Pronkstuk van Zuid-Afrika's regering ligt aan diggelen
01 TAFELPANNEN
Hcmdgekiwopfoen
ha/ndgemmtafiyten/
siwaalvcroru op
tnaatqemaaM
Politiek van thuislanden mislukt
Speciaal gemaakt voor
de koudste ramen in uw huis:
onzewarmte-isolerende gordijnen.
VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1976
J
BUITENLAND
TROUW/KWARTï
door Harm Lamberts
Zelfs in zijn somberste buien zal premier Vorster van Zuid-Afrika
niet gedacht hebben dat de .onafhankelijkheid" van Transkei
op zo'n ongelukkig moment zou vallen. Jarenlang is aan de
zogenaamde grote apartheid gedokterd. Voorzichtig werd
bouwsteen voor bouwsteen aangedragen. En nu eindelijk het
monument onthuld zal worden, stort het als een kaartenhuis in
elkaar, nog voor het laken is weggetrokken.
Transkei, een van de bantoestans of
thuislanden moet op 26 oktober in
naam onafhankelijk worden. Pre
mier Vorster heeft daartoe vorige
week plechtig een aantal documen
ten ondertekend. Maar wat voor de
Zuidafrikaanse geschiedenis een
feestelijke en beslissende gebeurte
nis had moeten worden, werd naar
de achtergrond gedrongen door de
opstand in Kaapstad en het bran
dende Soweto. In plaats van de win
kels voor feestartikelen hebben de
blanken de wapenwinkels leegge-
kocht en duizenden wachten op pa
pieren om het land voorgoed te kun
nen verlaten. In diezelfde week be
sloten de ministers van buitenlandse
zaken van de Europese ge
meenschap dat er van diplomatieke
erkenning van Transkei geen sprake
zou zijn. De Zuidafrikaanse werke
lijkheid valt niet meer achter schone
schijn te verbergen.
De bantoestan-politiek, de grote
apartheid, is jarenlang het
pronkstuk geweest van de Zuidafri
kaanse propagandadiensten. Aparte
stranden en parken, aparte ingangen
en liften, aparte bussen en treinen,
aparte sport en aparte kerken waren
moeilijk te verkopen. Onder interna
tionale druk hebben de blanken de
afgelopen jaren met betrekking tot
deze zogenaamde kleine apartheid
concessies moeten doen.
Onafhankelijk
De thuislandenpolitiek was andere
koek. Met mooie foto's, prachtige
statistieken en indrukwekkende
landkaarten werd de wereld wijs ge
maakt dat de Zuidafrikaanse blan
ken het antwoord gevonden hadden
op het probleem van het samenwo
nen van verschillende rassen In een
land. En in de tijd van de rassenon-
lusten in Amerika, de tragedie in
Kongo en de Mau Mau in Kenia
waren veel mensen graag bereid dat
te geloven. Het ging toch niet, blank
en zwart samen, dat kon je toch
overal zien? De grote apartheid leek
een prachtige oplossing. De blanke
Zuidafrikanen gaven de zwarte be
volking eigen onafhankelijke lan
den. Wat wilden ze nog meer.
En wat voor landen! De Zuidafri
kaanse ambassades worden niet moe
er op te wijzen dat de thuislanden in
dat deel van Zuid-Afrika liggen waar
de meeste regen valt en dat er ver
houdingsgewijs meer goede
landbouwgrond in de thuislanden
ligt dan in de rest van Zuid-Afrika.
En ais over een aantal jaren naast
het ..onafhankelijke" Transkei nog
acht thuislanden onafhankelijk zul
len zijn. zal hun totale oppervlakte
vier maal zo groot zijn als Nederland
en dat voor een bevolking die maar
iets groter is dan de Nederlandse.
Tolman is bepaald niet de enige Ne
derlander die bereid is de Zuidafri
kaanse regering lof toe te zwaaien
voor zo'n edelmoedig beleid.
Toch is die politiek van het begin af
tot mislukken gedoemd geweest,
omdat anders dan op het eerste ge
zicht lijkt, grote apartheid even dis
criminerend is als de zogenaamde
kleine apartheid. Bij de Boycot
Outspan Actie in Leiden is onlangs
een boekje verschenen (Grondver-
deling onder apartheid) waarin uit
voerig ingegaan wordt op de mislei
dende voorstelling van zaken door
de Zuidafrikaanse regering.
Zeker, de thuislanden liggen in het
regenrijkste deel van Zuid-Afrika,
maar in de rest van Zuid-Afrika ligt
nog driemaal zoveel regenrijk ge
bied als in de thuislanden En welis
waar Is in de 86 procent van Zuid-
Afrika die de blanken zichzelf toege
dacht hebben maar acht procent
van «de grond geschikt voor
landbouw en in de thuislanden 14
procent, maar in absolute gevallen
betekent dit dat er per blanke nog
altijd vijftien maal zoveel
landbouwgrond beschikbaar is als
voor dje zwarte Zuidafrikaan. Nu al
zijn dèe bantoestans overbevolkt,
door etrosie voor grote delen onbe
woonbaar. zodat de huidige zeven
miljoen inwoners er niet eens Vol
doende; te eten hebben En op papier
moeten er dan nog miljoenen men
sen bjUkomen. die nu nog in blank
gebied» wonen.
Versnipperd
Maar cTgtt is niet de enige reden waa
rom eir geen sprake is van goedwil
lende 'blanken die bereid zijn eerlijk
te delori. De grote apartheid is ook
discrirru' natie omdat de thuislanden
geen aaneengesloten stukken grond
zijn. niaar tientallen versnipperde
stukken (alleen Transkei vormt een
nagencK.'g aaneengesloten gebied),
omdat <er geen mijnen zijn en geen
havens., geen fabrieken en geen wa
renhuizen, en geen enkele grote
stad. Johannesburg en Kaapstad,
Durbanj en Pretoria en al die andere
grote siteden zijn mee opgebouwd
door d e zwarte Zuidafrikaanse ar
beiders., Zij hebben het goud gedol
ven en de diamanten, zij hebben de
stenen gesjouwd en de schepen ge
lost, vcior een schijntje hebben zij
meegeholpen Zuid-Afrika te maken
tot een van de rijkste landen ter
wereld. Maar niet alleen daarom is
grote apartheid geen oplossing.
Ook niet omdat de vrouwen en kin
deren, bejaarden en invaliden, men
sen die niet ingezet kunnen worden
in het arbeidsproces van de blanken
en daarom voor de blanken geen
waarde hebben, in de thuislanden
moeten leven, waar voor hun man
nen geen droog brood te verdienen
valt. Bij tienduizenden zijn die men
sen uit blank verklaard gebied gede
porteerd, waar hun mannen in ge
tto's mochten blijven wonen zodat
ze konden blijven werken voor de
blanken.
Gastarbeiders
De grote apartheid is een manoeu
vre om de echte problemen uit de
weg te gaan, het probleem van
vreedzaam samen te leven, zonder
op huidskleur te letten de welvaart
rechtvaardig te delen. Want zelfs als
alle negen thuislanden onafhanke
lijk zouden worden, leven nog tien
van de achttien miljoen Afrikanen
in de „blanke" gebieden. Dan nog
zijn de blanken overal in de minder
heid en dan nog hebben die miljoe
nen te midden van de uitdagende
rijkdom van de blanken geen enkel
recht. Ze mogen alleen maar wer
ken, want op papier zijn ze onderaan
van een van de thuislandregeringen.
De blanke regering, het blanke par
lement, de blanke vakbonden hou
den het alleen voor het zeggen, ook
over zaken waar de zwarten dage
lijks mee te maken hebben. Ook als
de grote apartheid helemaal volgens
plan zou verlopen, zijn nog altijd
tien miljoen Afrikanen gastarbeii ,0iit
in hun eigen land.
Dit is het eerste artikel van twee o
de thuislandenpolitiek.
Bijenkorf Best
Let op de
Reken-maar-Reeks.
Het is de moeite waard.
De Reken-maar-Reeks
is een serie van ongeveer
200 typische Bijenkorf
artikelen, die u permanent
tegen lage prijzen in de
Bijenkorf kunt kopen.
U vindt ze op alle
afdelingen en ze zi|n te
herkennen aan het
zilveren label. Let er op.
Vraag er naar!
Hier een aantal
voorbeelden:
Flannel plooirok 69.75
Uni Kerko blouse 39.95
Uni Shetland blouson 45.-
Lang tricot nachthemd
met lange mouwen 49.-
Bedrukle katoen, 90 cm breed,
p.m. 10.-
SPG-shirl. 6 elfen kleuren 25.-
Herenstip. 2 voor 9.-
Opvouwbare paraplu's,
tantasiedessm 12.95 en 16.95
Handgeknoopte
acryl stola 24.95
Sporthorloge in zwarte kast
en met ribbeltjesband 19.90
Zilveren slavenarmbanden
v.a. 22.-
Corduroy gordijnstot,
breedte 150 cm. p.m. 21.-
Kussenset met
naturel canvas bekleed 59.75
Sierkussentjes 16.-
Elektronische klokradio 179.-
Teleloonklapper 4.95
Handwerkpakket
voor schellekoord 24.95
Kunstleren Boston-bag
in 5 kleuren, dubbele ritsen
en voorvak 29.95
Stoelhoes van wit ol camel
imitatiebont 24.95
Pluche kat 27.95
Beer King Castle bierglazen,
set van 4 7.50
Keukenrek 29.95
Braun Synchron Plus
scheerapparaat 100-
Punselie watels 1.25
Bijenkort ragout, per blik 1.96
■WSP9%
van de Panoerie
De pannen zijn de laatste tijd danig in hun voordeel veranderd. Ze zijn er heel wat mooier op geworden,
fleuriger en sierlijker om te zien. Ze hebben bovendien stijl gekregen, romantisch, modern, wat u maar wilt.
Er is altijd wel een pan te vinden die past bij uw smaak, van materialen als koper, gietijzer, roestvrijstaal,
glas. Vaak verchroomd ot versierd. Ot opmerkelijk geëmailleerd, eften of met een dessin.
Onze pannen zijn zó mooi geworden, dat ze gerust mee aan tafel mogen, gewoon voor de kleur en de
gezelligheid. En belangrijker nog: u kunt er weergaloos in koken, bakken, braden.
Emaiile pannen van de
Finse Arabia tabnek
Koperen pannen met
RVS ö-nnenmaniel van
het Zwitserse fabrikaat
Spnng Geschikt voor
gas cn elektra
Los va 82.-
Set in cadeaukist 375.-
Rood geemaiiieerd» ftoeshmistalen pannen Ellen rood. groen ol 5 G»et<izeren steel- Ogoassend hooien
pannen met viamdtcor mei koperen txWem bruin geëmailleerde pannen in een houten dekselrek met 5 deksels
en foestvnistalen Rycamiöc vain BK pannen met roestvrij- rek van Le Creuset normaal 75
stootrand Set van 3 r aniten en stalen band Bruin ol terracotta Als prijfwlnner 59.-
10 maten V.a. 9.- steelpan 79 80 7 verschillende incl. Normaal 275 -
Los v a 15.95 i^'- l fluitketel V»a. 19.- Als prijswinner 195.-
Noordafrikaanse berbers,
Duitse wollen boeren-
kleden, of handknoop-
kleden uit Nederlandse
ateliers. We leveren ze in
de maat die u maar wilt;
op speciale bestelling en
binnen redelijke termijn.
En voor prijzen die u niet
zullen tegenvallen.
Wat voorbeelden:
i wollen boerenkleden in elke maat tot
680 cm breedte. O.a. Dunja, 12 kleuren,
per m2130.-
i effen Noordafrikaanse Berbers, 6 naturel-
tinten, max. breedte 450 cm, per m2 v.a. 240.-
i handknooptapijten van het atelier
Roderloo, 12 kwaliteiten, vele kleuren en
structuren. Max. breedte 500 cm,
per m3 v.a. 460.-
r Afd. vloerbedekking
Ze zijn niet alleen mooi om te zien, ze isoleren bovendien uit
stekend. Ze voorkomen efficiënt dat veel van uw duurbetaalde
warmte via het raam naar buiten verdwijnt, besparen daardoor
merkbaar op uw stookkosten.
^We hebben dikgeweven corduroy (150 cm breed. p.m. 21.-). zware
wollige gordijnen (62% wol, 120 cm breed, p.m. 35.50). wollige
weefstof met een Scandinavisch streepdessin (p.m. 22.95) ook
in effen. Bovendien satijn om uw gordijnen mee te voeren, daar
door hangen ze mooier en isoleren nóg beter (120 cm breed,
p.m. 10.15). En alles om ze aan op te hangen hebben we ook.
Toegift: als u nu uw wintergordijnen aanschaft, profiteert u van
50% korting op het maakloon.
Wel even voor 30 september bestellen.
Afd. gordtintn
De parkeergarage van de Rotterdamse Bijenkort
heelt 450 parkeerplaatsen.
