Uitgangspunt was:
nooit toegeven
Kaping duurde ruim achttien uur
Israël weigerde met
kapers te praten
Van autorijders 2,3
pet teveel gedronken
Begin van paniek toen
tanks bijna leeg waren
Commentaar
Controle
Opgelucht na
de kaping
Van der Stoel na kaping:
Passagiers KLM-toestel vandaag terug
inderdaad
prima
stofzuigers
Herhaalde dreigementen en vernieuwde ultimatums
criterium
inderdaad
prima
wasautomaten
MAANDAG 6 SEPTEMBER 1976
COMMENTAAR/BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
De kaping van het KLM-vliegtuig is
gelukkig goed afgelopen, maar er is
geen zekerheid dat een dergelijk voor
val zich niet zal herhalen als het niet
met een Nederlands toestel is. dan wel
met een toestel van een ander land
Daarvoor voelen de Palestijncn (die dit
strijdmiddel hanteren) zich te veel in
het nauw gedreven; daarvoor ook zijn
de controlemaatregelen op vliegtuigpas
sagiers klaarblijkelijk niet voldoende en
effectief genoeg. Die controle is overi
gens in Europa geen zaak van de
luchtvaartmaatschappijen, maar van de
overheden die de luchthavens beheren.
Het ziet er in theorie wel degelijk uit
De handbagage wordt onderzocht en de
kleding van luchtreizigers wordt
elektronisch afgetast op metalen voor
werpen. maar het komt toch ook voor
dat er bij grote drukte omwille van de
tijd wel eens de hand wordt gelicht met
de voorschriften en dat met een
steekproef wordt volstaan. Dat is een
hachelijke zaak. want als ergens de
regel geldt van de ketting die zo sterk is
als zijn zwakste schakel, dan wel in het
geval van de keten van internationale
luchthavens. Eén luchthaven waar ken
nelijk wat te ritselen valt voor kwaad
willende luchtreizigers en elke goedwil
lende luchtreiziger is de potentiële gij
zelaar van guerrillastrijders, die deze
strijmethode hebben gekozen.
Het probleem van de luchtkapingen is
begonnen in de Verenigde Staten, waar
het indertijd vooral om gedwongen
vluchten naar Cuba ging. Inde Verenig
de Staten echter zijn kosten noch moei
ten gespaard om het kwaad te voorko
men. Alle vliegvelden kregen kostbare
elektronische ondcrzockapparatuur.
die geen enkel tijdverlies met zich mee
bracht. Een dure grap, maar het was
toch meteen afgelopen met die gefor
ceerde vluchten naar Cuba.
Op het oostelijk halfrond, en meer in
het bijzonder in West-Europa, is het
kennelijk een stuk moeilijker. Dat heeft
waarschijnlijk iets te maken met het
ontbreken van een centraal gezagsor
gaan dat al die luchthavenbeheerders
uniforme regels kan opleggen en -kan
dwingen tot het doen van kostbare
investeringen; misschien ook speelt een
rol de zuinigheid die de wijsheid be
dreigt.
Wat er van zij: het wordt hoog tijd dat
er internationale en uniforme regels
komen voor alle vliegvelden (ook die
van lokale betekenis) en een internatio
naal plan om snel te investeren in meer
verfijnde controle-apparatuur. Het
vliegverkeer is de laatste tien jaar veili
ger dan ooit geworden. Het is inmiddels
zelfs één van de veiligste vormen van
..vervoer. De betrokkenen mogen zich
dat succes niet laten afsnoepen door iets
wat met het eigeHlijkc vliegen niets te
maken heeft.
De kaping is na achttien span
nende uren ten einde. Minister
president Den Uyl en minister
Van der Stoel geven na afloop
een persconferentie om de gang
van zaken in het crisiscentrum
Den Haag toe te lichten (foto
ünks)
Rechts; De algemeen be
drijfsdirecteur Van' de Bree-
vaart van de KLM telefoneert in
het vluchtregelingscentrum in
het hoofdgebouw te Amstel
veen. In deze zaal heeft men in
de nacht van zaterdag op zondag
uiterst gespannen de kaping
gevolgd.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Een van de belangrijkste uitgangspunten van
waaruit in het crisiscentrum in Den Haag is geopereerd in
verband met de kaping van het KLM-vliegtuig „City of Madrid",
was, dat men beslist niet wilde toegeven aan de eisen van de
kapers, omdat het doen van concessies het toekomstige gevaar
van hernieuwde daden van terrorisme zou vergroten.
Dit heeft minister Van der Stoel gis
teravond in Den Haag verklaard op
een persconferentie na afloop van de
kaping op het Cyrische vliegveld
Larnaca. Het andere uitgangspunt
was dat het uiterste gedaan diende
te worden om de veiligheid van be
manning en passagiers te veize-
keren.
..Op het eerste gezicht lijkt er een
tegenspraak tussen die twee elemen
ten te bestaan", aldus minister Van
der Stoel, „maar er was nog een
derde element dat overvloedig is toe
gepast, namelijk het voortdurend
geduldig proberen te overreden van
de kapers tot het opgeven van het
avontuur. En dit heeft uiteindelijk
tot resultaten geleid."
Minister Van der Stoel en premier
Den Uyl (die later ook in het crisis
centrum verscheen), zeiden, dat de
Nederlandse regering verheugd is,
dat aan de kapers geen concessies
zijn gedaan. Wel betreurden zij het
dat de kapers vrijuit gaan. nu zij van
de Cyprische regering een vrijgelei
de naar Lybië hebben gekregen. Ne
derland heeft tijdens de onderhan
delingen geen rechtstreeks contact
gehad met de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO „Wij erken
nen de PLO niet en onderhouden er
geen betrekkingen mee" hoewel
er in de verkeerstoren op het vlieg
veld Larnaca wel een vertegenwoor
diger van de PLO aanwezig was om
te helpen bij de onderhandelingen
met de kapers. Minister Van der
Stoel vermeed in eerste instantie
deze vertegenwoordiger te noemen,
die samen met de Lybische zaakge
lastigde in Cyprus de onderhande
lingen heeft gevoerd.
Waardering
Van een verslaggever
NICOSIA De passagiers van het gekaapte toestel hebben
gisteravond laat verteld dat er inderdaad een begin van paniek
in het toestel is geweest.
Dat gebeurde tijdens het onderhan
delen met de verkeerstoren van Lar
naca. toen de tanks van het vliegtuig
praktisch droog stonden. Dat is een
uiterst gevaarlijk moment, want als
de motoren het in de naderings-
vlucht laten afweten, is een ramp
praktisch niet meer te voorkomen.
Sam Bloembergen, een van de Ne
derlandse passagiers, vertelde dat de
machine onmiddellijk na de start
van Nice werd gekaapt. Hij was een
van de beste getuigen, daar hij naast
de kapers bleek te zitten. Het vlieg
tuig verhief zich nauwelijks in de
lucht, of de mannen sprongen op en
schreeuwden tegen de passagiers
dat het toestel was gekaapt. Volgens
een passagier die zei oud-militair te
zijn, waren de drie kapers gewapend
met automatische pistolen van het
merk Herstal. Verder hadden ze
handgranaten.
voor de ramen van de machine dicht
moesten blijven.
Veel lof hadden de passagiers voor
de koelbloedigheid van de gezag
voerder van de machine, de heer
Janssen. De heer Janssen heeft, van
wege de brandstofnood. zijn vlieg
tuig in Tunis op een gebarricadeer
de baan aan de grond moeten zet
ten. De verkeerstorens leken zich
niet te realiseren dat de machine
aan de grond moest komen vanwege
brandstofgebrek.
AMSTERDAM Ofschoon de 24-
jarige P. J. Hendriks uit Amsterdam
een bedrag van 27.000 gulden in zijn
ondergoed had verstopt, is hij zater
dagnacht toch beroofd. Het geld
was eigendom van de vereniging
„het Jordaanfestival".
Een aantal mensen heeft toegeke
ken toen de heer Hendriks het geld
verborg.
Hij sprak zijn waardering uit voor
wat van verscheidene zijden was on
dernomen op het dringende verzoek
van Nederlandse zijde om te probe
ren de passagiers, de bemanning en
het vliegtuig in veiligheid te stellen.
Later in antwoord op vragen
verklaarde hij, dat hem bekend was
dat er inderdaad eep PLO-
vertegenwoordiger op Larnaca was
geweest en dat die daar „een zekere
rol" had gespeeld. „Het was een
zaak van de Cyprische regering, niet
van de Nederlandse, dat die man
daar was", aldus de heer Van der
Stoel.
De Nederlandse ambassadeur op
Cyprus, de heer J. C. Jorissen, is niet
in het gekaapte vliegtuig geweest
voor rechtstreekse onderhandelin
gen met de kapers, hij heeft wel
vanuit de verkeerstoren contact ge
had met gezagvoerder Janssen van
het toestel.
In de komende vergadering van de
Verenigde Naties zal minister Van
der Stoel pleiten voor internationale
maatregelen tegen terreur.
Geheime code
Nadat de „City of Madrid" zaterdag
avond omstreeks elf uur gekaapt
werd na een tussenlanding in Nice-
heeft gezagvoerder Janssen via een
geheime code laten weten dat het
vliegtuig kapers aan boord had. Het
toestel brak toen bruusk zijn koers
af en vloog over Rome en Sardinië
naar de luchthaven Carthago bij Tu
nis. Toen het toestel daar aankwam
had het nog voor een kwartier
brandstof. Een landing in Tunis was
noodzakelijk. De Tunesische autori
teiten verleenden echter geen toe
stemming om het vliegtuig aan de
grond te zetten; integendeel, zij de
den alles om dit te voorkomen. Zij
gaven de opdracht alle landingslich-
ten uit te doen en de landingsbaan
te versperren met benzineblikken.
De Tunesiërs lieten hiervan niets
aan de Nederlandse autoriteiten we
ten. maar ook niet aan de gezagvoer
der van het vliegtuig, die tenslotte
het toestel toch aan de grond zette.
waarbij het landingsgestel werd be
schadigd.
Premier Den Uyl verklaarde gister
avond. dat er nog veel onduidelijk
was over wat er precies op het vlieg
veld in Tunis was gebeurd, maar hij
bevestigde, dat de Nederlandse re
gering niet op de hoogte was van het
versperren van de landingsbaan
Van Tunis vloog het toestel naar
Larnaca, waar voedsel, drinken en
dekens voor de passagiers tot op
- honderd meter afstand van het
vliegtuig mochten worden gebracht.
Daarna vertrok men richting Israël,
maar keerde tenslotte toch weer te
rug naar Larnaca, omdat de Israë
lische regering de opdracht had ge-
r geVen de twee vliegvelden in Dama
scus en Tel Aviv hermetisch te slui
ten. Bovendien cirkelden er Israë
lische militaire vliegtuigen in de
buurt van deze vliegvelden.
Ambassadeur H. C. Jorissen,
die op Cyprus een rol speelde in
het contact met het gekaapte
vliegtuig.
Terug op Larnaca volgden de eisen
en ultimatums van de kapers, vrij
onverwacht gevolgd door het vrijla
ten van passagiers en betnahning.
Vera Stevens, een Amsterdamse, die
met haar man van vakantie in Span
je terugkeerde, verklaarde dat de
drie kapers de passagiers bevolen
hadden met de handen in de lucht te
gaan zitten.,
ADVERTENTIE
Op tijd op ons werk.
Ons autootje brengt ons wel.
lekker vlug en gemakkelijk.
Dat willen we wèl graag
zo houden!
Mógen we alsjeblieft
Voor een gratis Blij dat ik Rif sticker kunt u terecht bij de RAI.
postbus 2052. Amsterdam Of bi| uw BOVAG bedrijf
Vervolg van pagina 1
Dit dreigement werd
niet uitgevoerd. Ten tijde van dit
eerste ultimatum cirkelde het vlieg
tuig boven de Middellandse Zee.
Men had de indruk, dat de kapers in
de richting van het vliegveld van
Damascus vlogen. Dit vliegveld was
evenals dat in Tel-Aviv afgesloten.
Er heerste een zeer hoge (militaire)
paraatheid op beide luchthavens.
Toen de kapers begrepen, dat zij
niet zouden kunnen landen in Israël
hebben zij koers laten zetten naar
Cyprus, waar zij landden in de buurt
van Nicosia, op het vliegveld Larna
ca. Daar zeiden ze dat ze het ultima
tum twee uur hadden uitgesteld
Zondagmiddag om vier uur kwamen
de kapers met een nieuwe eis: zij
vroegen toen om de vrijlating van
drie personen: de Grieks-katholieke
aartsbisschop van Jeruzalem mgr.
Capucci. die in een Israëlische ge
vangenis zit wegens wapensmokkel
voor de Palestijnen. de Japanse ter
rorist Okamoto. die betrokken is
geweest bij de bloedige actie op het
Israëlische vliegveld Lod. en Ha-
moed ben Achmed Darwish, een be
langrijk lid van El Fatach en leider
van het Palestijnse commando, dat
vorig jaar maart een overval pleegde
op een hotel in Tel Aviv. waarbij
verschillende doden en gewonden
vielen.
NIJMEGEN Het lijk van een ken
nelijk doodgestoken man is gister
-motgeh-gevonden in een weiland bij
het Goffertstadion te Nijmegen Het
slachtoffer, over wiens identiteit
laflge tjjd 'onzekërheid bestond,
blijkt een 38-jarige man te zijn die
geen vaste woon- of verblijfplaats
had. Hij was regelmatig te gast in
het Nijmeégse opvangcentrum „De
Hulzen"
Vanaf het begin van deze kaping
heeft de Israëlische regering gewei
gerd boodschappen van de kapers in
ontvangst te nemen. Israël weigert
categorisch met kapers en terroris
ten te onderhandelen.
Een half uurtje na het laatste ulti
matum dat de kapers stelden, ver
klaarden zij zich opeens bereid alle
passagiers vrij te laten, wanneer zij
onder vrijgeleide naar Libië konden
vertrekken Nadat de Cyprische au
toriteiten dit hadden toegestaan
kwamen eerst de passagiers uit het
vliegtuig; de bemanning werd toen
nog vastgehouden. Maar later kwa
men ook deze vijf naar buiten: de
48-jarige gezagvoerder P A. Janssen
uit Alphen aan den Rijn. de 38-
jarige tweede vlieger N W Gijsen-
dorfer uit Santpoort, de 47-jarige
purser N H Th. Peperkamp uit
Amsterdam, de 23-jarige stewardess
A M. Nuis uit Amstelveen, en de
22-jarige stewardess F C Neuman
uit Den Haag.
ADVERTENTIE.
Van een verslaggever
DEN HAAG. Bij een landelijke verkeerscontrole is gebleken
dat 2,3 procent van de verkeersdeelnemers te veel alcohol in het
-bloed had om veilig aan het verkeer deel te kunnen nemen.
Kort na het invoeren van de z.g.
1-novemberwet was dat percentage
0.8.
De politie ziet in die cijfers het dui
delijke teken dat het publiek over de
eerste schrik van de wet heen is en
weer grotere risico's neemt.
In totaal zijn bij dq actie, die in de
nacht van vrijdag op zaterdag werd
uitgevoerd, 25.000 bestuurders be
trokken geweest.
Een woordvoerder van de Centrale
politieverkeerscommissie zegt dat
de weggebruiker ten onrecht meent
dat hij kan bepalen hoeveel alcohol
houdende consumpties hij kan ge
bruiken om nog veilig achter het
stuür te kunnen kruipen. Maar uit de
cijfers van de controle blijkt dat dit
volkomen onjuist is
De Centrale politieverkeerscommis
sie zal daarom voortgaan met ver
spreide controle-acties, en die acties
zullen zich voortaan ook uitstrekken
naar andere tijdstippen dan de tot
nu toe gebruikelijke.
•ADVERTENTIE
Vriendelijk
Bloembergen zei dat twee van de
kapers onder wie de leider, zich erg
vriendelijk tegenover de passagiers
hadden gedragen. De derde man was
echter bijzonder zenuwachtig
Alle passagiers kregen de opdracht
naar het achterste deel van de ma
chine te gaan. Persoonlijke bezit
tingen moesten op de plaatsen ach-
terbljven. Alleen portefeuilles met
geld mochten de passagiers bij zich
houden.
De leider van het commando heeft
zich volgens de passagiers erg be
leefd gedragen.
Deze man zou ook herhaaldelijk po
gingen hebben gedaan de passagiers
op hun gemak te stellen. Hij was
daarbij zo ver gegaan, dat hij de
veiligheidspal van zijn pistool
omklapte en het wapen in zijn gor
del stak. De andere twee hadden
hun wapens echter voortdurend in
hun handen.
De passagiers hebben de onderhan
delingen met de verkeerstoren op
het vliegveld kunnen volgen via
luidsprekers in de passagierscabine
De heer Bloembergen vertelde nog
dat de kapers bang zijn geweest
voor een Israëlische overval, zoals in
Entebbe is gebeurd. Dat is een van
de redenen waarom de gordijntjes
DEN HAAG De kaping
van de „City of Madrid" heeft
ruim achttien uur geduurd
23.00 uur (zaterdag) onder
weg van Malaga naar
Amsterdam wordt de ver
lengde DC-9-30 van de KLM
twintig minuten na een tus
senlanding in Nice gekaapt
23 11 uur: landing op de
luchthaven Carthago in
Tunis
23.30 uur in het ministerie
van Buitenlandse Zaken in
Den Haag wordt een crisis
centrum ingericht met minis
ter Van der Stoel. Ook in het
hoofdkantoor van de KLM in
Amstelveen gebeurt dit
01.00 uur (zondag) Op vei-
zoek van de gezagvoerder
van de „City of Madrid" wor
den op de Tunesische
luchthaven banden en lan
dingsgestel gecontroleerd en
de brandstoftanks gevuld
04 00 uur: na de onder
houdsbeurt en reparatie ver
trekt het toestel.
06.15 uur gezagvoerder
vraagt toestemming om- te
landen op de luchthaven Lar
naca op Cyprus om bij te
tanken
06.31 uur: landing op
Lanarca.
07 00 uur technici mogen
voedsel en drank brengen tot
op honderd meter van het
vliegtuig.
07 30 uur De Nederlandse
ambassadeur op Cyprus H C-
Jorissen heeft contact met
gezagvoerder Janssen.
08.00 uur: op luchthaven
Ben-Goerion bij Tel Aviv
11.37 uur: eerste ultimatum
van kapers loopt af. maar
dreigement om het vliegtuig
op te blazen met daarin aan
gebrachte explosieven 'niet
uitgevoerd.
12.00 uur: „City of Madrid"
zet koers naar Cyp
stijgen, zij stellen 16.25 uur
als limiet. Anders zullen zij
het toestel in de lucht laten
vliegen. Vanaf Schiphol ver
trek t {intussen DC-9 richting
Athene met reservebeman
ning.
16.15 uur: kapers eisen nu
de vrijlating van drie perso
nen: de Grieks-katholieke
aartsbisschop van Jeruzalem
Mgr. Capucci. de Japanse ter
rorist Kozo Okamoto en Ha-
moed ben Achmed Darwish.
16.40 uur: kapers bereid
passagiers vrij te laten. Ka
pers eisen garantie dat zij
kunnen vertrekken naar land
van leeuze: Lybië. Cyprische
autoriteiten aanvaarden deze
eis.
17.10 uur: de KLM meldt
dat de kaping voorbij is. De
passagiers worden in een bus
overgebracht naar het stati
onsgebouw van vliegveld,
terwijl de kapers ge
blinddoekt worden afge
voerd
yprus.
overleg plaats heeft
Israëlische autori-
Het gekaapte vliegtuig staat op het vliegveld Carnaca
op Cyprus terwijl brandstof wordt bijgevuld.
wordt verhoogde, staat van
paraatheid afgekondigd
08 30 uur „De-City of Ma
drid" vertrekt met bestem
ming Damascus met eten en
drinken aan boord en 12.400
kg brandstof
10.00 uur in
luchtvaartkringen in Lanar
ca wordt bekend dat de ka
pers de vrijlating eisen van
vijftig Palestijnen. die in Is
raëlische gevangenissen zou
den zitten
12.30 uur: premier Den Uyl
arriveert in crisiscentrum in
Den Haag, vanwaaruit voort
durend overie
met di
teiten.
12.38 uur: het vliegtuig
landt op Lanarca. waar de
kapers laten weten dat zij
hun ultimatum twee uur heb
ben uitgesteld.
13.00 uur: kapers vragen
opnieuw om brandstof.
13.20 uur: gezagvoerder
Janssen vraagt namens de
kapers contact op te nemen
met Cyprische autoriteiten
16.10 uur: kapers zeggen
van plan te zijn weer op te
mijn vulpotlood
van 2B t/m 4H,
van 0.3-5,6 mm!
Tips en nieuws
Wilt u ons attent maken op uit
zonderlijk nieuws of een uitno
diging lenden vooreen perscon
ferentie. dan uw brief richten
aan;
Trouw
Redactie Nieuwsdienst
Postbus 859
Amsterdam.
ADVERTENTlt
Fm
