tAPPORT PRINS KOMT HARD AAN
Spanning
iet Nieuwe Haadse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Prins betuigt
oprechte spijt
•Verslagenheid in Kamer
•Prins legt functies neer
•Geen justitiële maatregelen
I
1
r;
Kennis is macht,
zegt de derde wereld pag. 7
en met
ezegd
irm
Teengs Gerritsen:
blij met vermelden
van zijn onschuld
1 geloof in
gende schotel
Hendriks: in Tiel toch
diepgaand onderzoek
27aug:tm5sept.
En u leest mee.
Zo werkt dat.
Welkomstvoordeel
hoort bij u.
Trouw
34STE JAARGANG NR. 9916 VRIJDAG 27 AUGUSTUS 1976
Juist bij zomerse
temperaturen
«fëllcht mousserende l
witte wijn
AVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J.TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
^JNEMENT 14,17 PER MAAND 42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 -GEMEENTEGIRO X 11000— LOSSE VERKOOPPRIJS ƒ0,55
in dit blad over het rapport-Donner:
3 samenvatting van het rapport en ons commentaar
5: letterlijke tekst van de verklaring van Den Uyl
9: de prins als ombudsman van de krijgsmacht; de prins
en zijn beperkingen; een chronologisch overzicht van
het werk der commissie-Donner
10: verder nieuws en reacties
17 tot 23 en 25: volledige tekst van het rap
port. Donner en grote delen van annex A,
waarin de relatie tussen de prins en
Lockheed wordt uitgediept.
Verder vindt u in deze krant:
Binnenland
Van der Stoel ontraadt PvdA-moties11
Onderhoud auto's slecht uitgevoerd8
Buitenland
Grote kans voor vrede in Libanon7
Kerk
Metropoliet laakt dissidenten.....2
Sport
Van Beveren en Van der Kuylen weer beschik
baar voor Oranje15
Vanmorgen om 10
uur opent de Firato
1976 in het Amster
damse RAI-gebouw:
de grootste Neder
landse show van
beeld- en geluidsap
paratuur. Ter gele
genheid daarvan
schetsen wij van
daag op pagina 13
een beeld van de
stand van zaken van
audio en video.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Politiek Den Haag is geschokt en geschrokken van het scherpe
oordeel van de commissie van drie (Donner, Peschar, Holtrop) over prins
Bernhard. Het rapport is aanmerkelijk harder aangekomen dan men tevoren
had kunnen verwachten.
a ier Den Uyl las gisteren in doodse stilte in de Tweede Kamer
ÜÜZweringsverklaring voor over de resultaten van de commissie
die door de Kamerleden gespannen werd aangehoord.
AAG In augustus en sep-.
zal het prijsindexcijfer „onr
rke opwaartse druk" staan
et wegvallen van de uitver-
door andere prijsverhogen-
Dit zegt minister Lub-
intwoord op vragen van het
imerlid Van der Hek
ADVERTENTIE
Naast premier Den Uyl (uiterst rechts) minister Van Agt van
justitie en op de voorgrond minister De Gaay Fortman van
binnenlandse zaken, de beide vice-premiers.
De Tweede Kamer besloot gistera
vond maandagmiddag om twee uur
een debat over het rapport te begin
nen. De eerste reacties waren nog
zeer terughoudend. De Kamer had
onder doodse stilte en in verslagen
heid de regeringsverklaring van pre
mier Den Uyl aangehoord. Daarin
werd aangekondigd dat de Prins zijn
banden met de krijgsmacht zal ver
breken en dat hij ook zijn functies in
het bedrijfsleven zal opgeven.
De slotconclusie van het rapport
Donner zegt dat de Prins zich „aan
vankelijk veel te lichtvaardig heeft
begeven in transacties, die de indruk
moesten wekken dat hij gevoelig was
voor gunsten". Ook heeft de Prins
zich volgens de commissie van drie
ontvankelijk getoond voor onoorba
re verlangens en aanbiedingen.
„Tenslotte heeft hij zich laten verlei
den tot het nemen van initiatieven
die volstrekt onaanvaardbaar waren
en die hem zelf en het Nederlandse
aanschaffingsbeleid bij Lockheed
en. zo moet er thans aan worden
toegevoegd, ook bij anderen in
een bedenkelijk daglicht moesten
stellen", aldus het rapport.
Het nieuws sloeg de Kamer met ont
steltenis. De ministers Den Uyl. De
Goed Harmonium. Tol. 020-737307.
leid maakt kwetsbaar,
'kt ook bevrijdend. Ze
een band en een geza-
te verantwoordelij k-
Eerlijk de feiten onder
maakt niet zwakker,
Stérker. Premier Den Uyl
raag: perioden met zon. Ma-
lot vrij krachtige noordelij-
jind, minimum temperatu-
jngeveer 12 graden, maxima
iden.
en overmorgen: over-
ind droog en zonnig, mid-
mperaturen ongeveer 22
zon op 5.45, onder
maan op 9.44, onder 20.38.
Prins Bernhard heeft gisteren de volgende verklaring laten
bekendmaken:
Het rapport van de commissie
van drie heeft mij er van over
tuigd dat in mijn jarenlange
vriendschappelijke relatie
met enkele hooggeplaatste
functionarissen van
Lockheed mijn betrekkingen
met Lockheed zich verkeerd
hebben ontwikkeld.
In het bijzonder heb ik daar
bij niet die zorgvuldigheid in
acht genomen, die op grond
van mijn kwetsbare positie
als echtgenoot van de Konin
gin en als Prins der Nederlan
den vereist is. Ik erken dit en
betuig hierover mijn oprechte
spijt.
Ik heb initiatieven, die mij
werden voorgelegd, niet vol
doende kritisch beoordeeld.
Ik heb brieven geschreven,
die ik niet had mogen verzen
den. Ik aanvaard hiervoor de
volle verantwoordelijkheid en
dus de afkeuring, die de com
missie daarover in haar rap
port uitspreekt.
Ik heb kennis genomen van
het standpunt dat de regering
inzake mijn gedragingen
heeft bepaald. Ik aanvaard de
consequenties en zal de
functies, die in dat verband
zijn genoemd, neerleggen. Ik
hoop de gelegenheid te be
houden het land te dienen en
mede daardoor het vertrou
wen in mij te herstellen.
w.g. Bernhard
Gaay Fortman en Van Agt die. don
ker gekleed, de boodschap kwamen
brengen, maakten een beklemde in
druk. Den Uyl wist zijn gespannen
heid niet te verbergen. Enkele keren
hakkelde hij.
De premier deelde mee dat de rege
ring niet slechts de ministers,
maar ook het staatshoofd zelf het
oordeel van de commissie ..als on
ontkoombaar en met spijt" aan
vaardt. Ook de prins zelf heeft de
volle verantwoordelijkheid voor zijn
gedragingen en de afkeuring die de
commissie heeft uitgesproken, aan
vaard. De prins heeft afstand gedaan
van zijn functies in de krijgsmacht
(inspecteur-generaal) en in het be
drijfsleven. Op prinsjesdag zal hij de
koningin in burgerkleding naar de
Ridderzaal vergezellen.
In een spijtbetuiging die Den Uyl
gisteren in de Kamer voorlas, geeft
de prins toe dat zijn betrekkingen
met Lockheed zich verkeerd hebben
ontwikkeld.
De regering heeft volgens de mede
delingen van Den Uyl afgezien van
het treffen van justitiële maatrege
len tegen de prins. Zij blijkt zich te
hebben gerealiseerd dat het aan
spannen van een strafrechtelijk on
derzoek de positie van de koningin
in het geding zou hebben gebracht.
Onzeker
Voor het intreden van zulke gevol
gen wil het kabinet geen verantwoor
delijkheid nemen, aldus Den Uyl. Hij
zei trouwens dat het zeer onzeker is
of uit een strafrechtelijk onderzoek
ten slotte een strafbaar en nog ver
volgbaar feit zich zou aftekenen.
Overigens heeft de commissie van
drie geconcludeerd dat de pogingen
van vliegtuigfabrikanten om het
aankoopbeleid op ongeoorloofde
manier te beïnvloeden, zijn mislukt.
Premier Den Uyl besloot gistermid
dag zijn rede voor de Kamer met de
mededeling dat de regering heeft
besloten het rapport van de com
missie volledig te openbaren „Juist
onder moeilijke omstandigheden
toont een volwassen democratie
haar kracht, door niets te verbergen
en niets te verbloemen. Open
heid maakt kwetsbaar, ze werkt ook
bevrijdend. De regering ver
trouwt op de bereidheid om in saam
horigheid tot een zuiver oordeel te
komen. Dat zal ook de Koningin
sterken in de voortzetting van de
vervulling van haar taak die zij als
een opdracht heeft aanvaard", zo
besloot Den Uyl zijn rede.
DEN HAAG De Wassenaarse za
kenman Hans Teengs Gerritsen is
„blij" dat de commissie van drie in
haar rapport over de Lockheed-zaak
zijn onschuld heeft vermeld. Wat
Hauser over mij heeft gezegd is niet
kinderachtig, aldus Teengs Gerrit
sen. die nog niet weet welke stappen
hij nu zal nemen. „Ik laat me daaro
ver adviseren door mijn advocaat
mr. A. G. Maris uit Den Haag Wat
hij me adviseert, zal ik opvolgen
Sinds het bekend worden van het
rapport van de commissie van drie
heeft hij nog geen contact gehad
met zijn advocaat. Wat de beweegre
den van Hauser is geweest de door
de commissie van drie tegengespro
ken beschuldigingen tegen Teengs
Gerritsen te uiten is Gerritsen een
raadsel. „Ik heb Hauser nooit ont
moet, ken de man niet en ik heb het
hem al lang willen vragen," aldus
Gerritsen. Mr Maris was gisteravond
niet bereikbaar.
ADVERTENTIE
itfV
139 fietsen
nodig
AOVERTENTIE
PC
'aar niet dat ie 'm thuis afzet.
Voor 139 mensen is de komende zondag erg
belangrijk.... Dan hopen 139 catechisten van
de MIVA een fiets te krijgen, nodig voor hun
werk onder de christenen van hun gemeen
schappen leiden van de zondagsdiensten,
zorg voor de zieken, begeleiden van de vele
kleine dorpsprojekten, huisbezoek en cate
chese aan de geloofsleerlingen. 139 Catechis
ten dus. die met een flets van tweehonderd
gulden hun werk zouden kunnen verdubbe
len.
De MIVA, de Missie Verkeersmiddelen
Aktie, houdt ook voor deze 139 catechisten
haar Jaarlijkse, landelijke kollekte en glro-ak-
tie. In één slag kunnen deze catechisten en
nog 446 andere missionarissen en landeigen
krachten geholpen worden aan het voor ben
absoluut noodzakelijke transport. De MIVA-
aktie slaagt als U helpt. Nü. U kunt zó iets
heel concreets doen en daank
overbruggen.
Dit Is bet gironummer: 27 22.49
t.a.v. MIVA, Vtfventraat 12. Breda.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Staatssecretaris
Hendriks (volksgezondheid) heeft
alsnog besloten een diepgaand me
disch onderzoek in te stellen naar de
gevolgen voor de omwonenden van
de ontsnapping van een gifwolk eind
juli bij het chemisch bedrijf Verdugt
in Tiel. Dat heeft hij gisteren in de
Tweede Kamer gezegd.
Hij zei aanvankelijk van verder
gaand onderzoek te hebben afgezien
omdat de resultaten van de eind juli
genomen bloedmonsters bij omwo
nenden „bepaald zeer geruststel
lend" waren. De aanhoudende ge
ruchten dat er al eerder dan eind juli
ook gifgas zou zijn ontsnapt, hebben
de staatssecretaris nu doen beslui
ten om een aanvullend onderzoek in
te stellen. De omwonenden zelf wa
ren daarmee overigens al begonnen
nadat staatssecretaris Hendriks aan
vankelijk zijn medewerking gewi-
gerd had. De vereniging „Voorko
men is beter" schakelde medici voor
diepgaander onderzoek naar licha
melijke gevolgen in. Als eerste
conclusie maakte deze vereniging
bekend dat er bij veel mensen spra
ke is van „grove afwijkingen" zoals
le ververgro tingei i
Staatssecretaris Hendriks verwacht
al binnen enkele dagen medede
lingen te kunnen doen over de resul
taten van zijn aanvullend onderzoek.
Met de gemeente Tiel heeft zijn mi
nisterie gisteren overlegd over de
aard van het onderzoek.
MAASTRICHT De stad Maas
tricht gaat een eigen boekenweekge
schenk samenstellen. Het wordt een
bloemlezing van poëzie en proza,
geschreven door mensen die in de
stad wonen of in plaatsen tot een
straal van vijftien kilometer rondom
de stad.
van
Amsterdam ra I
Tretn-Toegang-biljetten bij NS-stations
Als het nog even zo doorgaat, dreigen de Amerikaan
se presidentsverkiezingen toch nog spannend te
worden: Ford loopt in. Aangezien in tijden van
spanning ook een krant tot zijn grootste hoogten
kan stijgen, zien wij de toekomst met vertrouwen
tegemoet.
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:.Giro:.
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaats:
Betaalt per kwartaal
Bontvans graag naar keuze:
4 f
I fraaie zwart-kunstlederen onderzetten met zilver bedrukte ouder
wetse locomotiefmodellen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel.
Praktische, kleurrijke eeuwigdurende riemkalender. Modern, origi
neel.
Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
f~) Tekening van ket vroegere IJ te Amsterdam.
De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel Hij be
taalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant te
hebben ontvangen) 6.25 minder voor de eerste termijn.
Schrijf op de open envelop: Trouw/Kwartet, antwoord
nummer 2792, Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
