Bij speelgoed moeten we
van 't cadeaustelsel af
fllsillslll
ITT haalt krenten uit
brood van garagebedrijf
©najaarsbeurs BI BI BI Bi I
AUTOBIOGRAFIE
zojuist verschenen
van gorcum
Wankelmotor is voor
Mazda .springlevend"
,,Meer gespreid over hele jaar geven"
„Noodzakelijk
voor ontwikkeling
van het kind"
Nieuwe boeken
Bezetters VU
moeten zich
verantwoorden
Westerterp: ook in
openbaar vervoer
dorre hout kappen
Advocaat van
Harm Dost:
Regering moet
stappen doen
Zeven service-stations in Nederland
Fiat geeft half
jaar garantie op
gebruikte auto's
Schonere
Suzuki 750
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1976
BINNENLAND/AUTO
TROUW/KWARTET 9
ADVERTENTIE
JAARBEURS
UTRECHT
ggjjpy ikSQO0d0r©n 20NDAG SEPTEMBER MAANDAG SEPTEMBER DINSOAG SEPTEMBER WOENSDAG SEPTEMBER DONDERDAG VBi
dagelijks geopend van 9-18 uur/zondag 5 september geopend van 10-18 uur -yggf BBÉ
Van een verslaggever
UTRECHT „Speelgoed wordt
nog te veel als een cadeautje
gezien en niet als een noodza
kelijk attribuut voor de ont
wikkeling van het kind. Van
het cadeaustelsel willen we ei
genlijk af". Dat zij drs. R. de
Groot uit Groningen gisteren
toen hij de resultaten be
kendmaakte van een onder
zoek dat is ingesteld onder
tweehonderd ouders en op
voeders van kinderen van nul
tot zestien jaar.
Het onderzoek is (in een aantal
speelgoedwinkels verspreid over
het hele land) ingesteld door het
instituut voor arthopedagogiek is:
opvoedkunde gericht op het onvol
waardige kind; drs. De Groot is
orthopedagoog). Initiattiefnemer
voor het onderzoek was de stich
ting Goed Speelgoed.
Uit het onderzoek bleek dat de
meeste kinderen nog altijd uitslui
tend met sinterklaas, kerst of ver
jaardagen speelgoed krijgen. Ze
krijgen dan veel tegelijk, terwijl de
stichting liever zou zien dat de ou
ders meer gespreid over het hele
jaar speelgoed geven.
Andere resultaten van het onder
zoek: driekwartvan de kinderen
krijgt ook speelgoed als ze ziek zijn
en zestig procent krijgt speelgoed
als beloning voor bijvoorbeeld een
goed rapport. De keus van het
speelgoed laten de ouders voor een
zeer groot deel afhangen van aan
bod en advies van de speelgoedwin
kelier (76 procent), De Stichting
Goed Speelgoed hamert daarom op
een goede opleiding van de winke
liers. Steeds meer ouders (45 pro
cent) vinden heB belangrijk dat
hun kind zelf iet maakt (uit een
bouwpakket bijvoorbeeld) en 88
procent van de ouders zegt zelf ook
wel eens mee te spelen.
Üit het onderzoek blijkt ook dat de
Nederlandse kinderen over het al
gemeen niet te klagen hebben over
de hoeveelheid speelgoed. De kwa
liteit van het speelgoed en de ver
scheidenheid laten echter nog al
eens te wensen over. Drs. De Groot
wees erop dat het wetenschappe
lijk onderzoek naar speelgoed nog
steeds in de kinderschoenen staat
Dat is een vreemde zaak als men
bedenkt dat een gezond kind in de
éerste fase van zijn leven de
eerste zes jaar ongeveer vijftien
duizend uur tijd heeft om te spelen.
Voor de vorming van het kind is
goed spelen en goed speelgoed van
groot belang.
Ter gelegenheid van de komende
najaarsbeurs in Utrecht (vijf tot
tien september) maakte de stich
ting gisteren in Utrecht bekend
welke fabrikanten het „speelgoed
van het jaar" hebben gemaakt.
Sinds vijf jaar organiseert de stich
ting zo n evenement om de speel
goedfabrikanten te prikkelen hun
speelgoed te verbeteren. Speelgoed
dat door de stichting „goed speel
goed" bekroond is. Boven „een"
activiteiten-centrum" voor de al
lerkleinsten (van een half tot twee-
en-een-half jaar): een verzameling
dingen die kunnen draaien, be
wegen, vrolijk gekleurd zijn en ver
schillende activiteiten bij de kinde
ren kunnen stimuleren Onder: een
boerenwagentje (één van de vier
modellen) die uit een bouwpakket
samengesteld kan worden werd be
kroond in de cathegorie creatief- en
hobbyspeelgoed. Een eervolle ver
melding kreeg het daarnaast staan
de treintje dat bij veel treinliefheb-
bers interesse zal wekken
j; J. Groenenboom. De Afbraak.
Amsterdam, Loeb. 1976. 104 blz.
/;i8.90.
Dit boek heeft als ondertitel: „een
Nederlandse vertelling". Een betere
ondertitel zou zijn geweest: keuken
meidenroman uit het Nederlandse
Studententeleven begin jaren ze
ventig. Geheel op de manier van b.v.
Peter Andriesse in „Leven op het
land" brouwt deze Groeneboom een
link verhaaltje over studenten in
een afbraakbuurt die nogal wat so
res hebben met hun erotische con-
i tacten. Er wordt er een zo jaloers dat
hjj zijn vrouw tot op het krankzinni
ge af van alles gaat verdenken, weer
I een ander wordt ten slotte maar
liefst vermoord uit liefdenijd, en ge
regeld bevinden wij ons in een café.
hiet Mokercafé. Minutieus wordt de
scène beschreven, op z'n Mensje van
Keulens, alsod er daar werkelijk iet
s van belang zich zou afspelen. Een
grijs en cliché stelletje mensen hus
selt Groeneboom dooreen in een be
roerde plot. waar de treurigheid zo
duimendik bovenop ligt dat alle lol
(die zo'n boekje je nog zou kunnen
I verschaffen) er na een paar bladzij
den al af is. Spruitjesliteratuur met
wat sex. Mooi uitgegeven, dat wel.
Er zijn zelfs volgens het Colofon 20
exemplaren in halfleer gebonden,
gesigneerd en voorzien van een pagi
na van het originele handschrift te
koop. Wat een waarlijk onbetamelij
ke en belachelijke verbeelding.
T.v.D.
De reis naar Arcturus door David
Linsay. Ultg. Bert Bakker, Amster
dam, 230 pag., prijs 23,50. Op het
achteromslag te weinig bijzonderhe
den over de auteur van dit als „meta
fysische fabel" omschreven boek.
60 Andere aquariumplaten in kleuren,
deeltje in de reeks Thiemes zakboe
ken voor natuurvrienden. Uitg. Thie-
me. Zutphen, 68 pag. plus register,
prijs 9.75.
Eu-topia. de goede plek door Gayon-
nard. met commentaar van dr. Maar-
ADVERTENTIE
B. Goudzwaard
Kapitalisme en vooruitgang
een eigentijdse maatschappijkritiek
29,50
S. Griffioen
De roos en het kruis
de waardering van de eindigheid in het latere denken
van Hegel
32,50
J. Klapwijk
Dialektiek der verlichting
een verkenning in het neomarxisme van de Frankfurter Schule
14,00
Vrede met de rede?
over het vraagstuk van rede en religie,
van autonomie en heil
16,00
in de boekhandel
ten Lietaert Peerbolye. Uitg. Ned.
Boekhandel. Antwerpen/Amster
dam, 93 pag., prijs 15,50. Allegorie
met een uitgebreid naschrift van de
Haagse psychiater L. Peerbolte.
Neuropedagogiek, ondertitel: neuro
logische facetten van de orthopeda
gogiek, door prof. dr. B. J. J. Ansink,
hoogleraar neuropaedagogiek aan
de universiteit van Amsterdam.
Uitg. Boom, Meppel, 296 pag.
„Dit is zeilen op open water" door J.
D. Sleightholme. Uitgave Unieboek
bv; prijs 29.50. 168 blz.
„Dit is sportduiken" door Duiloi Mar-
cante. Uitgave Unieboek bv; prijs
29,50, 152 blz.
Via Unieboek bv werken vier uitge
verijen op het gebied van de wa
tersport samen. Dit zijn De Boer
Maritiem in Bussum, Nautical Publ.
Company in Engeland. Delius Kla-
sing Ai Co in Duitsland en U Marsia
Ai Co in Italië.
Dit alles resulteert in het verschij
nen van rijk geïllustreerde werken,
honderden zeer instructieve teke
ningen verluchtigen de tekst en deze
zijn duidelijk op de praktijk afge
steld. Jaap Kramer bewerkte het
eerstgenoemde boek voor hen die de
meren en plassen willen verwisselen
voor het ruime water.
„Dit is sportduiken" is een zeer goe
de gids voor beginners, die uitge
breid kennis kunnen nemen van wat
gedurende twee jaar fotografen en
auteurs hebben verzameld aan ma
teriaal (ruim 300 illustraties»
Eerder verschenen boeken in deze
serie, over zeilen en snel zeilen, ver
schenen in veel talen in een oplage
van honderdduizenden exemplaren.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Zes bezetters van
het gebouw van de Vrije Universiteit
aan de Van Eeghenstraat te Amster
dam zullen zich vandaag voor de
zittende en de nieuwe rector van de
VU, de hoogleraren Diepenhorst en
De Ruiter, moeten verantwoorden.
Zij hebben gisteren een brief gekre
gen waarin zij opgeroepen worden
voor een gesprek. De rectoren willen
daarbij nagaan of de studenten zich
schuldig gemaakt hebben aan over
treding van het tuchtreglement. Als
dat het geval is, kunnen de studen
ten geschorst worden. In het ergste
geval kan hun de toegang dat de Vu
ontzegd worden.
De oproep aan de studenten volgt op
de weigering van de bezetters leden
vah het bestuur van de faculteit der
sociaal culturele wetenschappen tot
het bezette gebouw toe te laten. Dit
feit is door deze bestuurders ernstig
opgevat, omdat medebestuurders
van hem aan de bezetting deelna
men. Zij willen nu laten uitzoeken of
de bezetters, inbreuk maken op de
normale gang van zaken' aan de uni
versiteit, waarover het tuchtregle
ment spreekt.
Van een verslaggever
ALPHEN AAN DE RIJN „We
moeten in Nederland leren aanvaar
den, dat er ook in het openbaar
vervoer dor hout wordt gekapt, op
dat het mogelijk wordt gemaakt dat
elders in het land nieuwe voorzienin
gen kunnen worden verwezenlijkt.
Geld pompen in het openbaar ver
voer alleen helpt niet. Er zal vooral
aan de mentaliteit gewerkt moeten
worden. Dat lukt in de stedelijke
gebieden beter dan in de landelijke
gebieden." Dat zei minister Wester
terp gisteren bij de opening van de
Dr Albert Schweitzerbrug in Alphen
aan de Rijn.
De minister haakte ook in op de
stickeractie „Blij dat ik rij". Hij zei:
„In alle bescheidenheid voeg ik
daaraan toe: dank zij mij. Als wij
niet zoveel geld uitgaven om het
openbaar vervoer in Nederland op
gang te houden, dan zou men in
Nederland wel eens niet kunnen rij
den en moeten zetten: ik stik in het
blik," aldus de bewindsman. „Blij
dat ik rij. natuurlijk." aldus de mi
nister, „maar als men wil blijven
rijden zal men zijn verstand moeten
gebruiken en de auto ook eens moe
ten laten staan voor fiets of open
baar vervoer."
Van een verslaggever
UTRECHT „Voor vrijlating
van Harm Dost bestaan geen
onoverkomelijke juridische
belemmeringen, alleen maar
politieke". Dit heeft mr R. B.
Hartkamp, de advocaat van
Dost, verklaard naar aanlei
ding van de mededeling van
minister van der Stoel (buiten
landse zaken), dat hij geen
stappen zal ondernemen bij de
Duitse regering om Harm Dost
vrij te krijgen.
Dost is indertijd in Duitsland gear
resteerd. omdat hij in Nederland
kleine hoeveelheden soft drugs ver
kocht aan Duitse jongeren, die aan
hard drugs waren verslaafd. Hij is
veroordeeld tot drie jaar en negen
maanden gevangenisstraf.
Het argument van minister Van der
Stoel, dat Dost zelf zijn vrijlating
heeft geblokkeerd door een „revisie-
"procedure (een soort hoger beroep)
te beginnen, vindt mr. Hartkamp
juridisch volstrekt niet ter zake
doende. Volgens hem gaat het er
niet om. dat de zaak van Harm Dost
nog aanhangig is bij een Duits ge
rechtshof. maar dat een Nederlands
onderdaan zich in een Duitse gevan
genis bevindt voor feiten die in Ne
derland niet worden vervolgd.
„Plichten"
„Bij een detentie die in strijd is met
het volkenrecht en die een aantas
ting betekent van de Nederlandse
reehtssouvereiniteit. dient de Ne
derlandse regering haar plichten je
gens haar onderdanen in acht te
nemen", aldus mr. Hartkamp.
Het is, meent hij, ook volgens het
Duitse recht mogelijk, Harm Dost
nu vrij te laten. Voorwaarde daar
voor is wel, dat de Nederlandse rege
ring nu stappen in die richting doet.
Als Nederland daarmee wacht tot de
revisie-procedure (die betrekking
heeft op de formele kanten van het
vonnis van de rechtbank in Kleef» is
beëindigd, is Dost al lang op vrije
voeten Volgens mr Hartkamp
duurt die procedure namelijk ander
half a twee jaar. terwijl Dost
waarschijnlijk wordt vrijgelaten als
hij er tweederde van zijn straftijd op
heeft zitten.
door Sicco de Jong
Het Amerikaanse concern
ITT opent volgende week in
Nederland zeven servicesta
tions voor snelle reparaties
aan uitlaten, remmen en
schokbrekers van auto's.
Sinds januari werkten al twee
van dergelijke stations op
proef in Utrecht. Daarbij ko
men er nu drie in Amsterdam,
twee in Eindhoven, één in
Dordrecht en één in Rotter
dam. Met deze 1,2,3 AutoSer-
vice-stations pikt ITT in feite
de krenten uit 't brood van de
garagebedrijven.
Uitlaten, remmen en schokbrekers
zijn namelijk precies die artikelen,
die als auto-onderdelen het kortst
meegaan en waarop garagebe
drijven goeddeels hun verkoop en
winst kunnen baseren Daarvan
uitgaande is ITT twee jaar geleden
in Duitsland begonnen met door
werktempo, garantie en prijs con
currerende stations, die alleen op
deze drie auto-onderdelen gespeci
aliseerd zijn. Het werd een succes.
De twintig Duitse 1. 2, 3-stations
behalen nu gemiddeld een jaarom
zet van bijna een miljoen gulden.
ITT zal de Duitse organisatie ver
der uitbreiden tot in totaal 250 sta
tions. de Belgische organisatie van
nu elf tot ruim dertig en de Neder
landse van negen thans tot ruim
veertig eind volgend jaar. Door de
hoge omzetsnelheid kan rendabel
gewerkt worden, waarbij ITT voor
één derde van die omzet kan terug
vallen op eigen merken: de Itali
aanse Descam-uitlaten, de Duitse
Até-remmen en de Nederlandse
Koni-schokbrekers. Maar ook wor
den andere merken geleverd, die
aan bepaalde kwaliteitsnormen
moeten voldoen.
Een ITT-servicestation, zoals er meer dan veertig in Nederland zullen
komen.
De stations worden opzgn. franchi
se-basis geëxploiteerd door gere
nommeerde autodealerbedrijven,
die daarmee hun concurrentieposi
tie ten opzichte van andere grage-
bedrijven willen versterken Een
dergelijke tendens bestaat reeds
langer, onder meer met het ban
denspecialisme, waarbij vaak de
schokbrekers zijn inbegrepen. De
laatste paar jaar verschenen ook
reeds uitlaatspeciahsten onder de
namen Carex en Fista in Neder
land. eveneens met een franchise-
systeem Dit systeem houdt bij ITT
in. dat de exploitanten eigenaars
van de stations en de uitrusting
zijn. maar dat ze voor hun perso-
neelsopleiding, hun bedrijfsvoering
en natuurlijk de inkoop kunnen
terugvallen op het 1, 2. 3-Auto Ser
vicebedrijf te Vianen. dat tevens de
reclame centraal verzorgt.
Prijzen en tijden van de reparaties
staan bij voorbaat vast, waar ook
de automobilist baat bij vindt. De
snelle werkwijze maakt afspraken
overbodig: het werk wordt gedaan,
terwijl de klant in een „sfeervolle"
wachtkamer kan plaatsnemen.
Daarbij komt dan nog een unieke
onderdelengarantie van zes maan
den of 10.000 kilometer voor rem
men. twaalf maanden of 12.000 ki
lometer voor uitlaten en twee jaar
of 40.000 kilometer voor schokdem
pers.
Voorlopig kan de Nederlandse au
tomobilist voor vijf gulden terecht
bij de negen stations om de drie
genoemde onderdelen te laten tes
ten: de remmen op een volwaardige
remmentestbank. Later zal deze
prijs eerst tot tien en daarna tot
vijftien gulden verhoogd worden.
„Dat blijft beneden onze kostprij
zen", aldus een woordvoerder van
1, 2. 3 AutoService, „maar het
vormt veelal de directe aanleiding
om de slechte onderdelen te ver
vangen. Dus verkopen we ook dank
zij deze tests".
De Mazda 121-serie, die met 1800 cc-motor bijna vijfduizend gulden
goedkoper is dan met een ïweeschijfs 1300 cc-Wankel-motor.
Het Japanse merk Mazda is opnieuw met een model versche
nen, dat zowel met viercilinder motor als met een rotatie- of
Wankel-motor leverbaar is. Het is de 121 Coupé of in Wankel-
versie de RX 5 Coupé, die ook voor Nederland voorzien wordt
van een thermische reactor voor schone uitlaatgassen.
De Wankel-motor, waarmee het
concern Toyo Kogyo uit Hiroshima
technisch veruit de toon aangeeft.
door de oliecrisis in diskrediet
geraakt. De motor verbruikt te veel
benzine. Maar Toyo Kogyo is er in
geslaagd dit verbruik te beperken
met vijftien a twintig procent, zo
verklaart de heer R. B.P Lauret.
directeur van het importbedrijf Au
to Palace-De Binckhorst B V. te
Den Haag. Deze Nederlandse Maz-
da-importeur concludeert uit eigen
metingen, dat de nieuwe RX 5 een
verbruik van één op zeven tot één
op acht kan bereiken
Toyo Kogyo heeft bovendien de
licentie-overeenkomst met de pa
tenthouders Audi-NSU en Wankel
GmbH uitgebreid. Aanvankelijk
gold deze alleen voor in Japan ge
bouwde automotoren tot 200 pk
vermogen; nu geldt de overeen
komst wereldwijd voor alle moge
lijke motoren, zoals voor boten of
industriële produktieprocessen. In
Hiroshima zijn sinds 1967 in totaal
850.000 rota tie motoren gebouwd
De heer Lauret concludeert hieruit
„dat dit principe voor Toyo Kogyo
springlevend is" Toch heeft de Ne
derlandse importeur de Wankel-
motor nooit gepousseerd en is het
voortgaande succes van het merk
Mazda mede daaraan te danken
Vergeleken met 1974 zal die ver
koop ongeveer verdubbelen tot
18.000 wagens.
Daarentegen heeft het merk Mazda
in Amerika een knauw gekregen
De Wankel-motor werd in de Vere
nigde 8taten vooral populair, door
dat General Motors deze construc
tie sterk propageerde, maar daar
aan kwam met de oliecrisis een
abrupt einde. Door spoed te zetten
achter de eisen voor schone uitlaat
gassen. die in Amerika en Japan
zeer scherp zijn, heeft Mazda ech
ter wel de Wankel-motor in de ver
koop kunnen houden De ther
mische reactor, waarmee de RX 5
nu ook in Nederland wordt aange
boden een uniek feit vermin
dert het brandstofverbruik iets.
terwijl ook de carburateur en de
afdichting ten bate van dit ver
bruik verbeterd zijn.
Uiterlijk
De nieuwste Mazda valt echter
vooral op door een aantrekkelijk
sportieve vorm. zodat bet uiterlijk
meer dan de krachtbron de ver
koop zal stimuleren Aan dit uiter
lijk onderscheiden de 121 Coupé en
de RX 5 zich onderling alleen door
de bredere uitlaat van de RX 5 en
het naamplaatje.
Met prijzen van 18 485 gulden voor
de 121 en 23.395 gulden voor de RX
5 behoort het nieuwe model tot een
klasse, waarin Mazda nog niet ver
tegenwoordigd was De wagen is nu
het topmodel van het merk en
toont ook prestige, met name aan
de voorkant De grille ziet er Ameri
kaans uit en dit front is tevens
voorzien van een zogenaamde
luchtspoiler. De carrosserie is laag
en breed en heeft brede portieren.
De uitrusting blijkt zeer compleet:
een vijfde versnelling, een voorruit
van gelaagd glas met daarin een
antenne en zelfs verlichting in de
asbak behoren tot de standaard-
voorzieningen Het interieur heeft
een fraaie vorm met een chique
stoelbekleding Ook de vering is
superieur ten opzichte van andere
modellen van hetzelfde merk
De motor van de 121 Coupé is een
1.8 liter met 83 DIN-pk vermogen;
die van de RX 5 levert 115 pk De
wagen is 4.48 meter lang.
De Fiat-organisatie gaat gebruikte
auto's verkopen onder het motto
„Niet goed? Auto terug." Dit houdt
in. dat men een gegarandeerde
tweedehands wagen of „occasion'
aan de dealers kan teruggeven in
ruil voor een andere gebruikte auto
of nieuwe Fiat. Daarbij wordt al
leen een tevoren nationaal vastge
stelde afschrijving in rekening ge
bracht.
De uitgebreide tweedehands-
garantie omvat wel de gebruikelij
ke BOVAG-garantie op verborgen
gebreken gedurende drie maanden
en ten hoogste 10.000 km. maar het
„Niet goed? Auto terug" blijft zes
maanden van kracht. Fiat-
imporieur Leonard Lang b.v. te
Amsterdam heeft dit unieke om-
ruilsysteem gepresenteerd onder
de naam „Autoccasion."
Het geldt altijd wanneer de auto
niet bevalt maar men kan daarvan
maar twee keer achtéreen gebruik
maken en eventuele schade, die
men zelf veroorzaakt moet natuur
lijk verrekend worden.
De BOVAG-bepalingen worden bo
vendien door Fiat verruimd met
een extra garantie, die alle repara
tiekosten omvat. De bedoeling van
deze extra garantie en de Autocca-
sion-omruilregeling is de kopers ze
kerheid te geven, dat zij geen mis
koop zullen doen Het gaat dan ook
niet om een gelegenheidsaanbie-
ding. aldus Leonard Lang. maar om
iets blijvend teneinde „in de handel
in gebruikte auto's het kaf van het
koren te scheiden
De afschrijving, die bij omruil in
rekening wordt gebracht varieert
afhankelijk van de prijs van de
gebruikte auto van 150 tot 275
per maand. Alleen auto's met een
prijs van tenminste drieduizend
gulden komen voor de nieuwe rege
ling in aanmerking Ook de BO-
VAG hanteert deze minimum
aankoopsom.
Het Japanse motorfietsmerk Su
zuki heeft een nieuw model uitge
bracht. dat een vxerlaktmoto4
heeft. Het is de 8uzuki OS 750, die
aan het einde van dit jaar lever
baar wordt. Tot nu toe leverde Su
zuki alleen maar tweetaktmoloren.
Aangezien de tweetaktmotor aan
zienlijk vuilere uitlaatgassen geeft
dan de viertakt is de nieuwe Suzu-
ki-motor schoner dan de andere op
races afgestemde motoren, terwijl
de viertakt bovendien minder la
waai maakt Het Japanse merk
Honda bouwt reeds lang vier-
taktmotoren en heeft daarmee Su
zuki uitgedaagd ditzelfde te doen.
