c
Proberen brand te voorkomen met
„beroep op het gezonde verstand"
V
&t uit-fft attiers
TV
Vijf jaar geëist
voor moord op Turk
INDONESIA
mossel versteege
Maatschappelijk werker
eist eerherstel en
herstel in zijn functie
D£
5!
-I
Nieuwe normen kunnen een belangrijke stap zijn
Saur
ir (Bniiuif iifi
„St Tnie jflan"
Beperking van
slachtoffers
staat voorop
Heftiger strijd in
West-Duitsland
tegen kerncentrale
de grote merken
vindt u bij M+Vexclusief
Getuigenis meisjes volledig ontkend
Communiste
slachtoffer van
Berufsverbot
AUTOMATISCH SPAREN Vandaag denken
aan morgen. Recht op het doel af: studeren, trouwen.
bouwen, reizen... Q
r$Cyn Goed spaarplan -
elke maand
een vast bedrag -
maakt ^0%$ i
^r>y)wensen snel
baar. Dat kan^J
e IrA automatisch van f\ 5/
uw salaris of qpE
pensioen bij de fcar^r>
IS NUTSSPAARBANK
mmm LtlUbt ÜHAAHUANK
VRIJDAG 5 NOVEMBER 1976
TROUW/KWARTET H 14
-fc
LDe
Bah
tavf
ont;
k
Van een verslaggever
DEN HAAG De woning, waarin geen brand kan ontstaan,
bestaat niet. Maar als je overal gevaar wilt zien, blijf je nergens.
Wij doen gewoon een beroep op het gezond verstand van de
mensen. Aldus de heer M. Wolthoff, chef van de afdeling preven
tie van de hoofdafdeling brandweer op het ministerie van
binnenlandse zaken.
Vanuit het ministerie geeft zijn afde
ling adviezen aan alle instanties, die
erom vragen. Het ministerie kan niet
zijn wil opleggen aan gemeenten en
provincies, want gemeenten in Ne
derland zijn autonoom. Maar als er
om advies gevraagd wordt, komt het
ook.
Als een dergelijk advies ziet hij de
twee normen voor brandpreventie,
die onlangs zijn verschenen: één
voor lage gebouwen en één voor hoge
gebouwen. Als de normen zullen
worden overgenomen door alle ge
meenten, is er een belangrijke stap
gezet, aldus de heer Wolthoff.
Brand proberen te voorkomen is net
zoiets als proberen verkeersongeluk-
HOTEL REST: P
BAU
Badhuisweg 1
tel. 070-551015
Den Haag
Gelegen Gevers Dey-
nootplein, hoek Bad
huisweg (t.o. Kur-
haus). 2 min. van Bou
levard en strand. 60
bedden. Alle moderne
comfort. Kamers uitsl.
met ontbijt. Annex Ba
linese Bar. Privé
parkeerterrein. Hotel
en Restaurant het ge
hele jaar geopend.
Tjtio. cX.ousc oj ^zHotds
Culinair anders
Iedere avond
gelegenheid tot
dansen met JAN
COOLEN aan de plano
Vrl|dags en zaterdags wordt hij zoals
van ouds weer vergezeld door een
5-gangen menu's 42,50
(ind. apértttef en koffie)
Tafelreserveringen: Tel. 070-644771
Hofstraat 4. Den Haag
Zondags gesloten
Restaurant- Aubef^e
DE CAMPVEERSE TOREN
Tolefoon 01181-291
LKJ Tjfetnn
Lange Voorhout 47,
Oen Haag
EEN TRADITIE A
VISSPECIALITEITEN J
Restaurant tel. 070-463344
Oesterbar tel. 070-462565
Poissonnene tel. 070-469222
Pannen tel 070-461324
't GOLRE (CR) - R0CKANJE,
Z.H.
Swinse Dreef 22 Tel. (01884) 1214
Maandag gesloten.
Uniek gelegen in bos en duin. 50 m van het
strand. Sfeervol restaurant met vele speci
aliteiten. geserveerd In stijNoüe omgeving
met antiquiteiten, voor 150 personen. Apar
te accommodatie voor 120 personen voor
parti|en enz Goede keuken en wijnkelder.
gemoedek|ke landelijke sleer. Ruime par
keergelegenheid.
Bezoekt tevens ons pannekoekenhuisje.
Bar-Bistro-Grill
Bar-Bistro-Gril
La Gentllhomme
De Hooischuur
Noordeinde 148
Hooistraatla
Tal. 070-464664
Tel. 070-643133
Twee namen één begrip voor informeel tafelen in Den Haag. Grote keuze
vieesspecialiteiten van de houtskoolgrill tegen redelijke prijzen.
Exclusief Restaurant-Bar
AODEZAND 34
ROTTERDAM
TEL (010)
148588-128758.
SPECIALITEIT:
INDONESISCHE RIJSTTAFEL
VH- SCHIEDAM
'SjNMC**'
Een goede accommodatie, iedere kamer heeft een
huistelefoon, douche en toilet
Dan de keuken "gestronom.e" zoals U maar zelden
vindt, met vele specialiteiten
Zeer geschikt voor zakenlunches en recepties
HOTEL-CAFÉ- RESTAURANT
R IJ N M O N D
Nicuwlandnlrin 12 Telefoon OIO 70(<Of>
SPECIALITEITEN RESTAURANT BISTRO
Zuidlade22 Waddinxveen Tel.01828-2026
RESTAURANT
Sfeervol dineren bij kaarslicht
Gerenomm. keukon en wijnkaart
MIJNSHEEBENLANO
TEL 01862 -1629
ken te voorkomen, aldus de heer
Wolthoff. Het is een kwestie van
steeds opnieuw voorlichting geven
aan mensen en steeds weer nieuwe
dingen bedenken. Of het ook iets
uithaalt? „Je weet natuurlijk nooit,
wat er allemaal zou gebeuren, als er
helemaal geen voorlichting was."
Sinds 1960 wordt er in ons land een
speciale studie gemaakt van het
voorkomen van branden in hoge ge:
bouwen. Bij de norm die nu voor
hoge gebouwen is opgesteld, staat
voorop, dat bij brand het aantal
slachtoffers zoveel mogelijk moet
worden beperkt. Pas daarna komt de
zorg voor de beperking van de scha
de, in de direkte omgeving en in het
gehele gebouw.
Ook bij het vaststellen van wat geldt
als „hoog gebouw" is uitgegaan van
het beperken van het aantal slacht
offers. In veel landen worden gebou
wen van 25 of 30 meter „hoog" ge
noemd. In Nederland is de grens
gesteld op dertien meter, hetgeen
overeenkomt met vier woonlagen. In
het buitenland is de norm vastge
steld op 25 k 30 meter, omdat de
mechanische ladder van de
brandweer zo hoog kan reiken.
In Nederland is de norm: bij lage
gebouwen moet redding van buiten
af mogelijk zijn door omwonenden.
Met de mechanische ladder van de
brandweer wordt in ons land niet
gerekend: op de eerste plaats heeft
niet elke gemeente een ladderwagen,
bovendien komt de ladderwagen
vaak te laat.
Twee vluchtwegen
Gevolg van deze norm is, dat elk
woongebouw hoger dan dertien me
ter dusdanig beveiligd moet zijn, dat
de mensen zichzelf in veiligheid kun
nen brengen zonder de hulp van de
brandweer. Dat betekent in elk ge
val, dat er voor elke bewoner twee
vluchtwegen moeten zijn, zodat hij,
wéér de brand ook is uitgebroken, in
elk geval niet langs de vuurhaard
moet om zichzelf in veiligheid te
brengen.
De dubbele vluchtweg lost echter
volgens de heer Wolthoff niet het
grootste probleem op bij branden:
de rook. Zeventig k tachtig procent
van de mensen die bij branden om
het leven komen, zijn het slachtoffer
van de rook. Dit is ook de reden, dat
de afdeling preventie aan mensen de
raad geeft een brandende woning zo
spoedig mogelijk te verlaten.
Het probleem van de rook is de afge
lopen jaren alleen maar groter ge
worden. Keukens en huiskamers
staan tegenwoordig vol met artike
len van kunststof, die bij brand een
enorme rookontwikkeling veroorza
ken. Wat dat betreft gelooft de heer
Wolthoff ook niet, dat de woning van
tegenwoordig veiliger is dan die van
vroeger.
Van een onzer verslaggevers
HAMBURG/B ROKDOR F Actie
groepen in het noorden van West-
Duitsland hebben een .verhevigde
strijd' aangekondigd tegen de bouw
van een kerncentrale in de buurt
van Brokdorf bij Hamburg. Zater
dag jongstleden joeg de politie met
traangas en waterkanonnen enkele
honderden demonstranten van de
bouwplaats. Rondom de
bouwplaats waren duizenden de
monstranten verzameld. De organi
satoren van de protestbijeenkomst
hadden niet op zoveel mensen gere
kend en men zag geen kans. de hele
horde te mobiliseren en tussen prik
keldraad en politie door naar de
bouwplaats te dirigeren. Dat geluk
te slechts enkele honderden die met
een weer door de politie werden te
ruggeslagen.
De actiegroepen willen nu een beter
georganiseerde actie ondernemen,
zo hebben zij aangekondigd. Men
wijst op het succes van een bezet
ting van een bouwplaats vorig jaar
in het Zuidduitse Wyhl, vlak bij de
Franse grens. Ook daar werd een
kleine groep bezettende demon
stranten aanvankelijk door de poli
tie verdreven. Later kwamen er ech
ter tegen de dertigduizend anderen
opzetten, die de bouwplaats op
nieuw bezetten.
De bouw van de kerncentrale in
Wyhl is nog steeds niet begonnen.
AMSTERDAM Staatssecretaris
Klein van onderwijs en wetenschap
pen en minister Van Doorn van CRM
gaan volgende week praten over de
rijksacademie voor beeldende
kunsten in Amsterdam, die nu nog
onder CRM valt, maar eerder bij
onderwijs zou thuishoren.
Deze overgang van het ene naar het
andere ministerie werd in Januari
van dit jaar al aangekondigd. Daar
op kwamen protesten, die leidden
tot een opnieuw overwegen van de
veranderingen.
Op 8 december hebben staatssecre
taris Klein en minister Van Doorn
met de Rijksacademie een gesprek.
Er zijn de laatste jaren wel talloze
vindingen gekomen om branden te
voorkomen en te bestrijden. In alle
hoogbouw wordt gebruikt gemaakt
van isolerend en brandwerend mate
riaal, zodat brand nauwelijks de
kans krijgt zich uit te breiden. Veel
gebruikt in het buitenland is ook het
zogenoemde „Sprinkler-systeem": in
elke ruimte van de hoogbouw is een
aantal sproeiers aan het plafond be
vestigd, die werken op een thermos
taat: zodra de temperatuur sterk
stijgt, beginnen ze te spuiten. Een
systeem, dus, dat de brand bestrijdt
op het moment dat de brand wordt
ontdekt. Een systeem echter ook,
dat erg duur is in aanschaf. Het is de
kosten alleen waard, als de schade
bij brand zoveel mogelijk beperkt
moet worden. Vandaar dat het stys-
teem voor ons land alleen zinvol is
voor bedrijven, aldus de heer
Wolthoff.
Lift
Een vinding, waarvan in ons land wel
gebruik wordt gemaakt, is die van de
brandweerlift. Vroeger gold als regel:
bij brand nooit de lift in. De heer
Wolthoff weet van een proef, die in
de Verenigde Staten werd gehouden.
Wat doe je als er op de negentiende
verdieping brand uitbreekt?
Brandweermannen hebben gepro
beerd om via de trap naar de brand
toe te snellen: na tien minuten waren
ze boven, volkomen buiten adem en
tot niets meer in staat. Het voor
beeld maakt duidelijk, dat de lift
onmisbaar is bij de brandbestrijding
in hoogbouw. Voorwaarde is echter
wel, dat de lift door de brandweer
kan worden bestuurd in geval van
nood. In de nieuwe norm voor hoog
bouw behoort een dergelijke
..brandweerlift", een. gewone lift,
waarvan de besturing in geval van
nood wordt overgenomen door de
brandweer, tot de aanbevelingen.
Hitte-melder
Maar matig enthousiast is de heer
Wolthoff over apparaten, die
waarschuwen voor brand. Er zijn zo
genaamde „hitte-melders" in de han
del: je hangt ze in een vertrek en ze
geven signaal, zodra de temperatuur
zeer veel stijgt. „Ze zijn natuurlijk
niet honderd procent waardeloos,"
meent de heer Wolthoff, „maar het
apparaat waarschuwt alleen, als er
vrijwel onder het apparaat brand
ontstaat. Een triest voorbeeld is het
verhaal van een gezin in de Ver
enigde Staten, dat een dergelijke
„hitte-melder" had aangeschaft. Eni
ge weken na de aanschaf brak er in
hun huis brand uit, waarbij twee
kinderen om het leven kwamen. Veel
beter zijn de zogenaamde „rook
melders", omdat die inderdaad een
heel vertrek kunnen bewaken.
„Maar die zijn dan ook weer aanzien
lijk duurder", aldus de heer
Wolthoff.
„Eindeloos"
En daarmee zijn we weer terug bij
het uitgangspunt: brand voorkomen
is een „eindeloze" zaak. Gevaar voor
brand blijft altijd bestaan, welke
voorzorgsmaatregelen je ook treft.
Het is, aldus de heer Wolthoff, niet
eenvoudig vast te stellen welke voor-
zorgsmaatergelen overdreven zijnen
welke niet. Hem moet alleen van het
hart, dat als iemand geld uitgeeft
aan brandpreventie, hij ook niet al te
zuinig moet zijn. En ook, dat het
beste hulpmiddel bij voorkomen en
bestrijden van brand meestal is: het
gebruik van het gezond verstand.
Uitgebreide collectie
flannel mantels w.o.
dit model, o.a. in zwart,
grijs, donkerbruin en
bottle. Mt: 36 t/m 48.
Den Haag: Schoolstraat 24,
Leyweg 954, Winkelcentrum
Leidsenhage. Leiden:
mantelspecialist Haarlcmmcrslraat 163
ADVERTENTIE
Bij voorbeeld de Riha I
Syntone. Een professioneel rt
Theate<orgel dat past in
een huiselijk budget.
Synthesizer werd
ingebouwd met
geprogrammeerde
stemmen. Ook hier bewijst
Riha zijn ongeëvenaarde
toon.
Bij M+V./. 7.595.
Vraag uitvoerige M V
dokumentatie met gratis LP.
M+V pluspunten
eigenscholen laag lesgeld
speed music, dé methode
waarmee ook U zonder
les direct kan spelen
DEN HAAG Een 34-jarige maatschappelijk werker van de
stichting voor Surinamers in Den Haag heeft in een kort geding
voor de president van de rechtbank in Den Haag van zijn
werkgeefster eerherstel en herstel van dienstbetrekking geëist.
doe
re t
Zoutmanstraat 53d. Den Haag, Tel.: 070 - 469612**
VOon Haag/Dellt/niJswijk/Zoetermeer/Heerlen/Gronlngen/Leldschendam/
Middelburg/Goes J
ROTTERDAM De officier
van justitie in Rotterdam heeft
vijf jaar gevangenisstraf geest
tegen de 35-jarige Turkse fa
brieksarbeider Huzamettin O.
Deze heeft bekend op 28 april jl. zijn
37-jarige landgenoot Kemal Daylak
in diens pension in de Rotterdamse
Drievriendendwarsstraat te hebben
doodgeschoten. Bij zijn eis hield de
officier mr. L. Janssen er rekening
mee dat de verdachte een primitief
man is die op het moment van het
misdrijf verminderd toerekenings
vatbaar was. Ook wilde mr. Janssen
ernstig rekening houden met de zwa
re beledigingen die het slachtoffer
Huzamettin had toegevoegd. Deze
waren de directe aanleiding tot de
schietpartij geweest. Zo had Daylak
sexuele bedreigingen geuit aan het
adres van Huzamettins' moeder,
vrouw en kinderen in Turkije.
De gebezigde vloeken waren volgens
een getuige-deskundige, ue heer t\.
Nauta, zo'n ernstige belediging voor
een Turk, dat hierop doodslag wel
moest volgen. Als wetenschappelijk
medewerker aan de universiteit van
Leiden houdt de heer Nauta zich
bezig met de Turkse taal en gebrui
ken en heeft hij dit land ook regel
matig bezocht. „Deze vloek wordt in
Turkije zeer zwaar opgevat. De hele
bestaanswereld van iemand is ermee
gemoeid. De straf die volgt op het
doden van iemand die de belediging
heeft geuit, wordt op de koop toe
genomen," aldus de heer Nauta. In
zijn requisitoir wees mr. Janssen op
het belang van de achtergronden die
de getuige-deskundige had belicht.
„Wij worden steeds vaker ge
confronteerd met agressieve delic
ten van gastarbeiders onderling.
Daarom is het noodzakelijk dat de
rechtbank zich verdiept in de zeden
en gewoonten van deze mensen," al
dus de officier. Uitspraak op 18 no
vember.
De stichting, waar met CRM-
subsidies onder andere een groep
van 22.000 in Den Haag wonende, uit
Suriname afkomstige hindoestani
wordt begeleid, ontsloeg R. W. R. op
8 oktober van dit jaar per brief op
staande voet. Het dagelijks bestuur
zag hiertoe aanleiding op grond van
per bandrecorder opgenomen klach
ten van vier achttienjarige hindoe-
staanse meisjes. Twee zeiden, dat de
maatschappelijk werker, zelf ook be
horend tot de groep van hindoe-
staanse Surinamers, hen tot het ma
ken van afspraakjes had weten te
bewegen. Een van huis weggelopen
hindoestaans meisje zou zwanger
zijn en zich vervolgens, op aandrin
gen van de gehuwde maatschappe
lijk werker, hebben laten aborteren.
Nog twee meisjes klaagden over
soortgelijke ervaringen, al zeiden ze
„niet van deze avances te zijn ge
diend en dus geen verdere last te
hebben ondervonden".
Volledige inzet
De raadsman van de maatschappe
lijk werker, mr. T. J. Piël vocht voor
zijn cliënt, die de feiten volledig ont
kent, de gang van zaken rond de
ontslagprocedure aan. „Deze man,
die geen uitkering krijgt, heeft zich
de laatste jaren met volledige inzet
gewijd aan de vele problemen van de
hindoestaanse Surinamers in Den
Haag. Hij is veroordeeld op grond
van zo-maar-verklaringen, waar geen
enkele controle op mogelijk is. De
politie, toch altijd zeer zorgvuldig bij
dit soort klachten, heeft zelfs geen
onderzoek willen instellen", aldus
mr. Piël. Zijns inziens had het dage-
lijkes bestuur in dit geval, hangende
een grondig onderzoek, de heer R.
moeten schorsen.
Mr. L. van Heijningen, pleitend voor
de stichting, wilde tijdens het kort
geding niet ingaan op de zijns in
ziens „vele onsmakelijke details in
deze affaire". Hij zei, dat het bewuste
ontslag wordt gesteund door een
twee-derde meerderheid van het be
stuur. Mr. Van Heijningen bekriti
seerde speciaal het beleid van de
maatschappelijk werker rond de van
huis weggelopen minderjarige hin-
doenstaanse meisjes. „Een zoge
naamde pater, gekleed in folkloris
tische klederdracht, ontfermde zich
over hen. De ouders werden ovei
buiten gelaten. In sommige gevallei
werd overnacht in hotelletjes. Dit
een bijzonder nare zaak waarin hel
bestuur de mening is toegedaan dal
het verhaal van de heer R. op veli
punten niet klopt. Het bestuur
echt niet afgegaan op een zo-mi
verhaal van een paar manzieke meis-|
jes", aldus mr. Van Heijningen.
President Mr. B. Pronk hoorde als
getuige onder anderen de dertigjari
ge socioloog van de stichting, drs. V.
Badel uit Voorburg. Als coördinator
werkte hij nauw samen met maat
schappelijk werker R. Deze zei, dat
hij de verklaringen van het zwangere
meisje ongeloofwaardig achtte.
„Vanaf het eerste contact ben Ik bij
deze moeilijke zaak betrokken ge
weest." De heer Badel ontkende
voorts dat zijn collega zonder In
spraak zou hebben gehandeld. „Zo
wel de raad van de kinderbescher
ming, de politie als ikzelf waren
steeds op de hoogte waar de van huis
weggelopen meisjes werden onder
gebracht. Ook zijn de ouders in alle
gevallen ingelicht," aldus de heer
BadeL
Op de vraag van president Pronk of
het gebruikelijk is dat een hindoe
staanse familie de seksuele proble
men rond hun achttienjarige doch
ter in de openbaarheid brengt,
antwoordde drs. Badel ontkennend.
President Pronk wijst woensdag 10
november vonnis. Hij sloot de moge
lijk niet uit dat dan nieuwe getuigen
zullen worden gehoord.
LEER (Did.) De Westduitse on
derwijzeres Ruth Möller is na een
actie van een groep ouders ge
schorst omdat zij communiste is. Zij
gaf les in de dorpsschool van het
Oostfriese Loga. De authoritelten in
Aurich hebben intussen een proce
dure op gang gebracht, die
Di
waarschijnlijk tot ontslag van de yoi
onderwijzeres zal leiden. Op een ou- jai
deravond werd de onderwijzeres ge
vraagd. of zij lid was van de Commu
nistische Bond West-Duitsland. Dat
was inderdaad zo, erkende me
juffrouw Möller, die sindsdien (vori- ve
ge week donderdag) geen les meer
geeft aan de school. Zij verklaarde
uitdrukkelijk, de kinderen op school
niet te beïnvloeden.
Tijdens de ouderavond probeerden
enkele SPD-ers tevergeefs Rutb
Möller in bescherming te nemen. Zij
konden echter niet verhinderen, dat
de vergadering stelling nam tegen
de onderwijzeres, die een van de
slachtoffers lijkt te worden van de
omstreden wet (.Berufsverbote'),
