eist volledige vrijheid tot
nderhandelen over cao's
Optreden tegen wereldwijd terrorisme'
Hooghoudt
tyiÊÈÊÈê
Een grote boodschap vraagt
zware maatregelen.
Betere voorlichting
aan kiezers beloofd
I
Steeds meer vrijwillig
kinderloze echtparen
Alabastine
3nderne-
ners
gegriefd"
Van Dam krijgt in Kamer
bittere pil te slikken
iVe zullen niet nalaten de publieke opinie te mobiliseren"
TEXEL
Kortsnoj krijgt
vergunning om
hier te blijven
<rnri>
ventilatietechniek
Over ruimere mogelijkheden
Royal Nederland
Raadsleden
kraken huis
Van der Stoel bepleit in de VN gezamenlijke actie
Internationale
conventie
voorgesteld
Hooghoudt
.'■dubbele/;.
liaan jenevw
'il
DAG 29 SEPTEMBER 1976
BINNENLAND
TR0UW/KWARTET3,
\onze Haagse redactie
i HAAG Het aantal vrijwillig
jerloze huwelijken in Neder-
I neemt onmiskenbaar toe. Die
tlusie trekt de rijksplanolo-
fie dienst uit de bevolkingssta-
fcken van de afgelopen jaren,
groot die stijging van het aan-
kinderloze echtparen is kan de
nog niet zeggen, maar men
fl vast dat de toename in elk
f al aanzienlijk is.
leidt dit vooral af uit het feit
het aantal eerstgeborenen
daalt. In 1971 waren dat er
^ruirn 90.000, in 1974 ruim 80.000
i 1975 78.000. Die daling krijgt
meer betekenis wanneer in
"jmerking genomen wordt dat
'{aantal gehuwde vrouwen in de
van vijftien tot 29 jaar juist
Zienlijk toeneemt, van *69 tot
'75 van 645 079 tot 802 220 Gehuw
de vrouwen in die leeftijd brengen
negentig procent van de eerstgebo
renen voort. De rijksplanologische
dienst schrijft in haar jaarverslag
over 1975 dat de daling „niet
uitsluitend te wijten is aan uitstel
van de geboorte, maar ook aan
afstel".
Per duizend inwoners werden er in
1975 dertien kinderen geboren; in
1971 waren dat er nog 17,2.
Opbouw
De rijksplanologische dienst
maakt zich zorgen over het feit dat
de bevolkingsopbouw van Neder
land steeds onevenwichtiger wordt
door de toevloed van buitenlanders
en Surinamers. Omdat die toevloed
staat tegen een afnemend aantal
geboorten, wordt de middengroep
qua leeftijd extra snel vergroot. Die
leeftijdsgroep tussen dertig en vij
fenzestig jaar was toch al een over
vertegenwoordigde groep in ons
land. Volgens de dienst is het juist
deze middengroep die de ruimte
en energieconsumptie sterk
bepaalt.
De zorgen van de dienst worden
onder meer ingegeven door het feit
dat vorig jaar voor het eerst het
geboorteoverschot (het positief
verschil tussen aantal overledenen
en geborenen) kleiner was dan het
vestigingsoverschot (het positief
verschil tussen het aantal vertrek
kende en zich hier vestigende bui
tenlanders). Het geboorteoverschot
bedroeg in 1975 64.000, het vesti
gingsoverschot 72.123. Voor dit
laatste cijfer speelde de toevloed
van Surinamers een grote rol, maar
ook het aantal buitenlanders uit de
landen rond de Middellandse Zee
nam toe (van elfduizend in 1974
naar achttienduizend in 1975).
onze soc.-economische redactie
ERDAM De Federatie Nederlandse Vakbeweging eist
(i de regering voor 1977 herstel van de vrijheid om zelf met de
jkgevers te kunnen onderhandelen over de arbeidsvoorwaar-
en duidelijkheid over een tussentijdse prijscompensatie,
ng er over deze eisen geen duidelijkheid bestaat blijft de
ling in het FNV geladen.
j zullen niet nalaten de publieke
Jie en onze leden te mobiliseren
2 alle mogelijkheden, die de vak-
lsactie ons biedt. Tot die moge
den behoren ook demonstra-
bijeenkomsten", aldus FNV-
litter Wim Kok op een bijeen-
Jst in Amsterdam, waar de mil-
f*iennota en de troonrede ter dis-
iie stond.
'fls bekend wil de FNV een tussen-
prijscompensatie, zodra de
:en in vergelijking met april
r dan twee procent zijn gestegen,
e eis zal ook vandaag aan de orde
den gesteld in het overleg met
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
voor de
NAJAARS-. HERFST-
OF KERSTVAKANTIE
Tussen 1/9 en 31/12 '76
HOTEL
ARRANGEMENTEN
3-daagse reis vanaf 62,
5-daagse reis vanaf 115,
8-daagse reis vanaf 186,
2, resp. 4 en 7 dagen volledig
pension -f bootkosten auto
personen verzekering
Ook half-pension mogelijk
Vraagt u ook eens naar onze
BUNGALOW-
BEMIDDELINGS
BROCHURE
Inlichtingen en boekingen
T VVV-TEXEL
Groenepl. 19
Den Burg
7: 02220-2844
kabinet en werkgevers in het
Catshuis.
Keus
Kok hield de FNV-bonden opnieuw
voor dat de vakbeweging voor 1977
zal moeten kiezen tussen de collec
tieve voorzieningen onderwijs,
volkshuisvesting, sociale uitkerin
gen etc. of de inhoud van het
loonzakje (de particuliere bestedin
gen). Hij liet er geen twijfel over
bestaan dat het FNV-bestuur kiest
voor de collectieve voorzieningen ,,in
belang van de zwaksten in de samen
leving". Maar omdat het onrealis
tisch is te veronderstellen dat de
Nederlandse werknemer genoegen
zal nemen met de „minlijn" in de
lonen, acht het federatiebestuur een
zekere beperking van de stijging van
de belastingen en de sociale premies
hoe pijnlijk ook onvermijdelijk.
Als er bezuinigingen nodig zijn dan
zal de FNV die toetsen aan het effect
op de positie van de minstbedeelden.
„die de collectieve voorzieningen het
hardst nodig hebben", op de werkge
legenheid en de inkomensverhou
dingen.
De suggestie van de Industriebon- Passief
den NW en NKV om straks een deel
van de prijscompensatie niet meer in
eigen zak te steken, maar te beste
den aan arbeidstijdverkorting vond
bij Kok een welwillend oor.
EN HAAG Het Nederlands
iristelijk Werkgeversverbond en
;t Verbond van Nederlandse On-
.'rnemingen blijken zich „gegriefd"
voelen door de uitspraken van
emier Den Uyl op de regionale
jeenkomst van het midden- en
einbedrijf in Eindhoven. Den Uyl
lemde op die bijeenkomst het ver-
t tegen de bedrijfsdemocratisering
i i de vermogensaanwasdeling uit
idernemingskring kortzichtig.
Ie minister-president heeft volgens
et NCW de zakelijke kritiek van de
•rkgevers op de ..onrijpe en slechte
etsvoorstellen inzake vermogens-
anwasdeling en ondernemingsra-
n vergeleken met de agitatie tegen
et verbod van kinderarbeid, een
euw geleden, en tegen de ar-
eidswet." „In de rede van de pre-
lier heeft emotionaliteit de over-
and gekregen over redelijkheid en
bjectiviteit.
FNV-voorzitter Wim Kok
arbeidsplaatsen betekenen. Een der
gelijke hautaine houding van de
werkgevers is voor ons volkomen on
aanvaardbaar", aldus Groenevelt.
Hij vond ook dat er bij het uitblijven
van een krachtige sociaal-
economische politiek de tijd is aan
gebroken voor hardere acties dan
vredelievende demonstraties.
„Als zou blijken dat er blijvend te
weinig arbeid voor te veel mensen is,
dringt de absolute noodzaak van een
herverdeling van de arbeid zich op",
aldus Kok, die hieraan toevoegde
dat dan wel moet worden nagegaan
of arbeidstijdverkorting het beoogde
effect zal opleveren.
Garanties
De vraag of het inleveren van een
stukje prijscompensatie inderdaad
voor méér mensen werk zal opleve
ren, bleek ook een groot aantal
bondsvoorzitters bezig te houden.
De industriebonden NVV en NKV.
de Vervoersfederatie en de Voe
dingsbonden FNV vroegen „garan
ties vooraf, zodat we zeker weten dat
onze offers niet voor niets zijn ge
weest". Met name Arie Groenevelt
wiens bond nu voor het eerst de
prijscompensatie ter discussie stelt
eiste „keiharde garanties dat
eventuele offers van de werknemer
inderdaad meer arbeidsplaatsen zul
len opleveren".
„We zullen de politieke partijen moe
ten bijbrengen dat het onaan
vaardbaar is dat werkgeversvoorzit
ter Van Veen telkens maar roept dat
hij niet de garantie kan geven dat
meer investeringen ook meer
Kok verweet het kabinet een te pas
sief werkgelegenheidsbeleid. Van
een actief en doelbewust richten van
het beleid is onvoldoende sprake.
„De regering is naar mijn overtui
ging te angstig zich de instrumenten
te verschaffen, die ze nodig heeft.
Het heeft er alle schijn van dat men
stuit op de heilige koe van de be
staande economische orde. Dat mag
echter volstrekt geen belemmering
zijn om de problemen en met name
het werkloosheidsprobleem waar
mee we worstelen aan te pakken",
aldus de FNV-voorzitter.
De overheid zou volgens hem boven
dien niet moeten aarzelen om. als de
ondernemers het laten afweten, zelf
economische activiteiten ter hand te
nemen. In zijn ogen moet de over
heid actief zijn bij het opzetten van
veelbelovende activiteiten; bij het
opzetten van bedrijven in gebieden
en sectoren met onvoldoende of een
zijdige werkgelegenheid: en bij het
scheppen van tegenkrachten tegen
over monopolieposities. Laat de re
gering dat na dan is er volgens hen
sprake van een buiging naar de eco
nomische orde.
Hij herhaalde dat zaken als de ver
mogensaanwasdeling. onderne
mingsraden en het investeringsbe
leid toetssteen zullen zijn voor de
vakbeweging als het er om gaat vast
te stellen of werknemers en vakbe
weging bereid en in staat zijn de
door de regering gevraagde solidari
teit voor het in 1977 en volgende
jaren te voeren beleid op te brengen.
Verscherping?
„De liefde kan niet van een kant
komen", aldus Kok. De werknemers
zullen volgens hem moeten bijdra
gen om de kar van de economie weer
in het spoor te krijgen, maar dat zij
ook in staat worden gesteld in het
bedrijf en daarbuiten als volwaardi
ge en mondige mensen mee te wer-
ken.mee te beslissen en mee te delen.
„Wordt de werknemer daarvoor geen
reële ruimte geboden dan dwingen
de daarvoor verantwoordelijke poli
tici en ondernemers de vakbeweging
in een richting die onafwendbaar tot
een verscherping van de maatschap
pelijke tegenstellingen leidt", zo
voorspelde Kok. Hij voegde eraan
toe dat hij deze hardere opstelling
niet uit eigener beweging zoekt.
Over WD-leider Wiegel zei Kok dat
deze de anti-werknemerspolitiek
verwoordt. „Met Wiegel, die het al
maar doet voorkomen of hij het gro
te vriendje van de werknemers is,
zou het hele gebouw van de collectie
ve en sociale voorzieningen als een
kaartenhuis in elkaar vallen." Aan
CH-leider Kruisinga deelde Kok
tenslotte de prijs van de maand uit
voor de meest onwaarachtige opmer
king, „omdat hij naar aanleiding van
de vermogensaanwasdeling te ken
nen gaf dat de 200 van Mertens spoe
dig vervangen zouden zijn door de
tien van Kok". „Waar zijn de heer
Kruisinga en consorten als het gaat
om de controleerbaarheid en toegan
kelijkheid van de bestaande finan
ciële concentraties in het bank- en
verzekeringswezen? Wij hebben hem
daarover nooit zijn bezorgdheid ho
ren uiten.
Nu de werknemers via de VAD wel
licht een zekere invloed zouden krij
gen in de loop der jaren wordt plotse
ling geschermd met mogelijk
misbruik van macht", aldus de FNV-
voorzitter.
Van een verslaggever
DEN HAAG De Russische scha
ker Viktor Kortsnoj, die eind juli in
Nederland politiek asiel vroeg, heeft
een verblijfsvergunning gekregen,
heeft het ministerie van justitie be
kendgemaakt.
In juli kreeg Kortsnoj een voorlopi
ge vergunning voor zes maanden.
Als deze termijn is afgelopen zal hij
de verblijfsvergunning krijgen, die
jaarlijks moet worden vernieuwd.
Kortsnoj had gevraagd in ons land
te worden toegelaten als politiek
vluchteling. Dit is hem geweigerd.
Hij heeft nu de verblijfsvergunning
gekregen .om humanitaire re
denen". aldus de woordvoerder van
het ministerie van justitie.
Kortsnoj komt op het ogenblik uit
voor de Rotterdamse schaakclub
Volmac Hij is tevens bondscoach
van het Nederlands schaakteam
Het toilet en z'n direktc omgeving
worden regelmatig geteisterd door
kwalijke dampen. En dan bedoelen we
niet alleen de direkte gevolgen van een
grote boodschap. Ook de penetrante
spuitbusgeurtjes waarmee wc die
gevolgen te lijf gaan. Lapmiddelen!
Je verdrijft vieze lucht niet met
andere geurtjes. Neem liever de
volautomatische toiletventflator van
Itho (f 119,-) Die zuigt onverbiddelijk af
en geeft er frisse lucht voor terug.
Er is ook een niet-automatische
uitvoering voor f 89,50.
Als u een beetje fijnsnuiver op het
gebied van frisse lucht bent, dan
stapt u vandaag nog naar uw
Itho-installateur.
Een fijne neus verdient't beste.
rj
Postbus 21 - Schiedam
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Voor de eerstkomende verkiezingen, mei volgend
jaar, zullen de kiezers duidelijk worden voorgelicht over de
ruimere mogelijkheden die ze krijgen aangaande het stemmen in
een andere gemeente en het stemmen bij volmacht.
ADVERTENTIE
Minister De Gaay Fortman van bin
nenlandse zaken zegde dit toe tij
dens het debat in de Tweede Kamer
over enkele wijzigingen in de kies
wet. Bijna alle sprekers hadden op
een ruime en duidelijke voorlichting
hierover aan de kiezer aange
drongen.
Overigens passeerden de voorgestel
de wijzigingen zonder veel moeilijk
heden de Kamer Algemeen stemde
men in met de strekking van het
ontwerp, om het mogelijk te maken
nog vijf dagen voor de verkiezingen
mondeling te regelen dat men in een
andere gemeente stemt, en om ook
mensen buiten de huiselijke of fami
liekring volmacht tot. stemmen te
verlenen mits ze onder hetzelfde
stembureau ressorteren.
Knoeien
Wel onderkende men het probleem,
dat met deze verruiming van de mo
gelijkheden ook demogelijkheid om
te knoeien aanwezig blijft. Maar
noch de minister, noch de meerder
heid van de Kamer wilde een amen
dement van mevr. Kappeyne van de
Copello (VVD), dat het voorschrijft
dat kiezers zich op het stembureau
legitimeren, overnemen. Zo'n proce
dure zal tot aanzienlijke vertraging
leiden en bovendien kennen we in
Nederland geen algemene verplich
ting tot het hebben van een identi
teitsbewijs. aldus De Gaay Fortman.
Ook een ander amendement van de
WD-woordvoerster. dat beoogde
één dag vast te stellen waarop alle
kiezers op een vroeg tijdstip de op
roepkaart krijgen, sprak de minister
niet aan. Liever wilde hij de gemeen
ten hier de nodige ruimte laten.
Overigens stelde de minister op re
delijk korte termijn nog enkele wijzi
gingen van de kieswet in het vooruit
zicht. namelijk een regeling voor Ne
derlanders in openbare dienst, die
langdurig in het buitenland verblij-i
ven. zoals ambtenaren bij de Euro
pese Gemeenschap en een wijziging
van het artikel, dat de vrouw op een
kandidatenlijst verplicht de naam
van haar man te voeren. Maar hier
over dient eerst nog het advies van
de kiesraad afgewacht te worden.
Dat deze wijzigingen er daarom nog
voor de aanstaande kamerverkiezin
gen door zullen zijn, kon hij dan ook
niet garanderen.
Praal daarom tijdig met uw
verzekeringsadviseur Bijvoorbeeld over
een reisverzekering van
verzekering maatschappij nv
uw schild
legen schade CiTi"
Vervolg van pagina 1
SELLINGEN De raadsleden
G. LANDLUST EN H. Meyer
van de gemeente Vlagtwedde
hebben zelf een huis gekraakt
om een inwoner van hun ge
meente aan onderdak te helpen.
Het gaat om een gezin dat op
straat was gezet wegens buren
gerucht. Volgens de raadsleden
heeft het gemeentebestuur ge
faald in het geven van vervan
gende woonruimte. De beide
raadsleden maken deel uit van
de PvdA-fractie in Vlagtwedde,
die zich ook sterk verzet tegen
een militair complex met oefen
terrein bij Ter Apel.
In dat verband wees hij op het sys
teem van individuele huursubsidie,
dat hij liever de minder draagkrach-
tigen ziet steunen dan een gematig
de huurverhoging die iedereen ten
goede komt. Scholten wees er ook op
dat de huren de laatste jaren aan
zienlijk minder gestegen zijn dan de
inkomens, en hij noemde dat niet
goed voor de volkshuisvesting op de
langere termijn.
De woordvoerder van de
Partij van de Arbeid. Kombrink, zei
in een vinnig betoog te twijfelen aan
de intentie van de CDA-partijen. Hij
sprak twijfels uit over de stelling van
Scholten dat er slechts sprake is van
zakelijke bezwaren bij de christen
democraten en opperde dat er ook
politieke kwesties in het geding zijn.
Kombrink zei in dat verband de In
druk te hebben gekregen dat er in
CDA-kringen ook bezwaren zijn te
gen de te verwachten Inhoud van de
reeks voorstellen voor het nieuwe
huurregime, bezwaren die er de re
den van zouden kunnen zijn dat de
CDA-partijen de behandeling van de
wetsvoorstellen zouden willen
uitstellen tot de volgende parlemen
taire periode.Scholten hield evenwel
vol dat er alleen sprake is van zake
lijke bezwaren, en voegde de PvdA
tenslotte dreigend toe: „Als de heer
Kombrink grote meningsverschil
len in het leven wil roepen kan dat."
Vervolgens leverde Kombrink al in
de eerste termijn van het debat zijn
wisselgeld in: hij constateerde dat
de wet niet door een Kamermeerder
heid geaccepteerd zou worden en
drong meteen bij de staatssecretaris
aan op een nieuw wetsontwerp, bin
nen enkele weken in te dienen, dat
voorstelt om de huren per 1 april a s.
met slechts zeven procent te ver
hogen.
VVD-woordvoerder De Beer stelde
evenals Scholten voor de huren per
1 april met acht procent te verho
gen. Hij zei het voorstel tot uitstel
en tot matiging van huurverhoging
niet los te kunnen zien van de ko
mende Kamerverkiezingen (mei vol
gend jaar).
Van de kleine partijen vonden ook
DS '70 en de SGP uitstel en mati
ging niet nodig D'66-woordvoerder
Nypels vond uitstel geen zinnige
zaak en pleitte voor zeven procent
huurverhoging per 1 april.
Rita
Van onze haagse redactie
NEW YORK Minister Van der Stoel meent dat er ernstige aanwijzingen zijn
voor het bestaan van „een wereldwijd netwerk van professioneel crimineel
terrorisme, dat elk moment tegen ieder land en zijn burgers kan toeslaan". Hij
zei dit gisteren in zijn rede voor de algemene vergadering van de verenigde
naties te New York. waarin hij namens de Europese Gemeenschap opriep tot
snelle maatregelen tegen het internationale terrorisme.
Mr. Van der Stoel noemde
het nemen van gijzelaars
„een van de meest weerzin
wekkende misdaden tegen
het menselijk leven, onge
acht de politieke doeleinden
die daarachter kunnen zit
ten. Het wegnemen van de
dieper liggende oorzaken van
sommige vormen van terro
risme kan zeker bijdragen tot
het afnemen van die acties,
maar het is een illusie te ver
onderstellen dat daarmee het
hele probleem kan worden
opgelost, aldus Van der
Stoel Hij verwees daarbij, zo
als gezegd, naar het gevaar
dat beroepsmisdadigers zich
ook van deze methoden gaan
bedienen. „Geen land. geen
volk. geen regering." ver-
volgde hij. „kan hopen ge
spaard te blijven voor ter
reur. ontvoering, en kapin
gen. tenzij alle landen beslui
ten tot individueel en ge
meenschappelijk optreden".
Gijzelaars
Van der Stoel kondigde op
dit punt voorstellen aan, Vol
gens betrouwbare bron hou
den deze voorstellen in de
afsluiting van een internatio
nale conventie die de deelne
mende landen verplicht de
genen die gijzelaars nemen,
zelf te berechten of uit te
leveren aan een ander land
voor de berechting.
In de conventie zou niet over
terrorisme op zichzelf worden
gesproken omdat de landen
van de Verenigde Naties in
het verleden sterk verdeeld
bleken over wat daaronder
moet worden verstaan.
Centraal staat daarom in de
voorstellen de positie van de
gijzelaars en de mensen die
hen. om welke reden dan ook,
in die positie brengen De mi
nisters van buitenlandse za
ken van de Europese Ge
meenschap hebben al eerder
over deze voorstellen verga
derd tijdens hun recente ont
moeting in het Friese dorp
Beetsterzwaag.
Namens de Europese Ge
meenschap sprak mr. Van
der Stoel ook over de ontwik
kelingen in zuidelijk Afrika,
die dit jaar waarschijnlijk
een van de belangrijkste on
derwerpen op de VN-agenda
zullen vormen
Keerpunt?
De negen EG-Ianden hopen,
aldus Van der Stoel, dat de
aanvaarding door de Rhode-
sische premier Ian Smith van
de Engels-Amerikaanse voor
stellen een keerpunt in de
geschiedenis van Rhodesië
zal zijn „Als alle partijen
goede wil tonen en Afrikanen
en Europeanen samenwer
ken. kan de basis voor een
onafhankelijk Zimbabwe (de
Afrikaanse naam voor Rho
desië) worden gelegd. Aan
het adres van Zuid-Afrika zei
Minister Van der Stoel
Van der Stoel onder meer dat
de apartheid „geen toekomst
meer heeft", en „een on
duldbare aantasting van de
menselijke waardigheid is."
Mensenrechten
In het vervolg van zijn rede
besteedde de minister veel
aandacht aan de schending
van de mensenrechten. Hij
wees erop dat de Verenigde
Naties op dit vlak wel een
taak hebben, maar deze niet
altijd goed kunnen uitvoeren
door zijn inter-
goevernementele structuur,
(de regeringen van de betref
fende staten kunnen met an
dere woorden gewoon zeggen
dat de VN zich niet met hun
binnenlandse aangelegenhe
den moeten bemoeien - red i
Van der Stoel bepleitte daar
om een sterkere rol in de Ver
enigde Naties voor de parti
culiere organisaties (zoals
Amnesty International-red.)
die zich met de mensenrech
ten bezighouden. Op die ma
nier zouden de opvattingen
en verzoeken om steun van
particuliere organisaties en
individuele personen meer
gewicht kunnen krijgen Van
der Stoel herhaalde nog eens
zijn eerdere pleidooi voor de
instelling van een hoge com
missaris bij de VN voor de
mensenrechten en van orga
nen die klachten op dit ter
rein kunnen onderzoeken
ADVERTENTIE
