'rontlijnlanden in enève bemiddelen Spanje wacht op uitspraak Cortes Syriërs vandaag naar centrum Beiroet -IChristen-democraten 'ui Bondsrepubliek 3 lonken naar liberalen Macht linkse socialisten in Portugal taant verder Carters kerk voor iedereen Protest tegen kerncentrale Regering lijmt Franco-aanhang Voltallige vergadering nu vandaag Senatoren somber over NATO Amerikanen in Nicaragua" Zuid-Afrika beschuldigd van boycot Lesotho Argentijnse professoren gearresteerd Geen verkeer op doorgaande wegen tot vanavond weer Rustig herfstweer weerrapporten Saoedi-Arabië zoekt voor Sahara oplossing buitenland trouw/kwartet 5 Bij Brokdorf, ten noorden van Ham burg, woedde zaterdag een felle veldslag tussen de politie en betogers die zich verzetten tegen de bouw van een kerncentrale. Een aantal politic mannen en demonstranten liep ver wondingen op. De betogers probeer den van planken en latten een brug te bouwen naar het afgegrendelde bouwterrein (links), maar hun actie ging in water ten onder, (rechts). MADRID (Reuter. UPI, AP) Alle'politieke groeperingen in Spanje maakten zich klaar voor de deze week te verwachten uitspraak van het parlement over de hervormingsvoorstellen van de regering van premier Suarez. De Cortes, de Spaanse versie van een parlement, begint morgen met de behandeling van de hervormings voorstellen. De voorzitter van de Cortes, Torcuato Fernandez- Miranda. verklaarde dat de Span jaarden voor het eerst sinds 1800 de gelegenheid krijgen het grondwette lijke systeem op een legale manier te veranderen. Hoewel de aanhangers JENeVE, SALISBURY (UPI, AP, Reuter) Vertegenwoordigers van de „frontlijnstaten" (Rhodesië's buurlanden) hebben dit weekeinde geprobeerd de conferentie in Genève uit het slop te halen. dat Londen pas over twee Jaar de macht aan zwart Rhodeslë mag over dragen. Groot-Brlttannië zou met de zwarten van mening zijn dat onaf hankelijkheid binnen een jaar wen selijk is, maar weigert een datum te noemen. „Wij begrijpen dat niet," zo zei de zwarte leider Jóshua Nkomo gisteren. De afgevaardigden (die als waarne mer aanwezig zijn en komen uit An gola, Botswana. Mozambique. Tan zania en Zambia) trachtten de zwar te Rhodesische leiders te bewegen akkoord te gaan met een compromis over de datum voor de onafhanke- ilijkheid van het land. Daardoor werd een voltallige vergadering van de t vao-f zwarte delegaties en de blanke verte- is ver- genwoordiging. die voor zaterdag morgen op het programma stond, op het laatste moment uitgesteld. Deze zal nu vanmorgen worden gehouden. het weekeinde hebben de zwarte Iers druk overlegd over de voor in van de frontlljnlanden. Gls- md leken zij echter vast te hou- aan hun eis dat Groot- innlë (wettelijk nog steeds lesië's „moederland") zwart lesië uiterlijk december vol- gtnd jaar onafhankelijkheid ver- leent, met een mogelijke uitloop van drie maanden als niet binnen een ir een grondwet kan worden opge- ild. cwL llank Rhodeslë (dat haar onwettige tgering dan moet opgeven) vindt Compromis Het compromis dat conferentie- voorzitter Ivor Richard heeft opge steld komt erop neer dat er een „aan pasbare datum" voor de onafhanke- lijheid komt, afhankelijk van de vraag hoe snel een aantal zaken (als het opstellen van een nieuwe grondwet en het houden van verkie zingen) kan worden geregeld. Zwart Rhodeslë wil hier niet aan omdat het vreest dat zo'n aanpasbare datum door de blanken zal worden misbruikt. Inmiddels ziet bisschop Abel Moezo- rewa, één van de zwarte leiders in Genève en voorman van de „buiten landse vleugel" van de Afrikaanse nationale raad, zich geplaatst voor een afbrokkelende delegatie. Een van zijn delegatieleden. James Moyo, is overgelopen naar het kamp van Nkomo en zijn medestander Ro bert 'Moegabe. Verwacht wordt dat er meer zullen volgen. Moegabe (met zo'n tienduizend guer rilla's achter zich) en Nkomo (de be langrijkste politieke leider met grote invloed in Rhodesië) sloten enige tijd geleden een wankel „patriot tisch front." Thans lijkt dat bondgenootschap zich te ontwikke len tot het belangrijkste zwarte machtsblok in Genève. Voorlopige premier Eén van de belangrijkste verschillen tussen Moegabe en Nkomo aan de ene en Moezorewa aan de andere kant ls op 't ogenblik dat de laatste verkiezingen wil voor de onafhanke lijkheid. terwijl Moegabe en Nkomo willen dat de conferentie een voorlo pige eerste minister aanwijst die zijn eigen bewindslieden zou moeten kie zen. De onafhankelijkheid zou daar door sneller kunnen worden ver leend. Bij gevechten tussen Rhodesische militairen en guerrilla's zijn dit weekeinde negentien guerrilla's en een Rhodesische soldaat gesneu veld. zo is in Salisbury meegedeeld. Daar ook werden berichten uit Mo zambique ontkend dat bij gevechten daar veel Rhodesiërs om het leven zijn gekomen. WASHINGTON (AP, AFP, UPI) Binnen een paar uur kunnen de Russen aan de Rijn staan. Die sombere voorspelling komt van de Amerikaanse senatoren Nunn (de mocraat) en Bartlett (republikein) die een bezoek van twee weken aan de Europese NAVO-landen hebben gebracht. Zij hebben zwakke punten in de defensie van de NAVO opgemerkt die volgens hen de Sowjet-Unie zouden kunnen verleiden tot een blikscmoorlog in Europa. Op het ogenblik gaat de NAVO ervan uit dat als een Sowjetrussische aanval drie weken van tevoren voorzien wordt, de westerse strijdmacht het twee maanden moet uithouden, terwijl er versterkingen worden aangevoerd vanuit de Verenigde Staten. Volgens de senatoren is die strategie zinloos omdat de Russen in staat zijn tot een .^vernietigende invasie" binnen een paar dagen. Nunn en Bartlett, beiden lid van de senaatscommissie voor de strijdkrachten, bepleiten vooral versterking van de conventionele verdediging. De Europese lidsta ten moeten „veel meer" doen dan op het ogenblik maar „ook wij moe ten de nodige middelen aanwen den", zo zeiden zij. Op hun reis werden ze vergezeld door luite nant-generaal James Hollings- worth, die zich voor zijn pensione ring eerder dit jaar in een geheim rapport volgens Pentagon-kringen ook al niet optimistisch uitliet over dc gevechtsparaatheid van de NA VO. De senatoren stellen een spe ciale NAVO-ministerconferentie over deze zaak voor. LISSABON (Reuter, UPI, AFP, AP) De rebellerende lin kervleugel van de regerende socialistische partij van Portugal is opnieuw verder buiten spel komen te staan. Dit blijkt uit de nieuwe samenstelling van het partijsecretariaat, die gisteren bekend is gemaakt. De vijftien leden van het vernieuwde partijsecretariaat zijn allen aanhan gers van de huidige premier Mario Soares. Twee leden van de linker vleugel, Aires Rodrlgues en Lopes Cardoso, zijn uit het secretariaat ver dwenen. Rodrigues leidde twee we ken geleden de rebellie van de lin kervleugel op het partijcongres. De links-socialistische minister van landbouw, Lopes Cardoso, die aftrad uit protest tegen het naar zijn oor deel te weinig radicale beleid van de regering Soares, is ook uit de partij top verdwenen. Het secretariaat in zijn huidige samenstelling werd met 102 stemmen voor, 7 tegen en 30 onthoudingen gekozen. De linkervleugel van de partij be houdt wel enige invloed door verte genwoordigers in het nationaal co mité en in het parlement. Een nieu we confrontatie met de linker vleu g-el wordt verwacht als de 'socialis tische partij in januari een extra partijcongres houdt over een herzie ning van de statuten. Op het afgelo pen congres bleek dat een kwart van de afgevaardigden op het congres tot de linker vleugel gerekend moet worden. Cunhal Het achtste congres van de commu nistische partij in Portugal is giste ren geëindigd met de herverkiezing van Alvaro Cunhal als eerste secreta ris van het centrale comité. Tijdens het congres is dit comité met 36 leden uitgebreid tot 90. Allé zittende leden werden herkozen. De helft van de nieuwe gezichten in het centrale comité is van mensen die zich na de revolutie van april 1974 bij de partii gevoegd hebben. De herkozen leden behoren tot de oude garde. De partij blijft trouw aan de door Moskou uitgezette koers getuige de verklaring van Alvaro Cunhal dat de partij in de lijn blijft van hetproleta- rische internationalisme. HAVANNA (Reuter) Een Nicara guaanse linkse verzetsbeweging heeft zaterdag bekendgemaakt, dat haar leider, Carlos Fonseca amador, vorige week ls gesneuveld bij een treffen met regeringsstrijdkrachten in het bergachtige noorden van Ni caragua. Op een persconferentie in Havanna heeft Jose Escobar, vertegenwoordi ger van de beweging gezegd, dat de Verenigde Staten het rechtse regime in Nicaragua steunen met 1.100 man speciale troepen. Met de Amerikanen zouden ook Braziliaanse en Zuidkoreaanse advi seurs en militairen van het voorma lige Zuldvietnamese leger mee vechten. van de vroegere dictator, generaal Franco, een groot deel van de parle mentszetels bezetten, neemt men aan dat de voorstellen wel een meer derheid zullen halen. Overigens ver klaarden woordvoerders van de rege ring dat het nog niet geheel zeker is of de voorstellen ook een meerder heid van twee derden zullen behalen in het 550 leden tellende parlement. De leiders van de volksalliantie, on der wie de voormalige minister van binnenlandse zaken. Fraga Irlbarne. de belangrijkste plaats inneemt, ver klaarden dat ze de voorstellen van de regering zullen steunen, maar dat 2e een aantal veranderingen zullen voorstellen. Veteranen De regering van premier Suarez heeft de afgelopen weken met alle middelen getracht de oude Franco- aanhang niet al te zeer tegen de haren in te strijken. Afgelopen zater dag werd aan de veterannen uit de Spaanse burgeroorlog toestemming gegeven op 20 november in Madrid een bijeenkomst te houden ter her denking van de eenjarige sterfdag van generaal Franco. Deze toestem ming kwam vier dagen nadat de aartsbisschop van Madrid een ver zoek van de veteranen om een mis te houden had afgewezen „wegens het ontbreken van pastorale redenen". Koning Juan Carlos zal niet bij de reünie van de veteranen maar bij de officiële herdenkingsceremonie ln de Vallei der gevallenen, waar Franco begraven is. ziin gezicht laten zien. De linkse oppositie van Spanje, die verenigd ls in de Coordinaclon De- mocratlca, is van plan het referen dum dat ln december zal worden gehouden, als de Cortes de hervor mingsvoorstellen aanneemt, te boy cotten, als er geen absolute garanties komen voor een vrije stemming. Het uitvoerend comité van de democra tische coördinatie liet zaterdag we ten dat de deelnemende partijen hun kiezers zullen adviseren zich van stemming te onthouden als de rege ring weigert van te voren met de oppositie over de voorstellen te spreken. PLAINS (AP) De lidmaten van Jimmy Carters Baptistenkerk in zijn woonplaats Plains hebben zondag na stemming beslist dat er voortaan geen rassenbarrières zullen gelden en dat de kerk er één wordt voor iedereen. De toekomstige president der VS was daar al lang voor geweest. Toen hij zondag het Godshuis verliet, zei hij: „Ik ben trots op mijn kerk". De negerdominee uit Albany in Georgia, Clennon King, die een maand geleden gezegd had lid van de baptistenkerk in Plains te willen worden waardoor een hele opschudding was ontstaan, zei: „In het zuiden schijnt de zon weer." gdfr ter.Z( ti heen loop. inde „Zijn op i bast afpel* es van i voor- ealie- ieerde keltje let zo waren grol an de Jelig* ittete id zijn waar- uwe," n stal aller- imen. Dg 50NN (AFP) In de Westduitse bondsraad is duidelijk gewor den hoezeer de christen-democraten lonken naar de liberalen. Christen-democratenuit Neder- Saksen en Saarland stemden voor een wetsontwerp van de socialis- tlsch-llberale regering, waartegen de christen-democraten fel gekant zijn. ZIJ deden daarmee de christen democratische meerderheid in de Jondsraad teniet en volgens waarne mers ln Bonn niet zonder bijbedoe lingen. De chrtsten-democratistische leiders van de twee deelstaten, waar geen enkele partij over de absolute meer- e nietderheid beschikt, onderhandelen i wac met de liberalen over de vorming et alsvan coaUtles ln de deelstaten. De liberalen, die ln de bondsregering lornde stop kwam jehele mei lend! K£W YORK (AP) Een aantal Afrl- ot< kanse landen heeft Zuid-Afrlka er van beschuldigd Lesotho te hebben afgesloten van de buitenwereld. Le sotho ligt niet aan zee en ls voor zijn in- en uitvoer afhankelijk van Zuid- Afrlka en Lesotho. Door de blokka- de zijn er in het kleine vorstendom. tekorten ontstaan, f'i °e 160 kilometer lange grens tussen ,s,„ Lesotho en Transkei werd 26 okto ber gesloten toen Zuid-Afrika dit thuisland 'onafhankelijkheid' ver leende. Een aantal Afrikaanse landen bij de Verenigde Naties zegt dat Zuid- Afrika hiertoe opdracht heeft gege ven om Lesotho te dwingen Transkei te erkennen, wat tot nu toe door nog geen enkel lid VN-lid is gedaan. Zuid-Afrlka brengt daar te gen ln dat Transkei nu onafhanke- ijk ls, dat het zijn eigen buiten landse politiek voert en wijst erop dat de grens tussen Lesotho en Zuid-Afrika is opengebleven. BUENOS AIRES (UPI) - In de Argentijnse stad Bahia Blanca zijn acht hoogleraren gearresteerd om- dat zij onder het voormalige pero- Nstische regiem in hun collegezalen "et marxisme zouden hebben ge- Preekt. De arrestaties werden be- *end gemaakt in een bulleton van btt leger. "egens dezelfde tenlastelegging "orden 28 andere hoogleraren ge- *ocht, aldus het bulleton. met de socialisten samengaan, wil len zodoende zich onderscheiden van de socialistische SPD en bij het kiezerskorps „overkomen" als een partij die niet levenslang geklonken is aan de partij van kanselier Helmut Schmidt. Als tegenprestatie voor een overeen komst met de christen democratische CDU in Hannover (Neder-Saksen) en Saarbrücken (Saarland), eisen de liberalen van hun eventuele toekomstige deelge noten, dat de twee deelstaten afzien van de obstructiepolitlek van de CDU in de bondsraad, die daar de absolute meerderheid heeft. Deze machtspositie heeft de CDU totdusver in staat gesteld, talrijke hervormingen gedeeltelijk te torpe deren, in het bijzonder de belas tinghervorming en de liberalisatie van de abortus. Het stemmen van Neder-Saksen en Saarland. Indruisend tegen dat van de andere CDU-deelstaten, vóór het wetsontwerp aangaande de bescher ming van personen tegen de gecom puteriseerde persoonlijke gegevens, heeft verontrusting gewekt bij de SPD, die vreest, dat ook ln Bonn het bondgenootschap met de liberalen in gevaar kan komen. BEIROET (Reuter, UPI) Alle tekenen wezen er gisteren oip dat de Syrische troepen die in Libanon optreden onder de vlag van de Arabische Liga, vandaag het centrum van Beiroet zullen bezetten. Syrische eenheden zijn voorts verder doorgedrongen in de gebieden ten noorden en ten zuiden van Beiroet. Een Syrische T-62 tank is op weg naar een positie bij het Tal Zaatar vluchtelingenkamp in een van de buitenwijken bij Beiroet. De bevelhebber van de vredesmacht heeft de bevolking gisteren laten we ten dat zij zich niet op de grote wegen in en om Beiroet moeg bege ven zodat de Syrische eenheden ge makkelijk tot het centrum van de stad kunnen doorstoten. Radio- Beiroet meldde dat de grote wegen tussen zondag middernacht en maandagavond vrij moeten blijven om de tweede fase van het veilig heidsplan te kunnen voltooien. De eerste fase begon woensdag toen twee tankeenheden van stellingen in het centrale bergland doordrongen tot de buitenwijken van Beiroet. Joenieh Meer dan 100 gewapende voertuigen reden gisteren van posities ten oos ten van de hoofdstad langs de kust naar dast deel van Libanon waar de christenen de baas zijn. Ze reden Joenieh. de feitelijke hoofdstad van het christelijke deel van Libanon voorbij. Ook ver in het eebied ten door hans de Jong De barometers hadden er dit wachtingen van matig tot weekeinde echt zin lp. Vooral krachtige winden, maar juist ln Scandinavië kregen ze een van weinig wind. De hoge- enorme kick. Gisteravond drukzone wordt min of meer was de hoogste luchtdruk in in oostelijke richting opge- een maximum daar boven duwd door een uitloper van 1040 millibaar ergens In mid- een diepe depressie bij IJs- den-Finland. Het weerglas land, die gisteren op Ierland liep daar toen nog omhoog. 9-13 milimeter en west- Onder dit centrum werden Schotland regen van beteke- temperaturen van 22 graden nis afleverde (Hebriden 8 tot waargenomen na overdag 10 milimeter), maar nu ver maxima van 17 graden, zwakt en vertraagd. De wind s'Nachts vriest het tussen de zal op de nadering van die 20 en 25 graden. Doordat te- storingen later op het zulde- gelijkertijd ook in Spanje en lijk deel van de Noordzee Frankrijk flinke drukstljgin- zuidelijk worden en wellicht gen voorkwamen verwacht ook in het westen van ons wordt vandaag 1037 millibar land. Het weertype blijft de reageerde de noordoosten- komende dagen rustig met wind gisteren uitermate lauw over het algemeen veel be- op het Scandinavische „ge- wolking. geen neerslag van weid". Er vormde zich in feite betekenis, maar wel de moge- dan ook een langgerekt hoge- lijkheid van mist vooral in de druksysteem van Scandina- nacht en ochtend en hier en vië tot de Azoren. dat langza- daar nachtvorst merhand dichterbij komt. In de hogere niveaus boven Midden-Europa is warmere Nederland ligt onder het be- lucht over de koude heer van dit systeem. De as grondlaag heengestroomd die gisteravond over oost- wat aanleiding gaf tot de vor- Engeland lag zal wel vlak bij ming van een uitgebreid re- of over Nederland komen te gengebied. Gisteren regende liggen. Vandaar ook geen ver- het vooral in Polen, de randstaten, boven de Oostzee. West-Duitsland en Oostenrijk. Gisteravond tap te Wenen 12 millimeter regen af, Linz 13 mm. Maagdenburg 5, Hannover 4 millimeter sinds 's morgens 7 uur. De uitlopers van dit gebied dron gen tot over Noordwest- Duitsland door en ook in het noordoosten was er gister middag wat fijne motregen. Toch blijft het weer bij ons tussen de twee bovenge noemde onstandvastige zo nes in een gebied met over wegend droog weer. Die re genactiviteiten zijn uitgelokt door een depressie boven de Balkan, die op dit moment weer in betekenis afneemt, waarmee ook het neerslagge- bied minder uitgebreid wordt. Een beroepsvisser uit Heeg (Friesland) vertelde mij sinds eind vorige week geen paling meer te hebben gevangen. Volgens overlevering en meer actuele ervaring, zou dit wij zen op koud weer. Onze zegsman gewaagde van een vorstperiode bij voorbeeld eind november en zó niet, dan toch in elk geval vóór nieuwjaar. Op mijn vraag of de vissen misschien ook had den gereageerd op de daling van de watertemperatuur die de afgelopen zeven tot tien dagen inzette, gaf hij ais antwoord dat al vóór deze afkoeling de vis zich had te ruggetrokken. Genoemde visser dacht wel sterk te staan met zijn prognose om dat hij mede gebaseerd was op „de volle maan" De juiste kneepjes van die prognose techniek heb ik nooit onder de knie kunnen krijgen. De opvallende bloe sempracht in Zeeland ook de Betuwe moet het goed doen houdt meer verband met de zomerdroogte. die de groeiactiviteiten tijdelijk heeft afgeremd, dan hoge temperaturen in dit najaar. Er zijn wel herfsten geweest, waarin de temperatuur veel extremer uitpakte dan dit Jaar en waarop de gewassen juist veel minder of zelfs hele maal niet reageerden. Sep tember en oktober van dit jaar te zamen leverden in De Bilt een gemiddelde etmaal- temperatuur van bijna 12,5 graad Celsius op tegen 12 normaal. De overeenkomsti ge periode was in de jaren 1967 t/m 1970 hoger en vooral ook in 1961 met 14 graden Celsius. Wanneer de gemid delde oktobertemperatuur op een halve meter diepte van dit Jaar in Marken verge leken wordt met die van vo rig jaar oktober in De Bilt. dan blijkt deze twee graden hoger te liggen. Dat die vrij hoge grondtemperatuur ook niet zonder effect is gebleven op de groei van de gewassen, ligt natuurlijk voor de hand. Weert jpportcn v STATION wi Amsterdam Dc Bilt Doelen Eclde Eindhoven Den Helder i gifteravond 19 uur IR MAX TEMP Twente geh bcw. Ri'h bcw. i w bew geh bew milt rch bew. R. h bew Zd L mburg bow. Aberdeen cw bcw. Athene h bcw. Barcelona onbew Bordeaux bcw Bru.fel geh bcw. Frunkfort motr Geneve gl.h bew Helsinki moljnocuw Inn-.bruck gth bew L°»«bhn,rn 'W tHW Locfrno onbew Londen mift Luxemburg ft.h bew Madrid i bew Malaga Qnbcw. M.illurca onbew Murnchen regen 31CC onbew »l» geh bew Stockholm Wenen rs g d«m 1003 2300 8cheveningcn 9 17 21 59 IJ molden 10 08 22 48 Den Helder 0 43-13 47 Har- ilngcn 3.03 16 20. Delfzijl S 2418.31 zuiden van Beiroet rukten de Syriërs op. Een christelijke radiostation meldde gisteravond dat de Syriërs bespre kingen hadden gevoerd met rechtse officieren over het binnentrekken van de vredesmacht in de hoofdstad. Meegedeeld werd dat het plan voor lopig nog geheim bleef. Eerder werd verwacht dast de Syrische troepen gisteren Beiroet al zouden bin nentrekken. Dit zou zijn uitgesteld om bepaalde politieke obstakels nog uit de weg te ruimen. Tot dusver is er geen enkele aanwij zing dat ook andere dan Syrische troepen deel uitmaken van de Ara bische vredesmacht. Afgesproken is dat ook Saoedi-Arablsche, Jemeni- tische en Soedanese troepen er deel van gaan utmaken. Vooral onder de linkse moslims en de Palestijnen be staat er nogal wat bezwaar tegen een geheel Syrische vredesmacht. ALGIERS (Reuter, DPA) Saoedi- Arabië probeert een oplossing te vin den voor het conflict in de West- Sahara. De Saoedi-arabische kroonprins Fahd reisde na een bezoek aan Ma rokko gisteren door naar Mauretanië en gaat vandaag naar Aigerije. Tus sen de drie landen bestaat een conflict over de toekomst van de voormalige Spaanse kolonie, een woestijnachtig gebied, dun bevolkt, maar rijk aan fosfaat. Spanje heeft, onder dreiging van een gewapend conflict, de Sahara overgedragen aan Marokko en Mauretanië, die elk een stuk innamen. Algerije vindt dat een aanfluiting van een verklaring van de Verenigde Naties waarin het recht op zelfbeschikking van de Sa- hari's wordt erkend. Het verleent steun aan de onafhan kelijkheidsbeweging Polisarlo die 'n guerrilla tegen de Marokkaanse en Mauretaanse troepen voert. Giste ren maakte Polisarlo bekend dat het minstens dertien duizend Marokka nen en Mauretaniërs zou hebben ge dood, gewond of gevangen genomen sinds het begin van de strijd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5