estuur CDA vindt dat
etsontwerp VAD
gewijzigd moet worden
r
Nauwer samenwerken
bij ontwikkelingshulp
niet mogelijk in EG
Lesgevenden vragen
neer aandacht bij
»nderwijsvernieuwing
^ettelijke betaling gevraagd voor het opnemen van muziek
Schoolvoorbeeld van
informatievervuiling"
Verschil van mening met adviescommissie
Bonn
Federatie richt zich tot minister
1926
TTT77r
Avro beschuldigt
KRO van plagiaat
Jury gaat kiezen
uit ontwerpen
voor fietskleding
Vrouw verongelukt
Memorandum Nederlandse regering:
degrootsfej
kuast*»%
Artikel in Elsevier over KGB:
ENSDAG 15 SEPTEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 9
rechten zou zeker tien miljoen binnen komen"
(an
een onzer verslaggevers
MSTELVEEN Bij een wet-
lijke verplichting tot be ta
ng van een vergoeding voor
ïluidskopieën, zouden de par-
culiere muziekgebruikers aan
ider anderen de muziekau-
urs jaarlijks tussen de tien en
rintig miljoen gulden aan
>chten verschuldigd zijn.
olgens de Stichting voor econo-
üsch onderzoek der Universiteit
an Amsterdam (SEO), die tot deze
erekening komt. wordt in Neder
land voor privégebruik op grote
schaal muziek opgenomen met be
hulp van bandrecorders, radio-
cassetterecorders en cassetterecor
ders. Met name het gebruik van radi
ocassetterecorders neemt zeer snel
toe.
De SEO is tot deze bevinding geko
men na een onderzoek waarote de
Stichting Stemra opdracht heeft ge
geven. De Stemra. die zich bezig
houdt met de regeling, inning en
verdeling van de rechten van muzie-
kauteurs. ziet in deze uitkomst van
het onderzoek een reden temeer
sterk te ijveren voor een wettelijke
regeling van het auteursrecht op ge
luidskopieën.
Zij wordt daarin gesteund door de
studiecommissie Geluidskopieën
van de Vereniging voor au
teursrecht. Deze commissie komt in
een interimrapport tot de concusie
dat het wenselijk is een betalingsver
plichting voor geluidskopieën in het
leven te roepen. Volgens de commis
sie dient daartoe een aanvullende
bepaling in de auteurswet te worden
opgenomen
Duits voorbeeld
In West-Duitsland bestaat zo'n wet
telijke verplichting al zo'n aantal
jaren, zonder op tegenstand te zijn
gestuit. De Duitse zusterorganisatie
van de Stemra. de Gema. heeft met
succes voor die regeling geijverd. Bij
haar studie heeft de commissie van
de vereniging van auteursrecht zich
dan ook voornamelijk georiënteerd
op de in West-Duitsland bestaande
situatie.
De auteursrechten worden daar
geïncasseerd door middel van een
toeslag op de groothandelsprijs van
de geluidsapparatuur. Denkbaar is
ook een heffing op de geluidsdra
gers. dat wil zeggen: de banden en
cassettes, waarnaar in België de
voorkeur lijkt uit te gaan. In Frank
rijk bestaan plannen om de rechten
via de apparatuur en de geluidsdra
gers beiden te innen. De Stemra
voelt het meest voor het Westduitse
systeem.
Uit het onderzoek van de SEO blijkt
dat zich in 21 procent van de Neder
landse huishoudens een bandrecor
der bevindt, in 20 procent een radio
cassetterecorder en in 17 procent
een cassetterecorder. Terwijl het
aantal bandrecorders stabiel blijft,
neemt vooral de aanschaf van radio
cassetterecorders, met name in trek
bij jongeren, een hoge vlucht.
De belangrijkste muzieksoort die
wordt opgenomen, is popmuziek.
Deze muziek wordt ook het veelvul-
digst door de gebruiker weer uitge
veegd. Bij het opnemen van geluid
wordt het vaakst gebruik gemaakt
van radio of tv. Er wordt vooral
muziek opgenomen, omdat je op die
manier een eigen keus kunt maken
en omdat opnemen goedkoper is
dan het kopen van platen.
Bij het onderzoek van de SEO. uit
gevoerd in februari 1976, bleken de
meeste geénquetteerden van me
ning te zijn. dat door het bestaan
van opname- en afspeelapparatuur
minder grammofoonplaten worden
gekocht. De bezitters van recorders
lieten daarentegen weten niet min
der platen te kopen.
onze Haagse redactie
N HAAG Het algemeen bestuur van het CDA meent dat er in het wetsontwerp vermogens-
jiwasdeling (VAD) „belangrijke wijzigingen moeten worden aangebracht". Het CDA-bestuur
t zich daarmee aan bij het standpunt van de permanente program-adviescommissie van het
(t, al stelt het CDA-bestuur zich minder vergaand op.
adviescommissie vindt het wets
ontwerp zo slecht dat er nauwelijks
lerbeterende wijzigingsvoorstellen
te bedenken zijn; het CDA-
r ziet mogelijkheden voor be-
jrijke wijzigingen.
kritiek op de VAD van de advies-
mmissie richt zich vooral op het
it dat het geld in een fonds terecht
komt. beheerd door de vakbonden.
De commissie stemt met de doelstel
ling van de VAD van harte in, maar
vreest dat de werknemer na een aan
tal jaren onduidelijke vermogensti-
tels verkrijgt van een fonds dat heel
erg ver van hem afstaat. De regeling
zal. zo meent de commissie alleen
maar de vervreemding en de anoni
miteit vergroten. In een commentaar
ïi
zegt het CDA-bestuur deze reserves
te begrijpen, maar daarnaast te vin
den dat het wetsontwerp VAD eer
der te laat dan te vroeg is gekomen.
In het tweede jaarlijks advies van de
commissie worden voorts veel reser
ves geuit over het wetsontwerp over
de ondernemingsraden-nieuwe-stijl.
Men meent dat er geen bijdrage
wordt geleverd aan de gedachte dat
werknemers in toenemende mate
deelgenoot van het ondernemingsge-
beuren dienen te worden, omdat de
nieuwe ondernemingsraad alleen
specifieke werknemersbevoegdhe
den vertegenwoordigt.
Te negatief
ïs Beatrix en prins Claus zijn gisteren op het vliegveld van
aangekomen voor een officieel tweedaags bezoek aan de
lidsrepubliek. Op de foto werd het paar begroet door de echtgen
ote van de chef protocol, mevrouw Inge Scholier.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De Nederlandse federatie van onderwijsvakorga
nisatie (NFO), waarin ongeveer 110.000 onderwijsgevenden geor
ganiseerd zijn, vindt dat er bij de onderwijsvernieuwing meer
aandacht besteed moet worden aan de positie van de onderwijs
gevenden. De NFO schrijft dit in haar commentaar op de
contourennota van minister Van Kemenade.
De federatie vindt dat in deze nota
waarin de bewindsman de lijnen ui
teenzet waarlangs het onderwijs zich
tot het jaar 2000 zou moeten ontwik
kelen de rechtspositie van de on
derwijsgevende niet altijd even
scherp onderkend wordt. De NFO
stelt daarom als voorwaarde dat bij
wijzigingen in het onderwijs de posi
tie van de onderwijsgevenden van
tevoren veilig gesteld moet worden.
De minister heeft zich volgens de
federatie te gemakkelijk afgemaakt
van de problematiek van de relatie
tussen arbeidsmarkt en onderwijs.
In de nota is gekozen voor een grote
invloed van de arbeidsmarkt op be
paalde vormen van onderwijs. De
NFO is het hiermee niet eens. Zij
vindt dat het onderwijs zich moet
ontwikkelen cp grond van onder
wijskundige overwegingen, omdat
onderwijs volgens haar een op
zichzelf staand goed is. De opbouw
van een nieuw onderwijsstelsel mag
volgens de federatie niet onder druk
van problemen op de arbeidsmarkt
gaan.
IADVERTENTIE
Het geschreven woord zet zich voort. Veenman Tekst Schrijfautomaten.
1Q7(Ï Fiet Godelief, secretaresse reclamebureau
Baanbreker ontdekt de werkbesparende
Veenman T ekst Schrijfautomaat.
Voor meer informatie over al onze schri|fautomaten: even bellen naar Veenman Tekst, tel. 010 13 49 80.
De naar Amenka geemigreerde Italiaanse
glasblazer Vmcenzo Massini ontdekt
tijdens een hoestbui de neonletter.
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM De Avro, die het
inmiddels bekende sportprogram
ma Superstar blijft uitzenden, heeft
de KRO van plagiaat beschuldigd
omdat deze omroep met The
Allrounders een soortgelijk pro
gramma op de tv zal brengen.
Bij de Avro speelt men met de ge
dachte de kwestie voor te leggen bij
een arbitragecommissie. Siebe van
der Zee: „Ik heb zelden twee pro
gramma's gezien die zo ontzettend
veel op elkaar lijken". Hij zegt. de
KRO van tevoren gevraagd te heb
ben of hij inzage mocht hebben in
het programma. Dat is geweigerd.
Zowel in Superstar als in The
Allrounders wordt van bekende
sportslieden verwacht dat ze behal
ve op hun eigen terrein ook zullen
uitkomen in andere takken van
sport. Het is in Nederland niet de
gewoonte dat twee omroepen een
zelfde programma uitzenden. Bij de
KRO was niemand bereikbaar om
iets meer te vertellen.
Het oordeel van het CDA-bestuur
over dit standpunt van de advies
commissie is negatief. Het CDA-
bestuur vindt dat de commissie te
negatief denkt over de functie van
het nieuw gecreëerde overlegorgaan
in de onderneming, en noemt het
wetsontwerp „als politieke compro
mis niet onaanvaardbaar".
De adviescommissie schrijft in haar
rapport vervolgens dat het aandeel
van de collectieve sector in het nati
onaal inkomen slechts met 0,58 pro
cent per jaar mag groeien. Het ont-
werp-verkiezingsprogram van het
CDA spreekt van een groei van 0,7
procent, terwijl het kabinet één pro
cent aanhoudt. Het CDA-bestuur
zegt over dit standpunt dat de bena
deringswijze juist is. maar dat het
voorstel moeilijk realiseerbaar zal
zijn. omdat het de mogelijkheden tot
uitbreiding van de collectieve sector
en de mogelijkheden tot inko
mensverbetering belangrijke beper
kingen oplegt.
DEN HAAG Een speciale jury
maakt eeind dede maand een keuze
uit ruim tachtig ontwerpen voor
fietskleding. Die tachtig ontwerpen
waaronder veertien complete mo
dellen zijn het resultaat van een
ontwerp-wedstrijd. die afgelopen
voorjaar werd uitgeschreven door
minister Westerterp van verkeer en
waterstaat.
Het ministerie meent dat modieuze
en praktische fietskleding het ge
bruik van de fiets stimuleert. Eisen
waaraan de jury de ontwerpen zal
toetsen zijn dat de veiligheid van de
fietser erdoor moet worden bevor
derd en dat het ontwerp geschikt
moet zijn voor massanroduktie.
In de loop van oktober worden de
winnende modellen bekendge
maakt.
TILBURG De 25-jarige mevrouw
M J. A. Bultman uit Tilburg is gis
termorgen bij een verkeersongeluk
in het Brabantse Haaren omgeko
men. Zij reed mee in een Volkswa
genbusje. dat door onbekende oor
zaak van de weg raakte en tegen een
boom botste. De bestuurder werd
zwaar gewond.
In de Chinese ambassade in Den Haag heeft premier Den Uyl gisteren het condoleanceregister
getekend in verband met het overlijden van de Chinese leider Mao Tse-toeng. Links ambassadeur
Chen Hsin-jen.
van onze Haagse redactie
DEN HAAG De Nederlandse regering meent dat nauwere samenwerking binnen de Europese
gemeenschap ten aanzien van de ontwikkelingshulp momenteel niet mogelijk is door de grote
verschillen tussen de EG-lidstaten in het hulpbeleid. Die nauwere samenwerking in de vorm van
bindende afspraken en overdracht van bevoegdheden aan EG-organen, is pas te realiseren als er
tussen de EG-landen meer overeenstemming bestaat over doel en omvang van de hulp aan de
arme landen.
Jacques Vriens: „Die rotschool met
die fijne klas" Unieboek b.v. Bus-
sum, 140 pag. Prijs 13,90 Illustraties
Mace Post.
De jonge onderwijzer Jan Brinkman
heeft nogal eens onenigheid met het
hoofd van de school. Oorzaak: de
pogingen van „meester" Brinkman
om vriendelijk en democratisch met
de kinderen van zijn klas om te
gaan. Het hoofd van de school
vreest niet alleen dat daardoor de
kinderen te vrij en te brutaal zullen
worden, maar ook dat de resultaten
van het onderwijs niet best zullen
zijn.
Als blijkt dat de „methode
Brinkman" toch werkt, draait het
hoofd der school een beetje bij, al
wil hij Brinkmans methoden niet
overnemen of propageren.
Een goed boek voor jongens en
meisjes van ongeveer 10-12 jaar.
Vragen als: Hoe ga je met elkaar om,
hoe reageer je als een van je klasge
noten een ongeluk overkomt, als één
van de meisjes wordt lastiggevallen
door een man. e.d. komen op natuur
lijke en onopgesmukte wijze ter
sprake. De illustraties zijn van be
hoorlijk peil. Het boekje is stevig
gebonden; een verzorgde uitgave.
Z.
Dit blijkt uit een memorandum van
de Nederlandse regering inzake het
ontwikkelingsbeleid van de Europe
se gemeenschap, dat een dezer da
gen door minister Pronk aan zijn
collega's in de andere EG-lidstaten
is toegestuurd. In een toelichting op
het memorandum in Den Haag be
nadrukte minister Pronk dat het
zeer belangrijk is indien de Europese
gemeenschap meer als eenheid zou
kunnen optreden. „Het gaat ons ech
ter niet om de grotere samenwerking
op zichzelf, maar om de inhoud van
het beleid", zei hij. In het memoran
dum wordt in dit verband opge
merkt dat de vraag of daarmee de
oplossing van een bepaald ontwikke
lingsprobleem gediend is in hoge
mate bepalend is voor het vinden
van verdergaande vormen van sa
menwerking
Minister Pronk onderstreepte het
belang dat dit memorandum door de
Nederlandse regering is uitgebracht
in de tijd dat Nederland, voor het
einde van dit jaar. voorzitter is van
de Europese ministerraad. Bij minis
ter Van der Stoel (buitenlandse za
ken) bestonden aanvankelijk nogal
wat reserves om de, in de ogen van
de andere landen nogal vergaande
Nederlandse voorstellen, juist nu.
onder het Nederlands voorzit
terschap. naar buiten te brengen.
Naar verluidt heeft minister Pronk
de tekst van zijn memorandum aan
gepast om aan de bezwaren van mi
nister Van der Stoel tegemoet te
komen.
Zo wordt in het memorandum bena
drukt dat het niet de bedoeling is de
opvatting van één land aan de ande
re EG-landen op te leggen. Dit om
het veelgehoorde verwijt te voorko
men dat Nederland altijd dwarsligt
in het EG-overleg over de ontwikke
lingshulp om de eigen zin door te
drijven. In de voorstellen die het
memorandum bevat om tot meer
samenwerking te komen staan dan
ook niet de Nederlandse ideeën over
de hulp centraal, maar de afspraken
die daarvoor de afgelopen jaren in
internationale organisaties zijn ge-
Van een verslaggever
Utrecht De manier waarop de
regering het openbaar vervoer aan
banden legt, is in strijd met de uit
gangspunten van het beleid. Dat
zegt het partijbestuur van de PvdA.
Dit bestuur meent dat de geloof
waardigheid van de regering op het
punt van het openbaar vervoer aan
de orde is. Het partijbestuur schrijft
dit in een brief aan de initiatiefgroep
verkeer en vervoer. In deze groep
zitten tal van actiegroepen en orga
nisaties die zich inzetten voor een
goed openbaar vervoer.
maakt, zoals in de Verenigde Naties
en de Wereldvoedselconferentie. Ge
zien die afspraken noemt de Neder
landse regering het huidige EG-
ontwikkelingsbeleid onvoldoende.
Vier Vormen
Het memorandum onderscheidt vier
vormen van steeds verdergaande sa
menwerking. te weten consultatie
(elkaar vrijblijvend op de hoogte
houden), coördinatie van het beleid
in bepaalde gevallen (bij rampen),
algemene coördinatie op deelterrei
nen van de hulp waarbij algemene
afspraken worden gemaakt en
tenslotte een gemeenschappelijk
beleid waarin nationale bevoegdhe
den naar de EG worden overgedra
gen. Dit laatste met de uitdrukkelij
ke toevoeging dat dit gemeenschap
pelijk beleid door maatregelen van
de nationale staten kan worden aan
gevuld.
Op dit moment ziet Nederland al
leen mogelijkheden voor de eerste
twee minst vergaande vormen van
samenwerking, de consultatie en de
afspraken in bepaalde gevallen.
Voor de verdergaande vormen van
samenwerking doet het memoran
dum op grond van de genoemde
internationale afspraken een aantal
suggesties. Een werkelijk ge
meenschappelijk beleid zal volgens
de Nederlandse regering pas moge
lijk zijn indien tussen de EG-landen
onderling meer overeenstemming
bestaat over het doel en de omvang
van de technische en financiële hulp
die aan ontwikkelingslanden afzon
derlijk wordt gegeven. Daarover zijn
de EG-landen ook het meest ver
deeld.
Voorbeelden
Minister Pronk noemde twee voor
beelden: „Het maakt, zo zei hij.
groot verschil of je ontwikkelings
hulp alleen geeft aan landen die
grondstoffen bezitten teneinde Je ei
gen grondstoffenvoorraad veilig te
stellen of dat Je de hulp primair
geeft om de armste groepen in ont
wikkelingslanden te helpen. Het
maakt voor het ontwikkelingsbeleid
ook veel uit hoeveel geld je daarvoor
beschikbaar stelt. Samenwerking
tussen Nederland, dat 1 1/2 procent
van het natloaal inkomen aan de
hulp besteedt en bijvoorbeeld Italië
dat slechts 0,15 procent, tien keer zo
weinig besteedt, is daarom erg moei
lijk". aldus Pronk. De Nederlandse
regering stelt de andere EG-
lidstaten in het memorandum voor
om precies na te gaan op welke
terreinen verdergaande samenwer
king mogelijk is. Het memorandum
is, zo zei minister Pronk, een initia
tief tot voortdenken en voortwerken
naar een betere inhoud van het
hulpbeleid.
ADVERTENTIE
Van een verslaggever
AMSTERDAM Het artikel in Elseviers Magazine over Neder
landse agenten van de Russische geheime dienst, de KGB. is
volgens de Amsterdamse advocaat mr. W. J van Bennekom.
„een schoolvoorbeeld van informatievervuiling". Van Bennekom
treedt op als raadsman van het PSP-Tweede-Kamerlid Bram
van der Lek, die wil weten of zijn naam voorkomt op een lijst van
agenten waarvan in het artikel sprake was.
Bij de voortzetting van het voorlopi
ge getuigenverhoor, dat op verzoek
van Van der Lek wordt gehouden,
wilde de auteur van het artikel, René
de Bok, niet zeggen of op die lijst de
naam van de PSP-er voorkomt. In
het artikel werd gesproken over „een
progressief Tweede-Kamerlid, niet
behorende tot de PvdA". Na de pu-
blikatie van het artikel in Elseviers
Magazine, schreven de Zuidneder
landse dagbladen De Stem en De
Limburger dat op de lijst de namen
van Van der Lek en de Amsterdamse
ex-wethouder Han Lammers
stonden.
Tegenover rechter-commissaris me
vrouw mr. E. J. van Schaardenburg
verklaarde De Bok dat hij via een
medewerker van een niet nader door
hem aangeduide Nederlandse inlich
tingendienst in contact was geko
men met een functionaris van een
Amerikaanse inlichtingendienst, die
hem het een en ander had verteld
over de infiltratie van de KGB in
Nederland. De Amerikaan, aldus de
verklaring van De Bok. had hem een
lijst met ongeveer dertig namen la
ten zien. De acht namen van Neder
landers. vermeld met hun personalia
en beroep, had De Bok „goed in zich
opgenomen", en een half uur na het
gesprek opgeschreven,
volgens De Bok had hij van de
hoofdredacteur van Elseviers Maga
zine, dr. F. A. Hoogendijk. gehoord
dat deze uit een telefoongesprek met
de minister van binnenlandse zaken
was gebleken „dat de BVD wel zeven
Kamerleden op de korrel had". De
Bok ontkende dat hij de namen van
Van der Lek en Lammers aan de
Zuidnederlandse dagbladen had
doorgegeven.
Naar aanleiding van de yerklaring
van De Bok dat het progressieve
Kamerlid geheime bijeenkomsten
van de KGB in Oost-Berlijn heeft
bijgewoond, zei Van Beusekom dat
Van der Lek er prijs op stelt te laten
weten dat hij nog nooit in Oost-
Berlijn is geweest. Volgens de advo
caat bevat de door De Bok afgelegde
verklaring zoveel tegenstrijdigheden
dat wel geconcludeerd moet worden
dat het bewuste artikel niet meer is
dan een indianenverhaal.
Omdat ook De Bok zich bij de voort
zetting van het verhoor op het jour
nalistieke verschoningsrecht beriep,
en het gerechtshof zich nog over dat
recht moet uitspreken, besloot de
rechtercommissaris de zaak voor on
bepaalde tijd aan te houden.
