Kees Boeke's 'Werkplaats'
jegon in '26 in één kamer
Vïiifc .^55-
Spaarrente tot
Vlijmende clownerie hekelt
dans- en balletwereld
Japanners komen export
naar EG goedpraten
Voor onze zeevisserij
geen reden tot wanhoop
llthovense school ruim gesubsidiëerd toen zij 'behoudend' werd
'ionier
Belangrijke
bijdrage aan
vernieuwing
van onderwijs
Gouden harpen
uitgereikt
Opening door
ambassadeur
Indonesië afgelast
Baccalaureaat
bestaat niet meer
binnen korte tijd
Zweden wil met
Nederland samen
in offshore-sector
reu
SDAG 19 OKTOBER 1976
BINNENLAND
f TROUW/KWARTET 9
10 onze onderwijsredactie
LTHOVEN In de periode van ongeveer 1956
1966 is op de Werkplaats in Bilthoven onver*
noordelijk omgesprongen met geld van de
rrheld. De school die In 1926 door Kees Boeke
u opgericht ais een werkplaats van vernleu*
B{, had omstreeks 1960 een uitgesproken elitair
i behoudend karakter. Dit is de conclusie van
onderzoek, dat is gepubliceerd in het congres-
ek dat verschenen is ter gelegenheid van het
Itigjarlg bestaan van de Werkplaats.
Werkplaats begon In 1926 als een privé onder-
tmlng van de anarchist Kees Boeke. Nationaal
Internationaal is de werkplaats een schoolvoor-
►ld van vernieuwing geweest. Vooral na 1954,
cb Kees Boeke afscheid nam, is de school echter
teds conservatiever geworden. Dat kwam niet
ttn door de aanpassing aan de exameneisen en
sr de overheidssubsidiëring, maar vooral door-
t de leiding van de school de oude idealen
naakt heeft. De laatste jaren is de school op*
tuw het pad der vernieuwing ingeslagen.
pstreeks 1956 was de school van Boeke in alle
dchtcn 'gearriveerd'. De koningin had drie van
haar vier dochters op de Werkplaats gehad (in '56
waren zij al weg), de anarchist Boeke was gerid
derd, de vroegere premier Schermerhorn was
voorzitter van het bestuur, en de vanaf 1948 gesub
sidieerde school had van minister Cals 47 procent
extra leraarlessen toebedeeld gekregen om experi
menten mogelijk te maken.
Ton Staehelhausea en Frieda Leenders hebben
nu de periode 1956 tot 1966 (in '66 kwam een eind
aan de onterechte bevoordeling van de school)
onderzocht. Ze hebben een enquête gehouden
onder oud-medewerkers, oud-leerlingen en andere
betrokkenen. Hun conclusies zijn hard.
De sfeer op school was zo verstikkend en zelfs
„dictatoriaal" dat vele goede medewerkers hun
ontslag namen. Er was geen sprake meer van
openheid en democratie. De school had bovendien
een zeer elitair karakter: zeventig procent van de
leerlingen kwam uit de hogere en vijfentwintig
procent uit de midden-milieus.
Over de royale extra subsidies voor zogenaamde
experimenten schrijven de onderzoekers: „In 1966
waren de Inkomsten uit schoolgelden ongeveer
450.000 gulden. Daar kwam twaalf jaar lang een
extra subsidie van de overheid (47 procent in uren)
bij. Per leerling kon de werkplaats in 1966 twee
maal zoveel uitgeven als een gewoon lyceum. Dat
in totaal vijftien jaar lang nooit (anders dan finan
cieel) een verantwoording hiervoor is afgelegd, is
een schandalige zaak. Daarmee heeft men zich
onttrokken aan wetenschappelijke controle bij de
besteding van zeer vele miljoenen guldens van de
gemeenschap".
Het pijnlijke is volgens de onderzoekers dat de
school van Boeke door de overheid werd gemin
acht in een tijd dat zij werkelijk vernieuwend
bezig was, terwijl zij financieel in de watten werd
gelegd toen zij zich kenmerkte door behoudzucht.
Over de ideeën van Kees Boeke, de rol van de
Werkplaats in de onderwijsvernieuwing, en vooral
over de verwantschap van de Werkplaats en de
Jenaplanscholen schrijft Herman Passchier, di
recteur van een Jenaplan-lVO-school in Utrecht,
bijgaand artikel.
oor Herman Passchier
Jaar herdenkt de Werkplaats Kindergemeenschap te Blltho-
in het vijftigjarig bestaan. Bij diverse gelegenheden in het
rieden is aan deze school de nodige aandacht besteed: zo nog
1964 bij de tachtigste verjaardag van Kees Boeke en in 1966 bij
ijn overlijden. Tien Jaar later, in februari 1976, overleed ook
etty Boeke.
tes en Betty Boeke, dat is een
[grip geworden, omdat zij belden
iet volledige Inzet van hun persoon
leden zich aan deze school heb-
n gegeven.
sn buitenstaander kan zich afvra-
waarom eigenlijk aan deze
hooi en aan deze belde mensen al
e aandacht gewijd moet worden,
zijn veel scholen, waarin tallozen
r en uitgaan, en ook zij hebben
aak het beste met elkaar voor.
Iet Kees en Betty Boeke ls het
chter een apart geval. Toen ln 1926
Rn begin werd gemaakt, zag het er
ls volgt uit: een vader met vier
DChtertJes. En er was niets, ook
i geld om Iets te kopen. Zoals een
tan de kinderen zei: vader gaat een
looltje beginnen en ik heb al een
thrift en een potlood. Wat er eigen-
pt alleen was, was het enthouslas-
Dtom er lets van te maken en dit
geerde anderen weer om te hel-
petVoorloplg werd één kamer aan-
iden ln het kleine huisje Van der
ÏMtlaan 6, Bilthoven. Een paar
pnsen, die door Kees' Ideeën aan-
Urokken werden, voegden hun kin
ken (zij brachten hun eigen tafel
d stoel mee) aan het groepje toe,
«wijl zij zelf lessen kwamen geven
izo groeide het schooltje, dat al
iuw zijn naam „de Werkplaats"
reeg. Die ene kamer was ln de zo-
itr van 1926 al te klein.
Iet ls een vreemde gewaarwording
m nu. vijftig Jaar later, de
erkplaats in te wandelen om te
ltn wat er uit die ene kamer ls
rgroeid. Van 20 tot 23 oktober a s. ls
Ier een congres ter ere van dit Jubl-
tum, met als onderwerp: de school
Is werkplaats ln de samenleving.
Bet kan niet anders of persoon en
perk van Kees en Betty Boeke zul-
In de gedachten der deelnemers
al staan. Maar het is niet de
eling om zich daarmee ln de
plaats bezig te houden. Uit-
ide van hun opvattingen zal het
over de samenhang tussen on-
Ijsvernleuwing en maatschap-
xnleuwing. Voor Kees en Betty
'ke en vele anderen was onder-
ernleuwing immers geen doel,
ir een middel tot maatschappij-
leuwing.
lp grond van persoonlijke medede-
ngen en alles wat er ln de afgelopen
Ijden over ls geschreven kwam men
oor dat congres tot de keuze van
to aantal centrale gegevens, die op
to of andere wijze belangrijk zijn
«veest voor de ontwikkeling van de
chool, en die vandaag aan de orde
urden gesteld omdat zij misschien
mi grote betekenis kunnen zijn
oor wat er landelijk aan de gang ls.
Ib er ls landelijk heel veel aan de
Mig. Op veel plaatsen wordt meer
mi ooit en Intensiever dan ooit ge-
Wrt aan de vernieuwing van kleu-
basis- en voortgezet onderwijs,
school van Kees en Betty Boeke
eelt als pionier een indrukwekken-
f bijdrage geleverd aan de vernieu-
ping van opvoedkundig en onder-
Ijskundig denken en handelen. De
Milerentie stelt problemen aan de
We als: de plaats van de nlet-
itellectuele vorming: de rol die de
ötool kan spelen „ln haar buurt",
'elke ruimte kan de school bieden
Mi het leren omgaan met afwijkend
edrag van leraren, ,eerlin-gen en
^luders. welke relatie is er tussen
PVoedings- en onderwijsdoel en be-
ordeling, straffen en belonen, enz.
Hoe het toeging ln de Werkplaats
kan men lezen ln de tweede druk van
het boek „Kindergemeenschap" van
Kees Boeke. Daar ls het echter niet
bij gebleven. In 1964 werd ln
Amersfoort de internationale confe
rentie „Onderwijsvernieuwing vol
gens Jenaplan" gehouden. Schrijver
dezes hield daar een voordracht over
het onderwerp „welke mogelijkhe
den biedt de Jenaplanschool voor de
integratie van de muzische vor
ming".
Muzische vorming
Muzische vorming, dat ls het hele
opvoedingsproces van het kind. Het
is Peter Petersen, en het ls ook Kees
Boeke. die de schoolgemeenschap
bezielen vanuit die muzische vor
ming. De activiteiten van de kinde
ren staan dan voorop, en naast de
intellectuele vorming is er veel tijd
voor onderwerpen als het gezamen
lijk onderhoud van de school, wer
ken in de tuin, of het maken van
eigen leermiddelen. Het ging belden
om de creatieve houding ln het
leerproces, en om de Individuele-
groepsgerichte leerling.
De verleiding wordt dan groot om te
citeren uit beider geschriften, om te
laten zien wat het wezenlijke ls in
hun opvoedkundig denken. Ik moge
volstaan met één citaat uit het boek
„Kindergemeenschap", te vinden op
bladzijde 60. We lezen daar.
Vervolgens zal men zien, hoe 'n grote
plaats de handenarbeid Inneemt ln
het ontwikkelen en onderhouden
van ons gemeenschapsleven. Een
voorname plaats moet bij het ont
wikkelen van echt gemeenschaps
leven worden ingenomen door de
schoonheidsbeleving, dus door
kunst. Zowel beeldende kunst als
muziek hebben hierin een belangrij
ke functie te vervullen. Bij ons is
vooral de muziek al echt een levende
factor geworden. De beeldende
kunsten, dans en toneel, zijn tot nog
toe helaas slechts voldoende naar
voren getreden.
Tenslotte moet bij deze algemene
beschouwing over het bevorderen
van het gemeenschapsleven nog ge
wezen worden op de vele meer speci
ale middelen die ons nog ten dienste
staan om het gemeenschapsgevoel te
ontwikkelen, en die wij dan ook van
af het begin in de Werkplaats veel
hebben toegepast: ik bedoel de wijze
van Indeling van de dag, de week,
het jaar, de speciale functies als het
gemeenschappelijk beginnen van de
week. en eindigen van de dag. ge
meenschappelijke arbeid aan één
object, gemeenschappelijk gezang,
orkest, spel, de gezamenlijke maal
tijd, excursies, kampen, uitvoerin
gen, tochten, viering van gedenkda
gen enzovoort
Kees Boeke
en werkgemeenschap ln hun vaandel
hebben geschreven. Hoofdmomen
ten ln elke Jenaplanschool zijn elke
dag het kringgesprek, geïndivldall-
seerd werk, leren leven als spel en de
viering.
Zelf heb ik bijna vijf jaar als naaste
medewerker van Kees Boeke en
schoolmuziekleraar (1949-1953) aan
het Werkplaatsleven deelgenomen,
nadat ik de school in 1935 voor het
eerst had aanschouwd. Zoals voor
velen is ook voor mij Kees en Betty
Boeke. In hun werkplaats, een norm
geworden. Een oud-leerling van de
school schreef over deze norm eens
het volgende: Kees Boeke was de
warme handdruk als je binnenkwam
op de Werkplaats; hij was de man die
Je plotseling de muziek van Bach
deed ontdekken tijdens de repetities
van de Johannespasslon; hij was
even vlug goelendag zeggen voordat
Je zaterdag naar huls ging; hij was
een glimlach die je problemen zoveel
eenvoudiger maakten; hij was
warmlopen voor allerlei dingen
waarvoor Je Je kon Inzetten; hij was
warmte en liefde; hij was „Kees en
Betty", die tweeëenheld waar Je als
je zelf getrouwd bent, nog zo vaak
aan terugdenkt; en hij was de
Werkplaats waar je tot mens werd
gemaakt, waar je bewust leerde zijn,
en nog veel meer; dingen die Je nooit
onder woorden zal kunnen brengen.
Middenschool
De middenschool van minister Van
Kemenade heeft een nieuwe school
op het oog, met een nieuwe Inhoud.
Bij de middenschool wordt uitdruk-
Jenaplan
Hier worden met name uit het Jena
plan bekende zaken als spel, groe-
penwerk en viering genoemd; er
wordt een dag-, week- en Jaarritme
aangeduid, de muzische vorming en
het gemeenschapsleven waren fun
damenteel; er waren stamgroepen
met gemengde leeftijden, terwijl het
geheel gedragen werd door een reli
gieuze overtuiging.
De Jenaplanschool ziet ln de
Werkplaats van Kees Boeke haar
grote Nederlandse pionier. Er zijn op
dit moment 150 Jenaplanscholen ln
Nederland, die alle de school als leef-
Bij het vertrek van de Japanse mis
sie ln Tokio, vertelde een woordvoer
der. dat het niet in de bedoeling ligt
om ln Europa te onderhandelen. Het
betreft eerder een goodwillmissie,
die de vriendschappelijke econo
mische betrekkingen tussen Japan
en de EO moet bevorderen.
De delegatie rekent op veel kritiek
van Europese kant op het Japanse
exportbeleid. Vooral de uitvoer van
belangrijke goederen als staal, au
to's, televisietoestellen, schepen en
kogellagers naar West-Europa ls de
laatste tijd aanzienlijk gegroeid,
zelfs ln die mate dat de Europese
fabrieken van die produkten zich
danig ln het nauw gedreven voelen.
ADVERTENTIE
De rente die wij vergoeden op spaargelden loopt van
4V4% tot 9V2%. Vraag bij een van onze kantoren ook
eens naar ons spaarpapier aan toonder dat, afhankelijk
van de gekozen vormen, een rente geeft van 7% tot 9%.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
door Hans W. Ledeboer
AMSTERDAM De Amsterdamse Stadsschouwburg beleelde zondag een avond „om te gillen".
Want het Newyorkse ensemble „The Original Trockadero Gloxinia Ballet Company" zou zijn
Europese toumee beginnen en alleen al de opgesierde naam deed al vermoeden dat er met dit
gezelschap heel wat wonderlijks aan de hand ls.
kelijk aan vernieuwing van opvoe
ding en onderwijs gedacht. Mijn el-
gen school, in Utrecht, de P. F. van
Overbeekeschool, een Jenaplan-
IVO-school, zal van de mogelijkheid
een Integraal experiment te zijn, ge
bruik maken om de lijn door te trek
ken van Kees Boeke en zijn
Werkplaats naar de toekomst. Alle
uitgangspunten van de minister zijn
te vinden bij de Werkplaats van
Kees Boeke, zijn ook te vinden ln het
Jenaplan, dat toegepast op opvoed
kundige ideeën en werk van Kees en
Betty Boeke daaraan een heldere,
onderwijskundige structuur ver
leent.
Tenslotte: op 7 september Jl. be
stond het schoolparlement aan de
Jenaplan-IVO-school te Utrecht tien
Jaar, de plaats waar 125 leden van de
schoolgemeenschap, Jong en oud, sa
mengesteld uit alle geledingen van
de school, elkaar ontmoeten.
Staatssecretaris De Jong hield een
toespraak tot dat schoolparlement,
evenals Betty Boeke dat enkele Ja
ren vóór hem had gedaan. Hij zei o.a.
„geconstateerd te hebben dat dit pa-
tement goed is. Het maakt een we
zenlijk onderdeel uit van de leefge
meenschap van de school, wat vaak
niet het geval is." (Uitleg, nummer
476). Zo kan de school een
werkplaats zijn ln de samenleving,
werken aan, zoals Kees Boeke het
noemde, een redelijke ordening der
mensengemeenschap, uit een men
taliteit van groter algemene ver
antwoordelijkheid en daadwerkelij
ke samenwerking.
AMSTERDAM Maandagmiddag
zijn in het Carlton Hotel te Amster
dam de gouden harpen van dit jaar
uitgereikt aan Adèle Bloemendaal,
Herman van Veen en The George
Baker Selection. De gouden harp ls
een onderscheiding voor Neder
landse kunstenaars die zich ver
dienstelijk hebben gemaakt op het
gebied van lichte muziek. De onder-
schelding ls Ingesteld door het Co
mité voor Nederlandse Amuse
mentsmuziek (Conamus)
Het programma vermeldt stukken
uit allerlei bekende balletwerken.
Wat we te zien kregen waren
mannen ln danseressenkleding, die
deze werken uitvoeren. Geen traves
tie, want alle bewegingen bleven on
danks de suikerzoete kledij manne
lijk hoekig, gespierd met een
zorgvuldig ingestudeerde „onbehol
penheid". zelfs „fouten" waarmee de
dansers toonden, dat zij echt niet
beschikten over vrouwelijke, soepele
lenigheid. Daarbij kurkdroge en niet
uit de plooi te krijgen „houten" ge
zichten. Met als gevolg een vlijmen
de, Ijskoude clownerie die overkomt
als een snijdende persiflage op de
wereld van danskunst en ballet met
haar gemaniëreerdheid, haar Intri
gues. haar streven naar virtuositeit,
haar vaak volslagen onnatuurlijke
beweging van het menselijk
lichaam.
Om de verwarring nog een beetje te
vergroten waren er twee dansers ln
een echte mannenrol. Maar die
bijzonder knap! stelden zich met
hun bewegingen voor als vrouwe-
n-in-een-mannenrol. Wat de satire zo
mogelijk nog venijniger maakte.
Verder groteske charges, zoals een
pas-de-deux met een „vrouw" van
meer dan twee meter met een
partner, die nog niet tot „haar"
schouder reikte en die op een gege
ven ogenblik dit gevaarte ln een lift
TOKIO Een delegatie van topfiguren uit het Japanse be
drijfsleven komt naar West-Europa om in de hoofdsteden van de
EG-landen te praten over het groeiende overschot van Japanse
kant op de balans van de goederenhandel met de Gemeenschap.
Japan wordt ervan beschuldigd, dat
het sommige goederen ln West-
Europa aanbiedt tegen prijzen die de
produktiekosten In Japan niet goed
maken. Dat wordt „dumping" ge
noemd en ls in strijd met de bepalin
gen van de GATT, de Algemene
Overeenkomst voor Tarieven en
Handel, die richtlijnen opstelt voor
ruim driekwart van de wereldhandel.
Sommige Japanse zakenlieden vre
zen. dat een land als Engeland zal
besluiten zijn uitvoer uit Japan te
beperken, aldus de woordvoerder.
Economisch conflict
Inmiddels ls uit Parijs vernomen dat
de president-directeur van Peugeot,
Jean Baratte, er btj de regeringen
van de EG-landen op heeft aange
drongen maatregelen tegen de toe
nemende Japanse uitvoer van auto's
naar de Gemeenschap te nemen. De
Europese autofabrikanten kunnen
naar zijn mening niet langer aan
vaarden, dat Japan een groot deel
van zijn autoproduktle ln Europa of
ln Afrikaanse landen (die vanuit Eu
ropa van auto's worden voorzien) op
de markt gooit. Baratte hoopt, dat
de Japanse automobielindustrie be
reid zal zijn het probleem voortva
rend aan te pakken omdat anders
het gevaar van een economisch
conflict ontstaat, dat zal eindigen
met protectionistische maatregelen
en confrontatie. De Europese rege
ringen moeten het probleem volgens
hem voorleggen aan de GATT.
Het New Yorkse ensemble „The original Trockadero Gloxinia Ballet
Company"
Na anonieme
telefoontjes:
Van een onzer verslaggevers
AM8TERDAM De offlciéle ope
ning van een tentoonstelling in het
Amsterdamse kunstcentrum Artl et
Amicltiae, die vanavond verric.ht
zou worden door de Indonesische
ambassadeur in ons land, gaat niet
door. Het bestuur van Artl et Amicl
tiae heeft hiertoe besloten uit angst
voor het optreden van actiegroepen.
Volgens een bestuurslid van Artl
heeft het bestuur eind vorige week
enkele keren anonieme telefoontjes
gekregen, waarin gedreigd werd dat
de opening krachtdadig verstoord
zou worden. Het bestuur wilde niet
het risico lopen, dat de gasten van
Artl vanavond eventueel gemoles
teerd zouden worden, aldus het be
stuurslid. en besloot de opening te
laten vervallen.
De tentoonstelling „Reis door Indo
nesië", die nu morgen zonder cere
monie open gaat, omvat gouaches,
tekeningen, grafieken en foto's, die
de kunstenaar Lucas Kuys enkele
jaren geleden heeft gemaakt. De ex
positie zal dagelijks te bezichtigen
zijn van 10 tot 17 uur en duurt tot en
met 21 november. Lucas Kuys heeft
Amnesty International toestem
ming gegeven pamfletten op de ten
toonstelling neer te leggen, waarin
geprotesteerd wordt tegen het
vasthouden van politieke gevange
nen in Indonesië.
EN8CHEDE - De titel „baccalau
reus" krijgt weldra antiguarische
waarde. Het baccealaureaat werd ln
principe mogelijk gemaakt door de
wet op het wetenschappelijk onder
wijs van 1960. Aan verschillende
universiteiten en hogescholen heeft
men vervolgens proeven genomen
met de Invoering van een baccalau
reaat, dat dan bedoeld was voor
studenten die de doctoraalstudie te
lang vonden.
In de meeste gevallen is men al
spoedig van het baccalaureaat terug
gekomen. De technische school
Twente heeft het meest uigebreld
met het baccalaureaat geëxperi
menteerd. Ook daar heeft het colle
ge van bestuur nu aan de faculteiten
voorgesteld de titel af te schaffen.
Voor hen die reeds studeren zou het
wel mogelijk zijn tot 1982 een bacca-
laureaatsexamen af te leggen.
Het baccalureaatsexamen kan on
geveer gelijk worden gesteld met
het kandidaatsexamen. Ook dit
examen zal ln de toekomst verdwij
nen want de wet herstructuerlng we
tenschappelijk onderwijs kent al
leen propedeutische examens (na
één Jaar) en doctoraal examens (na
vier of vijf Jaar).
LOOSBROEK De twintigjarige
Jos van Boogaard uit Son en Breu-
gel ls bij een verkeersongeluk ln
Loosbroek, (gemeente Heeswij k-
Dlnther) omgekomen. Hij reed met
zijn auto ln een flauwe bocht rech
tuit en kwam tegen een boom tot
stilstand. De auto brak in tweeën.
Drie uuM j n urn&Ug gewond
overgebracht imar een ziekenhui» ln
Veghel.
over het toneel moest sjouwen. Een
gebonden uiterst vertoornde „Brun-
hllde," die met haar eigen ketens
haar belagers het toneel afranselde,
met een hamer en een sikkel dat
toneel schoon hield en die ten slottev
gelijk de schone Marianne ln het
bekende schilderij van de Parijse
revolutie-barricaden „haar" borst
ontblootte, en een ford mannelijk
gespierde tors toonde.
Al die clownerie kwam hard aan en
boeide ln al haar vinnigheid ook nog
door het knappe danstechnische
werk. Voor een hele avond vonden
wij het echter wat erg veel van een
zelfde gerecht. De bomvolle schouw
burgzaal was het daarin met ons niet
eens. Die liet duidelijk merken dat
zij dolle pret beleefde aan de opge
diende grollen.
Van 20 oktober tot en met 7 novem
ber ls „The Original Trockadero
Gloxinia Ballet Company" ln Micke-
ry te zien. Daama volgt een tournee
langs Utrecht, Haarlem, Lelden, het
HOT in Den Haag, De Munt ln
Weert, de Stadsschouwburg ln Gro
ningen en twee voorstellingen in De
Lantaren in Rotterdam.
Van een onzer verslaggevers
IJMUIDEN Hoewel de Nederlandse zeevisserij moeilijke tij
den doormaakt, ls er beslist geen reden tot wanhoop. Dit bleek
uit de woorden van lr. Th. J. Tienstra, directeur van de visserijen
van het ministerie van Landbouw en Visserij. Over enkele Jaren,
zo voegde hij hieraan toe, hopen we deze moeilijke „hobbel" te
hebben genomen.
Hij oefende kritiek op degenen die
niet willen en kunnen begrijpen, dat
de moderne wetenschap nu gebruikt
dient te worden om de vangst te
beperken. Hoewel het onmogelijk ls
de visstand uit te roeien door overbe-
visslng, ls het zonder vangstbeper
king onmogelijk economisch te blij
ven vissen. Quotering (vangstbeper
king) ls een hard gelag, maar ook een
harde noodzaak. Het zwaartepunt
van de Nederlandse zeevisserij zal
(meer) moeten liggen op kwaliteit
dan op hoeveelheid.
De heer Tienstra sprak gisteren aan
boord van het vlsserlj-
onderzoekvaartulg „Tridens" tijdens
de presentatie van het boek „Een
schip vis" van de heren E. J. de Boer
(tekst) en C. van der Meulen (foto's).
De schrijver zegt hierin dat vele vis-
DEN HAAG De vangstlimiet voor
de Nederlandse haringvisserij in de
Noordzee en het Skagerrak is voor
1976 bepaald op 13.400 ton. Het minis
terie van Landbouw en Visserij heeft
dit meegedeeld.
soorten ln een toestand van overbe-
vlsslng zijn gekomen en dat het tijd
perk van de vrije zee weldra achter
ons lijkt te liggen, omdat verschil
lende landen al zogenaamde econo
mische zones hebben Ingesteld. Dit
gebeurt niet alleen om de eigen vis
serij te beschermen (IJsland bijvoor
beeld), maar ook wegens het belang
van het aan de kust grenzend zeege
bied vooral als dit wordt gebruikt
voor de exploratie en exploitatie van
olie en aardgas.
Het boek behandelt op een ook
voor de belangstellende bui
tenstaander begrijpelijke manier
de grote en de kleine zeevisserij en
de (technische) ontwikkelingen die
zich hierin hebben voorgedaan. De
heer Van der Meulen heeft het leven
en werken van vissers op zee ln boel
ende foto's vastgelegd.
Het boek. dat bij De Boer Maritiem
ls uitgegeven, kost 39.50.
DEN HAAO Een Zweeds plan om
na te gaan of de Nederlandse en
Zweedse offshore-Industrie (bulten-
gaatse activiteiten als booreilanden
bouwen, pijpleidingen ln zee leggen)
tot nauwe samenwerking kan ko
men ln de vorm van Jolnt-ventures,
ls bijzonder goed ontvangen door
het Nederlandse bedrijfslven. Een
woordvoerder van de Zweedse han
delsdelegatie heeft dit verklaard.
Op 27 oktober zullen directeuren
van 45 Nederlandse en 22 Zweedse
ondernemingen ln Den Haag ln een
symposium bijeenkomen om zich
over de mogelijheden van samen
werking te orienteren. Het symposi
um zal door de Zweedse koning wor
den geopend en worden bijgewoond
door prinses Beatrix en prins Claus.
De Zweedse handelsdelegatie heeft,
alvorens met samenwerkings
plannen te komen een onderzoek
naar de Nederlandse offshore
industrie laten instellen. Hieruit is-
naar voren gekomen, dat de Neder
landse en Zweedse Industrie elkaar
aanvullen. De kracht van de Neder
landse Industrie ligt dan op het ge
bied van de scheepsbouw en van de
zwaardere mechanische constructie,
terwijl de kracht van de correspon
derende Zweedse Industrie ligt in de
constructie van ingewikkelde syste
men. Samenwerking met de Neder
landse Industrie wordt gezocht, om
dat ln de eerste plaat» het ar
beidsklimaat ln Nederland stabiel
1», wat van belang is voor een stipte
levering van bestelde Installaties.
ADVERTENTIE
^"J%ïïurenen
ón prijzen
Y1NKB.V.
