Britse actie
tegen rascisme
Geen gelijke rechten
op grond van sekse ontkennen
Israel overhoop met VS
Syrië vergroot
druk op Libanon
Russische Mig-piloot
krijgt asiel in de VS
Labour wil nationalisaties
Vertrouwelijk
overlég Ulster
is afgebroken
luchtvaartdienst
VS vóór Concorde
Warschau-Pact
wil niet naar
NAVO-manoeuvres
Olie in Golf van Suez twistpunt
Amerikaanse vrouwen strijden om
amendement op de grondwet
Afrikaanse
leiders
WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1976
BUITENLAND
BRIGHTON (Reuter, UPI, DPA) De Britse vakbeweging gaat
een nationale actie voeren tegen racisme in eigen land. omdat bij
een analyse van tussentijdse verkiezingsuitslagen gebleken is,
dat deze verschijnselen hand over hand toenemen.
De afgevaardigden op het jaarlijkse
congres van de TUC, de overkoepe
lende Britse vakorganisatie, stem
den gisteren unaniem voor een reso
lutie waarin het plan voor een anti
fascistisch offensief werd voorge-
BELFAST (Reuter) De hoop op
een politieke oplossing in Noord-
Ierland is gisteren vervaagd toen de
protestantse Unionistische politici
hun vertrouwelijke onderhandelin
gen met de katholieke sociaal
democratische en labourpartij
(SDLP) afbraken.
Er zijn elf bijeenkomsten geweest
sinds de besprekingen in maart in
het gehiem begonnen, maar er blijkt
geen voortgang te zijn gemaakt over
de eis van de SDLP voor een rege
ring op basis van deelgenootschap,
die het tegenwoordige Britse be
stuur zou moeten vervangen.
Harry West, elider van de Unionis
tische partij, zei: „Het heeft geen zin
de besprekingen voort te zetten. We
wachten op nieuwe initiatieven van
de SDLP. We zijn zo ver gegaan als
we konden."
Het staken van de onderhandelin
gen is een overwinning voor de pro
testantse leiders van de harde lijn
zoals ds. Ian Paisley.
LONDEN (UPI) Als de Havenau
toriteit van New York het superso
nische verkeersvliegtuig Concorde
na november nog niet toelaat, zal de
Amerikaanse Rijksluchtvaartdienst
ingrijpen. Dat verklaarde directeur
John McLucas gisteren op de inter
nationale luchtvaartshow in
Farnborough, Engeland.
In februari had de federale minister
van vervoer Coleman de Brits-
Franse Concorde voor een proefperi
ode van zestien maanden landings
rechten gegeven voor diensten op
Washington en New York. British
Airways en Air France openden in
mei hun lijnen op Washington. Maar
voor de landingen in New York
moesten zij ook nog toestemming
hebben van de havenautoriteit, die
nog zes maanden over haar beslis
sing wilde nadenken. Er was plaat
selijk felle oppositie tegen mogelij
ke lawaaioverlast.
steld. De actie zal gevoerd worden
door middel van toespraken, bijeen
komsten en de verspreiding van fol
ders In de resolutie wordt met ont
steltenis kennis genomen van racis
tische en fascistische activiteiten in
Groot-Brittannië. De afgelopen
maanden zijn er herhaaldelijk uit
barstingen van geweld geweest te
gen West-Indische en Aziatische be
volkingsgroepen
Ook de Britse regering is begonnen
met een campagne tegen discrimina
tie, daartoe aangespoord door de mi
nister van energie, Tony Benn. Deze
verklaarde dat het land wordt over
spoeld door de ernstigste golf van
raciale stemmingmakerij sedert de
jaren dertig.
Nationalisaties
Aan het jaarlijks congres van de
regerende Labour partij, dat aan het
einde van deze maand wordt gehou
den, zal een voorstel worden voorge
legd om de vier grootste banken en
de zeven voornaamste verzekerings
maatschappijen te nationaliseren.
Dit voorstel is gisteren gedaan in de
vorm van een witboek van het hoofd
bestuur van de Labour Partij.
Het partijbestuur wil verder dat de
Britse centrale bank zodanig gereor
ganiseerd wordt, dat deze ver
antwoordelijk wordt voor een inves
teringsfonds voor het bedrijfsleven,
voor de sectoren van het bank- en
verzekeringswezen die openbaar be
zit zijn en voor de planning van de
geldverschaffing aan de industrie.
Het hele plan is erop gericht de over
heid in de genoemde sectoren een
dominerende rol te geven.
Premier Callaghan heeft inmiddels
al laten doorschemren dat hij zich
niet gebonden acht aan hetgeen het
partijbestuur van Labour uit
spreekt. ook niet als die uitspraken
door het congres van Labour goedge
keurd zouden worden. Hij voelt niets
voor nationalisaties in een tijd waar
in zijn land in zulke ernstige econo
mische omstandigheden verkeert.
BRUSSEL (Reuter) Voor de twee
de keer in een week hebben de Sow-
jet-Unie en haar bondgenoten in het
Warschau-Pact een uitnodiging af
geslagen om militaire manoeuvres
in West-Duitsland bij te wonen.
In afzonderlijke boodschappen de
len de Warschau-Pact staten mee,
dat ze niet over een voldoende uitge
ruste staf beschikken om de militai
re oefeningen, die vdeze maand in
West-Duitsland worden gehouden,,
bij te wonen De oefeningen zullen
duren van 13 tot 17 september en er
zal aan worden deelgenomen door
Westduitse en Canadese militairen.
De Duitsers hebben inmiddels hun
teleurstelling uitgesproken over de
weigering van de leden van het
Warschau Pact. Wel wijzen ze erop
dat een eerdere uitnodiging vorig
jaar gewoon genegeerd werd, maar
dat er nu tenminste een reactie is
gekomen Alleen Roemenië heeft
niet op de uitnodiging gereageerd.
De zeven overige leden van het
Warschau Pact hebben ook eerder
deze week een uitnodiging om oefe
ningen in Noord-Duitsland bij te wo
nen om dezelfde reden van de hand
gewezen.
Alleen Joegoslavië, dat geen lid van
het Warschau Pact is. heeft aan bei
de uitnodigingen gehoor gegeven.
Militaire waarnemers zullen bij zo
wel de militaire manoeuvres in het
noorden als bij die in het zuiden
aanwezig zijn.
Het vorig jaar ondertekende ak
koord van Helsinki over Europese
veiligheid en samenwerking, dat zo
wel door de leden van de NAVO als
door die van het Warschau Pact
getekend werd. voorziet in een aan
sporing om over en weer militaire
waarnemers uit te nodigen bij mili
taire oefeningen. Verschillende ma
len zijn westerse waarnemers al aan
wezig geweest bij oefeningen van
het Warschau Pact.
WASHINGTON (UPI. Reuter. AFP) Een ernstig verschil van mening tussen Israël en de
Verenigde Staten over olieboringen in de Golf van Suez was er de oorzaak van dat een schip van de
Israëlische kustwacht schoten heeft gelost op boeien die gebruikt worden door Amerikaanse
exploratieschepen.
De Russische piloot werd gisteren enigszins vreemd gekleed
op het vliegveld van Tokio door Japanse politie in burger
opgewacht.
TOKIO, WASHINGTON (Reuter, UPI) De Verenigde
Staten hebben besloten de 29-jarige Rus Viktor Ivanowitch
Belenko, die maandag met zijn Mig-25 in Japan landde,
politiek asiel te verlenen.
Zeelieden
De uitslag van de stemming binnen
de vakbond van Britse zeelieden,
waarbij een kleine meerderheid zich
voor een staking uitsprak, verzwakte
de positie van het Britse pond giste
ren. De Britse zeelieden eisen een
verhoging van hun loon met zes
pond per week. De TUC. de regering
en de reders hebben de zeelieden
echter gevraagd voorlopig genoegen
te nemen met vier pond.
De piloot zei aanvankelijk dat hij
een noodlanding had moeten ma
ken wegens brandstofgebrek,
maar verklaarde later dat hij poli
tiek asiel wilde aanvragen in de
Verenigde Staten. De Japanse re
gering heeft hem daartoe de gele
genheid gegeven. Volgens een
woordvoerder van het Japanse
ministerie van buitenlandse za
ken zal de Rus vandaag ter be
schikking gesteld worden van de
Amerikaanse ambassade in Tokio
en zal hij ook vandaag naar de
Verenigde Staten vertrekken.
Volgens de Japanse politie heeft
de piloot verklaard dat hij al twee
jaar lang van plan was asiel te
vragen in de Verenigde Staten.
..Het leven in de Sowjet-Unie is
tegenwoordig net als onder het
tsaristische regiem. Er is geen
vrijheid." zo zei Belenko volgens
de politie. De Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken. Hen
ry Kissinger, had tijdens zijn be
zoek aan Parijs al gezegd te ver
wachten dat de Rus asiel zou krij
gen. „Als we het niet doen mag u
aannemen dat dat tegen mijn zin
gebeurt."
Intussen wordt de Mig-25, in NA-
VO-kringen beter bekend als de
Foxbat. door de Japanse politie
scherp bewaakt. In Washington,
waar defensiespecialisten al enke
le nachten niet konden slapen
vanwege de unieke kans Rus-
lands meest geavanceerde ge
vechtsbommenwerper van
dichtbij te bekijken, werd ver
klaard dat Japan zal moeten uit
maken wat er met het toestel
moet gebeuren. „Maar", zo zei een
zegsman van het Witte Huis. „ik
denk dat we wel een kijkje gaan
nemen".
Het incident vond afgelopen za
terdag plaats in de Golf van Suez, zo
meldt het Israëlische blad Haaretz
De Washingtonse correspondent
noemde het incident van tamelijk
ernstige aard aangezien er schoten
gevallen waren, overigens zonder dat
er slachtoffers vielen
Volgens de krant heeft de Ameri
kaanse onder-minister van buiten
landse zaken. Philp Habib, de Isra
ëlische ambassadeur in Washington,
Dinitz. bij zich ontboden om hem de
ergernis van de Amerikaanse rege
ring over het incident over te bren
gen. De Verenigde Staten zijn van
oordeel dat de Amerikaanse olie
maatschappij Amoco, die voor Egyp
te naar olie speurt in de Golf van
Suez, exploratierechten heeft voor
de gehele Golf van Suez, aangezien
deze rechten reeds werden verwor
ven voor de zesdaagse oorlog van
1967. De Amerikaanse regering be
schouwt de feitelijke controle door
Israël over de Golf van tijdelijke
aard en ziet Egypte nog steeds als
soeverein in dit gebied.
De regering in Tel Aviv is echter van
mening dat Israël aanspraak kan
doen gelden op de oostelijke helft
van de dertig kilometer brede golf.
Volgens de Israëlische krant Maariv
zou Israël inmiddels officieel spijt
betuigd hebben over het gebeurde.
Bevolkingsgroei
De Arabische bevolking in Israël
groeit veel sneller dan de joodse.
Dat heeft tot gevolg dat er in 1978 in
Galilea meer Arabieren dan joden
zullen wonen. Dat is de conclusie
van een geheim overheidsrapport,
dat gisteren werd gepubliceerd door
het links-socialistische blad .,A1 Ha
michmar" Het rapport is samenge
steld door een topambtenaar van
het ministerie van binnenlandse za
ken. die speciaal belast is met het
noordelijke district, waartoe Galilea
oehoort. Om de als ongewenst erva
ren bevolkingsgroei tegen te gaan
beveelt het rapport de volgende
maatregelen aan:
een terughoudend beleid wat be
treft de sociale uitkeringen aan kin
derrijke Arabische gezinnen
aanmoediging voor Arabische
kinderen in het buitenland te gaan
studeren en daar ook te blijven.
numerus fixus voor Arabische
studenten aan Israëlische instellin
gen van hoger onderwijs.
beperking van de arbeid voor
Arabieren in het Israëlische be
drijfsleven.
De algemene conclusie van het rap
port is dat de regering op geen enke
le wijze het beleid tegenover de Ara
bieren mag versoepelen.
De publikatie van het artikel heeft
sensatie verwekt. Het bericht in het
linkse blad is er duidelijk op gericht
de uitvoering van de plannen te
voorkomen.
Het dagblad Yedioth Aharanoth
wijst er in een commentaar op. dat
men de groei van de Arabische be
volking in Galilea niet moet onder
vangen door een afknijpen van de
sociale voorzieningen, maar door
een beleid dat erop gericht is de
joodse bevolking aan te moedigen
zich in Galilea te vestigen.
BEIROET (DPA. UPI, Reuter) Syrië heeft gedreigd met
uitbreiding van de interventie in Libanon als de linkse moslims
en de Palestijnen zouden proberen te verhinderen dat Elias
Sarkis op 23 september president van Libanon wordt.
Op die datum moet de door Syrië
gesteunde christelijke Sarkis de hui
dige president Soeleiman Franjieh
opvolgen. Als dreigt dat dit niet in
orde en rust kan gebeuren dan zal
Syrië haar bemoeienis met de Liba
nese burgeroorlog vergroten. Dit is
gisteren in welingelichte kringen in
Damascus vernomen na het gesprek
tussen de Syrische president Assad
en de Libapese christelijke leider
Pierre Gemayel.
Syrië wil per se dat Sarkis het roer
van staat in handen neemt, omdat
de regering in Damascus gelooft dat
hij in staat moet zijn de strijdende
partijen aan de onderhandelingsta
fel te krijgen.
De gevechten in Libanon gingen gis
teren voort. Volgens een moslim
krant brengen beide partijen steeds
IJ;-
door Freke Vuyst
Betty Ford, Amerika's First Lady, is er vóór. Nancy Reagan (Ronald Reagans vrouw) is er tegen,
maar Reagans dochter daarentegen reist het hele land af om vrouwen van de noodzaak ervan te
overtuigen.
Er worden demonstraties vóór en
tegen gehouden, en de discussies
eindigen niet zelden in scheldpartij
en. Het houdt de Amerikaanse vrou
wen zo in de ban dat 32 vrouwenbla
den met een gezamenlijk lezerspu
bliek van 60 miljoen er in hun juli-
uitgaven artikelen over plaatsten.
Het is een controverse die wordt
uitgevochten door vrouwen, waarbij
mannen als lachende derden bui
tenstaan. en het draait allemaal om
één zin. Een zin die. zo is het voorstel,
aan de grondwet toegevoegd moet
worden en die luidt: „De Verenigde
Staten zal niemand gelijke rechten
ontkennen op grond van sekse."
Het lijkt op het eerste gezicht wat
onzinnig dat over een amendement
op de grondwet, waarvan men kan
zeggen dat het niet meer is dan een
aanpassing aan een veranderende
tijd. een dergelijk conflict is ont
staan. Maar het „Equal Rights
Amendment" (het „gelijke rechten
amendement") is de eerste vrou
wenkwestie waar de feministische
beweging botst met de oppositie van
haar zusters. (We kunnen de abor
tuskwestie hier buiten beschouwing
laten omdat die in sterke mate be
paald wordt door de mannen-wereld
van de kerk).
Er is in Amerika duidelijk een reac
tie op het feminisme bespeurbaar,
die tot uitdrukking komt in bewegin
gen als „Total Woman." die een pas
sieve houding aan een cultivering
van traditionele vrouwelijke verlei
dingsmaniertjes propaganderen. En
het is die reactie die zich het hevigst
verzet tegen een ratificering van de
E R A., omdat het deze niet ten on
rechte ziet. als de wet die de maat
schappelijke en gerechtelijke status
van de Amerikaanse vrouw definitief
verandert
Moeizaam
De grondwet veranderen is in Ame
rika. als in Nederland, een moeizaam
politiek proces. De eerste stap ligt
bij het Congres die het voorstel moet
aannemen. Vervolgens moet binnen
7 jaar na die datum, twee derde vón
de staten het amendement ratifice
ren. Op dit moment hebben 34 sta
ten de ER A. ondertekend. Vóór
maart 1979 moeten nog vier staten
het bekrachtigen. Dan pas kan het
amendement in de grondwet opge
nomen worden. Maar het is op dit
moment dat de ratificering van het
amendement sterk gestagneerd is,
en de oppositie groeiende.
De leidster van de anti-E.R.A-
campagne is Phyllis Schlafly, de
vrouw van een advocaat en moeder
van zes kinderen. Maar ook een
scherpe woordvoerdster van conser
vatieve belangen. Als afgevaardigde
op de republikeinse conventie pro
beerde ze, weliswaar tevergeefs, de
steun aan de E R A. uit het partij
programma geschrapt te krijgen. Zij
zegt dat de E R A. een „aanval is op
de vrouw als echtgenote en
huisvrouw". En haar steun komt dan
ook vooral van getrouwde vrouwen
met kinderen, die ongeschoold zijn
en zeker minder bemiddeld dan me
vrouw Schlafly.
De E.R.A.-oppositie speculeert dui
delijk op de angst die bij deze groep
vrouwen leeft over een verandering
in hun status. Hoewel sommigen van
de beschuldigingen ronduit absurd
zijn (de E R A. zou een communis
tisch komplot zijn, of in een andere
versie, een homosexuele samenzwe
ring. of een plan om mannen en
vrouwen van dezelfde toiletten ge
bruik te laten maken) komen andere
dichter bij huis. Zo zeggen de E.R.A.-
tegenstanders dat de E R A het ge
zin opbreekt, weg doet met alimen
tatie. het voor een man makkelijk
maakt om zijn vrouw te verlaten en
de kinderen van haar af te nemen en
van vrouwen onvrouwelijke soldaten
zal maken
Het is niet moeilijk om dergelijke
beschuldigingen te uiten, want een
amendement op de grondwet is van
nature vaag. Het is in de toekomst,
wanneer de rechters de intentie van
de wet zullen interpreteren dat zal
blijken hoe de E R A in de praktijk
werkt
Het is echter zeer onwaarschijnlijk
dat. rechters met de komst van de
E R A. echtscheidingen en zaken
van zeggenschap over kinderen in
eens heel anders zullen beslissen.
Wat de E.R.A. wel doet is de taal van
de wet neutraliseren. Niet langer zal
„man" gelijk staan aan „broodwin
ner" en „vrouw" aan ..huisvrouw".
Het enige punt van kritiek waarmee
de E.R.A.-opposanten wel in de roos
schieten is de dienstplicht.
Als de dienstplicht in Amerika weer
ingesteld zou worden dan zullen ook
de vrouwen het leger in moeten. Er
is een keerzijde aan gelijke rechten,
het betekent ook gelijke plichten.
Het zijn die gelijke plichten die de
anti-E.R.A.-vrouwen niet lekker zit
ten. Phyllis Schlafly zegt dat vrou
wen een bevoordeelde groep in Ame
rika zijn. „En dat willen we ook
blijven. Wij willen geen manwijven
worden. Wij willen onze vrouwelijk
heid behouden."
De New York Times publiceerde in
een artikel over de E.R.A. een inter
view met een jonge vrouw die tegen
de E.R.A. gestemd had. „Ik stem
tegen." zei ze en ze bloosde. Kun je
me vertellen waarom? „Ik weet het
niet. Ik Nou. kijk maar achter je.
Zie je die bordjes?" Ik keek. „MAN
NEN". De deur ernaast ..VROU
WEN". Ze dacht dat het geïntegreer
de de WC's betekende? Ze knikte,
rood gezicht nu. Waarom dacht ze
dat? „Ik weet het niet Dat hadden
ze me verteld. Ik weet niet wat de
E R A betekent, ik dacht dat het
iets feministisch was, dat het be
tekende dat mannen niet meer hun
eigen club mochten hebben en dat
moederdag afgeschaft moest wor
den. Je zult wel denken dat ik stom
ben, maar ik ben helemaal geen fe
ministe. Behalve gelijk loon voor
gelijk werk. Daar ben ik helemaal
voor.'
Hoewel de E.R.A. gesteund wordt
door een brede groep van vrouwen,
van Betty Ford tot organisaties van
katholieke nonnen toe. hangt er
over de E.R.A. het stigma van het
feminisme De brede coalitie van
vrouwengroepen is in het oog van
het publiek een elitaire minder
heidsgroep. die geen zier geeft om
vrouwen die aan de onderste trede
van de inkomensladder staan, of die
gewoon huisvrouw zijn. maar er en
kel op uit is om haar eigen ambities
te verwezenlijken.
Kloof
Het is een kloof die de feministische
beweging niet heeft weten te over
bruggen. Ze dacht dat ze de
huisvrouwen wel vanzelf mee zou
krijgen. Dat is niet gelukt. In tegen
deel. de huisvrouwen hebben zich in
een tegen-beweging georganiseerd.
Niettegenstaande de oppositie zal
de E.R.A. er naar alle waarschijn
lijkheid wel doorkomen. De emanci
patie van de vrouw is al te ver om de
klok nu nog terug te draaien. De
rechters zitten om een E.R.A. te
springen, zodat ze zich serieus over
zaken van sex-discriminatie kunnen
buigen. Het handjevol bestaande
wetten is lapwerk.
Abigail Adams schreef tweehonderd
jaar geleden al aan haar echtgenoot
John. toen die en zijn mede Foun
ding-Fathers zich over de grondwet
bogen, dat hij vooral de vrouwen
niet moest vergeten John vond dat
maar onzin. Meer dan honderd jaar
later, gaf president Woodrow Wilson
de vrouwen kiesrecht, maar van een
E.R.A. wilde hij niet horen. Het is
ironisch, dat het nu niet de mannen
zijn die de E.R.A bevechten, maar
de vrouwen.
Betty Ford is er vóór
zwaardere wapens in de strijd. Zo
zou er al met raketten gevochten
worden
De pogingen van het vredeskorps
van de Arabische Liga om de partij
en tot een wapenstilstand te bewe
gen zijn gisteren, naar het zich laat
aanzien, definitief mislukt, aange
zien ze zelf in de vuurlinie kwamen
te liggen. Door de gevechten hebben
de christelijke leiders zich genood
zaakt gevoeld de besprekingen met
de Arabische bemiddelaar. Hassan
Sabri el-Kholy voor onbepaalde tijd
uit te .stellen.
Onenigheid
Overigens schijnt er onder de diver
se partijen die aan de christelijke
zijde meevechten tegen linkse mos
lims en Palestijnen. onenigheid te
bestaan over de mate van inmen
ging van Syrië in de burgeroorlog.
Zo zouden Chamoen en president
Franjieh bereid zijn een officieel vei
ligheidsverdrag met Syrië aan te
gaan. terwijl de rechtse leider Ge
mayel niet verder wil gaan dan een
tijdelijk taktisch bondgenootschap
Syrië zou er op aansturen de leider
van de Palestijnse Bevrijdingsorga
nisatie, Arafat, te vervangen door
een driemanschap. Arafat zou uit
alle militaire functies binnen de
PLO ontheven moeten worden. Dit
meldde gisteren het persbureau As
sociated Press.
Verder zou Syrië samen met Liba
non. Jordanië en de PLO een federa
le unie stichten In ruil voor haar
deelname zou de PLO materiele
steun voor haar 8000 man tellende
leger ontvangen Deze berichten lij
ken vooral bedoeld om een klimaat
te scheppen waarin de Libanese bur
geroorlog kan worden beëindigd, zo
nemen politieke waarnemers aan,
Vervolg van pagina 1
Wel zijn verscheidene leiders van de
Rhodesische bevrijdingsbewegin
gen in Dar Es Salaam gebleven om
nog wat na te praten en te proberen
hun onderlinge geschillen bij te leg
gen. Als onderminister Schaufele
vandaag in Dar Es Salaam aankomt
zal hij vier van de vijf staatshoofden
niet meer aantreffen. Wel kan hij
Nyerere ontmoeten en deze heeft
volgens waarnemers een grote in
vloed op de andere zwarte leiders.
Niet eerder dan donderdag zal
Schaufele Kissinger kunnen in
lichten.
De vijf Afrikaanse leiders hebben
ook gepraat met de leider van de
Zuidwestafrikaanse volksorganisa
tie (SWAPO), de bevrijdingsbewe
ging van Namibië. De SWAPO zei
bereid te zijn met de Zuidafrikaanse
regering te onderhandelen, maar
dan alleen over de wijze waarop de
macht aan de zwarten kan worden
overgedragen. Vorster heeft maan
dag gezegd niet bereid te zijn tc
praten met de SWAPO.
Voor de zoveelste maal heeft de lei
der van het blanke minderheidsbe
wind in Rhodesië. premier Ian
Smith, het idee van een zwart meer
derheidsbewind in Rhodesië van de
hand gewezen Hij vond dat zijn
land en Zuid-Afrika pal moeten blij
ven staan Als Rhodesië bezwijkt
volgt Zuid-Afrika binnen afzienbare
tijd, aldus Smith. .Rhodesië en
Zuid-Afrika moeten of samen zwem
men of samen ondergaan"
