reinig enthousiasme voor
gemeenschappelijke synode
*ok Arabieren
»ij gesprek
;erk-Israël
Nieuwe cahiers over school en politiek
Kabinet boog zich nog niet over
kwestie van extra loonsverhoging
Vrijspraak politieman na
beschuldiging doodslag
)s. C. Mak in openingswoord:
Vervroegde uitspraak rechtbank
Middenstanders
bieden uit protest
zaken te koop aan
Fens van dr Van den Heuvel:
Brand in smeulende
flat nog steeds
niet bedwongen
Luilekkerland
Ene kenmerkt zich door eensluidendheid, ander door verschil in opvattingen
RDAG 18 SEPTEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 9
ten een onzer verslaggevers
I-RECHT Drieënzeventig gereformeerde en drieënvijftig
.rvormde synodeleden zijn gisteren karnen met een kleine
inderd adviseurs samengekomen in de Marcuskerk in Utrecht
ior hun tweede gemeenschappelijke vergadering.
lldens deze vergadering die ook
ndaag nog de hele dag zal duren
irdt gesproken over de samenwer-
ne tussen beide kerken en de mo- Dip net
lljkheden om nog dichter tot el-
iar en misschien tot een algehele
te komen.
en belijdenis in de besprekingen niet
genoeg tot hun recht komen.
gereformeerde synode-praeses
C. Mak zei in zijn openingswoord
jt hij de indruk had dat het enthou-
_jne en de verwachting ten aan-
n van deze vergadering minder is
n drie Jaar geleden toen de eerste
nenlijke vergadering werd ge
len.
i de ene kant staan mensen koel
f afstandelijk ten opzichte van de-
vergadering oipdat zij niet zien
er besluiten worden genomen
door de kerken direct in-
ïvloeien. Anderetjds is er de kri-
t van hen die menen dat Schrift
Tegenover deze kritiek wees ds. Mak
op de dienende taak van de synoden.
Het kerkelijk leven speelt zich aller
eerst en vooral af op het grondvlak.
Daar komen hervormden en gerefor
meerden in allerlei plaatsen tot een
aanvaarding van elkaar. En dan ko
men er vragen. Wat zullen de syno
den anders doen dan de plaatselijke
gemeenten daarin helpen? „Laten
wij de voortgang van het Woord in
dorpen en steden een dienst bewij
zen. Wat deze vergadering aan nut
heeft voor het plaatselijk vlak moe
ten wij waarderen al is het klein.
Veracht de dag der kleine dingen
niet", aldus ds. Mak.
Van een verslaggever
DEN BOSCH De rechbank In Den Bosch heeft gistermorgen
de 42-Jarlge wachtmeester van de rijkspolitie Johan K. uit Cuyk
wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken van de hem ten laste
gelegde doodslag op zijn vrouw. De officier van Justitie had
donderdag zes jaar gevangenisstraf met aftrek tegen K. geëist.
Ds. C. Mak
IDs. G. Spilt
Van een verslaggever
LEIDEN Vijfhonderd mid
denstanders in de Leidse binnenstad
bieden vanaf vandaag hun zaken via
affiches in hun etalage „te koop"
aan. Zij demonstreren daarmee te
gen de plannen van het Leidse colle
ge van b. en w. voor een verkeerscir
culatieplan in de binnenstad. De
middenstanders en grootwinkelbe
drijven, verenigd in het Leids City
Centrum (LCC) hebben dat gisteren
aangekondigd.
Het LCC ziet in de plannen van b. en
w. een bedreiging voor het voortbe
staan van hun zaken en van de
werkgelegenheid van hun vierdui
zend personeelsleden. Het LCC
meent dat de Leidse binnenstad
door de plannen van de gemeente
onbereikbaar wordt voor het winke
lende publiek uit de omliggende
plaatsen en dat er, als de plannen
worden uitgevoerd te weinig par
keerplaatsen zullen zijn.
J Van een onzer verslaggevers
zv ZEIST In de Nederlandse Hervormde Kerk is de laatste tijd
een nieuwe benadering gekomen ten aanzien van Israël. Vroeger
,vJwas Israël (de joden) voorwerp van zending. Toen had je nog
e „jodenzending". Mede onder invloed van de zendelingen „onder
"*de joden" is deze eeuw echter een andere benadering gekomen-
/iln plaats van de joden toe te spreken is er een gesprek met hen
1 gekomen.
'ROTTERDAM De brandweer van
Schiedam durft nog niet te voorspel
len wanneer de 24 gezinnen, die don
derdag als gevolg van de brand in de
Rijnmondflat moesten worden ge
ëvacueerd, hun huizen weer kunnen
betrekken. Metingen wijzen nog
steeds verhoogde koolmonoxyde-
concentraties aan in de 24 flats.
Brandweerdeskundigen van Schie
dam overleggen hoe het smeulen van
het isolatiemateriaal in de gevelvoe-
gen van het flatgebouw moet worden
bestreden. Men voelt er nog steeds
weinig voor het moeilijk bereikbare
vuur met water te lijf te gaan, omdat
dan een enorme waterschade zou
ontstaan.
Donderdagmiddag besloot de
brandweer om 24 gezinnen van de
Rijnmondflat (totaal 250 woningen)
te evacueren, omdat het smeulende
isolatiemateriaal gevaarlijk veel gif
tig koolmonoxyde vrijmaakte. De
brand ontstond woensdag al tijdens
isolatiewerkzaamheden door perso
neel van een Westduitse firma. Daar
bij werd gebruik gemaakt van een
gasbrander. Volgens de brandweer
staat vrijwel vast, dat daarbij een
vonk de brand heeft veroorzaakt in
het isolatiemateriaal tussen de be
tonelementen van een deel van het
flatgebouw. Daarna breidde het
doorsmeulende vuur zich verder uit
in de drie centimeter brede gevel-
voegen.
Aanvankelijk werd de dialoog ge
voerd met een joods denkmodel. Je
hoefde strikt genomen zelden of
nooit een joods gelovige tegen te
komen, maar je kon toch een
tivruchtbaar theoloog zijn. Inmiddels
v is een nieuwe fase ingetreden. „Nu
■1 nadert het moment dat de kerk wer-
ér kelijk Israël gaat ontmoeten en niet
i meer een Israël-begrip. dat in de
studeerkamers van de theologen of
in de hersenen van vooringenomen
bijbellezers in elkaar geknutseld is".
Deze zin is een citaat uit het jaarver
slag 1974-75 van de hervormde raad
voor de verhouding van kerk en Is
raël. Dit verslag kwam donderdag
avond aan de orde in de hervormde
synode, die op Woudschoten in Zeist
vergaderde. De scriba van de synode,
dr. A. H. van den Heuvel, haakte in
op de opmerking in het jaarverslag
dat de kerk nu Israël in concrete
gestalte ontmoet. In hoeverre bete
kent dat dat de kerk zich verbindt
aan het lot van de natie Israël en
hoever durft de kerk te gaan bij deze
ontmoeting. Kan men daarin voor
bijgaan aan de Arabieren en vooral
aan de Arabische christenen? Prof.
dr. E. J. Beker uit Amsterdam
merkte op dat als Israël een teken
van heil is. de Arabische christenen
dat ook zijn.
Ds. G. H. Cassuto uit Dieren, lid van
l« de raad voor kerk en Israël, zei dat
het er om gaat dat de kerk samen
met Israël er toe komt naar God te
ij luisteren. Maar dat kan pas als we
eerst naar Israël hebben geluisterd.
Daar zijn we nu mee bezig en daarin
moeten we, aldus ds. Cassuto. nog
een heel eind voortgaan. Pas daarna
is er wellicht ryimte voor een ge
sprek met christenen-Arabieren.
Ds. S. Gerssen, de secretaris van de
raad voor kerk en Israël, wees er op
dat vooral Jeruzalem en Nes Ammim
een begin van een gesprek met Israël
bestaat en dat hier ook niet wordt
voorbij gegaan aan de "ontmoeting
met christen-Arabieren, met name
met de melchitische priester Elias
Chacour. En ook in de wereldraad
van kerken zijn beide gesprekken
aan de gang. Ds. Gerssen wees in dit
verband op enkele conferenties, die
in Libanon en bij Genèvezijn gehou-
„Schandalig"
Worstliefhebbers vóór! De foto werd genomen op de voedsel-
beurs in München.
De rechtbank, die donderdag had
aangekondigd op 30 september von
nis te zullen wijzen, deed vervroegd
uitspraak. De president, mr. Th. M.
Geense, had wel de toezegging ge
daan dat de rechtbank eerder uit
spraak zou doen als zij het bewijs
niet geleverd achtte. K. Is gisteren
onmiddellijk in vrijheid gesteld.
De politieman werd er door de offi
cier van justitie, mr. E. Smits van
Oyen, van beschuldigd in augustus
1974 zijn 33-jarige vrouw Mieke tij
dens een vaartochtje op het Garda-
meer in Italië om het leven te hebben
gebracht. De vrouw zou verdronken
zijn, nadat haar man haar over de
rand van een bootje had geduwd. Als
motief zag de officier de verhouding
van K. met een 39-jarige over
buurvrouw, die als gevolg daarvan in
verwachting was geraakt. K. wilde
toen van zijn vrouw scheiden.
De wachtmeester, die ten tijde van
het overlijden van zijn vrouw in het
Limburgse Lottum woonde, had la
ter overplaatsing aangevraagd naar
Cuyk, volgens de officier vanwege de
geruchten die in zijn woonplaats
over de doodsoorzaak van zijn vrouw
de ronde deden. Die geruchten leid
den ook tot een onderzoek door twee
rechercheurs van de rijksrecherche.
Tegenover die rechtercheurs legde
K. in maart van dit Jaar, aanvanke
lijk een volledige bekentenis af. La
ter trok hij die bij stukjes en beetjes
weer in. Ook op de zitting ontkende
hij schuld aan de dood van zijn
vrouw. Volgens zijn Jongste verkla
ring had hij zijn vrouw spelenderwijs
overboord geduwd, waarna zij onder
water was verdwenen. Pogingen van
K. haar boven water te halen, zouden
geen succes hebben gehad.
De officier zei donderdag van me
ning te zijn dat K. In een opwelling
had gehandeld; de primair ten laste
gelegde moord achtte hij niet bewe
zen. Wel was naar zijn mening K.
schuldig aan doodslag. De raadsman
van K., mr. A. Cuyten, hield de
rechtbank voor dat niemand met
zekerheid kon zeggen wat er met
Mieke was gebeurd. HIJ bepleitte
vrijspraak op grond van de onduide
lijke bekentenis, de daarop gevolgde
ontkenning en het psychiatrisch rap
port, dat K. in mindere mate toere
keningsvatbaar verklaarde.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG Het kabinet heeft zich nog niet gebogen over de
vraag of er nog dit najaar onder de loonmaatregel een aanvullen
de loonsverhoging moet worden gegeven in verband met sterk
gestegen prijzen.
De ministers Boersma (sociale za- op verdere terugdringing van de stij-
ken) en Lubbers (economische za
ken) hebben hierover deze week
overleg gevoerd met FNV, CNV en
Raad van hoger personeel. De minis
ters gaven de vakbeweging daarbij
weinig hoop op een extra loonsver
hoging.
De ministers hebben erop gewezen
dat de vooruitzichten voor investe
ringen en werkgelegenheid voor vol
gend jaar niet optimistisch zijn. Ook
volgend jaar blijft het beleid gericht
ging van lonen en prijzen. Wel streeft
de regering naar een zodanig beleid
dat er voor vakbeweging en werkge
vers enige „loonruimte" zal ontstaan
om dit najaar over te onderhandelen
in het kader van vernieuwing van
cao's voor 1977.
Twee procent
Enkele weken geleden drong de FNV
in een brief aan Boersma aan op een
aanvullende loonsverhoging dit na
jaar, zodra het prijsniveau twee pro
cent hoger is gekomen dan dat van
april. Die grens is tot nu toe nog niet
overschreden. Volgens de FNV hoeft
daarop echter niet te worden ge
wacht. Nu al kan worden afgespro
ken dat een aanvullende verbetering
de FNV denkt aan 40 gulden per
maand automatisch zal worden
gegeven zodra de grens van twee
procent wordt gehaald.
Minister Boersma echter zei deze
week dat hij niets voelt voor een
dergelijk automatisme. Wel zal met
een aanvullende loonsverhoging niet
zo lang worden gewacht dat zelfs de
inkomensgroep rond ƒ20.000 bruto
per jaar er dit Jaar vergeleken met
1975 in koopkracht op achteruit
gaat, aldus de minister. (Het is overi
gens onwaarschijnlijk dat de prijzen
zo sterk zouden stijgen dat dit zou
gebeuren).
De vakbeweging heeft van het
overleg gebruik gemaakt om bij
Boersma te klagen over het vereoek
van de minister aan de SER om nog
vóór 1 oktober de regering een ad
vies te geven over enkele bezuini
gingsplannen op het gebied van soci
ale voorzieningen. Het betreft onder
meer de kinderbijslag, het kostwin
nerschap bij sociale uitkeringen, en
verlaging van de WAO-uitkering. De
vakbeweging is niet in staat geweest
om in zo korte tijd over zulke be
langrijke zaken een standpunt klaar
te hebben, aldus FNV-voorzltter
Kok.
door Piet Hagen
den en waarover in onze krant is
bericht door de hervormde theologe
mevr. dr. E. Flesseman-Van Leer.
Dr. Van den Heuvel vond echter dat
de kerk omwille van haar geloof
waardigheid meer moeite zou moe
ten doen voor contact met Arabie
ren. Ds. Gerssen dacht dat dan de
raad voor kerk en Israël versterkt
zou moeten worden. Maar hij bena
drukte wel dat de kerk primair voor
Israël moet kiezen. Al zei hij dat dit
met zich bracht dat wij ons moesten
inspannen voor een oplossing van
het Palestijnse vraagstuk, omdat
hier het voort bestaan van Israël van
afhangt.
UTRECHT Binnen het christelijk onderwijs kom je zeer
verschillende politieke opvattingen tegen. In het vandaag ver
schijnende cahier „Rechts en averechts" van de Unie „School en
Evangelie" wordt dat weer treffend gedemonstreerd. Vrienden
en vijanden van de Zuidafrikaanse regering voor- en tegenstan
ders van pacifisme, confessionele en progressieve stemmers zij
horen allen tot de sympathisanten van het christelijk onderwijs
en schrijven samen een boek vol.
Ter synode heeft dr. W. J. Maan uit
Oegstgeest de verklaring van het
hoofdbestuur van de gereformeerde
bond in de hervormde kerk over de
gezamelijke vergadering van de her
vormde en gereformeerde synodes
(vandaag in Utrecht) „schandalig"
genoemd.
„Mochten de in deze verklaring ge
dane beweringen over het reformato
risch belijden in de gereformeerde
kerken waar zijn wat gaan we dan op
die gecombineerde vergadering
doen? Maar het is niet waar", zei dr.
Maan. Hij riep de hervormde synode
op zich openlijk van deze verklaring
te distancieren.
Na een uitvoerige persoonlijke ver
klaring van de praeses van de synode
ds. G. Split drong dr. Maan niet
langer aan op een afwijzing van de
verklaring door de synode. Ds. Split
zei dat hij zelf altijd zeer bezorgd is
om het reformatorisch belijden,
maar hij was van mening dat de
bond zich veel bescheidener had
moeten opstellen. Vertegenwoordi
gers van de bond. die van allerlei
commissies van de kerk en ook van
de voorbereidingscommissies voor
de gezamenlijke synodevergadering
deel uitmaken en dus volop de gele
genheid hebben hun zienswijze uit
een te zetten, laten het daar vaak
afweten. Ds! Split zei persoonlijk
zeer bedroefd te zijn over deze zaak.
Daarom doet het merkwaardig aan
dat er in het andere vandaag gepu
bliceerde cahier van de Unie, dat
over de Contourennota van minister
Van Kemenade, eigenlijk maar één
opvatting aan bod komt. namelijk
dat deze regering een gevaar is voor
het onderwijs in het algemeen en
voor het christelijk onderwijs in het
bijzonder. De twee nieuwe cahiers
van de Unie (uitgaven van Kok.
Kampen, te bestellen bij het secreta
riaat van de Unie: Van Breestraat 14.
Amsterdam) gaan allebei over school
en politiek, zij het op zeer verschil
lende wijze. In „Rechts en ave
rechts" zetten tegenvoeters als de
hoogleraren Rothuizen (Kampen) en
Velema (Apeldoorn), De Graaf
(Utrecht) en Troost (VU), prof.
Siertsema (VU) en ds. Buskes de in
februari begonnen discussie voort
over de vraag hoe je als christelijke
school moet omspringen met de te
genstelling links-rechts. Populair ge
zegd: hoe moet je op een school-met-
de-bijbel over politiek praten als de
ene leraar politiek links en de ander
rechtsaf slaat.
In de haren
De discussie daarover liep op de
Unie-bijeenkomst in februari danig
uit de hand, doordat prof. Siertsema
en ds. Buskes elkaar meteen in de
haren vlogen naar aanleiding van
eikaars artikelen over de rassente
genstellingen. Op een gegeven mo
ment ging het zo heet toe dat Buskes
de benen wilde nemen, omdat hij
niet meer met mevrouw Siertsema
achter één tafel wilde zitten.
De zaal in het jaarbeursgebouw was
bij die gelegenheid goed gevuld. Er
waren ook nogal wat leraren en on
derwijzers. Die zullen de verhitte dis
cussie tussen Siertsema en Buskes
misschien eerder 'als een waarschu
wing dan als een stimulans voor poli
tieke discussies op school ervaren
hebben. Weet wel wat je doet als je
op een christelijke school het woord
Zuid-Afrika laat vallen. (Op een
openbare VVD-PvdA-school trou
wens evenzeer).
Unie-voorzitter Gilhuis heeft zich
door dit droevig slot van de vergade
ring in februari niet laten remmen in
zijn ijver om politiek zover uit elkaar
liggende uitersten nader tot elkaar
te brengen. Aan die ijver danken we
nu het boekje „Rechts en ave
rechts". dat een vervolg is op het
cahier van februari. Wie beide boek
jes vergelijkt moet'concluderen dat
Gilhuis er tenminste in geslaagd is
het gesprek op gang te houden.
Het is opmerkelijk dat mensen ais
de Utrechtse ethicus en pacifist J.
de Graaf en de Amsterdamse calvi
nistische wijsgeer A. Troost elkaar
met een zekere heusheid tegemoet
treden. De Graaf schrijft: „Ik wil
met je in gesprek komen en van de
enkele ontmoetingen die ik met je
gehad heb. heb ik niet de indruk
over gehouden dat dit niet zou kun
nen". Al zegt hij later ook duidelijk:
„Ik begrijp er niets van. Ik kan uit
de bijbelse openbaring niets opma
ken van een voorkeur van God voor
het Westen!" Ook de christelijk ge
reformeerde Velema en de (gewoon)
gereformeerde Rothuizen wijden ve
le regels aan het genoegen waarmee
zij de discussie voortzetten. Al ein
digt ook Velema met de constate
ring dat hij op een ander denkspoor
zit dan Rothuizen.
In .Rechts en averechts" zetten onder meer proi. dr. A. Troost, prof. dr. W. H. Velema, ds. J. J.
Buskes en prof. dr. J. de Graaf (van links naar rechts) de discussie voort over de tegenstelling
links-rechts op de christelijke scholen.
Puin ruimen
De hernieuwde confrontatie tussen
Buskes en Siertsema begint met
puin ruimen. „Zonder voorbehoud
erken ik", schrijft Buskes, „dat de
wijze waarop ik destijds in Utrecht
sprak ernaast was. U was duidelijk
ontsteld door mijn verwijt van on
christelijk denken, waarop u rea
geerde met de woorden: „maar ik
ben een christen". Buskes wil niet
gezegd hebben dat mevrouw
Siertsema onchristelijk is, maar hij
heeft slechts een duidelijk „nee" la
ten horen tegen de apartheid. Na
afloop van de discussie in februari
had mevrouw Siertsema verbaasd
opgekeken dat zij nog een hand van
ds. Buskes kreeg. „Wilt u mij nog
een hand geven?" Ja, zei Buskes,
want „ik heb alleen zo fel gesproken,
omdat wij als gelovigen samen
waren".
De artikelen waarmee beide auteurs
de discussie voortzetten laten zien
dat zij elkaar ter zake van de
apartheidspolitiek weinig genaderd
zijn. Mevrouw Siertsema heeft ge
lijk als zij constateert dat het Chris
telijk Instituut financieel door bui
tenlandse organisaties gesteund
wordt. Linkse organisaties, zegt ze,
daarmee ook de wereldraad van ker
ken een etiket opplakkend. Ze heeft
ook gelijk, als ze concludeert dat dr.
Beyers Naudé de hoop óp een vreed
zame regeling van het geschil heeft
laten varen en geen andere uitweg
ziet dan die van het geweld. Maar
geeft dat haar het recht om in het
heetst van de strijd een man als
Beyers Naudé te verwijten dat hij
zoveel buitenlandse reizen maakte?
Het gaat er niet om dat mevrouw
Siertsema haar mening over de
apartheid niet zou mogen uiten,
maar de vraag is wel of de Unie op
dit kritieke ogenblik moet meewer
ken aan een publicatie die de ver
drukten in Zuid-Afrika alleen maar
kunnen beschouwen als verraad aan
hun strijd voor een. menswaardig
bestaan.
Contourennota
Het is een hele sprong van het ene
naar het andere cahier van de Unie,
maar het boek over de contourenno
ta mag hier toch niet onbesproken
blijven. In dit cahier „Centrum en
omtrek" geeft drs. B. de Haan van
de besturenraad van het christelijk
onderwijs eerst een overzicht van de
plannen van minister Van Kemena
de (basisschool vanaf vier jaar, mid
denschool van 12-16 bovenschool
tot 18 Jaar, enz Dan volgt de kri
tiek van de hand van prof. mr. I. A.
Diepenhorst, prof. dr. J. W. van
Hulst en dr. C. A. van der Leeuw.
Alternatief
Prof. Diepenhorst, voorzitter van de
onderwijsraad, heeft bij verschillen
de gelegenheden al van zijn afkeer
van de socialistische hervormings
plannen blijk gegeven. Ook nu pleit
hij voor rust in het onderwijs. Ver
nieuwingen zijn alleen toe te juichen
als zij goed doordacht zijn en voort
bouwen op het bestaande. De con
tourennota wil echter veel teveel
tegelijk, regelt te veel van bovenaf
en brengt zo ook de vrijheid van
onderwijs in gevaar. Zinspelend op
de mede-ondertekening door oud-
staatssecretaris Veerman (AR) zegt
Diepenhorst: „Ik zou met mijn
handtekening voorzichtiger zijn ge
weest." Dr. J. W. van Hulst, emeritus
hoogleraar van de VU en lid van de
Eerste Kamer voor de CHU, toont
wel waardering voor sommige idea
len van minister Van Kemenade.
Maar wat hem ergert is dat de minis
ter het voorstelt of de (door hem
geschapen) school van het jaar 2000
zonder gebreken zal zijn.
De laatste bijdrage is van dr. C. A
de Leeuw, oud-rector van het Mar-
nix-college in Ede. Deze komt met
een soort alternatieve contourenno
ta, al blijft dit tegenvoorstel dan ook
beperkt tot de „her-vorming" van de
basisschool (die moet werken op
drie niveaus) en het voortgezet on
derwijs (waarbij het lager beroeps
onderwijs in de beschouwing ver
waarloosd wordt). Er zitten opmer
kelijke punten ln het betoog (twee
uur godsdienst per week. een twee
jarige brugklas, een zevende leer
jaar voor het „toelatingsexamen"
tot de universiteit).
Toch kan men ook dit tegenvoorstel
weinig constructief noemen als men
het ziet in het licht van de passage
die eraan vooraf gaat. De Leeuw
tekent eerst een karikatuur van de
middenschool (een school waar
prestaties niet meer zouden tellen
en die geen ander doel zou hebben
dan de klassenloze maatschappij)
om dan zijn eigen plan voor te stel
len als het enige redmiddel voor de
begaafde leerling die door Van Ke
menade als „zoenoffer" op het socia
listische altaar gebracht worden.
Op zichzelf zijn de kritische artike
len in het Cahier van de Unie best
bruikbaar in een pittige discussie
over de contourennota. Wat me ver
baast is alleen dat de Unie zo'n
eenzijdige selectie maakt van de
meningen binnen het christelijk on-
derwijs. Waarom is hier niet gezocht
naar de verscheidenheid van opvat
tingen die ln het andere cahier zo
breed wordt geëtaleerd? Of ls de
tegenstelling tussen de minister en
het christelijk onderwijs ai zo ver
hard. dat ook binnen het christelijk
onderwijs opklinkende positievere
geluiden niet .neer gehoord mogen
worden?
