i ioland Holst: Je moet je niet Vastbijten op één generatie letere behandeling eertien gevangen lolukkers gevraagd Unie BHLP vindt nivellering als verdover werken inderdaad prima stofzuigers tissers toch irvolgd B en W van Haarlem niet terughoudend jegens Amrobank Veel branden in weekeinde inderdaad prima wasautomaten Hulpverleners Voorontwerp artikel 280 onaanvaardbaar Vrouw in Drachten gewurgd na ruzie Haagse, taxi heeft tekort van vier ton jk vrees de dood niet, zij hoort immers bij het leven" Gesprek met dichter voor zijn overlijden PAG 9 AUGUSTUS 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET 3 ttTERDAM. De Badan satuan, de organisatie van d-Molukkers in Nederland, it in een telegram aan mi- [er Van Agt (justitie) om een ere behandeling gevraagd i de veertien Zuidmolukse teren, die momenteel ge- gen zitten. feaat om de zeven bezetters van Indonesische consulaat in terdam en de zeven kapers van fein bij Wijster. Zij zitten ver- i over verschillende gevange- i in Nederland. j een verslaggever HAAG Meer dan zeshon- vissers van de Nederlandse [visvloot, die vorig jaar wegens ichrijding van de vangstbeper- maatregelen een proces- iaal kregen, zullen alsnog wor- zuïi vervolgd. Mr. P. A. H. Bos. advo- m|_8eneraal bi) het gerechtshof in veJ Haag en voorzitter van de lan- landJ^e vergadering van econo- officieren van justitie, heeft et, ajmeegedeeld. lat het om zaken van vorig jaar is besloten deze af te doen door lel van transactie. De betrok- vissers zullen boetes moeten ^tjklen variërend van 500 tot ")0. Hiervoor krijgen zij binnen- een acceptgirokaart toege- ird. Betalen de vissers de ge- ~"^gde geldsom niet dan zullen zij t de rechter moeten verschijnen. ruim 800 processen-verbaal, die iotaal tegen de zeshonderd vis- waren opgemaakt, hebben voor Vïoening moeten wachten op een 'ftspraak van het Europese hof in of Nederland binnen ,|G-verband eigenlijk wel gerech- was een quoteringsmaatregel de visserij ter bescherming van jlatvisstand, te nemen. Het hof .uxemburg heeft onlangs de Ne- indse overheid in het gelijk ge- ,Er was toen geen enkel belet- tuëeimeer om de vervol6ing van de t v-.le zaken voort te zetten," aldus arm Bos' De Badan Persatuan wil, dat de ge vangenen bij elkaar in één gevange nis worden geplaatst. Tijdens het jaarlijkse congres van de organisatie, zaterdag in Moordrecht, vertelde de leider van de Zuid- molukkers, ir. J. A. Manusama, dat hij in de briefwisseling met minister Van Agt diverse malen zijn ongerust heid had uitgesproken over de be handeling van de veertien. Zij zou den onlangs zijn overgeplaatst naar andere gevangenissen en hun ver blijfplaats zou niet bekend zijn gemaakt. Het congres dringt er bij de minister op aan het beleid te wijzigen in het belang van het geestelijk en licha melijk welzijn van de jongeren. Ir. Manusama wil daarover vandaag met staatssecretaris Zeevalking van justitie spreken. HAARLEM Burgemeester en wet houders van Haarlem zien geen aan leiding zich terughoudend op te stel len in haar relatie tot de Amrobank. Dit hebben zij geantwoord op vra gen van leden van de gemeenteraad van de PPR en de PSP over de verklaring van deze partij-besturen over Zuid-Afrika en de Amrobank. De gemeente onderhoudt met de Amrobank en met alle andere grote banken een rekening-courant voor lopende inkomsten en uitgaven. B en W achten het niet hun taak om de besturen van andère partijen te ver zoeken duidelijk te maken hoe zij over de aangelegenheid denken. Tegen een gelijke wijze van oriënta tie .bij andere gemeenten, waarbij burgemeester en wethouders den ken aan grote gemeenten, omdat daarmee een gestructureerd contact bestaat, hebben zij geen bezwaren. Bovendien ligt het onderwerp bui ten het takenveld en de bevoegdhe den van het college als bestuursor gaan. Tijdens de feestelijke tocht van het bloemencorso van Rijnsburg naar Noordwijk waren er weer duizenden belangstellenden, die maar geen onderdeel van het bloemendefilé wilden mis sen. Het motto van dit cor so is 1001 nacht en de wa gens zijn dan ook letterlijk sprookjesachtig te noe men. Hier een van de voor stellingen: Klein Duimpje en de Zevenmijlslaarzen. (ADVERTENTIE) Van een verslaggever SITTARD Bij een grote brand op het industrieterrein-noord in Sittard is zaterdagavond het meubelgroo- thandelbedrijf P. Zelissen verwoest. De hele voorraad meubelen ging in vlammen op. De naast de groothan del gelegen glashandel Salvino brandde voor 80 procent af. Enkele vrachtwagens van de meubelhandel Pfennigs, die ook aan het bedrijf Zelissen grenst, werden ernstig be schadigd. De schade wordt op twee miljoen geschat. GEMERT Zondag is het be- drijfsgedeelte van een boerderij in Gemert door brand verwoest. Een dag eerder brandde in deze plaats ook al een bboerderij af. Dertig mestvarkens en de hele voorraad hooi en stro ging verloren. De oor zaak is onbekend. DORDRECHT Langs de spoor baan Roosendaal-Dordrecht is de brandweer zaterdagmiddag uren lang bezig geweest met het blussen van bermbranden, veroorzaakt door vonken afkomstig van twee vastge- Van een verslaggever UTRECHT Het landelijk overleg van werkers in de alternatieve hulpverlening noemt het vooront werp artikel 280 onaanvaardbaar. Dit voorontwerp is donderdag prijs gegeven door minister Van Agt en staatssecretaris Zeevalking. Uit het ontwerp blijkt dat een hulpverlener niet gestraft mag wor den, als hij of zij het verbergen van een minderjarige niet jonger dan veertien jaar, heeft gemeld aan de kinderrechter. De opheffing van strafbaarheid duurt ten hoogste een maand na dat bericht Gedurende deze tijd mag de politie de minderja rige niet aanhouden en naar ouders of voogd terugbrengen. De alternatieve hulpverleners noe men het een raadsel waarom op nieuw een poging is ondernomen de problemen rond artikel 280 van het wetboek van strafrecht te regelen. Zij schrijven dat er al een wets ontwerp over dezelfde kwestie inge diend is door de Tweede Kamerle den Roethof (PvdA) en mevrouw Haas-Berger (VVD). De hulpverle ners zeggen dat dit initiatief wetsontwerp een aanzet geeft tot een vrij redelijke regeling van de problematiek, hetgeen ,,niet gezegd kan worden van het voorontwerp van Van Agt". Vergeleken met de huidige situatie levert het een achteruitgang op. Het is een onaanvaardbare controle op de hulpverlening. Een weggelopen minderjarige loopt nu meer de kans in de sfeer van een kinderbeschermingsmaatregel te komen. De uitzonderingen die gemaakt wor den (onder de veertien jaar, buiten landse minderjarigen en in een rijks richting geplaatste minderjarigen). lopen remmen van de D-trein Parijs- Amsterdam. Door de sterke roo kontwikkeling ondervond het trein verkeer vertraging. VLIELAND Op de Waddenzee tussen Vlieland en Harlingen is za terdagmiddag brand uitgebroken op een pleziertjalk. Een vrouw en haar kinderen zijn aan boord ge bracht van de veerboot Friesland. Twee mannelijke opvarenden brachten zich met een rubberbootje in veiligheid. HEERLEN Twee personen, een 23-jarig barmeisje en haar 25-jarige vriend uit Heerlen zijn gisteren door de politie aangehouden, verdacht van brandstichting. In de nacht van zaterdag op zondag brandde de eerste etage van de bar Blue Gipsy uit. Het gearresteerde meisje, dat boven de bar woonde, kon zich via het dak in veiligheid stellen. ROTTERDAM Bij een inbraak in een woning aan de Rembrandt- straat in Rotterdam is een geldkis tje met 30.000 gestolen. Het kistje stond in een kast in de woonkamer. De dieven kwamen binnen door een ruitje in een deur te vernielen. ROTTERDAM De tweejarige Al- lisalem Kantaoui is zondag bij een verkeersongeluk in Rotterdam om het leven gekomen. Het kind was aan het spelen op de Brielselaan, toen het tussen twee geparkeerde auto's de weg overstak en door een passerende auto werd gegrepen. De auto, een blauwe personenwagen, is na het ongeluk doorgereden. ROTTERDAM De vierjarige Ma rio Pluut uit Rotterdam is zondag bij het spelen in de Mamixstraat om het leven gekomen. Het kind was tussen de betonnen platen van een schutting gekropen. Doordat de bo venste platen doorzakten raakte hij met zijn nek bekneld. Van een verslaggever UTRECHT „Het kabinet Den Uyl heeft zijn gehele soci aal-economische beleid opge hangen aan zijn centrale poli tieke doelstelling: verdeling van inkomens, macht en ken nis. Niemand behoeft verwon derd te zijn, dat het elke situa tie te baat neemt om deze doelstelling dichterbij haar verwerkelijking te brengen. De vraag rijst evenwel wie er nog vruchten plukt van dit beleid." Aldus dr. A. A. Wentink, beleidsadvi- seur van de Unie BLHP en tevens verbonden aan de economische ho geschool in Tilburg, in Medium, het orgaan van de unie. Volgens de heer Wentink verwijst de invoering van het begrip ,,de modale werknemer" naar een alles- nivellerend massificatieproces. „Nu zelfs deze voor de statistieken inte ressante figuur er niet meer op voor uit gaat, lijkt de tijd gekomen om de verdelingsdoelstelling opnieuw te bezien." De wals van de herverdeling zo gaat de beleidsadviseur verder werkt als een tranquillizer (verdover) voor elk nieuw initiatief. „De geriefe lijkheden van de verzorgingsstaat wekken hier en daar beelden op die doen denken aan de Kafkiaanse maatschappij waarin overheidsbu- reaucratie als een moloch alles centralistisch voor iedereen regelt." Volgens de heer Wentink lijken de kansen gering om de prijsstijging dit jaar beneden de 8,25 procent te hou den. Bovendien, aldus de beleidsad viseur, is dit percentage veel te hoog gegrepen. Volgens hem hebben we op dit punt te maken met een desa- treus gewenningsverschijnsel: jaar lijkse geldontwaarding van 8 tot 10 pet en een werkloosheid van meer dan 200.000 worden steeds meer als onvermijdelijke karaktertrekken van onze economie gezien. „We pra- Van een verslaggever DRACHTEN De 33-jarige G. van der M. uit Drachten heeft bekend zaterdagnacht in zijn woning de 29- jarige Th. Ph.-B., met wie hij samen woonde, door wurging om het leven te hebben gebracht. De man heeft zich zondagmorgen uit eigen bewe ging op het politiebureau te Drach ten gemeld. Uit het eerste onderzoek is geble ken, dat Van der M. de vrouw rond drie uur zaterdag moet hebben ge wurgd. Tussen hen was onenigheid ontstaan over een vermeende ver houding van de vrouw met een an dere man. De ruzie liep zo hoog op, dat Van der M. de vrouw bij de keel greep met alle gevolgen van dien. ten er niet eens meer over om de inflatie terug te dringen tot onder vijf procent zoals in de jaren zestig en om de werkloosheid onder de 100.000 te brengen." Als oorzaak van dat „gewennings verschijnsel" noemt hij onder meer de fatalistische houding ten aanzien van economische groeimogelijkhe den. In de twee leidende westerse industriële naties zo betoogt de heer Wentink de Verenigde Staten en West-Duitsland, streeft men naar een krachtig herstel van de econo mische groei van vijf pet per jaar. In ons land daarentegen lijkt een groei van 3 tot 3,5 pet het maximaal haal bare. „Waar dit op is gestoeld, is onduidelijk. Het is meer een kwestie van geloof dan van harde feitelijke mogelijkheden." Van een verslaggever DEN HAAG De stichting Haagse taxi-telefooncentrale (HTT) ver wacht voor dit jaar een exploitatie tekort van 410.000. Hierin zijn be grepen onverrekende verliezen van voorgaande jaren, samen 115.000. Het bestuur van de HTT wil de tekorten dit jaar wegwerken. B en w van Den Haag hebben de raad voorgesteld om de HTT een bijdrage in de exploitatie te leveren van 410.000. B en w zijn namelijk van mening dat de HTT moet kun nen blijven functioneren, tot een studie is afgerond die moet aange ven hoe een Haagse taxicentrale ei genlijk zou moeten werken, om het taxivervoer goed te begeleiden en te controleren. Den Haag verleende vorig jaar ai een subsidie van anderhalve ton om de taxi-centrale op de been te hou den. De inkomsten van de centrale zullen dit jaar ongeveer 95.000 be dragen. De vergunninghouders, die verplicht lid zijn, betalen 75 per taxi per week aan de centrale. Den Haag is de enige grote gemeente in Nederland die het taxi-wezen subsi dieert. Rita „Als u het pakket gewogen hebt, wil ik de ballons wel graag even terug." Dei Zeis) 3 or Fred Lammers JrGEN „Dit is mijn laatste nederzetting. Hier ben ik bezig te overleven", zegt riaan Roland Holst nog voordat ik zijn eigenlijke flatje bestaande uit enige in laar overlopende vertrekken in het bejaardencentrum „Frankenstate" Helnenga. ™e)k mijn jas uit heb gaat hij mij •Ü7praam' maar n°ë vrij kwiek lo- rroo?- voor naar een grote stoel bij «paraam. Zelf gaat Roland Holst op 'Irlpinpr ctnplH» iefronnvr mo rrit. Eef leiner stoeltje tegenovr me zit- Zijn leefruimte staat tjokvol antieke meubelen: een zware n. Zf» tafel met bijbehorende stoe- zij iikastjes en tafeltjes en tegen een wide wanden een imposante muur- plan- Overal liggen boeken, kranten, papieren met aanteke- weden en stapeltjes brieven. Op een afvdtje in een hoek van de kamer echtn eeen fles jenever en een fles ieerry. Roland Holst vraagt wat ik n dririnken en als ik voor de sherry voorbaant hij zich een weg naar zijn rdeUbarretje, het lege glaasje, dat hij d dafielijk eerder op de dag al eens leeij zichzelf heeft gevuld, meene- Hij stoot een stapel tijdschrif- mver, maar als ik vraag of ik even kan helpen zegt hij be- „Nee, je gasten schenk je zelf Voorzichtig lopend brengt hij in paar minuten later mijn ge- glas, zelf heeft hij iets sterkers jmen. De sherryfles zet hij op lg di. „Je moet jezelf maar inschen- ^als je meer wilt hebben", zegt ^ILind Holst een sigaartje opste- ,Heb je het niet te koud daar lat open raam? Anders doe je het dicht", vraagt hij bezorgd, een ie aan zijn sigaartje nemend en ilgens een grote rookwolk end. ie hem nog zitten een man van in de tachtig, maar nog veel mingstelling voor alles wat er op ereld gebeurt. „Ik zorg hier zelf voor mijn ontbijt en mijn lunch. Het diner laat ik 's avonds zo laat moge lijk komen, dan heb ik een fijne lange dag om te werken", vertelt hij. Roland Holst komt er voor uit be wondering te hebben voor mensen die op hoge leeftijd nog iets preste ren. Vandaar dat hij zich aan hen spiegelt. Hij staat op. rommelt wat in een hoekje en haalt dan een gram mofoonplaat tevoorschijn, een op name van de wereldberoemde Spaanse cellist-dirigent Pablo Ca sals. Terwijl Roland Holst de plaat opzet zegt hij: „Deze opname is ge maakt tijdens een repetitie in New York. Nu moetje heel goed luisteren dan hoor je hem iri gebrekkig Engels aanwijzingen geven. Hij was toen al in de tachtig. Geweldig wat die man op zo'n leeftijd nog deed. Ik draai deze plaat reuze veel. meestal zet ik elke avond wel een kant op. Dat is ook wel te horen". Goede vrienden Roland Holst vraagt of ik tijd heb en als ik hem wat dat betreft gerust gesteld heb laat hij de muziek over zich komen. Hij vult mijn sherryglas bij, knikt af en toe instemmend en mompelt iets over het temperament van Casals. Als de grammo foonplaat weer in de hoes zit, ver volgt Roland Holst: „Bijna al mijn goede vrienden van mijn leeftijd zijn overleden. Toch ben ik niet een-' zaam, omdat ik gelukkig veel vrien den heb onder de jongeren. Dat is heel belangrijk. Je moet je niet vastbijten op één generatie". Tot die goede vrienden behoort ook het prinselijk gezin. Tot op het laatst van zijn leven was Roland Holst (Oom Jani) een huisvriend op Dra- kensteyn. Zelf vertelde Roland Holst daar over: „De prinsjes op Drakensteyn zijn mij als een soort grootvader gaan beschouwen, een rol die ik met groot genoegen gestalte geef al ben ik volstrekt geen Oranjeklant. Dat heb ik prinses Beatrix ook meerma len gezegd. Al wil ik niet ontkennen dat de Oranjes een heel belangrijke rol in onze geschiedenis hebben ge speeld, dat ik zo veel waardering heb voor de huidige Oranjegenera tie komt uitsluitend door mijn per soonlijke affectie voor Beatrix en Claus". Die vriendschap is verdiept in de rumoerige verlovingstijd van de prinses." Ik had Claus nog niet persoonlijk ontmoet toen een vriend zich tegenover mij erg denigrerend uitliet over de verloofde van Bea trix, vooral omdat Claus niet van adel was. Ik heb toen gezegd:Het is niet mijn gewoonte me uit te laten over iemand die ik persoonlijk hele maal niet ken. Maar na wat ik over hem heb gehoord en gelezen kan ik wel zeggen dat Claus dan een Duit ser mag zijn, maar een mof is hij niet! Die reactie is prinses Beatrix ter ore gekomen waarop zij moet hebben gezegd-, Dat is echt een antwoord voor meneer Holst". Een paar maanden later koos de prins onzer dichters openlijk partij voor het verloofde paar door een gedicht dat hij had geschreven bij het over lijden van koningin Wilhelmina op te dragen aan prinses Beatrix en dat in een paar Nederlandse dagbladen paginagroot te publiceren, nadat het literaire tijdschrift „De Gids", bang voor moeilijkheden met abon nees, het had geweigerd. Beatrix be dankte Roland Holst in een ontroe rende brief, die hij sindsdien als een kostbaar bezit bewaarde. Koningin Wilhelmina Aan koningin Wilhelmina had Ro land Hols ook zo zijn herinneringen. Een heel mooi verhaal dat hij me met smaak vertelde was de ontmoe ting die hij kort na de oorlog met Wilhelmina had. „Het was in de tijd, dat zij in Scheveningen in een ge woon huis verblijf hield omdat zij er niet voor voelde weer haar intrek in een paleis te nemen. Wilhelmina ging er kort na haar terugkeer toe over om de twee weken een tea te organiseren. Bij de eerste tea die zij hield werd ik ook uitgenodigd. Spoe dig kwam het Vrij Nederlands,Lied boek ter sprake, dat in de bezet tingstijd uitkwam en waaraan vele dichters, uiteraard anoniem, hun bijdrage hadden geleverd. Wilhelmi na was erg ingenomen met deze uit gave en kende de inhoud bijna van buiten. Op zeker moment vroeg Wilhelmi na: „Meneer Holst staat er van u ook iets in?" Ik moest bekennen dat er van mij inderdaad een gedicht in stond gericht tegen de NSB. Ik voeg de er meteen aan toe dat ik mij daarin nogal sterk had uitgelaten. De interesse van Wilhelmina was gewekt. Haar hofdame en vriendin mevrouw de Beaufort moest het Een foto uit het privé archief van Adriaan Roland Holst tijdens een van zijn bezoeken aan Drakensteyn door prins Claus gemaakt. boek uit de boekenkast halen en Wilhelmina vroeg: „Wilt u mij uw gedicht eens voorlezen?" Ik ken het niet meer uit mijn hoofd maar ik weet wel dat de laatste strofe luidde: neus dicht, want het stinkt naar braaksel. Holland stinkt naar N.S.B. Koningin Wilhelmina luisterde aan dachtig. Toen ik het gedicht had voorgedragen riep zij uit. „Meneer Holst, dit vind ik verrukkelijk!" Van kouwe drukte heeft Roland Holst nooit gehouden. Eerbewijzen en onderscheidingen betekenden weinig voor hem Daarover vertelde hij me ter illustratie het volgende verhaal. „Toen ik tachtig jaar werd hadden vrienden een huldiging ge organiseerd in hotel „De Rustende Jager" hier in Bergen. Ik moet ook niets van huldigingen hebben, maar die keer kon ik me er niet aan ont trekken. Op de bewuste avond van het feest kwam prinses Beatrix ook. Zij wilde me persoonlijk vertellen dat ik commandeur in de orde van Oranje Nassau was geworden. Bij de versierselen van dat comman deurschap hoort een breed lint. „Moet ik die versierselen nu ook gaan dragen. Het heeft uw moeder, zoals dat officieel heet, behaagd mij ze te verlenen. Maar wil u nu dat ik ze opdoe als ik de volgende keer bij u op Drakensteyn kom?", was mijn vraag aan prinses Beatrix, die naast me zat. Zij reageerde meteen. „Voor mij hoeft het niet", aldus de prinses. Nou ik was al lang blij en ik heb ook die onderscheiding opgeborgen bij de andere die ik heb. Die dingen zeggen mij niet veel". Op hoge leeftijd ontkwam Roland Holst er niet aan terug te blikken op zijn jeugd in Hilversum „Ik zie me nog uit rijden gaan met moeder en hoe wij geldstukjes uit het rijtuig gooiden die door arme kinderen gre tig werden opgeraapt. Dat ging zo in die tijd. Het Gooi heeft nu voor mij afgedaan. Dat is een afgesloten hoofdstuk al kom ik er nog wel eens, als ik bij mijn broer in Laren of op Drakensteyn ga logeren". Dood van Vestdijk Als ik Roland Holst vraag of hij opziet tegen de dood, een onderwerp dat door hem in zijn gedichten zo vaak is beschreven, staart hij voor zich uit en begint dan een verhaal te vertellen: „Toen mijn grote vriend Vestdijk ziek was logeerde ik juist bij kennissen op een groot landgoed in Doorn. Mevrouw Vestdijk belde me daar op en vroeg me of ik een kopje koffie wilde komen drinken, omdat Simon mij nog zo graag eens wilde zien. Ik ben gegaan. Simon kwam naar beneden, gekleed in een chamberlook. Hij was er slecht aan toe en mompelde maar zo'n beetje. Het gesprek dat we hadden staat me nog haarscherp voor de geest. „Ik hoor dat het niet goed met je gaat", zei ik. „Nee", was het antwoord. Toen ik hem vroeg wat hij zoal deed de hele dag was zijn reactie: „Den ken, ook over mezelf". Ik heb hem niet meer gezien. Kort er op is hij overleden. Wat vooral indruk op me maakte bij dat laatste bezoek was hoe de ogen van iemand die zo'n persoonlijkheid was zo uitgeblust kunnen raken. Daar ben ik van ge schrokken. Ik hoop dat zoiets mij niet zal overkomen". Dit zeggend liep Roland Holst naar de grote kast en haalde uit een laadje een enve loppe voor de dag. Er zat een foto in. „Kijk, dat is Simon gefotografeerd op zijn sterfbed. Het leven is vergan kelijk. Dat weet ik, maar ik vrees de dood niet. Zij hoort immers bij het leven".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 3