Kerel, wat zie je er dankbaar uit!
HET IS NIET GENOEG DAT JE
GELOVIG BENT
Gereformeerde synode
heeft het nog druk
Opvangcentra bang voor te sterke overheidsbemoeiing
Buitenverbands
seminarie start
Onze adressen:
WOENSOAG 22 SEPTEMBER 1976
KERK/BINNENLAND
door A. J. Kiel
De gezamenlijke vergadering
van de hervormde en de gere
formeerde synode nam het
besluit om. zoals we maandag
In deze krant hebben kunnen
lezen, de beide synoden aan te
bevelen een geschrift te laten
opstellen waarin enkele
grondlijnen van het belijden
ln kaart worden gebracht, om
de gemeente van dienst te
zijn in de uitdagingen en aan
vechtingen van deze tijd.
Dat Is mooi gezegd. Weliswaar Is de
meeste gemeenteleden niet aan te
zien dat ze gebukt gaan onder aan
vechtingen en uitdagingen, maar
ze kunnen er Inwendig natuurlijk
best onderdoor gaan. Immers, al
leen de Ster-reclame al brengt elke
avond een hele reeks van aanvech
tingen en uitdagingen in huis. En
dan ls het Inderdaad zaak. nog eens
ln kaart te brengen, wat we onder
misbruik en verkwisting van Gods
gaven (Zondag 42) hebben te ver
staan.
Er zijn mensen bij die uitdagingen
en aanvechtingen alleen maar den
ken aan linkse theologen en goe-
roe's uit India. Ze vinden dat je niet
zozeer op Je hoede hoeft te zijn voor
de verlokkingen van nóg een
elektrisch apparaat in je keuken
als wel voor een nieuw boekje van
Dorothee Sölle. Was 't maar waar!
Het ls veel gemakkelijker een uit
gaafje van Ten Have bulten de
deur te houden dan niet door de
knieën te gaan voor een aanbieding
van het warenhuis en het zoveelste
onnodige ding aan te schaffen. Je
kunt gerieflijker verontrust zijn
over de preken van Je dominee dan
•ver het feit dat Je Je laat meesle
pen door de algemene consumptie
drift (om ook eens een mooi woord
te gebruiken).
Maar wat ik nu niet begrijp is,
waarom de genoemde beslissing
begint met de volgende woorden:
..Dankbaar ons houdend aan en
levend uit de belijdenis die onze
kerken gemeenschappelijk heb
ben Waar ls dit goed voor1
Om indruk te maken? En zo Ja. op
wie? Op mij althans niet. Ik heb
sterk de indruk dat de ge
meenschappelijke vergadering van
de hervormde en de gereformeerde
synode (op tien tegenstemmers na)
Jokt wanneer zij beweert dat zij
zich dankbaar houdt aan de drie
formulieren van enigheid (want die
hebben hervormden en gerefor
meerden gemeenschappelijk).
Ik ben geen enkel lid van de2e
vergadering tegengekomen die ik
kon toeroepen: kerel, wat zie Je er
dankbaar uit! Ik weet wel zeker dat
veel meer leden dan die tien te
genstemmers eerder in hun maag
zitten met die belijdenis dan dat ze
er zich dankbaar aan houden.
Misschien doen dit alleen die
rechtse tegenstemmers. O Ja. die
anderen zouden de drie" formulie
ren stellig niet in de prullenmand
gooien, maar ze zijn toch sterk ge
neigd die belijdenisgeschriften aan
te kleden en bij te vijlen, alvorens
ze aan de gemeente te verkopen in
de strijd tegen aanvechtingen en
uitdagingen.
Ik neem zomaar éénn puntje:
Zondag 10 van de Heidelbergse ca
techismus. Daarin staat dat ook
allerhande narigheden ons toeko
men uit Gods vaderlijke hand.
Daar hebben veel mensen moeite
mee, ze zijn bezig met het probleem
van de theodicee, de rechtvaardi
ging van Gods handelen. Zózeer
zelfs, dat in een oproep van de
besturen van beide synoden, ge
daan ln de lange droogteperiode
die achter ons ligt, niet opgewekt
werd tot gebed om regen, maar
vaagjes gesproken werd over: aan
dacht eraan besteden in de ere
dienst (wat Je dus strikt genomen
al deed als Je tijdens de preek op
merkte dat 't vandaag weer
warmpjes was).
Waar kwam die vaagheid vandaan?
Niet uit een dankbaar zich houden
aan een niet weg te vlakken onder
deel van de belijdenisgeschriften,
maar uit een zekere verlegenheid
daarmee. Ik keur die verlegenheid
niet af. ik denk zelfs dat we in de
kerk verder kunnen komen met
verlegenheden dan met stellighe
den, maar waarom dan nu opeens
die uitbundige verzekering over
dankbaarheid? Het maakt de zaak
er niet geloofwaardiger op.
UIT
Amsterdam
D.J.Mulder
^.Abortus (10)
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris IloofdredactJe Trouw/
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
BIJ publlkatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS-
Abortus (9)
Enige theologen hebben gemeend
min of meer steun te moeten geven
aan het CDA-ontwerp voor een rege
ling van de abortuskwestie. Hun mo
tivering o.a. geeft mij reden voor de
constatering dat ondanks Jaren dis
cussie het probleem nog niet grondig
doordacht Is. Het CDA-ontwerp gaat
uit van de veronderstelling dat het
..menselijk leven" begint bij de be
vruchting van de ei-cel. Dat heeft
zijn historische wortels. Vroeger
dacht men dat zich in de zaadcel een
klein mensje bevond, dat slechts een
goede voedingsbodem nodig had om
groter te worden. De redenering ls nu
ongeveer als volgt. Elk mens ls
uniek, onherhaalbaar en ontleent
daaraan zijn waarde. Ook de we
tenschap leert dat mens een unieke
samenstelling heeft van zijn eiwit
ten. hetgeen dan weer bepaald wordt
door zijn erfelijke aanleg. Die erfelij
ke factoren zijn aanwezig direct na
de conceptie, en dus. Maar niet alle
mensen zijn zo uniek. Er bestaan ook
ééneilge tweelingen. Als die filosofie
waar zou zijn zou doodslag van één
lid' van zo'n tweeling eigenlijk nau
welijks strafwaardig zijn; er blijft
nog een kopie over. Die hele redene
ring berust op uit hun verband ge
rukte begrippen. Waar er waarde
wordt toegekend aan de mens als
zodanig is dat op grond van ge
meenschappelijke manifeste soortel-
genschappen (niet op grond van ei-
i witten en DNA!), en omdat die mens
ook de meest dorre zichzelf als
uniek (met een aan zijn of haar leven
gebonden bewustzijn) beleeft. Een
bevruchte eicel ls „een bolletje met
een kern er in", niet wezenlijk ver
schillend van een witte bloedcel, een
levercel wat betreft de be
schermwaardigheid. Niet alleen ls
die beschermwaardigheid nihil op
het moment van conceptie, en zo
lang er geen functionerend zenuw
weefsel is gevormd (dat is al erg
snel), maar ook verder in de zwan
gerschap zal men geen moment kun
nen aangeven waarop vanuit een vol
strekt niet beschermenswaardige
vrucht plotseling een volstrekt wel
beschermenswaardige vrucht ont
staat. Het probleem wat de vrucht
wanneer is. is weinig doorzichtig. Er
zijn aanwijzingen b.v. dat een vrucht
van 12 weken reageert op
smaakprikkels Maar of het gepaard
gaat met bewustzijn is fundamen
teel onmogelijk uit te, zoeken. De
enige conclusie die men kan trekken
ls dat wanneer abortus gebeurt, dan
hoe eerder hoe beter
abortus-problematiek, meer ook
dan de seksuele problematiek, hoe
fundamenteel het beheersen van de
lust ln Iedere ethiek ook is die men
selijke vrijheid en „verlichting" na
streeft. Op een hulsdeur ln de bene
denstad van Nijmegen staat de eeu
wenoude spreuk: ..Wie in de Heer
aoekt sine lust. leeft in sine staat
genist". Het ls de sleutel, meer nog
dan voor sociale rust. voor Iedere
persoonlijke en sociale ethiek. Want
leder mens staat ln wezen uit naar
de ander, naar de grote Ander.
Nijmegen drs G. WoHers
Abortus (12)
In de abortuskwestie ls de vrouw te
centraal gesteld. De vrucht is het
toekomstig^ kind van de vrouw én
de man samen. Het kind groeit wel
ln het lichaam van de vrouw, maar
de man ls evenveel betrokken bij
dat komende kind als de vrouw.
Waarom mag de man niet meebe
slissen over de abortus? Wat moet er
gebeuren als man en vrouw het per
tinent niet eens zijn? Denkt men
werkelijk dat een huwelijk normaal
zal kunnen voortbestaan als de
vrouw zich laat aborteren tegen de
wil van de man ln? De wetgever zal
zich hierover toch duidelijk moeten
uitspreken voor de abortus geregeld
kan worden.
Amsterdam A. Hoff
Abortus (13)
Ik hoop. dat het parlement deze
week een krachtig neen zal laten
horen, dat de abortuswet niet aan
genomen zal worden, zodat het le
ven van het kind gespaard mag
worden.
Schiedam J. de Bruyn
Abortus (14)
„Neen, tenzij" zegt het CDA. Maar
wat zegt de Heilige Schrift? „Ik ben
God en niemand meer." Wanneer
het goddelijk mysterie een kiem legt
voor een geboorte van mens en dier.
kan dan een nietig sterveling een
„tenzij" veroordelen? Daarom CDA.
schrap het „tenzij".
Hoogeveen H. Otten
Abortus (15)
Met grote teleurstelling constateer
Ik, dat de meerderheid van de PPR-
fractle vóór het abortusvoorstel -
PvdA-WD zal stemmen. Ik had van
de PPR ook hier een radicale opstel
ling verwacht ten gunste van het
weerloze, het afhankelijke leven.
Het betoog van mevrouw Van der
Heem, dat, als de zwangere vrouw
het zelf laat afweten, alles ophoudt,
is erg goedkoop. Zo iets zegt zij.
gelukkig, niet als de ondernemer het
Jegens zijn werknemers laat afwe
ten. Wij moeten Juist opkomen voor
Alle onderdrukten en weerlozen.
Daarbij een onderscheid maken tus
sen groepen is discriminatoir en
luidt het begin ln van het einde der
radicaliteit.
Peiie (Dr) Mr. C. van Leijen
Rechtzetting
In „Trouw" van 17 september komt
een bericht voor over de heer
Tolman die in Zuid-Afrika een gift
van 30.000 gulden overhandigde. Ik
zou gaarne willen rectificeren het
geen in dit bericht voorkomt op
naam van het Kamerlid Schakel,
voormalig voorzitter van deTïeder-
lands-Zuidafrikaanse Werkge
meenschap (N.Z.A.W), als zou hij als
zodanig „opgestapt" zijn, omdat de
meerderheid niet zijn standpunt
huldigde, dat het geld uit het ge
vormde fonds besteed diende te
worden voor hulp aan Alle slachtof
fers van het apartheidsregime,
blank én zwart.
Functioneel bij de raadpleging over
besteding van het bedrag van a totz
betrokken geweest zijnde, deel ik
mee dat dit volstrekt onjuist is.
Trouwens ook in tegenspraak met
Alle eerder door de heer Schakel
gedane uitlatingen.
Het fonds wilde substantieel iets
doen, maar met name een symbo
lisch karakter dragen contra de gel
den, via Wereldraad van Kerken
enz. aan guerrillaorganisatles ver
strekt ter ongecontroleerde beste
ding. Dit fonds zou dienen en
aldus heeft de huidige voorzitter
van de NZAW het CHU-kamerlld
Tolman, deze missie volbracht, om
enige bijstand te geven aan gezin
nen, waarvan een der leden omgeko
men was door guerrillahandellngen
bij het patrouilleren ln de grensge
bieden.
Het heeft enige tijd geduurd, voor
dat dit zijn beslag kon krijgen, op
dat de bijdragen aan genomineerde
hiervoor in aanmerking komende
gezinnen ten goede zouden komen.
Als zulver-humanltalre hujp. zónder
dat onderscheid gemaakt werd tus
sen blanken en zwarten, hoe dan
ook.
Er is discussie geweest over de
naamgeving van het fonds, waarbij
de door de heer Schakel voorgedra
gen opvatting heeft geprevaleerd
Het heengaan van de heer Schakel
als voorzitter heeft zeker heel het
voorgaande Jaar „ln de pipeline" ge
zeten, bij groeiend en tenslotte alge
meen ongenoegen over wat gevoeld
werd als het-met het éne been ln de
„NZAW" staan en met het Andere,
daarvan verschillende been. in de
Kamer.
De heer Schakel heeft, erkennend,
dat hij het vertrouwen vgn zijn me
deleden verloren had, oog ln oog
met een op komst zijnde uitspraak
van wantrouwen, onmiddellijk voor
dien zijn voorzitterschap neerge
legd. Zou wAAr ljn. wat ln „Trouw"
terzake stond. Ik zou geen enkele
binding willen hebben met de
„NZAW"
J. Klatter,
Amstelveen
Functionerend lid. „NZAW."
dat een synode voor een tijd van
twee Jaar gekozen wordt. Volgend
Jaar mei start weer een heel nieuwe
synode, die de synode van Zwolle
genoemd zal worden. Voor de hui
dige synode, die naar de stad van de
openingszitting die van Maastricht
genoemd wordt, zijn nog drie verga-
derweken gepland: van 5 tot 9 okto
ber. van 1 tot 4 november en van 24
tot 27 november.
Op de agenda staan nog de kwestle-
Kuitert en de binding aan de belijde
nis. Een commissie uit de synode
heeft met prof. dr. H. M. Kuitert
gesproken over zijn boekje „Zonder
geloof vaart niemand wel". Over dit
gesprek zal worden gerapporteerd en
het ls te verwachten, dat tevens de
evaluatie van de januari-conferentle
met synodeleden over kerk en theo
logie ter sprake komt. Maar de syno
de moet ook nog een pastoraal ge
schrift vaststellen over de verzoe
ning. naar aanleding van de besluit
vorming inzake dr. H. Wiersinga.
Het Is verder de bedoeling, dat over
de noodgemeenten gesproken zat
worden. Er ls een rapport over de
vraag, of kinderen tot het
avondmaal mogen worden toegela
ten en een over wat de kerk doen
moet met ambtsdragers, die de kin
derdoop afwijzen.
Er komt nog een ambtsrapport aan
de orde met vragen over figuren als
de lerende ouderling, de pastorale
werker, de kerkelijke werker en over
een mogelijke herstructurering van
de kerkeraad. Er moet nog gespro
ken worden over een nieuwe regeling
voor hen, die op grond van „singulie
re gaven" dominee willen worden.
De assemblee van de wereldraad ln
Nairobi, de gereformeerde oecume
nische synode in Kaapstad, de sa-
men-op-weg-vergaderlng met de her
vormden van vorige week en de in
terkerkelijke vredesweek moeten
nog geëvalueerd worden.
En verder staan dan nog onder meer
op het program (een willekeurige
greep): het Liedboek, de begroting
voor 1977, de werkwijze van de syno
de. het spreken van de kerk over
politieke en economische vraagstuk
ken. het beleid van deputaten evan
gelie en Israël, de vraag of het stud-
dentenpastoraat moet worden om
gevormd tot een algemeen Jongeren
pastoraat. en een rapport over het
inzetten van werkers in Nederland-
zendingsgebled.
Van een onzer medewerkers
DRIEBERGEN Zeven christelijke
opvangcentra voor probleemjeugd
hebben na de hearing van het minis
terie van CRM in het hoofdkwartier
van Youth for Christ in Driebergen
de voorgestelde rijksbijdragerege
ling maatschappelijke hulpverle
ning kritisch doorgenomen.
De financiering via (oneigenlijk ge
bruik van) de bijstandswet zal ver
vangen worden door een directe bij
dragen via gemeentelijke of provin
ciale overheid. Het knelpunt is, zo
wel bij deze als bij de „alternatieve"
Instellingen, angst voor verlies van
het eigen karakter door te sterke
overheidsbemoeiing. Enkele centra
zijn daarom tegen subsidie.
In de nieuwe regeling wordt het be
leid overgedragen aan de plaatselij
ke overheid, wat de centra huns in
ziens te afhankelijk maakt van de
plaatselijke politieke kleur. Een be
roepsmogelijkheid werd op haar
plaats geacht. Een voorstel om ook
Wat brengt ons de legalisatie van de
abortus? Hierover mag ook wel eens
nagedacht worden WtJ zullen de ab
ortusklinieken veelvuldig zien ko
men; ln iedere provincie en grote
stad minstens een. Daaromheen de
auto's van een nieuw soort tourisme.
want het buitenland, dat op dit punt
niet zo „voortvarend" is. zal zijn weg
naar de ontduiking van eigen wet
wel weten. Mogen de onvermijdelij
ke gevolgen van deze behandeling
bij het begrip „ziekte" opgenomen
worden? Het komt mij voor. dat de
wens om abortus te plegen evenmin
iets met .ziekte" te maken heeft als
de wens om een schoonheldspecla-
llste te raadplegen. Is het werkver
zuim van een abortante gelijk te
stellen met ziekteverlof? Ik zie het
anders.
Scheveningen C. C. V. van Lier
Abortus 11
De Tweede Kamer is niet, volgens
Bas de Gaay Fortman en minister
Van Agt, het erf voor het wekken
van een ethisch revival. Persoon,
gezin, wereldbeschouwelijke lnstan-
tle/Kerk zijn het eigenlijke erf hier
voor Maar goede politiek veronder
stelt ethiek, veronderstelt het stre
ven naar menselijke kwaliteit en
welzijn, zin van alle welvaart»poli
tiek Men vergelijke wat de vader
van de wetenschappelijke ethiek en
politiek in het oude Griekenland,
bakermat van de democratie
schreef „Wij zien het doel van de
politieke wetenschap (en praktijk)
als het edelste. Want zij legt de
meeste bekommernis aan de dag om
menselijk-waardevolle en goede
burgers te kweken en die zich toe
leggen op schone daden (Aristote-
les. Ethica Nlc 1.9). Het ethisch revl
val. waarvan de noodzaak door het
abortus-debat en vooral door de
daaronderltggende praktijk op na
vrante wijze blijkt, de zedelijke
opstanding en herleving van een
volk dat enkele decenniën geleden
nog als een voorbeeld gold ln de
vrije wereld, omvat meer dan de
door F. H. Veenhuizen
Er zullen ln de komende winter
in ons land weer tienduizenden
bezoeken worden gebracht, be
zoeken die een pastoraal ka
rakter dragen. En al die men
sen die dat doen weten dat het
moeilijk is. Het is moeilijk om
een goed pastoraal gesprek te
voeren. Daarom ben ik van me
ning dat leder die voor zoiets
moeilijks geroepen wordt er
recht op heeft begeleiding te
krijgen.
Het ls niet genoeg dat Je gelovig
bent. Want ook mensen die vroom en
bijbelvast zijn, met enthousiasme. Ja
met de Heilige Geest bezield, maken
het mee dat een gesprek niet goed
verliep. Het kwam niet tot een echt
contact, een echt gesprek. Dan kan
je je natuurlijk troosten met de ge
dachte dat het een andere keer wel
weer eens wat beter gaat Maar Je
kunt Je ook de vraag stellen: In hoe
verre lag dat nou aan mij? Zou Ik
niet kunnen leren om het beter te
doen? De Heilige Oeest wil ook de
bezinning gebruiken om ons iets te
leren! Dat wordt ln de kerk toerus
ting genoemd. Voor deze toerusting
heeft de Nijmeegse gereformeerde
predikant dr G. L. Goedhart een
voortreflijke handleiding ge
schreven
De woestijn in
Toen hij promoveerde aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam zei zijn
promotor prof dr Firet tegen hem
„U bent een pionier in de kerk
Waarom ls deze Nijmeegse predi
kant een pionier? Kortweg gezegd
omdat hij Iets gedaan heeft voor wat
hij noemt de VIP, de Vrijwilliger In
het Pastoraat Hij heeft tets gedaan
voor ouderlingen en voor allen die
bezoekwerk doen ln de gemeente,
voor kontaktpersonen enz Want hij
had het gevoel dat ze de woestijn
werden ingestuurd. Ze moeten pas
torale gesprekken voeren, maar wie
helpt ze om het goed te doen? Toen
ls hij trainingen gaan geven, trainin
gen in het voeren van een gesprek
Dat bleek wel in een behoefte te
voorzien, want hij werd telkens op
nieuw gevraagd. Daaruit groeide het
boekje HET GESPREK BESPRO
KEN. Van dat boekje werden nu al
dertienduizend exemplaren ver
kocht Het lijkt wel of de markt niet
verzadigd raakt. Maar Ja, er gaan
ook telkens nieuwe hulsbezoekers op
pad. Daarom verscheen er onlangs
zelfs een vijfde, vermeerderde druk.
Die „vermeerdering" zit hem hierin:
steeds meer bleken niet alleen perso
nen maar ook groepen gebruik te
maken van deze handreiking. Voor
die huisbezoekgroepen en kerkera
den voegde ds Ooedhart nu aan
leder hoofdstuk een aantal ge-
spreksvragen toe. Bij het verschij
nen van deze vijfde druk. mag aan
het begin van het seizoen het
thuis bezoek best eens ln het zonne
tje gezet worden.
Vragen
Ieder die een pastoraal gesprek moet
gaan voeren stelt zich de vraag: Hoe
moet ik beginnen? Hoe breng ik het
gesprek zó op gang dat het een echt
goed gesprek wordt? Maar ook: Hoe
beelndig ik het gesprek? Hoe voor
kom ik dat het als een nachtkaars
uitgaat1 En dat staat een ouderling
bovendien voor vragen als: Hoe krijg
ik een goed gesprek met mensen die
een heel andere opvatting hebben
dan ik1 Of kan ik alleen maar
vruchtbaar praten met mensen die
net zo denken als ik1 En hoe leer ik
te lülsteren naar wat de ander zegt
ot wat nog belangrijker is Hoe leer
ik te horen wat de ander eigenlijk
bedoelt1 Wat moet ik doen als er van
die akelige stiltes vallen, als het ge
sprek niet goed wil vlotten? Hoe
moet je praten met mensen die zeg
gen Hoor eens. u moet met denken
dat we niet geloven, we geloven heus
wei dat er iets is.
Met zulke vragen kwamen ouderlin
gen. kontaktpersonen enz. naar
Goedharts trainingen. En dan werd
er gepraat, geoefend, verbeterd.
Maar ook andere vragen. Niet alleen
over het „hoe" van de gespreksvoe-
ring. Maar ook vragen als: Wanneer
is een gesprek een pastoraal ge
sprek? Wat Is nou eigenlijk het ken
merkende van een huisbezoek? Moet
ik beginnen en/of eindigen met bij
bellezen en gebed? Als een gesprek
mislukt dan is het toch niet altijd
mijn schuld? Maar wanneer is er
werkelijk ook geen resultaat te ver
wachten?
Ook over deze vragen werd op de
trainingen nagedacht en gepraat.
Veel van die gesprekken kwam op de
band te staan. En eindelijk werd al
het materiaal verwerkt tot een boek
je: Het gesprek besproken.
Uit de praktijk
De bedoeling is dat de lezers leren
beter huisbezoek te doen. Maar het
ls gebleken dat Je niet gauw Iets leert
te doen door wat Je hoort beweren of
door wat je leest. Dat leer je eigenlijk
pas goed door de ervaring. Al dóénde
leert men. In de praktijk dus. Dat
wordt ln dit boek zo dicht mogelijk
benaderd: de praktijk. Er staat dus
niet dat een gesprek zus of zo ge
voerd moet worden. Er staan wél
ajlerlei gesprekken weergegeven. En
ln die gesprekken ga je als het ware
meepraten. Je denkt: Hoe zou lk nou
gereageerd hebben? Kan ik dat ook
op die manier of zou ik dat toch
anders zeggen?
Toerusting
Het is de bedoeling van dit boek dat
je een stukje leest en het dan eens
even neerlegt Je gaat Je dan afvra
gen Herken ik dat1 Je vereenzelvigt
je met de ouderling over wie Je leest
Het is een werkboek dus maar het
kan ook een praatboek worden Op
veel kerkeraadsvergaderingen trekt
Het is moeilijk om een goed pastoraal gesprek te voeren
men een uurtje uit voor bezinning.
Terecht hebben ouderlingen en kon
taktpersonen aan hun predikant ge
vraagd om samen dit boekje te be
spreken. Een dominee kan natuur
lijk zijn tijd besteden aan alleen zijn
eigen pastorale werk. Dan brengt hij
overal in de gemeente allerlei pasto
rale bezoeken. Maar een dominee
kan ook zijn eigen pastoraat „ver
menigvuldigen", door aan de VIP's
te leren hoe ze pastorale gesprekken
moeten voeren.
Deze zaak van de toerusting gaat
mij erg ter harte. Ik geloof dat veel
kerkelijke medewerkers hun werk
met meer plezier zouden doen als ze
er wat meer begeleiding ln kregen.
En Ik denk ook dat meer mensen het
gemakkelijker zouden aandurven
om in de kerk een taak op zich te
nemen als ze wisten dat ze voor die
taak toerusting zouden ontvangen.
We weten uit de Bijbel allang dat de
toerusting er bij hoort, bij het ambt.
Toch wordt er nog veel te weinig aan
gedaan ln de kerk. Misschien zijn er
predikanten die denken dat ze het
niet kunnen en het daarom niet aan
durven Maar gelukkig hoeft geen
dominee er meer tegen op te zien om
dit boekje in zijn kerkeraad te gaan
bespreken In de eerste plaats om
dat in deze vijfde druk de ge-
spreksvragen de bespreking op gang
helpen. En in de tweede plaats denk
ik aan het proefschrift dat Dr. Ooed
hart geschreven heeft (De begelei-
NED. HERV. KERK
Beroepen te Kamerlk: G. H.|
Kooten te Delft; te Apeldooi
Verbaas te Dedemsvaart; te
broek: W. Arkeraat te Zegv<
Steenwljk J R. 8mlt te Hi
(verb. ber.).
Aangenomen naar Colljnsplaa!
J. Zoethout te Lage Zwaluwe.
Bedankt voor Waddinxveen: M.
duin te Brakel; voor AlblasserA
J. Vos te Putten; voor Sommeli E'
dr. J. Broekhuls te Schoonhof 2
Beroepbaar: G. D. E. van Veil (ti
zen. laatstelijk zendlngspred „i
dienste van de presbyteriaanse
van Ghana, Van Heemstralaai
Arnhem.
LEUSDEN De gereformeerde synode heeft blijkens een lijst ln
het septembernummer van „Kerkinformatie" nog zoveel zaken
te behandelen, dat het zeer de vraag is, of het nog lukken zal,
deze synode dit Jaar te beëindigen.
Gelijk bekend is net gebruikelijk.
CHR. GEREF. KERKEN.
Beroepen te Westzaan: A. K. W^n
kand. te Veenendaal.
GEREF. KERKEN (VRUGEM
Beroepen te Gronlngen-Noord:
Cnossen te Spakenburg-Noord
GEREF. KERKEN.
Aangenomen naar Amsterdam
torale dienst academisch zieker#
universiteit van Amsterdam)^'
Bech te Wassenaar-Zuid.
vii
iel
een client in het bestuur op te doen
nemen, werd beslist afgewezen. De
leiders van enkele centra zullen ver
der met elkaar overleggen over een
gezamenlijk standpunt.
Aan het overleg namen behalve
Youth for Christ deel: Hell des volks
en Regenboogproject. Amsterdam,
De Schuilplaats, Doornspijk, Teen
Challenge. Haarlem, B'ulah, Steen-
wijk en De Hoop Dordrecht.
ding van de vrijwilliger ln het Indivi
duele pastoraat, uitg. Kok, Kam
pen, 2e druk 29.50). Hier geeft hij
als het ware als voorbeeld hoe hij
self zijn trainingen gegeven heeft.
Dat het een proefschrift is hoeft
niemand af te schrikken: geheim
taal komt ln het boek niet voor. Het
laat zich gemakkelijk lezen en ook
in dat opzicht is het voor praktisch
gebruik geschreven.
Ouderlingen, kontaktpersonen en
anderen die pastorale gesprekken
voeren ln de gemeente, hoeven hun
werk niet meer onvoorbereid te
doen. Voor hun gesprekken krijgen
ze een praktische handreiking „Het
gesprek besproken." Extra profijt
zal dit boek opleveren als het samen
met anderen besproken wordt. De
gespreksleider zal dan een geweldi
ge steun hebben aan het andere
boek van Dr. Ooedhart. „De begelei
ding van de vrijwilliger in het indivi
duele pastoraat." Hierin wordt een
volledige weergave gegeven van de
zgn. mlnt-tralningen zoals hij die
zelf gegeven heeft. Met deze beide
hulpbronnen kan een fijn stuk toe
rusting gegeven worden
Ds. F. H. Veenhuixen, evangelisatie-
predikant-opbouwwerker van de Ge-
ref. Kerk van Apeldoorn bespreekt:
Dr. G. L. Goedhart. Het gesprek be
sproken, 5e vermeerderde druk. 88
pag.. 9,75, ultg. Kok, Kampen.
Brüsewltz
Tijdens de Oostdultse Klrche
ln de dom van Halle heeft de ele
gelische bisschop van Maag
burg, dr. Werner Krusche, ovefdt
door zelfverbranding om het li IJ)
gekomen ds. Oskar Brüsewltz d
zegd: „We moeten van broeder: M
sewitz geen held maken, geen n
telaar of een heilige en zeker g
ffek. Hij wilde een getuige van J«
Christus zijn, iemand die kon d
len" zoals leder van ons."
bisschop keerde zich te
Westdultse pogingen om uit
zelfverbranding van ds. Brüsei
politieke munt te slaan. De pr
kant. aldus Krusche. heeft geen j
pagandamaterlaal willen leve
voor de CDU en geen slagzim
voor het Springer-concern. „Een
paalde pers in de Bondsrepubliel
voor ons een ongewenste parti
WIJ hebben deze steun niet no<
We zijn mans genoeg de zaken
eigen land duidelijk te zeggen."
Ngo Dinh Thuc
De excommunicatie van de 78-Jai
Vietnamese r.k. bisschop Ngo Dl
Thuc is opgeheven. Hij werd vcf
Jaar in de ban gedaan vanwege
gale bisschopswijdingen in Spa
waar hij zien had aangesloten
een Maria-secte in El Palmar
Troya. De excommunicatie is
de congregatie voor de geloof!
opgeheven, omdat de bisschop li
ingezien onjuist te hebben gel
deld, aldus de Osservatore Romi
Ngo Dinh Thuc, een broer van
vroegere Zuldvletnamese presid
Ngo Dinh Dlem, is bisschop gewi
van Hue. Sinds enkele Jaren
hij ln het Vaticaan.
Prof. dr. J. van Gender
Met een rede over „Continuïteit
geloof en kerk" heeft prof. dr. J. v c
Gendercn het rectoraat over de tl
ologische hogeschool van de chris
lijke gereformeerde kerken te Ap j
doorn overgedragen aan prof. dr. 1
H. Velema. HIJ ging hierin on« I
meer ln op het r.k. dogma van
1 eeronfeilbaarheid van de kerk
het reformatorische alternatief.
Van een onzer verslaggevers
SCHIEDAM Vrijdagavond woi
met een bijeenkomst in de kerk a
het Westvest het Nederlands gei j
formeerd seminarie officie
geopend.
Dit seminarie ls opgericht In
kring van de gereformeerde kerki
(vrijgemaakt; bulten verband). H
convent van deze kerken beslo
echter in meerderheid, het advi
aan toekomstige predikanten
handhaven, om te studeren aan
theologische hogeschool van
christelijke gereformeerde kerken
Apeldoorn. De stichting Nederlam
gereformeerd seminarie wil een pr
dikantsopleidlng. waarin „in t
genstelllng tot de bestaande theol
gische opleidingen Gods Wool
centraal staat en niet de w
tenschappelijke theologie". De le
sen zullen voorlopig bij de vijf d
centen thuis worden gegeven.
Sprekers zijn vrijdagavond ds L. 1
G, Blokhuis, voorzitter van de stlc
ting, ds. J. Meester, voorzitter vs
de raad van toezicht en advies, ds.
C. Janse, docent, de heer F.
Kerkhof en ds. H. van Ommen.
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
Westblaak 9 Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel 05200-17030
