mm
dichtbij j
f
Koningin bij herinwijding synagoge
„Er zijn meer bekwame
vrouwen dan u denkt"
Commentaar
Wantrouwen?
Wiegel in z'n
wiek geschoten
door Van Agt
Nieuwe hartkliniek
in Bergen op Zoom?
~\nnr\f Tekeningen, hij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw.
BHOT": HIW0-MLOOT 15 KN RoN\tAHT3E---
Uitkering bij
loonbeslag
wordt hoger
buien afreageren met koken
stuur 'n brief
spoorfiets
swifties
Brief aan politieke partijen:
het 'weer
Buien en zon
Strandweer
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1976
TROUW/KWARTET 5
Er zijn weinig ministers die bij de
politiek bevriende fracties in het
parlement zoveel wantrouwen
wekken als minister Van Kemena-
de. Kennelijk kunnen een aantal
christen-democratische Kamerleden
moeilijk wennen aan de gedachte,
dat na een kwart eeuw confessionele
bemanning ook eens een socialist
het ministerie van onderwijs
beheert.
Het kan namelijk weinig anders dan
wantrouwen zijn. dat de heer Her-
mes van de KVP geïnspireerd heeft
tot zijn motie waarin hij vraagt de
indiening van het wetsontwerp op
het basisonderwijs drie maanden uit
te stellen. Natuurlijk, het argument
van de heer Hermes is dat de tijd om
commentaar te geven op het begin
juni verschenen concept-
wetsontwerp te'kort is. Daarom wil
hij de termijn van advisering verlen
gen van 1 oktober tot I januari.
Maar de heer Hermes weet ook dat
hij het minister Van Kemcnade zo
onmogelijk maakt het definitieve
I wetsontwerp nog voor het einde van
deze kabinetsperioe in te dienen.
Daarom lijkt het er veel op dat zijn
verzoek om uitstel een al dan niet
I opzettelijke poging tot afstel is.
De motie-Hermes is fel afgekeurd
door de Nedrlandse Federatie van
Onderwijsvakorganisaties (NFO).
waarin bijna alle kleuterleidsters en
onderwijzers vertegenwoordigd
zijn. De NFO heeft al commentaar
geleverd op het concept wet
sontwerp en vindt verlenging van de
adviestermijn overbodig. De bij de
NFO aangesloten bonden vinden
het belang van een nieuwe wet op
het basisonderwijs te groot om de
zaak te verschuiven naar een volgen
de kabinetsperiode.
Het wetsomtwerp van minister Van
Kemcnade komt bovendien aller
minst onverwacht. Er wordt al jaren
gedacht en gesproken over vervan
ging van de lager onderwijs wet van
1920. Reeds in 1970 diende de toen
malige A.R.-staatssecretaris Gros
heide een voorontwerp van wet in.
Sindsdien hebben het kleuter- en
lager onderwijs zich snel ontwikkeld
en de bestaande wetgeving is even
snel verouderd.
Zonder het met alle voorstellen in
het nu bekende concept
wetsontwerp eens te zijn. hopen we
toch dat de meerderheid in de con
fessionele fracties in de Tweede Ka
mer de sportiviteit zal opbrengen
deze minister zijn wetsontwerp te
laten indienen
Er is dan later nog genoeg tijd om
kritiek te leveren en zelfs het wet
sontwerp te verwerpen. Hoe meer
vertrouwen het parlement in zichzelf
heeft, hoe minder reden er is een
minister te wantrouwen die zijn wet
sontwerp nog niet eens bij de Kamer
heeft ingediend.
Van onze parlementsredactie
AMERONGEN Fractievoorzitter
Wiegel van de VVD is in zijn wiek
geschoten over de aanval van minis
ter Van Agt in de Tweede Kamer op
de abortusstandpunten van de VVD
Op een VVD-bijeenkomst in Ame-
rongen zei Wiegel de uitval van de
minister niet juist te vinden
Minister Van Agt zei dat de stel-
lingname van de VVD in de Bloe-
menhove-kwestie hem „niet uitno
digt de politieke steven te wenden
Hij zei de kabinetssamenwerking
tussen progressieven en christen
democraten van groot belang te ach
ten. zeker gezien het voor de minis
ter onaantrekkelijke alternatief van
de VVD
Wiegel vond dat Van Agt zijn verwij
ten beter aan het adres van de PvdA
kon richten. „De PvdA. die de minis
ter bij de kabinetsformatie heeft
overgehaald zijn eigen abortus-
wetsvoorstel in te trekken, en voo
vrijlating van abortus heeft gekozen
De PvdA. die door het handelen van
tenminste één van haar ministers
achter de rug van de minister van
justitie om diens Bloemenhove-
beleid trachtte te doorkruisen", al
dus Wiegel, die met dit laatste doel
de op het geheimzinnige telefoontje,
dat in de nacht van de Bloemenho-
ve-bezetting door een lid van het
kabinet werd gevoerd met de bezet
ters.
Van een verslaggever
BERGEN OP ZOOM Bergen op
Zoom is kandidaat voor de hartkli
niek die de Nederlandse Hartpatiën
tenvereniging wil oprichten Er
wordt aan gedacht de nieuwe kliniek
te bouwen naast de psychiatrische
inrichting Vrederust. Bergen op
Zoom heeft al een plan voorbereid en
al optie genomen. Voordat er defini
tief beslist wordt wil de vereniging
nog overleggen met staatssecretaris
Hendriks.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Dat het Oranje
huis een bijzondere band heeft
het het joodse leven in Den
Haag bleek gistermiddag uit de
aanwezigheid van koningin Ju
liana bij de sobere en plechtige
herinwijding van de Portugese
synagoge.
Het gebouw, dat nu het bede
huis is van de liberaal-joodse
gemeente in Den Haag, schit
tert na een kortgeleden gereed
gekomen restauratie weer in
volle luister. De synagoge is één
van de fraaiste gebouwen van
de architect Daniel Marot. Het
bedehuis dateert uit 1726. Meer
dan tweehonderd jaar was de
synagoge het bedehuis van de
Portugees-Israëlitische ge
meente in Den Haag. totdat om
streeks 1942 ook over deze jood
se gemeente het doek viel.
Slechts acht van de vierhonderd
leden van deze gemeente over
leefden de oorlogsverschrikkin
gen. Tijdens de herinwijding
door rabbijn A. Soetendorp en
de voorzanger (Gazan) Ch. Sto-
rosum werden de omgekome
nen met eerbied herdacht. Mr
R. H. Levisson, voorzitter van
de liberaal-joodse gemeente zei
het betrekken van de koningin
in „deze beschermde muur van
warmte" het mooiste geschenk
te vinden dat op deze dag gege
ven had kunnen worden. „Mo
ge de rust en de stilte van deze
synagoge een teken zijn van on
ze aanhankelijkheid", aldus mr
Levisson. De herinwijding
werd door talrijke autoriteiten
bijgewoond, onder wie de mi
nisters Van Agt en Van Doorn,
oud-minister Klompé en burge
meester Schols van Den Haag.
Op de foto boven de koningin
tijdens de dienst. Naast haar
rechts de voorzitter van de Por-
tugese-lsraëlische gemeente,
mr L. A. Levisson, mevrouw
Schols en burgemeester Schols
van Den Haag. Foto onder: Na
afloop van de dienst kreeg de
vorstin bij het verlaten van de
synagoge een ovationele hulde,
die zij gelukkig lachend in ont
vangst nam.
DE-
M 11—ii>„ioca viJ
VAN EEN LEZER-
jury politieke prent. Postbus 859. Amsterdam. Naam en adres aan
de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een
hockenho».
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Iemand op wiens
loon beslag wordt gelegd, zal in de
toekomst in ieder geval negentig
procent van het minimumloon zelf
in handen krijgen. Dat wordt dan
wel verminderd met hetgeen wordt
ingehouden aan loonbelasting, pre
mies en dergelijke zoals bij iemand
die het minimumloon verdient en
een gelijke gezinssamenstelling
heeft.
Totnogtoe is het zo. dat per dag
slechts Zestien gulden buiten de be
slaglegging op het loon blijft. In een
nieuw wetsontwerp, dat minister
Van Agt bij de Kamer heeft inge
diend. wordt dat deel van het sala
ris. waarop geen beslag gelegd mag
worden, nu aangepast aan de gevol
gen van de geldontwaarding. Door
dit bedrag aan het minimumloon te
koppelen, zal het bedrag ook in de
toekomst bij de tijd blijven.
Op geld dat iemand aan levenson
derhoud van naaste verwanten ver
schuldigd is. bijvoorbeeld wanneer
hij gescheiden is. kan volgens het
wetsontwerp, echter wel beslag ge
legd worden. Maar dat loonbeslag
mag per dag niet verder gaan dan de
verschuldigde dagelijkse uitkering
voor levensonderhoud Als hierbij
een achterstand is. mag het in te
houden bedrag met tien procent ver
hoogd worden
Tot nogtoe wordt beslag op het loon
voor levensonderhoud onbeperkt
toegelaten. Het is de bedoeling dat
de nieuwe wet vanaf de inwer
kingtreding ook geldt voor bestaan
de arbeidsverhoudingen en voor
loonbeslagen die reeds zijn gelegd.
De regeling geldt ook voor vakantie
geld.
jrim»
onder redoctie van loes smit
Hoe hard er ook gesleuteld wordt
aan een verandering van de tra
ditionele rolverdeling tussen
vrouw en man, tot dusver is het in
de meeste gevallen nog zo dat
meneer 's morgens de deur uit
gaat en buitenshuis zijn werklust
en zijn humeur kan afreageren.
Gelukkig heeft de huisvrouw een
uitlaat. ivaar zij haar energie en
buien in kan stoppen en waarmee
ze haar gezin nog gelukkig maakt
ook: het koken. Dit zegt Harriet
Freezer in het boekje „Eet goed.
al goed", dat ze samen met Wina
Bom schreef.
Beide dames, beiden huisvrouw,
hebben gemerkt hoe heerlijk je al
je stemmingen kunt afreageren in
het koken en daar leggen ze nu
getuigenis van af in dat boekje,
waarin recepten staan voor als je
in een lichtzinnige bui bent, voor
als je zoon voor 't eerst een meisje
meebrengt, voor als je melancho
liek bent. Harriet Freezer biecht
eerlijk op dat zij niet alle ge
moedstoestanden in het koken
onderdak heeft kunnen verlenen.
Iemand die doodongelukkig is
kan door de tranen geen recept
lezen en iemand die dolgelukkig
is, vindt een nasibal uit de auto
maat al hemels van smaak. Er
blijft echter genoeg over voor en
in dit boekje, dat uitgeverij Lui-
tingh uit het Noordhollandse La
ren voor nog geen tientje (f 9.90
aan de kokende vrouw brengt
Tegelijk met ..Eet goed. al goed"
stuurde deze uitgeverij nog een
stapeltje kookboeken. Het meest
opvallend daaronder is een forse
uitgave die „Brood om in te bij
ten" heet: boordevol brood-
reepten. die vergezeld gaan van
even geestige als duidelijke teke
ningen van de echtgenoot Derek
Norman van de schrijfster Ursel
De 37-jarige Huang Hua van Tai
wan (nationalistisch China) is al
eens als politiek gevangene door
Amnesty International geadop
teerd. Hoewel hij vorig jaar na een
gevangenschap van acht jaar vrij
kwam. moet Amnesty opnieuw de
aandacht op hem vestigen, omdat
hij eind juli weer is gearresteerd
en nu zelfs kans loopt ter dood
veroordeeld te worden. De eerste
keer kreeg Huang tien jaar we
gens „pogingen de regering omver
te werpen"; hij was nl. lid van 'n in
overheidsogen verdachte jeugd
organisatie Dankzij ccn amnes
tiemaatregel na de dood van
Tsjang Kai Tsjek kwam hij iets
eerder vrij Daarop schreef Huang
een serie artikelen over de nood
zaak van politieke hervormingen
in het toen nieuwe „politiek tijd
schrift van Taiwan", waarvan hij
wat later hoofdredacteur werd In
december 1975 viel zijn blad in
ongenade en kreeg het een ver
schijningsverbod van een jaar op
gelegd. Om iets te verdienen
openden Huang en zijn werkloze
collega's toen een snackbar in het
centrum van Taipeh, die al spoe
dig trefpunt werd van trouwe le
zers van het verboden tijdschrift.
Huang, van wie Amnesty uit be
trouwbare bronnen zeker weet
dat hij niet meer bij zaken als
demonstraties betrokken is ge
weest. is blijkbaar in de ogen van
Taiwans regering toch zo ver
dacht, dat hij in juli dit jaar op
nieuw werd opgepakt. Hij zou
zich volgens de officiële lezing
met „opstandige activiteiten" be
moeid hebben Niet bekend is.
waar hij gevangen wordt gehou
den. wel dat iedereen die in Tai
wan schuldig wordt bevonden
aan zo'n „daad van rebellie", de
doodstraf kan krijgen
Beleefde, maar dringende verzoe
ken aan Taiwans president om.
indien mogelijk, vrijlating, maar
in elk geval een eerlijk, openbaar
proces voor Huang Hua. kunnen
hem helpen. Brieven kunnen ge
stuurd worden naar His Excellen
cy Yen Chia-Kan. president of the
republic Chie Shou Hall,
Chungking S. Road, Taipeh-
Taiwan (Republic of China).
Norman. Zelf brood bakken raakt
„in", en wie mee wil doen kan alle
kanten uit met dit niet weg te
vlakken boek. dat f 29,50 kost.
Voor f 19.90 per stuk biedt de
firma Luitingh vervolgens aan:
Het complete diepvriesboek" en
„Groot ovenschotelboek". goed
ogende boeken die ingespeeld
zijn op wat onze tijd vraagt: tijd
en geld besparen, en binnen de
kortste keren iets op tafel kunnen
brengen. Twee boekjes van klei
nere omvang zijn ..Practisch
bokboek" van Marja Kruik
(f7.90) en „Zon op tafel" van de
al eerder genoemde ten vermaar
de) Wina Bom (f 9.90) Zoals ge
zegd: alles uit Laren N.H.
Amerika heeft een nieuwe sport
bedacht: spoorfietsen. Ze gebrui
ken daarbij de duizenden kilome
ters ongebruikte spoorlijnen, waa
rover de beoefenaars van de kunst
weliswaar niet met gewone rijwie
len kunnen fietsen, maar wel met
aangepaste vervoermiddelen, die
drie wieltjes extra hebben om het
zaakje in het rechte spoor te hou
den. Er zijn al zoveel enthousiaste
spoorfietsers, dat er al ..Ameri
kaanse Spoorfiets Verenigingen"
zijn opgericht.
De heren Witvliet uit Zuidland en
Willemsen jr uit Pijnacker
hebben samen nog voor enkele
tientallen swifties gezorgd, waar
van we er graag alvast een paar
doorgeven
Het slachtoffer is dood, ik heb
hem vergeven, zei de dader
Ik lust nog veel meer. zei hij
opschepperig
Ik heb geen tekort, zei de kassier
onverschillig
Mijn vrouw is een engel, zei de
man uit de hoogte
Ik ben te innemend, zuchtte de
dronkaard
En van de heer Willemsen deze:
Wat is het hier lekker koel. zei
Anna verhit
Dus dit is een vierkant, sprak de
wiskundeleraar afrondend
Ik ga op de fiets, bromde hij
Mijn suikeroompje is eindelijk
dood. zei neef levendig
De botten zijn voor de hond. zei
zij kattig.
Reusachtig, zei hij kleintjes
s Op de andere vondsten van beide
heren, niet minder geslaagd, ko
men we later terug. Op deze
plaats nog even een opmerking
over de taal van mevrouw Hogen-
birk uit Utrecht. Onlangs stond in
deze krant dat het middelbaar
onderwijs in Zeeuws Vlaanderen
moeilijk aan leerkrachten komt
Belgische leraren voelen er wel
voor ..De taal is geen probleem",
stond daarbij Mevrouw Hogen-
birk betwijfelt dat Zij ving van
een Vlaming laatst het woord
„duimspijker" op en kwam er met
enige moeite achter dat dat
Vlaams is voor punaise Als die
Belgische leraren met zulke"
uitdrukkingen voor een Neder
landse klas komen, zouden er ^est
toch eens taalproblemen kunnen
ontstaan
Van een verslaggever
DEN HAAG De
hoofdbesturen van de
politieke partijen we
ten het nu: er zijn
meer bekwame vrou
wen dan u denkt. Het
is de bestuurders nog
eens onder ogen ge
bracht in een brief van
;,vrouwenbelangen".
De ..Nederlandse Ver
eniging voor Vrouwen-
belangen. vrouwenar
beid en gelijk
staatsburgerschap"
bracht in verband met
de komende kamer
verkiezingen in mei
il de partijbesturen
onder de aandacht, dat
er nog steeds te weinig
vrouwen op verkiesba
re plaatsen op de lijs
ten worden gezet. Van
de 150 Tweede-
Kamerleden zijn er
slechts twintig vrou
wen. die thuishoren in
de fracties van PvdA.
VVD. KVP. ARP.
PPR en DS'70. De par
tijbesturen wordt
voorgehouden. dat
hun politieke vrou
wenorganisaties hun
zeker van advies zal
kunnen dienen en als
ef niet zo'n vrouwe
norganisatie is. zullen
de vrouwelijke leden
van de hoofdbesturen
wel kunnen advi-
Vrouwen belangen"
hoopt dal de hoofdbe
sturen van de politie
ke partijen haar niet
weer zullen noodza
ken een nieuwe voor
keurstemmen-actie te
ontketenen. Ze herin
nert de partijbestuur
ders aan de actie
..Vrouw "72". Die le
verde toen 180.000
voorkeurstemmen
•voor vrouwen op.
door hans de jong
Het weer gaat dit weekeinde door op
dezelfde toer De kans op een bui
blijft, met als troostprijzen zonnige
momenten. De r zit in de maand. Of
de r van de zomer er ook nog aan te
pas komt moet worden afgewacht.
De hoogtestromingen op vijf en
twaalf kilometer boven West-Europa
wijzen op dit moment nog geheel in
de richting van koel en onstabiel
weekend-weer. De luchtcirculatie is
noordwestelijk. Bij de Azoren is cy
cloon Emmy gearriveerd met winden
tot 120 kilometer per uur rondom
haar centrum. De koers is noordoost
met 22 kilometer per uur. Met be
langstelling wachten wij af of Emmy
net zulke aspiraties heeft als in voor
afgaande jaren in september sommi
ge van haar voorgangsters. Die
pompten de hogere niveaus vol war
me lucht. Daardoor konden zich ho-
gedrukgebieden vanuit Zuidwest-
Europa ontwikkelen die ons met een
nazomerse warmtegolf bedienden.
Wij bladeren nog even in het zojuist
door het KNMI overgenomen studie
rapport van F. IJnsen te Stiens.
„Winters en zomers, sinds 1706 ther
misch gerangschikt". Hij heeft van
jaren over de laatste 270 jaar het
karaktergetal voor de zomer en de
winter direct met elkaar vergelijk
baar gemaakt en naast elkaar ge
plaatst. Zoals gisteren al meegedeeld
was zijn conclusie dat de wintertem-
peratuur niet uit de zomertempera-
tuur voorspeld kan worden. Wanneer
wij uitgaan van enkele gerenom
meerde zomers (warm en/of droog)
en vervolgens het cijfer van de erop
volgende winter beschouwen, geeft
dit wel de indruk dat de kans op een
zachte of normale winter groter is
dan op een koude.
Enkele voorbeelden: 1959 zomer 71
(droog en warm), winter 35 (slap).
1947 zomer 99 (groot, extreem warm),
winter 28 (zacht).
1921 zomer 60 (aan de warme kant),
winter 54 (koud).
1911 zomer 75 (warm. zeer droog),
winter 33 (zacht).
1899 zomer 62 (droog, aan de warme
kant), winter 52 (normaal).
1868 zomer 94 (groot, extreem warm»,
winter 32 (zacht).
1846 zomer 90 (groot, extreem warm),
winter 64 (koud. dé uitzondering van
mr. Finch).
Natuurlijk kan ook in een gemid
delde zacht winterseizoen het gedu
rende kortere tijd nog wel eens even
vriezen dat het kraakt.
In een begeleidend commentaar
schrijft IJnsen: „Nagegaan is welke
strenge winters volgden op te warme
zomers. Dit zijn 1760. 1784 (in zeer
sterke mate, klassiek voorbeeld).
1789. 1820 en... 1942. Een recent voor
beeld van een koude winter volgend
op een te warme zomer was die van
1970. Hierbij zijn dan nog extra aan
getekend, dat oktober 1969 de
v/armste oktober sedert 1811 was
(toen dus ook van de laatste 158 jaar)
en september 1969 was ook mooi en
warm. Over het „span" 1784—1784
(karaktergetal zomer 92 en dus
extreem warm. winter 85 en dus zeer
streng), vallen nog aardige bijzon,
derheden op te merken in een vol
gende aflevering van deze rubriek
Dit weekend wat ruig met een stevi
ge wind uit noordwest. Plaatselijk
buien maar ook zonnige perioden
Luchttemperatuur 17 graden, zeewa
ter 19 graden.
