Syrië houdt het initiatief in Libanon Lage opkomst voorspeld bij presidentsverkiezing Spaanse oppositie maakt vuist Verloren zoon wil naar z'n vader terug Weer stakingen in Zuid-Afrika verwacht Na bijeenkomst Liga in Cairo Caravans als gevangenis in Amerika Politiehelmen Kleine opkomst bij verkiezingen op Cyprus Viking zorgt weer voor verrassingen Honecker slikt deel rede in het weer Droog met zon weerrapporten BUITENLAND/WEER TROUW/KWARTET 5 CAIRO, BEIROET (AP. UPI, AFP, Reuter) Verschillende gebeurtenissen van de afgelopen dagen wijzen erop dat Syrië het politieke initiatief in de Libanese burgeroorlog nog steeds vast in handen heeft. De Arabische ministers van buiten landse zaken besloten zaterdag om in de derde week van oktober een topconferentie over Libanon te hou den. De Egyptische minister Fachmi. die dit bericht wereldkun dig maakte, verklaarde dat de top pas over zeven weken gehouden zal worden, omdat er dan meer tijd voor overleg zou zijn. Verder zou daarmee Elias Sarkis in de gelegenheid ge steld worden op 23 september het ambt van president van Libanon over te nemen van Soeleiman Fran- jieh. De beslissing van de ministers van buitenlandse zaken van de Ara bische Liga duidt erop dat Syrië erin geslaagd is de andere Arabische lan den te overtuigen van de waarde en de juistheid van de Syrische plannén om een definitief einde te maken aan de burgeroorlog. Overigens kwam de bekendmaking van de aanstaande topconferentie toch nog onverwacht De meeste waarnemers in de Egyptische hoofd stad hadden geen hoge pet op van de besprekingen, gezien de onderlinge verdeeldheid. Tijdens de besprekin gen hebben Egypte en Saoedi- Arabië aangedrongen op een zoge naamde kleine top. waarvoor alleen de direct bij de Libanese burgeroor log betrokken partijen uitgenodigd zouden moeten worden. Libië, Alge rije, Marokko en Irak verzetten zich echter tegen dit voorstel Het voor nemen om eerst in oktober een top conferentie te houden, waaraan dan wél alle Arabische landen zullen deelnemen, heeft duidelijk het ka rakter van een compromis. Besprekingen Deze week gaat een groot aantal bij het Libanese conflict betrokken po litici naar Damascus voor bespre kingen met de Syrische regering. Gisteren is de leider van de Libane se Soennitische moslims, sjeik Has san Khaled, naar de Libanese hoofd stad vertrokken na besprekingen te hebben gevoerd met de leider van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO), Jasser Arafat en met premier Rasjid Karami. Vandaag vertrekt de falangistische leider Pierre Gemayel naar Damas cus, woensdag gevolgd door de lei der van de Nationale Liberale Partij. Camille Chamoen. Verwacht wordt dat ook de gekozen, maar nog niet in functie getreden, president Elias Sarkis dezer dagen naar Damascus zal gaan. Ook vorige week voerde hij al overleg met de autoriteiten in Damascus. In Libanon gaan nog steeds ge ruchten dat de huidige president Franjïeh en de Syrische president Assad zouden overwegen een for meel verdrag te sluiten dat de rol van de Syrische troepen in Libanon nog zou vergroten. Alle besprekin gen schijnen er momenteel op ge richt te zijn een zo gunstig mogelijk klimaat te scheppen voor de over dracht van het presidentschap aan Elias Sarkis op 23 september. Federatie Volgens de falangistische radio „Stem van Libanon" zijn er in de dagen die volgen op de machtsover dracht aan Sarkis verrassingen te verwachten. De radio zei dit te heb ben vernomen uit Libanese politie ke kringen. Zo zou er op 27 septem ber een topconferentie worden ge houden van koning Hoessein van Jordanië, president Assad van Syrië en president Sarkis van Libanon, in de Syrische hoofdstad. Deze confe rentie zou eindigen met het uitroe pen van een federale unie van de drie landen. Het linkse Syrische dagblad Al Safir schreef de speculaties over een sta tenbond toe aan „indiscreties" van Libanese journalisten, die mee wa ren gereisd met de voorzitter van het Volgens het Amerikaanse weekblad Time heeft Israël een geheime over eenkomst gesloten met Libanese christenen en moslims met de bedoe ling om de positie van de Palestijnen te ondergraven. De overeenkomst zou uitgewerkt zijn door Israels ministers van defensie, Peres, die vier maal een bezoek aan Libanon gebracht zou hebben. Eenmaal zou ook premier Rabin meegeweest zijn. De overeen komst zou voorzien in de levering van wapens aan christenen, blokkade van havens die in handen van linkse mos lims zijn en training van Libanese militairen. Libanese parlement. Kamel al As- saad, bij zijn bezoek aan Damascus. Volgens de Syrische krant gaat het hier om een proefballon van Syrië; dat de reacties wil weten van de betrokken partijen ten aanzien van éen federatie. Palestijnse en moslim leiders heb ben tot dusver geen commentaar ge geven op de geruchten. Niet zo lang geleden verklaarde de leider van de moslims, Joemblatt, dat de Syrische interventie erop gericht was een fe deratie van Jordanië. Syrië en Liba non tot stand te brengen en een wat hij noemde „tandeloze Palestijne staat" op de westelijke oever van de Jordaan in het leven te roepen. Joemblatt drong er toen bij de Sow- jet-Unie en de Arabische landen op aan de guerrillastrijders en de natio nalistische beweging te hulp "te komen. Strijd CAIRO (AP, DPA, UPI) De Libische leider Moammer Khaddaffi beschouwt de Egyptische president Sadat als zijn vader en Egypte als zijn thuis. Dit verklaarde hij in een zondag gepubliceerd interview in een Egyptisch weekblad. De 34-jarige Libische leider, die de laatste tijd op gespannen voet leeft met president Sadat, ver klaarde dat zijn vrouw eens tegen hem gezegd had. dat „Sadat het recht had hem er met de zweep van langs te geven". „Ik ant woordde haar", aldus Khaddaffi in het vraaggesprek, „dat Sadat mijn vader is en hij het recht heeft om alles wat hij maar wil met me te doen." De Libische leider stelde presi dent Sadat voor op neutraal ter rein overleg te plegen over een regeling van de geschillen tussen beide landen. Hij zei niet meer dan vijf uur te vragen om de be staande conflicten uit te praten. Sadat heeft al laten weten niets te zien in een verzuemngsoijeen- Icorhst. De Egyptische leider be schuldigt Libië ervan de hand ge had te hebben in verscheidene terreuracties op Egyptisch ge bied. In het gisteren gepubliceer de interview geeft Khaddaffi toe dat Libische officieren gepro beerd hebben een voormalige Li bische leider, die in ballingschap In Cairo leeft, te ontvoeren en te vermoorden. De andere sabotage daden waarvan Egypte Libië be schuldigt. zijn door de Egyptische geheime dienst gepleegd, aldus Khaddaffi. De Libische leider klaagde over zijn laatste bezoek aan Cairo. De Egyptische regering had hem toen alleen maar een oude auto ter beschikking gesteld. WASHINGTON (UPI) De Ameri kaanse gevangenissen zitten zo tjokvol dat sommige staten genood zaakt zijn hun gedetineerden onder te brengen in voormalige ziekenhui zen. oude kantoorgebouwen, cara vans, tenten en zelfs een vliegtuig- loods Dit staat in een rapport van een Amerikaanse dienst van jus titie. De toestand is het nijpendst in Flo rida, dat nu tenten, een voormalig ziekenhuis voor geesteszieken en een hangar als gevangenis gebruikt. De justitie in Michigan heeft een vroeger tehuis voor daklozen in ge bruik genomen en elf andere staten hebben grote caravans als onderko men voor gestraften gekozen. Deze noodmaatregelen zijn te wij ten aan de snelle groei die het aantal gevangenen de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. Van 1973 tot 1975 was die groei elf procent (van 192 092 tot 218 205) Begin dit jaar werd het totaal aantal gevangenen zelfs al geschat op een kleine 250.000. Als deze trend zich doorzet zullen er in 1985 377.000 gevangenen zijn. De extra-ruimte die daarvoor gebouwd moet worden zal volgens voorlopige ramingen 4.7 miljard dol lar moeten kosten. In de meeste staten stuiten plannen voor nieuw bouw echter af op gebrek aan geld. MADRID (Reuter, UPI, DPA) Leiders van een groot aantal politieke groeperingen in Spanje hebben op een bijeenkomst in Madrid besloten de komende maanden actie te gaan voeren tegen de politiek van de huidige regering van premier Suarez. Een rij helmen wachtend op de politiemensen, die het Waldhaus- Dolder Hotel in Zürich moesten bewaken terwijl de Zuidafrikaan- se premier Vorster en de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken de problemen van zuidelijk Afrika daar bespraken. In een verklaring die na de bijeen komst werd uitgegeven zei de. overi gens formeel nog steeds illegale, op positie dat de regering is teruggeval len op een reformistische politiek De regering werd opgeroepen volle dig te breken met de politieke instel lingen uit de dagen van Franco, waa ronder de Cortes, het huidige parle ment in Spanje De Spaanse opposi tiepartijen willen graag een rol spe len bij de politieke ontwikkeling en ze riepen premier Suarez dan ook op met hen in onderhandeling te gaan. Het grootste probleem van de oppo sitie is hun onderlinge verdeeldheid. De conferentie, waaraan werd deel genomen door vertegenwoordigers van tientallen partijen, besloot tot de instelling van een gezamenlijke commissie die een plan voor eenheid op nationaal niveau moet uitwerken, alsmede een politiek programma dat voorzitter in een volledige breuk met het verleden. De christen-democratische leider Ruiz Gimenez, die een van de be langrijkste toespraken hield, voor spelde een bloedige herfst vanwege de voorgenomen stakingen en beto gingen Maar deze zullen niet tc wij- To6SD3dk ten zijn aan de oppositie, maar aan K het optreden van de regering, aldus Gimenez. niet op voorhand behoren tot een bij de wet verboden categorie. Het afgelopen weekeinde heeft de gewapende strijd in Libanon zich in alle hevigheid voortgezet. Vooral ten oosten van Beiroet werd hard ge vochten. De christenen probeerden daar twee traditioneel christelijke dorpen op de moslims te heroveren en de route te bezetten van de voor lopige christelijke hoofdstad Jou- nieh (ten noorden van Beiroet) naar het door de Syriërs bezette oostelijk deeryan Libanon: Dóór beide partij en werd de strijd bijzonder zwaar genoemd. Hernieuwde gevechten werden ge meld in de zakenwijk van Beiroet en langs de groene lijn tussen de gebie den van moslims en christenen. Ook in de noordelijke haven van Tripoli en het zuidelijk gebied van Jessin gingen de gevechten door. NICOSIA (AFP) De parle mentsverkiezingen. die gisteren op het Griekse deel van Cyprus zijn gehouden, werden vooral daardoor gekenmerkt dat een groot deel van de kiezers thuis bleef. De eerste cij fers maakten melding van 25 pro cent wegblijvers. Dit is in strijd met de voorspellingen van waarnemers die hadden verwacht dat de Grieks- Cyprioten in groten getale naar de stembussen zouden komen om hun parlement te-kiezen. De partijen die om de 35 zetels strij den zijn de drie die tot het ge meenschappelijk front behoren (communisten, democratisch front en de socialistische Edek-partij) en achter Makarios staan, en de partij van Glafkos Klerides. die in de op positie tegen Makarios is. De volle dige uitslag van de stemming wordt vandaag bekend. Op het Turkse deel van het eiland zijn in juni verkiezingen gehouden, waarbij Rauf Denktasj. president van de eenzijdig uitgeroepen Turkse federale staat Cyprus, een grote meerderheid kreeg. WASHINGTON (UPI, Reuter) Bij de komende Amerikaanse presidentsverkiezingen zal de opkomst waarschijnlijk niet erg groot zijn. Er is zelfs een kans dat nog niet de helft van de Amerikaanse kiesgerechtigden een stem zal uitbrengen. Deze conclusies zijn te trekken uit de resultaten van een nationaal onderzoek die dit weekeinde werden gepubliceerd. Het onderzoek is uitgevoerd door de commissie voor de bestudering van de Amerikaanse kiezers. Op grond van de nu bekende gegevens schat de commissie dat bij de presi dentsverkiezingen van 2 november meer dan zeventig miljoen van de 146 miljoen kiesgerechtigde Ameri kanen niet Zullen stemmen. Als het weer die dag slecht is kan dat aantal gemakkelijk oplopen tot boven de 73 miljoen. Dat zou dan voor het eerst sinds 1924 zijn dat bij presidentsver kiezingen meer dan de helft niet meedoet. In 1924 was de opkomst 43.9 procent. De Republikein Calvin Coolidge werd toen gekozen. Bij de laatste presidentsverkiezin gen (1972, Nixon tegen McGovern) was de opkomst met 55.4 procent ook aan de lage kant. Het blijkt dat veel van de mensen die toen nog wel stemden, nu zeggen dat ze dit jaar niet zullen meedoen. Vergeleken met 1968 komt het onderzoek zelfs tot een daling in het aantal'stemmers met tien miljoen. De ondervragers vonden verder een vrij grote groep die zegt wel te zullen gaan stemmen als de race tussen de beide belangrijkste kandidaten erg spannend wordt of als de kandida ten alsnog „erg positief" overkomen. Campagne Hoe de opkomst op twee november zal zijn hangt dus sterk af van het verdere verloop van de campagne die vandaag officieel begint. Volgens de laatste opiniepeilingen (vorige week gepubliceerd) is president Ford (de Republikeinse kandidaat) al aar dig ingelopen op zijn Democratische tegenstander Jimmy Carter. Maar deze laatste heeft met ruim vijftig tegenover ongeveer 37 procent nog steeds een ruime voorsprong. Een zeer lage opkomst is voor geen van beide kandidaten erg leuk, om dat het zou kunnen betekenen dat de gekozen president nog niet eens een kwart van de Amerikaanse kie zers achter zich heeft In een nek- aan-nek-race kan een lage opkomst in het voordeel zijn van de Republi keinse kandidaat. In de categorie van de niet-stemmers zijn minder heidsgroepen zoals de zwarten over vertegenwoordigd en dat zijn net de groepen die rpeestal in meerderheid op Democraten stemmen. vervolg van pagina 1 Dat is alles wat ik in het verleden wilde doen en dat is wat ik in de toekomst wil doen." Vorster zei dat volgens hem nog steeds een vreedzame oplossing mo gelijk is in Rhodesië. Hij wees er wel op dat de verdeeldheid van het zwar te verzet in Rhodesië de zaak er niet gemakkelijker opmaakt. „Het is niet alleen een kwestie van zwart tegen blank, het is een kwestie van zwart tegen zwart ën wit." De belangrijkste stromingen van het Rhodesische verzet waren dit wee keinde op de Afrikaanse topconfe rentie in Tanzania vertegenwoorf digd. Daaruit wordt opgemaakt dat de Afrikaanse leiders opnieuw zullen proberen de eenheid in de verzetsbe weging te herstellen. Voor een even tuele bemiddelingspoging van Kis singer is het van groot belang dat zwart Rhodesië als eenheid optreedt. In Zuid-Afrika zelf wordt rekening gehouden met nieuwe grote stakin gen onder de zwarte arbeiders. De politie zei gisteren over inlichtingen te beschikken dat er dinsdag een algemene staking van zwarte arbei ders zal worden uitgeroepen. Inwo ners van Soweto, de zwarte stad naast Johannesburg, vertelden jour nalisten gehoord te hebben van plannen voor een grote staking die drie weken zou moeten duren. Een hoge politiefunctionaris zei dat de politie in verband met deze geruch ten extra voorzorgsmaatregelen heeft genomen. Ruim tachtig rooms-katholieke geestelijken hebben zondag in een open brief aan premier Vorster aan gedrongen op toekenning van stem recht aan alle Zuidafrikanen. De re gering zou moeten erkennen dat „al- De christen-democratische leider maakte gewag van het klimaat van tolerantie dat op het ogenblik in Spanje heerst. Zo was de bijeen komst van de tot de „democratische coördinatie" behorende partijen strikt genomen illegaal. Ze werd echter niet door de politie verstoord. De tolerantie ging zelfs zo ver dat de Spaanse televisie enkele minuten van de uitzending aan de bijeen komst wijdde. Deelnemende politici noemde het resultaat van de in een Madrileens hotel gehouden bijeenkomst gering, maar realistisch gezien de interne verdeeldheid van de oppositie. Zo namen verschillende centrum groe pen van Basken en Catalanen niet aan de besprekingen deel. Oppositieleiders in Catalonië. in het noord-oosten van Spanje, hebben gisteren alle Catalanen opgeroepen aanstaande zaterdag deel te nemen aan een betoging voor regionale zelfstandigheid voor het gebied. Ca talonië was van 1932 tot het einde van de Spaanse burgeroorlog in 1939 zelfstandig. De betoging van de Ca talanen kan plaats hebben krach tens een nieuwe wet. maar de de monstratie moet dan wel geregi streerd worden bij het ministerie van binnenlandse zaken, en moet Politie Teheran doodt pleger aanslag op drie Amerikanen TEHERAN (UPI) Bij een treffen met de politie is een van de plegers van de moordaanslag op drie Ameri kaanse technici om het leven geko men. Dit werd gisteren meegedeeld door de politie in Teheran. Bij het gevecht met de politie zijn nog twee andere leden van een verzetsorgani satie om het leven gekomen en wer den vijf anderen gevangen genomen. De om het leven gekomen man. Has san Alad Poesh werd herkend door de chauffeur van de auto waarin de drie omgebrachte Amerikaanse technici naar het vliegveld reden. Bovendien bleek in het gevecht met de politie het soort kogels gevonden te zijn dat ook in de lichamen van de drie Amerikanen was aangetroffen. De technici werden omgebracht toen ze op weg waren naar een luchtmachtbasis waar ze aan een elektronisch waarnemingssysteem werkten. Volgens politieke waarnemers in de Spaanse hoofdstad treft premier Su arez de laatste voorbereidingen voor een televisietoespraak tot het Spaanse volk. Daarin zou hij een beroep op alle Spanjaarden willen doen zijn regering te steunen in haar pogingen om het land geleidelijk om te vormen tot een constitutionele monarchie. Binnenkort zal Spanje de verklaring van de rechten van de mens onder tekenen. Dit heeft de Spaanse mi nister van buitenlandse zaken, Mar- celino Oreja Aguirre, zaterdag ver klaard aan het slot van een interna tionaal conferentie van rechtsge leerden in Madrid. PASADENA (UPI, Reuter) De Vi king 2 staat onbeschadigd op zijn drie poten op Mars en daarmee is het project om onze rode buurplaneet van dichtbij te bestuderen technisch volledig geslaagd. De vluchtleiding had bewust het risico van een ge vaarlijker landingsterrein durven nemen, omdat de Viking 1 zo voor treffelijk had gewerkt. Het net zo uitgeruste tweede toestel staat maar acht graden uit het lood, en begon meteen het soort verrassin gen op te leveren waaraan men bijna gewend is geraakt wanneer er wat dan ook op Mars wordt gemeten. De verwachting was dat de Viking 2 in een soort duinlandschap terecht zou komen, maar de eerste foto's van de omgeving toonden een „woud van stenen", groot genoeg om de landing te kunnen hebben laten mislukken: de grootste keien waren een meter hoog. Korte tijd dacht men dat het toestel inderdaad ongelukkig hard neerge komen was. Maar wat op de eerste foto's leek op een scheur van vijf centimeter in de schotelantenne voor direct radiocontact met de aar de. werd later aan opgespat vuil toe geschreven De verbindingen werken correct, ook die met het moe derschip dat bij het losmaken van het landingstoestel tijdelijk de goe de richting was kwijtgeraakt. Wat ook werkt is de seismometer van de Viking 2. het instrument dat bodemtrillingen moet registreren en daarmee informatie verschaffen over de inwendige opbouw van de pla neet Bij de Viking 1 had de relsver- pakking van dit instrument hardnekkig geweigerd om los te ko men, waardoor het onbruikbaar was. John Vorster le Zuidafrikanen als menselijke we zens met fundamentele rechtten moeten worden behandeld". De geestelijken veroordelen de recente golf van arrestaties. Tot de onderte kenaars van de brief behoort kardi naal Owen McCan. aartsbisschop van Kaapstad. Er deden zich in Kaapstacfdit week einde enkele incidenten voor tussen kleurlingen en politie. Eén keer moest de politie traangas gebruiken om een menigte kleurlingen te ver drijven. Bij een rugby-wedstrijd ge bruikte de politie honden om de kleurlingen onder de toeschouwers in bedwang te houden. LEIPZIG (Reuter) De Oostduitse partijleider Honecker heeft het afge lopen weekeinde een passage uit een redevoering op het laatste moment ingeslikt, waardoor miljoenen kran ten moesten worden vernietigd. Alle kranten radio- en televisiestations hadden de toespraak toegestuurd gekregen waarin de partijleider ge wag maakte van Oostduitse spiona- geactiviteiten in de Bondsrepubliek. Later vond Honecker het kennelijk toch niet zo slim om daarvan open lijk gewag te maken, maar toen was het leed al geschied. Een verzoek om de betreffende passage niet uit te zenden kwam voor een aantal radio- en televisiestation te'laat. Ook de kranten hadden de rede afgedrukt maar deze moesten op last van de partijleider vernietigd worden. Het betreffende gedeelte handelde over ontevredenheid die volgens westelijke bronnen in de DDR zou heersen. Honecker noemde die be richten een sprookje. Daarna ging hij verder: „Wij van onze kant zijn niet van plan de berichten te publi ceren die onze geheime dienst verza meld heeft over de situatie in West- Duitsland als geheel, binnen de rege ring in Bonn. binnen de CDU/CSU oppositie en binnen het ministerie van defensie in Bonn. Het lijdt geen twijfel dat wij iets beter geïnfor meerd zijn. Dat geeft ons een gevoel van optimisme." door hans de jong Er zijn nogal wat mensen ge wéést die de laatste tijd de opmerking maakten dat de zomer nu toch wel echt voor bij zou zijn. Er was immers gezegd; de kans op een nazo mer zou groot zijn. Welpu: de R zat vorige week duidelijk in de maand met buien en koele winden. Wie zo sprak had gelijk w^t betreft Üe wij ziging ten opzichte van au gustus. Het heeft de laatste dagen (gelukkig) op veel plaatsen weer geregend. Za terdagmiddag nog ving Santpoort 25 millimeter wa ter uit een serie Noordzee- buien die ook op Schiphol en tot boven Utrecht plensre- gens veroorzaakten Vorige week maandagmiddag had Marrum in Noord-Friesland nog 34 millimeter water in een uur tijds opgevangen Wie echter de stromingssys temen boven de oceaan en het vasteland van Europa in de gaten hield, moest wel tot de conclusie komen dat er in wezen helemaal niets veran derd was. De meandering van de circulatie grote golvingen in de stromingen onder meer op niveaus tüssen 5 en 15 kilometer hoogte, blven nog altijd zeer opvallend. Daar door komen warme zuid- noord-stromingen en koude re noord-zuidstromingen (qua richting globaal geno men) naast elkaar voor. Van een echte ouderwetse weste lijke circulatie, die de ene na de andere depressie naar de Britse eilanden en de Noord zee afvuurt, is op onze breed te niets te bespeuren Eve nals in de afgelopen zomer wijken de minima langs de oostkust van Groenland en IJsland naar Scandinavië uit. Dat het bij ons toch tot buien en regengebiedjes kwam. hield verband met het feit dat het zwaartepunt van de hogedruk zich wat verder naar het westen had terugge trokken: dagenlang lag het bij het weerschp Charley. Wij kwamen toen wat meer onder koelere periode m de tweede vroor Van 18 december tot 25 helft van juli steeg de tempe- februari, de Donau rat de he ratuur begin augustui weer. )e februarlmaand dicht. een noordwestelijke stro- mingstak te liggen waarbij schampschoten niets in de weg werd gelegd. Maar nu is het maximum dan eindelijk weer terug van weg geweest Het ligt momenteel weer veel dichter bij Europa, om precies te zijn ten zuid westen van Ierland De ge schiedenis herhaalt zich Ook na de wat regenachtige er In de eerste helft van deze week zal het ook in ons land mooi weer zijn. Het blijft droog en er zullen zonnige perioden zijn bij hogere mid- dagtemperaturen van 20 21 graden. Vergeet niet. dat sep tember echt toch wel de tijd voor stabiel nazomerweer is. Wanneer eenmaal het zwaar tepunt van hogedruk boven Duitsland of de Alpen zou komen te liggen, zit het hele maal gebakken met het weer. Voorlopig is het nog wel even afwachten hoe het in dit ver band verder loopt. Hier dan nog even een paar bijzonderheden over de hete zomer van 1783. die gevolgd werd door een strenge winter in heel Europa, die begin no vember begon en aanhield tot in april. De Zuiderzee vroor dicht, de Schelde be- In die zeer hete zomer van 1783 kwam op IJsland de Mont Skaptar tot een uit barsting. Dit was volgens een geologisch boekwerk de zwaarste vulcanische uit barsting van de geschreven historie en wel in die zin. dat daarbij de grootste hoeveel heid materie, zoals magma, as en stof werd uitgestoten. In noordwest- en noord- Europa was de zon erdoor verduisterd en had het aan zien van een „harige zak", zoals het laatst der dagen in de Openbaringen van de bij bel wordt beschreven: „In het laatst der dagen krijgt de zon het aanzien van een harige zak." De gelovigen van die tijd en daar is nog wel literatuur over dachten toen ook inderdaad dat het einde der dagen nabij was. kortom dat de wereld zou vergaan. Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Heider Luchth. Rtd. Twente VUs.Mngen Zd Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Oeneve Helsinki Innsbruck Kopenhagen Lociimo Londen Luxemburg Madrid Malaga MaJIorca MOnchen Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Wenen ZQnch Casa Blanca Istanboel Las Palm as New York Tel Avlv Tunis licht bew zwaar bew hall bew hall bew zwaar bew hall bew onbew hall bew. licht bew onbewolkt zwaar bew zwaar bew onbewolkt half bew zwaar bew zwaar beW. zwaar bew. Ucht bew regenbul hall bew half bew onbewolkt zwaar bew half bew Ucht bew 0 Ucht bew Ucht bew ZÏ licht bew Hoogwater dinsdag 7 september Vliasingen I 05-13 21. HartngvUeteluizen 1.10-13 37. Rotter dam 3 10-15 15. Scheveningen 2 10-H 30. IJmui- den 2 47 15 13, Den Helder 7 03-19 06. HarUngen' 91121 30. Delfzijl 1108-2345

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 5