij ook hopen dat
het buitenland ons straks helpt als
de oorlog voorbij is."
