Joodse inspiratie bij
denken over levensstijl
Leider anglicanen
gaat paus bezoeken
<£H
Vandaag
Episcopaalse kerk laat
vrouwelijke priester toe
Wat is de zin van de spijswetten?
GENERALE DIAKONALE RAAD
Onze adressen:
„De Bazuin"
nieuwe koers
Hervormden voor 60
procent in computer
kiest
Gebedsactie van
evangelicals in VS
Nederlander tegen
komst van Billy
Graham in Mexico
Uitgeverij zwicht
voor bisschoppen
nu m een
stijlvolle,
moderne
uitgave
met meer dan
200 kleuren-
foto's
Kerken benaderen
oliefirma's inzake
Rhodesië
BOEKENNIEUWS
KOK KAMPEN
VOORBUGANGERS
VRUDAG 24 SEPTEMBER 1976
KERK/BINNENLAND
door Aldert Schipper
ADVERTENTIE
Het i* vooral tijdens de talrijke avondjes van de talrijke in ons land opererende gespreksgroepen
dat gestreefd wordt naar vernieuwing van onze levensstijl. Hoe we praktisch er mee aan moeten,
blijft een dagelijks terugkerende puzzel. Hoe moeilijk de invuloefening is onder meer te merken
aan het uitblijven van verdere aanwijzingen voor onze levensstijl van het vorig jaar niet zonder
tamtam op Kerk en Wereld gevestigde team.
Het ligt weliswaar niet voor de hand.
maar daarom is het des te verheu
gender dat er eens omgezien wordt
naar een groep die reeds de nodige
eeuwen een welomschreven le
vensstijl in de alledaagse praktijk
brengt: de Joden. Als gevolg van hun
soms pijnlijk nauwkeurige spijswet
ten worden zij de hele dag hun leven
lang herinnerd aan hun geloof in
Gods vernieuwde levensstijl. En ook
een Jood. die allang niet meer gelovig
wil heten, moet nog steeds de nodige
remmingen overwinnen bij het eten
van varkensvlees.
Kasjroet en kosjer
Ook deze jood is opgegroeid bij of
heeft gehoord van het kasjroet. Over
dit begrip ging een conferentie, die
woensdagavond gehouden werd op
Hydepark in Doorn, georganiseerd
door het Interkerkelijk Contact Is
raël. Het was nu eens niet een ab
stracte voordracht over bepaalde ge
bruiken binnen het Jodendom, maar
een grijpbaar en begrijpbaar ver
haal. Dat kwam ook door de levendi
ge interviewtechniek, van drs. W H.
Zuidema. van de gereformeerde de-
putaten voor Israël, maar ook door
de geïnterviewden zelf.
Dat waren de heer E.M. Maar sen. de
secretaris van het opperrabbinaat
van Nederland, en mevrouw B. Pop
pers Prins. Vooral deze laatste, een
orthodox joodse huisvrouw, maakte
invoelbaar hoe joden het omgaan
met de spijswetten beleven.
Het ging. als gemeld, over kasjroet
Dat is de aanduiding voor het geheel
van joodse spijswetten, de in
standhouding en de naleving ervan
en de bewaking ervan door rabbina
le autoriteiten. ..Kosjer" is wat uit
oogpunt van deze spijswetten ge
schikt is voor consumptie, „treife" is
het woord voor hetgeen niet voor
gebruik geschikt is. Kosjer en
kasjroet komen in de tora niet voor
Het zijn ideeën die hun plaats heb
ben in de traditie. De heer Maarsen
zei: „Mozes is veertig dagen op de
berg samen met God geweest. Hij
heeft daar meer gekregen dan de
tora. Er zijn ook wetten, die monde
ling van Mozes uit Gods mond ver
nomen zijn en die overgeleverd wor
den langs de lijn van de joodse ge
leerden tot in onze dagen."
krijgt, nog voordat zij getrouwd is.
Een Jong verloofd paar zal niet te
vreden kunnen zijn met ëén servies
en één set potten en pannen. Er
zullen tenminste twee stel moeten
zijn van elk: een servies voor melk
en melk-producten en een stel voor
vlees en dergelijke. Bovendien moet
zo n verloofd paar er rekening mee
houden dat er voor de tijd van Pe
sach (paasfeest) twee extra servie
zen en pannensets moeten zijn. Een
orthodox joods gezin begint dus met
vier serviezen en vier pannensets.
Dit vertelde mevrouw Poppers, die
als huisvrouw jarenlang ver
antwoordelijk was voor het naleven
van de spijswetten bij haar in het
gezin.
Snoepjes
Zij vertelde verder dat het voor
joodse kinderen niet mogelijk is
snoepjes aan te nemen van
vriendjes of vriendinnetjes. Zij her
innerde zich uit haar eigen Jeugd,
dat de moeder bij wie een kinder
feestje was, steeds haar moeder op
belde, wat zij mocht eten. „En als ik
eens iets verkeerds had gegeten, dan
was er geen straf." verzekerde me
vrouw Poppers.
De moeder begint een kind van
jongsaf al te leren dat het bepaalde
dingen niet kan ^loen, die andere
kinderen wel mogen. Een tragedie
maken joodse kinderen er niet van.
vertelde mevrouw Poppers. „Het is
alleen maar een uitbreiding van de
beperkingen, die iedereen toch al
heeft in het kinderleven. Dat maakt
een karakter niet slechter, integen
deel: een joods kind leert al vroeg
dat opvallen niet erg is en zeker niet
minderwaardig."
Mevrouw Poppers klapte uit de
school, toen zij vertelde dat veel
orthodox joodse huisvrouen bij het
naderen van Pesach, niet alleen het
gewone stel serviezen en de twee
pannensets de deur uitdoen, maar
het hele huls uiterst zorgvuldig gaan
schoonmaken. Als het Paasfeest dan
aanbreekt is de orthordox jocfdse
moeder dan vaak bekaf. Mevrouw
Poppers zei dat stof niet als onrein
wordt beschreven in de joodse tradi
tie en dat de joodse huisvrouw beter
maar volop kan genieten van het zo
gezellige Pesach.
eten. Fabrikanten, die orders ont
vangen voor kosjer voedsel, moeten
het fabricage-proces laten begelei
den door deskundigen van het op
perrabbinaat. Dezen stellen regels
op voor het „fabrieks-kasjroet" en
controleren of de industriële proces
sen zich aan deze regels houden.
De heer Maarsen vertelde dat heel
wat Nederlandse bedrijven orders
krijgen voor kosjer voedsel. De rab
bijn is in de eerste plaats rechter en
aan hem is de beslissing of een be
paald voedsel volgens de eisen is
bereid. Het opperrabbinaat heeft
mensen in dienst, die toezien dat de
fabrikant zich houdt aan de gegeven
slachtvoorschriften. dat het vlees
geen bloed bevat en geen elementen,
die onrein zijn.
Evenals in de keuken van een joodse
huisvrouw, moet een fabrikant, die
kosjer voedsel bereidt, zijn ketels en
dergelijke schoon houden. De heer
Maarsen zei dat door de ontwikke
ling van de techniek heel wat
technische ontwikkeling zorgt dat
problemen nu soms gemakkelijker
worden opgelost dan vroeger.
Rijkdom
Vier serviezen
De spijswetten leveren een aantal
huisregels op. waar een orthodox
joodse huisvrouw al mee te maken
Fabrieken
De Joodse spijswetten brengen in de
huidige wereld met zich mee. dat
joden niet willekeurig elk product
van de voedselindustrie kunnen
Helpen waar geen heiper is. Dat is de opdracht van diakenen.
Maar ook. onder hun leiding, van alle gemeenteleden.
Mogelijkheden om aan die opdracht gestalte te geven, worden
aangereikt in de volgende brochures:
Dienst aan werklozen 1978) f 2.50
uitgave samen met Gereformeerde en Christelijke Gereformeerde Kerken
De handen ven de kerk (1975, 10e druk) f 1.75
door prof. dr. G. van Leeuwen, voor jonge gemeenteleden
Samen voor anderen (1973) f 1.50
door prof. dr. G. van Leeuwen, voor bruidsparen
Vooroordeel en discriminatie (1975) f 2.50
themanummer van het maandblad "Diakonia"
Sociaal aktief (1970) f 2.25
door dr. F.O. van Gennep, mr. Chr. A. de Ruyter-de Zeeuw en ds. A. Romein
Projektenboekje 1876 f 1.50
een Inschrijving van wereiddiakonale taken voor dit jaar
Ook bij ons bureau te bestellen:
f 4.00
jaarabonnement 7 15.00
door ds. D.J. Kar res een algemene oriëntatie
Pro Veritate
maandblad van het Christelijk Instituut voor Zuid-Afrika.
Nadere informatie en bestelling bij:
Generale Diakonale Raad dar Nederlandse Hervormde Kerk,
Postbus 14100. Utrecht, tel 030-332426, giro 8685.
42 NI
Brieven van lezers staan
vandaag op pagina 10.
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Te< 020-9134S6
Tcle* 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Posibus 940
Westbiaak 9 Rotterdam
Tel 010-11S580
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tet 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Posibus 3.
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel 05200-17030
MINNEAPOLIS (Minnesota) De Amerikaanse episcopale kerk
heeft besloten ook vrouwen toe te laten tot het priesterschap.
Hier is jaren over gepraat en het
besluit werd uiteindelijk genomen
op de hier gehouden kerkelijke con
ventie die wordt bijgewoond door
ongeveer 3.000 personen.
Na een debat van vier uur werd er
gestemd door 912 geestelijken en le
ken en werd het voorstel met kleine
meerderheid aanvaard.
Een geestelijke uit Washington
noemde het resultaat van de verkie
zing een .^elf-reformatie en een her
opleving van de kerk" In 1970 en
1973 was er ook al gestemd over het
voorstel maar toen werd het afge
wezen
In 1975 nog hadden de bisschoppen
drie hunner berispt omdat zij elf
vrouwen tot priester hadden gewijd
en die hadden toegestaan in juni
1974 in Philadelphia enige diensten
voor te gaan.
Tijdens het vier uur durende debat
argumenteerden degenen die het
dichtst bij de katholieke traditie
staan dat alleen mannen de priester-
rol kunnen vervullen en dat Christus
wel vrouwen onder zijn discipelen
genomen zou hebben als hij van me
ning was geweest dat ook vrouwen
priester konden worden. Voorstan
ders van de verandering brachten
daar tegen in dat de Heilige Geest in
de kerk werkt en nieuwe vormen
schept en dat vrouwen als priesters
daar deel van uitmaken.
leen! deze stafmedewerker van de
gereformeerde Israël-deputaten, en
kele praktische hulp voor de nieuwe
levensstijl" aan de joodse leefregels.
Wie geïnteresseerd is in dit aspect
van het joodse leven en de betekenis
ervan voor ons kan dat boekje kopen.
Het heet Levensstijl, een program.
Het kost 1,25 en kan besteld worden
via giro 513153 bij het Diensten
centrum van de gereformeerde ker
ken in Leusden.
Door de talrijke aanwezigen werd in
verschillende toonaarden gevraagd
naar de zin van dit soort spijswet
ten. Hierop gaf mevrouw Popper een
karakteristiek antwoord. Ze zei:
„We proberen de voorschriften zo
veel mogelijk te begrijpen, maar als
we het niet snappen, volgen we de
wetten toch, want zij komen van
God." Drs. Zuidema voegde hieraan
toe: De joodse spijswetten horen bij
de identiteit van het joodse volk.
Die identiteit vormt mede de rijk
dom van dat volk. Bij een gesprek
moet het volk die identiteit inbren
gen en aan anderen laten kennen.
Op dat punt leek de bijeenkomst
zeker zinvol.
in een dun geschriftje, dat drs. Zuid
ema ons in de handen stopte, ont-
DELFT Ruim zestig procent van
de naar schatting 2.7 miljoen her
vormden is geregistreerd in de com
puter. Dit blijkt uit het jaarover
zicht per 1 juli van de SMRA, de
stichting voor mechanische regis
tratie en administratie van de her
vormde kerk in Delft
DEN HAAG Het vernieuwde re
dactieteam van het weekblad „De
Bazuin" heeft aangekondigd in de
toekomst nog meer aandacht te be
steden aan de theologie van het volk
Gods. Daarmee wordt bedoeld „de
theologie, die in het alledaagse le
ven van gelovigen en christenen ont
staat". Een tweede accent zal liggen
op „open ogen en oren voor wat er
aan geleefde en gepraktiseerde kri
tiek binnen Nederland te vinden is."
De samenstelling van de redactie is
ook veranderd. Nico Versluis is als
redactiesecretaris opgevolg door
André Lascaris, prior van het domi
nicanenklooster in Huissen.
De nieuwe koersbepaling is mede
het gevolg van een enquête onder de
lezers Uit deze enquête heeft de
redactie de conclusie getrokken, dat
zij meer aandacht moet geven aan
bijbelse onderwerpen, spiritualiteit
en mystiek, geloofsinhouden, kader
vorming van leken, ontwikkelingen
van basisgroepen. De redactie wil zo
bijdragen aan een ontwikkeling,
waarin christelijke en kritische tra
ditie steeds meer zullen samen
vallen.
DALLAS (VS) Vijf- tot tiendui
zend Amerikaanse christenen wor
den eind oktober in Dallas (Texas)
verwacht voor een nationale ge
bedssamenkomst. Deze bijeen
komst, die bewust vlak voor de presi
dentsverkiezingen bftlegd is, wordt
gehouden onder het motto van 2
Kronieken 7 vers 14 („Wanneer Mijn
volk, waarover Mijn naam is uitge
roepen, zich verootmoedigt en zij
bidden en Mijn aangezicht zoeken en
zich bekeren van hun boze wegen,
dan zal Ik uit de hemel horen en hun
zonde vergeven en hun land her
stellen").
Het „evangelicale" tijdschrift Chris
tianity Today heeft alle kerken in de
Verenigde Staten en Canada opge
roepen. hun deuren in deze periode,
van 26 tot 29 oktober, open te hou
den voor deze gebedsactie.
MEXICO CITY Een Nederlandse
missionaris heeft de rooms-
katholieken in Mexico aangeraden
te protesteren tegen een voorgeno
men campagne van de Amerikaanse
evangelist dr Billy Graham in Mexi
co City.
In een interview op de voorpagina
van het dagblad Novedades zegt
Francisco Vanderhoff. directeur van
een oecumenisch studiecentrum,
dat Billy Graham het pad van de
godsdienst gebruikt om het volk te
beïnvloeden met politieke ideeën.
Graham verheerlijkt en verdedigt
het Noordamerikaanse systeem, al
dus Vanderhoff, die Graham er ook
van beschuldigde, relaties te onder
houden met de CIA.
In reactie op het interview heeft
Billy Graham erop gewezen, dat r.k.
bisschoppen in vele landen hem ver
welkomd hebben, als hij een cam
pagne kwam houden Hij ontkende,
ook maar enige band met de CIA te
hebben. Het is de bedoeling, dat
Graham in 1977 of 1978 in Mexico
komt.
HILVERSUM De uitgeverij Gooi
en Sticht heeft besloten niet door te
gaan met het publiceren van een
alternatieve perikopenvertaling.
De uitgeverij was met Pasen begon
nen met de publikatie van .voor-
leesvertalingen" van bijbelteksten,
die tijdens de eucharistieveringen
worden gebruikt. Op 16 april lieten
de Nederlandse bisschoppen weten,
dat zij aan een dergelijke vertaling
geen goedkeuring geven. De verta
ling publiceerde Gooi en Sticht in de
boekjes „Bron van christelijke
geest", die iedere zondag als mis
boekjes voor de r.k.-kerkgangers
verschijnen en in het missaal voor
de priester.
De uitgeverij vindt dat een nieuwe
voorleesvertaling „alleen kan gedij
en in een rustig klimaat, waarin
ruimte is voor overleg". Intussen zal
het vertaalteam wel verder gaan
met zijn werk.
Een nieuwe, schitterende uitgave van
het nieuwe testament in de omgangs
taal. De meer dan 200 foto's, voorzien
van uitvoerige bijschriften, illustreren
op wezenlijke wijze de toch al zo
levendige tekst. Het resultaat is twee
ledig De welgekozen foto's leiden er
toe de tekst met meer aandacht te
lezen Anderzijds geven zi| de lezer
een nog levendiger beeld van wat hij
leest.
Enkele duidelijke kaarten in kleur en
een alfabetische woordenlijst komple-
teren de „toegankelijkheid" van dit
even royale als fraaie boekwerk Het
verschijnt in twee uitvoeringen: gebon
den m stevige band met kleurrijk stof
omslag, of ingenaaid. In beide uitvoe
ringen stelt het u voor een moeilijke
keus zult u het nu aan iemand kado
geven of voor uzelf kopen"' De oplos
sing? Doe beide.
Nederlands
Bijbelgenootschap
Posibus 620. Haarlem
Formaat 20 x 27 cn. 430 blz.
Prijs gebonden 35.—
Ingenaaid 19,90 veefey*
Ook verkrijgbaar
bij de boekhandel
43 M
LONDEN Aartsbisschop dr. Donald Coggan van Canterbury,
het hoofd van de anglicaanse kerk, heeft aangekondigd, dat hij
in april volgend jaar een bezoek zal brengen aan paus Paulus. De
twee kerkleiders zullen samen spreken over het primaatschap
van de paus.
De positie van de paus is het be
langrijkste nog overgebleven ver
schilpunt tussen de rooms-
katholieke en de anglicaanse kerk.
Vorige maand heeft een gemengde
commissie van theologen van beide
kerken een uitvoerige studie over
het gezagsvraagstuk in de kerk afge
sloten. Volgens hun slotcommuni
qué hebben deze theologen „een bre
de en belangrijke basis van over
eenstemming bereikt over de alge
mene opvatting van het gezag in de
kerk". Over het primaatschap van
de paus was een .zekere mate van
overeenstemming" bereikt, maar
hierbij moesten-nog belangrijke pro
blemen worden opgelost.
In 1971 kwam deze theologencom
missie van rooms-katholieken en
anglicanen tot wezenlijke over
eenstemming inzake de eucharistie
en in 1973 over het ambt. Dat de
theologen het met elkaar eens wer
den, heeft overigens nog niet geleld
tot maatregelen van kerkelijk
beleid.
Het zal de derde keer zijn, dat het
hoofd van de anglicaanse kerk op
bezoek gaat bij de paus. In 1960 ging
aartebisschop Fisher privé naar paus
Johannes. Het bezoek van aarts
bisschop Ramsey in 1966 was offi
cieel.
Nationaal en internat ionaal aktief
Utrecht, Rmllain 1
Christelijk
J Nationaal
Vakverbond
Poubu* 2475. Tel. 030-941041
NEW YORK Kerkelijke groepen
in Nederland. Engeland en Frank
rijk zullen de oliemaatschappijen
benaderen om van hen gedaan te
krijgen dat zij de oliekraan naar
Zimbabwe (Rhodesië) zullen
dichtdraaien. De groepen zijn om
hun actie gevraagd door het
centrum voor maatschappelijk werk
van de Verenigde Kerk van Christus
in de Verenigde Staten.
Deze kerk is zelf begonnen met een
actie onder de aandeelhouders van
Mobil Oil om te bewerken dat deze
oliefirma stopt met leveranties van
olie en benzine aan Zimbabwe. Vol
gens het centrum van de kerk van
Christus spelen de filialen van Mobil
in Zuidelijk Afrika een grote rol in
het omzeilen van de economische
sancties die sinds 1966 tegen Rhode
sië gelden.
De zwarte inwoners van Zimbabwe,
ongeveer 95 percent van de totale
bevolking, streven naar meerder
heidsregering en bevinden zich in
een onverklaarde oorlog met de
blanke regeerders van Ian Smith.
Het kerkelijk centrum zegt dat de
aanvalsgroepen van Smith niet kun
nen werken zonder brandstof en
smeermiddelen voor hun trucks, he
likopters en gevechtswagens. Er zijn
nu acties te verwachten tegen oliele
veringen door British Petroleum,
Caltex, Shell en Total, die doorgaan
met olieverkopen in Rhodesië on
danks de VN-sancties.
ADVERTENTIE
dr droom
én
molrnir
Prof. Dr. G. Th. Rothuizen
ETHIEK EN GEBED Een crisis
136 blz.. 15.90
Het gebed blijkt voor vele christenen een problematische
zaak te zijn. Een van de oorzaken zou kunnen zijn dat
velen met allerlei ethische vragen geen raad meer weten.
En dat gebed en ethiek in het dagelijks leven te ver van
elkaar geraakt zijn. Het is deze crisis die Prof. Rothuizen
aanzette tot een diepgaande analyse en een poging tot
bezwering.
Drs.H.G.Loih
DE DROOM DER REVOLUTIE
Over maatschappijkritiek en revolutie
2e druk. 196 blz .f 19.90
Vanuit de historie een boeiende analyse, waardoor het
mogelijk is allerlei actuele situaties in de wereld van van
vandaag beter te taxeren en te doorgronden.
Na de verschijning van "MARX", een vorig boekje van
drs. Leih schreef Joop Wotff in het communistische
periodiek
Politiek en cultuur
"Tegenover wat wij op dit gebied gewend zijn, een
bijzonder opmerkelijk boekje, dat zeker de verdienste
heeft van een serieuze benadering van het marxisme en
van de boeman-paedagogiek in deze kwestie.
Trouw schreef bij de eerste druk van 'De droom der
revolutie":
"Het voordeel van dit is dat het geen studeerkamer
monoloog is.
Verkrijgbaar in de boekhandel.
VREDESWEEK
Er lijkt een groot verschil te bestaa l
tussen de man die Heinrich Bö j
beschrijft, de onbekende man di
van achteren overvallen wordt
gewoon even gevraagd wordt ojr'
mee te gaan om dan tot de ontdek8
king te komen dat hij het slachtoffj I
is van een stuk geweld dat hem onf»
de een of andere duistere redei
vasthoudt en de man Leo Baeci
de laatste grote rabbi van het Duits
Jodendom, de man die ondanks all t
aansporingen, tot die van de nazi'
zelf, weigert Duitsland te verlatei
om bij zijn volk te zijn, de man di
tot in Theresiënstad toe, waar vie
van zijn zusters al zijn omgekomei
dezelfde blijft, een leraar, een rabbi
die erebaantjes in het kamp weiger
om net als de anderen een lastdier t
worden, van wie verwacht kan wor j
den dat hij vandaag of morgen tocl u
onder de teisteringen van zijn be
staan zal bezwijken, en die, weder
om, bij zijn volk wil zijn, bij di.
zieken, de vallenden, de stervenden
bij de levenden ook, om hen in dez
laatste dagen van hun wereld lich
te geven, licht uit de thora, uit he
weten van God en mensen, als eer
troost, als iets dat onverwoestbaa
is, dat niet vergast kan worden, dal
niet vernietigd kan worden, zelf 1
niet in die plaatsen van gruwelijkt
mensenoffers. Er lijkt een groot ver
schil te bestaan tussen het anonie
me lastdier, genomen uit de velen en 1
die ene grote, wiens naam nogi
weerklinkt. Maar beiden zijn wegge-
daan, volgens een vast plan om aller J
die er zus en zo uitzagen, die dat
soort bloed hadden, die uit die en
die stam waren, die zich beriepen op
die en die lijn van geslachten, uit te
roeien. Beider hart riep tot Hem die
hen maakte. Beider mond roept nu i
al heel deze eeuw door tot ons, de
overlevenden, om ons te herinneren a
aan onze misère, aan onze onmacht, a
aan ons blijvend tekort ten opzichte ij
van de vrede, „die niet daagt".
148 A
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Warns (toez.): J. J. J.
Seeleman, kand. te Weesp; te Oud-
Vossemeer: A. van Wijngaarden te
Waverveen; te Boven-Hardinxveld:
C. den Boer te Wageningen; te Ben-'
nekom: W. Arkeraate te Zegveld; te
Middelburg (toez.): J. Mansveld te
Zwijndrecht.
Afscheid op 26 sept, van Rotterdam-
Zuid: Ph. Cornelder wegens emeri
taat; van Beverwijk: J. Bezemer ber.
te Westkapelle: van Voorst: G.
Kalsbeek ber. te Den Haag; van
Molenaarsgraaf; L. Quist ber. te Op-
heusden; van Drachten: Sv
Brandsma ber. te Lelystad: van Ede
(industriepred.): J. van Drenth ber.
te Giessen-Rijswijk (NB.).
Intrede te Meppel: A. P. Nauta te
Vlaardingen; te Monster: A. Muiwijk
te Ouderkerk a.d. IJssel; te Schoo-
nebeek: M. Mulder te Delfzijl; te
Houten (buiteng. wijkg. in wording)
waar hij sinds 16 november 1975
bijstand in het pastoraat verleent:
G. Duitemeijer te Utrecht; te Waar
der: kand. A. P. Voets uit Bergam
bacht.
Emeritaat: Met ingang van 1 oktober
is emeritaat verleend aan M. N.
Schrale te Rotterdam-Delfshaven.
EV. LUTH. KERK
Intrede te Arhem: A. Burghoorn te
Apeldoorn.
GEREF. KERKEN
Afscheid van Heerenveen: W. H. J
de Boer wegens emeritaat.
Intrede te Rheden: J. van Dreven te
Marknesse.
Bevestiging te Amsterdam ten be
hoeve van geest. verz. Kon. Marine
kand. B. J. Roosjen te Amsterdam.
Beroepen te Surhuisterveen: J. Nie-
mantsverdriet te Zevenhuizen (Gr.)
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Intrede te Leiden: drs N. H. Gootjes
kand. te Leeuwarden.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Nieuwerkerk: A. Hof
man te Scheveningen.
Ds J. A. Visser
Ds J. A. Visser te Amsterdam, direc
teur van de European Christian Fel
lowship, zal acht maanden predik
beurten verzorgen en lezingen hou
den in de Verenigde Staten over de
geestelijke toestand van de christe
nen in Oost-Europa. Zijn vrouw
hoopt te spreken voor diverse afde
lingen van de Amerikaanse chris
ten-vrouwenbond over het thema
„Hoe vrouwen leven in Oost-
Europa".
Ds G. J. Sybesma
De classis Breukelen van de gerefor
meerde kerken heeft met medewer
king en goedvinden van de deputa-
ten van de particuliere synode van
Utrecht, de heer G. J. Sybesma,
vroeger emeritus-predikant van de
gereformeerde kerk te Vinkeveen
(zijn adres: Aetsveld 49 aldaar), her
steld in de eer en de naam van
dienaar des Woords. Ds Sybesma is
vanwege zijn leeftijd en ge
zondheidstoestand niet in de gele
genheid opnieuw de kerken met
ambtelijke werkzaamheden te
dienen.
