alestijnen: aanval jp kamp afgeslagen japanse premier verkeert in een moeilijk parket Zuidafrikaanse zwarten geven aandeel niet op Communisten geven kabinet Italië kans Iritse wapens voor olie Iran Pakistan blijft bij opwerkingsfabriek orgaan nieuw bestand onzeker $ider Basken ijgelaten Gezochte Indiër verschijnt in parlement en verdwijnt weer Leider van thuisland Kwazoeloe: pdense krant: transactie van rond miljard. Ondanks Amerikaanse protesten iiki zou zijn eigen kabinet moeten wegzuiveren ARTtjisc ISDAG 11 AUGUSTUS 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 assei Bui testei ïendej an. M( weg vorig" IOET (Reuter. UPI, AP. AFP, DPA) Recntse troepen niijen.gisteren een zware aanval ondernomen op het Palestijn- Dfluchteüngenkamp Tal al Zaater maar zouden daarna weer genf verdreven. t slui •j ple>ns het Palestijnse persbureau edeel zouden Palestijnse strijdkrach- fieye rechtse aanval hebben afge- afdoJn na vijf uren durende gevech- oime rechtse troepen zouden tij- maar de aanval op zeker ogenblik Isnog joorgedrongen tot het Palestijn- et plaDOfdkwartier op een heuvel in iurtv( luchtelingenkamp maar ze wer- 'gen daaruit weer verdreven. Volgens 'leken hebben de Palestijnse verdedi- ;er o een tank en vijf legervoertuigen /weS eld en onder de rechtse aanval- i5o slachtoffers gemaakt, n. He Ier hadden ooggetuigen ver geldt^ dat enkele honderden men- epten - overwegend bejaarde vrouwen beziénderen Tal al Zaater verlaten en zich in rechtse handen augi nden. Uit andere bron werd ver- lefini .n dat het Rode Kruis een speci- D°r d entrum in het door de progres- n bezette westen van Beiroet ngericht om er de mensen op te ry jen. die het kamp Tal al Zaater en verlaten, h 8 u htnet Libanezen en Palestijnen vp et v°teens de pro-linkse radio geworden over een wa- tilstand van drie dagen die gis- maken dat drijven weer it worden. openbare gang ge- nclu in euwi >rdei de L( atie. n vai va .riste en te dertjAO (Reuter, UPI, AFP) De .Wikaris-generaal van de commu- partij in het Spaanse Bas- CDA^nd, Ramon Ormazabal, is giste- afgegreer vrijgelaten, nadat de politie van 24 uur in het hoofdbureau van Posde in Bilbao had ondervraagd Plan een persconferentie die hij on- ollai* had gehouden. Ormazabal had ers te woord gestaan, toen een an het bestuur van zijn partij. Unanue. dezer dagen uit gevan- vanbhap was ontslagen op grond enile amnestie. Unanue is ook door pteiplitie ondervraagd. Aan de vergadering tussen de Pales tijnen en rechtsen werd deelgeno men door leden van de vredesmissie van de Arabische Liga in Libanon. Op welk uur de wapenstilstand zou ingaan is niet bekend. In de nacht van maandag op dinsdag en dinsdagmorgen werd er op verschil lende plaatsen ip Libanon nog ge vochten. Een van de belangrijkste oogmerken van de wapenstilstand is het gemeentewerklieden mogelijk te maken het elektriciteitsnet van Bei roet te herstellen. Het is döor de zestien maanden van gevechten vol ledig ontwricht. Ondanks de wapenstilstand blijven de Libanese leiders met de wapens kletteren. De linkse voorman Kamal Joemblat verklaarde opnieuw, dat er geen vrede in het land kon komen zolang er Syrische soldaten gelegerd waren Joemblat zei na een vergadering met de bemiddelaar van de Arabische Liga. Hassan Sabri al-Kholi, dat ten zij de Syriërs zich terugtrokken, er ..geen oplossing, geen compromis en geen onderhandelingen" konden zijn. ..De strijd zal lang duren", aldus Joemblat. Het pro-Palestijnse dagblad Al Mo- harrer berichtte dat gewonde evacu- é's uit het kamp Tal al-Zaatar hun hongerstaking in de ziekenhuizen van West-Beiroet hadden beëindigd. Zij waren zondag met hun actie be gonnen uit protest tegen het besluit van het Rode Kruis de evacuatie van gewonden stop te zetten. Het Rode Kruis deed dit omdat zijn konvooi auto's onder het vuur van sluipschutters was komen te liggen. De deelnemers aan de hongersta king hebben zich volgens Al Mohar- rer laten overrededn tfoor Palestijn se leiders. Volgens berichten legt de Palestijnse bevrijdingsorganisatie (PLO) op dit moment te zamen met het Libanese ministerie van econo mische zaken in Zuid-Libanon een kleine landingsstrip voor straalja gers aan Het wordt echter betwij feld of de strip geschikt zal zijn voor de door Palestijnen bedoelde jagers. Kholi heeft enkele dagen geleen de PLO-aktiviteiten aanschouwd en verklaard dat de strip naar zijn me ning alleen geschikt zal zijn voor „ergkleine vliegtuigen" NEW DELHI (AP. Reuter) Een door de politic gezocht Indiaas parle mentslid dook gisteren plotseling op in 't hogerhuis. maar verdween bin nen de kortste keren. Politie onder zocht naarstig alle auto's die hij het parlementsgebouw wegreden, in de hoop daarin Subramaniam Swamv van de rechtse Janosangh partij te vinden, maar zonder succes. Reden voor zijn plotselinge verschij ning is waarschijnlijk dat een parle mentslid uit het huis kan worden ge zet als hij langer dan zestig vergader- dagen afwezig is. Toen vorig jaar juni in India de noodtoestand werd uitge roepen ging Subramaniam Swamy, één van de felste critici van de rege- ring Gandhi in ballingschap. Hij woonde in Groot-Brittannië en in de Verenigde Staten. Ondertussen was een arrestatiebevel tegen hem uitge vaardigd. Andere oppositieleden zagen geen en kele reden in het parlement te ver schijnen. tenzij zij zouden mogen spreken over de noodtoestand en het recht zouden krijgen hun redevoerin gen te verstrekken aan de pers. Een woordvoerder van het Janata (volks-) front zei dat een brief in die /.in is gestuurd aan de voorzitter van het lagerhuis en dat de oppositie wacht op antwoord. Het verzoek zal zonder twij fel worden afgewezen zodat het parle ment /.onder de vier niet- communistische oppositiepartijen zal vergaderen; de communisten doen wel mee. Volgens de woordvoerder van de oppo sitie zijn de grondwetshervormingen die zullen worden besproken niet meer dan een dekmantel om de steeds straffere leiding van Indira Gandhi nog verder buiten wettelijke controle te brengen. De eerste minister wil ruimere bevoegdheden om een aantal sociale en economische veranderin gen door te voeren. De oppositie vindt ook dat. nu 35 van haar leden gevan gen zitten, het parlement niet het morele gezag heeft om de voorgestelde veranderingen aan te nemen. De op positie wil dat de gevangengenomen volksvertegenwoordigers worden vrij gelaten. of dat. op zijn minst, verkie zingen voor een nieuw parlement wor den gehouden. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De leider van het thuisland Kwazoeloe. Hud son Ntsanwisi. heeft gezegd dat de zwarten in Zuid-Afrika hun aandeel niet zullen opgeven in de economie die zij hebben helpen opbouwen. Bewoners van Fire Island, voor de Newyorkse kust arriveren met hun hoognodige bezittingen op het vasteland, waarheen zij werden geëvacueerd uit voorzorg tegen de naderende orkaan. R.OME (Reuter. UPI. AP» De Italiaanse communisten hebben zich gisteren niet onwelwillend opgesteld tegenover het christen democratische minderheidskabinet van Giulio Andreotti en delen van het regeringsprogramma. De Italiaanse kamer van afgevaardigden zal waarschijnlijk vandaag over Andreotti's pro gramma stemmen. De Italiaanse communistische leider Enrico Berlinguer zei gisteren tij dens het debat in het parlement dat het beleid van de regering van mi nuut tot minuut zal worden gevolgd ..We behouden ons het recht voor eventueel onze houding te wijzigen", aldus Berlinguer. Hij zei dat het re geringsprogramma in zijn geheel niet bevredigend is maar dat het toch positieve kanten heeft. De com munistische leider betuigde zijn in stemming met de toezegging van de premier dat het kabinet volgens een strikt programma belangrijke her vormende wetsontwerpen zal indie nen en daarbij nauw overleg zal ple gen met de vakbeweging. Berlinguer legde er de nadruk op dat er momen teel geen alternatief is voor het min derheidskabinet. Op een lunchbijeenkomst in Londen verklaarde Ntsanwisi dat het moge lijk moet rijn dat blank en zwart samen leven in welvaart. Zuid-Afrika is één economie, zo zei hij. en ..wij geloven niet dat het onmogelijk is eenzelfde liefde te hebben, trouw aan en vaderlandsliefde voor het land waar wij geboren zijn". Eind vorige maande verklaarde Ntsanwisi dat Kwazoeloe geen ge bruik zal maken van de mogelijk heid om in het kader van de door Pretoria uitgestippelde „thuislan- denpolitiek" onafhankelijk te wor den. Hij pleitte toen voor een fede raal systeem, waarbij de zwarten worden opgenomen in het geheel. De Zuidafrikaanse regering wil de zwarte bevolking onderbrengen in een tiental ..thuislanden" („bantoe- stans"; 13,7 procent van het landop pervlak voor 70 procent van de be volking). die in naam onafhankelijk zijn. De ontwikkeling wordt doorkruist door de zwarten die in de steden wonen en geen kans hebben terug te gaan naar hun thuisland. Bij het onafhankelijk worden van de „ban- toestans" krijgen zij automatisch de nationaliteit van hun thuisland, waardoor zij in Zuid-Afrika de plaats van „trekarbeider" in eigen land krijgen. Volgens Ntsanwisi moet blank Zuid-Afrika aanvaarden dat de. zwarte bewoners in de steden da*r niet tijdelijk verblijven „Zij hebben geen banden meer met hun thuisland Zij zouden het recht moe ten krijgen huizen te kopen en poli tieke rechten moeten krijgen Argeloos Ntsanwisi zei verder dat het argeloos was oproerkraaiers verantwoordelijk te stellen voor het jongste geweld in Zuid-Afrika Volgens hem groeit de ontevredenheid in onder de zwarten en zijn zij kiaar „geweld te gebruiken als een politiek wapen. De thuis landleiders waren zich dat bewust en Hudson Ntsanwisi zij hebben eerste minister Vorster gewaarschuwd Tenzij er diepgaande veranderingen komen staat er een tragedie en een ramp voor de deur in Zuid-Afrika Degenen onder ons die willen dienen als bruggenbouwers voelen de grond onder hun voeten wegzakken Dan zal het geweld over winnen en blank en zwart beide ver liezen." Premier Vorster heeft in een eerste reactie op de ongeregeldheden in de zwarte stadsdelen gezegd dat zijn regering niet van plan is zich tot een paniekreactie te laten brengen Gis teren was het betrekkelijk rustig in de zwarte stadsdelen. Burgemeester Rome Ongeregeldheden in Ulster gaan voort DEN (UPI) Groot-Britannië legt de laatste hand aan een voorgenomen transactie met Iran. net zoals men in de Verenigde Staten van plan is. olie zal ruilen tegen militair materieel, is gisteren vernomen in gezaghebbende kringen van het Britse bedrijfsleven Ojiens deze informanten zal er met ransactie een bedrag gemoeid dat ligt tussen de 883 miljoen en ïiljard gulden. Bij navraag wil- Britse regeringszegslieden het ïemen tot deze transactie niet Jtigen. is ons beleid nimmer in dis- ie te treden over een afzonderlij- /apentransactie," reageerde een irdvoerder van het ministerie van (enlandse zaken, Hd Londense Financial Times Bit gisteren echter een vraagge- met de Iraanse onderminister oorlog, eeneraal Toufanian, Irin deze cfe transactie beschreef als een „driehoeksruil" tussen de Iraanse regering, de oliemaatschap pij Shell en de British Aircraft Cor poration. en volgens Toufanian is de zaak zo goed als beklonken. Ook een woordvoerder van BAC be vestigde dat de onderhandelingen met Iran in een gevorderd stadium zijn. Volgens BAC gaat het bij de transactie om „de mogelijke finan ciering van het Britse Rapier raket verdedigingssysteem door middel van een tegen-aankoop van olie." „Over dit onderwerp zijn we even eens in gesprek met Shell." aldus de BAC-zegsman. Afgezien van de nieuwe transactie zou Iran een al bestaande order voor de Britse Chieftain-tank willen ver hogen van 1200 tot 1500 exemplaren. Ook zou Teheran naast de 250 be stelde lichte tanks van het type Scorpion, interesse hebben in nog eens 110 stuks. Volgens de Financial Times zal er een totaalbedrag van 4.5 miljard gulden gemoeid zijn met de Iraanse wapenaankopen in Groot- Brittannië. Het Britse dagblad schrijft dat Iran ruwe olie gaat ver kopen aan de Shell. De betaling daarvoor gaat Shell storten in een rentedragend trust-fonds, waaruit vervolgens de BAC zal worden be taald zodra de Rapier-raketten zijn geleverd, aldus de Financial Times De 67-jarige kunsthistoricus Giulio Carlo Argan is op voordracht van de communistische fractie gekozen tot burgemeester van Rome. De hoogle raar kreeg bij zijn verkiezing de stemmen van communisten, socia listen en sociaal-democraten De re publikeinen onthielden zich van stemming en dat deden ook de chris ten-democraten. die ervan hadden afgezien een eigen kandidaat te stel len. De christen-democraten, die 27 jaar lang de burgemeester van de Eeuwige Stad hebben geleverd heb ben besloten niet deel te nemen aan de stadsregering. Met Rome zijn nu bijna alle grote Italiaanse steden in handen van so- cialistisch-communistische bestu ren. Tot die steden behoren onder meer Turijn. Milaan, Genua, Bolog na. Florence en Napels. De commu nisten waren bij de nongste verkie zingen de grootste partij in Rome geworden. De nieuwe burgemeester, die als onafhankelijke op de commu nistische lijst stond heeft nauwelijks politieke en bestuurlijke ervaring. BELFAST (DPA. UPI) Bij een schotenwisseling tussen de inzitten den van een auto en een patrouille van het Britse leger in de Noordierse hoofdstad Belfast zijn gisteren een man. een achtjarige jongen en een zes maanden oud meisje om het leven gekomen Volgens de politie raasde de auto het trottoir op en greep daar de kinderen. De moeder, die de baby in een kin derwagen vervoerde, en een jongen van twee jaar liepen zware verwon dingen op De omgekomen man zat in de auto. van waaruit volgens de politie het vuur op de legerpatrouil le was geopend Een tweede inzit tende van de wagen werd eveneens gewond In de auto werd een gela den geweer gevonden. Belfast vormde gisteren voor de der de achtereenvolgende dag het to neel van ernstige gewelddadighe den. Groepen jongelui, van wie en kele gewapend met geweren, kaap ten auto's en vrachtauto's om barri cades op te richten PARIJS (AP. AFP. Reuter) Pakistan blijft bij zijn plan een opwerkingsfabriek voor het afval van kerncentrales te bouwen, ondanks de Amerikaanse protesten daartegen. De Pakistaanse zaakgelastigde in Frankrijk. Kamal. heeft dat gisteren gezegd Hij verzekerde dat het ver drag dat Pakistan en Frankrijk in maart van dit jaar hebben getekend van kracht voorziet in alle waarbor gen en alle controles door het inter nationale bureau voor atoomenergie in Wenen. Het verdrag gaat volgens hem nog verder omdat het ook toe zicht omvat op de ervaring die Pa kistan door de bouw van de opwer kingsfabriek krijgt De Verenigde Staten zijn bang dat de fabriek zal worden gebruikt voor het maken van atoombommen. De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken Henry Kissinger dringt aan op nog meer veilig heidsvoorwaarden om de versprei ding van kernwapens te voorkomen Hij heeft gisteren zijn Franse ambtgenoot Jean Sauvagnargue op gebeld om de Amerikaanse bezwa ren uileen te zetten. Een wourdvoer- der van Kissinger zei dat de minis ters tien minuten met elkaar spra ken en omschreef het onderhoud als ..vriendelijk en opbouwendKissin ger. die bezig is aan een reis door zes landen in Europa, het Midden Oosten en Azië had zijn reis voor 3G uur onderbroken Vandaag vliegt hij naar Nederland Minister Sauvag- nargues is met vakantie in Zuid Frankrijk. Kissinger heeft maandag de Pakis taanse eerste minister Zoelfikar Ali Bhoetto gezegd dat de Verenigde Staten hun economische hulp en wa penleveringen aan Pakistan zullen staken als geen voorzieningen wor den getroffen voor een strengere controle. Pakistan rekent op onge veer 600 miljoen gulden aan Ameri kaanse economische hulp volgend jaar en wil tachtig tot honderd lichte gevechtsvliegtuigen kopen voor on geveer 1.2 miljard gulden 94 "°©r Johan ten Hove ii - Et de onverwachte arrestatie van de Japanse oud-premier Kakoeei Tanaka, in rband met het Lockheed-omkoop-schandaal, is er in Japan een proces op gang ir o komen dat wel eens het einde kan betekenen van de overweldigende machtspo- ie van de regerende Liberaal Democratische Partij (LDP). 11 at verschillende kranten in Ja- hebben bekend gemaakt dat in lal zestien parlementsleden, van er nu één deel uit maakt van het ttnet van premier Takeo Miki, bij 00^ zaak betrokken zouden zijn. t ook de regering op springen. '°n nier Miki, die het Japanse volk derJiaaldelijk bezworen heeft „deze tot de bodem te zullen uitzoe- heeft daarnaast laten weten te opstappen als een lid van zijn ring bij de Lockheed-affaire be- Uutken blijkt te zijn. ve wel velen van Tanaka's betrok- heid bij het schandaal overtuigd n. geloofden weinigen dat hij rdaad gearresteerd zou worden gebruikelijke manier om dit soort sties in Japan af te handelen is su! n de doofpot te stoppen of lagere en als zondebok er voor te laten E raaien. )daar dat de bazen in de LDP hun ingen hebben opgevoerd premier i aan de kant te zetten, toen hij onbesmette politicus duidelijk 'Jakte dat hij de zuivering van de kheed-affaire beschouwde als de roning van zijn lange politiek ibaan. Premier Miki. die eind 1974 het roer van Tanaka overnam i Tanaka ver loor zijn post vanwege dubieuze fi nanciële handelingen) was toch al min of meer als overgangspremier naar voren geschoven. En wel omdat binnen de partij, die bestaat uit een nogal losse coalitie van groepen ron dom een aantal zeer rijke politieke persoonlijkheden. geen over eenstemming over de werkelijke op volger van Tanaka bereikt kon wor den. Beide kandidaten voor het pre mierschap, Takeo Foekoeda (nu vi ce-premier en coördinator voor de Japanse economie) en Masajoshi Ohira (de huidige minister van finan ciën) accepteerden Miki als premier in de hoop dat dat van korte duur zou zijn Plannen Miki. die zelf binnen de LDP een minderheidsgroep vertegenwoor digt, dacht daar anders over en al spoedig smeedden zijn politieke te genstanders plannen om hem af te zetten. Voorlopig echter zonder suc ces. omdat de LDP-bazen het onder ling niet eens waren Maar begin juni van dit jaar. toen de Lockheed-zaak al lang speelde, slo ten zijn tegenstanders een verbond De oude vice-president van de partij, die in 1974 Miki nota bene zelf naar voren schoof, verzekerde zich van de steun van Tanaka (die binnen de partij de grootste groep achter zich had) en van Ohira. die al lang op goede voet met Tanaka stond. En na enige aarzeling sloot ook Foekoeda zich aan bij het anti Miki-kamp. Ze verweten Miki gebrek aan lei derschap en te weinig greep op de gang van zaken in het parlement. De werkelijke reden was. aldus de Ja panse kranten, de naderende ont knoping van de Lockheed-zaak. waarbij vrijwel zeker LDP-koppen zouden vallen. Miki verweerde zich heftig en mobili seerde de pers en de publieke opinie Hij dacht niet aan aftreden voordat de Lockheed-zaak tot volledige klaarheid zou zijn gebracht. „De ge loofwaardigheid van het Japanse de mocratische systeem is in het geding en de partij dient gezuiverd te wor den van corrupte elementen, zodat we met een schone lei de verkiezin gen (die waarschijnlijk in november gehouden zullen worden kunnen in gaan" •Premier Tako Miki Steekpenningen Ook in Japan kwam de Lockheed- affaire in februari aan de oppervlak te toen een Senaatscommissie in de Verenigde Staten bekend maakte dat de Amerikaanse Lockheed- fabriek miljoenen dollars als steek penningen betaald had aan buiten landse functionarissen om de ver koop van vliegtuigen te bevorderen. In Washington werd al snel de naam van Joshio Kodama. een Japan; zakenman met veel invloed achter de politieke schermen, genoemd Kodana is wel in staat van beschul diging gesteld, maar wegens zijn slechte gezondheidstoestand niet ge arresteerd Van Kodama, die door de Se naatscommissie werd beschreven als Lockheeds ..geheime agent" in Ja pan. was bekend dat hij nauwe con tacten onderhield met verschillende politieke leiders in de LDP De Senaatscommissie maakte ver der duidelijk over aanwijzingen te beschikken dat Kodama en functio narissen van het Marubeni- handelshuis (Lockheeds vertegen woordiger in Japan) ongeveer twaalf miljoen dollar aan smeergeld had den ontvangen, waarvan in ieder ge val een deel in de zakken van rege ringsfunctionarissen terecht was gekomen Japanse autoriteiten togen naar Washington, vroegen en kregen meer inlichtingen, waarna er in To kio een grootscheepse razzia gehou den werd. waarbij een aantal men sen van Marubeni en de Japanse luchtvaartmaatschappij All Nippon Airways (ANA) gearresteerd werd De verdenking tegen Tanaka kregen vastere vorm, hij was bevriend met Kodama en hij was premier in de tijd dat Lockheed onverwacht twee gro te orders in Japan plaatste ANA kocht 21 L-loll Tristars van Lockheed, (terwijl men optie had op toestellen van MacDonald Douglasu en Japanse plannen om eigen anti- rtulkboo? v! "ugen te bouwen wer den plotseling opgeschort., waarna een aantal Lockheed P3C Orion- vliegtuigen werd aangeschaft Zonder leider Bij beide zaken viel de naam van premier Kakoeei Tanaka Op 27 juli werd hij voor ondervraging meege nomen en enkele uren later gearres teerd Eergisteren werd hij officieel Jn staat van beschuldiging gesteld wegens het overtreden van de Ja panse deviezen-wetten Met andere woorden wegens het aannemen van steekpenningen van Lockheed, het geen ook in de aanklacht staat. Tanaka zegde onmiddellijk zijn lid maatschap van de LDP op zodat zijn machtige groep binnen de partij en het parlement nu zonder leider zit De mogelijkheid is groot dat zijn groep uiteen valt en dat de leden ervan zich zullen proberen aan te sluiten bij andere machtsgroeperin gen binnen de- LDP. De vraag is echter of veel van zijn protè gés bij de komende verkiezingen opnieuw in het parlement zullen terugkeren Het vertrek van Tanaka heeft het machtsevenwicht binnen de partij verstoord en de partijtop is nu al koortsachtig bezig de brokstukken te lijmen Het imago van de partij heeft met de arrestatie van Tanaka, vlak voor de verkiezingen, een gevoe lige deuk gekregen en binnen de partij bestaat er grote onrust over de resultaten van het onderzoek in de Lockheed-kwestie Van de zestien parlementsleden, over wiens betrok kenheid df Japanse kranten nu be richten. zouci' :i twaalf lid zijn van de LDP Oud-premier Kakoei Tanaka Op het eerste gezicht lijkt Miki als overwinnaar uit de strijd te komen Zijn rivaal Tanaka is hij kwijt en met Tanaka is diens beschermeling Ohi ra naar de achtergrond verwezen Maar de pressie vanuit de LDP om al te treden, is er niet door verminderd De Japanse industriëlen, de be langrijkste geldschieters van de par tij. kunnen een „schone premier' blijkbaar maar moeilijk verdragen En als inderdaad blijkt dat een kabi netslid bij de Lockheed-zaak betrok ken is. rest premier Miki weinig an ders dan ..te handelen naar zijn ge weten" Waarmee hij dan door zijn eigen zuiveringscampagne binnen de LDP een eind gemaakt zou heb ben aan zijn premierschap

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7