ichmelzer: de 'nacht
ras helaas onvermijdelijk
10,
18??. 1
15.— 297?. 32??.
13?.?
19??.
't Is weer gordijnen-week in uw warenhuis.
En dat betekenttijdelijk veel minder betalen voor dezelfde fijne kwaliteit als altijd!
TR5
Hen jaar geleden viel het Kabinet-Cals
:-W. y
Ben W tegen
'égale kennel
Drie nieuwe
fietspaden
Nog geen akkoord
verkeerssituatie
in Leyenburg
795
:RDAG 14 OKTOBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET H 11
an een verslaggever
EN HAAG Oud-minister
n vroegere KVP-
actlevooraitter) drs. Norbert
ihmelzer noemt tien jaar
a de val door zijn toedoen van
•t kabinet-Cals deze ge-
furtenis „helaas onvermijde-
fc". Tien Jaar na 'de nacht
in Schmelzer" stemt hij toe in
I vraaggesprek om aldus zij-
rzUds een poging te wagen
it nadere informatie over een
svaluatie" van de val van dit
ibinet.
tfst de gebeurtenissen van dit
keerpunt uit de vaderlandse poli
tiek": Bij de algemene politieke en
financiële beschouwingen in de
Tweede Kamer op 11,12 en 13 okto
ber 1966 was het de toenmalige
KVP-fractlevoorzltter Schmelzer
die „klemmende vragen" richtte tot
het kabinet-Cals. Hij wilde weten, of
de aan de orde zijnde begroting met
haar gevolgen voor 1968 en volgende
jaren wel in voldoende mate zou
bijdragen tot het herstel van het
evenwicht, tot het tegengaan van de
geldontwaarding en tot het voorko
men van een te hoog wordende be
lastingdruk. Ook vroeg hij zich af, of
de nieuwe begroting wel voldoende
was voor de veiligstelling van de
werkgelegenheid, voor de groei van
de particuliere sector.
yf j
Niet voldoende
Het vanachter de regeringstafel ge
geven antwoord was voor de KVP-
fractie en voor een meerderheid in
de Kamer niet voldoende. Deze
meerderheid aanvaardde (met 75
stemmen voor en 62 stemmen tegen)
tn de nacht van 13 op 14 oktober
1966 (de afgelopen nacht dus tien
Jaar geleden) de motie-Schmelzer,
waarmee een voortijdig einde
kwam aan het Cals-tijdperk.
„De nacht" heeft intussen een vaste
plaats gekregen in de vaderlandse
geschiedenisboekjes. ZIJ had een
bijzonder verloop. Het overleg in de
raSH
chmelzer (tweede van rechts) voert in de naar hem genoemde nacht, overleg tijdens een pauze
nn het debat.
VOORSCHOTEN B. en W. van
Voorschoten willen een rechtsge
ding gaan voeren tegen de eigenaren
fan het pand aan de Leidseweg nr.
553. Het pand was in 1973 verkocht
onder voorwaarden dat het zuiver
woondoeleinden gebruikt
socht worden. Nu echter is geble
te» dat de eigenaren er een kennel
tpgericht hebben, dit tot grote over-
W en in strijd met de overeen-
tomst tussen B en W en de eige-
tiren.
Als de kennel niet binnenkort ver-
Iwijnt, gaan B en W de raad voor
tellen om over te gaan tot het voe
ten van een rechtsgeding tot Dale-
ting van de gesloten overeenkomst,
lodat het pand inderdaad weer zui-
ter voor woondoeleinden gebruikt
pat worden. Tevens wil B. en W.
ten boete van 250 per dag gaan
torderen voor elke dag, dat de over-
«ding voortduurt.
DEN HAAG Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Holland stellen Pro
vinciale Staten voor een krediet uit
te trekken voor de aanleg van een
drietal fietspaden.
Het betreft hier de aanleg van een
fietspad tussen Alphen aan den Rijn
en Ter Aar, ten behoeve van het
woon-werk; het .woon-school- en het
recreatieve verkeer. Het tweede
fietspad wordt aangelegd van
Bergschenhoek naar de Rotteme-
ren, die zodoende beter bereikbaar
worden. Het derde fietspad moet
komen tussen Naaldwijk en Wester-
lee: dit pad is getraceerd op de oude
trambaan en loopt van het zwem
bad naar de rijksweg, waar het aan
gesloten wordt op het fietspad langs
de rijksweg. Met de aanleg is een
bedrag van ongeveer twee miljoen
gemoeid.
DEN HAAG. De plannen tot ver
betering van de wijk Leyenburg. ge
maakt door de werkgroep Woonom
geving en Wijkontwikkeling van het
wljkberaad, zijn door de wijk goed
ontvangen. Tijdens de openbare
vergadering dinsdagavond bleek
dat de buurtbewoners inderdaad
veranderingen in hun wijk willen
zien, alleen kon nog geen over
eenstemming worden bereikt over
de manier waarop. De werkgroep
kan dus nog niet met haar plannen
naar de gemeente stappen. Alleen
over de Volendamlaan was de zaal
het eens: deze racebaan moest z'n
functie als doorgaande weg verlie
zen, versmald worden en er zouden
drie zebrapaden plus een groene golf
moeten komen.
Kamer werd die donderdag 13 okto
ber enkele malen geschorst voor na
der fractieberaad: om 23.45 uur, om
02.13 uur en om 03.42 uur, zo blijkt
uit de handelingen. „Ik blijf hier wel
zitten", verzuchtte de toenmalige
Kamervoorzitter Van Thlel bij de
zoveelste schorsing, er het advies
aan toevoegend: „Wie flauw wil val
len. valle flauw".
In de door de Kamer aangenomen
motie werd uitgesproken dat in het
voorgenomen flnancleel-
economisch beleid van de regering
„meer waarborgen moeten worden
gelegd voor een evenwichtige groei
en tegen verdergaande geld
ontwaarding en werkloosheid". Ook
werd daarin de overtuiging uitge
sproken dat „mede met het oog op
de mogelijkheden voor 1968 naast
een verbetering van de dekking 1967
maatregelen ter voorkoming van
extra uitgavenstijgingen voor 1968
noodzakelijk zijn." In de motie werd
de regering gevraagd daartoe voor
stellen te doen.
Andriessen
Een ook voor Schmelzer onopge
merkt gebleven detail: over het
KVP-Kamerlid Frans Andriessen
(nu fractievoorzitter) werd meege
deeld dat hij niet aan de stemming
kon deelnemen „daar hij wegens
persoonlijke omstandigheden de
vergadering moest verlaten."
Nog tijdens het kamerdebat be
streed minister-president Cals de
KVP-opvatting, dat de motie niet
mocht worden opgevat als een ge
brek aan vertrouwen in het gehele
regeringsbeleid. „Wij kunnen er
niets anders in zien dan gebrek aan
vertrouwen", aldus de premier. „Het
zal de Kamer duidelijk zijn," zo
voegde hij eraan toe, „welke conse
quenties het gehele kabinet aan de
motie en aan de aanvaarding ervan
verbindt." Die duidelijkheid kwam
's nachts om 04.40 uur: de beraadsla
gingen over de rijksbegroting 1967
werden geschorst.
Felle kritiek op de houding van in
het bijzonder de KVP-
fractievoorzitter kwam van de hui
dige Kamervoorzitter Vondeling, in
het kabinet-Cals vice-premier en mi
nister van financiën. „De nacht van
Schmelzer" betekent voor hem „een
moord met voorbedachte rade". In
zijn boek „Nasmaak en voorproef"
verwijt hij hem onverhoeds, deloy
aal en onverantwoordelijk te heb
ben gehandeld.
„Grievend"
Nog afgelopen zaterdag, in het VA-
RA-radioprogramma „In de Rooie
Haan" noemde dr Vondeling het
optreden van Schmelzer buitenge
woon grievend en zei hij „diens vol
strekt onmogelijke manier van
optreden niet voor mogelijk te heb
ben gehouden". Volgens Vondeling
„speelde Schmelzer het allemaal te
slim, waarbij hij geweldige fouten
maakte".
Schmelzer zelf wijst deze beschuldi
gingen van de hand. Volgens hem
zijn de veronderstellingen van de
Kamervoorzitter en diens indruk
van „de nacht" niet op de werkelijke
Het kabinet-Cals verlaat (in de nacht van 13 op 14 oktober 1966) het Kamergebouw nadat de
motie-Schmelzer is aangenomen. In het midden premier mr J. M. L. Th. Cals. Rechts van hem (van
links naar rechts) staatssecretaris van sociale zaken dr J. F. G. M. de Meyer, minister van
Landbouw mr B. W. Biesheuvel en staatssecretaris van onderwijs mr J. H. Grosheide. Links van
mr Cals (weer van links naar rechts) minister van buitenlandse zaken mr J. M. A. H. Luns,
staatssecretaris van buitenlandse zaken mr M. van der Stoel en minister van financiën dr ir. A.
Vondeling.
feiten gebaseerd, „de werkelijkheid
ligt geheel anders", aldus drs.
Schmelzer. In het bijzonder keert
zijn kritiek zich tegen de opvatting,
als zou de KVP en met name de
KVP-fractievoorzitter geen prijs
hebben gesteld op behoorlijk voor
overleg. Vondeling schrijft, dat Cals
noch hijzelf „tevoren op de hoogte
waren gesteld van de aard, laat
staan de bijzonderheden van deze
frontale aanval op het financieel-
economisch beleid".
„Wel op de hoogte"
De KVP-er bestrijdt deze visie. Hij
verwijst daarbij naar een nimmer
gepubliceerde feiten verzameling,
die het partijbestuur van de KVP op
3 december 1968 uitgaf, vooral ten
behoeve van het partijkader, daarin
wordt gewag gemaakt met vermel
ding van data van contacten en
gesprekken tussen leden van de
KVP-fractie en de KVP-
fractievooizitter met in het bijzon
der de minister-president. In dit me
morandum wordt de eindconclusie
getrokken dat „de heer Cals op de
hoogte was en dat de heer Vondeling
door de heer Cals op de hoogte was
gesteld". Volgens 8chmelzer was er
sprake van heel veel overleg en van
reële pogingen om te zien „of we
elkaar konden vinden". Pas diep in
„de nacht" bleek dat niet mogelijk.
over de afloop daarvan. Wel zegt hij
zich bewust geweest te zijn van de
betekenis van de tweestrijd: „Een
zware ingreep". „Ik tilde daar zelf
zwaar aan en ik ben me bewust dat
een aantal geestverwanten toen en
later het er erg moeilijk mee had
den; ook al wist men alom dat het
vertrouwen in het kabinet van de
PvdA zelf ernstig was geslonken."
Positief
Tot de positieve gevolgen van „de
nacht" rekent Schmelzer:
Orde op zaken wat betreft het
financieel-economisch beleid (het
lnterim-kablnetrZiJlstra kwam met
een beheerst uitgavenbeleid met
verhoging van de omzetbelasting en
met een uitstel van de verlaging van
de loon- en inkomstenbelasting).
Een heel behoorlijk bestuur van
af eind 1966 op tal van beleidsterrei
nen (democratisering onderneming,
invoering enquête-recht, wet onder
nemingsraden, publikatieplicht
jaarstukken, woning- en huurbeleid,
werkende jongeren, ontwikkelings
hulp, CRM en onderwijs, milieube
leid;
Het ontstaan van het Christen-
Democratiach Appel (CDA)
Nieuwe aanknopingspunten en
een aanzet „met horten en stoten,
met vallen en opstaan" voor samen
werking met de PvdA.
Gevolgen
Volgens Schmelzer zijn de gevolgen
van „de nacht" tweeërlei. Evenwel,
zo stelt hij in wat hij noemt „een
rustige nabeschouwing", de gebeur
tenissen in „de nacht" werden niet
in de eerste plaats bepaald en inge
geven door de mogelijke gevolgen
daarvan. „In de nacht ging het niet
primair om de gevolgen", aldus
Schmelzer. De te nemen beslissin
gen waren, naar zijn mening, nood
zakelijk in het licht van de ver
antwoordelijkheden voor het finan
cieel-economisch beleid, voor de be
strijding van de Inflatie en voor het
behoud van de werkgelegenheid.
Sprekend over de gevolgen zegt hij,
dat vrijwel tijdens het hele Kamer
debat geen zekerheid heeft bestaan
Negatief
Negatieve effecten hadden, volgens
Schmelzer. betrekking op:
Afbrokkeling van de KVP (zetel
verlies)
Afwijzing van de vakbeweging
Toename van de polarisatie.
Een anti-KVP houding bij de
PvdA. die zich in 1969 zou uitspre
ken dat „gelet op de politieke
opstelling van de huidige KVP de
PvdA voor de komende kamerver
kiezingen niet met de KVP een
stembusakkoord zal aangaan".
Bij deze negatieve effecten plaatst
Schmelzer enige kanttekeningen.
Hij plaatst zich op het standpunt,
dat „de nacht" een zekere rol bij
deze ontwikkelingen zal hebben ge
speeld, maar noemt het „een verte
kening van de werkelijkheid" als
zou „de nacht" de hoofdfactor zijn
geweest bij de structurele ontwikke
lingen in de samenleving. Aan die
ontwikkelingen heeft „de nacht" en
kele versnellingen en accenten gege
ven. Ook zonder de gebeurtenissen
zou er van die ontwikkelingen spra
ke zijn geweest, zo meent
Schmelzer.
Is, bij de algemene politieke en fi
nanciële beschouwingen deze week
in de Tweede Kamer, herhaling mo
gelijk van wat zich tien Jaren gele
den afspeelde?
Volgens Schmelzer is een vergelij
king tussen toen en nu niet moge
lijk. Nu immers is, naar zijn mening,
het inzicht en de overtuiging vrijwel
algemeen bij de politieke partijen
en de maatschappelijke organisa
ties aanwezig dat het in 's lands
belang is om duidelijke matiging te
betrachten in de stijging van de
overheidsuitgaven, van de sociale
uitgaven en van het loon- en salaris
peil en om te komen tot meer inves
teringsruimte voor het be
drijfsleven.
Toen, in 1966. waren dit inzicht en
de overtuiging van de noodzaak vaij
ombuiging van beleid veel minder
aanwezig. Volgens Schmelzer is her
haling dit Jaar van de gebeurtenis
sen uit 1966 „bepaald te vermijden",
HIJ hoopt en verwacht dat die ge
beurtenissen ook vermeden zullen
worden.
Europese functie?
Oud-minister Schmelzer zegt „geen
behoefte, geen plannen en geen en
kel voornemen" te hebben om terug
te keren in de vaderlandse politiek.
Wel beschouwt hij zichzelf „een ach
tergrondwerker, een sjouwer" voor
(op binnenlands terrein) het Chris
ten-Democratisch Appel en voor (op
buitenlands terrein) de Europese
eenwording. In een verder gelegen
toekomst in de jaren 1980 am
bieert hij eventueel een Europese
functie, omdat hij graag zijn schou
ders zet onder „één Europa, leef
baarder voor zijn eigen bevolking en
dienstbaarder in de wereld."
Effen acryl gordijn
stof van zeer bekend
merk in groen, bruin
of brique. 120 Cm breed.
Van 14.95 nu voor
Transparante
gordijnstof met mooi
bladdessin in bruin,
groen of oranje,
120 Cm breed.
Van 10.95 nu voor
Biezonder mooie ge
weven interieurstof met
twee dessins in de
hoofdkleuren beige,
bruin en beige, groen.
120 Cm breed.
Van 16.95 nu voor
Meubelstof in fraai
streepdessin, groen met
beige/bruin, maar ook
in bijpassende uni-
kleuren. 130 Cm breed.
Van 22.50 nu voor
Sunfilter open weave
gordijnstof in ragfijne
berberuitvoering.
150 Cm breed.
Van 8.95 nu voor
■a p.m.
Beperkte partij
gordijnvelours in
diverse warme kleuren.
120 Cm breed. De
kleine weeffoutjes zijn
nauwelijks te zien, het
grote prijsvoordeel des
te meer: van 29.75
Kamerhoge, naadloze
gordijnen: de makkelijkste
oplossing is ook
de mooiste
Kamerhoge gordijnen
bieden vele voordelen:
gordijnstoffen in onbe
perkte kamerbreedte
voor gordijnen van wand
tot wand
de gordijnstoffen zijn op
normale kamerhoogte
van 275 t/m 300 cm
naadloos doorlopend
patroon
eenvoudig mooi af te
werken
Kamerhoge gordijnen voor
dekoratieve gordijn-
wanden in elk interieur.
Kamerhoge, naadloze
bedrukte voile in
2 kleurstellingen,
(280 cm).
Van 19.75 nu voor
Dekoratief gedes
sineerd open weave
gordijnstof in 210 of
270 cm hoogte (kamer-
hoog). afgewerkt met
loodveter. In beige/
bruine kleurstelling.
210 Cm hoog van 16.95
nu voor
Kamerhoge, naadloze
acryl interieurstof,
(280 cm). Zeer mooi
bedrukt met bloem/
bladmotief in de
hoofdtinten groen,
bruin en beige.
Van 35.- nu voor
Kamerhoge naadloze
gordijnstof (280 cm)
met apart streepdessin
in groen, bruin of
brique.
Van 39.- nu voor
270 Cm hoog van 22.90
VROOMS DREESMANN
ook verkrijgbaar bij VENDOM US
