Tegenstanders van
CDU hebben Kohl
onderschat
'nLang
gekoesterde
3 li
C
j*
OA brengt
bont dichtbij!
Vrije 200-mijIszone levensbelang in gebruik eesteW
voor Nederlandse visserij
Gevaarlijke" man door
fout op vrije voeten
a
Van der Stee in Tweede Kamer:
,De Wereld' weer
Strauss kon zijn zin niet doorzetten
Mening bond:,,
Politieman
moet mening
kunnen uiten"
Termijn voorlopige hechtenis verliep
V» V
Il90r
798r
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1976
BUITENLAND/BINNENLAND
TROUW/KWARTET 17
De kanseliers-kandidaat, die inder
daad in sterk mate afhankelijk is
van de instemming van Strauss als
CSU-voorzitter. heeft heel lang ge
aarzeld met het publiceren van zijn
„ministerslijst". De samenstelling
duidt er op. dat er op het laatste
ogenblik nog heel wat is geïmprovi
seerd. Een voorbeeld hiervan is de
naam van Rainer Candidus Barzel.
vier jaar geleden zelf nog kanseliers
kandidaat bij de Bondsdagverkie
zingen van november 1972. die bove
naan de (in alfabetische volgorde
opgestelde) lijst staat. Het is zeer de
vraag, of Barzel deel wil uitmaken
van een kabinet waarin Strauss
aan wiens grove optreden Barzels
verlies van 1972 voor een groot deel
te wijten was de eerste viool
speelt.
De huidige regeringspartijen hebben
zich gehaast om de door Kohl gepu
bliceerde lijst belachelijk te maken.
Dat hoort nu eenmaal bij een verkie
zingscampagne. Het is echter de
vraag, of socialisten en liberalen er
verstandig aan hebben gedaan. In de
eerste plaats, omdat de mensen die
op de lijst van Kohl staan wat hun
capaciteiten betreft niet behoeven
onder te doen voor vergelijkbare le
den van het kabinet van de sociaal
democratische kanselier Helmut
Schmidt. Vervolgens bevat de lijst
namen, die er niet op zouden hebben
voorgekomen, als Strauss zelf kanse
liers-kandidaat zou zijn geweest.
Kohl blijkt steeds minder te lijden
onder de voor een christen
democratische kanseliers-kandidaat
nog onvermijdelijke Strauss.
Weigering
Wat Strauss zelf betreft: het was een
publiek geheim dat hij minister van
buitenlandse zaken wilde worden.
Vooral door aandacht op wereldni
veau te trekken, meende Strauss
Kohl als eventuele kanselier te kun
nen overvleugelen. In de CDU wei
gerde men evenwel in te gaan op de
eisen van de Beierse CSU-voorzitter.
niet alleen omdat men hem niet de
kans wilde geven om een overheer
sende rol te spelen binnen het kabi
net, maar vooral omdat men vreesde,
dat Strauss als minister van buiten
landse zaken de Bondsrepubliek
Duitsland veel schade zou kunnen
berokkenen doorzijn soms onbezon
nen gedrag. Deze weigering is één
van de redenen geweest, waarom
Kohl nooit met een „schaduwkabi
net" tevoorschijn is gekomen.
Strauss zou ongetwijfeld voet bij
stuk hebben gehouden, ware het
niet dat uit opinie-onderzoekingen
duidelijk was geworden, dat de CDU
op stemmenverlies zou moeten reke
nen. als zij Strauss den volke als
toekomstig minister van buiten
landse zaken zou voorstellen. Te
vens kwam vast te staan, dat de
zelfde ondervraagden Strauss zeer
wel acceptabel vonden als minister
van financiën Men herinnert zich
nog de positieve indruk die het
optreden van Strauss op financiën
maakte in de moeilijke jaren tussen
1966 en 1969, de periode van de
'grote coalitie' van christen
democraten en sociaal-democraten
onder leiding van Kurt Georg Kie-
singer (die door Strauss als compro
mis-figuur naar voren was ge
schoven).
Opvallend is. dat Strauss onver
wacht zijn voorkeur voor het minis
terie van financiën bekendmaakte
en niet wachtte op een officiële me
dedeling van Kohl als kanseliers
kandidaat. Hier doen zich tweeërlei
mogelijkheden voor. Strauss heeft
de eer aan zich willen houden omdat
hij het als een vernedering zou heb
ben ervaren, als Kohl het nieuws zou
hebben gepubliceerd. Of Strauss
heeft zoveel bezwaren tegen de mi
nisterslijst van Kohl gehad, dat hij
er al dan niet in overleg met Kohl
de voorkeur aan heeft gegeven
om zelf mee te delen dat hij belangs
telling heeft voor het ministerie van
financiën. Met dit laatste zou hij de
aandacht hebben afgeleid van het
feit. dat het ministerie van buiten
landse zaken voor hem niet wegge
legd bleek te zijn.
Krachtmeting
De lijst bevat nogal wat namen, die
beslist niet tot die van de vrienden
van Strauss gerekend kunnen wor
den. Behalve die van de reeds ge
noemde Barzel is er die van Kurt
Biedenkopf. de bijzonder tactvolle
secretaris-generaal van de CDU. die
Kohl geholpen heeft zich tegenover
Strauss staande te houden. Strauss
moet ook niet veel hebben van de
integere Richard von Weizsöcker.
een broer van de bekende atoomge
leerde. Hans Katzer. behorende tot
de 'linkervleugel' van de CDU mag
zich evenmin verheugen in de sym
pathie van Strauss en zal daar ook
niet rouwig om zijn. En zelfs de
Beierse minister van cultuur. Hans
Maier. behoort niet tot de uitverko
rene van Strauss.
Het ziet er naar uit. dat Strauss
thans opnieuw een krachtmeting
met Kohl uit de weg is gegaan, om
dat hij beseft dat hij slechts een
maand vóór de verkiezingsdatum
niet meer op een conflict met Kohl
kan aansturen. Vandaar dat Strauss
genoegen heeft genomen met het
(overigens bijzonder belangrijke)
ministerie van financiën en er na
drukkelijk bij heeft verteld, dat hij
van plan is, zich ook op die post
„bijzonder bezig te houden met de
buitenlandse politiek". Juist de na
druk. waarmee Strauss dit laatste
heeft gezegd, duidt er op. hoezeer hij
zich gepasseerd voelt en hoeveel be
hoefte hij heeft om de bittere pil te
vergulden.
Wil Strauss overigens kans maken
om minister te worden, dan moeten
de christen-democraten wel eerst
een meerderheid in de Bondsdag
behalen. Dit laatste zal niet meeval
len. ook al verwacht men in het
algemeen, dat CDU en CSU samen
wel eens heel ditht bij die meerder
heid in de buurt kunnen komen. In
de komende weken wordt misschien
duidelijker, of Kohl met zijn
klaarblijkelijk groeiende zelfver
trouwen wat meer tot de verbeel
ding van de kiezers gaat spreken.
Bij deelstaatverkiezingen is in de
afgelopen jaren telkens weer geble
ken. dat de christen-democraten op
vrij gemakkelijke wijze winst kun
nen boeken ten koste van de sociaal
democraten en in mindere mate ook
van de liberalen. Als Kohl beter
overkomt dan tot dusver, kan hij de
doorslag geven.
Onderschat
In kringen van sociaal-democraten
en liberalen begint men wat laat te
beseffen, dat men Kohl waarschijn
lijk onderschat heeft. Het is al een
prestatie, dat de CDU-kandidaat
zich tegen de zin van Strauss naar
de top heeft kunnen werken. En het
is opnieuw een meevaller dat hij een
„ministerslijst" heeft doorgezet.
Helmut Kohl en Franz Josef Strauss (midden) geven elkaar de hand, maar het gdat niet van harte.
Fractievoorzitter Carl Carstens, die Kohl als minister van buitenlandse zaken wenst (en niet
Strauss) fungeert als lachende derde, die zich in de handen lijkt te wrijven.
door J. den Boef
Bij het naderen van de Westduitse Bondsdagverkiezingen van 3 oktober hebben de christen
democraten een tamelijk volledige lijst gepubliceerd van na een eventuele overwinning te
benoemen ministers in een door kanseliers-kandidaat Helmut Kohl te vormen kabinet. Velen
menen in deze lijst het handschrift te erkennen van Franz Josef Strauss, voorzitter van de CSU. de
Beirse zusterpartij van de CDU van Kohl.
waarop echt wel enkele doorgewin
terde conservatieve politieke vrien
den van Strauss voorkomen, maar
die overigens getuigt van een grote*
vasthoudendheid van de kant van
Kohl.
Het enige wat Kohl thans nog moet
zien te bereiken is. dat hij zich op
verkiezingsbijeenkomsten en bij tv-
debatten niet laat „omarmen" door
Strauss. In 1972 werd Barzel daar
het eerste slachtoffer van. Het is vrij
zeker, dat de christen-democraten
na de verkiezingen van 3 oktober in
elk geval weer de meeste zetels be
halen Hun partij zal dan de grootste
zijn en niet alleen de president van
de Bondsdag kunnen aanwijzen,
maar ook een grote rol spelen bij de
aanwijzing van de nieuwe kanselier.
Dit laatste zal vooral het geval zijn
als de christen-democraten slechts
een of twee zetels te kort komen
voor de absolute meerderheid in de
Bondsdag. De uit de liberale FDP
afkomstige president Walter Scheel
heeft eerder dit jaar al tot groot
ongenoegen van SPD en FDP
laten weten, dat hij na de verkiezin
gen een „kandidaat zal voorstellen,
van wie hij de indruk heeft, dat hij
een meerderheid in de Bondsdag zal
behalen."
Dit kan betekenen dat Scheel in een
onduidelijke situatie niet zonder
meer de zittende kanselier Helmut
Schmidt zal aanwijzen. De moge
lijkheid zou dan niet uitgesloten
zijn, dat Kohl zou worden voorge
dragen als hij de steun zou kunnen
verwerven van een aantal liberalen,
die na zeven jaar de samenwerking
met de sociaal-democraten onder
leiding van Helmut Schmidt niet
meer zien zitten. Kohl houdt wel
degelijk rekening met deze moge
lijkheid en heeft onomwonden ver
klaard met een minderheidsregering
in zee te willen gaan, als dat noodza
kelijk zou zijn.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Nederlandse
visserij heeft levensbelang bij
de komst van een ,,EG-zee",
een tweehonderd mijlszone
langs alle landen van de EG.
waarin alle partners vrij mogen
vissen. Dat heeft minister Van
der Stee gisteren gezegd in de
Tweede Kamer, waar men
sprak over de penibele situatie
waarin de Nederlandse visserij
sinds enkele jaren verkeert.
De minister deelde de Kamerleden
mee dat mede op aandringen van
Nederland de Europese commissie
binnen een maand met voorstellen
voor een EG-zee bij de lidstaten zal
aankloppen. Hij betoogde dat de Ne
derlandse zeevisserij voor ruim zes
tig procent uitgeoefend wordt buiten
de Nederlandse zone die door twee
honderd mijl begrensd wordt. Prak
tisch alle Nederlandse zeevisserij
vindt echter plaats binnen de gren
zen die zouden worden gesteld aan
een EG-zee.
Van der Stee zei ook dat de voorstel
len van de Europese commissie los
staan van de zeerecht-conferentie
over de tweehonderd mijlszone.
maar dat wel gestreefd kan worden
naar een eensgezind Europees
optreden.
De Nederlandse zeevisserij maakt
moeilijke tijden door. Deze tien jaar
geleden nog welvarende bedrijfstak
wordt mede door de visschaarste de
laatste jaren gekenmerkt door over-
heids-gesubsidieerde saneringsrege
lingen. om de vloot te verkleinen, en
overbruggingsleningen van het rijk
om vissers over de moeilijke jaren
heen te helpen. Bovendien zijn er
vangstbeperkingen in EG-verband
en nog wijder afgesproken. Minister
Van der Stee wees er gisteren op dat
Nederland bij de partners een slech
te naam heeft wat betreft het zich
houden aan die afspraken. „We wor
den in internationaal verband aan
de schandpaal genageld vanwege on
ze overschrijding van de vangstbe
perking". zei hij. Hij sprak de ver
wachting uit dat in de toekomst wat
dit betreft minder problemen te ver
wachten zullen zijn.
De Russen
De minister ging ook in op de laatste
maanden veel gehoorde berichten
als zouden Russische drijvende vis-
fabrieken de Noordzee compleet aan
het leegvissen zijn. Van der Stee
wees er op dat de Russen ook deel
uitmaakten van de Noordatlan-
tische visserijconferentie, en daar
door ook aan een contingent wat
bepaalde vissoorten betreft gebon
den zijn. Bij controles door Neder
landse en Franse schepen zijn vol
gens de minister geen onrechtmatig-
UTRECHT De Nederlandse poli
tiebond. de grootste politieorganisa
tie in ons land, heeft er in principe
geen bezwaar tegen dat politiemen
sen in het publiek en met vermelding
van hun functie laten weten wat zij
van het wereldgebeuren vinden. Met
deze uitspraak schaart de bond zich
achter de Rotterdamse hoofdinspec
teur Kalma en een groep Rotterdam
se politiemensen (onder wie ook
weer Kalma) die zich in het open
baar uitlieten over achtereenvolgens
de zaak Bloemenhove en Zuid-
Afrika Tot de ondertekenaars van
het telegram over Zuid-Afrika be
hoorden ook enkele hoofdbe
stuursleden van de bij het NVV aan
gesloten Nederlandse Politiebond.
Het hoofdbestuur vindt dat in begin
sel aan de politieambtenaren alleen
beperkingen mogen worden opge
legd die voortvloeien uit zijn
ambtseed en uit het ambtenarenre
glement. Volgens het hoofdbestuur
kan het vermelden van een politie
functie bij het als individu uitspre
ken van meningen, protesten en der
gelijke functioneel zijn.
Van een verslaggever
GRONINGEN Door een formele fout op het parket van de
officier van justitie in Groningen bevindt zich vanaf half juni
iemand op vrije voeten, die in een psychiatrisch rapport als
„diepgaand psychisch gestoord en gevaarlijk" wordt aangeduid
Het is de 22-jarige R. K. R.. die op 3
december vorig jaar een agent van
de gemeentepolitie Groningen, J. G.
Wubbolts, met een mes zwaar ver
wondde. Kort daarop werd R aange
houden en op 11 maart '76 diende
zijn zaak voor de rechtbank in Gro
ningen.
Omdat de rechtbank vond dat alvo
rens een oordeel uit te spreken, een
psychiatrisch onderzoek gewenst
was. werd de zitting geschorst. Uiter
lijk 11 juni zou de zaak weer door het
openbaar ministerie bij de
rechtbank aanhangig gemaakt moe
ten worden De wet noemt namelijk
een fatale termijn in de duur van de
voorlopige hechtenis drie maanden
In deze drie maanden moet een
rechtzaak door het openbaar minis
terie bij de rechtbank worden voor
gedragen. Dit gebeurde echter niet
en R. kreeg dan ook gedurende het
psychiatrisch onderzoek in Utrecht
bericht, dat hij weg mocht. Half juni
was hij weer op vrije voeten
Pas gisteren werd de op 11 maart
geschorste zaak voortgezet. Be
langrijkste onderwerp van gesprek
was het psychiatrisch rapport, opge
maakt door de psychiatrische obser
vatiekliniek in Utrecht. In dit rap
port werd gesproken van: „een chao
tische en agressieve persoonlijk
heid". „de prognoses zijn zeer som
ber" en „sterk verminderd toereke
ningsvatbaar".
De eis van de officier van Justitie, mr.
S. van Gend. was met name op het
rapport van de POK gebaseerd: on
voorwaardelijke tbr en een gevange
nisstraf van 181 dagen met aftrek
van voorarrest (waarin hij 181 dagen
zat). Uitspraak op 16 september
heden gebleken Wel is eens aange
toond dat er met te fijnmazige net
ten op haring werd gevist, maar een
recente Franse controle wees uit dat
ook dit weer in orde was. De minister
zei tenslotte dat Russische vissers
vooral veel sprot en horstmakreel
vangen, waarvoor géén vangstbeper
kingen gelden.
De minister erkende een door Ka
merleden wat hij zelf noemde
„krankzinnige situatie" in de garna
lenvisserij. Duitse vissers krijgen op
hun binnengebrachte garnalen een
grote overheidssubsidie, waardoor
deze Duitse garnalen op de Neder
landse markt worden gebracht voor
aanzienlijk lagere prijzen dan waar
voor de Nederlandse vissers het kun
nen doen. Van der Stee zegde toe de
kwestie opnieuw in EG-verband aan
de orde te zullen stellen.
Veilingplicht
De Tweede Kamer heeft een motie
van KVP-er Ter Woorst aangeno
men. waarin werd gevraagd om een
veilingplicht voor vissers in te stel
len. Van der Stee had die motie ont
raden. omdat het nu ingevoerde sys
teem van controle op binnenge
brachte vis begint te functioneren,
en bovendien omdat bij systeemwij
ziging EG-afspraken moeten worden
teruggedraaid.
Van een verslaggever
ARNHEM Het voormalige hotel
.De Wereld' in Wageningen. waar in
1945 de capitulatie van de Duitsers
in Nederland werd ondertekend, is
gisteren opnieuw in gebruik gesteld.
Het gebouw, dat nu eigendom is van
de Landbouwschool, is geheel ver
nieuwd en aangepast aan welzijns-
en vormingsactiviteiten die de ho
geschool er onderdak heeft ge
bracht. Ook enkele gemeentelijke
diensten zijn erin gevestigd Bij de
dertigste verjaardag van de bevrij-
iing vorig jaar mei opende prins
Bernhard officieel een deel van het
gebouw: de capitulatiezaal. Deze
zaal wordt nu betrokken in de gewo
ne activiteiten van .De Wereld'.
wens
C&A maakt het voor u mogelijk
om ook zo'n prachtige bontjas te bezitten.
Kies uit de vele bontsoorten
en betaal minder dan u overal elders
voor zo'h kwaliteit
moet betalen.
Deze prachtige jas van
otterstukjes heeft grote
aHuiv. Fraai ingelegd zodat reit*
modieus en sportief kleureffect
ontstaan is. Met grote kraag en leren
bindeeintuur. 38-46 li at-een weefde voor
In deze jas zijn nertsstuk/es
j en suide samen verwerkt lot 'n
originele en bijzondere kreatie.
Het sportieve dement treedt in dit
model duidelijk op de voorgrond. In diverse
kleuren. 38-44 Exclusief bij C&A voor
C&J- is tocA Vovide&feA.f
