Stijging werkloosheid
in onderwijs zet door
Een degelijk huis? Dan ook
een degelijke RPS-hypotheek!
Omgeving Amerongen op 'unieke' kaart
Biesheuvel blij met lijsttrekker Van Agt
Over vijfentwintig jaar, zal ik jou nog
steeds...
S
t
l
Wat helpt
,aI jaren
bij hoest?
PajTE*Skm^
UN IA (mp
Cijfers bij kleuter- en lager onderwijs
„Zeventig miljoen
verkwist bij aanleg
Oosterscheldedam"
[Te
Rijkspostspaarbank a
Oud-premier tien dagen in Rusland
Russische zender
hindert scheep- en
luchtverkeer
Uw Kunstgebit
PvdA-top bij eOïl Heemkundige stichting nam initiatief tot veldnamenkaart
DINSDAG 2 NOVEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
Van onze onderwij sredactie
DEN HAAG In september waren er bij het lager onderwijs 5372 werklozen. Bij het kleuteronder
wijs waren er in die maand 2867 leerkrachten werkloos. Dit blijkt uit cijfers, die minister Van
Kemenade (onderwijs) op verzoek van het PvdA-Tweede Kamerlid Konings heeft verstrekt.
Met betrekking tot het lager onder
wijs is ten opzichte van de maand
augustus een lichte daling te consta
teren (295). In de laatste vijf maan
den is de werkloosheid echter sterk
gestegen in deze sector. In juni be
droeg deze namelijk 3360. in juli
5067, in augustus 5667 en in septem
ber daalde het aantal tot 5372.
Bij het kleuteronderwijs zet de stij
ging zich echter nog voort. In deze
sector is de werkloosheid van mei tot
september opgelopen van 1573 tot
2867, bijna een verdubbeling dus.
Afstand
Van Kemenade kon niet zeggen op
welke afstand van hun woonplaats
de pas afgestudeerde onderwijzers
werk hebben gekregen. Konings had
hierom gevraagd, om een inzicht te
krijgen in de bereidheid van de on
derwijskrachten om wat verder van
huis een baan te zoeken. Pas afgestu
deerden zijn namelijk niet verplicht-
een baan te accepteren die verder
van hun woonplaats verwijderd is
dan 40 km.
De oorzaak van de stijging van de
werkloosheid in deze sector ligt na
tuurlijk voornamelijk in het feit dat
in deze periode de opleidingsscholen
voor onderwijzers en kleuter
leidsters weer een nieuwe groep heb
ben afgeleverd, waarvoor voor een
deel geen werk was. In de praktijk
blijkt ieder jaar weer dat de werk
loosheid in de loop van het school
jaar terugloopt, vanwege onder an
dere pensionering van oude onder
wijskrachten. Nieuwe werklozen ko
men er dan nauwelijks bij. omdat de
opleidingsscholen maar één maal
per jaar een nieuwe groep afleveren.
HILVERSUM De twee documen
taires over Golda Meir, die de VARA
vorig jaar uitzond ter gelegenheid
van het gouden jubileum van deze
omroep, zijn in Israël bekroond. Zij
wonnen de „Special Award" van de
internationale persjury
Van een verslaggever
MIDDELBURG Er komt een
schutsluis in de nieuwe Oosterschel-
de-pijlerdam. Dit zeggen gedepu
teerde state» van Zeeland in
antwoord op vragen naar aanleiding
van de provinciale begroting over
1977. Gedeputeerde staten zeggen
deze informaties van de minister
van verkeer en waterstaat te hebben
gekregen. Uit antwoorden van GS
blijkt dat in feite 70 miljoen gulden
in het water is gegooid aan overbo
dige werken en onderzoekingen in
de monding van de Oosterschelde.
Dit als gevolg van de veranderde
plannen van een potdichte naar een
waterdoorlatende dam in de mon
ding van de Oosterschelde.
(ADVERTENTIE)
Beminnen, zegt het bekende lied. En stel
dat het lied gelijk heeft, dan zal dat zeker
nog bij aardgaswarmte gebeuren.'
Hoe langer wij elkaar bij aardgaswarmte
kunnen beminnen, des te beter, want aard
gas is een energie met veel goede eigen
schappen. Het is 'lief' voor het milieu
(schone verbranding), er zijn geen opslag
problemen en het zit dicht bij huis. Redenen
genoeg om zo lang mogelijk met de voor
raad te doen. Dus nü al besparen op aard
gas. Hoe?
Een voorbeeld: niet onnodig kamers ver
warmen die nauwelijks in gebruik zijn. Hebt
u in zo'n vertrek een radiator, draai deze
dan dicht, als het tenmiste niet hard vriest.
Een gevelkachel kan op z'n laagste stand
worden gezet.
Als we allemaal wat bewuster gaan stoken,
zitten we er nog vele jaren warmpjes bij.
Gezamenlijke publikatie van het Ministerie van Economische Zaken.de Vereniging van Exploitanten
van Gasbedrijven in Nederland (Vegin) en N.V. Nederlandse Gasunie correspondent,eadres postbus 19 Gron.ngen
verstandig met energie
(ADVERTENTIE)
Wilt u meer informatie over een
RPS-hypotheek, vraag dan d m v.
de coupon de gratis RPS-hypo-
theekbrochure aan of bel gratis
0017. Bovendien kunt u op elk post
kantoor en via tel. 020-5893137
namen en adressen krijgen van
onze hypotheek-adviseurs.
Zend mij de uitvoerige brochure Geld voor een eigen huis'
Naam
Straat
Woonplaats
I Stuur deze coupon in een ongefrankeerde envelop naar de
j Rijkspostspaarbank. Afd. Marketing. Amsterdam
I uw nationale spaar-en hypotheekbank I
Van een verslaggever
SCHIPHOL Oud-minister-president mr. B. W. Biesheuvel is
blij met minister Van Agt als lijsttrekker van het CDA. „Het is
een verstandige keuze geweest", zei de heer Biesheuvel gisteren,
voordat hij naar Moskou vertrok.
Hij zal een tiendaags bezoek aan de
Sowjet-Unie brengen op uitnodiging
van de opperste sowjet. Al tijdens
zijn premierschap was de heer Bies
heuvel door de Russische autoritei
ten voor een bezoek uitgenodigd
maar in die periode heeft hij èr geen
gebruik van kunnen maken. Hij zei
naar Rusland te reizen „zonder enige
opdracht van wie dan ook". „Ik ga
me op verschillende terreinen oriën
teren. Het belangrijkste zal zijn de
uitwerking van de slotakkoorden
van Helsinki", aldus de heer Bies
heuvel.
De Russische ambassadeur, de heer
Romanow, deed hem op Schiphol
uitgeleide. Op 10 november zal de
heer Biesheuvel in ons land terug
keren.
Over de heer Van Agt zei de heer
Biesheuvel nog dat deze als lijsttrek
ker een erg goede start gemaakt
heeft. Per brief heeft hij hem met
zijn benoeming tot lijsttrekker ge
lukgewenst. Volgens Biesheuvel kan
de heer Van Agt de uitdaging van
het lijsttrekkerschap heel goed aan.
De heer Biesheuvel verwacht wel dat
het CDA bij de komende verkiezin
gen in mei van het volgend jaar, een
aanzienlijke stemmenwinst zal ha
len. „Het is reëel te veronderstellen
dat het CDA gaat winnen. De vor
ming van hét CDA betekent met
name veel voor jonge mensen, die
het met de gespletenheid van drie
partijen moeilijk hebben gehad al
dus de heer Biesheuvel.
Aeroflot
1
landse eis tot overleg. Hierop besloot
minister Westerterp. in afwachting
van het resultaat van de besprekin
gen, die tussen 10 en 20 november
vermoedelijk in Moskou zullen
plaatsvinden, de Aeroflot voor no
vember toestemming te verlenen
voor de uitvoering van haar diensten
op Amsterdam.
Van een onzer verslaggevers
(ADVERTENTIE)
„Speculaties"
Op de vraag of de heer Biesheuvel
een ministerspost zou ambiëren in
een volgend kabinet indien dat on
der leiding zou staan van de heer
Van Agt antwoordde de oud
premier: „Dit zijn allemaal specula
ties. Wat nu moet gebeuren is dat
iedereen, die het CDA een warm hart
toedraagt, ook op het CDA stemt".
Tot zondagavond was het nog onze
ker geweest op welke wijze de heer
Biesheuvel naar Moskou zou reizen.
Minister Westerterp had gedreigd de
vluchten van Aeroflot op Amster
dam met ingang van de nieuwe dien
stregeling die gisteren inging te ver
bieden. wanneer de Russische
luchtvaartautoriteiten geen gehoor
zouden geven aan de Nederlandse
eis om overleg over de lüchtvaarto-
vereenkomst. Zondagmiddag heeft
ambassadeur Romanow minister
Westerterp laten weten, dat zijn re
gering akkoord gaat met de Neder-
(ADVERTENTIE)
kan niet meer loszitten
of verschuiven!
Denlolli - hel specials moderne poeder -
behoeft slechts op do gebitspl3at gestrooid
te worden om het gebit de gehele dag
rotsvast op zijn plaats te houden Dentotli ver
hoogt Uw zokerhoid in gezelschap, beroep en
spurt Probeer hot nog heden. Verkrijgbaar bij
apotheken en drogisterijen.
AMSTERDAM Het internationa
le scheep- en luchtverkeer onder
vindt de laatste tijd steeds meer
hinder van geheimzinnige hoog-
frekwente signalen, waarschijnlijk
afkomstig van een zender met groot
vermogen in Minsk.
De PTT en andere Europese postad
ministraties hebben al verscheidene
malen geprotesteerd bij de Rus
sische regering, maar daarop nooit
een antwoord ontvangen.
De storingen, die zich voordoen op
de korte golf-band bezorgen Scheve-
ningen Radio veel oponthoud, voor
al bij het doorgeven van medische
adviezen aan schepen. Schepen in
nood hebben er geen last van omdat
deze berichten over de middenband
worden uitgezonden.
Volgens deskundigen hebben de sig
nalen. die als het afgaan van een
mitrailleur overkomen, te maken
met een onderzoek naar de dicht
heid van de ionosfeer.
Om te voorkomen
O dat we straks in de kou
staan, zouden wij
eigenlijk allemaal voor
de winter invalt onze
banden, remmen en
lichten moeten laten
controleren. Kunnen wij-
u daar vandaag al warm
voor krijgen
De politie.
GRONINGEN De landbouwer-
veehouder H. F. J. Drost (33) uit
Opwinde (gem. Grootegast) is gis
ternacht omstreeks twee uur bij het
oversteken van de Stationsstraat in
Zuidlaren gegrepen door een passe
rende personenauto. Hij werd over
gebracht naar het academisch zie
kenhuis in Groningen, waar hij gis
termorgen overleed.
Vervolg van pagina 1
Tot eind ja-
nuari blijft het ontwerp-
regeerakkoord een strijdpunt in de
PvdA, omdat pas dan het congres
van deze partij een oordeel uit
spreekt over het ontwerp-
regeerakkoord.
Volgens het ontwerp-akkoord moet
de PvdA na de verkiezingen van 25
mei aanstaande alleen aan een
nieuw kabinet deelnemen als de
combinatie PvdA-PPR zetels wint.
als Den Uyl premier kan blijven, en
als de progressieven een meerder
heid in een kabinet met het CDA
behouden.
Vervroegd congres
De partijtop sprak ook over het voor
stel dat minister Van der Stoel (bui
tenlandse zaken) ruim een week ge
leden deed om op korte termijn een
buitengewoon congres bijeen te roe
pen, om het ontwerp-akkoord niet
maanden lang als een splijtzwam
Rita
„Als mijn bril schoongemaakt is,
moet Bita voor het bord komen
boven de hoofden van de PvdA-
aanhang te laten hangen. Dat voor
stel maakt evenwel weinig kans. Het
werd aanvankelijk gesteund door de
gewesten Zuid-Holland en Rotter
dam, maar binnen het gewest Zuid-
Holland is nu een actie op gang
gekomen tegen gewest-voorzitter
Vleggeert. omdat men een vervroegd
congres helemaal niet nodig acht.
E:n aantal PvdA-burgemeesters en
drie commissarissen van de Konin
gin (Vrolijk, Zuid-Holland, De Wit,
Noord-Holland en mevr. Schilthuis,
Drente) stuurden gistermiddag een
telegram aan de vergaderende par
tijtop. waarin men ongerustheid uit
te over de scherpe regeervoorwaar-
den. zoals die in het ontwerp
akkoord zijn vastgelegd. Mevrouw
Schilthuis noemde gisteravond het
principe van het akkoord wel verde
digbaar, maar zij vond de uitwerking
veel te strak vastgelegd.
Uiterste compromis
Voor de NCRV-radio nuanceerde
PPR-lijsttrekster Ria Beckers overi
gens weer de woorden van PPR-vice-
voorzitter De Jong van afgelopen
zaterdag, die daar zei dat het ak
koord een uiterste compromis is
waar niet aan getornd kan worden.
Mevrouw Beckers zei dat de congres
sen van PvdA en PPR beiden het
recht hebben verandering in de tekst
aan te brengen, waarop de partijbe
sturen van PvdA en PPR dan samen
gaan bekijken of die veranderingen
positief of negatief gewaardeerd
moeten worden.
Onder de bewindslieden die bij het
PvdA-topberaad aanwezig waren,
bevonden zich premier Den Uyl, de
ministers Duisenberg en Van der
Stoel en de staatssecretarissen Van
Dam en Schaefer.
door Fred Lammers
AMERONGEN Zelfs de geboren en getogen inwoners van het Utrechtse dorp
Amerongen zijn de afgelopen dagen tot de ontdekking gekomen dat de kennis
die ze hebben over hun woonplaats beperkt is. Wel een bewijs dat de onlangs
opgerichte Heemkundige Stichting Amerongen met haar eerste activiteit naar
buiten: het uitgeven van een veldnamenkaart, in de roos heeft geschoten. Op die
kaart, die sinds vrijdag in de handel is, staan enige honderden namen van
landerijen, bossages en andere terreinen vermeld, die vroeger algemeen bekend
waren, maar de laagste paar eeuwen in het vergeetboek zijn geraakt.
(ADVERTENTIE)
Dankzij een hobby van Arae-
rongens wethouder van cul
turele en sociale zaken, de
heer G. J. van Barneveld. en
zijn plaatsgenoot aannemer
H. van Lienden zijn deze his
torische namen nu voorgoed
vastgelegd op een kaart.
„Het is een heel bijzondere
plattepond. Voorzover ik
weet is deze wijze van een
gemeente in kaart brengen
uniek in ons land. Dat heb ik
ook gemerkt aan de eerste
reacties die we hebben gekre
gen. Met name denken diver
se Utrechtse gemeenten er nu
over zoiets te gaan opzetten.
In Twente is men er een poos
je geleden al mee begonnen,
maar aan het uitgeven van
een kaart zijn ze daar nog
lang niet toe", vertelt de heer
Van Barneveld. die voorzitter
is geworden van de heemkun
dige stichting.
Een veldnamenkaart uitge
ven doe Je niet zo maar. Er zit
jarenlang speurwerk aan
vast. „Ik ben er als jongen
van een jaar of zestien al mee
begonnen. Zo maar voor de
aardigheid, omdat de ge
schiedenis van Amerongen
mij als kind al boeide. Dat
heb ik van mijn vader. Die
was er ook erg in geïnteres
seerd.
Nu ben ik 61, dus je kan rus
tig zeggen, dat ik er zo n veer
tig jaar mee doende ben ge
weest. Als ik oude namen op
het spoor kwam in familie
archieven en koopaktes dan
vulde ik die in op een kaart
die ik zelf had getekend. Het
grappige van het geval is, dat
ik een paar jaar geleden tot
de ontdekking kwam, dat
aannemer Van Lienden er de
zelfde liefhebberij op na
hield. Hij had een heleboel
namen verzameld die ik niet
had en omgekeerd was het
zelfde het geval. We zijn toen
samen verder aan het zoeken
gegaan, totdat we de zaak
vrij compleet hadden. Hele
maal volledig kun je nooit
zijn. Het zit er dik in dat er nu
deze kaart er is nog nieuwe
namen tevoorschijn zullen
komen. Met het resultaat dat
nu op tafel ligt zijn we echter
erg gelukkig", vertelt de heer
Van Barneveld me in zijn wo
ning, waar de wandversierin
gen getuigen van zijn interes
se voor Amerongen.
Boeiend
Op de veldnamenkaart. die is
getekend door de heer W. Ol-
deman. ook een inwoner van
Amerongen met hart voor de
geschiedenis van zijn dorp,
komen tal van boeiende na
men voor. Sommige namen
zijn gemakkelijk te verklaren
zoals 'het Uilenbos. het Gal-
genbos, de Schaapskooi, de
Schapenwei en de Honderd
Morgen. Ingewikkelder zijn
aanduidingen als het Raven
nest, de Lakmoes, de Rode
Heg en het Moffenbos.
„De betekenis van al die na
men te vinden volgt direct op
het ontdekken van deze ou
den namen zelf. Natuurlijk
vraag ik me dat ook al als die
oude namen voor de dag ko
men. Voor diverse namen heb
ik de verklaring al gevonden.
Zo heeft het gebied dat de
„Domineessteek" heet zijn
naam te danken aan het feit
dat het de vorm heeft van het
hoofddeksel dat predikanten
lang geleden droegen. Het
„Moffenbos" is een stuk
grond, waarop in een grijs
verleden een hutje stond,
waarin Duitse marskramers
op doorreis mochten over
nachten. „De Ton" dankt zijn
naam aan een hofstede, die er
trouwens nog staat. Maar hoe
de benaming „Het Verdwaal
de Bos" in de wereld is geko
men weet ik nog niet.
Er is een uitleg mogelijk, dat
dit bosgebied vroeger temid
den van landerijen lag en
daarin als het ware was ver
dwaald. Een andere uitleg is
dat er lang geleden een kind
in dat bos is verdwenen dat
ondanks uitgebreide zoekac
ties nooit is teruggevonden.
Over een moord in het gebied
In de buurt van dit charmante stukje Amerongen was vroeger de Schapenwei te vinden
dat de benaming „de
Moordkuil" draagt heb ik in
archieven niets kunnen vin
den. Die naam hield me als
kind al bezig, nadat mijn va
der me tijdens een wandeling
vertelde hoe dat stuk bos
werd genoemd. Hij fantaseer
de er een beetje op los en
deed me het verhaal dat er
een oude man om het leven
was gebracht. Wijzend op een
krant die er lag, zei hij: „Kijk.
dat is de krant, waarin hij zat
te lezen toen hij werd over
vallen". Dat vond ik reuze
spannend, maar het was
maar een verhaal".
De herkomst van een al even
sinistere benaming „de
Doodslag" heeft wethouder
Van Barneveld inmiddels
achterhaald. „Een van mijn
kennissen kwam een poosje
geleden met een oude prent
aanzetten die hij in Parijs op
de kop had kunnen tikken.
Er stond onder „De slag bij
Amerongen. 23 juni 1585". Na
enig zoeken vond ik een be
schrijving van dat gevecht
tussen troepen van de Spaan
se kant onder leiding van ko
lonel Taxis en Staatse troe
pen. aangevoerd door de
graaf Van Meurs. In dat ge
vecht sneuvelden ruim 1600
man, die ter plaatse in de
uiterwaarden werden begra
ven. Het zou heel interessant
zijn daar een archeologisch
onderzoek in te stellen en
mogelijk gebeurt dat in de
nabije toekomst. We hebben
namelijk sterke aanwijzin
gen dat bij Amerongen even
als in Wijk bij Duurstede een
Romeinse nederzetting is ge
weest
Zo leidt dat veldnamenon-
derzoek tot alles. „Wanneer
je je op deze manier met ge
schiedenis bezig houdt kun je
regelmatig vragen oplossen,
maar daarvoor in de plaats
komen steeds weer nieuwe
vragen. Als heemkundige
stichting zijn we echter van
plan over een poosje als ver
volg op de veldnamenkaart
met een uitgave te komen,
waarin de betekenis van al
die oude namen staat. Daar
mee. zijn we voorlopig wel
zoet", meent de heer Van
Barneveld.
Over de naam „Lakmoes"
hoeft hij zich inmiddels geen
zorgen meer te maken. Lak
moes is een verfstof, die uit
planten werd gehaald, die
vroeger In Amerongen wer
den gekweekt
