Coffie 47 cent
ter pak duurder
FNV wil toeslag bij
tegenvallende prijzen
ztid-spanje Weer doden in Zuid-Afrika
Vrouw
r
Griekenland brengt
Aegeïsche zee-zaak
voor veiligheidsraad
Philips helpt gifdorp
Droogte leidt al
tot korter werken
:hiedamse rellen nu
'gen politie gericht
"OliW hoort bij u.
Het nieuwe gezicht
van Hollands kust
pagina 9
WAR WEEXINB IN VAKANItf
net Nieuwe Haaóse Courant en met Nieuwe Leidse Courant
In deze krant
ie jongeren gearresteerd
Veertig gulden voor iedere werknemer
Premier Vorster: Geen paniek-reacties
Vliegtuig-
eist 6lf levens JOHANNESBURG (UPI, Reuter) De Zuidafrikaanse politie heeft gisteren opnieuw geschoten
op zwarte betogers. Daarbij zijn tenminste twee doden en vele gewonden gevallen. Er waren
gisteren massale betogingen van jonge zwarten in tenminste zeven woonwijken en één „thuisland"
voor zwarten. Ondertussen liet de Zuidafrikaanse premier John Vorster via een vraaggesprek
weten dat de situatie in zijn land „niet kritiek of zeer ernstig" is en dat zijn regering geen
paniek-acties zal ondernemen.
twee
dagen laag:
•'"-Varm
Naftakraker DSM
tijdelijk buiten
bedrijf gesteld
Nieuwe nota naar Turkse regering
Maatschappij in beweging
Trouw is er als de kippen bij
Welkomstvoordeel
Trouw
34e JAARGANG NR 9901 DINSDAG 10 AUGUSTUS 1976
Iedere vrijdag nuttige wenken voor eert aangename
vakantie. Advertenties voor deze rubrièk kunt u
opgaven tot donderdagmorgen 11 uur.
Tel 020-913456 (toestel 708).
kop
nriic
'GAVE TROUW/KWARTET B.V. -
IONNEMENT 14,17 PER MAAND
HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
- 42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 —GEMEENTEGIRO X 11000 - LOSSE VERKOOPPRIJS 0,55
n.
onze redactie economie
f HAAG Een pak koffie
I een half pond wordt met
ng van 20 augustus 47 cent
irder. Het ministerie van
pomische zaken heeft toe-
ning gegeven voor de
jsverhoging in verband met
oestand op de wereldmarkt
koffie. De komende prijs-
koging is de zevende binnen
i jaar tijd. Het prijsverschil
t een jaar geleden zal vol-
tie week 1,73 per pak zijn.
lens de koffiebranders is de prijs-
[oging nodig om de voortdurend
'ende grondstofprijzen op te van-
I
gen. Zij hebben in het overleg met
het ministerie kunnen aantonen dat
de prijsverhoging „redelijk en bil
lijk" is, gezien de kosten, aldus een
woordvoerder van economische
zaken.
De grossier, die bij de fabrikant (kof-
fiebrander) koopt zal vandaag al de
nieuwe prijs moeten betalen. De win
kelier krijgt er op 16 augustus mee te
maken en de consument op de 20ste.
Als het publiek wat extra tegen de
oude prijs gaat kopen, kan dit bete
kenen dat de winkelier om zijn
voorraden aan te vullen enkele
dagen al tegen nieuwe prijs moet
inkopen maar nog tegen oude prijs
moet verkopen.
0 Vervolg op pag. 3
Aldert Schipper zit (met vi
sum) in Zuid-Afrika, in
Kaapstad, waar hij de gerefor
meerde oecumenische synode
(de GOS), die daar vandaag
begint, bijwoont. Vandaag
schrijft hij over de aan de
GOS voorafgegane zendings
conferentie in Kaapstad. Col
lega L. M. P. Scholten is afge
reisd naar Genève, waar het
centraal comité van de we
reldraad van kerken verga
dert. Nu reeds op pagina 2 iets
uit de rapporten van de we
reldraad.
Van een onzer verslaggevers
AMELAND Als gevolg van de
langdurige droogte heeft de direc
tie van de coöperatieve melkfab
riek Ameland besloten voor het
personeel (21 man) één dag per
week werktijdverkorting aan te
vragen. De melkopbrcngst op het
eiland is met bijna elf procent
teruggelopen en verwacht wordt
dat dit percentage nog groter zal
worden. De fabrieksdirectie over
legt nu met de bonden en arbeids
inspectie; ontslagen worden voor
lopig niet verwacht. Het ligt in de
bedoeling dat de werktijdverkor-
ting tot maart 1977 zal voort
duren.
Op pagina 5 meer nieuws over
de droogte op Ameland. Jan Sloo
thaak vertelt dat de boeren er
hun vee voor „afbraakprijzen"
verkopen en alles maaien wat
nog maar enigszins groen is".
Op pagina 11 gaat ing. P. We-
stra, secretaris van de veehoude
rij bij het landbouwschap, in op
de gevolgen die de droogte heeft
voor de Nederlandse veehouders
in het algemeen. Dringende hulp
is geboden, meent hij. „Een
mens vergeet snel, maar een
mens die veehouder is kan 1976
niet spoedig vergeten, omdat de
feiten hem voor een lange tijd
elke dag daaraan zullen herin
neren".
Over een ander gevolg van de
droogte, de hoge groenteprijzen,
bestaan heel wat misverstanden.
De heer W. van der Ven, voorzit
ter van de veiling Zuid-Holland-
Zuid in Barendrecht vertelde
Hans Ledeboer hoe die groente-
prijs ontstaat. Prijsvaststelling
via de veiling is de eenvoudigste
manier, zegt hij. Dat verhaal
staat op pagina 3.
INi
EINDHOVEN Philips heeft de Italiaanse autoriteiten alle documentatie
gestuurd over de giframp in 1963 bij Philips-Duphar bij de Hembrug. Bij
deze ramp kwam hetzelfde gevaarlijke TCCD vrij als onlangs bij de
chemische fabriek in het Italiaanse Seveso.
Het rapport vermeldt behalve de gevolgen ook de ervaring, opgedaan bij de
bestrijding daarvan. Indien nodig, is Philips bereid deskundigen naar Italië
te sturen om een en ander te verduidelijken.
Zoals bekend, kwamen bij de ramp in Amsterdam vier mensen om het leven
en lijden nog steeds twaalf mensen aan de gevolgen ervan. De Philips-
fabriek is een tijdlang gesloten geweest, vervolgens gesloopt, waarna de
resten bij de Azoren in de Atlantische oceaan zijn gestort.
Volgens dr. Strik van de afdeling toxicologie van de landbouwhogeschool in
Wageningen is bij de ramp in Italië veel meer van de gevaarlijke stof
vrijgekomen dan bij Philips: 2500 gram tegen nog geen 200 gram.
Van onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM De Federatie Nederlandse Vakbeweging heeft besloten aanvullende looneisen
te stellen zodra de prijzen globaal twee procent boven het huidige prijspeil komen. In dat geval
vraagt de federatie een vast bedrag van 40 gulden per maand voor iedere werknemer.
gemtlSSe
jrendj een onzer verslaggevers
EDAM De rellen, die in
afgelopen weekend Schie-
Herzih zo hebben bezig gehou-
7de- II, zijn ook gisteravond
heblrtgegaan. De politie, ver-
judeif -
eid uit omliggende plaat
den n< zoais viaardingen en Spij-
- géén Rotterdam-
zegt waarnemend
gedubschef hoofdinspecteur D.
iteerdi der Veen is de gehele
d actief geweest en zij
ïst in grotere eenheden te-
C sto^en optreden.
karakter is echter veranderd.
het in het weekend vooral te-
de in Schiedam wonende en wer-
ïe Turken, zodat de hele zaak op
ten regelrechte „rassenrel" dreigde
jte lopen, gisteravond was het er
te doen herrie te maken, iedereen
igghinderen en vooral dc politie te
ten, zo meent de heer Van der
I jongelieden treden op in grote
(pen, vijftig tot tachtig man, alle-
maanji 0p brommers, dus zeer mobiel,"
18*elde hij ons. „Wij worden er bij
-pen, wij gaan er op af, en de
er op volle snelheid van
om ergens anders in de stad
lelfde situatie te scheppen." Op
ïurgemeester Knappertlaan had
iolitie in zoverre succes, dat drie
:ns met hun brommers konden
FNV-voorzitter Wim Kok herhaalde
gisteren na afloop van de federatie
raadsvergadering dat de vakbewe
ging blijft bij haar doelstelling dat
de koopkracht van de doorsnee
werknemer dit Jaar moet worden ge
handhaafd. Zodra blijkt dat het uit
gangspunt van de regering een
prijssUjging van 8,25 procent over
het gehele Jaar niet haalbaar ls,
zullen de prijsstijgingen volgens de
FNV moeten worden gecompenseerd
in een loontoeslag van 40 gulden.
„In het meest gunstige geval komen
we er niet aan toe. zei Wim Kok,
want dat betekent dan dat de prijs
ontwikkeling binnen redelijke gren
zen blijft." De FNV-voorzitter reken
de voor, dat het prijsindexcijfer voor
de kosten van het eerste levenson
derhoud half april 169,8 was. Mo
menteel is dit cijfer onder andere
als gevolg van de uitverkoop ge
daald tot 169,7. Maar in dit cijfer
zitten nog niet de prijstijgingen van
veilingprodukten zoals groenten,
fruit en aardappelen. Zodra het prij
sindexcijfer op 173,2 staat ofwel de
prijzen met 2 procent zijn gestegen
volgt er van de kant van de vakbewe
ging een aanvullende looneis. Het
bereiken van dit cijfer zou beteke
nen dat de doelstelling van de rege
ring een prijsstijging van
Er
jlen ingerekend.
'Seer Van der Veen: „Wij hebben
l meldingen van vernielingen,
het optreden is provocerend,
inensen zijn bang. Wij worden
ndsl^urenci bezi6 gehouden, hoewel
Sen echte extreme dingen gebeu-
en kj
ADVERTENTIE
rato 1
win te
dietse
gesoi
NSDAG EN WOENSDAG
BIJ ALBERT HEIJN
OOED
Beokei
idkamfe weersverwachting tot vana-
- KrotAnd: droog en zonnig, met in de
Loed8tl'ddag tijdelijk wat bewolking.
;c leest matige, noord-oostelijke
jind. Minimum temperatuur
hgeveer 12, maximum tempe
ruren van 22 tot 28 graden.
'vansiooruitzichten voor morgen en
kermorgen: Geen verandering
kn betekenis.Morgen zon op:
5.17
n». A zon onder: 20.12
:tra op maan op: 20.21
igezooi maan onder: 07.05
1-74641
Ie eaml
CADIZ (UPI, AFP) Een Spaans
militair transportvlietuig van het
tupe DC-4 is gistermiddag neerge
stort bij de zuidelijke kuststad Ca
diz. Aan boord van het toestel, dat
op weg was naar de Canarische ei
landen. bevonden zich 33 personen,
voornamelijk officieren van de
Spaanse luchtmacht met hun vrou
wen en kinderen. Volgens de politie
kwamen LI personen om het leven
en werden 22 gewond, van wie een
aantal zeer ernstig.
In een communiqué van het minis
terie van luchtmacht in Madrid
werd gezegd dat naar de oorzaak
van het ongeval een onderzoek
wordt ingesteld, maar in
luchtmachtkringen verluidde dat
één van de vier motoren van het
toestel in brand was gevlogen.
Het toestel stortte neer in een heu
velachtig bosgebied op ongeveer 20
km ten oosten van Cadiz, waardoor
een bosbrand ontstond stond die de
brandweer zes uur later nog niet
onder bedwang had. Veel van de
gewonden liepen ernstige
brandwonden op; de bosbrand be
moeilijkte de taak van de redddin-
gsploegen.
GELEEN Ten gevolge van een
brand in het waterstofsysteem is in
de nacht van zondag op maandag de
naftakraker-3 van DSM in Geleen
enkele dagen buiten bedrijf gesteld.
De bedrijfsbrandweer hield de om
liggende installaties nat en liet de
vuurhaard in het waterstofsysteem
uitbranden onder controle. Uit vei
ligheid werd de totale naftakraker
stopgezet. Daardoor werden alle
gassen in de verschillende installa
ties afgevoerd naar de permanente
vuurfakkel. Een enorme lichtfakkel
was te zien boven Geleen. Volgens
de voorzitter R. T. de Jong van de
voorlichtingsdienst van DSM ont
stond er geen paniek. Er waren ne
gen telefonische meldingen.
hoogstens 8,25 procent wordt over
schreden.
Kok liet er overigens geen twijfel
over bestaan, dat de vakbeweging
somber is gestemd over de huidige
prijsontwikkelingen. De regering
gaat volgens hem uit van te optimis
tische gegevens. De twijfel over het
in de hand houden van de prijzen
wordt bij de FNV nog versterkt door
het antwoord van minister Duisen-
berg op de brief, waarin de federatie
aandringt op een scherper prijsbe
leid. In dat antwoord zegt de minis
ter dat hij gezien de droogte en de
stijgende grondstoffenprijzen op de
wereldmarkt ook zelf twijfelt aan de
haalbaarheid v«n de 8,25 procent.
De FNV zal het kabinet nu voorstel
len doen die volgens Kok moeten
worden gezien als het invullen van
de toezegging van de regering, dat er
in het najaar bij een tegenvallende
prijsontwikkeling opnieuw zal wor
den gepraat met werkgevers en vak
beweging. Hoewel de vakbeweging
bij het vaststellen van de prijzen
geen partij is „aan ons wordt niets
gevraagd", zei Kok wil de FNV
wel vasthouden aan het uitgangs
punt dat de koopkracht van de ge
middelde werknemer niet mag wor
den aangetast.
Duurtetoeslag
De FNV wil er niet toe overgaan op
dit moment al een duurtetoeslag te
vragen. „Dat zou betekenen dat we
op een betrekkelijk willekeurig mo
ment een willekeurige toeslag moe
ten vragen. We geven er de voorkeur
aan om aan de hand van de officiële
prijsCljfers na te gaan of de
koopkracht van de doorsnee
werknemer kan blijven ge
handhaafd", aldus Kok. Het is op
dit moment niet te voorzien op welk
moment de grens van 8,25 procent is
bereikt de prijsstijging sinds half
december bedraagt 4,6 procent
maar zodra die grens is bereikt zal
de FNV een aanvullende loontoe
slag opeisen.
Tenslotte maakte Kok bekend dat
de FNV er voorstander van is om de
verhoging van de BTW met twee
procent, die de regering 1 oktober
wil invoeren, uit te stellen. Uitstel
van de BTW hoeft volgens hem niet
het peil van de collectieve voorzie
ningen aan te tasten, terwijl het
anderzijds wel een belangrijke bij
drage kan zijn om de prijsontwikke
ling in de hand te houden. De rege
ring heeft volgens hem de plicht om
de verhoging opnieuw in overweging
te nemen.
Groente
Inmiddels heeft het Tweede-
Kamerlid Arie van der Hek (PvdA)
als lid van het Europese parlement,
de EEG-mlnlsterraad en de Europe
se Commissie gevraagd zeer spoedig
tot een onderlinge afstemming van
het prijsbeleid voor groenten en
fruit te komen. De loonmatiging, die
momenteel in de EEG-landen wordt
gerealiseerd, kan volgens Van der
Hek alleen worden verdedigd als de
prijzen zich matig zouden ontwikke
len. Maar de groenten en fruitprij-
zen „stijgen op dit moment zo sterk
dat deze voorwaarde niet langer ver
vuld lijkt" Volgens Van der Hek
matigt de groentehandel zich niet
vrijwillig, menen de regeringen
machteloos te zijn omdat het be
staan van de gemeenschappelijke
markt een effectief nationaal prijs
beleid sterk zou bemoeilijken, zodat
slechts een gecoördineerd prijsbe
leid van de lidstaten hier de Juiste
remedie lijkt".
De twee doden, van wie de politie
melding maakte, vielen in het woon
gebied Alexandra ten noorden van
Johannesburg. Volgens de politie
trokken daar grote groepen jongeren
rond, die een middelbare school in
brand staken en stenen gooiden naar
ouderen die naar hun werk gingen.
Eerder was er een bericht verspreid,
dat er een dode zou zijn gevallen in
Randfontein, dat oostelijk van Jo
hannesburg ligt. Daar had een me
nigte geprobeerd het bestuursge
bouw in brand te steken. De politie
heeft bevestigd dat zij op die menig
te heeft geschoten, maar daarbij zou
den geen doden, alleen maar twee
gewonden zijn gevallen.
Uit alle provincies van de republiek
Zuid-Afrika werden brandstichtin
gen en betogingen gemeld. Zeer on
rustig was het in het thuisland Bop-
hoetswana. In de hoofdstad van dit
gebied, Mafeking, werden de parle
mentsgebouwen in brand gestoken.
In allerijl aangevoerde politie-
verstcrkingen konden nog net voor
komen dat de opstandelingen het
huis van de zwarte premier Lucas
Mangope plunderden
Mangope verklaarde kort geleden
nog dat hij de Zuidafrikaanse poli
tiek van „gescheiden ontwikkeling"
(een ander woord voor
apartheidspolitiek) blijft steunen.
Hij wil onafhankelijkheid voor zijn
thuisland aanvaarden. De premiers
van de meeste andere zwarte thuis
landen hebben zich inmiddels tegen
dat beleid gekeerd. Zij eisen nu een
regeringsstelsel waarbij de zwarte
meerderheid evenredig zal zijn ver
tegenwoordigd.
Premier John Vorster zei in een gis
teren gepubliceerd vraaggesprek
dat zijn regering zich door de Jong
ste uitbarstingen van zwart verzet
niet tot paniekacties zal laten verlei
den. Hij zei tegen het tijdschrift „To
the Point" dat zijn regering opge
wassen is tegen de huidige moeilijk
heden. Zij zal geen ineenstorting
van „recht en orde" toestaan. „Dat
zal niet worden geduld. Als er grie
ven zijn, dan staat de deur open om
deze te horen, maar de regering zal
zich zeker niet tot een paniekactie
laten voeren", aldus Vorster. Hij zei
dat hij de huidige combinatie van
buitenlandse druk op Zuid-Afrika
en binnenlandse onlusten niet opvat
als kritiek of zeer emstig. „Op zijn
hoogst kan worden gezegd dat de
situatie emstig is. Als de spanning
internationaal groter wordt dan zul
len onze vijanden ervoor zorgen dat
de binnenlandse spanningen toene
men. Dat is precies wat er op het
ogenblik gebeurt", aldus premier
Vorster. Hij waarschuwde dat de
Sowjet-Unle uit is op wereldover
heersing en dat een machtsoverna
me in zuidelijk Afrika een onderdeel
van die strategie is.
(Zie ook pag. 7: Sowete is het begin).
ATHENE (Reuter. AFP. UPI, AP)
Griekenland zal vandaag of morgen
om een spoedbijeenkomst van de
Veiligheidsraad vragen met het oog
op de toestand in de Aegeïsche Zee,
waar Turkije het Griekse continen
tale plat heeft geschonden, aldus Pa-
nayotis Lambrias, onderminister
van pers en voorlichting. Hij 'zei dat
de vrede in dit gebied wordt be
dreigd.
Het besluit is genomen op een kabi
netsvergadering onder leiding van
premier Karamanlls, die de kwestie
ook heeft besproken met de Neder
landse minister van buitenlandse za
ken, Max van der Stoel. In dit ge
sprek kwamen ook vraagstukken in
verband met de toetreding van Grie
kenland tot de EG ter sprake.
Griekenland wil voorts bij het Inter
nationale Gerechtshof in Den Haag
een verzoek om definitieve bepaling
van het Griekse continentale plat in
de Aegeïsche Zee indienen. Aanvan
kelijk had Athene van Turkije geëist
deze kwestie gezamenlijk bij het In
ternationale Gerechtshof te laten
behandelen. Turkije heeft daarmee
tot dusver gedraald.
Tussen Turkije en Griekenland
heerst al een gespannen verhouding
sinds de Turkse invasie op Cyprus in
1974. De spanning werd dit weekein
de nog groter door het uitvaren van
het Turkse olie-opsporingsschip Sis-
mik-1, dat volgens Griekenland het
Griekse continentale plat schendt.
De Griekse regering heeft Turkije
gisteren een nieuwe protestnota ge
stuurd in verband met de operaties
van de „Sismlk 1". Zondag liet men
in Ankara weten dat cfe eerste pro
testnota die Griekenland zaterdag
toestuurde „volledig onaan
vaardbaar was".
De Griekse regering had zondag het
verlof van officieren en manschap
pen der drie krijgsmachtonderdelen
ingetrokken en marine en
luchtmacht in staat van paraatheid
gebracht in verband met de gespan
nen situatie die is ontstaan door
Turkse olie-exploraties in de Ae
geïsche Zee.
De emancipatie van de vrouw zou wel eens tot in de
verdachtenbankjes van onze rechtszalen kunnen
doorgaan. Opleiding en inschakeling in het arbeids
proces bevorderen de misdaad, meldt een criminolo
ge (werkende vrouw dus) uit Groningen.
Nieuwe abonnee:
Straat:
Plaats:Giro:
Betaalt per kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaats:
Ik ontvang graag naar keuze:
14 fraaie zwart-kunstlederer onderzetters net zilver bedrukte ouderwet-
se locomotiefmodellen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel.
QJ Praktische, kleurrijke eeuwigdurende riemkalender. Modern, origineel.
Voor de kinderkamer, de keuken of waar dan ook.
L4 Tekening van het vroegere U te Amsterdam.
De nieuwe abonnee krijgt een welkomst^voordeel. Hij
betaalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant
te hebben ontvangen) 6,25 minder voor de eerste
tehnijn.
Schrijf op de open envelop: Trouw/Kwartet, antwoord
nummer 2792. Amsterdam.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
x