rabische mini-top telt vredesplan oor Libanon op Hollandse garnalen rm van Chileense junta reikt zeer ver evecht aan grens 'hailand-Laos Leila Fernandes wil economische druk Meer Nobelprijzen naar Amerikanen Diplomaten van Noord-Korea uit Oslo uitgewezen KGB dreigt Moskouse secretaris van Amnesty met moord Uitslag verkiezingen DDR zoals verwacht m nu vólop» lg| Profiteer ervan! lerreur geheime dienst bedreigt ook Nederlanders (73ÓAG '9 OKTOBER 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 SI0BEIROET (AP, AFP, UPI, Reuter) Na drie dagen van intensieve onderhandelingen net iben zes Arabische leiders een vredesplan opgesteld voor Libanon. Het plan voorziet onder i te er In terugtrekking van alle strijdende partijen, inclusief de Syriërs, en versterking van de amenlijke Arabische vredesmacht met manschappen en materieel. is vernomen in kringen rond de enkomst van de Arabische lei- In de Saoedlsche hoofdstad Ri- Dezes leiders kwamen gistermld- bijeen om het plan officieel te tachtigen. Egyptische president Anwar it was zo optimistisch dat hij stelde een uitgebreide topconfe- 'ankle van alle 21 lidstaten van de en-jblsche Liga te doen plaatsvinden Ie Libanese hoofdstad Beiroet, topconferentie had aanvanke- gisteren In Caïro moeten begin- maar de „kleine" top In Rlad de wrulste dit voornemen. De Saoe dlsche minister van buitenlandse za ken Saoed al Faisal zei voor de laatste bijeenkomst van de zes lei ders dat morgen in Cairo een confe rentie wordt gehouden van alle Ara bische ministers van buitenlandse zaken. Men zal dan de resultaten bezien van de conferentie ln Rlad en tevens zal een datum worden vastgesteld voor de uitgebreide Ara bische topconferentie. Gemengd vredesplan De kleine top in Rlad werd naast Sadat bijgewoond door zijn Syrische NGKOK (UPI, Reuter) Aan de grens tussen Thailand en zaips heeft zich gisteravond weer een gevecht voorgedaan toen Laotiaanse strijdmacht de Mekong-rivier overstak die voor grootste deel als grenslijn tussen de twee landen fungeert. gevecht vond plaats in de pro- Ie Loei, waar vorige week don- lag een eerste botsing voor in. Aan Thailandse zijde werd militair gedood en een politie- gewond. Het gevecht duurde uur totdat na middernacht de held van de Pathet Lao zich op llaans grondgebied terugtrok, meldt het Thailandse dagblad News. Hoewel het bericht nog o! tolflcieel ls bevestigd kwam later leen tweede blad in Bangkok met o!; elide melding. («pertussen heeft het militaire ge- b Thailand gisteren drastische communistische maatregelen londigd. De nieuwe maatregel lop die welke vorige week werd maakt en waarbij de aan- en het vasthouden ls geoor- [van ln negen categorieën inge- mensen, waaronder zij die Ikheden veroorzaken". Op WHivan het nieuwe decreet krlj- 'e_ it autoriteiten belast met de (wering van de bepalingen van de it van beleg de bevoegdheid, zo- i tot „communistisch besmet" te Haren en een leder te verbieden r te wonen. Het decreet voorziet k- ln detentie zonder proces voor dl duur van 30 dagen tot 18 maan- voor degenen, die aangetroffen id den in de „besmette" gebieden. )e et militairen kunnen voorts het be- e- r krijgen over voorraden le smiddelen, medicamenten en an- e verbruiksgoederen om te voor- sen dat deze in communistische den raken. Het nieuwe decreet is si Identiek aan decreten die in- d|Ujd werden uitgevaardigd door imerikaansgezinde regeringen in L Maar ondanks het verbod op het verstrekken van goederen aan communisten in Zuid-Vletnam, wa ren de Vietcong en Noordvletnamese troepen bijna altijd ln staat zich bij de plaatselijke bevolking van de no dige levensmiddelen en medicamen ten te verzekeren. collega Hafez el Assad, de Libanese president Elias Sarkis en de Pales tijnse leider Jasser Arafat de di rect bij het Libanese conflict betrok ken partijen evenals koning Kha- led van Saoedie-Arabië en de heerser van Koeweit. Sjeik Sabah al Salem al Sabah. Volgens de kringen rond de top is het vredesplan een menge ling van de ideeën die Libanon, Egypte, Saoedi-Arablë en Koeweit hebben aangedragen. Het plan zou voorzien in: een onmiddellijk bestand en to tale beëindiging van de vijandelijk heden. terugtrekking van alle geregelde en ongeregelde troepen in Libanon tot de posities die zij innamen voor dat de oorlog vorig jaar april uitbrak. het versterken van de Arabische vredesmacht met manschappen en materieel. het verplichten van de Pales- tijnen aan het akkoord van Caïro (1969) met de Libanese regering, dat de aanwezigheid van de Palestijnen- beperkt tot hun vluchtelingenkam pen en tot het Arkoub-district ln het zuidoosten van Libanon. het organiseren van een ronde tafel-conferentie ter regeling van het geschil tussen de rechtse en de linkse krachten in Libanon. het oprichten van een Arabisch fonds voor de wederopbouw van Libanon. De genoemde kringen benadrukten dat Syrië zich weliswaar op grond President Sadat van Egypte, president Assad van Syrië, koning Khaled van Saoedi-Arabië en PLO-leider Jasser Arafat ontmoeten elkaar voor zij hun besprekingen over Libanon voortzetten. van het plan uit Libanon moet te rugtrekken, maar dat Damascus in het land militair aanwezig blijft bin nen het kader van de Arabische vre desmacht. De Arabische Liga heeft nu 2300 man in Libanon van Saoe di-Arabië, Soedan, Syrië en Libië, maar het plan is dit aantal tot 6000 te verhogen. Er gingen geruchten dat Egypte zou hebben ingestemd met het leveren van manschappen voor de vredesmacht, maar hiervoor was geen officiële bevestiging te krijgen. Sadat heeft in het verleden gezegd bereid te zijn wapens en ma terieel te leveren, maar geen mili tairen. In de informele sfeer van de top in Riad vond gistermorgen een ont moeting plaats tussen Sadat en As sad OSLO (AFP, AP, UPI, Reuter) De Noorse regering heeft gisteren alle diplomaten van de Noord- Koreaanse ambassade in Oslo tot persona non grata verklaard. De po litie ln Oslo had bewijzen ln handen gekregen dat de diplomaten op gro te schaal verwikkeld zijn ln zwarte handel in tabak en sigaretten. Het gaat om de ambassadeur, een zaakgelastigde, twee secretarissen en een attache. Ze moeten binnen zes dagen het land verlaten hebben. De in Noorwegen en Zweden ge accrediteerde Noordkoreaanse am bassadeur woont overigens in Stockholm. De zaakgelastigde heeft later ln een radlo-intervlew de be schuldiging ongegrond genoemd. Zijn regering heeft de Noren ge vraagd het uitwijzlngsbeslult te her zien, aldus de Noordkoreaanse di plomaat. De Noorse politie onderzocht tevens of de Noord-Koreanen iets te maken hebben met een handel in verdoven de middelen naar Oslo. In verband hiermee werden ln de loop van het weekeinde acht Noren aangehou den. Drie van hen zijn lnipiddels weer ln vrijheid, gesteld. STOCKHOLM (Reuter) - De Nobelprijzen natuur- en scheikunde gaan dit jaar naar de Amerikanen Richter, Ting en Lipscomb, voor onderzoek dat vooral op theoretici in hun vakgebieden grote indruk heeft gemaakt. Daarmee zijn de prijzen voor 1976 een compleet Amerikaanse aangelegenheid tot nog toe alleen de prijs voor literatuur (donderdag te vergeven) zal waarschijn lijk in een ander land terechtkomen. De gedeelde onderscheiding voor de natuurkundigen Burton Richter (45) ën Samuel C. C. Ting (40) ls opmerke lijk omdat zij verleend wordt voor een nog maar twee Jaar oude ontdek king. De Zweedse academie van we tenschappen kijkt in het algemeen toch zeker een Jaar of tien de kat uit de boom voordat zij de conclusie aandurft dat een bepaald onderzoek de betekenis heeft die een Nobelprijs rechtvaardigt. In het geval van Richter en Ting was geen twijfel mogelijk. Waar zij in 1974 onafhankelijk van elkaar mee aankwamen was een nieuw ele mentair deeltje waarmee de op dat moment aanvaarde theorie geen raad wist. De tijd dat men elemen taire deeltjes kon beschrijven als „bouwstenen van atomen" (elektro nen. neutronen, protonen en zo) was al lang en breed voorbij. Er waren er een goede driehonderd verschillende ontdekt, de meeste met een zeer kor te levensduur en eigenlijk het beste te omschrijven als uitingen van be paalde wisselwerkingen tussen de meer bekende deeltjes. Die wissel werkingen komen tot uiting wanneer men de deeltjes in gigantische ver snellers met grote energie op elkaar laat botsen. In dat circus van elementaire deeltjes en wisselwerkingen zat wel systeem, zodat de natuurkundigen zich konden voorstellen dat ze het begrepen. Het nieuwe deeltje van Richter en Ting paste met zijn ei genschappen niet in dat systeem. Het bleek het eerste van een nieuwe klasse, en duidde daarmee op het bestaan van nog onbekende wissel werkingen op het allerfundamen teelste niveau waarop men de mate rie kan beschrijven en daardoor be grijpen. De bekroning van de 56-Jarige Willi am Libscomb ls conventioneler. Hij verrichtte twintig jaar onderzoek in het weinig betreden gebied van de boranen, een grote groep verschillen de verbindingen tussen waterstof en borium. Ze waren technisch lastig hanteerbaar en theoretisch slecht begrepen. Ze zijn nu alleen nog maar lastig hanteerbaar. Lipscomb kon in de boraan-chemie met groot geduld orde en systeem ontdekken, en dat leverde hem en zijn collega's een verdient inzicht op ln de aard van de chemische binding ln het algemeen, de manier waarop de stoffen om ons heen in elkaar zitten. LONDEN (DPA) Agenten van de Russische geheime dienst, KGB, zouden gedreigd hebben de in Mos kou wonende wiskundige Wladimlr Albrecht te vermoorden. De organi satie Amnesty International, die zich beijvert voor het lot van politie ke gevangenen, deelde gisteren ln Londen mee dat zij de justitiële au toriteiten in Moskou gevraagd heeft een onderzoek in te stellen naar de beschuldiging van de geleerde. Albrecht is secretaris van de Mos kouse afdeling van genoemde orga nisatie. Oost-Berlijn (DPA, Reuter) De verkiezingen voor de Volkskammer, het Oostduitse parlement, hebben de verwachte uitslag opgeleverd. Volgens de voorlopige uitslag ls 99,86 procent van de geldig uitge brachte stemmen gegaan naar de kandidaten van de Socialistische Eenheidspartij (SED) en de daar mee verbonden partijen en groepe ringen Het aantal tegenstemmen was 0,14 procent. Ook is het stadsparlement van Oost-Berlijn ge kozen. dat nog 66 vertegenwoordi gers zal zenden naar de Volkskam mer. die in totaal 500 zetels telt. ADVERTENTIE AMSTERDAM „Waarom wordt George Fernandes eruit ge pikt terwijl er duizenden politieke gevangenen in India zijn?". Deze vraag werd door Leila Fernandes, de echtgenote van George Fernandes, gisteren op een persconferentie in Amster dam gesteld. v ontketend. Volgens zijn vrouw Leila werden er achtduizend mensen ge marteld om zijn verblijfplaats te vin den. Zijn broers Michael en Lawren ce werden ook aangehouden. „Law rence is vandaag een geestelijk en lichamelijk wrak", aldus Lella Fer nandes. Op 10 juni van dit jaar werd George Fernandes. die nationale be kendheid in India kreeg vanwege een staking van spoorwegenarbel- ders in 1974 door de Indiase politie aangehouden. Ondanks herhaalde lijke verzoeken om Inlichtingen kreeg Leila Fernandes niet te horen waar haar man werd vastgehouden. Toen zij de Indiase ambassadeur ln Washington vroeg naar de plaats van gevangenhouding van George Fernandes antwoordde deze: „In In dia". Gedurende de eerste veertien dagen na zijn arrestatie mocht George Fernandes niet slapen en werd hij voortdurend ondervraagd. Daarna kreeg hij eenzame opslui ting. Op 4 oktober is in New Delhi het proces tegen Fernandes begon nen. Leila Fernandes, die sinds de cember in het buitenland verblijft weet nog steeds niet waarvan hfj beschuldigd wordt. ;<j|} Inkrimping Lella Fernandes bracht gisteren een bezoek aan ons land op uitnodiging van de Partij van de Arbeid. Zij voert niet alleen een campagne voor de vrijlating van haar man maar ook een strijd tegen het dictatoriale be wind van de Indiase premier Indira GhandL In juni verleden Jaar riep Ohandi de noodtoestand ln India uit, omdat ze veroordeeld werd wegens verkie zingsfraude en omdat ze de macht van de Indiase oppositiepartijen vreesde. Sindsdien worden ln India, volgens Leila Fernandes. de mensen rechten met voeten getreden. Duizenden mensen worden zonder in staat van beschuldiging gesteld te worden, vastgehouden. De 46-jarige christen, lid van het Indiase parle ment en leider van de Indiase socia listische partij. George Fernandes werd tot volksvijand nummer één uitgeroepen. Bijna een jaar lang wist hij zich voor de Indiaase autoriteiten verborgen te houden. Er werd een grootscheepse mensenjacht op hem Lella Fernandes riep op tot inkrim ping van de buitenlandse hulp aan India Indien daar de noodtoestand van kracht blijft. Volgens Lella Fer nandes probeert premier Ohandi een „Ghandi-dynastle" in India te vestigen. Haar bewind zou slechts op de grootgrondbezitters en Indus triëlen kunnen steunen. *>r James Oorsey zaal van Madison Square Garden in New York zat op de avond van 10 september volgepropt, uizenden mensen waren er naar toe gekomen om de derde verjaardag van de fascistische aatsgreep in Chili te herdenken. Na de bekende Amerikaanse zangeres Joan Baez te hebben geleid sprak de vooraanstaande leider van het Chileense verzet Orlando Letelier van ,,de meer m honderdduizend Chilenen die in Chili werden aangehouden, van de duizenden en duizenden ?nsen die op beestachtige manier gemarteld worden, van de meer dan tweehonderdduizend 'tienen die gedwongen werden om in ballingschap te gaan, van de miljoenen Chilenen die rkeloos zijn". Onder enorm applaus sloot Letelier zijn toespraak af met de woorden: ..Ik werd Chileen geboren, ik ben Chileen en ik zal als Chileen sterven". dagen later was Letelier dood Op afstand van honderd meter van gebouw van de Chileense ambas- op de elegante Massachussets ®nue in Washington, waar hij van tot mei 1973 ambassadeur van '«gering van Salvador Allende vloog de auto waarin hij reed de «t in Hoewel het Chileense minis- de van binnenlandse zaken op de tiend van 10 september per de- *t bekend maakte, dat Letelier 8 staatsburgerschap was ontno- to. omdat hij enkele dagen van in Nederland havenarbei- tot een boycot van Chili had «roepen. Is Letelier inderdaad als 'een gestorven. dood van Orlanda Letelier heeft Hieuw de activiteiten van de Di- *ton de Intellegencia Nacional '"Ai, de Chileense nationale vei- "eldsdienst in het buitenland w voren geschoven. Dat de huidl- Chileense ambassadeur in Wash- Manuel Trucco. na de ont- '»ng van Leteliers auto naar het to van zijn kantoor liep en vroeg «i is er gebeurd?" verandert wei san het feit dat de DINA met de J'tote waarschijnlijkheid de hand A in de dood van Letelier rl was immers een functionaris P «ln ambassade die Letelier deze ptoer meedeelde dat zijn tegen de Chileense Junta gerichte activitei ten weieens „onvoorziene gevolgen" kon hebben. Eerder was Leteliers vrouw Isabel herhaaldelijk opge beld en werd haar gevraagd of zij Inderdaad de vrouw van Orlando Letelier was. Toen zij bevestigend antwoordde kreeg zij te horen: „Nee dat bent u niet. u bent zijn weduwe". Ook had Letelier deze zomer een brief van een vriend in Chili gekre gen, die in nauw contact met de Chileense Junta staat, waarin hij ge waarschuwd werd, dat men in hoge regeringskringen in Chili overwoog om hem te laten vermoorden. Spookverhalen Dat dit geen spookverhalen zijn van Chileense ballingen ln het buiten land toont het feit aan dat men in internationale diplomatieke krin gen op zijn hoede is voor de moorde naars van de Chileense Junta. In de zomer van 1975 arriveerden in New York de gebroeders Andres en Patri cio Meigoza. twee bekende DINA- agenten die samen met hun broer Jorge en kolonel Juan Luis Ossa Boelnes, de huidige directeur van de DINA's buitenlandse activiteiten, bij de moord op de Chileense gene raal René Schneider in 1970 betrok ken waren. De aankomst ln New York van de gebroeders Meigoza, die op diplomatieke paspoorten reisden, stemde Kurt Waldheim, se cretaris-generaal van de Verenigde Naties, bijzonder ongerust Immers de Chileense plaatsvervangende se cretaris-generaal van de VN, Gabriel Valdes, is een bekende tegenstander 'van het huidige regiem in zijn land. Waldheim telde twee plus twee op en ontbood de ambassadeur van de Chileense junta bij de VN, Ismael Hoeerta, onmiddellijk naar zijn kan toor Waldheim liet Hoeerta weten, dat hij de Chileense junta ter ver antwoording zou roepen, wanneer Gabriel Valdes maar één haar ge krenkt zou worden. Vlak daarna wa ren de gebroeders Meigoza al weer uit New York verdwenen. In februari van dit jaar herhaalde zich dit to neel. De Zwitserse politie noteerde de aankomst van de gebroeders Mei goza ln Genève. De Zwitserse autori teiten begonnen te vrezen voor het leven van Radomiro Tomic, een be kende Chileense christendemo craat. die in 1970 presidentskandi daat van zijn partij was en vandaag ln Zwitserland ln ballingschap woont. Ook hier kreeg de Chileense ambassadeur te horen, dat zijn rege ring ter verantwoording zou worden geroepen voor enige schade die aan Tomic zou worden toegebracht. Vlak hierna waren de gebroeders Meigoza ook uit Zwitserland ver dwenen. Op 21 september, 's morgens om vijf minuten over half tien, vloog dc auto met Orlando Letelier (foto inzet) en enkele van zijn medewerkers dc lucht in. Letelier en Ronnie Moffit overleefden de aanslag niet. Terreurorganisatie Er ls alle reden om het doen en laten van DINA-agenten ln het buitenland nauwkeurig ln de gaten te houden. Immers deze terreurorganisatie heeft tussen de moorden op generaal René Schneider in 1970 en op Orlan do Letelier drie weken geleden niet stil geZeten. Samen met kolonel Pe dro Ewlng begon Boelnes. die vroe ger Jeugdsecretaris van de fascis tische Chileense Nationale Partij was. in 1974 de buitenlandse activi teiten van de DINA vanuit de Chi leense ambassades in Buenos Aires en Madrid te organiseren. Begin sep tember 1974 arriveerde Ewlng in Bu enos Aires waar hij al gauw kontakt opnam met de Argentijnse anti communistische Alliantie (AAA) die om haar moordbrigades ln het land berucht ls. In dezelfde periode woon de generaal Prats, de opperbevel hebber van de Chileense strijdkrach ten ln de periode van Allende ln ballingschap ln Buenos Aires. Net als Letelier was Prats bezig om een boek te schrijven over de periode van de staatsgreep ln Chili. Eind september stierven Prats en zijn vrouw op dezelfde wijze als Orlando Letelier gestorven is Sindsdien wer den er tientallen Chileense ballingen in Argentinië vermoord. In oktober van verleden Jaar werden Bernardo Leighton, vice-president van de Chi leense christendemocratische partij en zijn vrouw Isabel, in de straten van Rome, waar zij ln ballingschap leefden, met machinepistolen neer- gemaald. Beiden overleefden de aan slag. maar Isabel werd blijvend ver lamd. De daders moeten in kringen van de Italiaanse neo-fasclstlsche or ganisatie MSI worden gezocht. Maar vlak voor de aanslag werden Boelnes en Ewing ln Rome gesignaleerd. Nog dezelfde dag van de aanslag op het echtpaar Leighton werden drie DI NA-agenten ln Parijs door de Franse autoriteiten op een vliegtuig met be stemming Chili gezet. Ook ln Groot-Brittannië kwamen de activiteiten van de DINA aan het daglicht Vrienden van Jorge Navar- rete zijn verbaasd als deze Jonge advocaat in december 1974 naar London komt als cultureel attaché van de Chileense ambassadee. Na- varrate was immers voor de staatsgreep woordvoerder van de Chileense christendemocraten. In de Monday Club. een bekende rechtse vereniging ln Groot-Brittannië, ont moette hij een man die zich John Cooper noemt. Tegen een salaris van vijf honderd gulden per maand exclusief onkosten wordt Cooper in het begin gevraagd om in kringen van Chileense ballingen te Infiltre ren. Later krijgt hij opdracht om dreigementen per telefoon aan de tegenstanders van de Chileense Jun ta te uiten. Tot zijn slachtoffers be hoort onder meer de Britse oud- minister Judith Hart, een uitgespro ken tegenstandster van het huidige Chileense regiem. Eind verleden Jaar werd Cooper ln de woning van Na- varrete aan een hoogstaand DINA functionaris, mogelijkerwijs Pedro Ewing, voorgesteld. Tijdens dit ge sprek wordt hem gezegd dat hij „veel geld" kan verdienen, als hij in het bezit van een wapen is. Dit aanbod, vlak na de aanslag op het echtpaar Leighton maakt Cooper zenuwach tig en hij vertelt zijn verhaal aan een verslaggever van de Britse televisie. Navarrcte wordt onmiddellijk naar Chili ontboden. Ook in Nederland Op kleinere schaal heeft de DINA zich ook in Nederland gemanifes teerd. Zo werd verleden jaar In Pur merend de vrouw van een actief Ud van de Chileense vakbond CUT door een witte Fiat met Chileense inzit tenden op straat aangehouden. Haar werd een foto getoond waarop zij met een vriendin voor het gebouw van een Nederlandse instelling in de Chileense hoofdstad na de staatsgreep stond. Op de vraag of zij de vrouw met wie ze op de foto stond kent gaf zij een onduidelijk antwoord. Daarop kreeg zij te horen dat het er in feite niet toe deed. dat men haar in ieder geval kende en dat ze in de toekomst maar moest op letten. In kringen van het Chileense verzet vraagt men zich na de dood van Letelier af wie het volgende slachtof fer van de DINA zal zijn. Aangeno men wordt dat Carlos Altamlrano, secretaris-generaal van de Chileense Socialistische Partij, waartoe ook Allende en Letelier behoorden hoog op de lijst staat. Altamlrano. die vandaag in Berlijn woont, is herhaal delijk in het verleden bedreigd. Op vallend ls dat de bedreigingen vaak gepaard gaan met laster- en roddel campagnes in de Chileense pers. Net als Letelier vlak voor zijn dood zijn staatsburgerschap ontnomen werd, werd Leighton vlak voor de aanslag op zijn leven tot ongewenst persoon in Chili verklaard. In het licht van dit verhaal is het begrijpelijk dat men in de ogen van het Chileense verzet te maken heeft met „politieke gangsters" in Chili. In het licht van dit verhaal wordt ook de betekenis van Leteliers oproep in Nederland tot een economische boy cot van Chili begrijpelijker. Een boy cot waarmee Letelier en zijn kamera den in het Chileense verzet maar één doel voor ogen stond cn nog staat: „de omverwerping van de fascis tische dictatuur."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7