De religie is grondig
uit 't leven verwijderd
WAO verhult groot stuk werkloosheid
chool geen fort
gior deskundigen"
Akomens
E>enbaar
Konsumenten Kontakt
vreest „prijsramp'
Collectieve Israel Actie
Amsterdam
Postgiro 777777
Journalisten noemen bron niet
przitster raad voor de jeugdvorming
Cruson ten dele
weer in bedrijf
Nederlandse parlementariërs in Rusland (4)
Herdenking als
stuk politiek
Affaire Russische geheime dienst:
Eerlijk werkloos beter dan oneerlijk arbeidsongeschikt"
IWARDAG 21 AUGUSTUS 1976
BINNENLAND
trouw/kwartet:
e onderwijsredactie
IRDAM Minister Van Kemenade moet oppassen dat
veel tegelijk overhoop haalt. Zijn idealen zijn érg mooi,
in zijn contourennota gebruikt hij wel erg zwaar geschut
iet onderwijs te veranderen. Hij zou wat meer rekening
;n houden met de waarheid in dit Brabantse gezegde: ,,'t
gemakkelijk gaan, anders gaat het niet".
aan iermaning werd gisteren uitge-
door prof. dr J. A. Stalpers,
iorzitter van de Raad voor
jdvorming, op een congres
raad over de contourennota
;ter Van Kemenade. Behal-
inister kon ook het congres
woorden van prof. Stalpers
in. Menige spreker vond
dat de contourennota op
punten nog niet ver genoeg
minister zou eerder te wei-
te veel hooi op zijn vork
ideli,
ven
spi
rech
:rt ii
I niej
n eei
tezi
'd
Ddm»
ieen|
dan
rijp.
dat'
ef
onei
die
idert
i zoa
itrekkelijke van het congres
hoofdgebouw van de Vrije
iteit was, dat hier nu eens
erhande onderwijskundigen
:t woord waren, maar vooral
•sseerde buitenstaanders. Er
veel jeugdwerkers, vormings
huisvrouwen, studenten en
ïn enkele leerling.
:ht
iend was dat vanuit het jeugd-
ards«djnswerk nogal eens de klacht
dat de school veel te veel een
dit v
>n systeem was. Terwijl club-
thuis, sportclub en gezin be-
met en voor dezelfde leef-
ip, lijkt het of de school alle
ir zichzelf opeist. Volgens som-
vervalt ook de contourennota
De! fout. Er wordt wel gesproken
eit Samenwerking met bij voor-
den<het welzijnswerk, maar aan de
06 kant wordt de opvoedende
nee jan de school nog verder uitge-
'heid(sociale bewustwording, mon-
~~^d, enzovoorts). Dat is allemaal
^Jtend, maar dan ligt het wel
Hftie hand deskundigen uit het
T^Tenwerk daarbij te betrekken.
fjHhool moet niet denken dat zij
rcivfUeen kan.
er waren ook mensen die von-
IN dat je de school en het
EERwerk niet op een hoop mocht
a. Voor de leerling is het hele-
blij*
roen1
ec.aa
maal niet zo prettig als de school ook
beslag gaat leggen op zijn ontspan
ning.
Er kwamen op het congres tal van
suggesties ter aanvulling op de con
tourennota. Kleuters en jonge kinde
ren zouden behalve juffen ook mees
ters moeten hebben. Hoofden van
scholen zouden voor de helft man
nen en voor de helft vrouwen moeten
zijn. De opleiding en salariëring van
kleuterleidsters en onderwijzers zou
gelijkwaardig moeten zijn aan die
van leraren. Bijna alle aanwezigen
waren het er over eens dat de school
meer moest doen aan politieke be
wustmaking.
De voorzitster van de raad voor de
jeugdvorming, mevrouw R. E. van
der Scheer-Van Essen, waarschuwde
tegen te grote scholen. Scholen van
duizend of tweeduizend leerlingen
worden onderwijsfabrieken, waarin
de leerling verloren raakt. Als we
niet oppassen wordt de school een
fort van deskundigen in plaats van
een huis voor mensen.
De landelijke ouderraad voor
zelfstandige gymnasia zegt in een
commentaar op de contourennota,
dat naast een middenschool andere
schoolvormen (zoals het gymnasi
um) mogelijk moet blijven.
en. -a
•rvolg van pagina 1
1om
ondeN de loonsP6cialist van de Fe"
nclio?e Nederlandse Vakbeweging,
de abbe komen de inkomens mo-
bes' eel tot stand in een sfeer van
>n (- mzinnigheid.
e har
is niet de bedoeling dat ieder-
Sich met een ieders salaris gaat
leien, het gaat ons om het op
brengen van een discussie over
n grondslagen van het inko-
',Jnbeleid. Dat daarbij uiteindelijk
Ie individuele inkomens ter dis-
(benp zullen komen is voor de vak-
ging geen bezwaar", zei hij.
R V
mstqn mensen die teveel verdienen
voorten volgens de FNV-bestuurder
B^g bij geheimzinnigheid.Als er
nethwerkelijke reden is voor een
inkomen, dan behoeft er ook
rtLi71665 te bestaan voor een dis-
n ^le over dat verschil", aldus
ibe.
erkrn
°!ssif icatie
'fel de loonspecialist van het
IM -H. van der Meulen, meende
KJ! grotere inkoemensopenbaar-
■Bniet de bevrediging van per-
Hijke nieuwsgierigheid tot doel
hebben, ontging ook hem de
1 waarom ambtenarensalaris-
rèl en de salarissen in het parti-
re bedrijfsleven niet openbaar
in zijn.
feheimzinnigheid binnen de on-
j ,;ming schaadt veel meer dan
penheid", zie hij. Om beter in
te zijn de inkomensverhoudin-
linnnen de onderneming te ver
hij
Van een onzer verslaggevers
BRESKENS Het metaalverede-
lingsbedrijf Cruson in Breskens, dat
deze week is gesloten wegens het
verontachtzamen of ontbreken van
hinderwetvergunningen, zal enkele
activiteiten weer kunnen voortzet
ten. Het college van B. en W. van de
gemeente Oostburg, waaronder
Breskens valt. heeft gisteravond be
sloten voor enkele onderdelen van
het bedrijf de sluiting op te heffen.
Dit betekent dat geen van de veertig
werknemers behoeft te worden ont
slagen. Wel zal een aantal perso
neelsleden vanaf maandag voorlo
pig ander werk moeten verrichten.
Onbekenden hebben gisternacht het gebouw van de Westduitse
ambassade in Den Haag met hakenkruisen versierd en er leuzen
bij gekalkt. Het was een actie voor de vrijlating van Harm Dost.
Gisteren is met wisselend succes getracht de sporen van de actie
te doen verdwijnen. Hakenkruisen blijken niet zo snel te ver
dwijnen.
Van een verslaggever
DEN HAAG Als de regering niet afziet van de btw-verhoging
per 1 oktober, zal de ramp op prijzengebied dit jaar compleet
zijn. Deze vrees spreekt Konsumenten Kontakt uit in het blad
Koopkracht van deze maand.
De verhoging van de btw van 16 naar
18 procent zal een prijsstijging van
minstens 0.8 procent veroorzaken en
daarom ziet deze consumentenorga
nisatie de btw-verhoging liever de
ijskast in gaan tot op zijn minst na 1
januari volgend jaar.
Als (overige) argumenten voor
uitstel noemt Konsumenten Kon
takt nog dat:
de regering de inkomstenderving
van ongeveer 125 miljoen gulden
voor 1976 nog best kan opvangen.
uitstel van de BTW zal niet
rampzalig zijn,
als de overheid om geld verlegen
zit, zij dat beter uit de directe belas
tingen kan putten. Indirecte belas
tingen als de btw treffen iedereen en
houden geen rekening met
draagkracht.
Konsumenten Kontakt vindt, dat de
hele tariefindeling van de btw op de
helling moet. Veel eerste levensbe
hoeften vallen momenteel niet in het
verlaagde (4 procent) tarief maar in
het gewone 16 procentstarief. Zo zit
er op wasmiddelen en gewone zeep
vier procent btw, maar op toiletzeep
zestien; op zoet broodbeleg zit vier.
op tandpasta zestien procent. Stu
dentenhaver en „zelfs elitehaver"
worden met vier procent belast maar
vacuüm verpakte pinda's met zes
tien. Patat in de snackbar opeten
valt onder vier procent btw, maar
meenemen komt op zestien, aldus
Konsumenten Kontakt.
ADVERTENTIE
He»#*
Dinsdag 17 augustus.
De zon is opgegaan over de stad aan de Wolga, Wolgograd. Het wordt een schitterende dag.
Onze ontvangst bij het stadsbestuur voert ons direct terug naar de verschrikkingen van de
tweede wereldoorlog. Beleefden ook wij niet de val van „Stallngréd" als een keerpunt? Bijna de
gehele stad werd vernield. Er vielen veertigduizend burgers en vele honderdduizenden
militairen.
Na de oorlog is de opbouw resoluut
ter hand genomen. Van 400.000 in
woners voor de oorlog naar 930.000
nu. De industrie kwam weer op
gang; als vanouds machinebouw,
chemie en aluminium. Huizenbouw
kreeg alle aandacht; ook het ver
voer. De stad is gebouwd langs de
Wolga over een lengte van maar
liefst tachtig kilometer.
Als grote problemen voor vandaag
ziet men het aanleggen van een
sneltramlijn, deels ondergronds,
het bouwen van een derde snelweg
van noord naar zuid (denk aan de
tachtig kilometer) en bescherming
van de oevers van de Wolga en het
bouwen van een zuiveringsinstalla
tie met als uitgangspunt: géén af
valwater in de rivier. Als bijzonder
heid vermeld ik nog de ons doorge
geven pensioengerechtigde leeftijd
voor mannen op zestig en voor
vrouwen op 55-jarige leeftijd. We
krijgen opnieuw de opzet van het
stadsbestuur te horen. Hoewel van
de vijfhonderd gedeputeerden in
de stadsraad het grootste deel géén
partijlid is, kiezen ze nochtans una
niem uit hun midden een uitvoe
rend comité van vijftien leden, van
wie er veertien partijlid zijn.
Nee de inhouden van het door ons
beiden gebruikte begrip democra
tie denken elkaar beslist niet. Maar
dat wisten we reeds lang. Gevraagd
naar de positie van de kerk blijkt
opnieuw hoe beroerd die is. Na de
totale verwoesting van deze grote
stad is er slechts één kerkgebouw
Een miljoen mensen hebben hier
genoeg aan. Men verzekert ons dat
er niet meer gelovigen zijn. De reli
gie is grondig uit het leven verwij
derd; zij is nog iets voor oude men
sen en dus niet voor de voor
beeldstad Wolgograd. De houding
tegenover de kerk is vijandig; in dit
opzicht is er beslist van een ver
slechtering sprake.
Stalin maakte grote fouten in de
leiding van het land. Daarom
steunde de hele bevolking de
naamswijziging van „Stalingrad"
in „Wolgograd".
Krans
Hierna leggen we een krans bij een
monument vlak bij de plaats waar
de Duitse veldmaarschalk Von
Paulus zijn commandobunker had.
Leden van de jeugdorganisatie
Comsomol vormen met geweren de
erewacht. Meisjes en jongens lopen
in paradepas. Het is op deze plek in
onze ogen een onbegrijpelijk ritu
eel. Op het hoogste punt van Wol
gograd, uitkijkend over de Wolga
en de stad, is er een enorm monu
ment gebouwd ter herinnering aan
de slag bij Stalingrad. Het monu
ment is immens groot, telt vele
beelden en onderdelen, waaronder
een beeld van meer dan vijftig me
ter hoog. Meer dan vijf miljoen
bezoekers per jaar worden hier her
innerd aan de overwinning op het
fascisme. Het geheel is zeer indru
kwekkend.
Wie zou niet begrijpen dat zeker op
deze plaats het herdenken van voor
de vrijheid gevallenen zinvol is.
Herdenken is in mijn ogen echter
dan pas zinvol wanneer er een lijn
naar het heden in wordt getrokken.
Een oorlogsmonument moet in zijn
functioneren een vredesmonument
zijn.
Hier heeft het herdenken echter
een plaats in de politiek. Het komt
als een cultus over, die bewust
wordt onderhouden. Wat is de zin
van herdenken wanneer men zich
blijvend afzet tegen bijvoorbeeld
West-Duitsland en daarin de koude
oorlogpolitiek voortzet. Waarom
houdt men de leugen in stand alsof
de oorlog alleen vanuit West-
Duitsland tot stand kwam. Ligt
Pruisen soms niet in Oost-
Duitsland? En was veldmaarschalk
Von Paulus niet de rnan achter de
schermen bij de opbouw van het
Oostduitse leger De heilige oorlog:
welja, als of die bestaat. Nee, dit
herdenken ligt mij niet. Onderwijl
realiseer je je dat die houding te
genover de bevochten overwinning
en het koesteren daarvan op een
wijze binnen een systeem dat in
alles altijd totaal aanwezig is. wel
gevolgen moet hebben voor de wij
ze waarop het Sowjet-Unie zich
met de „detente" bezig houdt
Een volgend programma-onderdeel
brengt ons naar een waterkracht
centrale. Enorm groot, zoals alles
in dit land. Energielevering zal bin
nen het Oeralgebied, waarbij de
tijdsverschillen lijden tot verschil
lende gebruikspieken, benut wor
den. In de stuwen zijn visliften aan
gebracht. Men spreekt van zestig
duizend volwassen steuren die via
de lift stroomopwaarts komen om
kuit te schieten.
Wij proberen de rol van de vakbe
weging boven tafel te krijgen. De
taken zijn: letten op de veiligheid
bij het werk. Toezicht op naleving
van overeengekomen arbeidsvoor
waarden en zorgen voor ontspan
ningsprogramma's. De investerin
gen, de zorg voor de produktie, dat
zijn allemaal taken voor de partij;
die maakt echt de dienst uit. Maar
in een land waar iedereen altijd
achter de ideeën van de partij staat
is dat geen punt.
Aan de directeur werd gevraagd of
hij als technisch man nooit eens in
conflict kwam met wat de partij
binnen het bedrijf wilde. Het
antwoord was simpel: Ik ben ook
lid van de partij, dus zijn er geen
conflicten. Ik verkies te leven met
lastige anti-revolutionairen die
heel wat revolutionairder kunnen
reageren dan in het land van de
revolutie tot de mogelijkheden
behoort.
De centrale bezit de hoogste onder
scheiding die wordt uitgereikt aan
hen, die binnen het competiesys-
teem op de produktieladder boven
aan staan. De produktie is heilig.
Steeds hoger, steeds meer. Die hou
ding binnen een strak én centraal
gf leid systeem, leidt tot grote pres
taties. Het communisme heeft ont
zaglijk veel bereikt. Het heeft mil
joenen mensen uit bittere armoe
tot een stuk welvaart gebracht.
Maar dat wat een samenleving ver
der en rijker ontplooiing kan bren
gen: geestelijke vrijheid en respect
voor de unieke schepping mens
ontbreekt in dit systeem. Ik reali
seer mij daarbij dat het voeden van
die waarden en bovenal eren van de
Schepper van alle leven verplicht.
Wij verlaten de republiek Georgië
en vliegen naar de schitterende
stad Leningrad, waar ons
woensdag en donderdag een druk
programma wacht. Wij betrekken
hotel Leningrad aan de rivier de
Newa. Voor mijn raam ligt het
schip „Aurora", het schip waarop
in 1917 de revolutie begon.
Van een verslaggever
AMSTERDAM In het voor
lopige getuigenverhoor in de
zogenaamde KGB-zaak heb
ben gisteren opnieuw drie ge
tuigen zich op hun verscho
ningsrecht als journalist beroe
pen om hun bronnen niet te
noemen.
Het verhoor wordt gehouden op ver
zoek van het PSP-Tweede Kamerlid
Van der Lek, omdat de dagbladen
De Stem en De Limburger hebben
geschreven dat zijn naam voorkomt
op een lijst van Nederlandse agenten
van de Russische geheime dienst
KGB.
Eerder was in Elseviers Magazine
een artikel verschenen waarin stond
dat het weekblad beschikt over een
lijst met Nederlandse KGB-
spionnen. Daarop zou, aldus dat arti
kel, de naam staan van een niet tot
de PvdA behorend Kamerlid. Van f!ppn hrnn
der Lek wil er via het getuigenver- uru"
hoor achter zien te komen of zijn
naam werkelijk op een dergelijke
lijst voorkomt.
paalde dat zij alsnog een aantal vra
gen dienen te beantwoorden. Een
dergelijke beschikking staat ook de
gisteren gehoorde journalisten te
wachten.
In een eerdere zitting beriepen
hoofdredacteur Hoogendijk van El
sevier Magazine en zijn collega's van
De Stem en De Limburger zich op
hun verschoningsrecht. De rechter
commissaris, mevrouw mr. E.J van
Schaardenburg, verwierp 'enkele
maanden geleden dat beroep en be-
:n, bepleitte Van der Meulen
tre jvoering van functieclassifica-
de^fetemen, die op alle werknemers
ndetoepassing zijn. Dit voorstel
let overgenomen door alle werk-
irsorganisaties.
'erMns de discussies merkte
geversvoorzitter mr. C. van
de op dat de werkgevers geen
'a£3mzinnigheid wensen, maar dat
COI1penheid wel een functie moet
34'jen.
hetwee partijen om de tafel gaan
k moeten ze over gegevens kun-
ethlbeschikken, maar voorkomen
'd 'H worden dat niet ter zake doen-
ordfgevenS wordetl verstrekt", zei
erda
lol. Meerderheid van de SER wilde
le hierin niet volgen. Volgens de
nslieweging en een meerderheid
"•^de kroonleden moeten inko-
l,J ^Bgegevens per salarisgroep of
functiegroep ter beschikking
len gesteld aan alle bij het inko-
t hébeleid betrokken instanties,
iber
en Hotte sprak de SER uit dat er
aafeefd dient te worden naar het
rmèlen en publiceren van functie-
nonpiens van beoefenaars van vrije
ep Hepen en zelfstandigen. Uitein-
aarlk zal dit verwerkelijkt moeten
n^en met behulp van de bij de
apfcting aanwezige gegevens over
oechnens uit beroep en bedrijf.
De drie getuigen wilden hun bron
nen niet noemen. Hoofdredacteur
D M. van Rosmalen van Elseviers
Magazine weigerde te zeggen of de
naam inderdaad op de lijst van Else
vier voorkomt. Parlementair redac
teur Max de Bok van De Gelderlan
der (dit blad hoort tot dezelfde uitge
versassociatie als De Stem en De
Limburger) zei wel te weten wie de
inlichtingen voor de berichten in de
twee bladen heeft verstrekt, maar
weigerde diens naam te noemen. Dit
was ook het geval met parlementair
redacteur Dekkers van De Stem.
Van een verslaggever
UTRECHT „Huisartsen, specialisten, bedrijfsartsen en medewerkers van
instituten voor maatschappelijk werk en van bedrijfsverenigingen moeten
actief bevorderen dat mensen die daartoe in staat en bereid zijn, weer aan het
werk komen en blijven werken. En mocht dit om welke reden dan ook niet gaan,
dan is tijdelijke eerlijke werkloosheid beter dan blijvende oneerlijke arbeidson
geschiktheid."
Dit schrijft de Utrechtse
hartspecialist prof. dr. F. L.
Meijler in het Nederlands
tijdschrift voor geneeskunde.
Artsen komen volgens hem
herhaaldelijk patiënten te
gen die ondanks onze sociale
zekerheid van de wieg tot het
graf. tussen de raderen van
het systeem terecht komen.
Het gaat daarbij niet in de
eerste plaats om de materiële
belangen.
Vooral de cardioloog heeft
volgens prof. Meijler vaak te
matten met patiënten die op
grond van een al dan niet
bestaande hartaandoening
worden uitgesloten van aller
lei verzekeringen en van deel
neming aan het normale ar
beidsproces. Hij noemt twee
voorbeelden van patiënten
die volgens hem ten onrechte
in de WAO terecht zijn geko
men. Het eerste geval betreft
een bedrijfsleider die. toen
hij het ziekenhuis verliet, vol
gens prof. Meijler weer in
staat was om zijn werk volle
dig te hervatten. Hij ging in
derdaad weer aan de slag.
maar bij fusies binnen het
bedrijf bleek, dat hij na zijn
ziekte niet meer als volwaar
dig werd beschouwd. Hij
kreeg een voor hem niet aan
vaardbare positie aangebo
den, werd „ziek" en verdween
de WAO in.
Gemaskeerd
volgens prol. Meijler is hier
duidelijk sprake van gemas
keerde werkloosheid: de zie
kenhuisopname heeft de po
sitie van de patiënt aange
tast. bedrijfsfusie en econo
mische recessie maakten zijn
positie overbodig en cardio
logisch gezien volstrekt ten
onrechte belandde hij in de
WAO.
In het tweede geval ging het
om een tapijtlegger die na
een hartinfarct werd gereva
lideerd en die zelf dolgraag
weer wilde gaan werken. Het
enige probleem was. dat hij
voorlopig geen zware rollen
tapijt of meubels mocht
sjouwen.
De maatschappelijk
werkster van het ziekenhuis
vroeg de bedrijfsvereniging,
een arbeidsgeneeskundige in
te schakelen om de man zo
snel mogelijk in het, voor
hem aangepaste, arbeidspro
ces terug te krijgen. De
werkgever was op de hoogte
en ging akkoord. De be
drijfsvereniging reageerde,
na een herhaald verzoek, pas
vier maanden later.
De tapijtlegger zat al die
maanden thuis, wist niet
waar hij aan toe was, en ver
loor de moed. Ondanks het
feit dat hij graag wilde wer
ken en dat zijn werkgever
hem graag terug wilde heb
ben, kwam hij toch in de
WAO terecht.
Tegen de wil
Prof. Meijler concludeert dat
er vrij zeker veel mensen zijn
die, of ze het willen of niet, in
de WAO terecht komen hoe
wel ze daar op grond van hun
lichamelijke en geestelijke
conditie niet thuishoren. Het
werkloosheidscijfer wordt
volgens hem geflatteerd en
gemaskeerd doordat velen in
de WAO zijn ondergebracht
terwijl ze in feite „heel ge
woon" werkloos zijn.
„Het is voor de herstelde
hartpatiënten moeilijk ver
teerbaar. dat zij die zich ge
zond wanen of die gezond
zijn verklaard, niet meer aan
de slag komen op grond van
hun zogenaamde hartaan
doening
Het gaat daarbij om vaak
nog betrekkelijk jonge men
sen. die na bijvoorbeeld een
hartinfarct voortreffelijk in
staat zijn om normaal in de
maatschappij te functione
ren. De arts moet zijn patiënt
beschermen tegen werk
zaamheden of werkomstan
digheden waartegen hij li
chamelijk of geestelijk niet is
opgewassen. Volgens prof.
Meijler ligt het evenzeer op
de weg van de behandelend
arts. er op toe te zien dat
patiënten niet ten onrechte
wegens vermeende ziekten of
gebreken buiten het arbeids
proces worden gehouden.
Wie moet wat?
Is het u niet duidelijk welke
afdeling uw brief in behande
ling moei nemen, zet dan bij uw
adressering:
Trouw
Redactie-secretariaat
Postbus 859
Amsterdam.
Rita
„Hel ergste is, dat ik net klaar was
met afdrogen".
