,VAD-plan heeft Nederland
nu al investeringen gekost"
Neem er één van mij!
Minstens duizend zwijnen moeten
dood
iAbortus
Deelname kweekreactor
bijna 25 miljoen gulden
)ndernemers kunnen 't niet met cijfers aangeven
Aantjes: VAD
geen links
stokpaardje
Caballero. Anders dan andere.
Johan Friso
morgen acht
Besluit elektriciteitsbedrijven:
Optimaal voorlichten
over prijsverhoging
is niet mogelijk
O METZLER-
Te veel vrouwtjes, te veel biggen, te grote schade
1
^fclDAG 24 SEPTEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTETS" j
ADVERTENTIE
an onze sociaal-economische redactie
N HAAG De organisaties van ondernemers erkennen dat
BJU niet met enige cijfers kunnen aangeven in hoeverre invoering
djjan vermogensaanwasdeling (VAD) het investeren afremt. De
nisaties blijven er echter van overtuigd dat het VAD-plan
de regering Nederland nu al investeringen heeft gekost,
off Jaarom zou geen minuut verloren moeten gaan om dit plan in te
i oifekken, vinden de ondernemers,
de
e<%steren hield een commissie van de
JItstweede Kamer een hoorzitting over
al yt VAD-plan van de regering. Na-
iens de buitenlandse Kamers van
oophandel in Nederland
9 iarschuwde de heer Plliero, top
man van Chevron in Nederland, dat
is land niet voor moet gaan lopen
bbjnet vernieuwingen als VAD. Laat
&ei srst de grote industrielanden daar-
;riin beginnen. Die zijn economisch
ider afhankelijk van buiten-
p^dse investeerders dan een klein
be|nd als Nederland, aldus Plliero
der
aa|erland zou gaan Investeren, en dat
d_ envijfde bestaande investeringen
Nederland zou zien over te heve-
jki
len naar het buitenland. Pillero
kreeg vanuit de Kamercommissie
nogal wat kritiek, omdat de vragen
in de enquête te suggestief zouden
zijn geweest en te zeer het gehoopte
antwoord uitlokten. Piliero erkende
dat de cijfers die uit de enquête
rolden, weinig houvast bieden. Hij
wees echter op de teneur in de
antwoorden. De VAD heeft inves
teerders met plannen voor Neder
land aan het dubben gebracht. Hier
door heeft Nederland al vanaf 1975,
toen het VAD-plan op stapel werd
gezet, investeringen gemist, is de
j3e buitenlandse kamers van koop- overtuiging van Piliero.
1 ezCÜ?.<?ftf-,he»^fiï.2«de «hun If**6™ ff? Ook woordvoerder mr. Van Veen van
h r ef,f?e VAD de werkgeversverbonden VNO en
he laarult bleek dat eenvijfde bij in- NCW gaf ronduit toe dat hij niet over
gegevens beschikt om in getallen uit
te drukken hoeveel arbeidsplaatsen
worden gemist door het VAD-plan.
Bij de verbonden komen wel infor
maties binnen van leden die wijzen
op het nalaten van investeringen.
Een ondernemer deelde Van Veen
zelfs mee dat hij uit Nederland zou
vertrekken als het VAD-plan wet
wordt.
Van Veen vertelde desgevraagd dat
het werkgeversrapport met bezwa
ren tegen het VAD-plan ook in het
Engels is vertaald. Niet om in het
buitenland anti-reclame te maken
voor Nederland, maar ten behoeve
van de ledeq van de werkgeversver
bonden die geen Nederlands kennen,
aldus Van Veen.
Collectivistisch
Tijdens de hoorzitting bleek er bewe
ging te zitten in de standpunten in
zake het beheer van de VAD-gelden.
In CDA-kring worden voorstellen ge
brouwen om op dit punt het VAD-
plan van de regering gewijzigd te
krijgen, omdat men daarin het be
heer via één landelijk, door de vak
beweging bestuurd VAD-fonds te
collectivistisch vindt.
len
jat# Vervolg van pagina 1
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De VAD is geen
„links stokpaardje". Als het
kabinet Den Uyl niets aan de
vermogensaanwasdeling zou
doen, dan zouden de christen
democraten het moeten ver
langen. De leider van de AR-
Tweede Kamerfractie mr. W.
Aantjes schrijft dit deze week
in het partijblad „Nederlandse
Gedachten".
Aantjes beaamt dat er aanlei
ding is tot ernstige kritiek op
het wetsontwerp van de VAD
dat het kabinet heeft geprodu
ceerd, maar de grondgedachte
ervan is terug te vinden in het
gemeenschappelijk urgentie
programma waarmee KVP,
ARP en CHU destijds de ver
kiezingen zijn Ingegaan. De
AR-fractievoorzitter meent
dan ook dat het wetsontwerp
van het kabinet van de
grondgedachte en niet van
de kritiek uit moet worden
benaderd. Hij verwijt de per
manente program-
adviescommissie van het CDA
dat zij dat in haar recente ad
vies vrijwel niet heeft gedaan.
De grondgedachte van de VAD
is volgens Aantjes „dat de
opbrengsten van een onderne
ming aan allen die tot die
opbrengsten bijdragen ten
goede behoren te komen en
niet sleqhts aan een enkele
groep daarvan". Dat past, al
dus Aantjes, bij de christen
democratische visie dat de on
derneming een samenwer
kingsverband van kapitaalver
schaffers, directie en werkne
mers is. Als aan de aanspraken
van deze drie is voldaan en er
blijft dan nog winst te verdelen
„overwinst" „dan is het
niet redelijk dat dit slechts
naar een of twee der samen
werkende factoren gaat in
plaats van naar alle drie," al
dus Aantjes.
Intussen erkent hij dat het
wetsontwerp van het kabinet
vragen oproept over de wijze
waarop het begrip „overwinst"
wordt berekend, over de toe
komst van bestaande winstde-
lingsregelingen, over de be
heersvorm van het VAD-fonds
en over de bestemming van de
gelden.
■jj 'licht van arts
lie »vdA-VVD enerzijds en de CDA-
nu racties anderzijds kwamen ook niet
dejnader tot elkaar. Dat betrof ulter-
en®ard het geheel van de verschillende
^.abortusregelingen, maar meer in het
'te >ljzonder ook de plicht van de arts
die principieel weigert een abortus
Ite verrichten. Mevrouw Cornelissen
KKVP) had een voorstel ingediend
om te voorkomen dat deze weigeren
de arts wel verplicht zou zijn de
vrouw wegwijs te maken^odat zij
elders toch de ingreep zou kunnen
ondergaan. De PSP diende een voor-
stel in om die plicht nu juist wel in
de wet te zetten. De WD nam met
een derde eigen voorstel een tus-
>nstandpunt in waarin wordt uitge
broken dat de arts ook bij princi
ple weigering de plicht heeft voor
|i continuïteit van de medische
p zorg te dragen. Wat de PvdA
itreft kan deze verplichting beter
lemaal uit de wet blijven.
1 "Mevrouw Van Leeuwen (AR) be-
itreed de opvatting dat het wellicht
inmogelijk zal zijn de bestaande
Ivrije abortuspraktijk nog terug te
draaien indien het strakkere KVP-
AR-ontwerp zou zijn aangenomen.
„Ik ben er diep van overtuigd dat de
meerderheid van de bevolking abor
tus alleen in uiterste noodsituatie
aanvaardbaar vindt. We moeten er
met z'n allen de schouders onder
zetten om te voorkomen dat deze
noodgrepen noodzakelijk zijn", al
dus mevrouw Van Leeuwen. Me
vrouw Gardeniers (KVP) ging er van
uit dat de gemiddelde Nederlander
gewoon de wet zal naleven.
Ziekenfondspakket?
Staatssecretaris Hendriks wilde
geen uitspraak doen over de vraag
of abortus in het ziekenfondspakket
kan worden opgenomen. Het gaat
om een voor het ziekenfonds nieuwe
vorm van hulpverlening, waarover
aan de ziekenfondsraad advies moet
worden gevraagd, zei hij. Het DS*70
Kamerlid mevrouw Van Veenendaal
heeft een motie ingediend om te
voorkomen dat abortus in het zie
kenfondspakket wordt opgenomen
PvdA en WD vinden het nog te
vroeg om over dit vraagstuk al be
sluiten, in positieve dan wel in nega
tieve zin, te nemen.
FNV-bestuurder Drabbe kwam gis
teren met het voorstel dat er naast
het VAD-bestuur een controlerend
en adviserend orgaan komt, bestaan
de uit vertegenwoordigers van
werknemers van bedrijven waarvan
het VAD-fonds aandelen bezit. Het
PvdA-Kamerlid Van der Doef bleek
wel wat te zien in dit idee. Eerder al
lieten FNV, CNV, PvdA en ook pre
mier Den Uyl weten dat het VAD-
bestuur eventueel zou kunnen wor
den aangevuld met leden namens de
overheid. Vakbeweging en PvdA
koppelen daaraan wel de eis dat ook
in andere grote financiële fondsen
overheidsvertegenwoordigers wor
den aangesteld in het bestuur
Het CNV heeft steeds gesteld dat de
zeggenschap, verbonden aan de
aandelen die het VAD-fonds bezit,
moet worden „teruggekoppeld"
ADVERTENTIE
"T
naar de werknemers van de betrok
ken bedrijven, bijvoorbeeld via de
ondernemingsraad
De vereniging van belastinginspec
teurs acht de inspecteurs niet in
staat de VAD-heffingen naar beho
ren te innen. De belastingdienst is
hierop niet voorbereid. Minister
Duisenberg wil wel vijftien extra
inspecteurs en accountants aan
trekken voor de VAD, maar gezien
de nodige opleiding van drie tot
zeven jaar, wordt deze uitbreiding
pas na jaren effectief. Dat betekent
dat de belastingdienst het VAD-
werk er voorlopig bij moet nemen.
Tegen terugwerkende kracht van de
VAD over 1975, zoals nog steeds het
regeringsvoorstel luidt, heeft de ver
eniging van inspecteurs „zeer ernsti-
ge bezwaren". De aangiften van de
vennootschapsbelasting over vorig
jaar zijn namelijk al afgehandeld.
Terugwerkende kracht acht de ver
eniging alleen uitvoerbaar als de
VAD-aangiften van de bedrijven on
gezien worden goedgekeurd.
Namens de Nederlandse Ban
kiersvereniging sprak AMRO-
topman en oud-minister (KVP) dr.
Van den Brink een krachtige veroor
deling uit over het VAD-plan „Ik
heb alle begrip voor de politieke
noodzaak ervan, maar de zakelijke
bezwaren moeten overwegen", aldus
Van den Brink.
In eigen staart
Ook prof. Grapperhaus, oud-
staatssecretaris van financiën
(KVP) en oud-topman van de bank
Mees en Hope, kraakte de uitwer
king van het VAD-plan. ook al is hij
voorstander van een vermogensaan
wasdeling. Grapperhaus verwerpt
onder meer de mogelijkheid dat de
vakbeweging via het beheer van het
VAD-fonds invloed gaat uitoefenen
op het beleid van de ondernemin
gen. De ontwikkeling naar gelijkbe
rechtiging van kapitaal en arbeid
binnen de onderneming wordt
doorkruist als de factor arbeid een
deeltje van de factor kapitaal gaat
beheersen. De hond bijt dan in zijn
eigen staart, aldus Grapperhaus.
Het beheer van de VAD-gelden moet
een zaak zijn van deskundigen die
alleen uit zijn op zo hoog mogelijk
rendement, vond hij.
Morgen wordt prins Johan
Friso, zoon van prinses Be
atrix en prins Clatls, acht
jaar.
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM De Nederlandse elektriciteitsbedrijven gaan voor
ten hoogste 24,7 miljoen gulden deelnemen in ontwerp en bouw
van de grote Franse kweekreactor Super Phénix. De aandeel
houdersvergadering van de Samenwerkende Elektriciteitspro-
duktiebedrijven (SEP) besloot dat gisteren met 81 tegen
stemmen.
Twee argumenten veroorzaakten de
tegenstemmen: de principiële stel
ling dat de verantwoordelijkheid
voor dit soort kernenergie-projecten
door regering en parlement gedra
gen moet worden in plaats van door
de SEP. en de onmogelijkheid van
behoorlijk vooroverleg omdat de be
sluiten (weer) met vliegende haast
moesten worden genomen Pas één
dag eerder was het voorwaardelijk
positieve standpunt van de Twee
de Kamer bekend geworden
Overdragen
,,Ik moest mijn kamer nog opruimen,
voordat u terugkwam."
De kwestie van de verantwoordelijk
heid was voor de EGD (Gronin
gen/Drente) aanleiding om zonder
meer tegen te stemmen. Anderen
hadden er wel moeite mee, maar
durfden op basis van de positieve
Kameruitspraak wel voor te stem
men. Ir F N Sikkes namens de
PEGUS (Utrecht): „Maar we willen
wel da-t het aandeel van de SEP te
zijner tijd aan het Rijk wordt overge
dragen." Een dergelijk standpunt
heeft ook Noord-Holland, maar gede
puteerden IJff was toch tegen, om
dat de stukken „belachelijk laat"
warén rondgestuurd ..We konden
niet eens meer de betrokken Staten
commissie raadplegen, laat staan
Provinciale Staten om een uitspraak
vragen."
Van een verslaggever
DEN HAAG Minster Lubbers
(economische zaken) acht het niet
mogelijk de consument zodanige
voorlichting te geven, dat deze zelf in
staat is te beoordelen of een ge
constateerde prijsverhoging in het
kader van het prijsbeleid toelaat
baar is.
Consumentenvoorlichting over
hoogst toelaatbare prijzen per pro-
dukt per leverancier aan de hand
van controlebevindingen van de eco
nomische controledienst acht de be
windsman evenmin mogelijk. Hij
heeft dit de Tweede Kamerleden
Kolthoff en mevrouw Epema-
Brugman (beiden PvdA) laten we
ten, die hem hierover schriftelijke
vragen hadden gesteld.
Het verzamelen van de benodigde
gegevens voor een consumenten
voorlichting zoals de beide Kamerle
den bedoelen, zou volgens minister
Lubbers zoveel tijd kosten dat de
gegevens op het moment van publi-
katie deels al weer verouderd zouden
zijn.
AOVERTENTIE
brilieders oogmerk
Van een onzer verslaggevers
APELDOORN Het Rijksinstituut voor Natuurbeheer (RIN) heeft bij een
onderzoek kunnen vaststellen, dat wilde zwijnen over een uitstekend herinne
ringsvermogen beschikken. Wilde zwijnen komen beslist bij een boer terug, als
ze eenmaal een lekkere hap bij hem hebben weggehaald.
Uit maagonderzoek is geble
ken dat de dieren voor meer
dan negentig procent plant
aardig voedsel eten. Het be
staat uit onder meer grassen,
bosbessen, wortels van ade
laarsvarens, eikels en beuke-
nootjes, terwijl een deel van
het overwegend vegetarisch
menu dat wilde zwijnen pre
fereren, wordt genuttigd bij
de boeren, die de laatste ja
ren meer schade dan ooit van
deze dieren ondervinden. Het
RIN heeft zich overigens na
dit onderzoek niet over de
noodzaak uitgesproken de
jacht uit te breiden, omdat
dit als een beleidszaak wordt
gezien.
Met het oog op de schade, die
de zwijnen de boeren berok
kenen. is destijds door minis
ter Van der Stee de
„zwartwild beheers-
ad viescommissie" ingesteld.
Hierin zijn verschillende be
langengroepen vertegen
woordigd: landbouw, natuur
behoud en jacht. Deze com
missie heeft als voorlopig ad
vies uitgebracht, dat
minstens duizend wilde zwij
nen in een verhouding van
drie biggen op een ouder dier
moeten worden gedood.
Het afschieten van de oudere
dieren begint op 1 november.
De jacht op biggen is al vanaf
1 augustus vrij. omdat var
kens met biggen uit
landbouwgebieden wegblij
ven als daar biggen zijn
gedood.
Evenwicht
De maatregelen die zullen
worden genomen hebben
tweeërlei doel De maatrege
len moeten de schade te
rugdringen. die voor de
landbouw in bepaalde gebie
den (evenals voor boseigena-
ren» de spuigaten uitloopt,
omdat wilde zwijnen zich
niet alleen tegoed doen aan
de gewassen, maar ook hele
weilanden omwroeten. Op
langere termijn dienen de
maatregelen om te komen tot
een evenwichtiger opbouw
van de zwartwildstand.
Nachtleven
Over wilde zwijnen bestaat
niet erg veel literatuur, wat
hun levenswijze betreft Om
wat meer aan de weet te ko
men is het Rijksinstituut
voor natuurbeheersing een
onderzoek begonnen, wat
niet eenvoudig was omdat
wilde zwijnen een nachtleven
leiden. In het kader van deze
studie werd ook geconsta
teerd dat de leeftijdsopbouw
erg onevenwichtig is. name
lijk in die zin dat er belang
rijk te veel jonge dieren zijn.
en deze zijn het vooral die
veel schade aanrichten. Vol
gens de heer W. A Weyland.
medewerker afdeling wildbi-
ologie'van ^et Rijksinstituut
voor nat-urbeheer, zijn er op
het ogenblik veel meer
vrouwtjes-zwijnen dan
mannetjes, en dat is er dan
weer de oorzaak van dat er
zoveel biggen zijn gekomen.
De adviescommissie heeft
Faunabeheer, dat onder het
ministerie van Landbouw en
Visserij ressorteert geadvi
seerd toestemming te geven
voor een ruim afschot van
biggen. Het advies was drie
biggen op één ouder dier.
deelde ons ir. J J Eshuis
mee. Hij is voorzitter van de
uit de Koninklijke Neder
landse Jagers Vereniging
voortgekomen organisatie
Wildbeheer Veluwe. De jacht
op oudere wilde zwijnen
wordt per 1 november geo
pend Eerder kon niet omdat
de wilde zwijnen eerst moes
ten worden geteld. Die tellin
gen zijn nu achter de rug,
maar een overzicht van het
totaal aantal wilde zwijnen is
er nog niet. omdat juist de
gegevens van de gebieden,
die het meest bedreigd zijn,
nog niet door Faunabeheer
zijn verwerkt. Wanneer het
overzicht klaar is. zal minis
ter Van der Stee bepalen hoe
groot het afschot uiteindelijk
moet zijn. Duidelijk is dat
ook een groot aantal biggen
dient te sneuvelen. Het is
voorstelbaar dat sommige ja
gers dat niet gaarne doen.
Worden er echter onvoldoen
de biggen door hen gedood,
dan zullen professionele ja
gers het karwei overnemen
Er zijn in Nederland geen na
tuurlijke vijanden van de wil
de zwijnen
Evenals het voor edelherten
en reeën al geldt, moet dit
jaar voor het eerst ook een
zogenaamde merkenregeling
voor wilde zwijnen inge
voerd Dat wil zeggen dat ie
der geschoten dier bij het
vervoer een merk aan de poot
krijgt. Voor elk gedood
exemplaar moet een kaart
worden gezonden naar de
plaatselijke politie en Fauna
beheer Hierdoor krijgt men
een idee van het aantal die
ren dat wordt gedood
Verkeer
Binnenkort zal de „zwartwild
beheers advies commissie"
bekijken of het aanvankelij
ke advies gehandhaafd kan
worden of dat er op grond
van de tellingen moet worden
bijgestuurd. Als de meldings
plicht er is. moet iedere jager
aanvragen hoeveel dieren hij
wil schieten. Wanneer dat te
veel is of te weinig kan „Den
Haag" corrigeren „In één of
twee jaar zal de zaak niet
rond zijn. maar in elk geval is
nu de basis gelegd voor een
wildbeheer. aldus de heer Es-
huis. die er ook nog op wees
dat bij het bepalen van het
aantal te schieten wilde zwij
nen ook rekening moet wor
den gehouden met het feit
dat per jaar altijd nog een
paar honderd van deze dieren
in het verkeer omkomen.
De heer Eshuis vertelde ons
ook dat Rijksinstituut voor
de volksgezondheid van de
jacht op wilde zwijnen ge
bruik maakt voor een onder
zoek naar trichine
besmetting. Deze komt regel
matig bij de Nederlandse
mestvarkens voor. Men wil
weten of deze besmetting
zich ook voordoet bij wilde
zwijnen. Aan de jagers is ge
vraagd van ieder gedood dier
een stukje vlees en wat bloed
op te sturen. Het ministerie
van volksgezondheid heeft
laten weten dat de besmet
ting, hoewel er een tamelijk
uitgebreid onderzoek plaats
vindt, geen gevaar oplevert
voor de mens
De gezamenlijke electriciteitsbedrij-
ven hebben de hand weten te leggen'
op 200 ton geraffineerd uraniumerts
(U308), en zijn daarbij onverhoeds in
de ontwikkelingshulp terechtgeko
men. De SEP aasde al langer op nieus.'
we splijtstof voor de Nederlandse
centrales, maar kon die op de zeer
sterk aangetrokken wereldmarkt niei
vinden. Dat is nu gelukt in de Afri'
kaanse republiek Niger (voor 35 mil* -
joen gulden). Maar de leverancier
stelde als voorwaarde dat wij ook inte'-»- l
resse toonden in de ontwikkeling van
het land, vertelde directeur J. H. Bak- I
ker van de SEP gisteren aan de raad
van commissarissen. Dat gebeurt in
natura, door de uitrusting van een
technische school met apparatuur zo- Z
als draaibanken. Extra-kosten: 0,4 tot
0.5 miljoen. De heer bakker: „Mijn
eigen gevoel is, dit is een goede zaak. -
ook als we geen uranium kopen."
-
Met de nu genomen beslissing krijgt
Nederland een aandeel van 2.4 pro- -
cent in de volgende Franse kweek-
reactor, via een deelname door de
„Kalkar club" SBK. De Tweede Ka
mer had daaraan door het aannemen
van de motie-Van Houwelingen de
voorwaarde verbonden van mede-
beslissingsrecht over beheersvorm
en veiligheidsnormen. Vooral de
Rotterdamse wethouder Van der Ha-
ve zag daar in de vergadering giste-
ren onvoldoende garanties voor. Pre- 1
sident-commissaris mr. L. G. Wan-
sink zag dat positiever in: de feitelij-
ke invloed van de SEP is niet be-
perkt door het aandeel van 2.4 pro- r
cent, maar door actieve inzet „en j
soms door lastig te zijn." Directeur J.
H Bakker van de SEP meldde dat er
al een Nederlander bij het voorberei- -
dingsteam is gedetacheerd.
Deur openhouden
De SEP heeft gisteren ook de won
derlijke situatie wat rechtgebrei<£
dat we nu wel aan de tweede Franse
kweekreactor meedoen, maar niet
aan de tweede Duitse. SNR2, de op-
volger van die in Kalkar. De regering
wil daar geen cent voor op tafel
leggen, omdat het wel eens erg duur I
zou kunnen worden. Ons aandeel
daarin ook vla SBK zou 7.8
procent hebben bedragen De SEP
besloot namelijk, wél deel te nemen
in de kosten die de komende vijf Jaar J
worden gemaakt om tegen 1982 te
besluiten óf de SNR2 gebouwd zal
worden. Dat schept geen verplichtin- i
gen, en het houdt toch de deur een J
beetje open. Het kost 3,9 miljoen
gulden. Voor het openhouden van
die deur had minister Lubbers eer-
der al de Nederlandse industrie 46
miljoen toegezegd om tot 1979 haar
aanzienlijke kennis van de be
trokken technieken op peil te
houden
De SEP ging bovendien akkoord
met haar aandeel in de gestegen
bouwkosten van Kalkar, ongeveer
negen miljoen. Geen van al deze
beslissingen, verzekerde de heer
Bakker nadrukkelijk, loopt vooruit
op de vraag óf er in Nederland verder
nog kerncentrales worden gebouwd,
en of daar kweekreactoren bij zullen
zijn.
